Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
OAEiRAU, GER, MAES TEG:
OAEiRAU, GER, MAES TEG: Pa,rhau i tfyned ax gynydd y mae y lie prydfexith hwn dieithxiaid yn d'od ytma bob wyth.no,si, ac nid ydyw y lie wedi ei orlen.wi. Hefyd yr ydym yn de!all ifiod Mr Jenkins, yr adedladydd, wedi oael haner oant o dai i'w badeiiiladu, ac y mae. yn. dechreu arnynt yr wytbnos. hon. imyned ar gynydd y mae y lie yn barhaus, a'x tebygrwydd ydyw y parha am fiynyddau. (Oind nid oes dim yn cyiiyddu yn gyflymach ac yn iaehach yma na Wesley- ■aeth. iCtywais, iod rhai yn meddwl y bydd yn xhadd hielaethu y capel yma yn fu'an os y ibydd i'r gy.nuilllieidifa. gynydldu fel y nÖs, S-ab- 'both diweddaif, yr oedd llatwr y capel yn agos yn Hawn. Y Saibbotb diweddaf oedd y Sab- both cyntaf i'r Parch, R Roberts (Robert,us;) bregethu yn y capel newydd. Yr oedd yma ddisigiwyliad <wrtho- oblegid cafodd amser da yma bob tro, ex yn ddiameu imai dyma y tro goreu yn ei hanes yn y Caerau. Er mor Iboenius y bu ei afieehyd, dlagienyimialludweyd nad ydyw wedi yrnyryd a'd nerth pregethwrol. Y imae ed lais fel udgorn axian. Ac yr oedd ei 4peliadau inior daer ac anorchfygOl fel y bu raid i un roddi-ei hun i ifyny. Ardderch- og o beth oedid gwelled efenigyl Duw yn en ill. calon dyn. Y mae yr eglwys faeb yn myned ar gynydd. Rhifa y nagos i 90 o ael- odau. A'r Arglwydd y mae hyn. Yr hyn sydd yn ein gofidio- ydyw y lleibad yn y lair iTalaeth. Y mae iDUiW wedi ymddiried i ni fwy nag ydym wedi allu gadw. Cefais fy nghliwyfa yn y iSeiart neithiwr 'wrth feddwl hyn. Gorchymyn Crist ydyw, bugeilia fy nefaid a rpbortha fy wyn. Y Nef a fad dent) .i ni am ein hesgeulusdra.—G Dyfi. Jones.
LLANRHAIADR.
LLANRHAIADR. icy,farfod Terfynol y Hand of Hope.—Yr oedd Eibxill lleg, yn ddiwrnod pwysig iawn yn ngbyifrif plant eglwys Sedon. Edrychid yn mllaen ato gyd: a dyddordeib er's wyth- nosau rai. rHwn oedd cyfaxlfod olaf tym- hor, a,c yn gyfaxfod cyhoeddus. Yn y pryd- mawn daeth yr bo-ll blanlt yn nghyd1 i ysgoldy Seion. i fwynh.au te ihagorol iawin oedd yn cael ei r'oddi yn rhad gan M'rs, Morris, Tre- wern, a Mrs Mon Hughes, Brynltirion. Wedi i didy.nit fwyita hyd eu d'igoni, aet'hant i gae gerllaw i £ wynih,au eu hun,ain mewn chwar- euon dindwed. C'redaf iddynt oil wneyd y goreu o'r amser mewn irbedeg am felusion, &c. Yn yr hwyr cafwyd cyfarfod cyhoeddus pan yr aed drwy raglen ddyddorol ac adeii- adol dawn. Cymerwyd y gadair gan Mr E T Williams, Tyddym, un o fliaentiriadd miwyai ymroddol yr eglwys. Gwnaetb ei waith yn ddeheuig iawn. iDdau y bydd galw am dano eto i g:adeirio mewn cyifanfodydd: pwysicaicb. :Cafwyd' tymbox p>ur lwyd.d'ianus gyda'r Bland of Hope elieni., Daetb y pilamt i'r cyfarfou- ydd yn hynod o ffyddion ar hyd y gauaf. Mae eglwys Seitm heifyid yn fforitunus iawn mewn icael Yggolfeistr fe.l Mr D F Jones, School House, ac athxawes fel Miiss M L Jones, Gla,naber, ofalu am a dysgu y plant. Nid anbed'wyd ganddynt na Willser na llafur er cyifo-etbogi meddyliau y plant ag addysg wenthfaavr, ac yn sicr yr oedd yn amlwg fod y plamit wedi yfed' yn hetIaeth o'r addysg a giawsant..Swynenrt; y -gynulleidfa a'u had- iroddiadlau, eu d'adleuon., a'u canu. Yn ys- tad y cyfurfod hwn y rhanwyd i'r plant arian Clwb y Plant. Caws ant ddexjbyn "yr e idd- ynt eu hunain gyda llog." Rihianwyd hefyd lawer o wobxwyon i'r plant fu fwya.f ffydd- Ion yn ystod y .tymhor. Cynygiiwyd y diolch- iadau arferol gan Mr WiOiaims, Bxynafon, a chefnogavyd gan Mr R H E Jones, Rock House. Tenfynwyd gan y Parch R M'on Hughes. Tedml'ad Ipawh oedd yn bxesenol ein bod wedi cael cyfarfod1 gwir ragorol—^cyfar- fod ag oedd sicr o adael argraff dda ar yr eglwys. 'Efall'ai <fod angein am ragor o beth tebyg, angen am i'r eglwys' roi mwy o arben- dgrwydd ar gyifarfodydd ei phlant.—Goh.
MYiNYDlD SE.IiO.N, LEiRPWIL.
MYiNYDlD SE.IiO.N, LEiRPWIL. Nbs Fawrth, wytbnos i'r diweddlaf, rhodd- wyd swiper ac "enltertainmoe-nt" mawrsddog gan yr Hen Lanciau" perthyinol i'r eglwys hon,; ac: fel y dyagiwylid darparwjid' danteith- ion ard'dercho.g gianddynt. Dyma y tro cyn- teÆ i'r llanoiau fenttxo yn y cyfeiriad hwn, ond tyibiwn mai nad' dyma yr oliaf, gan fod ca;nmolia.e;th .mor uchd ar ei gwaith gan Ibawib oeddynt yn .bresenol, yn ,en,wedig gan y ichwioxydd' ieuainc.. Gwnaed casgliad yn. y cyfarfod tuag at yr achos, a deflbyndwyd swm sylweddol iawn. iMae yn ofidus iawm genym eto hysbysu am ifarwolaeth un o chwiorydd ffydidlon yr eg- lwys yma, sef Mrs Elizabeth Roberts, gwe- ddw y ddwedd^x .M.r S P Roberts, a merch i'T d'dwedidar Mx Richard Davies, cabinet-maker, iBeaumaris. Bu y chwaer yn gorwedd am amsex imaith o dan afiechyd poenus, yr hwn a ddioddeifodd gydag amynedd ac ymjostyng- iad Cxis1;ionogol, a bu farw boxeu dydd Gwener diwoedJdaf, yn nhy ei brawd-yn- inghyfraith, Gapt Griffith Evans, 25, Granby iStreeit, lie y derbyrnodd bob gofal .a chaxed- d'grwydd. Claddwyd ed, gwed'dilldon yn myn- went Smiithdown Road, boreu Sul. Gwas- anaethiwyd gan y Parchin J'onn Felix a Thos Hughes. Yr oedd atmryw o ibertihynasau yn (bxesenol, a nUlfer o ffrindiau o'r capel. Ga- dawodd y chwaer ei hunic- -Tch, i al'aru ar ei !hol, a bydd ei hymi; .,wiad yn golfed chwerw i lawer o'i chydi-jod-Aip. Iorwerth.
t.'-K 011S O SWALLT.I
t.K 011S O SWALLT. I Cafwyd te a chyfiarfod mewn cysylltiad a -Band oif Hope yr eglwys 'uchod, 'a ch,red(af na fwynhaodd' y pJiant ddim yn well na'r te hwn ar hyd y tymor; ac yn wiÍr yr oedd cyfariod yr hWYT yn un. nodedig o dda. Llywyddid gan ein .parichus weiniidog, y Piarch J Wesley iHughes. C'afwyd miifer o adroddiadau a ctuaneuon gwir ragorol gan y pliaint; a dar- hth gan Mr Tboimpson, Piark Avenne, ar han. es ei daith yn ngwlad Palesitina, gan ddang- os ndfex luosog o ddarl-uniau trwy gymorth yr bud'-lusern. Dymla un o'r pethau goreu a gafwyd yn y lie. er's amser, a gresyn na buasai mwy yn bresenol i gyfranogi o'r wledd. Niid oes dim yn rhoddii im:wy o fodd- had i ni na gweled y planrt; yn cael y sylw dyiadwy yn edn ,heglwysd; ac yr wyf yn sicr fod diolichiatdau g'oreu yr eglwys yn cael eu rboddd i Mr J Oswald: Janes, Mrs J Wlesley Hughes, a 11!i58 Pugh am y driafferth a gy. mexasian.t gyda'r plant yn ysitod y gauaf, ac he,fyd i'r brodyr a'r chwdorydd hyny a rodd- ,asan,t eu oynorthwy yn ystod y tymor ac wrth fwrdd y .wledd.—T.E.
LLANiDiUDCvO.
LLANiDiUDCvO. Bu Mr J H Jones, Llantfair Talhaiarn, yn rtnewlio Siaibiboth yn Elfcenezer yn dad/weddar, gan bregethu yn feistroLgar ac effeithiol yn y boreu a'r hwyr i gynulleddfaoedd riia,gorol, a thraddododd anerchdad' hynod o a.mserol yn yr ysgol yn y prydnaiwn. Gwnaeth anerchdad ein parchus weinidog, y Parch Gwynfryn Jones, ar y Bardd Ceiriog, yr hon a welir mewn colofn arall, argraph medllduol o ffiafrdol ar feddyliau pawb oedd- ynt yn breseinol yn y wledd yn y Caergrawnt y nos o'r blaen, a dyna glywdd ar y terfyn, "Melus, >rnoe's mwy." Rhoddvvyd y lluniaeth, &c., ar gyfer y ".social tea" yr wyithno-s ddiweddaf gan Mrs Grifiiith Robeflts, Sea View, a'r tro cyn hyny gan Mrs David Garfield House. Cafwyd cynulliadau rhagoTol a chasgliadau sylweddbl at drysoxfa y capel newydd. Bydd y "Sale of Work" yn cael ei chynal yn y Town Hall. Dislgwylir y ceir digon o elw oddiwrth yr yimdreoh hon i wneyd y swm enillwyd fel elw oddiwrth y Bazaar fawr ,a gynbaliwyd, sef 1£,857, yn £1,000. Ond i bawlb wneyd eu goreu, teimlwn yn. hyaerus djawn na bydd i ni, gael ein sdomi. Bydd yn dda iawn genym weled cyfeillion o'r cylch- dedtbiau cylflagos yn ta,lu ymweliad a ni y ddwrmod hiWllW pe ond i ewyllysio yn dda i'r syirmiddad, ac i gyd-yfed te gyda chyfeilldon Efcienezer ar yr achly-sur. Yr ydym fel cy- >feilldion yn awyddus iiawn i gael mil o bunau mewn Haw cyn de,chreu adedl&du.—'Gob.
CARiNO.
CARiNO. Cynh/aliwyd 'Oyfiarifod Ysigol yn nghapel y Wesleyaid, S'ul, Etbrilil 22ain." Atil 10 o'r gloch holIwyd y plant yn Hanes Iesu Grist gan Mr R Evans, ac yn y prydlnla:wn holwyd y gwabanol ddoslbarthiiadau yn Matthew v, @1an y .Parch R J Parry, Yn yr hwyr caf- wyd cyfailfod amrywiaathol. Llywydd, y Parch R J Piarry. Cafwyd anercbiad rhag- orol gan Mr R Jones, Van, ar Hawliau yr YSlgol SaJblbothol amom ni fel pobl deuadnc." Clafwyd anerlchiradau hefyd gan [Miss H Mor- gan, imri J Lewdisi ac R Evrans, a'r Llywydd. iDlafiganwyd hefyd yn ysito-di y oyfarfod gan Mliss M E Lewis a Mr T Watkin. a'i gyfedll- ion. Oalfwyd cyfarfodydd hyniOd o dda ac adeiladol. Texfynwyd y cyfarfod trwy we- dd'i gan Mr R Hamer, Van.—Aelod.
iClAERNiARFiOiN.
iClAERNiARFiOiN. .Dtwig iawn genyf i mi yn fy adroddia-d o de parti Bland of Hope Eibenezer, a ym- ddanigtosodd yn YGWYLIEDYDD diweddaf, laldlad allan o restr enw.au y gwaganaethwyr enw Mdss. Ediith A Griffith, Chapel Street. INos S-ul diweddaif, mewn pregeth ragorol sediliedig ar 1 Cor. iv, 1.7,18, gwnaeth y Parch Rliobard Morgan, sylwadau coffadwriaethol ar ol y diweiddax chwaer, Mrs John Hughes, igweddw y diweddar Barch John Hughes (B). :Eu Mtrs Hughes yn trigianu yma am nynydd- au lawer, la meddyliai pawb yn uchel iawn o bond fel gwraig dduwiol a thawel. Nawdd y ne.f fyddo dros y plant—tri ma-b a dwy Jerch—ydynit yn galaru ar ol eu hanwyl fam. -R.A.J. §o§ Pan. fo'r byd i gyd yn each erbyn, pan fo (pab path ag y byddwch wedii rboddd eich llaw aTnc. wedi methu ie, pan fo'>eh wedi syritbio i lalw a cbrafangau pechod a chwant, y mae ,un ag sydd gyda'i fareichiau yn barod i'ch coiflieiddO a'ch cusianu. Eich mam yw bonoi. Y ffordd iawn i gysgu yw goxwedd ar yr ochr ddte, gyria'r aellodau wedi eu hymestyn, allan i'w lliaiwn hyd, a'r ibredchdau un. ai yn syth i lawr ochr y clurpih, neu mewn rhyw agwedd gymiffjoxddus arall, cyhyd na byddont wedi eu codi dros. y pen. D'yllid cau'r geg -imewn, mwy nag un, ystyr. iPan yn flinediig iawn rhodd:wch ysipiwng .(sponge) wedi ei ddodi mewin dwifr cynhes ,ar eich gwyneb, a gwnewicih llaitbex gyda .aeibon. da ac ychydli'g o, ddyfexynau o glycex- ine. Sychiwcb y croen gyda b-lawd- ceixch. Gblcbwchy blawd ceirch yunaitb gyda dwfr rgalan, oynhes, ac yma rhtodidwchi ddwfr oex ar y croen am yicbydig1 edliaidau nesi y bydd Y gwyneb yn gaied. Nis gall y be-dd dddfioddi pera.rogl gwedth- redOedd da.
A Amgylch y Tan Mawn
A Amgylch y Tan Mawn GAN LEO. (Y Cyfarfod Gohiriedig- Tcitnladau uchel- Peryglon brwdfryiedd Colli mewn dadl). Tomos Hutv/s Well i ni rod gora iddi M rw:an, rwy'n giwelad na fedrwn ni ddim gorffan hon heno, ac mau'r gwrniÏdag a'r hogla yn dwlad yma yn gynar heno. Fyd'da .diLm yn well ge,n i na'ch gwelad yn aros ymia. i de gyda ni er mwun i chi gal y cwarfod heno, mae o yn sdwr o fod yn un da, mi fydd pawb wedi parotoi ar ei gyfar o, a ffeia i rhen Robat Wmffras ibydd geno fo axgiw- mants y bydd raid' i ni fod ar flaena e,in .traed :i geisio dod1 i fyny a nhw. Ntewch chi aros, btngia, gnewch da chi: mi yra i C'eio i dideud wrth dy wraig dd Wiliaim, os leicd did, xhag iddd hi dy ddlisgiwl yn afar. Md wela i y gnewch chi aros. Dos i ddeud wrth wradg (Wdliam, Deio, ei fod o am aros yma d de gyda mi, ac fod geno ni gwarfod mawr iawn yima heno." Yr Oedd TomoSl Huws wedi bod yn chwilio iac yn dyfalu .a.r hyd yr wyithnos, a theimllai ei bunan mewn hwyl i gymeryd i fyny ei aafle. Gwyddai ei. iweithwyx yn dda y bruasent yn pechu yn ei erbyn. pe na chytun- asanit ag of, ac felly xhoddasant i mewn i'w anogaatb yn galonog. Writh gwrs, rha.id dim hysibys'u'r darllenwyr m'an edsieu cefnog- wyr oedd >ar yr Hen Saer; a mwy na theb- yg fod y "pechod paxod." yn d'od i'r amhg yn nghil y igwahodddad. Erbyn hane,r awr wedi ohwecb yr oedd y ,gtweinidog wedi cyr- hiaedd, a chyn pen chwarter awr yr bedid "pawib o'r brodyr yno'n un, heb' neb yn rtyn'u'n igroes," hyd yn hyn fodd bynag. Deicihxeuavyd yn bTydlo.n fuaned ag y cyfan- wyd y frawdoliaeth. Mymai y gweinidog i'.r 'Hen iDomos ag'or yr ymddiddan heno ond' nid oedid y Staer yn foddlawn i hyny. "Os cadeirydd," meddai, "rhaid i chi ,neyd 'run fatih a bob iamsax, y chd sydd wedi axfar ,agor y .agwr.s a rhaoÎd i chi neyd heno 'run ifath." Efe ia oxfu, ac fel hyn y bu :— IMr Jones: "Anwyl Gymrodyr, mae'n lla. wemydd genyf 'gael eich cwrdd unwaith yn xhlagox. Yr yd'ym wedi cael ami i gwrdd diifyr gyd:a'n gilydd o dro i dro, ac er i nd ifeibhu cydweled law-eroe,did b weithdau, ni ddarfu i hyny aimharu dim. ar ein cyfedllgar- wch ia'n teiml'adau dfa y naill tuag at y llall. Yr wyf yn mawr hyderu. y cawn hwyl adeil- ,a,d,ol yn y cwrdd heno. Dylem oil fod wedi ymarfagi cawsom wythno,s gyfan i finiogd edn cleddyifau, a giwydldean oil beth fyddlai natur yr yimdrafodaeth yma heno. Rhaid i nd gyifyngu ein bunain. i un pwnc, bydd i hyny ein cadw rbag aroa yn hiir: a meddyl- iais pe gallasem ymdrin ar y Mesur Addys'g :a'i wynitylilio Oreu gallwn y byddai i'r cwrdd dalu ei ffordd ar ei ganfed. Mae ynddo dddlgonedd o adnoddau dladl; ond rhaid i ni fod yn wyliadwrus rhag syrthio i brofedig- aeth cadwed pawb at y rheolau, cofier nas goddefix i neb siarad ond d'rwy'r cadeirydid, ac na chlaniateir i ddiim Ond un siarad ar unjwaith. Mesur Addysg, mae'n ddiq,m- heuol genylf, ydyw yr un mwyaf pwysig ar y rbaglen ar hyn o hryd. Nid gorchwyl hawdd ydoedd rboddi ffurf arno, gan fod y ■gyifundxefn. addyagol fel yx oedd yn gymhleth- .edig a, llawex o dddffygdon tuhwnt i ddeffin. iad, er yn weladwy a theimladwy i'r mwyaf- rif. Hefyd, y iID,ae ceisio diwygio cynllun- ia.u Slydid yn ymwneyd yn 'UniongyrchOl gyda. llawer o bleidiau a sectau o angenrheidrwydd yn gwneyd y gwaith yn un mawr ac anhawdd iawn. Cyfansoddir y Mesur mewn pump o adiiianau: y mae y cynt-af yn yinwneyd a'r Ysgolli-on, Elifenbl; yr ail gyda gwaddoliad- au addysgol; y trydydd gydag amrywiol welliantiau; y pedwerydid gyda Chynghor Addysg i Gymru; a'r pumed i faterion ych- wa.negol. 13yddiai ymdriniiaeth fanwl ar yr Oil yn orrnod o waith i'n owrdd, a rh.ag i hyny gymeryd lie, y modd goreu ydyw i bawb gymeryd i fyny yr hyn sydd wedi denu diwya.f ar eu sylw a'u bryd, felly deuwn i derfyniad buan a boddhaus. Nid yw yr Adran gynit,af yn cynwys ond ychyd'ig eiiriau, er hyny gall beri mwy o stwx a siarad ll<'3.'r adTanau eraill gydia'-u gilydd. Dywed yr adran hon na bydd i'r un ysgol gael ei ohydnabod ifel ysgol elfenol gyhoeddus os na fydd' yn cael ei chynal gan yr Awdurdod Addysg Leol. Gwelir fed y Bil am wneyd i ffwrdd a'r ysgolion eraill, ac am sefydlu un gyfundpefn .fa.wr unffurf, fel ag y bydd pawb yn d'od i ddwyn yr un mantais. I mi mae hwn yn ddiwygiad i'r iawn gyfeiriad. Gweldr oddiwrth Rhan III a'r IV fod y Lly- wodraeitb yn ceisio enill cydymdeimlad y gwahianol bleidiau; gwniant yn lied ganmol- adwy i liniaru tipyn ar deimladau y rhai selog dros addysg grefyddol, a sicrbant gryn lawer o edimygedd y rhai nad ydyn/t yn credu dim mewn gwneuithur dim ag ef b gwtol yn yr ysgolion d'ydd'iol. Trefnir, fel y gwelir, fod diau foreu yn yr wythnos yn rhydd i gyfxanu addysg enwadol; ond nad 089 un rhan o gostau y cyfryw i gael ei dldwyn gan yr Awdurdod Leol. Mae hwn dnachefn, iim tytb i, yn eithiaif, a. chymeryd i ysftyriaeth. fod1 a wnelt) y M-esur a chymraint o Wahanol opinyniaiu a chr)ed!Oau. Mae yn!a 1ecyn cryf iawn yn y rhtan sy'n ymwneyd ag amodiau i'r atbixawon. Da genyf weled nad ydyw yr athxawon i roddi hyfforddtiant en- wadol, ac o ganlyniad yn gwneyd i fiwrdd a'r prawfion oedd1 yn cymeryd lie yn flaen.- 'orol; nid ydynt chwaith i dd'od i gyfranu o unrhyw gredo, nac i fyny unrhyw le pen- odol o addolita,d crefydldol. Dyma ffon go dda y'n yr ysgol, onide ifecbgyn, ? Ond, dixwy'x cwbl, yr un pwysioaf i mi ydyw Adran IV, sef yr un s'ydd yn ymwneyd a iChym'ru'n arbenigol. Yr ydym ni, wrth gael y Cyngbor Cenedlaethol Cymreig hwn i xeOld telin hiaddysg, wedi sicrhau ymreolaeth drylwyr a glam. Ni feddyiiiais y buaswn fyth yn byw i weled y faith- gynygdon ar la.wr Ty'r Cyffredin; yr oeddwn wedi myned i hen gysgu wrth hen fy nig on ond wele ni 'ar drothwy pethau mwy ofniadwy eto, pe byddiai d'r Mesur mawr yma gael ei gario drDWY y Ty'n ddiogel, bydd Cymru wedi cyfanu buddugoiliiaethau Rhydddd. Ardderch- og yn wir, maent yn gwedthio'n ogonaddus, pe cawn nd addysg ar dir uchel a sefydiog f,e wnawn rywibet'h o honi hi wedi hyny. Yr ydym yn uchel eisioes ond mae 1 digon o le'n uwcb i fyny;' 'awn a meddianwn y wlad.' Roibart Wmffras: "Yr yd'ach chi wedi siarad beth wmbxath o wasit, fel bydd y getthwrs yma. bob aimsar, yn troi ac yn trosi, a imynd i bobmia,n d chwdldad am rwbath a ga n!hw i neyd sbich ifawr i gisio gneyd i bobOl feddwl i fbod nhw'n rhiwin mwy nag ydan nhw. Tyindacfa chi ddirm yn meddwl miewn dilfri, ych bod chi"in euro twunp^atha, pan na siadwch ichi'n blan, a gorphian ych stori'n fuan fel pob dyn call wn i am dano." Owein Jones: Paid a ibod mor wirion, Riolbait, DWt ti wedi gwilltio'n glats heno; pam na thewi di, pe bia ti'n tewi wydda neb dy ifod ti wedi gwillitio, weldi. Town ni'n gwelad dim byd yn sbich Mr Jones, ond peitha rown i wedi eu darllen fy hunan. A taswn ni yn dy liB di byiddad'n well geni i chiwalu nhw i'r pedwar gvvynt, na cheisdo disodli Mr Jones. Pan byddd di yn d'adlu colfia di .mai a gedria a sylwiad,a y hyddi di'\ll! diadlu, a:c nid a phersona." Robail: Wimiffras Gwarchod nd, fown i ddiim yn meddwl brifo teimlada neb, ntag own yn, wir, ond mi rodd Mr Jones yn siarad yn ffol ar rai prydiau." Tomos Huws.: "Y cbdi sy'n deyd' nyna, y criadur llijpa a wyddosit ti rwhath am boli- tics dwad, helblaw oario cynffon yr offeariaid a thynu het i'r ysweindiadd; rwt ti bron a chodi camdredliad arilla i er's meityn i be andros yr wyt ti'n oodi yn erbyn Mr Jones o ryd, fedri di ddiim .rosyd yn llonydd am fun- ud ifydda i wrth sbiiad arnia ti (bron, bxOn .mynd yn. sal, bydda wir ionedd i, ac os na altri di ar ol beno mli ofalla i na chei di ddim aros yn. fy nhy i." Robat Wmffiras Mi a i o ma rwan, os leiciwich chi, ac hwyrach mai dyna be sy arnoc'h chwi eisiau o ran hyny, fed-rwch chi ddim dadla bab edliw hen beithau sal yn ein hanas, ond os a i loddi yma cewch y lIe i cbi'cb human, ac mi fyddwch yn foddlon wedyn, dw i'n .siw.r." iMir Jones Peiddwch) a digio, frawd, ddlaxfu neb ddechreu, myned yn bersonol heno ond pan siaradsoch chwi gyntaf fe wntaethoch gyfeiriadau amheg a brwnt parth- ed yr hyn a ddywediais d ac yr wyf yn exfyn airnoch dynu eich geiriau yn ol fel dyn." iRtvbait Wmffras: Na, wilia/f byth i'ch plesio chi na'r un dyn welds i rio,d, xw i am ych: giadlal chd am. byth y Iltadron gw,al, cewch ddweyd' be leidWichchi wedyn, tydach chi ddim flit i neb a ebaritor ganddo fod yn eich mysg." Tomos- ,Huws "Beth wyt ti'n ddeyd, dos ymaith am dy fywyd, neu mi ddangoSla, i ti faint o bwysa sydd1 ar fy nwrn de i; dos, y gwialch drwg; dos y creadur diffrwyth.; d'os y frlwynan lipa; 0, mla 'dda i ti fod gen i biarch i'r ibrodyr ma, ne mi fua.sa ar ben arn-a ti; dos o ngolwg i am byth; dos miewn munyd, fedr.a i ddim edrach' arna ti." lAath y gweinidog adref wedi blino ar y I dwndwr; a t'horwyd y cwimini i fyny heb gy- ffwijdd o gwbl a'r cwestiwn o-edd o dan sylw. iNlis dlairlfu idldynt gael cyd-ddballitwriaeith I parithed y cyfarify,ddlia,d oedd i fod nesaf. CbllOdd To,mos HUlWiS ei hunan-ifeddiant a bu yn bwrlyunu ei hys,nafedd am yn agos i haner awr ar ol i Robert Humiphxeys yma- daw. Ctawn weled be ddaw o'r Gymdedthas yr wytbnOiSi nesaf. §o§ •Mae sdibrwd Had uchel y dydidiau hyn. y bydd cyfnewidiadau yn fuan yn mysg aelod- au cyfreiithiOl y Wleinyidddiaeth, y codix y Twxnai Oyffxedinol i'r fainc farnol, y codir y Cyffeitihiwr Oyffredinol i le'r Twrnai, ac y rhoddir swydd y Cyfreithawx Cyffxedinol i Mr S T Evians, yr aelod dros Glan,olblarth Moilganwg. B'1in gan laweroedd ddteall am y ddamiwain doist a'r ndweiddau tfymion a gafodd M:r T Ho'well Idris', A.S., trwy syrlthio allan o'i fodur yr wytbnos. o'r blaen. Gexllaw Llan- elwy y digwyddodd hyn. Bu Mr Idris yn ystbytty y dddnasi hono am rai dyddiau. D'a genym ddeall' ei fod yn gwellia, ar ol bod mewn cyflwr tra p-heryg'lu'S.
Adgofion |
Adgofion AM RAI O'R PETHAU A WELAIS AC A GLYWAIS. GAN MINCLWYD. [Parhad.] Gadr am Galltaielyd. Er nad oedd GalM- tmeliyd yn perthyn. i hen gylchdadth 'Llanasa, yr oedd Dyserth, ac. y mae Galltmelyd yn giangen. o Dyserth. Burn yn. byw yno hif ainsex; iac, fel .y sylwaisi, cetfads yno rai o ffxindiau penaf fy oes. ond enbyn hyn sydd yn eu beddau. Bu amser ag yr oedd Gallt- vielyd yn rneddu set o ddynion galluog ac ymroddgar dawn. Yno yr oedd W Griffith cyn myn.'d d Lanfadritalbiaiiarn James Will- iams hefyd; J Roberts, Bryniau Thomas iHughies, Tan-yir-AlilIt; Roger Hutghes, Rog&r iProffi'tt, Tan-y-imaes., a John Hughes, SOlar, 'Rhyl—yx oil ond d'au yn eu be.dd.au—a lla- wer eto yn fyw, ac yn aros yn ffyddion sC wedii magu eradll i fyn'd rai i'r AmeÚca, Lloegr, a Chymru. Nid gweddus na doeth cyfoirio at neh sy'n Jyw mwy na'u gilydd. Mae rhyw ragoriaetbau yn perthyn i bawb na chaf amser i s;on aim danynt. Benditk yr Axglwydd a'u dilyno oil. iDyisertb yn nesaf. Dymla le arall oedd yn peirtbyn d'r hen gylchd'adith—Llanasa, ond isydd er's blynyddiau wedi newid am R,hyI, fel lleoedd eraill rai y sonwyd am dtanynit. Yma y ganwyd ac y .magwyd fy nhad. Cred- af fod yr caddloldy presenol y trydydd o'f d:echr!eu. I'r ail yr axfexwn. i fyned. Yr oedd yno eglwys gref o ddynion xbagoxol iawn. Jos. Williams, Tan'xallt, braW'd Jiames Williams; William. Mitchell, dyU call, pendierfynol, a wir ddychwdwyd at yr Argilwydd; Robert Hughes, crydd, mab Gabriel Hughes, Giwaemysgor; Thomas Hughes, y mab, un o arweinwyx canu rhag- oraf yr boll wlad Robert Williams, Tan-y- graig, fu yn flaenor ac yn. oruchwyliwx y gyldhdiaith yma a Ddnibyoh, fu'n ffyddion a chiareidlig j'r achos a llawer eradll; John Thomas, Owm, a'i frodyr, fu'n byw yn liir yn y lie, y rhai hyn ac eradll a aaawsant deuluoedd lawer ag sydd eto'n aros gyda'r achos yno a mamau eradll. Os wyf heb gofio rhiai o'r enwau ddylasai fod i mewn, maddeuer i mi, gan nas gallaf gofio pobpeth. Pan yn dechxeu myn'd i le,faru i Dyserth yn yr hen gaped, yr wyf yn cofio fod yno gyn- ulliad' gwell nag a wel'ais a,r ol hyny. Staf- odd gwaith Talargocb, symudodd llu yma ac acw. Cyn hyny caech llon'd capel o bobl, llon'd y set fawr o gantorion, yn feibdon a imexched, a chanu na fu ei fath, yn neillduol ar droion.. Helfyd yr oedd yn lie hawdd pxegetbu yno, gwxanido hawddgar a da- nespondiO cynes. Wrth fy mod, yn myn'd yn hen a methteddg, bydd yn chwith genyf am yr hen amserau. Maoe yr hen gape! enbyn hyn y "Public Hall," a chapel new- ydd da wedi ei godi, ac yn cael ei glixio o ddyled gyda brys. Wel, anghofiads Thomas Wiiffliams, edgydd, fu farw yn ddiweddar? wedi byw oes o wasanaeth, a thedmldr colled marwr, yn dddlau, am dano. Chwith 'meddwl ,am lu o gyfoedion wedi fy ngadael fel pererifl writho ei hun. IRhiuddllan.—iD!yma le y bu Lranasa yn d'od iddo am flynyddau cyn "joinio" Rhyl. Nid wyf ond prin go10 Evan. Jones. Gwelads e,f rai gweithiau. Bu farw yn 62 oed, un. o'r dynion rhagoraf, '• amryw gyfrifon, ellid gael. Gallai fod yn sarcastic iawn. Dywedai wrth y Parch Rowland Hughes, ei fod yn gwneyd plan fe-l crystyn pasitai i'w dori.' Yr oedd yn cyfan- soddi llawer o farddoniaeth. Gwnaetb waith mawr yn nglyn a'r achos yn Rhud'd- lan—gofalu am y casgliadau, gofalu talU dyled y oapel oil, ffyddion yn mhob modd- ion. Bliaenor ffyddion i'w Fedstr Mawf- Mae yn gymeriad, rhy adnialbyddus yt1 Nlghymiru i orifod dweyd lliawex am- daIl 0 yma. Gadlawodd deulu ar ei ol—llawer o'! rhial fuo.mt, ac ydynlt yn ffyddion i'r Arglwydd- Miaib imerch iddo yw y Parch T Hughes (D), Lerpiwl..Dyna Thomas Hughes, y gai, he.fyd, un o'r dynion ffyddlonaf i'r ic,hos, fu erioed yn Rhuddlian. Miae llawer fuont yma, ond wedi gadael—rhai i wlad well, xbai i leoedd eraill. Mae yr hen gapel y1* myn'd ar y gwaethaf, ac y mae yn an.mhos- iibl ciael telerau teg aim dir i adeiladu nO newydd. Golbeitbio y daw y ddeddif i of (fodi gweixtbu "leases" i rym erbyn y by d-d' wn ni yn baxod am gJalPlel yn Rhuddl-a0* IMae yma rai yn myned yn hen. a dialIw* igwadith. a masnacb yn wasgeddg; er hynJ oil, imae y cynulliiadau yn dial i fyny y!1J rhyfe-dd, ac yn gallu cwrdd ymrwymdada1* eraill yn weddol dida. Yr Arglwydd Øi drugiarhao wrtthym ac a'n benddthio, a thY: wyned Eii wyneb arnom." Yna da fyd'd 1 ni. §o§ Chwd .famau a cbwdorydd, da chrwi, ctofiwcl% y gwna bxecwast Avedd ei iawn-goginio fv6 toagat feiitbrin hfedld'wch miewn. teulu mag wnia ugain. neiu giant o arwyddteiriau, -net! tfriawiddegau crefyddol, wedd eu hargirapnu a-t C, bl, a-0 frawddbgiau cxtefyddiol, wedi eu hargxaphu
Advertising
9 c A aDDURYsP ABSOLUTELY PURE