Tarian Y Gweithiwr

BWRDD Y GOLYGYDD. JAC MAB JocL-Oelid nad yw hanes y llythyr yn hanes dyddorol, ond rhywfodd yr ydych wedi gallu cadw y dyddordeb i gyd i chwi eich hunan, ac anfon dim ond y dail i ri. Nid dydd Mabou ydyw enw y dydd Llun cyntaf yn mhob mis, ond Dydd Gwyl Mabon. Y mae eisieu llawer 0 ymarfenad i ysgrifenu arnoch.

Pob Taliadau ac Hysbysiadau i'w cyfeirio at John Mills, TARIAN Office, Aberdare. Pob gohebiaethau a ysgrifau i'w hanfon i'r 0 "Editor, TARIAN Office, Aberdare."

APWYNTIADAU I SWYDDAU CYHOEDDUS. Gwnaeth Mr. D. A Thomas, yr aelod anrhydeddus dros Ferthyr ac Aberdar, wasanaeth i'w wlad wrth gwestiyno yr Ysgrifenydd Cartrefol parthed apwynt- iad y Cadben Lindsay i fod yn arolygwr yr heddgeidwaid yn Merthyr. Ym- drechai Mr. Matthews beidio ateb; ymddirwynai ol a blaen fel llyswen er peidio rhoddi atebiad plaen aphendant. Ond dychwelodd Mr. Thomas atypeth drachefn a thrachefn, nes gwneud yr holl helynt yn glir i bob meddwl dirag- farn. Cafwyd allan y pethau canlynol am y Cadben Lindsay :—1. Ei fod yn hollol amddifad o wybodaeth brofiadol gyda golwg ar waith heddgeidwad. Y mae yn swyddog yn y milisia, ac yn gwybod rhywbeth am adysgyblaeth filwraidd ond dim a wyr trwy brofiad am fod yn heddgeidwad. Felly yr ydym yn cael y cymharol dibrofiad yn llywodraetbu y profiadol; y cymharol anwybodus am waith penodol yn cael ei osod i lywodraethu y rhai sydd yn gyfarwydd a'r gwaith hwnw er ys blyn- yddoedd. 2. Ei fod yn anwybodus yn iaith gyffredin y bobl. Teimlwi-i fod hwn yn anghymwysder enbyd, ac na ddylid ei ganiatau mewn un modd. Dywedai Mr. Matthews am dano yn Nhy y Cyffredin ei fod yn ddyn ieuanc cyflym, ac y byddai yn sicr o ddysgu Cymraeg yn fuan. Pob peth yn dda ond ai nid tegwch fuasai iddo arddangos n zn y cyflymder hwn a dysgu Cymraeg cyn ei apwyntiad. Y mae ethol "person i swydd, ar y dybiaith y bydd i'r person hwnw rywbryd yn y dyfodol lafurio am gymhwysder ar ei chyfer yu atbrawiaeth newydd, ac i'n tyb ni, yn athrawiaeth beryglus. 3. Yn ol addefiad yr Ysgrif- enydd Cartrefol ei hun, nid oedd prin- der dynion cymwys i lenwi y swydd yn yr heddlu yn Merthyr felly nid angen- rheidrwydd oedd yn galw am benodi person y tu allan i fod yn arolygwr. Yn ngwyneb y ffeitlaiau hyn, sydd yn wir- ioneddau anwadadwy, nis gallwn lai na chondemnio apwyntiad y Cadben Lindsay fel peth anheg a'r genedl Gym- reig, ac a'r heddlu ar ba un y mae wedi cael ei osod yn arolygwr. Ond ymddengys fod pethau yn wadlh yn Sir Gaerfyrddin. Yno yr ydym yn cael mab penaeth yr heddlu yn cael ei osod yn llawn Sargeant, gyda chyflog Sargeant iddo, pan yn las-lanc dwy-ar- bymtheg oed. Nis gallwn ddatgan pa mor gas genym yw pob peth sydd yn arogli 0 ffafriaeth ac i'n bryd ni, rhyw- beth yn dynesu yn bur agos at ffafriaeth, yw gosod glas-lanc dwy-ar-bymtheg oed yn swyddog i lywodraethu hedd- geidwaid. Pe byddai raid dwyn achwyn- iad yn erbyn y llencyn hwn, neu yn erbyn y Cadben Lindsay yn Merthyr, byddai raid ei ddwyn at dad y cyduddiedig. Yr ydym yn adnabod y natur ddynol yn ddigon da fel ag i allu prophwydo na fydd hyn yn help i ddys- gyblaeth. Yr ydym yn ei ddweyd yn groew a difloesgni, heb ofni gwg neb, ei fod yn llawn bryd cymeryd i ffwrdd oddiar ddynion yr hawl i apwyntio eu plant eu hunain i swyddogaethau cy- hoeddus. Mawr mor llipa yr aeth Bwrdd y Gwarcheidwaid yn Merthyr ar y cwest- iwn. Cato pawb, y fath nifer o ddynion meddai, amddifad o asgwrn cefn, sydd i'w cael yn ein byrddau cyhoeddus Gymaint o gynffona i fawrion, ac o lyfu traed personan sydd yn y tir! Y mae yn ddigon i beri i ddyn fyned yn glaf. Hoffem guro cefn Mr. D. Davies, a'r Henadur Aaron Davies, am alw sylwat y mater; ac y mae y ffaitli ddarfod i wyth neu naw feiddio anghj-meradwyo z7 yr apwyntiad yn brawf fod genym ryw ycbydig eto nad ydynt wedi plygu eu gliniau i Baal. Ond am y gweddill, wfft arnynt. Hyderwn y cofir am eu hymddygiadpan fyddant yn dyfod i ofyn pleidleisiau yr etholwyr y tro nesaf. Yn y pen draw, gall y bobl alw yr aelodau yn Mwrdd y Gwarcheidwaid i gyfrif. Rhy brin yr ydym yn medru cymer- adwyo yr oil a ddywedodd §yr Sussey Vivian yn Mhontypridd, yn at anerchiad fel cadeirydd i'r Cyngor Sirol. lifawr y 0 fel y canmolai yr ynadon; broliai pa mor ragorol ac ardderchog yr oeddent wedi cyflawni eu gwaith fel rbeolwyr y gwahanol siroedd; yr oeddent wedi bod yn gynil, ac yn deg, ac yn ddiduedd. Ai e, Syr Hussey? Nid mor deg, ac nid mor ddiduedd i'n bryd ni. A ddarfu iddynt erioed mewn chwarter sessiwn gondemnio gwaith eu swyddogion yn apwyntio eu plant i fywiolaethau por- faog breision ? Nid ydym yn. cofio. Ai teg oedd apwyntio Saeson a Gwydd- elod i fod yn feddygon i wallgofdy Penybont, ac i fod yn brif warders ynddo, a chau y Cymry allan ? Os mai dyma syniad Syr Hussey am degwch, y mae yn un pur ryfedd, a rhaid iddo oddef i ni wahaniaethu oddiwrtho. Na, Llywodraeth sal, enbyd 0 sal, oedd eiddo yr ynadon gofalent am eu hudd eu hunain, a diystyrent y gweithwyr, ac yn arbenig diystyrent y genedl Gym- reig, a diolch i'r nefoedd fod dydd eu teyrnasiad wedi cyrhaedd ei derfyn. Yr ydym yn gobeithio y meithrinir ysbryd cyhoeddus yn ein gwlad yn erbyn ffafriaeth; na oddefir i ddynion apwyntio eu pertbynasau i swyddau. Nid ydym yn bresenol yn dweyd dim am gymhwysder neu 3nghymwysder. Ar yr un pryd, hawdd gweled nad rhieni yw y barnwyr goreu ar gymhwysder eu plant, na'r rhai goreu am weini tegweh pan fyddo ymddygiad eu plant ar y cwestiwn. Hyderwn yr agora y Cyngor Sirol gyfnod newydd cyfnod pan mai cymhwysder fydd unig reol apwyntiad pan y bydd pob ffafriaeth wedi dyfod i derfyniad, ac y bydd cyfiawnder yn teyrnasu o'r afon byd derfynau eitbaf y ddaear. Os -felly, tal yn dda am bob traul yn r-glyn a'r etholiadau, ac am yr holl helynt a'r cyffro sydd yn gyd- fynedol.

PERYGL I'R GWEITHWYR. Yr ydym yn credu fod gweithwyr ein gwlad yn dangos ffolineb eithafol, ac yn creu ffynonell o berygl enbyd iddynt eu hunain, pan yn pleidleisio dros osod y gaffer, neu y goruchwyliwr glofaol, i lenwi pob swydd. Nid ydym yn credu y dylid boycottio y dosbarth yma; boffem weled ambell i gaffer ar y Byrddau Ysgol, ac yn y Cyngor Sirol, gystal a neb. Ond ofnwn fod tueddfryd i'w chanfod i weithwyr pob pwll bleid- leisio dros y swyddog sydd yn dal per- thynas a'u gwaith hwy. Cymerer Byrddau Ysgol Aberdar, Llantrisant, a nifer 0 fyrddau eraill sydd wedi cael eu hethol yn ddiweddar. Y peth cyntaf a dery feddwl pob dyn sylwgar yw, y fath nifer o oruchwyliwr glofeydd sydd ar- nynt, ac mor uchel ar y rhestr y safent. Mewn amryw fanau, fel yn Merthyr, teflir y naill du ddyn fel Mr. Daniel, sydd wedi treulio ei holl fywyd i lafurio o blaid addysg, ag sydd wedi cael zn ZD profiad maith yn y gorchwyl o addysgu, a gosodir yn uchel yn y rhes swyddog- ion gwaith, a goruchwylwyr pyllau glo, nad oedd neb yn gwybod am eu bodol- aeth. Camgymeriad difrifol, weithwyr anwyl. Yr ydych yn gweithio hualau i rwymo eich traed eich hunain. Nid yw fod dyn yn arolygwr pwll glo, yn un rheswm dros i'r rhai sydd yn gweithio dano, ei osod yn aelod o bob bwrdd cy- hoeddus. Ac nid da fod gormod o gafferiaid yn aelodau o unrhyw fwrdd. Pe y gwnaent rywbeth allan o le, nis gellir eu galw i gyfrif fel dynion eraill teimia y gweithwyr ofn rhag iddynt ddial arnynt yn y gwaith oblegyd hyny. Ond wrth bleidleisio nid oes raid iddynt ofni y gaffer na neb ara.ll; y mae y tugel yn ddyogelwch, ac yn ddinas noddfa. Yn wir, nid da fod gormod o unrhyw ddosbarth ar ein byrddau cyhoeddus. Goreu oil fod yr aelodau yn cael eu tynu o bob dosbarth ac o bob dosbarth yn gymharol gyfartal. Hyderwn y cymer y glowyr y wers hon at eu calon, acna wnant y Byrddau Ysgol, y Byrdd- au Leol, a'rcynaor Sirol, yn lleoedd 11a cheir neb ynddynt ond gafferiaid.

NODION SENEDDOL. GAN AELOD CYMREIG. Y dygwyddiad awyaf dyddorol yn y byd gwleidyddol yr wythDOS ddiweddaf ydoedd, yr ymraniad digrilol, ond nid cwbl adeiladol, a gymerodd le yn y blaid Biggotaidd yn Birmingham. Y mae yn ymddangos fod dealldwriaeth cydrhwng dwy ran o'r blaid yn Nghanolbarth Birmingham, os byddai i'r sedd ddyfod yn wag, mai Arglwydd Ran- dolph Churchill fyddai yr ymgeisydd Pig- gotaidd; ac yr oedd Arglwydd Randolph, yr hwn sydd yn breeenol yn eistedd dros South Paddington, yn foddlon i'r trefniant. Ond ymddengys nad oedd Mr Joseph Cham- berlain yn bleidiol i hyny, a dywedodd, mewn effaith, Nis gallaf ganiatau i Geid- wadwyr Canolbarth Birmingham i fabwys- iadu unrhyw drefniadau heb fy nghydsyniad i; ac yr wyf yn penderfynn mai Mr. J. A. Bright gaiff gynrychioli Canolbarth Bir- mingham." Y mae yn lied galed ar y Tor- iaid, y rhai yr addefir ea bod yn llaosooach o lawer yn y gynrychiolaeth na'r Rhydd- frydwyr an-Rhyddfrydol,—na chaaiateir iddynt i gario allan y dealldwriaeth anrhyd- eddus, 0 herwydd nad yw yn gwneud y tro i Mr. Chamberlain. Ond fel y dwedodd Mr. Balfour, yr hwn a aeth i Birmingham nos Wener yn y cymeriad a heddweh-wneuthur- wr, y mae y Toriaid yn ddyledus iawn i'r Rhyddfrydwyr gwrt-hgiliedig, Adgofiodd i'w wrandawyr I; nas gallai y Welnyddiaeth barhau mewn swydd am wythnos oni bai am y Rhyddfrydwyr gwrthgiliedig ac mai nid y blaid Doriaidd oedd wedi gwneud yr aberth, elthr y blaid Radicalaidd Undebol. Y mae Mr. Balfour wedi. Ilwyddo i gyfanu y rhwyg am y presenol; ond y mae yn fwy ] na thebyg y bydd iddo dori allan mewn rhyw gylch neu gilydd cyn hir. Y mae Toriaid Birmingham wedi poceda eu balch- der, a chaiff Mr. J. A Bright bleidlais unol y Biggotiaid. Mr. Phipson Beale yw yr ymgeisydd Rhyddfrydol. Y mae arwyddion mewn cyfeiriadau ereill nad yw y blaid Doriaidd mewn cyflwr llwyddianus iawn yn bresenol. Y mae wedi dyfod yn angen- rheidiol i leihau cryn lawer ar y staft yn mhrif swydifeydd Cyngrair y Friallen, ac y mae haner y swyddfeydd yn cael eu hys- hysu ar osod. Y mae Mr. Chamberlain yn chwareu ei hen ystranciau eto, ac yn ystod yr wythnos y mae wedi bod yn ceisio creu ymryson yn mhlith Radicaliaid Cymru yn nghylchCyn- llun y Ddirprwywyr mewn perthynas i elus- enau Craddock Wells. Gallem feddwl y dylai profiad fod wedi ei ddysgu erbyn hyn mai unig effaith ei ymyraeth yw gwneud y Radicaliaid Cymreig yn fwy unel nag erioed. Y mae yn ddealledig y bydd y Ddirprwy- aeth ar effaith Deddf Cau y Tafarnau ar y Sabbath yn Nghymru yn cynwys tri aelod, ac y mae cryn ddyfalu pwy fydd y tri hyny. Y mae dymuniad lied gyffredinol yn mhlith aelodau Toriaidd a Rhyddfrydol Cymru ar fod i Arglwydd Herschell gael ei benodi yn gadeirydd; ond y mae yn fwy na thebyg, ar ol yr ymosodiad a wnaed arno gan bapyr Toriridd Caerdydd, na fydd iddo ymgymeryd a'r swydd. Y mae yn ddyn o alluoedd cyfreithiol mawr, ei anmhleidgar- wch uwchlaw amhenaeth, ac yn un na oddefa i un teimlad gwleidyddol ddylan- wadu ar ei ddyfarniad. Gyda Haw, wrth siarad am Arglwydd Herschell, ni byddai allan 0 le i roddi ei farn ar y Commissiwn Parnellaidd. Pan yn siarad yn Croydon,ncs Wener diweddaf, dywedodd, Nid yw fy ngwrthwynebiad i apwyntiad y Commissiwn wedi lleihau yr un iota. Yr wyf yn parhau i gredu e(fod yn gam an- noeth, anghyfansoddiadol." Mewn perthynas i Mr. Parnell yn peidio dyfod a chynghaws yn mlaen ei hun, yr oedd wedi dweyd bob amser, os na ddarfu Mr. Parnell ysgrifenu y llythyrau a briodolid iddo—(ac yr oedd efe bob amser yn credu na ddarfu iddo)—na fyddai yn ddim llai na Uoerigyn pe y deuai a chynghaws cyfreithiol mewn ffordd 0 athrod a daliai ef (Arglwydd Herschell) fod pethau wedi dygwydd ag oeddynt yn cad- arnhau ei olygiad Ychydig 0 gyfiawnder sydd wedi ei wnaud a Mr Parnell er pan 5 dargan- fyddwyd mai ftug oedd y llythyrau. Gall- em feddwl, ar ol i'r cyhuddiad gael ei broh yn anwireddus, y dylai gael rhyw ad-daliad, a ehael arddangosiad llawn a dwfn o'u gofid. Ond y mae arweinydd y blaid Toiiaiddwedi siarad am dano fel mater sydd yn aros eto yn ddirgelwch. Y mae y Toriaid eu hunain, erbyn hyn, yn tueddu i gredu fod apwyntiad y Commissiwn yn un annoeth. Y mae Mr. Bart wedi rhoddi rhybudd y bydd iddo, nos Iau nesaf, ofyn am enwau y Dirprwywyr ar bwnc y Royalties, yn nghyd a'r telerau. Cymerodd ymraniad pwysig le dydd Iau, ar y cwestiwn 0 wariad arian y cyhoedd yn y blynyddau dyfodol, a throdd y canlyniad yn ffafriol i'r Rhyddfrydwyr,-y mwyafrif Toriaidd yn llai nag y bu mewn unrhyw ymraniad pwysig er pan y mae y Weinydd- iaeth bresenol mewn swydd. Yr arferiad yw pleidleisio arian ar gyfer y fiwyddyn fynedol yn unig. Rhydd hyn fwy o awdur- dod i'r wlad dros y treuliau cyhoeddus. Ond nid yw y Toriaid yn foddlawn ar yr hen amddiffynfa gyfansoddiadol hon, a phenderfynant yu y cyfamser wario arian ar y llynges hyd yn nod pe byddai i'r wlad farnu yn wahanol, a'u troi allan 0 swydd. Gan fod sylw yn cael ei wneud fod aelod- au yn absenol o'r Ty pan y daeth cynygiad Mr. Fenwick yn mlaen 0 blaid talu Aelodau Seneddol, nid yw ond teg dweyd fod mwy- afrif yr Rhyddfrydol yn ffafriol i gynygiad Mr. Fenwick, a u bod wedi pleidleisio o'i blaid pan y daeth 0 flaen y Ty y Senedd- dymor diweddaf. Yn anffodus. drwy ryw gamsyniad, na'i gilydd, fltoygiodd Mr. Cremer |yfrif y Ty yalghanol yr awr giniaw, pryd nad codd Augain 0 aelodau yn bresenol. Gwnaeth Mr. Cremer hvny yn flyddiog ond nid hwn yw yr unig gam- gymeriad dyryslyd y mae wedi wneud. ^Y mae yn ddigrifol gweled y Western m&Xl, 0 bryd i bryd, yn cymeryd arno ei hun y safle uchel 0 geryddu ymddygiadau a thOn y Wasg Gymreig. Y mae gan y gol- ygydd gof byr iawn, ac ymddengys ei fod wedi anghofio opiniwn y barnwr ar ei ym- ddygiad ef ei hun yn mis Hydref diweddaf, pan y gorfu iddo dala R2,000 0 iawn am athrod gwarthus ar weinidog Ymneillduol. Gyda Haw, byddai yn dyddorol i wybod pa faint y mae y newyddiadur Toriaidd hwn wedi dalu mown costaa ac iawn am athrod yn ystod yr ychydig flynyddaa diweddaf, ac a oes unrhyw bapyr araU o'i faint yn y Doyrnas wedi gwneud mwy nag ef yn y gwaith o athrodi ei wrthwynebwyr gwleid- yddol a chrefyddol yn ystod yr un amser. Oyfeiriodd y Mail at y DARIAN a'r Gwetihimr fel esiamplau 0 chwaeth isel. Wele rai engreifftiau 0 chwaeth ddiwyll- iedig yr oracl Toriaidd, pa rai y daeth. om ar eu traws yn ddamweiniol mewn un erthygl arweiniol. Gall Mon a Meirion ddychwelyd,—ac y mae yn debyg y bydd iddynt ddychwelyd,—mwyafrif o benboeth- iaid." Llongyfarchwn y Radicaliaid ar y cyfle a roddir iddynt i ymgymysgn ar delerau cyfart&l a'u huwehafiaid." "Gor- fodwyd yr ymgeiswyr pregethwrol i ddy- chwelyd i'w dinodedd cynhenid, lie y dys- — gwylir y bydd iddynt ddvsgu doethineb." Yr ydym yn tosturfWprth y coradhoi a dynwyd al'ian i gyfarth arfeu gwell. Yr un diwrnod, yn ei Nodion o'r ]Mfdainm pan y cyfeirio at Syr Edward Reed, dywei- y ai :—" Yn barnu ereill oddiwrthynt eu bncain, fel y mae arferiad aelodan y blaid anonest i ba un y perthyna yi bon- eddwr a gynrychiola (?) Caerdydd y¿'NIiy y Cyfiredin, &c. Hyderaf, Mr. Gol., JMI fydd i chwi gymeryd y Western Mail ya esiampl o cbwaeth dda.

TYSTEB Y PARCH R. ROWLANDS, uBKRAMAN. Dymnnwn alw sylw darllenwyr y JSAICIAN &t y dysteb hon. Bydd adeg el chyflwynladyn nlwedd Mai nesaf. Bwrledir iddi felly i aetho dau amcan, sef dathlu chwarter canrif<Ai welnldogaeth yn y lie, ac i fod yn gysQt. ac hwylnsdod iddo yn el ysbryd a'i amgylchiadui, yn herwydd poenaa tnawrlon a threuliaa titm- Ion ag y mae wedi en dwyn ar hyd y talr blyneid ar ddeg diweddaf gan wyneggn. Er el fod -yn natariol gryf a gwydn, eto mae y rheumatism wedi ei anafu mor eithafol, fel y tysfcta el fecJl- ygon nas gall rawyach wnead gwaith cale4 sw dal gradd o excitement; ac yn sicr, pe cawmt ymcsodiad arail 0 fath yr nn a gafodd yn ngwuf a gwanwyn 1888, y bnasai yn anallnog i wnaod dim gwaith, ac o dan rwymaa 1 roddi el waith t fyny. Nid oes yr nn brawd parotach i helpn y gwan a'r methedig na Mr Rowlands, ac, ni a gredwu, yr ymddygir yn garedig at un sydd yn llawn caredigrwydd ei hun. Hydera y pwyllgorfy gwneir y defnydd goreu o'r cardiau a ddanfii- wyd allan, gan fod personan mewn gwahanol leoedd yn sicr o fod yn ewyllysgar i dafla ec hatllng i'r dryaorfa hen, pe cawsent gyfte, Gan y bwriedir I'r hysbyslad hwn fod y diweddaf am adeg el chyflywniad, gobeithlr y dychwelir y cardlaa, ac y cyflawnlr yr addewid- lon, ac y gwnefr yr hyn a fwriedir el wnetuTo hyn t ganol Mai. Cymered y cyfelllion yr awgrym, ac na fllner nl a diweddarwch dlangen- rhaid ac anesgnsodol. D. SILYN EVANS 1 v HYWEL CYNON [Ys^l,fen" J. H. POWELL I 9dii9a [A wna papyraa America roddt cyhoeddasrwydd i'r achod.—YSGX.J

LLANGYNNOG, SIR GAERFYRDDIN.' Nos Fercher a dydd Ian diweddaf, y 3ydd a'r 4ydd cyfisol, cynaliwyd cyfarfodydd yn Ebea- ezer, capel y Bedyddwyr yn y lie achod, mewn cysylltlad a neillduo y Parch Edwin Watklns, myfyrlwr oGoleg Hwlffordd, yn weinidog aryr eglwys yno. Yr oedd hyn yn beth newydd yn hanes yr eglwys, gan fod el hen weinidog, y diweddar Barch T Williams, tad Dr Williams, Pontlottyn, wedi bod yn gweinidogaethu yn yr eglwys am tna 60 mlynedd. Pregethwyd noe Fercher gan y Parchn D Jones, Whltland, a B Evans, Gadlys. Am 10 borea dydd laa, daeth tyrfa fawr yn nghyd I'r cyfarfod nrddo. Llyw- yddwyd gan y Parch D Williams, Salem Mydrim. Rhoddwyd y cwestlynaa I'r gweinidog lenanc gan ei athraw. y Parch J Witton Davies, B.A., Hwlffordd. Atebwyd hwy yn bwrpasolac mewn ysbryd rhagorol gan Mr Watkins. Offrymwyd yr nrdd-weddi gan y Parch G H Roberts, Gaer- fyrddin. Siaradodd dau frawd o eglwys Calfaxfe, Aberdar, sef Mrl R Morris a W Williams, ya y cyfarfod, y rhai a gyflwynasant anrheg werth- fawr o lyfrau i'r gwelnldog ieuanc oddiwrth eglwys ac Ysgol Sal Calfaria, aelod o'r hon oedd Mr Watkins. Pregethwyd i'r gwelnldog gan y Parch B Evans, Gadlys, ao i'r eglwys gan y Parch John Thomas, Caerfyrddin. Pregethwyd am ddaa gan y Parchn E T Jones, Blaenywaeo, a G H Roberts, ac yn yr hwyr gan y Parcfcn E T Jones a B Evans. Dechrenwyd y cyfarfod- ydd gan y Parcbn Jones, Blaenconln Jones, Whitland Jones, St Clears; a Lewis, Ryl- ffordd. Yr oedd yn bresenol yn y cyfarfodydd yParchn Thomas, (A.), Llanybrl; Lewis, (M.C.), Llanstephan Davies, (A.), Cand Williams, (B.), Ferryslde; Thomas, (M.C.), Bankyfelia. Hefyd In o fyfyrwyr Col eg Caerfyrddln. a holl fyfyrwyr Coleg Hwlffordd. Darllenwycr llythyr parchna at yr eglwys yn cyflwyno i'w sylw y brawd ienanc Mr Watklns oddiwrth lywydd parchns y Coleg, sef Dr T Davies. UN OEDD YNG.

CARMEL, GWAUNCAECURWEN. Nos Sadwrn diweddaf, Mawrth 30aln, cynal- iwyd cyfarfod Llenyddol yn Festri y lie uchod, dan nawdd leaenctyd yr ardal. Llywyddwyd yn ddeheulg gan Mr. William M. Davies, a cbadelriwyd yn ardderchog, fel arfer, gan Mr G M. Edmunds, School Master. Clorianwyd y beirdd a'r lIenor Ion gan Mr. Thomas W. Evans, a phwyswyd y cantorlon gan Mr. John Daniel. Wedi cael anerchiad byr a phwrpasol gan y llywydd, cafwyd ymgom ar y I Owrdd Llen- yddol.' gan y brodyr J Hicks, Daniel Daviee, Tom Walters, W. Evans, John Griffiths, Rees Morris, Noah Davies, a Morgan Williams. Ar ol hyny, awd yn mlaen a gwaith y cyfarfod yn hwylns dros ben. Ar y diwedd, talwyd dlolch- garweh i'r cadeirydd, y llywydd, a'r beirniaid. Trodd y cyfarfod allan yn llwyddlant yn mhob ystyr. Yr ydym yn dra diolchgarwch i Mr Edmunds am el rodd haelionus I blant yr ysgol.—ISNO'R LLE. EISTEDD CAERFFILI LLUNQWYN

NESAF. Y DIWEDDAH IIAROH. GRCFFYD-ü HUGHES, CROESWEX. Ymddengys hanes y gwr enwog uchod yn y DARIAN nesaf gan Mr. T. Thomas, Ty'nywero, Pontypridd. Bydded yr ymholwyr yn yqiar- hoos hyd hyny. Yr eiddoch. dros y pwyllger, R. CENYDD LLOYD.

EISTEDDFOD FLYNYDDOL TREALAW. Mr. Gol. Y mae pwyllgor yr eisteddfod nchod wedi penderfynn, o dan yr amgylchiadan presenol, i newid y prif ddarn corawl 1 M,&L' a rhoddi 6p. o wobr i'r cor a gano yn oren, a 10s. 1 bob arweinyara boddngol ac anfaddagol. Droa y pwyllgor, EVANS, } Ysgrifenyddion. T. P. JoiaN. I

TREFORRIS. Y mae yn ddrwg genym yr wythiros hon gof- nodi marwolaeth Mrs D Slorrls, anwyl wralg D Morris, gwelthian Beanfort, yr hon a fn farw yn ei phreswylfod yn Dake-street, beren dydd Mercher diweddaf. Ymddangosal yr fa- adawedlg yn el hlechyd arferol hyd ychydig wybhnosaa yn ol, pryd y tarawyd hi a chancryn y frest. Yr oedd yn aelod ffyddlawn yn Phila- delphia, capel y Metbrodistlald Calfinatdd. Ciaddwyd hi y dydd Sadwrn canlynel yn myn- went Llansamlet, pryd y gwasanaetb gan y Parch M Morgans, Abertawe. Gadswokld briod a chwech a blant i alaru ar ei hoi. Bu- amryw flynyddau yn preswylio yn Aberdar. Heddwch i'w llwch.—G.

MAB YN LLADD EI DAD. Cymerodd cyflafan ddychrynllyd le yn Clonmola, ger Pontadown. Pan yr aeth dau frawd o'r enw M'Glown i'w cartref, cawsant fod eu tad yn feddw, a gwddf en mam wedi ei dori. Dywedasant wrth eu tad fod yn rhaid iddo roddi i fyny yr arfer- iad 0 yfed, pryd y dechreuodd yntau ym- osod ar y bechgyn. Ymaflodd un o honynt mewn cryman, ac a darawodd ei dad ar ei ben, yr hyn a achosodd ei faiwolaeth.