Welsh Gazette and West Wales Advertiser

.4 <> NIWL TEW. Gordowyd rhanau o'r wlad gan niwl tew yr wythnos ddiweddaf. Cyfarfu dau a'u diwedd yn Rochdale oherwydd y niwl. Gada- wodd Albert Lord ei dy i fyned i weithio oddeutu pump o'r gloch y pryduawn. Gan nq ddslcliwelodd, y boreu dily^ aed i hwilio am dano, a chaed ei gorph yn y gamlas. Credir iddo syrthio dros y bont wrth dreio croesi. Canfuwvd cap dyn ger Skarring Pottery, Wardle; ac ar ol i'r heddweis lac ereill wneyd ymchwiliadau, deuwyd o. hyd i gOrph Isaac Greenwood Little yn yr afon. T Tarawyd Arthur Morris, porter yn Ngorsaf Nortlienden, i lawr gan dren nwyddau, a lladdwyd ef. Syrthiodd John Thomas Swindells, cych- wr, i gainlas yn Clayton, nos Fawrth, a bu foddi. Yn y cwest, dywedwyd fod y niwl mor dew fel na ellid gweled lathen yn mlaen.

PRIODI El FERCH. DIGWYDDIAD HYOD. Bu Llys Bromberg, yn yr Almaen, yn gwrandc- :ichos un Thomas Wolland, ddydd Meicher. am briodi ei ferch ei hun, a bwr- iwvd ef i garchar am bymtheng mis. Aeth Wolland i America yn 1885, ac ni ohebodd a'i deulu. Bum' mlynedd yn ol, cyfarfu a geneth Almaenaidd yn yr America, a phriododd hi. Dychwelodd yi par i Bromberg, lie caed allan mai tad a merch oeddynt, a chymer- wvd hwy i'r ddalfa. Rhyddhawyd yferch, ac er i Wolland daeru iddo ei phriodi yn ei anwybodaeth, cosbwyd ef

MERCHED Y BLEIDLAIS. Bu eolvgfeydd hynod a chyffrous iawn yn yr Albert Hail, Llundain, dydd badwrn, pryd y bu Mr. Lloyd George yn annerc,h cy- larlovl mawr o dan nawdd Cynghrair Rhydd- frydol y Merched. Llywyddwyd gan Lady McLaren, ac yr oedd y neuadd eang yn or- lawn. Apeliodd y llywyddes ac ereill am wran- dawiad teg, ond ofer hollol fu hyny. Yr oedd aelodau o Undeb Gwliedyddol a Chynideithasol y Merched yno mewn grym a pharasant i dori ar draws y boneddwr an- rhydeddus, yr hwn a fu ar ei draed am ddwy awr cyn gallu terfynu ei araeth. Pan geisiai Mr Lloyd George siarad I gwaeddai merched, "GAvithredoedd ac nid geiriau sydd arnom eisieu." A ydych yn rhedeg gyda'r ysgyfarnog ac yn hela gyda'r cwn." Yr oedd 350 o ddynion ieuainc yno i gadw trefn, ond gydag anhawsder mawr y gallasant yru llawer o'r terfysgwyr allan, oherwydd yr oeddynt wedi cadwyno eu hun- ain wrth gadeiriau a rhywbeth arall y caent afael arno. Bu llawer o ymladdfeydd drwy y cyfarfod, a defnyddiwyd chwip gan un o'r merched oedd" wedi cadwyno ei hun wrth gadair. Helpwyd y merched hefyd, gan rai dynion ieuainc, ond bwriwyd hwy- thau allan yr un fath a'r merched. Wedi i tua deg ar hugain o ddynion a merched gael eu taflu allan, aeth Mr. Lloyd George yn mlaen gyda'i araeth yn weddol rhwydd. Dywedai na bvddai'r Prif Weinidog dori ei addewid, a galluogai hyny iddo ef ac ereill o'r Cabinet bleidleisio o blaid rhoddi'r bleidlais i ferched mewn Mesur a ddygid i mewn yn ystod y Senedd presenol (cymeradwvaeth). Crochlefai un merch ieuango tua ugain oed Rhowch i ni'r bleidlais^, yr ydvm wedi bod yn disgwyl am ddeugain mlynedd!" "Wei," meddai Mr Lloyd George, "os felly, cvmorweh amynedd am ugain mynud yn rhagor." (Chwerthin.) o

DHVEDD PRAWF POPLAR. Dydd Gwener, yn « Llys yr Old Bailey, Llundain, terfynwya prawf chwech 0 ael- odau a chyn-aelodau Bwrdd Gwarcheidwaid Poplar, Llundain, y rhai a gyhuddid fel rheolwyr Bwrdd Gwallgofdy y Cleifion, Stepney a Poplar, o dwyllo y trethdalwyr. Bu y prawf yn myned yn mlaen am wyth niwrnod. Dedfrydwyd y carcliarorion fel y can- lyn:- John Kilpack Peacock, masnachydd dill- adau, deuddeng mis o garchar, gyda llafur caled. Albert Smith, adeiladydd, etc., deuddeng mis o lafur caled. Ohas Samuel Poole, trwyddedwr deuddeng mis o lafur caled. Joseph R Smith, gynt foreman yn ngwas- anaeth Cynglior Dinesig Edmointon, naw mis o lafur caled. Job Bellsham, mosnacliydd ) ,glo, chwe mis o lafur caled. Alfred Edward Finden, ysgrifenydd clwb, naw mis o garchar. Mrs E Jane Condery ,mamaeth, tri mis o garchar. Dyfarnodd y Barnwr hefyd na fyddai gan yr un o'r diffynyddion haw4 i lanw swydd gyhoeddus am saith mlynedd. Sylwodd y Cvfreithiwr Cvffredinol (Syr S. T. Evans) fod rhaid cospi am droseddau o'r fath hyn er puro bywyd byrddau cyhoeddus y wlad. «0Bk>

Y Mesur AddysgWedi eiLadd Mae pedwaredd ymdrech y Llywodraeth i derfynu y frwydr addysg wedi profi yn fethiant. Taflwyd v Mesur cyntaf allan gan yr Arglwyddi, ac mae'r un olaf wedi ei ladd gan haerllugrwydd yr esgobion a'r cler- igwyr. > Hyderid y gallesid penderfynu y dyrys- biv-ne hwn trwy gyfaddawd, ac i'r perwyl hwn disgwylid i'r naill blaid a'r llall i blygu tipyn er dyfod T gydgyfarfyddiad. Er dwyn hyn oddiamgych bu Archesgob Caer- gaint mewn gohebiaeth fanwl a maith a Mr Runciman, y Gweinidog Addysg; oud po mwyaf yr ildiai y Llywodraeth, mwvaf a ofynai yr Eglwyswyr, fel, o'r diwedd, da*^uft gofynion yr Esgobion mor eithafol, fel nad oedd gan y Llywodraeth ddim i'w wneud ond tynu y Mesur yn ol, a hyny a wnaed dydd Gwener.. Nid yw yn edifar gan neb bron fod y Mes- ur olaf hwn wedi ei ladd; oherwydd yr oedd yn Hawn hadau cynen, a phe llwyddid drwy- ado i roddi terfyn ar y Frwydr Addysg yn y Seiiedd-ouasai yn sicr o achosi llawer o aflon- yddwch a drwgdeinflad yn y wlad. Credwn, er hyny, fod yr Archesgob erbyn hyn yn lied edifar fod y cyfaddawd, sef yr ymdrech i setlo trwy gydsyniad, wedi proft yn fethi- ant, ac y mae, hwyrach, yn ofni na fydd i'r Eglwyswyr fyth cael cynyg telerau mor hael eto. Hyderwn na chant, ac na fydd i'r Llywodraeth fod mor wirion a rhoddi cynyg arall iddynt. Yr oedd yn ddealledig ar y dechreu n.ai eithriadau ydoedd y Cicorfiilaeted-out schools," sef yr ysgolion a gedwid y tu allan i'r Ddeddf, i fod, ond daeth yn eglur [mai awyddfryd y clerigwyr ydoedd gwneud yr ysgolion hyn yn rlieol ac nid yn eithriad, ac i'r per vyl hyn gofynent am fwy a mwy o arian yn barhaus tuag at eu cynal. A hyn o'r diwedd a brofodd yn faen tram- gwydd i'r Llywodraeth. Wrth gwrs, byddai yr ysgolion hyn yn hollol yn llaw ac o dan ddylanwad y clerigwyr, ac eto byddai yn rhaid i'r trethdalwyr eu cynal! Y mae y wlad bellach, ni goeliwn, yn aeddfed ddigon i gadw pob ysgol a dderbynia arian o'r trethi ar dir anenwadol hollol. Rhaid ysigo siol Sectyddiaeth, onide ni cheir heddwch byth. Ond a chaniatau y buasai i'r Mesur hwn gael mynediad hwylus drwy Dy y Cyffredin. I rhaid fyddai i ni ofyn yn bryderus yn ei gylch ef, fel am bob Mesur Rhyddfrydig arall: "Beth a wna'r Arglwyddi?" Y 'lae'r adeg wedi dyfod o'r diwedd, ni gredwn i ofyn nid, "Beth a wna'r Arglwyddi;" ond -;Becli a wneir a'r ArgINiyddi?" Dynar ewostiwn sydd yn rhaid ir wlad iw ystyried—a i ateb hefyd cyn bo liir.

D YSEN EDD. MAN-DDALIADAU. Dydd Iau, yn Nhy'r Arglwyddi dywed- odd larll Carrington, yn ateb i iarll Ons- low, ei fod, ar y cyfan, yn credu fod Deddf y Man-Ddaliadau y gweithio y foddhaol, a byddai yn siomedig os 11a byddai 100,000 o erwau dan fan-ddaliadau erbyn Gwyl Fihangel nesaf. Y MESUR ADDYSG. Dydd lau, yn Nhy'r Cyffredin, dywedodd Mr Asquith nad oedd y Llywodraeth yn bwriadu irtyned yn mlaen yn bwyllgorawl gj'da'r Mesur Addysg oherwydd 5* gohebi- aeth oedd yn myned vn yrolaen yn awr yn nglyn ag ef.

——-— M—— ioij LICINING Ll TA &

-J YR ARGLWYDDI A'R MESUR TRWY- DDEDOL. Cyfeirid yn lied gyffredmol yn mhwlpudau y wlad, y Sul blaenorol, at waitli yr Ar- gwyddi yn taiiu allan y Mesur Trwyddedol. Nid yw yr isod ond engreifftiau o ugeiniau cyffelyb a allesid gyhoeddi pe caniat-ai gofüd Wrth bregethu ar Dat. xxi., 2, sylwai r Parch. R. bilyn Roberts, M.A., mai un or prif anhawsderau ar ffordd sylweddoli'r Jerusalem Newydd ar y ddaear yw meliditli y fasnach feddwol, a grym y fasnach feddw- ol yw cyfalaf preifat. Cafwyd engraipht o hyny yn ngwaith Ty'r Arghvyddi. Er fod Mesur y Trwyddedau wedi ei Liasio trin-y Dy'r Cyifredin gyda mwyafrif llathol, er fod yr archesgobion a lluaws o'r esgobion wedi ei gefnogi, eto ni welodd yr Arglwyddi yn dda roddi i'r Mesur ail ddarlleniad. A phaham? Am fod Arlwydd Rothschild a miliwnyddion ereill yn gweled gobaith eu helw mewn perygl, a gwell hvrddio miloedd o wyr a gwragedd i uffern a dedfrydu mil- oedd o blant din,yed i ddioddef newyn. noethni, a bedd cynamserol, nad i'r Ar- glwyddi golli ceiniog o u budr elw Goiidiai r pregetliwr iddo fethu gweled enw cymaint aLL un o'r esobion Cymreig yn mhlith yr I Arglwyddi a bleidleisiodd tros y Mesur. Tra y pery pethau fel y maent nid yw Lly- wodraeth Prydain Fawr yn well na pucci ymddiriedasid hi i gwmni preifat i'w defn- 1 yddio er eu mantais eu hunain. Y Parch D Stanley Jones, Caernarfon— Ni weloidd arglwyddi tiriawg Prydain y Mesur yn werth rhoddi ystyriaeth iddo. Gnvrthodasant ef gyda dirmyg. Ni welais erioed eiriau mwy isarhaus nagi araeth Arglwydd Halsbury yn Nhy yr Arglwydui. Dirmygai farn y wlad, a dywedai nad oedd y bobl wedi gweld y Mesur ac nas gallent ei ddeall pe y gwelsant ef. Nid yw Ty yr Arglwyddi yn meddwl dim oil am hawliau dynion; yr hyn -svda gysygredig yn eu Ityb fuwy ydyw Hawliau evddo. Aeth I Arglwydd Rothschild a 130 o Arglwyddi cwrw gydag ef i Dy yr Arglwyddi i waeddi am hawliau eiddo. A ciirochlefodd Bing yntau, yn mhlaid y "Trade." Beth sydd i'w wneyd? Sonia rhai am i Ganghellydd y Trysorlys ddyfod i'r adwy. Diau y daw, a dylem fod yn ddiolchgar fod yn y Trysorlys ddyn sydd mewn cydym- deimlad a dyheadau y 'bobl; ond dylid cono na fedr y Trysorlys wneyd dim fydd yn debyg o barliau wedi i'r weinyddiaetli bresenol fyned allan o awdurdod. A plieth arall, pe y codai y Trysorlys dreth drom ar dafarndai y wlad, elai pris y cwrw i fyny, ac yn fuan ceid clywed y cri fod v lllhyddfrydwyr yn codi pris glagiad y gweithiwr. A gwyr pawb bellach fod mwyafrif mawr gjweithwyr Lloegr yn meddwl mwy o'u glasiad cwrw nag o egwyddor a rhyddid a ehwareu teg. Beth sydd i'w wneyd ynte? Rhaid goleuo a lehyffro I cydwybod y wlad yn erbyn Ty yr Arglwyddi. Ac argyhoeddi y bobl cyffred- in eu bod wrth gefnogi y dafarn a'r arglwyddi yn gwerthu eu genedigaoth- fraint am beth mil salach na chawl <:> coch Jacob gynt. Y mae yn hen bryd hefyd taflu pelenau tan i lochesfanau y crefydd- wyr duwiol hyny sydd yn clochgar am ddirwest, a daioni ar hyd eu hoes, ac yn rhoddi eu vote i'r dafarn bob tro y can't gyfle i wneyd. Gwastraff ar amser fyddai i Dy y Cyff- redin fyned yn. mlaen i basio mesurau trwy v Ty tra fyddo Tv yr Arglwyddi yn aros fel 1 y mae. Nid wyf yn deall paham y mae rhai pobl mor bybvr dros gael mesur i ddad- gysylltu a dadiwaddoli yr Eglwys yng Nghymru drwy Dy y Cyffredin. Ni fydd ond gwastraff ar amser. Rhaid cael vr Arglwyddi o'r ffordd cyii y cawn ni ddim fydd yn werth ei gael yn y cyfeiriad vna. J

IIANES BYWY I) MEDDWYxN. (P ARHAD.) Oddeutu yr amser yiria, bu i mi briodi. Oherwydd Lod fy mucliedd anfoesol mor ad- nabyddus i bawb yn fy nghymydogaeth, nis gallwn yno, er maint fy ymgais, gael merch leuangc, o gymenad da, yn foddion i ddy- rod yn wraig i mi; am hyny bu angen- rheidrwydd arnaf i fyned oddiar cartret i chwilio am dani. Nid hir y bu'm cyn y cyfarfum a fy anwyl M. Ac oni buasai fod ei chalon wedi ei thymheru a grasi, bu- asai wedi tori er's llawer dydd, a hithau wedi syrthio i lwch y bedd. Yr oedd gan- ddi gant a hanner o bUlllulu yn y flwyddyn, ac yr oedd o dylwyth cymeradwy; ond iiiii na wyddai am fy nrwg ymddygiad,) nis treuliwyd hir amser cyn iddi hi gymeryd ei denu i ddyfod yn wraig i mi, yr adyn an- nuwiol. Buan yr agorwyd ei llygaid i gan- fod pa fath fywyd yr arferwn dreulio. Nid oeddwq un noswaith yn myned i orphwys heb fod yn drwm feddw. A'r cwbl a allai fy ngwraig wneuthur, oedd fy rhwystro i yfed tra byddai hi yn wyddfodol; ond y mynud y troai hi ei chefn, mi a ruthrwn i'm hen gynniweirfa, fel creadur rheibus at ysglyfaeth. Mor ddwfn a chadarn oedd yr arteriad yma wedi greddfu ynof, fel yr oedd wedi tyfu o'r diwedd yn fath o ail natur. Gwahoddwn, unwaith neu ddwy bob wythnos, rai o'mi hanrheithwyr drwg eu Ltuelledd i g^niawa gyda mi. Os oeddynt hwy yn ddrwg o'r blaen, mi a'u gwnawn hwynt yn saith mwy anfucheddol a diras. Yr oeddwn erbyn hyn wedi dyfod yn adna- bydus o arferiad gwyr mawrion: nisi mwyn- hawn fy nghiniaw heb i'r gwin gael ei osod ar y bwrdd. A phan y byddai genyf gy- feillion yit eyd-eistedd& amneidiwn arnynt oil yn eu cylch, ac yfwn atynt, a'm gwydr- yn lbob tro yn llawn; felly, rhwng yfed ac ymddiddan i'w difyru hwynt, mi a fyddwn agos yn feddw cyn i'r lliain gael ei symud. A phan ymadawai fy ngwraig o'r yst^fell, yr oeddwn yn ysgafnhau, ac yn cael y fath ymwared, yn fy nhyb felldigedig y pryd hyny, a phe buaswn yn cael fy rhyddhau o garchar, a'r llyffetheiriau yn cael eu taflu ymaith. Trown at fy nghymdeitliion, gyda golwg gorfoleddus, gan arwyddocau iddynt fod y He yn rliydd, a bod genym hamdden yr awrhon i fwynhau ein tueddiadau yn ddirwystr. Ar un tro, mewn cyfeddaeh o'r fath yma, yr wyf yn cofio, megis pe buasai ddoe, er ei fod wedi digwydd o gylch pym- theg mlynedd yn ol, ddarfod i mi ymgyn- henu ag un o'r rhai oedd bresenol, y'nghjdch peth o xldim pwvs; ond pan yr oeddyin wedi yfed llawer,a'r gwaedyn dwyn, neu yn hytr- acli yn fcrwedig, ychydig iawn o groes- ddadleu a berai anghydfod; felly, pan oeddwn I yn haeru mtii gwir oedd y peth a ddywedais,, sufodd un i fynu, ag oedd yn eistedd gyferbym a mi wrth y'blwrdd, a llef- odd nad oedd un gair a ddywedais ar y pwngc mewn dadl yn wir. Yr haeriad y)ma a barcdd y fath gyffro ynof, fel y cyfododd fy ngwaed i fy wyneb fel tonau cynddeiriog y mor. Gofynais iddo gyda gwedd anglien- filaidd, a'm llygaid yn melltenu. a oedd efe yn barod i brofi. ac amddiffyn yr hyn a ddy- wedodd yn fy erbyn ? Dywedodd yntau ei f<)d. Ar hyn, gyda gwylltineb perthynol i ddynion wedi boddi eu synhwyrau trwy yfed i ormodedd, mi a sefais i fynu, ac a ymaflais mewn llestr a dwfr oedd ar y bwrdd ac a deflais y cwbl yn ei wyneb gyda'r fath nerth nes oedd y gwydr yn ddrylliau. Y bwrdd, a'r cwbl oedd arno, a ddadymch- vvehv yd; ac nid oedd dim heb ei wasgaru a 1 wneyd yn ddiwerth. 0 herwydd y twrf aruthrol a glywid yn ein liystafell, fy ngwraig anwylgu a neidiodd i mewn; a thrwy ei herfyniadau taerion, ni a wahan- wyd. Am, i'm dhro fy ngwrthwynebwr, gorfu arnaf dalu, mewn cyfraith, agos i gant o bunnau. Yr oeddwn yn haeddu fy lighosbi yn drwm; canys aeth darn o'r a-T i'w lygad, a bu yn debyg i'w golli. I Nid oedd fy ngwraig druan yn gwenthur dim ond myned o'r neilldu i wylo, o her- wydd y llwybr annuwiol a ddilynwn. Ond I yr oedd pob annogaeth, cyngor, a bygythiad yn 11 wyr ddieffaith. Yr un peth oedd dv- wedyd wrthyf am ymgroosi, a deisvf arnaf fyn<-d vm mlaen yn ddigyffro; canys fv nhuedd anifeiliaidd a ganlynwn. Mor ffydd- j 10n yr oedd y diafol wedi fy nawnevd yn was iddo! Fe! hyn yr oeddwn rhedec vm mlaen. fel march i'r frwydr, i yfed, iiidri-baeddii, a thrpuhom da, am rai blvnvddoedd. heb "'V;1' '] fi'laswn gynnal fy sefyllfa yn v cyffelyb fodj, trwy fy ardreth fy hun. Buan y r'arifvtis lawer o ofynion yn fy erbyn. y r'arifvtis lawer o ofynion yn fy erbyn. rids ^allaswn eu liateh. Nid oedd dim i'wJ wneuthur ond benthycio arian yn ddirgel- aidd i'w talu, a chadw pob ymddangosiad fy mod yn Uwyddo yn y byd. Nid oeddwn yn ralluog i gynnal yn y modd yma yn hir. Yr oedd si'brwd wedi myned am danaf trwy v gymydogaeth, fod y gwr a'r gwr iwedi rhoddi cymnint ar fy nliir, a'r llall wedi rhoddi cymaint. Pan unwaith yr ymdaenodd hyn. tram^yodd fel tan gwyllt; ac ni bu'm wythnos yn hwy heb gael fy annerch gan fwy nag ugain o ofyn- wyr, a pliawb yn barod i fwgwth cyfraith, oui's talwn yr hyn oedd ddyledus arnaf. Gorfu arnaf y pryd hwn werthu fy nhir, ac nid oedd yr hyn a gefais am dano vn agos ddigon i'm gwneufchur yn ddi-ddyled Bu'm fyw ar nifer bye lian o weinidogion; a gorfu arnaf foddloni heb fwynhau cymdeithas fy hen frodyr ffyddlon mewn meddwdod ac afradlondeb. Y rhai hyny ag oeddynt o'r blaen, tra parheais lr^ewn: hawddfyd, yn haeru na's gadawsant mo'nof byth pan welsant fy ngorthrymder, ar cymmylau yn duo yn fy erbyn, a droisant bawb eu cefn- au, ac Hid Yiuddiddanent a mi pan y'111 cyrarfyddent. Felly, gwelwch, Syr, pa beth yw cyfeillach mewn drygioni! Yr oeddwn yn dal i fynu win a gwirodau trwy godi arian ar dir fy ngwraig, i un o dydd- ynod yr hon yr oeddwn wedi mudo. Fy ngwraig dda, a chalon dyner, ar ol i ni drefnu pethau yn ein sefyllfa newydd, a'i dagrau yn brys-ddilyn eu gilydd ar draws ei gwyneb, a erfyniodd arnaf, er mwyn yr Arglwydd, i adael fy ngyrfa bechadurus, ac 1 ddeisyf yn enw Iesu, am nerth i orch- fygu pob profedigaeth. Mi a addewais wneuthur hyny; ond nid oedd fy mliender- fYlliad yn hwy ei barhad nag, hyd amser y brofedigaeth, ac yna ai'r cwbl heibio fel pylor dryll ar dan. Trwy drugaredd, ni chawsom' blant i etifeddu gwarth a thru- eni ar eili hoi. Yn wir, yr wyf yn teimlo fy nghalon y munyd presenol megis yn rhwygo o'm mewn wrth adfyfyrio ar y gorthrymder a'r adfyd digyffelyb i ba rai y teflais fy anwyl wraig. Ni pharheais fwy na dwy flynedd yn y Werddglodd-las. Daeth pcdwar o geisbyliaid ataf, ag awdurdod ganddynt i gymeryd meddiant o fy lie, a chwbl oedd yn pertliyn iddo. Digwyddodd hyn pan oeddwn yn lied feddw: yn He ym- ddiddan a hwynt, fel dyn yn ei synwyrau, ,;j a'u rhegais, ac a ddywedais y lladdwn hwynt os cyffyrddent a dim o'm heiddio: yna rhedais i nol fy nryll oedd yn llwytliog; ac wrth ymgyndynu, aeth yr ergyd allan, a chlwyflwyd un o honynt, ond nid yn farwol. 0 aclios hyn, taflwyd fi i garchar. Fy eiddo a werthwyd i dalu i'm gofynwyr. Cefais dair blynedd o garchariad yn gosb am fy ngwylltineb. Y mae yn wir nad oedd mcdd genyf i fwynhau fy nhueddiadau mewn perthynas i yfed tra yr oeddwn yn garcharof^^canys yr oedd pob ceiniogwerth j o'm heiddo fy hun a'm gwraig wedi di- flanu; eto, wrth gyvmdeithasu a dynion di- ras a didduw, mewn meddwl a gweithred- oedd, aeth fy nghalon, yr hon oedd o'r blaen yn galed dros ben, yn awr fel yr adamant. A phan y'm rhyddhawyd, yr ceddwn yn addfed i bob drwg. Heb gyfoeth, heb letty, heb gyfeillion, ond pob peth yn edrych yn ddu yn fy erbyn; heb allu troi fy wyneb euog tuag at fy hen sefyllfaoedd- dieitliriaid oedd yno yn llywodraethu—nid oedd genyf ddim i'w wneuthur, ond troi ynlaith yn grwyTdryn carpiog tua rhyw gym- ydogaeth Ile nad oedd neb yn fy adnabod. Treuliais rai bhrnyddoedd yn tramwyo o fan i fan, gan ddeisyf elusen yr haelionus, trwy ddywedyd i mi gael colled ddirfawr gan dan. A phan ai y papuryn oeddwn wedi ei ffugiOj yn rhy hen, ymadawn a'r cwr hyny o'r wlad, ac ysgrifenwn un newydd, gan ddyfeisio anffawd gwahanol i'r un cyntaf. Arferwn gyrchu i ffeiriau, a byddwn yn wastadol ar fy ngwyliadwriaeth i feddianu yn ddirgelaidd yr hyn a fyddai o les i mi, pa un bynsag ai arian ai eiddo. Oddeutu mis yn ol, pan oeddwn yn ymadael o ffairi yn o hwyr, wedi i toi deithio oddeutu tair1 milldir o'r cjref, cianfum ddyn yn gpr- wedd Wrth ochr y ffordd; wedi gweled ei fod yn drwm-feddw, ac yn hanner cysg,u, mi a edrychais o amgylch a oedd neb yn y goIwg; ac wedi boddloni fy hun nad oedd neb yn agos, chwiliais ef, a chefais yn ei logell ddeg punt; a phan vmuniawnais, wele ddyn yn dyfod ar ei hynt tuag ataf, ac yn crochwalw ar fy ol; ar hyn, trwy anhawsdra, Illi a ddiengais i goedwig oedd gerllaw; ac o herwydd fy ofn i fyned i geisio Hetty, mi a ddewisais yn hytrach gysgu allan y noson hono. Yr oedd fy iechyd wedi ei amh-aru yn fawr o'r blaen trwy fy anghymedroldeb; ond am i mi gael anwyd, trwy iddi wlawio arnaf pan oeddwn yn cysgu tan Iwyn, mi a syrthiais i'r clefyd, hwn yn mha un y gwelwch fi yn bresenol. Wedi i mi fyned yn ddirgelaidd i geisio fy ngwraig. yr hon a adawswn mewn ty cymvdog, a thramwyo NAi groes i'r wlad am iawer iawn o filltiroedd, mi a gyr- haeddais yr ardal anghyfaneddol hon. 0 herwydd mai papurau perthynol i dref yw y rhai a ladratais, ac am fod ofn arnaf y gwyddys eu rhifedi, ni's anturiais WIlHl- thur defnydd o honynt; o herwydd liynv, y mae fy ngwraig, yr wyf yn sicr, bron a marw o newyn; ac am danyf fy hun, nid oes genyf obaith y codaf byth i rodio daear. Yr wyf yn arswydo myned i'r farn yn y c;),fflwr ofnadwy hwn! 0 fel y Inae fy nghydwybod yn croch-lefain yn fy erbyn! Trugaredd trugaredd! 0! y mae drws trugaredd, yr wyf yn ofni, wedi ei gau am byth i'm herbyn! O! pa obaith sydd i mi, yr hwn a ddibrisiais bob modd ion gras i gael maddeuant! Yr wyf yn deisyf arnoch Syr, (eb efe, gan fy annerch), cymerwch chwi y rarian, a dyfeisiwch ryw ffordd i'w dychwelyd i'w perchenog, heb eich peryglu eich hun. Yr wyf yn credu y byddaf farw cyn pen hir. Ac, 0- dragywyddoldeb, pa fodd y'th dreuliaf! 0! Farnwr cyfiawn, pa fodd yr edrychaf yn dy wyneb! 0 na byddai fy llais fel taran, 1 ddychrynu y cyfryw sydd yn prysuro i ddistryw!" Distawodd yn ddisymwth: ei lygaid a ymddangosasanti fel eiddo un marw, a meddyliais fod y cyssylltiad rhwng y corph a'r enaid wedi ei ddatod; ei wefusau yn unig. yn awr ac eilwaith, oeddynt yn sym- ud. Ei wraig dlawd oedd wrth ei ymyl yn wylo ac yn igian ac i ddywedyd y gwir, ni bu'm erioed yn dyst o olwg mor dor-calonus. Pan welais ef yn bywiocau, mi a ofynais am yr arian; ac wedi rhoddi cyngor byr iddo, perthynol i'w sefyllfa, ac ychydig sylltau i'w -wraig i brynu lluniaeth, mi alii gadewais, gyd ag addewid i ymfweled a hwynt ar frys drachefn, wedi dysgu y fath wers ag, yr wyf yn gobeithio, nad anghofiaf tra byddaf ar dir y rhai byw.—Y Parch. John Blackwell, B.A. (Alun), yn y Gwylied- ydd (tua 1829).

dolgelley R.T.S.—A lecture on "Round the World with the R.T.S." was delivered at Bethel C.M. Chapel on Monday night by the Rev. Hugh A. Ellis, London, Mr. E. W. Evans, "Goleuad" Office, presided. Ministerial Call.—A call has been extend- ed to the Rev. J. Thomas, Glyndyfrdwy to beconio the pastor of Judah Baptist Chapel. Mr. Thomas, who is a native of Cwmtwrch South Wales, is an excellent preacher. Social Evening.—The young people of Salem Chapel organised a socia levening at their schoolroom on Wednesday. After tea, Mr. J. Jones Williams presided over a convivial gathering, Mr. R. W. Roberts acting as conductor. A pleasant time was spent, much amusement being created by a general knowledge competition. A Promising Artiste.—At the Parish Church on Sunday morning. Miss Mabel Evans, Baker-street, effectivjely rendered the solo of the anthem "Seek ye the Lord" (Dr. J. Varley Roberts). Miss Evans, who is a pupil of Mr. M. W. Griffith, Mus. Bac., possesses a rich sweet voice, and her talent will doubtless ere long win for her a prom- inent place in the musical world. No Water.—At the meeting of the Rural Council on Saturday, Dr. Hugh Jones. M.B.,

V W "PLASMON is the BEST Apart of Natnre's BEST fo0d MILK, and increases the ralue enormously. Lancet. ——— ceSBT delicious Jllk COCOA 'A. TENFOLD NUTRIMENT. 1,1151,8 9<i.. Is, 4rt., and 2s. 6d. p LASMON IS USED BY THE ROYAL FAMILY. Jr ■PLASMON, Ltd. y W Farringdon Street, E.C.

SCIENCE NOTES AND NEWS. LIFTING MAGNETS. Lifting magnets are being used quite exten- sively in some of the large machine-tool plants of the Middle West, says the Scientific American. These magnets are not only em- ployed for handling iron and steel castings, but also for cleaning up the small particles of metal from the floor or even from the yard around the plant. They are suspended from locomotive cranes and moved about the yard close to the ground. The amount of steel and iron they collect is astonishing. Often pieces that have mysteriously disappeared are resur- rected by the magnet, sometimes shewing that they were purposely buried to liide mis- takes of the employees. TUNGSTEN-FILAMENT LAMPS. The substitution of tungsten for carbon as the filament of the electric lamp marked a considerable improvement in the light. And the tungsten filament itself, it appears, may be improved by judicious mixture. rrh, says the Globe, if thorium oxide is mixed with the tungsten the resistance is increased, and shorter filaments can be used. Thus it is found that an addition of 20 per cent. of thorium oxide increases the resistance of the filament 50 per cent. Up to 50 per cent. of thorium may be used, but 1\ larger quantity renders the filament too brittle. It is also found to be advantageous to add an alloy of cadium, bismuth, and mercury to the tung- sten-thorium mixture. WARM AIR OVER POLES. By means of kites and sounding balloons carrying meteorological instruments our knowledge of the higher atmosphere has been greatly increased. Heights of over eight miles have thus been investigated. As a re- sult the familiar assumption that a fall of Ideg. Fahrenheit takes place for every 300ft. ascent must be modified. At the height of eight miles the thermometer ceases to fall, and may even begin to rise. And a French meteorologist, Mr. Tisseranc de Bort, claims that at certain levels above the Poles the air is warmer than at the same height over the Equator. This may be compared with the fact that the depths of the ocean at the Equator have a temperature about freezing point. And an atmospheric circulation similar to the oceanic movements which produce the latter may be suggested as an explanation of the former. USE OF GLASS SPONGES. Under the form of the exquisitely beautiful Venus' Flower-basket and the Bird's-nest sponge, the silicious or glassy sponges are familiar objects in many museums. In them the familiar soft substance of the sponge of domestic life is replaced by network of sili- cious fibres. They are found in the tropical Pacific Ocean from the Fuji Yama region to the Indian Ocean. What asbestos is to Europe such is the fibre of the glass sponges to Asia. It is used for making chemical filter cloths, candle shades, fire proof cur- tains, lamp globes and shades, &c. The beautiful silk-gauze zephyr-cloths" of the Chinese are made from it. It has' been sug- gested as a suitable material for incandes- cent gas mantles. The shorter fibres and debris are used as insulators for steam pipes. X-RAYS AS HAIR DARKENERS. Not the least curious of the effects produced by the X-rays are those noticed by Drs. Imbert and Marques. The former is a professor in the medical faculty at Montpellier, arid the latter is his assistant, and while these gentlemen were experimenting with the X-rays it was observed that the hair and beard of one of them, which had been almost white, were restored to their natural colour. They were, in fact, observed to I have become even darker than they were origin- ally. Again, in the case of a man whom these same experimenters were treating with the X- rays for lupus, the hair first became grey and then turned dark again. And it is found to have remained dark, although it has not been treated with the rays for some months, and has been fre- quently cut. Other observations of the same experimenters confirm the fact that the X-rays turn light hair dark. It now remains to be seen whether the effect is permanent, and whether the treatment can be applied without risk. COUNTING THE STARS. Stars visible to the unaided eye are numbered by thousands, those to be seen through tele- scopes arc estimated in millions, and it has been usually supposed that 100.000,000 is the number of all the stars visible throuph the reat tele- scopes. According to a calculation made by Mr. Ellard Core and published in the Observatory, this is, however, probably an over-estimate. To obtain his results. Mr. Gore counted the num- bers of the stars in a number of the photographs made by the late Dr. Roberts of stellar regions, distinguishing them as photographs made in the neighbourhood of the Milky Way and those made in regions that ]ie without it. Combining these results with Professor Pickering's estimate of the relative areas of Milky Way stars and of other star spaces, he obtains the -and total for all the stars of 6-1.184,757. This is possibly an under-estimate. bera. jse some of the fainter stars might not appear in these photographs, compre- hensive as they are. CAUSES OF HAY FEVER. What is the cause of that somewhat mysterious disease known as hay fever? Some interesting facts concerning it have been given in L'l/lus- tration. During the summer the air is often charged with the pollen of wind-fertilised plants, and it is the inhaling of this pollen which is said to produce the symptoms of hay fever. The pol- len of different species of plants is said to pos- sess different degrees of activity, and that of some is innocuous. The fact that so many dis- eases have been traced to a bacterial orivin will suggest to some that bacteria are conveyed along with the pollen, and may be the real cause of hay fever. But Dunbar claims to have proved that the pollen itself, and not bacteria, is the cause. Some 114 plants are known to have the toxic principle in their pollen. Among these are wheat, rye, and a number of crasses. This lat- ter fact is some justification for the term hay fever. The mischief is said to be caused by a. granular amylaceous material in the pollen. From the poisonous principles of a number of pollens antitoxins have been prepared and tried for the cure of hav fever. Of 222 "tases thus treated, 57 per cent: were cured, improvement took place in 32 per cent., while 11 per cent. were failures. A GREAT FHENCH CHEMIST. M. Henri Moissan (of Paris) the winner of the £ 7,500 Nobel prize for chemistry in 1906, is well known as the producer of synthetic dia- monds and rubies by means of the electric furnace. His earliest work of importance was the isolation of the element fluorine. Tiie pro- duction of this gas had defied chemists for the previous eighty years, the reason being that fluorine is of such a remarkably energetic nature that it attacks and combines with glass and all metals of which rhemical vessels are usually made. Moissan isolated fluorine by working with a vessel made of an alley of platinum and iridium. The invention of the electric furnace was his most important work. By the device of confin- ing an electric arc-flame inside a narrow vessel formed of lime and carbon he was able to pro- duce a temperature of 3.50Cdcg. to 4,000deg. Centigrade. The temperature of the limelight flame. prcviouilv the hottest known, is only 2,000deg. At these high temperatures he has been able to prepare a whole world of chemical substances which arc of great scientific interest. Incidentally he has commercialised the produc- been able to prepare a whole world of chemical substances which are of great scientific interest. Incidentally he has commercialised the produc- tion of acetvie'.ie ■—calcium carbide is made in the electric f urn ace—and manufactured art'ficial diamonds. the electric fitri,ace-aiid manufactured ardicial diamonds.

MARKETS. MEAT. London, Saturday, I)ee. o.—Beef firri- Scotch long sides 4s 2d to 4s 6d, ditto short tides 4s 6d to 4s lOd; English sides 3s 8d to 3s lid: United States sides-Liverpool killed 3s set to 3s 8d, ditto Deptford killed 3s 6d to 3s 9d; American hindquarters 3s 6d to 4s, ditto forequarters 2s 5d to 2s 8d. Mutton steady—Scotch teg 4s 8d to 5s, wethers 4s 4d to 4s 8d; ewe 3s to 3s 4d; English wether, 3s 6d to 4s. FISH. Grimsby, Sat., Doc. 5.—Fair supply by ">0 vessels good demand. Quotations Soles Is 6d, turbot lOd to Is 2d, brill 7d. to 9d. per lb.; plaice 5s 6d, lemon soles 9s, whitings ?s, whitches 7s, live halibut 11 to 14s, dead 9s. to Us. 6d. per stone; live linfz 3s. 6d., dead 2. 6d. live cod 4s to, 5s. dead 2s to 3s 6d, live skate 4s 6d, dead 2s 6d.

THE <N jNtmtp f§y(lCLOTffES iSf (M REAP THE t M E: B B -?. 'aBL „) I r t Vl ill i te fXV < SUNLIGHT- SOAP -=- THE NAME LEVER ON SOAP iS h GIMRAKTEE OF PL7JTY m EXCEL?.™SE. S 34

-=-=-=-===- Every Coal m 11 tne We only fl clean does not afford the same quality S B Xiurning, of Coal. It is a matter ot expert R w heat knowledge to know Just where H .ïvång. the most serviceable coal comes ES 9 amlI from. We claim to have gath- ■ ered that knowledge, arvd to be H H ™ enol in a position to give ycj the H B supply benefit. Let us have a stnall B fl at trial order-the large order will B fl cnarhet certainly follow. Any quantity. B H prices. |(rom a hundredweigbt to • B truck load. .7 '7, EDWARDS, EVANS & 1 TREGARON. -= 5oothed, Heated alia Protected. Chapped hand^ are not- onl^annoying ;to the /fik housewife, bvi,l they are a positive source of dan- ger, inasmuch as disease perms, the /cause of blood-poisoning and skin-disease, enter fhc system,^ 9r 'flk through the r«wv cracks and soreS in the #kin caused? B mflk by the cold and inclement we ther J B 1111 (/ML First the fingers become inflamed and swollen, ind immersion In wa^er /i'/M produces a fierce smarting pain Which makegmaiiual labpuif of any Xort 0 /Mnk fin absolute torture. Then the swollen ^wh cracks, apd the agopy is w' /ffljk intensified by the danger of blood\f>ois^ning or fe^termg. jj /jwmL Pr6bably your hands mayl already wear mat rough '/feel" /ofL which first indicates the approacn of the "chabped" condition! mm MwfL. so,dressings with Zam-Buk vjriil speedily restq/e them to asound WM /jk and healthy state. Should thejl skin be already broken,ZaAi-Buk W'Mk at once so°tht a"d relieve tne pain, fortify the raw flesh against W/ the attacks of disease germs/ and rapidly heal the painful and m, i' vdangerous cracks in the skan. J WU/A YwL 'n ot^er words, no one need suffer from chapped" hands if m' they use Zam-Buk, because this herbal balm is distinguished w/l/ SENUY» by a unique combination of antiseptic qualities, fare healing THIS vm power, absolute purity, and perfect refinement which MM' -Y ICOUPON makes it the ideal skin-protector for winter's use. to the Zam-Buk Co, Leeds, Bel ing a and I ree sa le WiL be sent (-'a-ette 11 elo,71 t, Dee 10. ] 908

Yn Nhy'r Cyffredin dydd Llun dywedodd Yn Nhy'r Cyffredin dydd Llun dywedodd Mr Asquith fod y Llywodraeth wedi gor- fod tynu y Mesur Addysg yn ol, yTn herwydd na ellid ddyfod i gyd-ddealltwriaeth. Yr oedd gofynion y Blaid Eglwysig yn ei gwneud yn anmhosibl iddynt fyned yn mlaen heb wneud cam ar pleidiau ereill. Ni chafodd efe erioed y fath siomedigaoth, meddai Mr. Asquith. na gweled eu bod wedi methu dyfod i delerau ar ol cymaint o ymdreehion teg; ond ni fyddai arno ef fyth gywilydd am iddo wneyd yr ymdrech.

the medical officer, reported that there was no water supply at the Llanelltyd revolt school, rpcentjy erected.—Mr. Morris Jones characterised this as a serious defect. If an epidemic broke out another recommen- dation would be made for the establishment of an isolation hospital. Prevention was better than cure.—Dr. Jones: Such an in- stitution would prove ablessing in cases of emergency.—Mr. M. Jones: This Council is not going to help you to get one at present. -It was ultimately decided to communicate with the EdjucatioiA Authority urging the necessity of having a water supply at the school.

each j kit haddocks 18s, gibbed 25s, live dabs 24s, dead 18s per box. POTATOES. London, Sat. Dec. 5th.—Supplies were considerable, and passed off slowly. Quota- tions :-Fp-to-Dates 50s. to 60s., British Queens 50s. to 60s, Evergoods 50s. to 55s, Blacklands 40s. to 47s. 6d. per ton. HAY AND STRAW. London, Sat. Dec. 5th.-Trade slow, not- withstanding lighter supply. Prices, how- ever, remain without particular alteration. Quotations :-Best clover 72s to, 78s, infer- ior 66s 70s,: specially-picked hay 76s, good 63s to 72s, inferior 50s to 60s: mixture and sainfoin, 67s to 75s, and straw 24s. to 28s per load. PROVISIONS. Carmarthen, Sat., Dec. 5th.—A very small supply was on offer to-day. Quota- tions :—Butter—cask Is Itd to Is. 2d. per lb. fresh Is. 2d. to Is. 3d.; dre&sed poultry —fowls 4s. 6d. to 6s. per couple; ducks & 9d. to 3s. 9d. each, geese 5s to 7s 6d. each, turkeys lid. per lb.; eggs, 7 for Is; cheese, 40s per cwt. CORN. Gloucester, Saturday.-Englisb wheat in fair supply and firmer. Reds 33s 6d. to I 34s.; whites 34s. to 34s 6d. per quarter. Foreign wheat 3d. dearer.—Plate 39s. 6d. to 40s 3d; Russians 38s 6d to 39s 6d Mani- tobas 41s 6d. Maize unchanged—Plate 28s, Bessarabian 29s. Barley unchanged at 21& 6d. Oats unchanged—black 17s 6d to 19s: white 198 to 21s 6d. Weather fine. Do-naster, Saturday.—Foreign wheat firm at 6d. per quarter advance on the week. Feeding stuffs easier, and prices favoured buyers. English wheat made 12s. 6d. to 13s. per load, while secondary qualities were a shade easier. Biarley rather slow, and any pressure to sell caused a reduction of 3d. to 6d. per quarter. Oats a quiet trade at 18s. 6d. to 19s. 6d. per quarter. Beans are firm and a trifle in sellers' favour. Bran £ 5 5s. per ton, which is an advance. of 5s, and sharps £ 6 15s. per ton. Leicester, Saturday.-The attendance was moderate for the tfme of the year. English wheat came to hand in poor condition, and maintained last week's prices; reds 33s. to 35s, and whites 34s. to 36s. Oats realised 18s. to 21s< per 24 stone, and barley sold at late rates. Flour, seconds, 27s; fine, 30s; superfine, 32s. WEATHER. AND THE CROPS. With the advent of December we had a slight indication of wintry weather, and for three days the temperature was down close to freezing point by day, but the "cold snap was of brief duration, and has been followed by a return to the previous genial warmth, though accompanied by more gloom and fog than we have hereto- fore experienced this season. Those versed in weather, lore tell us that we shall huve to pay for the past mildness by excessive in- clemency later on. This does not follow, but even if we do have severe frost if is 11 someth.i.g gained to have got 'nto Decem- ber without it, and, however severe it be, the winter cannot now be a prolonged one. Early sown wheat fields show exec-pti)tl.illy vigorous growth, and all autumn sown ,-eeds are also looking well. Roct& are in r ost cases lifted and stored, and the large clumps and heaps bear testimony tu the Ire.:i-y yieds of these crops. A goo! average trade wa.s dene in heat last week, the demand b^ing go^d ) retty generally throughout the country, and the tone remained steady, with a show of firm- ness in a few exceptional cases. The better prices paid a week ago at wnne markets were well maintained, especially as regards home-grown grain, and the aT^rage for the United Kingdom is higher thin it was, though still 2s. 5d. below that of last season, when much les« was sold h:, in the pre- sent year. Malting baHoy has been in good request furing the week "t full prices. Feeding torn also changed hands freely, but grinding rather dragged. Oats are rather out of favour, the inq::»ry generally being; poor, but prices remain at plolit the previous level. Beans and pease are quiet but steady. Flour sells fjowly. but holders are fairy stiff and prices are "steadily upheld on the whole, many foreign grades indeed being dearer.