Y Dydd

Yi HELYNT DWYREINIOL. Nid yw y cynygiad a wnaed gan Twrci o gael cad-oediad ychwanegol o chwe' mis yn cael edrych arno a llygad boddhaol gan Ewrop; mae y teimlad eyffredinol yn hollol groes i'r hyn a fuasai yn canlyn cynygiad ar- all o gael heddwch terfynol a gonest. Yn Paris, edrychir ar y cynygiad gyda gradd o amheuaeth; yn Berlin, rhoddir gonestrwydd Twrci yn y glorian; yn Vienna, daroganir anhawsderau, ac y mae y rhai hyn yn ddin- asoedd hollol rydd oddiwrth bob tuedd i farnu gweithredoedd yn anffafriol. Y mae wedi cael sylwi arno nad yw gwleidyddiatth dramor Twrci, er yn ddichellgar, yn wreidd- iol; ond y mae yn chwanog i ail fyned dros ei dulliau. Pan-y gofynwyd iddi gan y Galluoedd am gael llywodraeth dda i'r tair talaeth, atebodd, 'Dywedwch yn hytrach i'r holl Ymerodraeth/ ac yn awr, pan y gofynir am gadoediad o chwech wythnos, 'Gwnewch hwynt yn gymaint â. hyny o fisoedd.' Mae yr estyniad gwirion-ffol yn gorchfygu ei hun. Mae cadoediad o chwe' mis yn fwy o lawer na'r hyn aelygir yngyffredill wrth gadoediad, a gallai, mewn amgylchiadau hawdd eu dir- nad, yn unig fod yn foddion i gael gwared o'r dirwasgiad anghysurus a wneir arni-yr unig beth ag sydd yn debygol o gael sylw y llyw- odraeth Dyrcaidd at y gofynion a roddir arni am wystlau er cael gwellllywodraethiad. Mae y Porte wedi dangos cryn lawer o gyfrwysdra wrth ochel fel hyn geisiadau y Galluoedd. Beth ddaeth o'r cynygion hyny y cydsyniwyd a hwynt gan y llywodraethau Ewropaidd, a derbyniad pa rai yr oedd Syr HENRY EL- LIOT i'w gymhell i'r Porte? Yr oeddynt yn cael eu gwrthwynebu yn gryf ddechreu yr wythnos ddiweddat, ond ni wrthodwyd hwynt yn ffurfiol gan y llywodraeth Dyrcaidd. Bwriedir i'r cynygiad hwn o gael cadoediad, yr hwn nid yw felly ond mewn enw, gymeryd eu lie. Rhoddir ar ddeall gan y Porte mai ei amcan wrth osod y dyddiad mor bell ydyw fel y gallo wneuthur gofynion cyffelyb i'r rhai hyny yr oedd Syr H. ELLiOTyn eu hanog arno mor ddiangenrheidiol. Os oes rhywun yn tueddu i ddweyd, "Goreuti gyd; gadawer i'r llywodraeth Dyrcaidd ddyfod ei hunan a'r mesurau hyny yn mlaen v gwelir gan bawb eu bod yn angenrheidiol," fe gymerai y cyfryw ag a ddywedai hyny ffordd wahanol i'r un ag y mae y Chwe' Gallu wedi cydsynio i'w chymeryd. Rhaid cadw mewn golwg mai nid addewid- ion neu gynlluniau p well llywodraeth a ofyn- wyd gan y Porte, nac hyd yn nod sefydliadau a fuasent yn offerynau er cario hyny allan- os yw y Tyrciaid Osmaulaidd yn wahanol iawn i'r hyn y gwyddir trwy hanesyddiaeth eu bod, ond gwarantau o hyny. Mae y ffaith hon yn gwneud gwahaniaeth rhwng y sefyllfa a gymerir yn awr gan y chwe' gallu a'r un a gymerasant yn amser Nodyn ANDRASSY. Oddeutu yr adeg hon y fiwyddyn ddiweddaf, nis gellid cael gan y galluoedd ddyfod i gydwelediad i ofyn i'r Porte am sicrwydd o lywodraeth well i'w ddeiliaid Cristionogol. Wedi i brofiad o chwe' mis eu hargyhoeddi nad oedd gan y Porte y gallu mewnol hwnw y tybias- ant fod ganddo, darfu i Gynryohiolwyr y tair Ymerodraeth dynu i fyny Gofnodiad Berlin, i ba un y rhoddodd Ffrainc a'r Ital eu cyd- syniad. Yn y nodyn hwnw rhoddwyd ar lawr fod y galluoedd yn meddu hawl foesol i wylio dros gyflawniad o'r amodau hyny a wnaed yn flaenorol gan y Porte yn dal eysylltiad a heddwch Bosnia a Herzegovina. Cyhoeddwyd hefyd ynddo yn mhellaeh ei fod yn "hanfodol i sefydlu gwarantau priodol o natur a fyddent yn sicrhau y tu hwnt i amheuaeth gymhwysiad llawn a chywir o'r mesurau hyny y cydsyniwyd arnynt rhwng y galluoedd a'r Porte." Nid yw y pum' gallu wedi tynu yn ol oddiwrth y cais hwn, ae y mae yr holl gwestiwn sydd rhwng y Llywodraeth Dyrcaidd a'r Cynghorau Ewropaidd yn troi arno. Nid addewidion am wleidyddiaeth ddoeth, gyfiawn, a chariadlawn a ofynir gan y SULTAN, oblegid y mae y rhai hyn yn bodoli mewn digonedd, er yn bur ddyryslyd; ac ychwaith ni ofynir eto am fath newydd o lywodraeth i gael ei gweithio gan hen ddwy- law er cyrhaedd hen amcanion, ond diogelwch ar ba un y gellir gofyn ynrhesymol i'r Criation- ogion bwyso ac ymddiried. Mae ymddygiad y Porte o'r dechreu wedi dangos nad yw o dan yr un lledrith a dychyjayg ffol, ond y mae yn deall yn drwyadl beth a geisir ganddo a paham, ac y mae y cynygiad diweddaf hwn i gymeryd i'w ddwylaw ei hun y mater y darfu i'r Galluoedd hysbysu mai perthyn iddynt hwy yr oedd, y mae hyn yn un prawf ychwanegol o'r fFaith hono. Nid yw y cynygiad hwn, er wedi ei wneud mewn ffordd o estyn cadoediad, mewn gwir- ionedd, yn newid dim ar ei gymeriad politic- aidd; dyfais ddichellgar ydyw er goahel y cwestiynau hyny y mae y Galluoedd yn bres- enol yn aros i'w hystoried, ac i ddadl ar ba. rai y gallasent, ar unwaith, fyned i mewn pe y ceid gwir gadoediad. Nid yw yr ymgeis- iadau gweiniaid hyn i gael trefniadau rheol- aidd o eiddo Twrci yn rhoddi rhyw lawer o obaith y derbynir y cadoediad gan y rhai hyny yr effeithir fwyaf arnynt drwy eu llwyddiant. Buasai yn beth hollol wahanol, pe y dilynasid derbyniad y cadoediad a hya- I y bysiad o dderbyniad y cynygion Ewropaidd. Pa mor ddiffygiol bynag yr ymddengys y y rhai hyny, y maent yn trosglwyddo yr hawl i'r Galluoedd i edrych am ddiogelwch a gwell llywodraethiad i'r taleithiau hyny a ddygwyd yn ddiweddar mor amlwg o flaen ein sylw; ond yn union, ar gyfrif hyn, y mae y Porte wedi gwrthod eu derbyn. Ofnwn nad oedd budd a lies heddwch mewn golwg gan y Porte pan yn rhoddi 1 earn diweddaf hwn; ar yr un pryd, buasai yn anoetbineb mawr i daflu ymaith rhyw radd o obaith a all fod yn weddill er cael cydwel- ediad. Nid yw yr opiniwn a fynegwyd mewn brys-hysbysiad o Vienna, sef na wna y Llywodraeth Rwssiaidd gydsynio i'r cadoed- iad o chwe' mis, mewn unrhyw fodd yn annhebygol; ond eto, nid ydyw gogwyddiad y Cylchlythyr a adroCldid er cadarnhad i'r farn hono mor wrthwynebol i heddwch ag y tybiwyd. Ysgrifenwyd y nodyn hwnw, fel y dengys ei gynwysiad, ar ol i gynygion Syr HENRY ELLIOT gael eu gosod heibio gan y Porte, ac y mae yn bwrw golwg dros sefyllfa pethau a grewyd drwy y weithred hono. Gwelir fod y Llywodraeth Rwssiaidd, wrth basio dull amheus a phetrusol gwrfchodiad y cynygion gan y Porte, yn ei drin fel peth sylwcddol a therfynol. Yn y wlad hon, mae