Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
12 articles on this Page
TREGARON
TREGARON Y CYNGHOR SIPOL.-Nid yw yr hen aelod yn foddlon cael ei ail ddewis, ac nid oes neb yn fwy teilwng na'r Hall i lanw ei Ie. Mae'r larll Lis- burne yn gomedd cynyg eto. Mae aelod Strata Florida yn foddlon, a gallai yr etholwyr wneud gwaeth gwaith na'i ail ddewis. Iddo ef ac Aeron- ian mae Undeb Caron yn ddyledus am iawnderau ag sydd yn tynu dwr o ddanedd^Undeb Llanbedr. Gyda Haw, clywsom nad yw Aeronian yn ymgeis- ydd eto. Clywsom nad ydyw y Parchedig o Blaen- penal yn chwenych parhad o'i swydd. Bu Mr. Owen yn cithaf ffyddlon, a gall Blaenpenal ddewis ei anffyddionach o lawer. Nid yw hen aelod Llan- geitho yn foddlon cymeryd ei ail gynyg. Wel, wel, dyma hi yn galeh! Pa le y mae gwres 1889 ? I gwblhau y rhestr. nid yw aelod Ysbytty ar y maes. Mae yr aelod dros Nantcwnlle (Mr. Jones) am gilio oherwydd ei iechyd ac yn bendifaddeu y mae aelod diwyd, dwfn, a gweithgar Llanddewi wedi dewis y Bwrdd Ysgol o fiaen y Cynghor. Fel hyn nid oes argoel y bydd dros un o'r wyth a gynrychiolai Undeb Caron yn y Cynghor nesaf. Ac o'r tu arall. y tebyg yw y bydd eu soddau gael eu llenwi gan Sparbils deunaw yn y ddysen. P. CYMDEITHAS Y CEL PREN.-Diehon na.d yw pawb o'ch darllenwyr lluosog yn gydnabyddus a'r ffaith fod cymdeithas yn dwyn yr enw nchod wedi ei sefydlu yn Nhrcgaron; ond ymddengys yn ddigon tebyg fod hyny yn wir. Gwyddoch, Mr Gol., fod cymdeithasau cytfelyb yn sefydliadau cyffredin iawn yn ein gwlad flynyddauyn ol, ond nid oes cymaint o son am danynt bellach er's tro. Cynyrchodd gweithrediadau'r cymdeithasau hyn gyffroadau mawrion mewn llawer ardal, ac erys eu canlyniadau yn alulwg hyd y dydd hwn. Gan nad beth oedd amcanion y gymdeithas hon ar ei chychwyniad, gallaswn feddwl inai ei hunig nod yn bresenol ydyw gweinyddu cosb gyhoeddus ar ddosbarth neillduol o droseddwyr y tir, sef y personau a geir yn euog o gyfeillach anweddus ac anghyfreithlawn dyweder gwr a ddolir yn dal cyfeillach a merch ieuanc neu wraig- dyn nxalJ, neu ddyn ieuanc yn godinebu a gwraig ei gymydog. Drwg genyf orfod dwyn tystiolaeth, a hyny yn hollol groes i'r graen, fod pechodau o'r natur yma yn cynyddu yn ddirfawr yn yr ardal hon mewn nifer a haerllugrwydd. Dealler fod sefyllfa foesol ein gwyr ieuainc a'n gwyryfon cyfuwch yn y gymydogaeth hon ag unrhyw ardal yn Nghymru. Ond y mae yma bersonau mewn cyflawn oed yn byw yn yr aflendid mwyaf fedl ant ddychymygu am dano. Nos Fercher, y 3ydd cyfisol, bu Mr. William Jones, o Birmingham, yn traddodi ei ddarlith ar "Yr hyn a welais ac a glywais yn Pompeii, Naples, a Rhufain," yn nghapel Bwlchygwynt, Tregaron. Yn ychwanegol at y ddarlith, arddangosai Mr. Jones wawl-aiiuniau o'r- golygfeydd mwyaf dydd- orol a welodd ar ei daith drwy yr Eidal. Yr oedd y cyfarfod drwyddo yn un o'r cyfarfodydd mwyaf dyddorol ag a gafwyd yn y cyfeiriad yma er's llawer o flynyddan yn y lie hwn, a chasglodd torf luosog yn nghyd i fwynhau hanes y daith a golyg- feydd ramantus a chynhyrfus ardaloedd Pompeii, Naples, a Rhufain. Yr oedd sylwadau Mr. Jones yn dangos yn eglur ei fod yn feddianol ar feddwl annibynol a chraffus. a'i fod wedi chwilio allan am brif ryfeddodau'r dinasoedd hynafol. Deallwn fod Mr. Jones yn bwriadu talu ym woliad a llawer o ardaloedd ei wlad enedigol, er rhoddi mantais i'w gydgenedl i fwynhau y wledd feddyliol hon. Tros- glwyddwyd yr elw oddiwrth y ddarlith tuag at chwyddo Cronfa Cofgolofn y diweddar Henry Richard, A.S. Yn yr un cyfarfod dangosid delw (sketch model) o'r Gofgolofn fwriadedig, yr hon sydd wedi ei han- fon i'r Pwyllgor gan Mr. J. Milo Griffith, Cerf- lunydd, Lundain. Dealler nad yw y gwaith o wneud y gofgolofn wedi ei osod i neb eto ond y mae y pwyllgor wedi anfon gwahoddiad i lawer o Sculptors adnabyddus i ddanfon eu cynlluniau a'u prisiau i fewn, er mwyn dewis yr hwn a fernir yn fwyaf cymhwys a rhesymol ei bris, i gyflawni y gwaith.—Berwynog.
TALSARN
TALSARN SWPER BKIODASOL.— Daeth hanes lawr i'r pentref bach hwn neithiwr fod swper fach ddanteithiol, areithiau hyawdl, caneuon difyrus, a phenillion uchel-hedegog, wedi cael eu mwynhau yn y Blue Bell, nos Lun, i ddathlu priodas mab hynaf y ty, a Miss Mallison yn Gateshead. Yn mhlith y gwahoddedigion dywedir fod y Mri. W J. Lloyd. Trefynor, Jack Davies a Ben Davies, Berthneuadd, Jenkin Richards, Tymawr, Jenkin Evans, C. M. Trefilan, D. Richards, Parcau, J. Jenkins, Blaenplwyf, J Jenkins, Felinycoed, John Jones, Maesyfelin, Mrs Jenkins, Pentrefelin, &c. Naill ai rhag ofn y Bobby, neu barch i'r gyfraith, torwyd i fynu am ddeg. Da iawn, Siencyn, mae yma blaid am dy waed. Clywsom yma fod y P. C mewn plain clothe* wedi bod yna y Sul diweddaf- Gwna yn gampus i barhau hyn, Sul, gwyl, a gwaith fel gellir cael gwybod pwy sy'n dweyd celwydd.
ABERAERON
ABERAERON LLYS Ylt YNAI)O.N.-Cynbaliivyd y Ilys hwn ddydd Mercher, y 27ain cynfisol, gerbron Cadben Longcroft a Morgan Evans, Ysw. Cyhuddwyd Daniel Jones, llafurwr, Brynmaenbach, Cilcennin, gan John Jones, ffermwr, Tirbach, Cilcennin, o drespasu ar dir perthynol iddo, yn mhlwyf Cilcennin, er herwlield, ar yr 16eg cynfisol. Ar gais yr achwynydd caniataodd yr Ynadon iddo dynu y cyhuddiad yn ol.—Dydd Iau, yr 28ain cynfisol, o flaen Morgan Evans, Ysw., dygwyd Edward Williams ffermwr, Clogfryn, Henfynyw, i fyny gan Sargeant Phillips, ar gyhuddiad Sarah Thomas, Heol y Bont, Aberayron, o wrthod cyf- ranu tuag at gadwraeth ei phlentyn anghyfreith- lawn. Rhwymwyd ef, ar feichniafon o C 10 i ym- ddangos yn y Connty Hall, Aberaeron, ar y 3ydd L, cyfisol.
LLANON
LLANON CVMDEITHAS RHYDDFRY DOL—Cyn hali wyd cyfarfod pnglyn a'r gymdeithas (?) uchod nos Fercher di- weddaf, Chwefror 3yd; yn Ysgoldy y Bwrdd. Yr oedd y cyfarfod wedi ei alw yn nghyd trwy y cylchlythyr canlynol :— CYMDEITHAS RYDDFRYDOL DOSBARTH ETIIOLIADOL LLANSANTFFRAID. Adsolwen, Llanon, 27am Chwef. '92. Auwyl Syr,-Cyiilielir cyfarfod o'r Gymdeithas uchod nos Fercher ncsaf (Chwefror 3ydd), am 6.30 o'r gloch, yn Ysgoldy y Bwrdd, Llanon, pryd y dymunir eich presenoldeb, a phob Rhyddfrydwr fyddo yn gyfleus. Yn rhwymau'r blaid, Yr eiddoch, &c., T. 0. LLOYD, Ysgrifenydd. Materion dan sylw 1. Penodi Swyddogion y Gymdeithas 2. Eto Leol; 3. Apwyntio pump Cynrychiolwr i gyfarfod y gymdeithas Sirol Pont- rhydfendigaid; Trefnu y rhengoedd ar gyfer yr ymdrechfa agoshaol. Byddwch brydlon yno. T. 0. LL. Mae y cylchlythyr wedi ei ddyddio fel y gwelir Chwefror 27ain, '92, i alw y cyfarfod ar y iydd o'r mis. Oni bai fod 92 ar ol y dyddiad buasem yn meddwl ei fod wedi ei ddanfon allan er Chwefror '91, ac felly yn rhoddi bron flwyddyn o rybudd o'r cyfarfod. Feallai y gall rhywun sydd yn fwy cyf- arwydd na fi a'r ysgrifenydd, yn nghyd a'i aferion, roddi cyfrif am y peth. Efallai ei fod wdi bod yri i-by liwyr yn Llanon. Nis gallwn roddi hanes y eyrarfod y tro hwn, bwriadwn wneud hyny yr wythnos nesaf. Nid oedd ond ychydig wedi ym- gynull yn nghyd. Nid oedd y Bhyddfrydwyr yn gytfredinol wedi derbyn y cylchlythyr—dim ond vhyw fa./tcy men-nid ydynt yn cydnabod y Rhydd- frydwyr profiadol, y dynion sydd wedi bod yn dal pwys a gwres y dydd gyda'r achos. Na. y mae y rhai hyny yn cael eu hanwybyddu yn hollol gan yr eiddilod dibrofiad hyn, pa rai nid ydynt wedi deall mai mewn undeb y mae nerth," neu o'r hyn lleiaf, nid ydynt yn ymddwyn felly-y !Ii byth a hefyd, ac erbyn edi-ych pwy ydynt, rliyw dclau neu dri o voters, a rhyw ddau neu dri o fion-roters—a, y Ni Fawr hyn, sydd yn galw eu hunain Cym- deithas Eyddfrydol Dosbarth Etholiadol Llan- santffraid," ac yn cario eu gweithrediadau yn mlaen. Y mae yn ddrwg genym fod yr achos Rhyddfrydig yn dyoddef yn ein plith—yn cael cam oddiar law y cyfryw bersonau. Tuag at i'r achos y byddwn yn ei wasanaethu, fod yn well o'n gwasanaeth, rhaid i'n hamcanion a'n lies personol ymgolli yn yr olwg ar les a llwyddiant cyffredino1 yr achos, cyn byth y cawn lwyddiant yn y gymyd- ogaeth hon. Mae yn rhaid i ni gael arweiuydd da, cydii-eifhrediad, cario ein gweithrediadau yn mlaen, nid mewn hole and corner "—style, ond yn agored —mewn gair yn rhyddfrydig, ac yna cawn lwydd- iant i ddylyn ein hachos. DADL.-Un or dyddiau diweddaf hyn bu dadl frwd rhwng Vigilant a Sunny Villa ar y testyn Whig a Tory." Dywedir eu bod yn ddoniol i'w ryfeddu. Gobeithiwn fod yn alluog i gael peth o honi i'r BBYTHON erbyn y tro nesaf. Nid ydym eto wedi gweled William Jones i gael gwybod pa un o'r ddau, yn ol ei syniad ef, oedd y buddugol. z, Byddwn yn foddlawn ar ei farn ef i fod yn derfyn- ol ar y mater. GOEYNJAD.—Clywsom fod rhwyf cwch y Gwladys yr hwn a ddaeth i fyny ar draeth Llansantffraid ar ol yr ystorm ddiweddaf, yr hon a gollwyd yr adeg bono, wedi ei chael yn agos iawn i gapel y Methodistiaid yn Llanon. Y gofyniad yw pa fodd yr aeth yno '? Feallai y gwnaiff rhyw- un o'r lie ateb. Yr ydym ni fel hyn pan yn ysg- rifenu dan dipyn o anfantais, am ein bod yn byw allan o'r lie, ac felly ddim yn troi yn mhlith y pentrefwyr. TIRFEDDIANWYK RAI)ICALAIDD.-Mae genym ni yn y gymydogaeth hon ddwy engraifft neillduol o ymddygiad anheg y cyfryw at eu tenantiaid, a bwriadwn mewn rhifyn dyfodol o'r BRYTHON roddi y ifeithiau yn nglyn a'r ddwy engi-aifft. Nid ydym yn teimlo fod yn iawn i ni ddweyd dim yn rhagor yn bresenol hyd nes cael y gwirionedd, yna caiff y byd ei wybod. "Yo BRYTHON CYMREIG.Dydd Mercher di- weddaf bum yn ymddyddan a dosbarthwr y BRYTIIOX yn Lianon, a dywedai fod myn'd ang- hyffredin arno, ei fod ef er y dechreu yn gorfod ordro dros ddwsin yn ychwanegol o hono bob wythnos, ac erbyn y bydd wedi dyfod i law fod rhy fach o hono wedy'n i gyfarfod a'r gofyn am dano. Both feddyliwch am hyn, Mr. Gol.? Os oes myn'd arno fel hyn yn mhob parth o'r Sir, gellwch fod yn galonog iawn i fyned yn mlaen gydach gwaith tua Llanbedr yna. Wfft i'r machine o hyd, mi allwn feddwl ei fod o dan felldith, yn wir, Ai nid oes posibl i chwi ei argraffu a'i anfon allan fel ag iddo fod yn Haw y dosbarthwr dydd Gwener yn lie dydd Sadwrn ? [Ceisiwn wneud hyny cyn bo hir.—GOL.]
ABERTEIFI
ABERTEIFI Y R ANWYDWST. Y mae teuluoedd cyfain yn dyoddef oddiwrtho yn y dref. CwMNi Y STEAM PACKET.—Cynhaliwyd y cyf- ai-fod b,-tiiei- blynyddol dydd Llun, dan lywydd- laeth Mr D. Davies, Bonded Stores. Yr oedd der- /M'1')!1? 'O ownni ai11 y flwyddyn ddiweddaf yn ii.dbU 4s. 2c. yn erbyn £ 1,488 Os. 11c. y Uynedd, <V'i enpio^n Jn £ 282 11c. Gorfu i'r cwnmi dalu 7.a 1 costau am redeg i lawr y llong Gwendolm°. I dalu y 8wm yna gorfu i'/cwlunl roi £ 137 o u hemlhon, codi gwystl o £ 400 ar eu £ a- C°/ fWedd^j °'r Banc. Ail etliolwyd Mr. Davies yn Gyfarwyddwr, a Mr. Yolke yn lie y diweddar Mr. Trollip. Ail etholwyd Mr. Tucker hefyd yn Auditor. e1 CWMNI'K NWY.—Cynhaliodd y Cwmni hwn hefyd en cyfarfod haner blynyddol dydd Llun dan lywyddiaeth Mr. D. G. Davies, Castle Green 4 Cafwyd dindend o 6t y cant. Ail etholwyd y Cyf- arwyddwyr a'r Auditor. y
STRATA FLORIDA
STRATA FLORIDA HAELIONI .-Dydd Sadwrll, lonawr 2;3aill, dan- fonodd Arglwydd ac Arglwyddes Lisburne eu rhodd flynyddol 0 wrthbanau, &c i dlodion yr ardal, Yr oedd yn bresenol bedwar ar ddeg a deugain, a chafodd pob un o honynt wrthban o wlanen deg o'r gwneuthuriad goreu. Afreidiol dweyd eu bod oil yn wir ddiolchgar i deulu hael- ionus Crosswood am eu caredigrwydd iddynt Ym- ddiriedwyd y gwaith o ranu i'r Parch. Evan Jones, Ficer y plwyf, yn cael ei gynorLhwyo gan Mr. William Davies, o Lanafan. Y CYNGHOR SIROL.—Llonydd iawn yw'r ardal hon eto yn nghylch dewis aelod i'n cynrychioli am y tair blynedd dyfodol. Yn sicr, y mae pob cym- hwysder yn cydgyfarfod yn ein haclod prcsenol, ac mae 11 anmhosibl cael ei well, os ydyw yn bwr- iadu sefyll eto. Gweithiodd yn egniol a llwydd- iaus yn y diwedd* tuag at gael pont dros afon Meurig. Dywedir ei fod wedi gwneud tair araeth nerthol o blaid y bont, ond ni chafodd y gyntaf, yr hon oedd yn Gymraeg bob gair, yr un effaitii arnynt, gwnaeth ei oren yn yr iaith Saesoneg yr ail waith, a chafodd rai i'w gefnogi, ond ponder- fynodd eu hanerch yn Lladin yn ddiweddaf oil, a chafodd y gwrandawiad goreu, a phleidiasant yn unfiydol ei sicrhau pont dros afon wyllt JSieuri0'. Danfoner rhagor o wyr L'adin a Groes: i'r Cvn^- hor Sirol. 0 J °
YSTRADMEURIG
YSTRADMEURIG COLEG ST. I WAX.—Credaf fod gwall wedi yni- ddangos yn Y" BRYTHON am yr 22ain cynfisol yn nghylch y coleg uchod. Dywedir fod Ben Jones Evans yn nosbarth VI, a Daniel Jones yn nos- barth V. yn lie hyny yr oedd y ddau yn yr un dosbarth. Hefyd dywedwyd wrthyf nad oes yno ond 4 dosbarth ac nid (j3 oherwydd nad oos ond oddeutu 20 o fechgyn yn yr ysgol i gyd. Mae yr ysgol wedi bod yn ddigon uehel ei bri i gael chwech dosbarth, ond nid felly yu awr credaf.— JJoltnr Manirf.
LLANBEDR
LLANBEDR Mae yn Uawenydd mawr genym glywed fod Mr Walter D. Jeremy, gynt o Lanbedr, bargyfreithiwr wedi ei ddewis yn drysorwr i'r Gymdeithas Ân- rhydeddus o Gray's Inn, Llundam, am y flwyddyn sydd i ddechreu yn mis Mawrth. Y swydd a arwydda y safle uwchaf yn y gymdeithas ddysgedig hono, ac mae yn un o anrhydedd yn mhlith swyddi cyhoeddus y Brifddinas. Mae Mr Jeremy yn Ynad Heddwch dros Geredigion.ac yn cymeryd dyddordeb mawr iawn yn mhobpeth a phawb sydd yn perthyn i'w enedigol fro, ac y mae yn un o'r ychydig hyny sydd wedi llwyddo i ddringo, drwy lu o anhawsderau yn liinas fawr Llundain nes cyrhaedd pen y pinacl uchel hwn, a thrwy hyny adlewyrchu clod ac anrhydedd i Lanbedr a Cheredigion. Hir oes a nerth ychwanegol iddo Gwneir sylw o'r penodiad yn y Times a phrif bapurau Babilon fawr y priddfeini."
LLANARTH
LLANARTH BWUDD YSGOL.—Cynhaliwyd cyfarfod rheolaidd o'r Bwrdd yma prydnawn dydd Mawrth diweddaf pryd yr oedd yn bresenol yMeistri Morgan Evans, Y.H. (Cadeirydd), Evan Evans, J. Thomas D. H. Jones, J. W. Davies, D. Evans, James Evans H. T, Evans, Y.H., a'r Cadben Lloyd. Hysbys- odd y Clerc fod y Llywodraeth wedi talu un chwarter 0 geiniogau'r plant i'r Trysorydd, sef am y tri mis oedd yn diweddu yn Tachwedd diweddaf. Derbyniwyd y symiau canlynol gan bob ysgol: Llanarth,l3p. 7s. 6c.; Talgareg, 6p. 10s.; Mydroil- yn, 9p. 15s.; Penlon, 8p. 7s. 6c.; Gwenlli, 3p. 17s. 6c.; Llwyndafydd, 7p. 12s. 6c. Cyfanswm, 49p. 10s. Oherwydd afiechyd yn yr ardal, cynyg- io ld Mr. Tobit Evans, eiliodd Mr. John Thomas, a phasiwyd yn unfrydol, nad ydyw Ysgol Llwyn- dafydd i fyned dan arholiad eleni. Ni bydd hyny yn unrhyw anfantais i'r plant nac i'r Bwrdd. Penderfynwyd gohirio penodiad Athraw cyn- orthwyol i ysgol Llwyndafydd; ac ar gynygiad Mr. Tobit Evans, ac eiliad Mr. James Evans i roddi hysbysiad yn y Schoolmaster am un i yso-ol Mydroilyn. ° Y CYNGHOR SIHOIlo-Nid oes fawr iawn o son am benodi neb i fod yn ymgeisydd dros y plwyf yma eto. Bernir y caiff Mr. Morgan Evans, yr aelod presenol, ei ddyrcliafu yn Henuriad (A lder- man) gan y Cynghor nesaf, oherwydd ei safle mewn cymdeithas, a'r gwaith mawr gyflawnwyd ganddo yn ystod y tair blynedd diweddaf yn y Cynghor ac y mae tipyn o siarad wedi bod yn mysg rhai o'r Rhyddfrydwyr mwyaf selog a blaen- llaw i ddewis Mr. Richard Oliver, Mydroilyn, fel ymgeisydd Rhyddfrydig. Mae Mr. Oliver yn wr hollol gymhwys, yn medru siarad y ddwy iaith yn rhwydd, yn gyfarwydd a thrin materion arianol, yn byw yn y pen agosaf i Lanbedr o'r plwyfllnewn amgylchiadau cysurus, a digon o amser ganddo i gyflawni dyledswyddau y swydd hob esgeuluso dim arall, os bydd yn foddlon sefyll, nid oes amheuaeth nad aiff i mewn. Nid oes tebygolrwydd y gwna y Ceidwadwyr ddwyn allan ymgeisydd o gwbl. ALLXUD WYN.
GLANAU AERON
GLANAU AERON HELA'R YSGYFARNOG.—Dipyn yn ol dan y pen- awd uchod gwnaed sylwadau disail yn ye BRYTH- ON mewn perthynas i Undeb Tregaron, drwy geisio darbwyllo y wlad mai i Mr. Owen y mae trethdalwyr yr Undeb yn ddyledus am yr helfa ydys wedi gael. Gwyr Mr. Owen yn dda mai nid ef e gododd yr ysgyfarnog o'i gwal. Pan ddangos- o 0 go 0 ( 1:> wyd yr ysgyfarnog iddo, rhedodd yn dda ar ei hoi, ond yr oedd yn.-cipial, a phechod anfaddeuol milgi da yw yr arfer hono. Pe buasai i Mr. Owen gipial llai, a rhedeg mwy, buasai wedi dal y pry' cyn hyn. Mae yn hen bryd ei dal a'i gosod yn y cawl.
ET LLANGEITHO
E T LLANGEITHO BWEBI) YSGOL.-Dydd Llun daeth yr aelodau newyddion yn nghyd a.t eu gwaith. Etholwyd yr ynad o'r Cwrtmawr "yn. gadeirydd, Tom bach y talu" yn is gadeirydd. I gais y swyddog dych- weliadol am 6p. 5s. Cytunwyd cynygddo 3p. 3s., neu ddim. Clywsom y clerc ar ol dod allan yn dweyd na chostioddysgol Penuwchddimai i'rplwyf am y flwyddyn ddiweddaf. Da iawn. Dywedai fod yn rhaid cael 48p am y flwyddyn hon. Drwg iawn Y CYNGHOR SIROL.-Nicl oes dim yn fwy tan- baid yma na mympwy hunanol rhyw haner dwsin o grytiaid yn meddu mwy o zel na synwyr. Ni chymerir yr aelod presenol, ac ni ddaw Ynad y Cwrt allan. "80 the seat goes a begging"
.. bywyd amaetiiwr.
bywyd amaetiiwr. Gan fod Yc BRYTHON yn cael gwasgariad a chylchdaeniad eangfawr yn mysg amaethwyr carwn gael ysgrifenu ychydig ar fywyd y ffermwr. Y mae bywyd yr amaethwr yn fywyd dedwydd os y bydcl yn drech na'r amgylchiadau—yn drech na'r byd. Dywed Paley yn ei ysgrifeniadau taw y darlun harddaf a goreu o ddedwyddwch yn y byd hwn ydyw amaethwr ieuanc iachusol yn byw mewn fferm dda-y tir yn cnydio yn rhagorol, ei wraig yn lion a nwyfus, a'i blant yn canu fel adar y gwanwyn o'i gwmpas—digon o fodd fel na f'o angen petruso dim am yr amgylchiadau. Y mae y byd yn. caniatau iddo weithio heb or-weithio— i orphwys heb fod yn segur. Mae dau eithafion yn nglyn a gwaith. Mae gor-waith yn boenus, a dl: iii gwaith yn fwy poenus fyth. Y caled-waith n y mwyaf ydyw peidio gwneud dim. Canol y ffordd yw y goreu, fel y gwelir yn y darlun uwchben. Bywyd llafurus ydyw-ac y mae hyny yn ychwanegu cufyddau at ei ddedwyddwch a'i gyfoetli. Yn mhob llafur y mae elw. Rhaid i'r amaethwr lafurio drwy gydol y flwyddyn, a meddu llygad i weled yn mlaen. Mae bywyd yr amaethwr yn fywyd o barotoadau. Parotoi y gauaf erbyn y gwanwyn, a'r gwanwyn erbyn yr haf a'r cynhauaf. Mae ganddo waith mawr yn mhedwar tymor y flwyddyn eto y tri tymor caletaf i'r amaethwr ydyw y gwanwyn-y tymor liau yr haf—tymor y cynhauaf gwair a'r Hydref—adeg cynull y cynhauaf i mewn, casglu'r ysgubau i'r ysgubor. Y mae y gauaf, fel rheol, yn dywydd rliwystr i'r amaethwr i wneud ei waith, drwy fod Mr. Rhew yn cloi coftrau yr hen ddaearen i fyny, a'r eira yn cael ei daenu fel fel gwlan ar ei gwyneb. Ond eleni y mae wedi bod yn auaf glas a tliyner, gyda'r eithriad o'r eira ddechreu lonawr. Gauaf glas a gafwyd, a dyna y rheswm fod cymaint o'n meusydd heddyw i'w gweled yn goch wedi eu haredig gan ddynion. Ond yn yr haf gwna Duw guddio gwaith dyn a garlantau fyrdd. Mae Duw yn gweithio mwy yn lie yr amaethwr na neb arall. Mae yr Arglwydd yn peri i egin yr amaethwr dyfu, a'i lysiau i hadu had tra y mae efe yn cysgu. Mae ei wair a'i lafur yn myned ar gynydd, a'i wartheg a'i ddefaid yn lluosogi, pan mae yr amaethwr yn segur. Nid ydyw felly mewn un swydd na galwedigaeth arall. Nid aiff yr esgid yn mlaen heb y crydd, y dodrefn heb y saer, yr ysgol heb yr ysgolfeistr, na'r bregeth heb y pregethwr. Ond aiff porfeydd gwelltog a llafuriau toreithiog ar gynydd heb yr amaethwr. Duw sydd yn rhoi'r cynydd," a gellir dywedyd hefyd "A thir llawer i wr a gnydiodd yn dda." Mae mantais ragorol gan yr amaethwr i weled llaw fawr Duw yn gweithio. Hyderwn y daw llawer rhagor o honynt i weled y Creadwr y greadigaeth a'r Rhoddwr yn y rhoddion. (iresyn fod neb yn defnyddio'r trugareddau i bechu yn erbyn Duw. Y mae bywyd amaethwr hefyd yn fywyd anni- bynol ac anrhydeddus. Galwedigaeth uchel yw amaethyddiaeth. Ar dir llafur y mae y brenin yn byw." Ac os y bydd yn llwyddianus yn ei alwedigaeth—a'i ben uwchlaw tonau yr amgylch- iadau—mae y bywyd mwyaf annibynol. Nid oes eisiau i'r amaethwr gapio i neb. Rhaid i'r siopwr fod yn serchoglon i'w gwsmeriaid, oblegid mae ei fywyd ef yn dybynu arnynt hwy. Rhaid i'r ysgol- feistr yntau beidio teimlo yn rhy annibynol, obleg- id gwr o dan awdurdod ydyw yntau. Ac os dyg- wydd i ambell bregethwr ddywedyd tipyn gormod o wirionedd am bechodau troseddwyr, caiff yntau glywed mai creadur dibynol arnom ni" ydyw yntau. Ond y mae bywyd amaethwr yn annibyn- ol, ac hefyd yn fywyd anrhydeddus iawn. Ni cha y sidanwyr ond codi sidan i fod yn wisg am y brenin, ond caiff yr amaethwr godi bwyd i fyned i fwrdd ac i gylla'r brenin, a chaiff hefyd yr an- rhydedd o gyfranu swm da o arian i'w gynal. Onid yw yn fywyd anrhydeddus ? Y mae bywyd amaethwr yn fywyd iach. Yr amaethwr sydd yn drachtio helaethaf o neb o'r elfen fywydol sydd yn yr awyr, a elwir oxygen. Y mae y -of i y teiliwr, y crydd, a'r ysgolfeistr yn gorfod yfed yr un awyr drosodd a throsodd bob dydd. Ac y mae hyn yn peri fod eu galwed- igaeth&u yn afiach. Ond y mae y ffermwr yn newid awyr bob dydd, a hyny lawer gwaith yn y dydd. Darn iachusol o wlad yw fferm. Mae mwy o elfenau hanfodol iechyd yn y wlad nag yn y dref, Ac nid rliyfedd pan gofioni mai Duw, awdwr pob iechyd, greodd y wlad, ond dyn marw- ol wnaeth y dref. Y mae yr amaethwr hefyd yn derbyn ei holl drugareddau yn fresh o law fawr ei Greawdwr perffaith. Second-hand ydyw y bendithion hyn i'r prynwyr. Maent hwy yn eu prynu 0 lawr yr ain- aetliwyr, neu, yn wir, o law rhyw fasnachwr, yr hwn au prynodd gan yr amaethwrj Mae derbvn trugareddau yn uniongyrchol—fresh. o law Duw— yn gosod mwy o bris arnynt i'n bryd ni, na'u der- byn wedi bod trwy ddwylaw llawer 0 ddynion. Byddai yn dda genym gael traethu ein lien yn mhellacli ar ragolygon amaethyddiaeth ar hyn o bryd. Ond byr gorchymyn y Goly ycld, onide ? .9 P Å ULINUS.