Y Genedl

Cwmyglo CYMDEITHAS LEX\UDiOL.—Nes Cal- an cynhaliwyd cyfarfod amrywiaiethol o'r uchod, Mr R. G. Williams, London House, yn llywyddu. Baeth cynulliad da yntghyd ae aed trwy y rhaglen a ganlyn, o dan arwein- iad y llywydd- Can. Miss M. E. Williams. Llwyni; araitih gan v llywydd cystadleu- aeth adrodd "Cedweh o'r ymvlon. Misses E. Davies, Seiont House a J. V. Williams. Carregyfran unawd gan Mr J. J. Roberts, Eryurefa.il; cystadleuaeth Carol: 1, S. Jones Aber; 2, JI, S. Williams; 3 John Phillies; Badl gan Misses E. Davies. a Myfanwy Williams, Ty G'anol; cystadleuaeth anaith 5 mu-nyd ar "Ncs Calam," 1. R. Edwards, Cra.ig y don a Evan Jones, Pantafon deu- awd gan Mri J. J. Roberts a Evan D. Jones, Brynrefail, (ail-alwyd); cyistadleuaetli araith ddifyfyr "Eiron 1, E. H. Bryii- ffynon una-wd gan Mr Evan I). Jones. Cyf- eiliwyd pi feistrolgar fel arfer gan ML-rs A. J. Owen, Brynrefail, a. chloriainvvd yr vm- ge.iswyr gan Mri. Robert Parry, g/m. Jones. Richard Parry. R. P. Jones a'r Parch W. G. Williams.

Felinheli CYFARFOD LLENYDDOL.—Cafwyd cy- fariodyila noded:g u lewyrchus eto elen; vn Bryn Menai -NI C, .) Nck -\adol.g y llywydd ydoedd Mr. Owen Jones, Bush Farm, ac ar- wemiwyd gan Mr. Ellis W. Roberts, B.A., Bodiondeb, a nos Wener, llywyddwyd gall Mr Eiliis W. Davies, A.S, a'r .arvvemydd ydoedd y Parch. J. E. Hughes, B.A., B.D., Bryn Menai. Eniliwyd y gwobnvyon gan nifer lu- asog oedd yn Ym", eislo yn v gwahanol gys- tadieuaethau mewn canu adrodd, gwniadwaith ltc. Y beirniaid yn y gwaiianol adranau oedd ynt fel y canlyn,-Ceradorol: Mr. J. Brwynog Jones. (Pencerdd Peris), Llanberis Llenydd- oi: y Parch. O. G. Owen fl-Alktfoii7; Adrodd- .adau: Mr Harr; Edwards., Minafon; Gwn- iadwaith: Mrs. E. Griffith, B.A., 11 Terfyn Terrace, a gwnaeth pawb eu gwaith er bodd- lonrwydd cyfFiedinol yn ystod y cyfarfodyaa. Caed anerchiadau nodedig o wiadgarol gan y ddau lywydd, ac awgrymodd Mr. Ellis Davies yn ei sylwadau ei fod yn ofyii fod lluaws mawr o'r plant yn fwy hydaysg yn hanes bywyd y tywysogion Seisnig nac ydvnt vn hanes yr hen dywysogion Cymreig, ac er oymbyliad iddynt fe aocidawodd wobr anrydeddus, ar gyfer cy- farfod y Xadolig nesaf, sef tiraethawd ar haneli bywyd Griffith Ap Cynan, un o'r hen dywysogion Cymreig, yn agored i'r doebarth o dan un ai- hugain oed. Derbyniodd y pwyll- gor y cynygiad gyda. diolchgarwch. Y cyfeil- ydd yn y ddau gyfarfod ydoedd Mr. Edward Williams, A.T.S.C., Bethel. WATCH-XIGHT.—Ncs Fercher, cynhal- iwyd y Watch-night fel arfer. gan y Wesley- aid jn Elim. Y cadeiirydd doeddmr. Thom- as Jones, Anwylfa, ac arweiniwyd gan y Parch R. W. Jones, Elim. Gwasanaethwyd gan y cantor ion, enwog a ganlyn—Miss Harriette Egan a Misis Kate Peters; Mri. J. Watcyn Hughes ae R. Halkyn iloberts. Cyfeiliwyd gan Mr. O. Ti-evor Jones, L.T.S.C., Hen- llan. Caed un o'r Watch-nights goreu. Y canu o radd uchel a'r capel yn orlawn. .CYMDEITHAS LENYDDOL.—Noe Wener, yn Elim ,W.i, o dan lywyddiaeth y Parch. R. W. Jones, caed papurau rhagorol ar y "Ferch mewn gwahanol gylchoedd," fel y canlyn-'yn y ty' gan Mrs. J. G. Jones, Ban- gor street; 'yn yr ysgol' gan Miss Morfudd Jones, 27 Bangor Street; 'yn y cyhoedd' gan Miss Enid Jones, Cartref, a chaed sylwadau pellach gan Mrs. R. W. Jones; Mri. Henry Jones Richard Hughes, O. T. Williams, ac R. 0. Williams, Xoddfa, ac hefyd gan j llyw- ydd. Daeth nifer dda ynghyd a chaed 'cy- farfod hynod o ddyddorol.

Rhostryfan XEWYDDIOX DA.—Bydd yn dda gan y rigolion ddeaJI y bydd SALE FAWR FLYX- YDíDOL WlATERLOtO HOBSE, CAJm- N'ARFOX. yn dechreu dydd Gwener n<?saf, Ionawr 9fed, pryd y phoddir bargeinion giwirioneddol fel arfer mewn dilladau merched a phlanit yn gyffredinol. Agorir y drysau aim 9.30 a. m. y ddau ddydd eyntaf, sef Gwener a Stadwrn. Advt. CYMDEITHAS LEXYDDOL. Xos Wener cynhaliwyd cyfarfod o Gymdeitbas L-enyddol Horeb dan lywyddiaetili Mr R. D. Ra/dcliffe. Darllenwydi papur gan Mr R. S. Hughes, U.C.W., Aberystwyth, ar "Hanes Athroniaeth."

Penygroes, < Xos Fawrth, yn .Saron, M.C., cynhaliwyd cyfarfod arniyvviaelhol llewyrciius rnwii, guai y Gymdtit-iiuii LenyddSol, dan arweiniad. G. Rowland Williams, Bodawen. Gwasanaeth- wyd y rhai eanlynol:—Can, Jennie t-, „-wli i aiiy a jtia deiiii.e Parry; Can, Mr E. Walter William: Taiysarn; Can, Mr iiit \i :i. :an;s, Read; Canu Pen- id.on, Mr J. W. Francis, Nautili; Deuawd Mi-o Parry a Miss Parry; Adrodd, Mr-s Jeainie •Morris, CJynnog Dad!, Mrs l'i.iborvi i".ii:ip 'i honias, Hugh Junes R.t'o. ito Aiitrokii.d Burudonol, Mr John Owen (15- lvvyn); Grainaiphone dan ofai Mr D. F. Griffith..Diolciawyd i bavvb hcbenwi neb, gaIlY Parch D. Williams, B.A. a Mr Owen -Morris. Treiin.yd y cyfarfod gan Mitts Parry a Mr Richard Williams. PRIODAS.—Yng nghapel Heilyg, ddydd Mawrth gan y Parch, laoinae vV'illiams, pri- odwyd Mr. David Davies, B.i., 16g01 Sir Penygroes gyda M s; Katie (Roberts, Post Office, Peiiygrot.s. lxw<llsa!lUethwyd fel gwas gan Mr. Alex Parry, B.A., Ysgot Sir i'wll- her. yn cael ei fynorthwyo gan Mr. Tom Davies (brawd y pr.odfab) ac fei morwyn gan Miss Jennie Roberts (eiiwaer v briiKlasferch) yn cael ei chynorthwyo gan Miss ùaura Ro- berts. Rhoed y briodasierch ymaith gan e: thad (Mr. ,n,. Roberts), a chaed gwledd bri- odiusol yn v Cae LIo Brith. Yr oedd yn bresenol Mrs. Roberts (mam v briodasferch) Mr. John Roberts (brawd), Mr. O. Roberts. Pest Office, Penygroes (ewythrj, Mrs .Jones (ehwaer y priodfab); M'ss Armer, Parch. Thomas Wnliams, iMr- Evans. Miss Owen. •Caed anerchiadau liongvfarchiadol i'r par ieuanc a derbyniasant aiiirvw bellebrau llon- gyfarchiadol. Y anrhegion yn lluosog a gwerthfawr. Ymadawodd v ddeuddyn am y br:f-ddinas. i COFIO'R TLODIOX.—Yii garedig iawn anfonodd y Cynghorydd G. W. Pric-hard, Arvonia, rai canoedd o "orangas" i'w rhanu i dlod.on Tyloty Caernarfon. Llawer o ddi- olch iddo am .gofio am ddeiliaid anffodus ein gwlad.

Caernarfon YSGOLIOX AWYR AGORED.—Mae eVIl- lluniau Mr. Lloyd Jones, arch-ad- eiladydd y Pwyilgor Addysg, wedi tynu sylw swyddogiun udiel dan y Llywodraetir. Der- byniodd Mr. Jones y dydd or blaen lythyr o'r Swyddfa Addysg, yn dweyd fod Syr George Newman, prif swyddog meddygol y Bwrdd Addysg. yn awyddus i roddi darluniau o ysgohon awyr agored Bryn Aerau a Four- crosses, ynghyda'r cynllnniau. yn ei adroddiad blynyddol i'r Senedd. Danfonodd Mr. Jones y cynlluniau a'r darluniau. :BWRDD Y G W ARCHE ID W AID. Erbyn hyn deajllwn fod dau ymgeisvdd ar y iraes i lanw'r sedd wag ar Fwrdd v Gwarch- eiflwaid. Y cyntaf ar y maes ydyw Mr John Rees (loan Rhys), Penfro. Bu Mr Rees yn gwasanaethu or blaen am flynyadoedd. a bu yn tfyddi >n ac ymrnddgar iawn i'w ddyled swyddau-ar un Haw yn dyner o'r tlodion ac, ar y lbw arall yn llygadiog i hawiiau'r treth- dalwyr.—Yr ymgeisvdd arall ydyw Mr J. T. Jones, Bro Dawel. gwr adnabyddus ag sydd wedi llenwi swyddi pwysig yn y dref am flyn- yddoedd. Daw ef allan ar gais Cymdeifhas "Y Guild of Help," ynglyn a'r iion y mae wedi gwneyd gwaith canmoladwy ymysg tlod. iJm ein tref. Dilys yw fod y ddau ymgeisydd hyn yn wyr teilwng a chymwys i. lanw'r sedd wa; ar y bwrdd crybwylledig. Gorwedd v gwaith o ddewis pa un o'r ddau a fynant ar law y trethdalwyr. MARWOLAETH.—Ddrwg genym gofnodi marwolaetb Mrs Hughes, Constantine Ter- race, priod Mr R. Hughes, peirianydd mor- wrol Yr oedd yn fam i Mr R. Hughes. Ty Eiddew, Dimorwig Street. ETHOLIAD TREFOL.—Enwyd yr ym- geiswyr canlynol ddydd Sadwrn am y se<ld wa.g ar Gyngor y Dref :—Mri E. Abbott. IXnorwic Street; J. T. Jones, Ero Dawei R. Price Hughes, Victoria Street; a Henrv Thorras, Castle Ditch. Cymer yr etholiad Ie dydd Llun nesaf. DIRWEST. -Bydd Mrs Lloyd George a Lady Herbert Roberts yn anerch cyfa.rfod o Undeb Dirwestol y :Ie-rchEld yn y Guild Hall ddydrl lau nesaf am dri o'r gloch. Gwa- hoddir y chwiorydd yn gyffrediinol. "SOCRATES." — Dyna ydoedd testyn darlith ragorol a. draddodwyd gan y Parch. John Owen, M.A., gerbipn Cymdeithas Len- yddol y 'Y.M.C.A.' nos Wener. Llywydd- I wyd gan Mr Lewis Jones, Dinorwig Street. Cafwyd sylwadau pellach gan Mri Henrv Owen. W. P. Ellis, J. T. Robots, a Robert Williams. YSBYTY GALLTYSLL. Prydnawn Gwener diweddaf talodd Lady Assheton Smith ymweliad a'r ysbyty uchod, a rhan- odd yn mysg y cleifion anrhegion gwerthfawr oddiar y 'Christmas Tree' a odarparwvd ganddi. Yn yehwanegol at v rh<)ddi zi uchod anrhegodd bob un o'r clèfiol1 a ch^r- dyn gyda r cyfarch'iad arferol ar ddechreu blwyddyn, a hefyd swm svlwed<Lol o nrinn C a fodd bob un o swyddogion y sefydliad hefyd anrheg ganddi. Yr oedd y Ficer a Mi-s Wynne Jones, ynghyda Mr M. E. X e .) Mr R. O. Roberts, Cadeirydd ac Ysgrifenydd y Pwyilgor Lleol, yn bresenol i groesawu Lady Assheton Smith. Deallwn hefvd id h dam ymweliad a.'r ysbyty ddoe (dyJd Sill) Y- mysg y rhai a anfonasaiit lvxfciion Xadolig i r ysbyty dylid enwi y Maer a'r Faeres Cynghoiydd a Mrs D. T. Edwards).

Llanfairfechan. ) CYMDEITHAS LEXYDDOL HOREB, (M.C.)—iXos Lun, cynhaliwyd cyfarfod am- rywiaethol, a gwasanaethwyd gan y personau ca.nlyiK? :—?Da-dl, ?Misses M. E. a G. Evans, adrMLdiad, Miss Katie Jones; can, Mr. John Owen. Cafwyd amryw gysiadlenaethau. YMAL'AWIAD.—Dymunwii bob llwydd- ia.nt i iMr Williams, v 'Booking Office", ar ei ymadlawiad i ymgymeryd a swydd yn Aber- gele. Y cnR MEIBIOX—Bu'r Cor Meibion yn Icystadln yn Eisteddfod Rhyl. Boxing Day, ond ni fuont yn llwyddianus.

I Porthmadog 1 ADLOXIADOL.—-Xos Fawrth, yn ysgoldy ) Capel v G.a.rth. cynhaJiwyd cyfarfod adloniad- ol dan arweiniad y gweinidog. Cymerwyd rhan yn y rlia.glen gan Misses Nellie Jones, H. McLean, Myfanwy Jones, J. M. Lloyd, L. Evans, a lellie Edmunds, Mrs. Hughes, Peiu-hyn; Mri. Ezra Lewis. E. R. B. Thomas J. Louis Jones, B. Williams, ac R. E. Jones, J. Jones. DIHASGF A. GYFYXG.—Bu agos iawn 1 Cadiben W. O. Morris, "Robert hJlris", ,1,"}, criw golli eu bywydau HiC,? Fawrth drwy i r Ilong gael ei gvrru gan aw el igref. yn ystc.d ciaw,od o eira, i'r Ian yn Dteal. Defnyddiwyd "life-saviing apparatus" i achub y criw. ar ol idd'ymt dniain, ddyoddef llawer. Gallwyd nofio y llong yn ddiwieddarach. El EIDC'O.—Yn ol ewyllys y d:\veddar Mr W. H. Edwards, X.P. Bank, yr oedd efe yn weith 800n

I 0 Nebo i'r Llan MARiW BLAEXOR.— Pti-ydmwn ddydd M'lwiTh. bu farw Mr. John Roberts, Man- chester House, yn yr oedfran o 78 mllwydd. Bu vn bar llesg y ddwy flyneddl diweddaf; or hyn yr oedd yn gallu myned o gwmpas hyd y Sabbattih—wythnas i'r diwieddaf, pryd y cafodd eryd o'r parlj-s, yr hyn fu"n angeu iddo. Llanwodd oes faith mewn mvnd a dod ar hyd a ]led y wlad. a gellir dyweyd' aan dano na fu bronyr un diwrnod yn segur. Baetli i Lanllyfni yn athraw i'r ysgol ddyddiol. naw a deugain o fl'wyddii yn ol. Bu yn athraw yma am rhyw dair blynedd, yna dSewiswyd ef yn a.t.hraw i ysgol Taiysarn, a bu yno am divmor lied dda. Xi yanadawodd o'r Llan er iddo fyned i Taiysarn. Sefydlodd fasnach yrruae a bu yn hynod' ddiwyd hofo y fasnach a'r ysgol. Air ol rhoi v swydd o athraw heibio ymroddodd yn llwyr i'w fasnach, ac ymwelai a phob ardal weithfaal yn y ddwy sir. Cafodd ei ddewis yn flaenor yn Halem, 30 mlvnedd yn ol. Yr ioedd yn llanw y ewydd o arweinydd y gan ym mhell cyn hyn. ond I rhoddodd y swydd hono i fyny, rhyw ddeng mlynedd yn ol, ac anrheg wyd ef gan yr eg- lwn; am ei wasanaeth. Yr oedd yn un o'r rhai ffyddlonaf i'r iSeiafc. Cwrdd Gweddi, a'r Ysgol Sul, ac yn wir i holl waiith y ty. Gellir dvwevd ei fod wedi bod o fawr wasanaeth i egiwys SaleK—mewn a.mryw weddau, ac nid y Heiaf yn ei letvgarwch. Claddwyd ddydd Sadwrn, yn mynwent Salem. Xid oedd neb vnei ai-igladd ar wah;aii i'r teulu. ond swvdd- ogion Salem, a Bosbarth Mr. Roberts. Cyd- ymdeimlir yn fawr a'r teuihi, ac yn arbenig Mrs. Roberts, yr hon svdd ei hunan yn hynod lesg. Hefyd egiwys Salem. Bytna yr ail swyddog iddi golli o fewn 1913 GWYLXOS—'Ovnhaliodd bron bawib yn yr ardaloedd yma wvlnos yr hen flwyddyn. Can- wyd clychalu y tair egiwys y foment eu bod yn elywecl un o fagnelau v Belan, peruhynol i Mr Fredrig Wynn, Glynllifon, yn cael eu tanio. Aeth llawer o'r LIa<n i'r gwahanol gMrdtdau yn y igwahhnol airdaJloeddL Yn Vesstry Tanrallt cydgyfarfvd dodd rhai ugein- iau i fwynhau swper ardderchog oedd wedi we-di ei gynllunio gan mwyaf ga-n Miss Wil- liams. Cae Mawr. Ar ol mwynhau y danteith ion. cynhaliwyd cwrdd difvr ianvu, o dan ly- wyddiaeth Mr Henry Williams, T yddy-n Ag- nes. Mr Hugh W. Jones oedd' y goreu am adrodd vsifcori. Mrs. 01-wen Hughes a 1'.11', Trefor Alyn yn oreu am wisgo dillad neill- duol, a, chafodd, Willie David v wobr am drimio het. Canwyd oenillion gan William Griffiths, Minynant. a deuawd gan Mri. Tre- I for Alyn a Morris Jones. Areithiwyd ar y pellebr mor dda ga-n R. Alyn Roberts nes 1 cael v wobr. Cyfeiliwyd gan Mr Wheldon j Davies. Miss Louis Williams a Llinos Griffiths i —diweddwyd gan Evan Roberts. j XOS IAU—Yn Vesitrv Salem cynhaliwyd j cyfarfod amrywiaethol, o dan lywyddiaeth | Mr. S. C Roberts. Cymerwyd rhan ynddo j gan Mr. John Thomas. Penygroes. yv "Auto Ha.rp" iMr John Parry Jones, Glan- rafon, ar y "Zonophone, Owon Wynn | Owen. Mabel ac Annie Thorn, Ty Capel Sa- lem. Caed cystadleuaiethau dyddorol p chvn nil i ad da. Ela-i }t elw at gronfa y Gyni- deithas Lenyddol. YMABAE.—Llongyfa.rchwn Miss F.uronwv Roberts. Bolfelin, ar ei phenodiad vn i«-ath- rawes yn ysgol y Cyngor yn Bristol. Bydd yn chwiith i ami i gylch yn yr ardal yma am ei gwasanaeth.

Abersoch CYF ARFOD SEFYDLU,-Nos Lun, yng nghapel Cilan, a bore a nos Fawrth. yng nghapel y Bwlch, traddodwyd cyfres ragorol o bregeUiau gan y Ilarehii.. J. Puleston Jones M.A., Pwllheli; O. Ellis, Llanuwchlyn a. D. Foulkes Roberts. Rhydbach. Achlysurwyd y cyfarfoddydd hvn, fed y mae'n wybyddus, gan ddwy ffaith, sef. A ilagoriad Ca,pel Cilan wedi yr adgvweiriad diweddar fu arno. a, se- fydliad y gwr ieuanc taientog (Mr. H. D. Lloyd. B.A..B.D., Llanfuwchlyn, yn weinidog ar eglwvsi Cilan a'.r Bwlch. Am h.r.iner awr wedi un, prydnawn Mawrth, ymgymill- oeld tyrfa. fawr i'r "Cyfarfod Sefydlu' yngha- pel y Bw.lch. Llywyddwyd y gweithrediadau gyda deheurwydd mawr, gan y Parch. D. Fotilkes Robeits, Rhydbach. Arweiniwyd yn y gwasanaeth dechreuol gan y Parch. D. Ynyr Hughes, B.A., Llanlbedirog. Wedi ychydig eiriiau pw-rpasol i'r amgylchiad, dar- llenodd y Llywydd lythyr ddterbyniwyd oddi- wrth y Parch. John Williams, Brynsiercyn, yn daigan ei of id dwvs, oherwydd ei fod yn analluog, oherv^•ydd afiechyd, i fod yn bresen- 01 yn y cyfarfod yn cyflwyno ei ddymuniad- •a.u goreu i M)'. Llovd a'r eglwysi yn y Bwlch a Cilan, ae yn dymuno bendith y ref ar yr undeb. Darllenwyd llythvr, hefyd i'r 1:11 oddiwith y Pa,reh R. W. Jones M. A., Bethesda,. Ga,lwyd yn nesaf ar Mr. R. 0, Hughes i roddi "'Hanes yr Alwad" i Mr. Lloyd ac yn ddilynol gwalroddwyd cyn- cynirvehiolwyr Cvfurfod Mi-sol Dwyrain M-eir- ionyd'd,—sef, y Parch. Owen Ellis, a'r Hen- E. "Roberts, Llansnwchlyn, i gyflwyno Mr Lloyd i'r cyfarfod. Siaradwyd yn gyntaf gan yr Hena.dur E. Ro-bierf.s, blaenor hynaf yr egiwys yn Llanuwchlyn, vr hwn a ddug dyst- iolRi-tli i'r He anwv] dd i V-r. Lloyd yn seroh Cyfarfod Mi^ol Dwyrain Meirionydd vn "irffredinol., ac egiwys Llanuwchlyn, yn neilldti-ol, ar gyfrif ei gymBrid dilychwin. ei weit-hgarweh d-iflin. a'i ffyddlondieb diball vn ngwinllan yr Arglwvdd. Anerchwyd y cvfnrfod yn nesaf gan v Parch. Owen Ellis, yr hwn. VTI yehwanegol lat gadamhau tyst- :olaeth Mr. Roberts, parthed gweithearweh a ffyddlonde-b Mr. Lloyd, a dait;ganoddi ei fod vn wr ieaunc Uednais heb fod vn llwfr, yn liel) fod yn ystvfnig, yn ddysgedig heb fod yn yuihongar, ac heb amheuaeth. yn 'wr ieuanc a wisga yn dda'. Datganai Mr Ellis ei golled b&rsonol ef ei hun, yn ogyssital a. phobl ieuainc Llanuwchlyn, oherwydd ym- adawiad Mr. Lloyd. Gal wyd yn nesaf ar Mr. Griffith Jones, Penvbont, i groesawu Mr Llovd ar ran Cyfarfod Misol Lleyn ac Eifion- vdd, a gwnaeth hyny gvda'i fedr a'i siriold'eb arferol. Yehvvanegodd y Llywydd—-ar ran y Cyf^i-rfod Misol, ychydig eLri-a-u i'r un eyfeir- iad. Wedi rhoddi dfeheulaw cymdeithas i Mr Lloyd, canwyd oaiyn gan y gvnulleidfa. Yn ddilynol cllied gair byr gan Mr. J. Lloyd. Dolgellau, yn c.ydnabod y derbyniad a'r croes- aw cynes a roamd i'w iraw-d ar gycnwyn ei ) vria, fel gweinidog. Gahvvd yn nesaf a:r yr Henadtnr Abel Williams, vr hwn, mewn ar- aith wresocc. a groe-^awodd Mr. ILloyd i'r cylch Mr Evan Evans. Cilan, a ddat^anedd ei la- wenydd yntau oherwydd sicrhau gwasanaeth Mr. Lloyd- fel gweinidog, ac ystyrrai ei ddv- fodiad fel "pensiwh" gan fod egiwys1 Cilan hyn vn 7C mlwydd oed. ac am y tro eyntaf yn ei hanes yn oa<el bugail i'w bngeilio vn yr Arglwydd. Gal wyd yn ar y Parch. D. Ynvr Hughes, athraddododd an- nerchiad. nodweddiadol, a mwynhawyd yn fawr poi q;vFfyrdidia-dian pert. Yn ddilynol caed anerchiad gwresog gan y Pairch J. Mostyn, .gweini.dog newydd yr Annibyiywyr yn y plwyf vn yr hwti v crocsawni Mr. Lloyd i r cylch, fel crist-ion gloew, a. 'dyn dvsgedie' diymhon- j gar. Clowvd v croesaw i Mr. Lloyd i fyriv trwy gael anerchiad athrylithgar a llawn abedd gan v Parch, J. Puleston Jones, M.A.. Yna galwyd ar Mr .H. D. Lloyd, yr hwn mewn vchvdig eiriau dirodres a tlreimladwy, a diolohüddf yn gynes am y ieimladau da a ddanghos-wyd tuag a to. ac erfvniodd am weddiau yr eglwysi «r ei ran. Wedi canu emvn, ac i'r Oywvddi draddodi v fendith apostolaidd j-mwahanwyd wedi cie] cyfar- fod a hir gofir gan yr eglwysi. Prin y bydd'ai vn deg i ni beidio cofnodi fod eglwvs y Bwlch wedi arlw-vo ym hael ar gyfer y dieithriaid n ddlaefthant- i'r cyfarfod, yn yehwanegol at gasglu, y nos Sabbath blaenoTol, y Rwm o ddeg punt tuagat dreulirau y diwrnod.

Bethesda ) YR EISTEDDFOD GADEIRIOL.—Cyn- haliwyd yr uchod yn y Xeuadd Gyhoeddus ar ( y nosweit-hiau Ion. 1, 2, Ia, 3. Llywyddion y cyfarfodydd oeddynt Arglwydd Penrhyn; i Canon R. T. Jones, B.A., Glan Ogwen. Yr i arholydd L. J. Roberts, Llandudno a'r Medd- yg W. G. Pritchard,Ogwen Terrace. Yr ar- í weinyddion oeddynt larch. J. W. Roberts, Glan Ogwen; Henadur 'W. J. Parry, Llys I Coetmor; Yr Aihro E. R. Jones, Abercaseg a'r cyfreithiwr Ro?er Evans, Ucbsarn Og- wen. Gwasanaethwyd vn feirniaid ar v gwa- hanol d(?stviiati gan v rhai canlynol Cerdd: E. T. Davies, Ysw., F.R.C.O. i.len: yr Atth- rawon J. E. Lloyd, M.A., Ifor WJhtms, M.A., a'r Parchn. E. Tegla Davies, a John Pritchai-d, M.A. Barddomaeth Y Prif-feirdd Job a Berw. Adrodd: Yr Athro T. J. Wil- liams a. D'yfrig. Gwaith edau a nodwydd: Mrs. J. R. Davies, Cerris, a Mrs. Gotts. Chwarelyddiaeth: Yr ArolYavdd G. J. Wil- liams, F.G.S. Llawfeddygiaeth Y Meddyg I Corbet W. Owen. Coedwalih John Roberts, Ysw. Arlunio: Yir Athrawon Harding a Jackson a'r Athrawes Lake. Gwawl arlunio Yr Athro Richard Hughes. Cogmio a golchi: Yr Athrawes Ada Roberts. Dmbych. Clay Modelling: Yr Athrawesau Haynes a Port, Bangor. Cyfeilwyr: Mr. R. R. Griffith, or- ganydd Jerusalem; M. Ffraneon Thomas, or- ganydd Gelli, a'r Telynor Ap Eos y Berth > XOS IAU. ) I Viywydd: Dr. Prvtchardj Arweinydd: yr Henadur W. J. Pairy. Cyfarfoa i'r p.ant gan m wyaf ydoedd hwn ac endlwyd y gwahanol wobrwyon fel y canlyn: Adiodd i. rai dan 8 ¡ oed: :1 Dilys Davies, Treg.arch; 2 Emlyn Joneis Minafon, Pant, a.c Ulwen Evans, Pant (yn gydradd); 3 John Edmunds Jones, 'Rachub. Am wneyd ceirch Mrs Jones, iy Capel, iilan lie oh i d 2 Mrs. Thomas, Talyboni. Canu'r piano: 1 Rosina Williams, Gordon Terrace; 2 Greta Thomas, Penllyn, Tregarth. Englyn Mr. Isaac Lloyd, Llanrug. Calin dan 8 oed: 1 Gwladya Williams, iNant Green; 2 Dilya Davies, Llanllechid; 3 Betta Williams, John ;St. Canu gyda'r delyn, y ddau oreu ydoedd Alun Williams a'i fnawd, Gerlan. Dau fach- gen o ysgol Llandegai ydoedd y goreuon am arlunio, ac am ganu i rai dan 12 oed yn gyd- radd oreu ydoedd Annie Mabel Jones, Tref- lys, a Sallie Edwards, Gerlan; 2 Valentine Jones, Braichinelyn, a Myfanwy Williams, Gerlan (yn gydradd). Canu'r piano: 1 Agnes Roberts, Felinheli. Gwaith coed i rai dan 15 oed 1 Ifor Jones, Paris House 2 Alun Jones, Sychnan't. Eto i rai dan 18 oed: 1 David Richard .Roberts, Tanvgrag, Bethesda. Hand-made Pillow Slips 1 M.ss C M. Jones, Carneddi; Camisole: Jennie Ellis, Carneddi a Bessie Irving, v Gasworks. Mr. Williams, Prif athro Ysgol iRhiwlas enillodd am y Telyn- egion. Canu i rai' dan 10 oed: 1 Jennie Wil- liams, Gerlan; 2 Olwen Evans, Pant; 3 Mur- iel Owen, Cilgeraint; 4 Glyndwr Parry, High St. Mr. Henry Williams, Gerlan enillodd .gyda chymeradwyaeth neilltuol y beirniad, ar ddatganu unawd. Am gvfieithu: Mr. J. R. Morgan, Penybryn. Mr. T. 0. Hughes, Eb- enezer gipiodd y llawryf am Ad- rodd i rai dan 18 oed: 1 Sallie Edwards, Gerlan; 2 Minnie Davies. Carneddi; 3 Jen- ire Jones, Pare moch. Parti Mr. W. Parry Williams, Llanllechid, aeth a'r wobr am ganu wythawd. Yr oedd nifer yr ymgeiswyr ar y gwahanol destynau yn dra lluosog. I os WEXER. Llywyddwyd nos »> oner gan y Gwir An- rhydedaus Arglwydd l enrhyn. a thraddododd anerchiad oedd yn dangcis ei iod yn cymeryd dyddordeb mawr yn yr Eisteddfod, ac yn arbenig yn un iieliheoda, a theimlai ei bod rhwymedigaeih axilo gebogi pob symudiad cyiiredinoi, &c., yn yr ardal a thuedd ynddo i ddyrchafu y trigodou vmhob rhyw wedd. Cymerodd Canon joneis, Glan Ogwen, a Mr. W. Owen, Carneddi, fantais ar y cyfleustra wrth gynyg a chefnogi diolchgarvT^i i"w Ai. glwyddiaeth i ddweyd pethau gwir angen- rheidiol, a dlilensiodd yr .arweinydd (Mr. E. R. Jones, Aberca<seg) yn ei ddull deheuig, y I)i-f bwyntiau i'w He pr:oc'ol. Eniliwyd y gwobrwyon fel y canlyn,—Adrodd dan 6 oed: 1 Betta 'Williams, John St., Gladys Williams, Xant Graen Ceridwen Parry, Llanllechid a Richard -Hughes, Llanllechid. Clay Model- ling 1 Dilys .Davies, Llanllechid; 2 Ben Thomas, Lock-up Street; 3 Annie Lumley Roberts, Gwynfryn. Gwnio: 1 Mary J. Jones, High Street; 2 Emily Thomas, Pen- Jones, High istreet; y-bryn. Eto i rai dan 15 oed: 1 Sally Ed- wards, Gerlan 2 Xellie Roberts, Llanllechid. Canu i rai dan 114 oed: I .Katie May Evans, Penisa'rnant; 2 Ceridwen Wiliams, John St. Deuawd: 1 Mabel Thomas a Ceridwen Wil- liams; 2 Eddie K )wen a C. Thomas, Tregarth. Rhan wyd y wobr rhwng y Parch. H. Jones- Davies, Tregarth a Mr. J. R. Morgan, Pen-y- bryn, am wneyd yr ymddiddan rhwng Tomos Bartley a Wil Bryan. Adrodd dan-10 oed: -rhanwyd y gwobrwyon rhwng Eirwen Wil- lims, John St. Annie May Roberts, Llan- llechid Alun Williams, Gerlan a Mabel Jones Treflys. Am ganu unawd Miss Elsie Dav- ies. Victoria Place, gyda chanmoliaeth. Canu unawd (agored i bob oed) Miss Blodwen Wil- liams, Caernarfon. Adrodd dan 15 oed 1 Gladys Jones, àI11 Ogwen 2 Keturah Hughes Carneddi; C. A. Edwards, Gordon Terrace. Arl,mli,o: I Willie Will-jams, Talyb-ont; 2 Alun Jones, Svchnant. Yr ail wobr rodd- wyd (neb yn deilwng am y gyntaf) am waith ,ambulance' i LIeNvoiyii Griffith, Tregarth. Coginio dan 16 oed: 1 Maggie Owen, Hen Durnpike. Eto dan 13 oed: Bilvs Parrv, Llanllechid. Canu y piano (dan-14 oed): 1 Powell Evans, Plas v Nant; 2 Annie Mabel Jones, Treflyis. Arholiad mewn gwybodaeth gyffredinol: 1 Mr. J. 11. Morgan, Penybryn a ■Mri. Elwyn Roberts, Mostyn Terrace a Willie Williams, Penygraig, Braichmelyn, yn gy- fartal ail. Mri George Roberts, Rhiwlas a (D. R. Davies. Irogarth, enillodd ar ganu deu- awd, Mae r byd yn llawn o anu," a Mr. J. E. Jones, Llangollen, oedd v buddugol ar gywydd "Yr Awel."

Abererch LLWYDD CERDDOROL. Llawenydd gennym liysbysu fod Miss Ella A. Davies, Glwysfa, wedi llwyado i basio arholiad yr Associated Board of the R.A.M., a'r mewn canu piano.

■ ■ S.JJ. ■ vvvvvvvvvv ( J s. m 8 sa LTB., Furniture Manufacturers, CASTLE SQUARE. 7 CARNARVON. — — -■ !—■ ■ II- ■" ■" All Furniture Made at Our Own Factory. Splendid Assortment of Bedroom Suites, Dining and Drawing Room Suites, Sideboard Cabinets. etc., etc. .Jj."———! i ,-4 í Aigraffwvd dros v perchenogion gan Hhomas Jones, a chyhoeddwyd ga;nddo yn Swyddfa y "Genedl". New Harbour, Caernarfon.

ÅAOAM WEN I Arwres yr Ogof. RHAGAIR. Lied brin vdoedd yr hY:1 liedd gan draddod. iad iV ddwevd am yrfa Madam Wen: cam- arwoiniol iawn hefyd. Ac onibae am y dar- JgL anfyddiad rhy?dd "m-d ychvd.g n.cedd? ol, ni b?s? y b?.bi J* y pen- »ydd i I W^^ret Msaam Wen Ihaid dde-ovllewin Hon, i ardal y gellid yn Zt ri IS ™ Arf.1 y Llynoedd. V mae J, d/llyn'o faintioli cyfrifol, a, mwyaf o'r  yw   ?-  y Llynoedd, \Za „ wtf y byd am ei thawelwch ?,- SC L coel?rodd?ryThyn « ? y ? c berthyna? i ?LTuU?rith? Madam a hen hngre 'T^th diau mai boddhad digymysg ? ?.brTdi anmby? ydyw gwel'd F hen 1? a'I ..IJ'.gy lc)1O'd y. dal i gadw ? dirg. edd cyntefig V d??°S- 0 du y de i c llyn, ac yn ranr ei amgylch ceir p«iciau Cerrig-cyn-rhyg. Yma, flynydd- 3011 vn úl, tyfai'r eit,hin yn go-ed uchel a phrff. gan ffuroo coedwig dewfrig. c yn n^vs-odion amddiffynol y goedwl,, dywyll honno liecha-: ogof Madam Wen ar fin y -H. Fel y sylwodd yr hynafieithydd enwog Lanfaelog flynyddau yn ol, lie digon salw oedd yr I-g-f"-iel, y dangtosid hi-i fod yn gclfan nac yn guddfan i neb rhag y dialydd. Yn Weladwv nid oedd yno ond darn anferth 0 o-raig. dalgryf ac onglog, yn sefyll yn sgwar Iíegis yn y drws, gogyfer a dau wyneb llyfn y graig fwy, allan o ba. un yr hyrddiwyd y darn ryw dro. Ef-iwng hwn a wynebau syth y graig o'r deutu y mae dwy fynedfa gul, yn cyd-gyfarfod yn y pen draw, pen eithaf yr oc-of. Y mynedfeydd hyn fu am o-esoedd yn cael eu dangos fel "Ogof Ma.dam Wen." Yn nhawelwch un hwyrddydd yr haf diweddaf eisteddwn ar bone yn ymyl yr ogof, yn edrych ar wyneb arianaidd y llyn. id wvf vn siwr pa un, ond hwyrach i fy myfyr- d-od^n fyrie<J I grwvdro i dymor boreu oes, yr ani>er pan fyddai v son am Madam Wen a'i ebampau yn suddo yn ddwfn i'n meddyl- iau i-enainc; yr amser pan oedd yna ryw hudoliaieth yn hofran uwchben yr ogof nes peri i ni ostwng ein lleisiau pan ddigwyddem ddyfod i'w chyffiniau. "I D-vlwn egluro na c-iefais y gair erioed o fod vn ofergoelus. Yn wir, barn fy ughyd- nabod am danaf, mi glywais, ydyw mai yn vr eithaf arall y mae fy ngwendid A hw- ach y prydnawn hwnw fy mod wedi syrthio i ddydd-freuddwydio ar y graig yn nistawr- ,Vvydd vr am,,ylch(-,edd. Fodd bynag, daeth rhyw deimlad rhyfedd heibio oedd fel pe yn fy nghymell i fyned i daflu ail olwg ar yr .f. Gwrthodais yr anogaelth ddieithr ar y cyn- taf. Brwydrais yn ei erbyn am ysbaid. Ond crytacii a. thaerach yr ai. Gwnes ymdrech egaioi i wfFtio at v fath ofergoeledd, ond parhau wnai'r eymhelliad: cryfhau hefyd, Ile, myned yn orthrwm arnaf. Dechreuais deimlo fel petare yna ryw ddylanwad dieithr yn breeenol: rhyw ysbrydiaeth yn yr am-yr. Haerais vnthyf fy hun mai ar fy nerfau yr oedd v bai. Ond er hyny, arosai y teimlad. Bron nad aethum i dybio fod pob craig a llwvn o'm cylch yn derfireu edliw i mi mai llwfr oedd-wn. Y diwedd fu codi a cherdded at yr ogof. Dewisais y fynedfa nesaf i'r llyn. a cherdd- ais yn eofn i ben pellaf yr agen. Er mwyn oeisio profi i mi fy hun y taimlwn yn b-er- ffaith gartrefol a diofn-yr hyn oedd yn mbell o fod yn wir-dechreuais guro fy nhraed ar v llawr careg. Ond cododd hyny y fath adseiniau gweigicn dychrynllyd fel y bu raid mi daflu fy ngwag-ymhoniad i'r gwvnt, a'i gwadnu allan cyn gynt.ed ag y medrwn. Yn fy ngwely y noson honno daeth y peth i fy meddwl eilwaith. Daeth hefydi yr un teimlad o ryw "gymhelliad" arnaf i fyned a cbwilio'r ogof. Cefais fy hun yn synied mai teg a ch ;ffadwriaeth Madam Wen ydoedd i rywun wneyd hyny. Wn i ddim beth arwein. iodd fy meddwl i'r eyfeiriad rhyfedd hwnw. Fe allai mai rhyw fa,th o dybiaeth ac vmrtesymajd. Hwyrach mai rhywbefch arall. Y mae yr hyn ddigwyddodd wedi hyny wedi hanecr blotio allan yr argraffiaclau eyntaf, fel na wn i ddim yn eglur pa un ai cyn ai gwfdi y dajrganfyddiad y teimlwn fel hyn ac fel arall. Y mae hvn y sicr: ymresymais beth, a daethum i'r pteriderfyniad fod yna yn yr ogof wagle 0 ryw fath o dan y llawn. Swn gwle oedd y swn. Yn Hechwraidd brauld, ac mewn ofn i neb fy rigweJed, y cymerais gaib a rhaw drannoeth, aoc yr aothum i'r ogof. Ond nid oedd yn symdod yn y byd i mi pan o'r diwieddj yr aeth blaen y gaib drwodd, gan ddangos pa le yr cedd y fynedfa i guddfan dan-ddaeaml Madam Wen. Wedi awr o weiithio calad gwdais fod yno astell lefn o graig yn taflu drosodd gan ffurfio math o gapan i ddrws y fynedfa i waered. Prysurias yn ol i dy fy ngyfaill, ae wiedi arfogi fy hun &chanivyll a bhveh o fatsis, teimlwn yn ddigon parod i fynoo a threiddio i mewn i ddirgelioei eithaf a thywyllaf y geJl. Gan fy mod wedi ysgrifenu metwn lie arall ddesgrifiad llawn o'r wiir ogof fel y mae— ae fel yr cedd yn nyddiau Madam—afraid fvddai gwneyd hyny yn y fan hon. Yr UlDigbeth ddywedaf am dani yma. ydyw i mi ganfod yno olion ymadawiad sydyn. Yn ol yr argoelion, yn ddisymwth ac beb ei ddiegwyl y daeth yr amgvlehiad barodd i Madam Wen adael ei hamddiffynfa yn nghanol y coed eithin. A hwyrach fod cymairrt, o'i harawyd ar ei chanlynwyr fel na feiddient groesi el throthwy yn ei Jiabeenol-cleb. Sut bynag, peidio wnaethant. Ac yn nghivrs amse-r cauwyd y fynedfa i fyny gan ysbwriel y parciau, ac aeth yn anghof. Bron nad aeth cyfrinion yr ogof i ebaTgofrant hefyd oherwydd Heithder y He. Cymeraia ofal neillduol gyda'r ysgrifau, a thrwy drafferth fawr g)wahanwyd hwynt o'r diwedd, a chafwvd trefn arnynt. heb andwyo m'vy na dwy neu dair o'r dalenan. Y fath ofal a threfnusrwydd amlygir yn v dadmau hyny. Y maent aar ffurf dydd- lyfr, and y ma" ynddynlt lawer mwy na chofnodiad ma.nwl o hyntian Madam yma a thra.w ar hyd a lied y wlad. Ffrwyith ugeiniau 01 horiau hamddenol ydynt yn ddiameu. oriau meithion pan eistoddai yn unigrwydd é chell dywyll, ac y cai amser i ystyried pa mor amddifad ydoedd yn y byd. Y pryd hyny siacradai ei chalon. Dvwedai ei chyfrinian wrth y dalenan. Dadlerou y cvmhedlion o-edd y tu oil i'w hymddygiadau rhyfadd. A phwy, wedi deail, na fedr gyd-ym{leimlo? Wedi gweled am yr ysgarnics fu rhyngddi | ag Abel 0w2n v mor-leidr, gwne.5 ymehwiJ- iadau pella<cii mewn eyfe!riadau era: 11, chela's allan fod hanes e yrfa yytornm? ti :ar j ??1 a. cha.dw. D?v?ddodd yr y:f.'t a?r? 'il- v.-ng lWll:lG o dan y fwya'! yn EAor: n D;ek yn Llundain, yn y flwvddyii 1701, pan Y mae yn y psnnodau la\H.,r fa::yl'i gjfa'is I) dro i dro :an dculuo^'Jd oedd wedi tu c:L.'1 d-rwy draddod ia-d oddiwrth e, I hynafia-'ad. Ond n; wyddwn ::r y ddaear i ba gyfnod y perthviuii y gwahauul lianesion nt's, i ddydi-iyfr Madam W(-n ddyfod fel d',]a:i gydi'd—drwy syfrwng yr onwav—i vvnvyd cyfajiwaith o hnnynt. I'W BARHAU.

I Waenfawr ■NiJVv YDDlOlN i)A.—liydd1 yn dda gan y tngoiiovi Jdea.11 y bvdd SAL.E FAWR FLYV YDDOL WATERLOO HOUSE, CAER- NARFOX, yn dechreu dydd. Gwener nesaf, Ioinawr 9ftd, pryd y l'hoddir bargeaiion gwirioneddol fel airier mewn dilladau meiched a piilant yn gyffredinol. Agorir y drysau 9.30 a.m. y ddiau ddydd eyntaf, .sef Gwuiier a. adlwrn, Advt. ANERCHIAD.—>Nos Fawrth, atierchwyd y gymdeitbas uchod gan v Parch. V. Hugh- es, Moeitryfan, yn Ys-goldy y Clwb, Croets-v- waen. leneu ydoedd cynulliad ond cafwyd anei'chiad rhagoroi. Llywyddwyd gan -Air. Richard Williams, Galit y Bout. CYNGERDD.—Yn Vestry COffi-y-waen, nos lau, cynhaliwyd cyngerdd blynyddol, er budd yr lsgol Sabothol. Gwasanaetawyd gan M iss Griffiths. Rhosgadfan; Aliss Elizabeth Owen ^soprano); Solomon Jones (Alaw Cad- fan), Rhosgadfan Hughie Owen (Tenors) ac amryw eraJ1 o'r dQn:au lieol. Adroddwyr, Annie C. Trefor a Harry Robert. Cafwyd elw da. Llywydd, Parch. James Jones.

I Bontnewydd j CYLCHWYL LEXYDDOL LIBAXUS I (A).-Ddydd Calan cynhal:wyd y Gylchwyl uchod, dan lywyddiaeth Mr. Owen Jones, Glanbeuno, ac arweiniad Mr. 'i Beuno Jones. Y be.rniaid oeddynt: Mrs Stanley Jones Mr ■I H. Jones, L.T.S.C., Llanrug; Parch. R. W. Hughes, Moeitryfan; Parch Ed. Owen, B.A.; Mri. Richard Jones a Joseph T. Jones. Cyfeiliwyd gan Mr. Rd. Pritchard, a chafwyd anerchiad bairddonol gan Mr. Robert Williams Wele y buddugwyr,—Liawysgrif, dan 7: Ivy Glynne Roberts; dan 10: Willie Jones; Ys- grifenu ar Bost Card: Gracie Jones. Unawd dan 18 oed: Miss Kate E. Lewis. Adrodd, dan 14: Lizzie Ellen Lewis. Arholiad: 1 Ivor Thomas. Deuawd: K. P,. Lewis a'i chyfeilles. Darlun 1 Alwyniiie Jones. Ad- ludd: 1 Tommy Hughes. Gwniadwaith: 1 Eva Davies. Pedwarawd: Parti Evan Wil- liams. Prif draet.hawd: Mr. David Hugh-es. Tynu allan gwestiynau: 1 Mr. Robert Wil- hams; 2 Mr. J. Jones, Erw. Unawd i blant: 1 Gracie Jones. Dadl: Parti o'r 'Cartref.' Pedwarawd ar yr olwg gyntaf: Parti Evan Williams. D'oyleys a tiray-cloth Mis. White. Canu penillion telyn: 1 Eiola James. Pirif unawd: 1 Miss Jones, Erw. Daeth dau barti ymlaen a dyfarnwyd parti Saron yn oreu. Wedi hyny ymuodd y ddau barti i ganu y darn gvda u gilydd dan arweiniad v beirniad. YMGOMWEST.—Nos Fercher, yn Ysgoldy M. C., cafwyd vmgomwest dan arweiniad y Parch. R. Thomas, B.A. Darparwyd te, &c. gan Mrs Davies, Miiriau, a Mrs Brymer. Cvmerwyd rhan mewn canu ac adrodd gan Miss Priscilla EIEs Mri. G. J. Roberts, J. M. Jones, Dolgynfydd; John Price, Tom -NI. Jo!iec,, Gi?7?i? vans Thomas, Gi"arith Evans, x.obert Evans, Iolo Mon a. genethod v 'Cartref.' Cafwyd cySltad- I leuaeth cyfiéitJm a dyfarnwyd John H. Parry yn oreu dan feirniadaetK Ma*. O. W. Rees Williams. Mae yr elw at ddosbarth gwnio y chwiorydd. PRIODAS.—Yng nghapel Siloh, (M.C.), I Caernarfon, bore i;a(lwrn, ptiodwyd 'Mr. Ed- ward Williams, 8 Pentre Uchaf Bontnewydd, a Miss Jennie Hughes, Bryn Ticron. N?nt- mor. Y forwyn oedd Miss Sarah Williams,, j Xeuadd Xantclwyd, Rhuthyn. a'r gwas oedd Mr. R. O. Williams. Tyddyn Partle, Bont- newydd. Gweinyddwyd ,p-an v Parch. R. D. Rowland (Anthropos). Ymadawodd y p&r ieuanc am Lerpwl i dreulio eu mis mel.

I Llanberis. L LOX G Y FARC HI A DAU.—PI escr gei i y m gael llongvfarch Mrs. Alice Jones, Eryngoleu, vn e.nill y wobr yng nghapel Disgwylfa, nos Xadolig, ar yr unawd arbenig Hefyd Mr. Owen Jonah Owen. gyda chor plant Xant Padarn. yn Eisteddfod Pontrhythallt, a Mr. Elials, Pritchard ar yr unawd .tenor yng ngha- pel v Wezz!evt,d noswaith OkLf y flwyddvn. CYFARFOD AELOXIADOL.—'Xos Fer- cher yn Preswylfa, dan lywydrliaøth ;}h. William Hughes, Llainwen, a Mr. Edward Joi,?es, William's Terrace yn aTwai;? cynhal- j iwyd cyfarfod adloniadol. (?w?isaliaet?wvd gan y rhai a gaidynol. Y datganwyr oedd )1r3. Bathgate Jones, Rhyl: Mr. Robert- Lit Hughes, Glasfryn Master Emlyn R. Jones, Trefiys; cor plant dan 6 oed ac hefyd cor o 9 i 12 oed. Caed deuawd gan Mr. Meuric LLoyd 'Yillia,'llls: a Miss Barbara E'. Williams, Bro Dawel; canu penillion Mr. J'ohn S. Ro- berts, ac adroddiiadau gan Mr. Gwilym R. Rohents. Miss Annie Williams, Miss Sarah E. Pritchard. Mr. John Hughes Jones a dethol- iad ar v gramophone gan Miss Owen, Clegyr. WATCHNIGIIT.—.Cynhaliwyd yr uchod nos Fercher yng nghnpel y Wesleyaid. Lly- wydd Mr. R. H Jon? (Cyngar) arweinydd Mr. David Roberts. PJa.? Tirion Lodge. Cy- feili\nd gaB 'Mr. G. H. Jones, Haulfryn. G\Yas;na,t.hwydJ gan v pemonan a. ganlyn •— Miss G. Parry, Mrs. W. R. Williams; Mri. J. M. Roberts, Charlie Owen .D. P. Roberts, Teddie Jones.; Mr. Ben Thomas a'i harti; parti o Xant Peris Miis-s Thomas, Denbigh House; Mri. David Roberts. Henry Roberts, M. Peris Williams, Henry Roberts a'i bart- ner a i NJr. J. G. David {gyda gramophone). Y buddugol ar yr nnawd ydoedd Mr. Robert Lloyd Hughes, a.'r adroddiad Mr Heairv Ro- berts. Gwasanaethwyd fel beirniaid gan Mri. Thomas Padarn Roberts, a Mr. David Ro- berts. Cafwyd cyfarfod gwych iawn. TE A CEWRDD.-D,dvdd lau yn Xant Padarn. caed y t.e parti arferol, ac a'i yr eIw a.t ddi-ddyledu y capel. Y7r oedd y te v tro hwn yn arbenig ar gyfer plant y pentre. Yn vr hwyr cafwyd cyfarfod hwyliog a doniol dan lywyddiaeth v Parch J. Evans Owen, a gwasanaethwyd vnddo gan Mrs. Alice Jones. I Mrs. Ben Thomas, Mrs Roberts, Paris House Mri. Elias Pritchard, J. M. Roberts, Charlie Owen. Jeffrey Jones, a Jennie Jones. Cy- feiliwyd gan .Mr.Griffith Davies, Charlotte Street. XBWYDDIOX DA.-By,dd, vn dda gan y trig-nlion ddeall v byddl SALE FAWR FLYN- YDDOL WATERLOO HOUSE, OAElR- 'X ARFOX. yn deohreu dydd Gwener nesa-f, IonnawT 9fed, pryd y rfioddir bargeinion g.tYli'ioneddol fel arfer mewn dilladau merched a phi ant yn gyffredinol. Agorir y drysau am 9.30 a.m. y ddiau ddydd eyntlaf, se,f Gwener a Sadwrn. (Advt.)

Lerpwl MARWOLAETH.—Bu ■ farw Jlr iticnaia I Hughes, Brae Street, ddydd ;Meroher, Rhag- fyr 24ain, yn 72 mlwydd oed. Brodoi- ydoedd o blwyf Llanfaetlilu, yn Mon, ond symudodd i'r ddin- ius hon i breswylio yn lled ieuanc, rhyw 50 rolynedd yn ol. Ar ei ddyfodiad ymunodd a'r Eglwys yn Cnanmer 'Street. Ymhen ys- baid symudodd i ChaJtliam Street, a phar- haodd yno hyd sefydliad Eglwy6 yn Holt Road yn 1884, ac o hynny hyd ei fedd bu yn aelod esmwyth a mawr ei- barch yn Holt Road ac yn Edge Lame ar ol hynny. Xid oedd yn berchen dloniau a'i dygai i. sylw'r cy- hoedd, ac hyd y gallem ifarnu, nid oedd yn eu chwennych chwaith. Oarai yr encilion, ni wiaeddai, ni lefai ac ni pharai -glywed ei lef yn yr heol" ac eto nidi oedd neb yn yr egiwys a i ddylanwad yn ddyfnach a plruracn ij;ag ef yn ei gylch. Byddai dynion yn rhwym o wylio ar eu geiriau a'u hymddygiackiu yn ei bres- enruoldeb. Yr oedd yn .foneddwr wrth natur, ac er yn foreu ynberCJhen y dd-oethineb sydd I oddiuchod yn ioneddigaidd a hawdd ei drin, yn llawn trugaredd a ffrwythau da." Yr oedd yn nodedig am ei ffyddlondeb a'i gysondeb y'mhob moddion o rats, ar y Sabboth a nofe- weithiau yr wythnos, ac er distawed oedd, yr oedd yna iiyawdledd yn ei gysondeb, a thrwy ei gvsondeb hwn, ys dywedai y dl- weddar Dr." John ELughes, "Ar ol Hoffa drwy'r dydd, yr oedd ganddo Epliiah lawn erbyn yr hwyr. Ymgasglodd cy-mlyla-u i 'w ffurfafen y-ntau rhyw naw mlynedd yn ol, collodd ei anwyl briod yn hyiiod ddisyniiwtih ac amsigvvyliaidwy yr adeg honno, ac yn bur fuan ar ol hynny dechreuodd ei iechyd. ynt-atu ballu. Ddwy flynedd yn ol caifodd ergyd o'r parlys, ac o hynny hyd ei farwolaeth disgy n i lawr y glyn yn araf, ond cyson. yr oedd, eto heb ofni niwed. Mwynihiau gwleddoedd yr Efengyl y byddai pa ibryd bynriag y galwech i'w weled. Yr oedd ganddo ddau lyfr wrtli ei law yn gyson, y Beib.1 a'r Llyfr Hymniaiu. AT ol iddo ifiyned yn ainalluog i ddarllen ei hun, byddai ei anwyl oh-waer Mrs Roberts yn darllen iddo. Ystafell gysegredig oedd yr ystafell yn 44 Brae Street y misoedd diwedd- af. Ymysg y petihau diweddaf allodd sibrwd yr oedd y penniil- "O na alliwn garu'r Iesu Yn fwy ffyddlon, a'i was'naethu Dweyd yn ddia. mewn -air am dano, Rhoi fy hun yn gw'bl iddo. Fel yinia y diangodd en-add y gwr da hwn i'r driigfian nefol. Cymerodd ei gladdedigaeth le yn mynwent Smithdbwn Road ddydd Sadwrn-Pdiagfyr 27ain—pryd y daetTi tyrfa o wyr bucheddol ynghyd i'w ddwyn ef i'w gladdu. Gwiaeaanaethwyd yn yr angladd gan y Parchedigion David Jones ate R. Aethwy Jones, M.A. Y prif alanwyr oedd- ynt: Mr H. R. Hughes fmab), William C. ,Hu,gbes, Llainiflaeftthlu, ac Owen G. Hughes, Lerpwl; Caradog 4nobertis, (neiod), John Gwelchyn Jones, William Williams, William Williams, (ie-u.,) (David Hughes, Hugh Jones fipertiiynasau) Hefyd yr Hcnadur R. E. Jones Y.H. Dr. Benneltt, Jones, Meislri. Thomas Parry, David Roberts, Flampstead Road, W. R. Wifliiamis, Joseph E. Jane's. David Williams. Griffith- J. Williams. Elmyr Roberts, John B. Jones, R. 0. Williams, Baivid Rioberts, Deane Road Henrv Dalles, IHywel J. Jones, Z. Thomas. John W. Jo.nes, Griffith D-,iiries.Dwen ThoTnir, Williams a llaiwer o igvfeillion o Eglwvs Edge Lane a chylchoedd era,ill. Yr Arglwydd fyddlo yn nertih ac yn ddiddariwr-h i'w fab yn ei unigrwydd ac i'r .perthynasau oil. ,>

Ffestiniog1 I .EL WYD BIAXT. —Bu lamryw o ddioniau'r I fro yn Hwy-ddianus yng nghyrddau'r Gwyliau. Cafodd Bryfdir gynhauiaf da, enillodd haner y pum gini yn y Bala, laIlll gerdd goiffa i Dr Hugh W.iIHams. Emyr yn oael yr haner ar- all. Cafodd Bryfdir hefyd wobrau yn Llan-  yn Lhn- ystumdwy a Phenmorfa. Mri Ted Jones a Evan IR. Evans, enillodd ar yr unawdau yn 'Mhortlhmadoe. 31r Owen L. Roberts BetJh- aniia, enilloddar yr Her 'Uuawd yn Llanrrwst. PRl10DAS.-iDdydd Meroher, yng iNghaipel y Rhiw, priodwyd Miss Alice Jones, Avall- on, gynt o Bdolawel; a Dr. E. E. Owen, maib Captain ru Mrs Owen, Post Office, Rbiw. Gwia;ganaJeth<liÏr ¡Parch Thomas Hughes, B.A. a rhoed y briodifereh ymaith gan Dr Williams Penmachno ei brawd yng nghyfraith; a'r forwyn oedd Miss Annie Jones, (ehwaer y briodfereh); a'r gwas oedd Dr. Neville Williams, cyf'aill y priodfab. Treulir y gwyl- iau priodasol yn Llmndain. iBymunir iddvnt bob lliwyddiant. MARW.—Bdydd iMaiwrth. yn Metheeda, claddwyd yr hen frawd iMr Haglh Willila.me, o Fon, gynt a DyCapel Mori ah, Tanygris- iau. Cydymdeimlir a'i blant yn eu galar. Yn yr un fynwent claddwyd .Mrs Ellen Jones, 8 New Tanyma,nod. Terrace, gweddw y di- weddiar 'Mr Thomas D. Jones, a merch yd- oedd i'r diweddar Griffith Jones, Uncorn. Ddydd Merclier hefyd, claddwyd Mrs Mar- garet Williams, 6 Leeds Street, .gweddw i'r diweddar Mr Thotmiats Williams. Cydym- deimlir a'r plant yn eu galar. FFARWE'L.—-Xos Fawrth, cynhaliwyd cwrdd ymada/wol i Mr F. P. Dodd, yng Nghalfaria. a. ehy-merodd amryw ran mewn canu ac adrodd.

Bettws Garmon I CYMDEITHAS LEiNYDDOL.— Cafwyd cyfarfod dyddorol nos Fawrth diweddaf, pryd y traddododd Mr W. 6. Jones, Tanymarion, anerchiMfI ar "Lafur," mater fag y mae wedi gwneyd a«tud:iaeth fanwl -ohono. Siaradwyd ymihellach gan amryw o aelodau y gymdeith- as. HA ELIONI.—Yn ol ei harfer rhoddodd Mrs Parry, Plasynant, .anrheg Xadolig werth- fawr i'w holl denantia'id ar ihyd y riant.

I♦WDOL HOUSL^roRT DiMRWicI TYWYDi) CALED! t ? Yn awr yw'r amser i ymbarotoi ar ei gyfer. X v Mac rh3gddarpariadau helaeth wedi eu gwneud yn X | VODOL HOUhK | yn y cyteiriad hwn. Defnyddial- buddiol a diweddaraf am ❖ brisiau arbenig o isel. | R. PRITCHARD. ♦♦♦ ♦♦♦ ♦♦♦ ♦♦♦ ♦♦♦ ♦♦♦ ♦♦♦ ♦% ;■ v v v v ♦> *1* v ♦♦♦ ♦♦♦ ♦> V I LLWY?D!A?T PARHAOL. £  ?? V 1 ♦/♦ ? Yr un cri o bob cyfeiriad. £  I GRONA??T FARM |  T 'l_ l _r ,L l 1 AT- "So v:. h ? ? ?@.?hw? allan. A?e? jchwaaeg. Br?.?' +.. S. Fw cael inewn Paeedi 2d. a 3d. gan"holl '•'GROCERS BAKERS a CONFECTIONERS. :♦ h It Pnf Ystorfa, Lake and Company, Limited, Caernarfon. <) + + + + + +

Llanaelhaiarn ) EISTEDDFOD Y PLANT—Cynhaliwyd y eyfryw nos lau, o dan arweiniad Mr. James E Huo-hes (Eiflydd), a llaiiwvd y gadair gan Nl r. Cadvval-adr Davies, Rhyd-y-berw, tra Mri W. H. Jones, Ty'n ffridd, a William Jones, Bodafoll vn Clorianu y cantorion, a r Parch. W. L. Jones, a Mr. Griffith J. Roberts, Post Office, yn tafoli'r adroddwyr. Wele resbr o'r rhai a wobrwywyd.—Adrodd 1 rai dan 8 oed: ] Eluned Jones, Bryniddon; 2 Jane Winnie Jones, Mount Pleasant, a-a Emlyn Evans {cyd- radd); 3 tDilys Jones, Mag. L. Williams, Ael- wvn Evans. Datganu i rai dan 12 oed: 1 Robert H. Davies, Mount Pleasant; 2 Gwil- ym Evans, Voelas House. Yna aeth y rhai canlynol trwy act o ranu fferins: L. -Al. ie A. Rowlands a Laura Jones. Adroidd •. 1 Rebecca Rowlands, Gellia; 2, Willie Davies, Rowland Roberts, Cwmcrxryn. a Gwilvm Evans. iDeuawd: Thomas Hughes, .-Al,ourit P-leasaiit a Jane Jones, Ty'nffridd; 2 Koat-e Gapper a Willie Thomas. Gafwyd act neu ddrama gan y rhai canlynol: Jane Jones, Willie Thomas, Mary Phillips a Tommy Hughes. Datganu i rai dan 8. oed 1 Mary Olwen Roberts, Post Office; 2 Emlyn Evans, i Voelas ;3 -Maggie L. Williame, Mount Pleais- ant. Adrodd i rai dan 16 oed 1 Lily Ro- 11 berts, Factory ag Annie Thomas, Eifl View (eydradd). Datganu i rai o dan 16 oed: 1 Jane Jones, Ty'nffridd; 2 Lily Roberts, Fac- tri; 3 Tommy Hughes. Pedwarawd: Thom- as Phillips, a'.r parti canlynol: Miss Kate Joneis, Frondeg; Mr. Thomas Hughes, Mount Pleasant a Mrs. Robert Phillips, Erw Sant Row. Her unawd: Mr. Robei-T, Roberts, Ty'nffridd.—MEIRIOLXFAB. YN YMADAEL.—.Deallwn fod yn mryd M'iss Maggie Jane Roberts, Ty'r Ysgol, i ymadael a'r wlad, i ymsefydlu yng ngwlad y Gorilewin a diameu v bydd yn chwith ei cholli. Mae Miss Roberts wedi bod yn gwas- anaethu fel athrawes ddefnyddiol yn Ysgol Llanhaiarn am gyfnod maith, yna, aeth i lanw yr un 6wydd i Ysgol Caernarfon oddiyno aeth i Ysgol Rhosgadfan, a deallwn ei bod yn wir gymeradwy yn v tri lie. Bwriada ymadael yn yistod y mis hwn a'n dymuniad ydyw am i wenau Rhagluniaeth yr Hwn sy'n trefnu trig- fod pob dyn i dwnu ar ei bywyd yn y dyfod- 01.