Tarian Y Gweithiwr

HANES HYNOD 1 AM AKAB BACH MEWN DINAS FAWR. [i'ARHAl.] A .igv/chiad Anffodus yn J yr, su y/ Mwr- iadau. bwyllais or blae, ary fantais i ddianc oddirhwng fy ngiiyiiudd- wr a'r ystablwr, i gyfeiriad yr ystryd. Hwyrach mai ymddygiad annoeth o'm heiddo oedd hyny; ond v mae yn sicr genyf mai hyny a wneid gan rai henach a doethach na mi, pe mewn cySeiyb am- gylchiadan. Gwnaethum y goreu o'm traed, ond er mor gyflym y rhedwn, cefais ar ddnall yn fuan fod Smiihers a'r ystabl- wr mor gyflym a minau. Clywn hwy yn dyfod, ac yn dynesu 0 hyd. Gwelais amser na fuaswn fawr o dro cyn rhedeg o'r golwg ond yr oedd effaith y ddamwain wrth syrthio o gefn y cefiyl, a hir lonyddwch yn yr ysbytdy, yn c\weyd yn ddifrifol arnaf yn awr. Teimlwn fy ngliniau yn crynu danaf gan wendid, a bron colli fy anadl rhwng y rhedeg a'r exitement. Ond yn mlaen yr awn a'm holl egni. n Er mor fore ydoedd, yr oedd pobl lawer ar yr ystrydoedd yn llygaid-dystion o'r ymdrechfa. Pan welai fy erlynwyr y cawsent drafferth i'm dal, gwaeddent allan ar yr edrychwyr: stopiwch y lleidr!' 'daliwch y lleidr a dechreu- odd ereill redeg ar fy ol. Ond rhedeg a wnaetimm a'm holl egni, mewn gobaith i fyned o'u gafael, hyd nes i droed rhywun creulawn gael ei hestyn allan i'm tripio, ar fy ngwaith yn ei basio, a syrthiais gyda nerth yn erbyn y palmant. Y funyd nesaf yr oeddwn yn ddyogel yn llaw un 0 wyl- wyr' y ddinas, yr hwn a ddychwelai adref o'i grwydriadau nosawl, yr hwn a'm cymerodd gydag ef i'r watch-house, lie yr archwilivvyd fi, ac y cafwyd ar fy mherson y god a'r arian, yn nghyda'r pwrs a gefais gan Fanny a'i gyawys. Amddifadwyd fi or cyfan, a gorchymynwyd i'm cyhuddwr a'i dyst --set yr ystablwr—i ymddangos yn y llys heddgeidwadol i ddwyn yn mlaen y cyhuddiad, a chlowyd finau i fyny i aros amser y prawf. Nid oeddwn wrthyf fy hun-yn nghell dywyll y gwyldy yr oedd yno amrai o'm biaen, a'r rhai hyny yn wehilion cvmdeithas y ddinas—yn ai'os eu prawf fel finau. Buasai cael fy nhaiiu i Ie a chymdeithas felly J M i mi I ddychrynu ac arswydo, oni b'ai fy mod yn byw vn 'Whiskers' Rents. Yn mhen ychydig dvgwvd fi 0 ilaen yr Ustus liedd-.vch, yr hwn a'm holodd ac a'm croesholodd gyda manylder a genvin- der hefyd, Desgrifiai Tom Smithers ei hun fel march was {groom) oedd allan o le ar hyny o biyd, a'i fod wedi cael caniatad gan ei gyfaill, y march was oedd ganddo fel tyst, i gysgu am ychydig nosweithiau yn llofft yr ystabl. Adroddai ei hanes gyda'r fath hyfdra digywilydd, a hyny heb gymaint a gwrid ar ei wedd. Nis gallai dim fod yn fwy clir ac i'r pwynt. Yno yr oedd, Tom Smithers, yr hwn, beth bynag allai fod ei gymeriad, oedd wedi bod mewn gwasanaeth respectable,' (ac ymddangosai yn respectable ddigon y diwrnod hwnw, oblegyd yr oedd wedi ly newid ei hen ddillad budr am rai mwy gweddus i'r amgylchiad ac i'r lie), a mwy na thebyg fod ganddo beth yn ngweddill o'i gyflog ar ol bod mewn gwasanaeth fel marchwas i wr boneddig ac yno yr oedd- wn inau, o'r ochr arall, yn grwydryn carpiog a digartref, na fedrai ond ail adrodd yr un ystori—sef nad oeddwn, wrth estyn fy llaw at y trysor cuddiedig, ond wedi cymeryd yr eiddof fy hunan, a gynilais drwy ymdrech. ac a guddiais 0 dan y nenlofft cyn cvfarfod a'r ddamwain. Stori fach brydferth iawn yw honyna,' ebai yr Ustus wrthyf, gan ysgwyd ei ben ond o'r braidd y gelli ddisgwyl iddi gael ei chredu. Pa gyfrif arall a fedri roddi 0 honot dy hun ?' Mae Ben yn gwybod,' meddwn, gan edrych yn erfyniadol at fy hen gyfaill y marchwas, oedd newydd rodcli tystiolaeth yn fy erbyn, ac yn ffafr Tom Smithers, braidd yn drist hefyd fel y tybiwn i, na wnaethum i ddim drwg erioed.' Wedi apelio fel hyn ato, rhoddodd Ben yn ewyllysgar dystiolaeth, y fath ag oedd, fv mod bob amser wedi cael edrych arnaf fel bachgen gonest, ac nad oedd efe erioed hyd yn awr wedi cael achos i newid eifarn am danaf. Nid yw tystiolaeth o'r fath yna yn golygu fawr ddim,' meddai yr Ustus. A oes genyt ti rywbeth arall i'w ddweyd, garcharor ?' Oedd, yr oedd genyf rywbeth arall i'w ddweyd." Yr oedd y god fechan 0 arian a orweddai yn y golwg, yr oedd y god bono wedi ei gwneud 0 liain 0 batrwn neillduol, ac er ei bod yn awr yn fudr, gellid gweled y patrwn er hyny—yr oeddwn yn cofio sut y daethum i feddiant o'r god. Pe b'ai Bill Jackson yma,' meddwn yn awyddus, 'efe a ddywedai pa fodd y rhoddodd y god yna i mi ychydig dros flwyddyn yn ol. Yna paham na fnasai Bill Jackson vma ?' hawliau yr Ustus yn ddigofus. A phwy ydyw Bill Jackson ?' Gwelais ar wyneb Ben fy mod wedi n-wneud amrvfusedd wrth enwi Bill Jack- son, ac wedi niweidio fy achos yn aawtll- adwv. 1 Pwy ydyw Bill Jackson?' ychwanegai yr Ustus yn anamyneddgar. Cynorthwywr yn yr ystablau,' meddwn inau. Yna, paham na fuasai yma, mi hoffwn wybod ?' meddai yr Ustus cynhyrfus. 'An- foner am dano. Rhald i'ch anrhydedd anfon yn mhell iawn am dano,' meddai un o swyddogion y llys, gyda gwen wawdlyd ar ei wyneb. Mac Bill Jackson ,O¡: ii r's dros dcau ( fis am ladaad" ? Oh, ho mae genyt dyst braf iawn i'w alw,' meddai yr ustus, 'Yr wyf yn meddwl mai da i ti, y carcharor, yw nad yw Bill Jackson yma. bfallai fod ganyt ychwaneg o dystion a dyngant dy ddiniweidrwydd Dywedais fod yna ddyn yn Marchnad Gerddi Covent a ddywedai air da droswyf pe yn y llys. Wel, pwy yw efe ? A beth fedrai ec brofi ?' Nid wyf yn gwybod ei enw,' meddwn ond Y mae yn rhyfedd, ond yn eithaf gwir, er mor fynych oedd y garddwr wedi fy nghyflogi, nid oeddwn erioed wedi gofyn na chlywed ei enw. Ystori ryfedd yw hon,' ebai yr Ustus. Yr wyt yn cael dy gyhuddo o ladratta codaid o arian, ddyn lieuanc, a d)wadi wrthym ni mai dy eiddot ti ydyw. Yr wyt yn galw tystiun i brofi hyny, ac un o'r tyst- ion yw dyn dienw, a'r llall yw un y rhaid dy fod yn gwybod ei fod yn ngharchar.' Atebais yn awyddus na wyddwn i ddim o'r fath beth—fy mod i wedi bod am wyth- nosau mewn ysbytdy, ac mai ddoe diwedd- af y daethum allan oddiyno. A'r defnydd cyntaf a wnest o'th nerth adnewyddol, a'r tal wyt yn ei roddi am y caredigrwydd a'r gofal mawr a dderbyn- iaist—os yw hyn yn wir-yw myned yn ol ar unwaith i'th hen gwrs a'th hen lwybrau drwg. Pwy yw dy gyfeillion, a pha Ic y maent yr. byw, garcharor r' hawliai wybod. Nid oes genyf gyfeillion,' meddwn yn sarug. Pa le y'th ddygwyd i fyny, ynte ? Pa le yr oeddet yn byw eyn cymeryd at y ffordd grwydrol hon o fywyd ?' meddai wed'yn. Yn Whiskers' Rents,' atebais. 'Un o'r lleoedd gwaethaf yn Llundain, eich anrhydedd,' ebai y Cwnstabl oedd wedi siarad unwaith o'r blaen. Ac fel hyn, ) r oedd pob gair yn fy amddi- ffyniad yn ymddangos yn naturiol yn fy erbyn. Nid oeddwn yn beio yr Ustus; ond yr wyf wedi meddwl llawer ar ol hyny mor gydmarol hawdd ydyw i'r euog caled ymddangos fel y diniwed o dan gam ac i'r diniwed, am dymhor, i wisgo gwedd yr euog. Yr wyf yn ofni mai twyllwr medrus wyt,' ebai yr Ynad a phe baet ti wedi bod o'm blaen yn flaenorol, ni fuaswn yn petruso dy anfon .i Newgate i aros dy brawf yn y Frawdlys nesat; a goddef i mi ddweyd wrthyt, ddyn ieuanc, mai dim ond o'r braidd yr wyt wedi dianc rhag hyny. Fel y mae, gelli gyfrif dy fod yn ffoctus i gael dim ond tri mis o garchanad gyda Ilafur caled ac os ——— Fy arian i oeddynt,' gwaeddais. Symudvvch y carcharor,' ebai yr Ynad, ac felly y bu. Symudwyd fi i garchar tra yr oedd yr arian a eniliais trwy lafur caled, a chynildeb yn cael eu trosglwyddo trosodd i Mr Thomas Smiihers Olid, gan na hawliai y pwrs a gefais gan Fanny fel ei eiddo ef, estynwyd hWilw yn ol i mi, beb ei waghau o'i gynwys. Yr oedd yn gysur i mi i gael hwnw. Yn y cyfimser, symudwyd fi yn y diefn arferol i garchar. (I'w Barhau).

[ ilELYNT DOC LLANELLI Yr Anocheladwy wedi d'od. Mae yr hyn a fawr ofnid ersmisoedd bellach wedi dyfod. Y mae awdurdodau Ariandy Lloegr wedi taro ei dwrn ar y ford gyda thrwst enfawr nes dychrynu holl gynghorwyr a threthdalwyr L'anell', Nid oedd angen (medd y Guardian) llawer i ddycbrynu y cynghorwyr, oblegyd y mae Waddetl wedi rhoddi mwy iddynt hwy nag a allent ddioddef am y deugain mlynedd nesaf. Wedi yr ymdrech olaf a wnaed i geisio cael rhyw gytundeb rhwng y Myn- ydd Mawr a'r Cyn«or, a'r derbyniad an- nhrugarog a roddodd Mr Waddell i gyn- rychiolwyr y trethdalwyr, yr oedd yn an- mhosibl hyd yn nod i'r dirprwywyr aeth i fyny ato, pa mor ddall bynag oeddynt, lat na gwel'd fod pethau wedi d'od i'r sefyllf 1 ddiobaith hono ag yr oedd yn rhaid i rhyw- beth mawr gymeryd lie a roisai wedd newydd ar y rbagotwg, neu daflu y Doc yn grynswth i gol Waddeil. Y mae y newydd fod y Bank of England wedi cymeryd y cwrs a wneir ganddo wedi peri braw mawr drwy yr boil dref, ac edrycha llawer ar y peth fel pe b'ai yn ergyd marwol i r DDC ac ar 01 y draul enfawr yr ydys wedi myned iddi yn nglyn a hi, buasai yn drueni i hyny gymeryd lie. Ond deil ereill mai bendith yw i'r trethdalwyr yn y pen draw fydd y ffaith fod y Banc wedi d'od i fewn i'r cweryl. Clywais awgrym gymaint a dau fis yn ol mai dyma ddeuai i ben os na allai y Cynghorwyr a Mynydd Mawr dd'od i ryw fath o gytundeb, a hyny ar unwaith. Wei, fe fethwyd; felly, naturiol yw i'r Banc mawr hwn edrych ar ol ei fuddianau. Synu a wnai llawer o ddynion paham yr arossi mor cyhyd. Y mae cyfarwyddwyr y Banc, wrth gwrs, fel dymon o fusnes, yn gweled gobaith eu helw mewn perygl, a gyda y Cyn^hor yn suddo'n dUylnach i'r llaid o hyd, a Mr Waddell wedi myned mor feiddgar a gofyn am y t-oc yn feddiant holioi iddo'i hun, ac yn canu fel cediog bunan-foddhaus ar ben tomen y trybini a wnaeth ein cynrychiolwyr, ni eHir o gwbl feio y Banc am edrych ar ol ei eiddo. Gwnai unrhyw berson unigol yr un peth yn union pe'i g)s)did yn yr un sefyllfa. Nid oes eisieu dwe/d wrth drethdalwyr Llanelli fod ein cynrychiolwyr, er'pob ymgais, wedi methu deall Waddell or cychwyn, a'i fod yntau wedi chwareu a nhw bron fel y mynai. Y peth fynai pawb o honom wei'd yn awr fyddai— Waddell ei hun yn cael ei iorio ac y mae mor debyg a dim mai y Bank of Eng- land" yn unig fedr ddwvn hyny o amgvlch. 'Doedd dim ariaii yn y Cyngor i'w ymiadd yn mhellach,a gwyddai yntau hyny yn dda, a manteisia ar hyny bellach, os e.ria'r Bine y dydd yn nglyn a'r "writ" ydys wedi ei dwyn yn erbyn y dref am [176,000 o ddyled sydd ami, ac os gwrthyd y dref ganiatau treth ychwan. gol i gyfarfod a'r gofynion, y farn yw y gafdela awdurdodau y Beine yn y Doc. Pe deuai i hyny, ni allai Waddeil sefyll; er cryfed ydyw, y mae Bank of Eng and yn gryfach. Os yw pelhau i dd'ud i hyn, y mae yn anffawd tawr i r trethdalwyr na ddygwyddasai yn gynt. Pe na ba'i am ymyraeth y Bane yn y cytwog hwn, yr oedd y Cynghor wedi bwriadu apeiio ato am fenthyg o bum' mil o bunau i gario allan y gwatth o wella'r sianel yr ydym er s blynyddol, ac er ein bod wedi gwario miloedd ar filoedd o bunoedd dywed hen wr profiadol nad ydym ddimai ar ein gwell. Bydd yo rhaid galw cyhrfod o'r trethdaiwyr yn awr, pa faint bynag o wrthwynebiad sydd gan ein Cynghorwyr i I z!l hyny ac ar fam y bob! bellach y gorphwys y canlyniad yr ymyraeth hon o eiddo y Banc. Hyderaf y gellir dwyn y Bank of England" i'r cweryl yn y fath fodd fel ag i'w orfodi i gydio yn ngwar Waddell a'i ysgwyd yn dda. Cyn y gallai fod wedi galiu dial ar y dref mor ofnadwy, rhaid tod ei galon yn delpyn o lo caled

Cymanfa Gerddorol Bedydd= wyr yn Cross Hands. Trwy garedigrwydd yr ^nnibynwyr caf- wyd benthyg eu Tabernacl eang i gynal ein cymanfa blynyddol dydd Gwyl Mabon, y 4ydd cyfisol, oherwydd fod capel y Bed- yddwyr dan adgyweiriad a helaethiad. Arweinydd y gymanfa y tro hwn ydoedd y Proff T. D. Edwards, Pontypridd, organ- ydd Salem, Porth, yr hwn er yn wanaidi ei gorff, sydd yn feddiano ar allu cryf yn y gerddos i veth. Yn flaenorol i'r wyl fawr bu tair rehearsal yn Mhorthyrhyd, ac un yn Cefneithin. Cyfeilwyd yn y rha hyn gan Mr T Evan Lloyd, Poithyrhyd. a D C Morgan, Crosshands yn y gymanfa. Y llywyddion ydoedd-y boreu, Parch J. Tafionydd Davies, Elien Pare; y prydnawn, Pare, Mathry Morgan, Crosshands, ac yn yr hwyr gan y Parch R Gimblett, Felinwen a Felingwm. Cymerwyd rhan hefyd gan y Parchn — Herbert, Penygroes; R Gimblett, Tafion- ydd Davies, Rowe Williams, Tumble; Mri Seth Morgan, Crosshands; T. James, Felinwen; James Thomas, Tumble, a T Evans, Dynefor stores, Cefneithin. Caf- wyd anerchiadau barddono! pwrpasol gan Mathryfardd, yn mhlith y rha; y cawsom a ganlyn i'r arweinydd Galwyd arweinydd gwiw!an,-hoff, hudol, Ein ProtT Edwards eurgan Anrhydeddus wr diddan, Dyn yw i fyrdd yn ei fan. Arweiniwyd y gerddorfa gan Mr Samuel Evans, Crosshands. Canwyd ton yr ar- weinydd, Rhydygroes ac "Or dyfnder y llefais arnat" (Gabriel) yn hwylus iawn. Daeth nifer da yn nghyd i'r oil o'r cyfar- ydd, ac weJi talu y diolchiadau arferoi, ymadawodd P lwb wrth eu bodd gan ddweyd, Melus moes etto."

LLyFR Mr. D. A. THOMAS, A.S., Af y Fasnach Lo y» ystod y 50 mlynedd diweddaj, I ~o—IQOO. Dymuna Mr D. A. fhomas hysbysu ei fod wedi cadw nifer o gopiau o'r Eyfr uchod, i'w hanfon i lywyddion, ysgrifenyddion, pwyllgorau y gweithwvr, ac atalbwys'»v,yr ar dderbyniad gair oddiwrthynt. (

I Gilfach Goch. GAN CREUDDIN. Agoriad Capel Newydd. Dydd Sul a Llun, Hydref lleg a'r 12fed, 1903, a;jorwyd Capel Hope, petthynol i'r Presbyteriaid yn Evanstown, pryd yr oedd y gweinidogion canlynol yn cymeryd rhan. Parch J. M. Saunders, M.A., Abertawe; Parch J. W. Mathews, Gelli, Rhondda. Dydd Llun, cynaliwyd cyfarfod cyhoedd- us am 2 o'r gloch, er gosod careg sylfaen y capd i lawr, pryd y cymerwyd rhan gan amryw ddieithriaid. Cafwyd cynjlliadau lluosog ar hyd y cyfarfodydd. Cynaliwyd cyfarfodydd ar hyd yr wythnos, pryd y pregethwyd gan y gweinidogion canlynol: Parch M. J. Mills, Nantymoel; Parch C. Williams, Tynewydd; Parch R. Morgan, ronyrefail; a'r Parch F. W. Cole, Tonypandy Y mae yr egl wys yn rhifo tua haner cant o aelodau yn bresenol. Derbyniwyd tua £70 yn ystod y cyfarfodydd. Y mae vn addoldy hardd ac i gynwys 350. Dymun- wn bob llwyddiant i'r eglwys fechan. 1

Darlith. i Nos Lun, traddodwyd Darlith gan y Parch D. C. Edwards ar y testyn-—' Diar- hebion y Bobl.' Dynn y tro cyntaf i'r Gi!- fachwyr gael y fraint o glywed y darlith- ydd enwog a phoblogaidd, Mr Edwards, yn darlithio yn y lie. Yr oedd y darlithiwr yn ei hwyliau goreu, a chadwodd y gynull- eidfa i fwynhau eu hunain am agos awr a haner. Cymerwyd y gadair gan Mr Gomer Evans, M.E., goruchwyliwr Cwmni y Glam- organ, a chyflawnodd ei waith fel cadeir- ydd yn ddeheuig a medrus. Dywedai y darlithiwr mai pechod ami i gadeirydd ydyw dweyd gormoi, ond am y boneddwr yma dywedodd bob peth oedd angen ei ddweyd, a dim rhagor. Talwyd y diolchgarwch arferol i'r dar- lithiwr, yn nghyd a'r cadeirydd. Melus, moes eto,' yn fuan.

Llwyddiant i Gymro. 1 Bydd yn llawenydd gan luaws cyfeillion .1 Mr Llewelyn Morgan, undermanager Dinas Main Collieries, Giifach Goch, ddeali ei fod wedi dyfeisio Patent Self-lock- ing Safety Shackle, ac y mae wedi liwyddo i sicrhau patent ar y cyfryw, fe! y goreu sydd wedt ymddangos, er diogelwch i'r I gweithw r. Y mae weli cytuno a'r Mri David a'i Fab, Pencoed, am y cyfryw, a deallwn eu bod wedi sijrhau archeb eisoes. Rhoddwn ddes^rifiad o'r Shackle yn Saes- neg er mantais i'r Saeson.

The Morgan Patent Self-locking Safety Shaekle. The leading f,attire of th;s Shack'e is its great simplicity. As unlike many of the other Patent Shackles, it is absolute- ly without springs or catches of any de- scription. A description of the Sh ckle is as follows :— The bottom hole of the jaw is pro- 'vided with a slot in the usual manner. The top hole is made tapsring and oval. The pin is made round at the bottom, and is provided with a sung to pass thro' the slot in the bottom hole of jaw. The top of the pin is made oval 'and tapering the same as the top hole 4 of jaw. The slot in the bottom hole of 'jaw is at an angle with the oval of top hole. To lock the Shackle it is only necessary to drop the p n in its place in the usual manner, when the pin turns automatically and locks itself, and 'will rot rise by any jarring or jarking 4 of the trams.' The Patentee of the Shackle is Mr L'ew. Morgan, undermanager of the Dinas Main Collieries, Gilfach Goch, and the makers are Messrs. David Brothers, Pencoed Foundry, nr. Bridgend, Glam., who would be pleased to shew the shackle or supply any ioformafon required. Several leading mining engineers have seen the Shack e and express themselves confident it is the very thing required, and predict fo: it a great success. (

Aberdar. Cymdeitkas Lenyddol Bethania (M. C) NosFawrthdiweddaf cynaliwyd yr ail gyfarfod o'r tymhor mewn cysylltiad a'r gymdeithas uchod, yn y ffurf o Ddarlith Cafwyd darlith ddyddorol ar y testyn 4 Howell Harris,' gan T. Marchant Wil- liams, Ysw., Stipendiary Magistrate.' Yr oedd y cynulliad yn lluosog. ac yn cynrych- ioli y rhan f^yaf llengar o bob! y dre. Yr oedd y ddarlith yn agoriad llygad ar lawer o gamgymeriadau oedd yn bodoli mewn perthynas a thestyn y ddarlith. Rhodd- odd y darlithiwr ffeithiau eglur, y rhai oeddynt yn ffrwyth ymchwiliad manwl i mewn i ysgrifau Howell Harris ac i hanes ei fywyd, gan adael y ffeithiau i siarad I drostynt eu hunain. Wrth gwrs, rhodd- odd ei farn ei hun yn ddibetrus ar y cym- eriad dan sylw, eto yn eithaf teg a rhesym- ot. Pw), os nad efe, yn rhinwedd ei swydd yn ogystal ag ar sail ei ymchwiliad manwl, sydd yn allurg i farnu ? Er iddo glirio llawer ar ffniwi amheuaeth yn nglyn ag Howe" Harris, eto ns wyro Id farn. Siar. adot.;d am oideutu wr a hanir. Ni ch in- iata gofod i ni ymhelaethu, ond gellir dwe/d hyn, mai buddiol ac adidysg-adol ydoedd dylanwad y ddarlith ar bawb nad oeddynt wedi cael eu llywo Iraethu gm rliatat,n tuag st y gwr, sef testyn y ddar- 1 th. Y cadeirydd ydoedd y Parcll Win. James, Bethania. Perderfyowyd anfon cais at Mr T. Marchant Williams, i ofyn ganddo i gyhoeddi y ddarlith mewn ffurf pamphled, fel byddo ei dylanwad yn eang ach. Cynygiwyd y dio'chgarwch arferfl i'r d .rhthydd gan Mr Griffith ueorge, ac aelwyd gan y Parch H. T. Stephen. Terfynwyd y cyfarfod am 9 o'r gloch, ac aeth pawb gartref wedi msvynhau eu hun- J ain yn dda.

"K | Mar a W Rai: fe I Bawb Ag sydd yn dioddef oddiwrt h y d.R?yd marwol ac enby ius Y Drops y os na chymherir y Feddyginiaeth tuag ato mewn prxd Hughes's Dropsy t.:¡. aL & Piii s ydyw y Feddyginiaeth fwyaf bwrprif-ol z Hwyddianus a welodd y byd erioed at v clefyd peryglus ac angeuol hwn. Y mae o'r pwys mwyaf ? bob Dyn a Dynes, Mab neu Perch, ag sydd yn dy oddef oddiwrth Dropsy Dwfr a Dropsy Wynt yn ei hoh ganghenau gymeryd y Pills Hvnod hy.i felly at Dropsy Ddwfr a D* ep sy Wyni Cymherer Hughes's Dropsy Pslk At y Grafel a Poen yr y Cefn aaaaqyCtu Hughes's Dropsy Pilis At Diffyg Dwfr a Poen yr A ream* Cymherer Hughes's Dropsy Piils At Chwydd yn y Bol, Ccesau Traed Cymherer Hughes's Dropsy Pills At Tewdra Afiacsi Cymherer Hughes's Dropsy pm, At Gwynt y Cylla a'r Bol Cymherer Hughes's Dropsy PiSis A Asthma, Diffyg Anadl, Cymherer Hughes's Dropsy pm. At Ooen Pen, Corff^wymedd Cymherer Hughes's Dropsy Pilla Y MAE HUGHES'S BROFSY PILLS" wedi iachau canoedd lawer d:)Ir agn mlynedd diwedd- ac y mneut yn peru syndod yn ddyddiulyn eu heiTdthtotrwyd.l gwyrthio! mewn llawer o achos; jn ag ocdl wedi eu rhoddi i fyny gan y Doctoriaid. Y maent yn gwneyd Daioni i fe ddylai pob Dynes eu cymeryd yn acCf lysurol Rhodder Prawf Ar werth gan bot) Che- mist a gwerthwyr Pa- tent Medicine am l/ll, 2/9, 4/6, neu danfoner eu gwerth mewn P.C. neu Stamps at y Gwoeuthurwr JACOB HUGHES, M.P.S., L.D.S. Manufacturing Chemist, Penarth. Gofaler wrth brynu gael gweled fod 9 rrade Mark uchod, sef Hun Diamond ar bob btwch, heb hyn nid yw vn iswn, TTT Gelyn Penal y Corff Dynol ydyw Clefydau y Frest a'i, Ysgyfaint. Y maent yn Uadd eu miloedd yn flynyddol. Yr unig Peddyginiaeth tuag at Wrtb. sefyll Ymosodiadau y Clefydau hyn ydyw meddygyn a ddarganfyddwyd yw Gwymoo- y Mor o Norway, yr hwn, mewn undeb. Extract o Lysiau 0 Ian Mor y Pacific oddir mewn potelau o dan yr enw SEAWEED LUNG LIFE y Feddyginiaeth hon yn VVyrtbto yn et heffeithioldeb at Peswch ac Anwyd Bronchitis, Asthma. Crygni, Dolur Gwtidf, Diptberla, Pas, Whooping Coufk, Catarrh, Influenza. Ac yn nodedig at Rhagfiaenu y Darfodedigaeth. SYLWER—Mae Sea Weed Lung-Life mewn gwirionedd yn Peddyginiaeth heb 0* fath. Mae pob dose yn gwneud Dalornl. Mat yn gyfaddas i bob Dyn a Dynes o bob oedran, ac hefyd i Blant mawr a bach. ggjgT Rhoddwch Brawf Arno. RHYBUDD-Wrth brynu, gofaler cael yr enw "Sea Weed Lung-Life" ac enw JACOB HUGHES, yn llawn ar bob potel. Heb hyn, twyll ydyw. Na thwyller chwi i gym. eryd dim arall, eithr mynweh gaellyr un iawn. Ar werth gan bob Chemist a gwerthwy Patent Medicine am lit, 2/9, neu danfone eu gwerth mewn Stamps neu P.O. at ,.rwneuthurwr- o JACOB HUGHES, 1 ? i*. O- Maaufacturiag Chemist, Penarth

4 HANES MORGANWG: GAN DAFYITD MOR GANVVG. MR. GcL.—Y dydd o'r biaen, yr oeddwn am wybod rhywbeth am ardal neillduol yn Sir Forganwg. Troais fel yr oeddwn wedi gwneud lawer gwaith yn flaenorol at 'Hanes Alorganwg,' gan Dafydd Morganwg, a chefais yr hysbysrwydd angenrheidiol mewn byr amser. Wedi hyny, a mi yn parhau i droi y tudalenau, tarawyd fi a'r syniad fod Hanes Morganwg' Dafydd wedi ei gy- hoeddi er ys tna deng mlynedd ar hugain. Yn ystod 7 cyfnod hwn mae cyfnewidiadau mawrion wedi cymeryd lie yn y sir. Pan ysgrifenodd Dafydd ei Hanes,' cynrychiol- id Morganwg gan ddau aelod Seneddol, Bwrdeisdrefi Abertawe gan un, Caer- dydd, Pontfaen, a Llantrisant gan un, Merthyr ac Aberdar gan ddau. Yn awr, cynrychiolir Sir Forganwg gan bump, Merthyr ac Aberdar gan ddau, Caerdydd gan un, ac Abertawe gan un. Sylwodd Dafydd Morganwg y pryd hwnw fel y canlyn Barnwn mai dim ond tegweh a Mor- ganwg fyddai i Bontypridd a Chwm Rhon- dda gan aelod Seneddol, a Phenybont, y Bontfaen, a Llantrisant, gael un arall Castell Nedd, Aberafan, a Chwmafon, un arall; Ystalyfera, Pontardawe. a pblwyfi Llansamlet, Liangyfelach, a Chasllwchwr un arall." Dengys y dyfyniad uchod fod yr awdwr yn gryn broffwyd yr adeg hono. Yr ystyriaeth a gynygiai ei hun i'm rreddwl oedd y priodoldeb o ddwyn yr Hanes i lawr i'r dyddiad presenol. Nid yw Dafydd Morganwg yn parhau yn ei hoewder 0 cyntefig. Fel y rhelyw o honom. mae bys ö amser yn gwneyd ei argraff arno yntau er hyny, trueoi a cholled fawr i'n llenyddiaeth hanesyddol fyddai colli yr ystorfa enfawr o ffeithiau sydd wedi eu casglu ganddo oddiar pan gyhoeddwyd Hanes Morganwg. Mae yr awdwr parchus wedi llafurio yn ddibaid ar hyd y blynyddoedd gyda phethau tym horol a llenyddol, ond credwyf ei fod yn ddiweddar yn cymeryd mwy o seibiant gyda'r c ntaf. Ai tvbed, yn ngwyneb hyn, nas gellir dylanwadu arno i ymroi i wneyd Hanes Morganwg yn fwy gorphenedig ? A wna ereill draethu eu lien ar y mater hwn ? EVAN OWEN. 30, Ruthin-street, Caerdydd. .ro'

Y m weliad. Y mae Esau i-vai.s o Patagonia (gynt o Hirwaun) yn bl benol ar ymweliad a Chymru, ar ol bod yn v wlad hoil am 28 o flynyddau. Mae yn bre-ctiiwr. ac yn bwr- iadu talu ymweliad a Ue a Gogiedd Cymru. Treuliodd y tair blynedd ar ddeg diweddaf yn y sefydliad Cymreig wrth odreu yr Andes, rhyw bedwar cant o filldiroedd o ddyffryn y Chubut; ac efe oedd yn gwein- idogaethu i ryw ddau cant o Gymry yno. Erys yn bresenol yn 42, William-street, Cilfynydd, Pontypridd. Bwriada Ben Davies fyned ar daith i Ddeheudir Cymru yn gynar yn y gwanwyn, gan gynal rhyw bymtheg o gyngherddau yn Nhref Penrhyn, Johannesburg a Pretoria. U.. J JI. 1,