Baner ac Amserau Cymru

YR ETHOLIADAU. Y MAE yr etholiad yn cael ei chario yn mlaen heddyw (ddydd Mawrth), ynninas Llundain, yn gystal ag mewn deuddeg o ranbarthau eraill yn y brifddinas. Y mae yr oil o honynt, oddi eithr dwy, yn seddau i Undebwyr.

DYCHWELYD AELODAU YN DDIWRTHWYNEBIAD. RzDDYW (ddydd Mawrth), cafodd Jeremiah Jordan, Cenedlaetholwr ei ddychwelyd dros Ddeheu Formanagh yn ddiwrthwynebiad P. J. Oshanghnessy, Cenedlaetholwr, dros y rhan Urllewinol o Limerick T. J. Condon, dros ddwyrain Tipperary Cadben Donelian dros ddwyrain Cork Joseph Nolan, dros y rhan ddeheuol o Louth ac Abel Thomas, Rhyddfrydwr, dros ddwyrain sir Gaerfyrddin

ETHOLIAD NEWCASTLE. ENNILL SEDD I'R RHYDDFRYDWYR A SEDD I BLAID LLAFUR. GORCHFYGWYD dau Undebwr yn Newcastle, yn ol yr adroddiad a roddwyd heddyw (ddydd Mawrth), trwy fwyatrifoedd mawrion. Y mae hyn yn ennill sêdd i blaid Llafur a sedd i'r Rhyddfrydwyr.

TELEIiAU Y 'frANER.' TRIS argrapniad dydd Sadwrn ydyw ig. yr un ond ei phrii am chwarter, yn rhad drwy y post, ydyw Is. 8g., ond talu yn mlaen, ueu 2s. os na wneir hyny. Anionir 2 gopi drwy y post urn 2s. 9c. y chwarter, ond talu yn mlaen, neu Ss. os na waeir hyny. Hefyd. anfonir 4, 6, neu unrhyw gynnifcr, yn ddi-draul drwy y post gan y Cyhoeddwyr yn 01 Ig. yr un. Pais argraphiad dydd Mercher ydyw 2g. Ei purls ant chwarter, yn rhad drwy'rpost, oscymmerir 2, neu unrhyw nifer mwy dan yr un amlen, yw yn ol 2s. 2g. yr un, ond talu yu rnlaeu neu 2s. 6c. os na wneir hyny. Ei phria wedi ei sampio ydyw 2$., neu 2s. 9c. y chwarter, ond talu talu yn mlaen a 3s. os na wneir hyny. Y mae y chwarteri yn terfynu ddiwedd Mawrth, Mehefkn- Hedi, a Rhagfyr. Yn mhob amgylchiad, anfonir hi yn mlaen hyd nes y celr rhybudd i fttal. VNOL DALAETHAU YR AMERICA.-Anfonir y ddwy FANER am y prlsiau canlynol yn ddi-draul i'r Unol Dal- aetliau BANER dydd Mercher yn ol 3s. 3c. y chwarter a BAKER dydd Sadwrn yn 2s. 2g. y chwarter :-ond yn mhob aingylchiad y mae yn rhaid talu yn mlaen, ac attelir hi pan y bydd yr arian wedi eu treulio. Gellir anfoa trwy ddrafft ar fangc, neu ar rhyw df masnachol parch us diogel ara.ll vu Lloegr a gwell hyn na thalu trwy bapyrau dollars yr Unol Dalaethau, gan fod eu gwerth hwy yn gyfnewidiol yn y wlad hon. G*yr pawb, hefyd, pa bryd y tcrfyna. BARDDONIAETH.—Y mae ami un o'r beirdd, wrth anfon y cyfansoddiadau i nl, yn pwyso arnom eu cyhoeddi yr wythii" nesaf.' Dymunwn hysbysu y cyfryw fod yn ammliossibl i ni gyflawni eu cats ond fel hysbysiadau. Os bydd rhyw rai yn dymnno hyny wrth anfon lllnellau ar farwolaethau, priodasau, uen enedigaethau, &c., dealler y bydd yn angenrheidiol iddynt anfon 3c. am bob llinell a gynnwysa y cyfausoddiadau. C&nt felly ymddangos yn ein nesaf;' ond ni byddwn yn gyfrifol am eu rhagoroldeb fel cyfausoddiadau. Os na wneir hyn, bydd yn angen- rheidiol i ni anfon y cyfansoddiadar at olygydd y Fardd- ouiaath a cliymmer felly rai wythnosau cyn ymddangos, yn ol "WID y Parddoniaeth fydd mewn llaw, TELERAU AM HYSBYSIADAU. F PRofS am Rysbysi(j.(bl1 Masnachol, Ysgolion, Eisteddfodau, Cyhrfodydd Cyhoeodus, Llyfrau, &e., fydd yn ol 3s. y fod. fedd—gun fesur i lawr y golofu. Am [I t Uu a 'J'n ke., yu cynnwys 18 o Eiriau neu la I, .-«H; &. ac vu ol lc. am bob tri gair droa hyny Go uslit yo neu 4c. y ilinall, ot na wneir hyny.'

AT EIN GOHEBWYR. Eisteddfod Birmingham — Ymddangosodd yr hanes yn MANZR dydd Mercher, Ionawr 3ydd.

G A R T R E F 0 L SYNIAD cyffredinol y dref hon ydyw fod Mr. LLOYD-GEORGE, ganol dydd dydd Gwener, wedi mwy na gwneyd iawn am y siomedig- aeth fawr nos Iau. 'Y mae y bobl fawr wedi cael ea dydd. Dydd y bobl gyffredio fydd hi bellacb,' meddai Mr. JOHN BURNS yn Batteraea, nos lac. Chwanegodd,' Nid ydyw boll gyhudd- iadau y Sosialiaid yn fy orbyn i yn ddim ond celwyddat1: 'Bydd yn ¡<yo iawn peoyf os na bydd gwrthwynebydd fy mhriod noa Lun nesaf, os yn ddyn mwy gofidus, etto yn ddyn mwy doeth.' Mrs. HERBERT GLADSTONE a ddy wed- odd hyn yn un o gif-irfodydd yr Ysgrifenydd Cartrefol nos Ian, Y seneddwr cyntaf i gael ei ddewis dros Gymru i'r senedd newydd ydoedd Mr. BRYNMOR JONES. Anhawdd faasai gwneyd dewisiad gwell. Ni ddaeth neb i wrth- wynebn y g*r da ddydd yr enwi-Iau di- weddaf. Tynodd y Toriaid yn mwrdeisdrefi Stirling eu gwrthwynebiad i'r Prifweinidog yn ol, fel y cyhoeddwyd ef wedi ei ddewia dydd yr enwi. Pa beth yn lUi a allasent ei wneyd, gan fod Rhagluniaeth yn gweithip yn eu herbyn. Ba anwydwet eo hymgeisydd yn esgua hwylas iddynt. Nid ffordd orea Mr. NAYLOR i ddyrchafa ei enw yn ngolwg holl genedl y Uymry fydd cael ei ddewis yn seneddwr gan fwrdeisdrefi Arfon. Tyna yn ol yn ffafr Mr. LLOYD GEORGE a ennillai fwyaf o glÔd iddo. Cym- mered y brawd yr awgrym hwn at ei yetyr- iaeth. Er mwyn tafla rhyw fath o gl6,4 dros ddwyn y Chineaid i Dde yr Affrig taerai Mr. BALFOUR yn Nwyreiubarth Mancheater mai nid agor y wlad i'r dyn gwjrn ydoedd amcan y rhyfel yno. Nag e, y mae yn eglur erbyn hyn. Ei hagor i gaethweision y mil- iwnyddion o China. Cyfeiriasom yr wythnos ddiweddaf at yr hyn a ddywedodd Mr. MORLEY am ymreol- aeth i'r Iwerddon. Gwyddia mai Ymreolwr igryf ydyw JOHN ONEST;' ond, sicrhaodd y Wladwriaeth mewn geirian pendant nad oes nnrhyw fesor ar hyny i gael ei ddwyn yn mlaen heb yn gyntaf ofyn barn y wlad mewn etholiad gyffredinol. N OB Iau diweddaf dy- wedodd Mr. HALDANE yr nn peth. AiflF ef mor bell a dyweyd, pe dygid mesur o'r fath i mewn gan y Llywodraeth heb etholiad cyn- redinol, y rhoddai ete ei le i fyny, ac yr ap- peliai at ei etholwyr all y pwngc hwn yn arbenig. Ni roddai un bleidlais yn y Ty heb wneyd hyny. Rhoddodd Mr. ASQUITH rybndd o'r fath fwyaf difrifol i boll drethdalwyr y deyrnas yn ei araeth y nos o'r blaen yn Perth. Dy. wedodd y bydd yn llwyr ammhossibl gos- twng dim ar y trethi hyd oni oatyngir peth ar y treuliau gwladol presennol yr ydys wedi ein gOBOd danynt gan yr ben Lywodraeth Doriaidd. Bwriada ef, yn ei Bwydd fel Canghellydd y Trysorlys, osod taliad y Ddyled Genedlaethol ar sylfaeni lIawer rbagorach nag y raaect yn awr. fDa, bydd yn bossibl gwneyd rhywbeth i VBgafnhan beichiau y trethdalwyr. Dychrynllyd ydyw meddwl am y modd yr ymddygodd y Wein- yddiaeth Doriaidd tuag at arian y Deyrnas Gyfunol yn ystod y deng mlynedd sydd wedi myned heibio. Nid oea ddisgrifiad gwell on gwaith na—gwastraffd yn mhob cyfeiriad. Un peth y carem i bob etholwr o fewn Bwrdeisdrefi sir Ddinbych ei gofie wrth gofrestra ei bleidlais dydd Gwener nesaf ydyw mai pleidiaia dros Orfodogaeth ar Gymru a roddodd Mr. KENYON. Hyn ynddo ei bun a ddylai fod yn ddigon o reewm dros i bob gwladgarwr roddi ei groea' ar gyfer enw Mr. CLEMENT EDWARDS. Cyfarfod ardderchog a gafwyd yn Ngwrec- sam prydnawn wythnos i heddyw gyda'r Prifweinidog. Hyderwn y gwelir ei effaith yn dyfod i'r golwg yn anghamayniol dydd Gwener nesaf. Hyd yn oed y Toriaid eu hnnain-hyoy ydyw, y dosbarth parchus yn en plith-a gondemniant waith hwliganiaid yr Am- wythig yn ymosod ar y blaenor yn yr hwyr yr nn diwrnod. Dylasai ei swydd of dan y breoin ei gadw ef yn ddiogel rhag pob peth o'r fath. Aeth Mr. LLOYD-GEORGE i Leamington dydd Ian, i helpu y Rhyddfrydwr yn erbyn Mr. LYTELETON,yr hen YagrifenyddTrefedig- aethol. Oddi yno y diagwylid ef i Ddinbych erbyn yr bwyr. Yr oedd cyfarfod a rifai o ddeuta dwy 61 wedi dyfod ynghyd. Ond, o herwydd trwat nifer o hwliganiaid Birming- ham ni chafodd efe ddyweyd hanner gair. Bu am ngain munyd neu hanner awr yn csisio llonyddwch, ond yn ofer. Am hyny efe a aeth i ystafell y Rhyddfrydwyr, lie y traddododd araeth benigamp. Yn yr hwyr talodd y Rhyddfrydwyr yr echwyn adref. Am na chafodd Mr. LLOYD GEORGE siarad yn y prydnawn ni chafodd Mr. LYTTLETON Biarad yn yr hwyr. Am fod ymosodiad yn cael ei fygwth gan ddybirogod Birmingham ar arddangoaiad o blaid Maaoach Rydd oedd i fod yn y dref, ysgrifenodd Mr. NETTLEFOLD, un o arwein- wyr Rhyddfrydwyr y ddinas, at Mr. CHAM- BBRLAIN i ofyn iddo i anfon gair allan yn anghefnogi pob ymyriad. Yn gwta yagrif- enodd Mr. CHAMBERLAIN i ddyweyd nad oedd efe yn meddwl y byddai i'w gyfeillion gymmeryd sylw o gwbl o beth mor blenfcyn- aidd a'r arddangosiad hwn. F/ordd braf i geisio dyfod allan o honi! Mr. GEORGE MEREDITH, y bardd a'r lIenor. enwog, mewn llythyr ar 'y cwestiwn cyllidol a ddywed mai 'modurwr Highbnry ydyw Mr. CHAMBBBLAIN,' ac os llwydde. ei bolisi ef y bydd y deyrnas yn sicr o fyned i ddinystr gyda chyflymder y modur. Yn Leamington, dydd Iau, gofynodd Mr. LLOYD GEORGE gweatiwn tra phriodol i Mr. LYTTLETON, y cyn-Ysgrifenydd y Trefedig- aethau, a'r ymgeisydd Torlaidd yn awr dros Leamington, ynghylch yr 16,000 o drwydded- au chwanegol a roddwyd allan mor sydyn yn mis Tachwedd i ddwyn y nifer hwnw o Chineiid i Dde yr Affrig. Pellebrodd y di- weddar yagrifenydd ar y 27ain o Hydref yn awgrymu na byddo dim chwaneg o drwydd- edau yn cael eu rhoddi allan am chwe mis. Pa atteb ewyddogol a gafodd efe i hyn nia gwyddom. Yr atteb a roddwyd, yn ymar- ferol, ydoedd anfon allan nifer anfertb, tu hwnt i ddim a anfonwyd allan o'r blaen, oil ar unwaith. A wyddai Mr. LYTTLETON am hyn, gofynai Mr. GEORGE, ai ni wyddai? Os yn gwybod, pa beth a feddyliai o hono Os nad yn gwybod, pa beth oedd efe dda ya Swyddfa y Trefodigaetiau ? Mewn cyssyllt- iad a'r cwestiwn hwn, yr ydys yn adgofio yr addewid Q, wnaed gan Arglwydd LANSDOWNE yn Nby yr Arglwyddi. Dywedai efe y bydd- ai rheolaeth y Llywodraeth gartref yn un uniongyrchol, canys er i'r manylion fod yn llaw yr Is-lywodraethwr, 'y mae hwnw/ meddai, < yo gyfrifol i'r Llywodraethwr Cyff- redinol, a'r Llywodraethwr Cyffredinol yn gyfrifol i Ysgrifenydd y Trefedigaethaa.' Yr hyn a ddywedwyd gan Ysgrifenydd y Trefedigaethao ydoedd :Gwell i chwi aros heb anfon chwaneg o drwyddedau allan rint chwe mis.' Yr hyn a wnaed yn weithredol ydoedd anfon 16,000 o rai newyddion allan. Pwy oedd yn gyfrifol, ac i bwy, am y gweith- rediad hwn 1

AELODAU DROS GYMRU WEDI EU DYCHWELYD YN DDIWRTHWYNEBIAD. HEDDYW (ddydd Mawrth), cafodd Mr. S. Moss, Rbyddfrydwr, ei ddychwelyd yn ddi- wrthwynebiad dros Ddwyrain sir Ddin- bych Syr Alfred Thomas, Rhyddfrydwr, dros ddwyrain Morganwg a Mr. Osmond Williams, Rhyddfrydwr, dros sir Feirionydd. I

Y CHWYLDROAD YN RWSSIA. LLOFRUDDIO SWYDDOGION. St. PETERSBURG, dydd Mawrth.-Cafodd yr is-Gadfriog Lisaowaky ei frâdlofruddio yn Penz% ddoe (ddydd Llun); ac yn Isrkutsh, saethwyd meisfcr cynnorthwyol yr heddgeid- waid yn farw.

Merched yr Unol Dalaethau, fel gwrthdystiad yn erbyn amlwreiciaeth, ydynt wedi tynn allan ddeiseb gyda mwy na miliwn o enwau wrthi, yn dymano am i Senedd y Weriniaeth droi Mr. SMOOT, un o apostolion yr Eglwys Formonaidd, allan o honi fel y aeueddwr dros dalaeth Utah. Yn y ddeiseb dywedir fod amlwreiciaeth, yn ol y gyfraith, yn waharddedig yn Utah, ond, y drwg yn cael ei arfor yno er hyny; a bod yr Eglwys Formonaidd yn ei achlesa. Nid oes gan Mr. SMOOT ei bun ddim ond un wraig. Rhwng Ffraingc a Gweriniaeth Vecezaela, yn Nghanolbarth America, nid oes yn awr un math o drafodaetb ddiplomyddol yn cael ei chario Oni ddigwydda rhywbeth i dori pen y gynnen yn fuan iawn, ni byddai yn syn genym weled Ffraingc yn anfon ei llongau rhyfel yno. Chwech o Anarchiaid gyda drylliau yn eu dwylaw a dorasant i mewn i d' darllawr golud- og yn Warsaw, prifddinas Poland, dydd Mercber, gan ei orfodi i roddi dwy fil o roubles iddynt hwy i gario eu cenhadaeth yn mlaen. Modd bynag, pan oeddynt hwy yn troi eu cefnau ar y lie gyda'u hysbail, saethodd gwas i'r darllawr, oedd yn ymguddio, ond yn gweled ycwbl, un o'r gweilch yn farw, ac anafodd un arall yn ddifrifol. Diangodd y lleili ymaith, lgan adael yr arian ar ol. Yn sicr, dylai y darllawr cefnog roddi y ddwy fil darnau arian yn anrheg i'w was ffyddlawn.

Yn un o gytarfodydd Mr. HERBERT GLADSTONE yn Leeds, yr wythnos ddiweddaf, anfonwyd cwestiwn yagrifenedig o ganol y gynnalleidfa, yn mha un y gofynid onid oedd rhai o'i bynafiaid ef wedi bod yn dal cyasylltiad â'r gaethfasnach yn yr India Orllewinol. Yatyriai Mr. GLADSTONE hyn fel aarhad personol arno ef, ac am hyny, gyda'r priodoldeb mwyaf, efe a ddrylliodd y papyryn yn ddarnau yn ngolwg pawb heb ei atteb. Wrth gwrs, ni fuasai neb ond Tori difoes yn galln gwneyd peth fel hyn. Y mae yn Haggerston Ryddfrydwr aidd- gar, yn dwyn yr enw clodfawr yn Nghymru 'GEB.' Mr. Gimic ydoedd cadeirydd y cyfar- fod a gynnaliwyd yno y nos o'r blaen i bleidio ymgeiaiaeth Mr. CREMER, y Rhydd- frydwr a'r ymgeisydd Llafur. Yn ei anerch- iad agoriadol dywedodd y cadeirydd ei fod ef yn gwybodam berson Eglwyeig a aetbai i ysgol sydd yn cael ei chynnal o'r trethi. 'Chwi y bechgyn sydd yn arfer myned i Ysgol Sal y Methodistiaid Cyntefig sefach ar eich traed i gyd,' ebai y parchedig.' Safodd rhyw dri ar ddeg o'r dewrion bychain. Pob un o honoch chwithac sydd yn arfer myned i Yegol Sul yr Eglwys eehich ar eich traed,' gorchymynai dracbefn. Safodd y gweddill oil; ac meddai yr ar- weinydd ysbrydol:— 1 Mechgyn anwyl i, yr ydych chwi i gyd yn myned i ysgol yr Eglwys. Chwi ydyw wyn y praidd, a'r lleili i gyd, defaid duon ydynt' Pa ryfedd, pan aeth y plant i'r cwrt i chwaren, fod plantoa yr Eglwya yn gwaeddi ar ol y lleili:— Ba Ba Y Defaid Duon Gweithio vn rhagorol y mae Mr. W LLEWELYN WILLIAMS yn Mwrdeisdrefi sir Gaerfyrddin. Y mae pleidlais y Rhydd. frydwyr a Phlaid Llafur yn gyfan iddo Ei wrthwynebydd, yr Anrhydeddus VERB PON- SONBY, sydd erbyn hyn yn bollol gynnefin a'r ffaith alurns (iddo ef) nad yw Diwygio y Tariff yn ngwlad yr alcan yn medda swyn i hudo neb pwy bynag, 'Wyddoch chwi,' meddai Mr. WILLIAMS yn Llanelli y nos o'r blaen, 'y mae Diwygwyr y Tariff wedi dewis dyn yn ymgeisydd nas medr gym maint a dyweyd I Llanelli I o gwbl; ac y mae mwy na hanner pobl Llanelli nas gwvddant pa fodd i ddyweyd PONSONBY o gwbl.' Ar ol cynnadleddan liawa, a chydym- gyngboriadau di arbed, y mae Ceidwadwyr GorHewinbarth air Fynwy wedi barnn, o'r diwedd, mai gwell a diogelach iddynt hwy, fel plaid, ydyw peidio anturio i'r frwydr eleni o gwbl. Erbyn hyn y mae yn weddol sicr na welir Syr JOHN COCKBURN yn myned trwy y profiad chwerw yr aeth efe drwyddo yn yr etholiad a fu ar ol marw Syr WILLIAM HARCOURT. YnNhachwedd, 1904, y bu yr eth- oliad eithriadol yoo, ac Did oedd mwyafrif Mr. THOMAS RICHARDS dan 4,635. Croeaaw i Syr JOHN vn ei fawr eel droa ddiwygio y tariff i ddyfod yn mlaen y tro hwn fel y tro hwnw, ac addawn iddo y caiff dros chwe mil o fwyafrif gwrthwynebol yn ben- twr ar ei gefn Y mae poblogrwydd Mr. RICHARDS fel aeneddwr yn rhoddi lie i ni i wneyd y brophwydoliaeth hon. Nid oea ond tri dyn gwerth s6n am dan- ynt trwy holl derfynan yr ynysoedd Prydein- ig, gallem dybio. Y tri ydynt y Mri. BAL- FOUR, CHAMBERLAIN, a R. A. NAYLOR. Y mae genym awdurdod dros ddyweyd hyn— Mr. R. A. NAYLOR. Pawb a adwaenant y ddau flaenaf, wrth gwrs, ond, pwy ydyw yr olaf ? Neb amgen na'r gftr aydd wedi cyrbaedd i restr 'y tri chedyrn' yo unig am ei fod yn wrthwynebwr i dywysog y wlad-Mr. LLOYD GEORGE. 'OS oes gan y gweithiwr eiatea pathan I gael ei gyflog presennol, rhaid iddo gefnogi BALFOUR, CHAMBERLAIN, a R. A. NAYLOR.' Ac yn mhellach yn mlaen yn ei araeth dywedai yn felfedaidd-lyr hya y cynnygia CHAMBERLAIN, BALFOUR, a minnau ei wneyd ydyw '—pa beth ? Adfer cyfnod gogoneddus Diffyndolliaeth, y cyfnod pan ennillai llafurwr amaethyddol ag sydd yn awr yn batriarch yn Ninbych, a'r pryd hwnw yn ei fan goreu—bedwar swllt yn yr wythnoa a thri phryd yn y dydd ? Ac o bawb, dyma y dyn sydd am fyned i'r senedd yn lie Mr. LLOYD GEORGE! Yr ydym etto yn ei gyngbori i dderbyn yr awgrym a roddasom uchod iddo. Cynnelid cyfarfod etholiadol yn Pickhill, Thifak. Cynnygiodd y eadeirydd fod Argl. HELMSLEY (yr hwn naa gallai fod yn bresen- nol) yn cael ei ddewia fel ymgeisydd Undeb- ol. Ood) ni chafodd neb i'w eilio Fel gwelliant cynnygiwyd Mr. J. J. BRIGG, y Rhyddfrydwr, yn ymgeiaydd. Yn y fan eiliwyd hyny gan ffermwr; ac mor gynted ag yr eisteddodd hwnw i lawr wele ffermwr arall yn attegn yn selog. A thrwy fwyafrif llethol cariwyd y gwelliant. Daw yr adeg pan y rhaid i chwi wrandaw arnaf,' ebai Mr. HARRY MARKS yn Thanet y dydd o'r blaen. Dechreuodd y frwrdr yn ardderchog yo Ipswich dydd Gwener. V no y cymmerodd yr ymdrechfa gyntaf U. Ennillwyd y ddwy sêid i'r Rhyddfrydwyr gyda mwyafrif ar- uthrol. Cyttunodd y ddwy blaid i ymladd ar y diwrnod hwn, er ei fod yn groea i lythyren Cyfraith yr Etholiadao. 0 herwydd An cvt- tandeb nis gallwn weled fod gan y ToiiUid le i wingo yn erbyn y symbylau. Gan nad beth fydd caulyniad cyffredinol yr etholiad, eglur yw y bydd yn y senedd newydd fwy o gyfreithwyr nag a fu erioed o'r blaeo. Nid oes lai na hanner cant o fargyfreithwyr na Ilai na deg ar hugain o gyfreithwyr ar y maes Yr etholiad yn sir Faint a fydd yr olaf, ond prif ysgolion Edinburgh a Chaergrawnt, ac Ynysoecld yr Orkoeys a'r Shetlands. Bydded llwydd yr addfwyn a'r galloog Mr. HERBERT LEWIS yn fwy na dim a gafodd Rhyddfrydwr yn N ghalIestr erioed. Yr ydym wedi defnyddio y golofn hon hedd* yw yn gyfangwbl at nodiadau etholiadol, fe welir. Terfynwn gyda gobaith y bydd Cymru yn gwneyd ei gwaith yn well nag erioed y tro hwn. Ein harwyddair f)ddo yr un o osodwyd i lawr gan Lywydd y Bwrdd Maguach yn Nin- bych dydd Gwener, saf, (JYMRU UNOL

TRA MO R, HYSBYSWYD yr Ymherawdwr NICHOLAS yn awyddogol yr wythnoa ddiweddaf fod y gwrtbryfel yo ymledaenu yo gyflym yn ngor- orau Mynyddoedd y Caucasus. Cymmer y gwrthryfelwyr feddiant o'r flyrdd haiarn, gan redeg y trenaa yn oi ea cyfleasderaa en hnnain a chwanegid eu bod wedi trefnu i Btreic gyffredinol gymmeryd lie. Mewn rhai parthau y mae y cyffhwd tirol, hefyd, wedi tori allan yn adnewyddol, a'r gyfraith filwr- ol mewn canlyniad wedi ei chyhoeddi. Gwnaeth Japan a China gyttandeb &'u srilydd ynghylch eu buddiannau gwahanol yn Manchuria. Cyhoeddwyd y cyttnndeb hwnw yr wjthnos ddiweddaf yn Tokio, y brifddinap. Ynddo gwelir fod Rwssia weii troaglwyddo gorjnys Liao-tang i Japan ar brydlea. Gwaltr ynddo hefyd fod trefydd Manchuria yn cael ea hagor i fasnach gy- ttredinol y byd. Rban arall o'rc/ttundeb ydyw fod y gwaith o dori coed ar lanan yr yr afon Yalu-nn o ddiwydianaa pwyeicaf y rhandir-i fod o hyn allan yn nw}hw cwmpeini a wneir i fyny o Japaniaid a Chiteaid. Ni bydd gan gynnrychiolwyr Unol Dal- aethlau yr America yn y gynnadledd ar am- gylchiadan Morocco nemawr ddim i'w wneyd ond edrych a gwrandaw, ac anfon adroddiad o'r gweithrediadau i'w Llywodraeth. Y holl gwestiynau dyras neu b*yoig a ddichon yn yr amrywiol eisteddiadau nid ydynt hwy i bleidleisio arnynt byd nes y cyfarwyddir hw,v pa fodd i wneyd gan y Weinyddiaeth yn Washington. Hyny ydyw, ni chatiftta y Weriniaeth farn bersonol i'w chynnrychiol- wyr ar ddim. Taenwyd chwedlau o natur gyffrous ych- ydig ddyddiau yn ol ynghylch cynnen ac anghydwelediad rhwng Twrct a'r Aipht mewn perthynas i'w terfyndiroedd. Yn awr, modd bynag, tawelir pob cyffro trwy wadiad swyddol o nnrhyw gynnen nac anghydweled- iad. Ymddengys oddi wrth y gwadiad hwn fod y naill a'r llall yn deall eu gilydd yii bcrion ynghylch pa le i (tynn y llinell derfyn, a pha. gaerfeydd i'w codi arni. Y ngbylch y cyffiadir rhwng yr Aipht a Tripoli y rhodd id ar ddeall fod yr anhunedd yn cyfodi. Tua deng mis yn ol nis gellir gwadu nad oedd gwedd eithaf bygythiol ar bethau. Ond erbyn heddyw da genym ddyweyd tod yr boll gweryl wedi ei droi o'r neilldu, a chyd- welediad yn tfynn. Teimla bangcwvr P, ris yn awr fod Llyw- odraeth ormesol RWBsia wedi ennill digon o oruchafiaeth ar y gwladgarwyr fel y gallant hwy yn ddiogel fenthyca arian iddi, gyda gobaith am gael 116g arnynt, a'u cael yn ol mown amser, Ymddengys oddi wrth yr ad- roddiadan diweddaraf fod yr holl ammodau ar ba rai i fenthyca yr arian wedi eu pen- derfynu. Ni fa Llywodraeth erioed mewn mwy o angen am arian erioed. Gohebydd o New York a ddywed fod y Prince Oskar, un o agerlongau mawrion llioell Hamburg a'r America, wedi cael mor- daith ddychrynllyd wrth groesi y Werydd y tro diweddaf. Aeth rhai o'r peiriannaa yn rhyddion yn ystod y fordaith, gan dorityllau enfawr yn ystlyaau y llestr, trwy ba rai y dylifai y dyfroedd i mewn. Yu ffodi.8, llwyddodd i gyrhaedd New York yn ddiang- ol, heb golli bywyd neb. Cychwynodd y genbadaeth arbenig o'r wlad hon i Japan dydd Iau. Ei neges ydyw eyflwyno Urdd yr Ardas i'r Ymherawdwr Japanaidd. Ei blaenor ydyw brawd y bren io-v Due o CONNAUGHT. Dygir y cenhadon I Tokio ar fwrdd yr agerlong Mongolia. Yn wyneb yr yawtriant trwm a ofynir ar longan yn wyneb y perygl i ryfel dort allan rhwng Ffraingc a'r Almaen, dyddorol, os nad arwyddocaol, ydyw aylwi mai y prif neilldu- olrwydd yngiyn a'r fasnach mewn gl6 ydyw y nifer anarferol liosog o archebion sydd as law i 'ddylifro' gl6 yn ddiymdroi yn mhorth laddoedd yr Almaen, yr Iseldiroedd, a Ffraingc. Acarwahân i'rarchebionsyddeisoes ar law y mae yr ymofyniadaa am chwaneg gogyfer a'r dyfodol yo fawrion ac yn daerion. Gall fod o hyd brinder wageni gl6 yo yr Almaen; ond, myn y rhai cyfarwydd fod gan y wlad hono ei rheswm neillduol ei ban droa ofalu am ei chyflenwadaa giO fel y gwna. Mae Ffraingc yn ogystal yn prynu glo mor bryaur ag y mae yn ddichonadwy. Y gred, wrtb feddwl am hyD, ac am yr yswiriant nchel, ydyw fod rhyfel rhwng y ddwy wlad yn bossibl; a'n bod eill dwy yn gwneyd eu hnnain yn barod gogyfer a'r hyu a all ddig- wydd trwy sicrhau cyflawndar o danwydd. Yn y cyfamser, y mae yr yswiriaDt rhyfel wedi codi o beoair i chwe gini y cint, Pan ydoedd masnachwr Saesuig o'r enw KIMMERS, o Lnndain, prydnawn dydd Iau, yn myned i mewn i'w cerbydies yn Lyonp, yn FfraiDgc, i fyned i Nice, lladratawyd swm mawr o arian oddi arno. Dywedir mai Saia arallvdyw y lleidr, yr hwn a odaethai ar ol Mr. KIMMERS, gan wylio ei boll yegogiadau o Lundain, gan gynnyg iddo, pan y daeth ete i Paris, i ddangos rhyfed ;od«u y ddinas bono a'r R'vi^ra iddo. Y fl wyddyn nesaf bydd tri cb \n mlwydd- iant vr Americi yn cael ei ddathiu. Ar yr achlysur hwnw bydd arddangosiad llyngesol mawr yn caelei "ynnal; acyn hwn disgwylir v bydd o leiaf un o bob dosbsrth o longau y lly nges Brydemig yn cael eu dangoa. Branin yr Eirial, haiyd, a fwriada anfon llongau i'r arddangosiad, fel, hefyd, y gwna Ffraingc, yr Almaen, Awetria, Belgium, Yspaen, a Den- marc. p\'Vy a fvdd yr ailvwydd nesaf yd.w y cwestiwn llosgawl yn Ffraingc ar hyn o bryd. Nid ydyw yr Arlywydd LOUBET ar y maes am ail etholiad o gwbL DIaD, pe daetbai, mai efe fuasai yn cario y dvdd. Oad, y mae pedwar neu ump o wyr blaenllaw eraill yn ymgeiawyr p, byr a phendeifynol am yr anrhydedd a'r cyfnfoldeb. Prifweinidog Yspaen, mewn ymddiddan A gohebydd un o newyddiadaron Madrid, a ddywedodd eirian i'r perwyl a ganlyn: Yr w) f fi yn gyfaill i Brydain ac i Ffrainge,. i Yspaen, ac i mi fy hon. Y cyfeillgarwch rbwng Prydain a Ffraingc ydyw y cynllon o gyfeillgarwch rhwng dwy wlad, yn fy mryd i. Am lawer o reaymau, nid oea dim a all fod o fwy o fandith i Yapae", hefyd, na pharbad a chynnydd y cydgord calon.1 Un rheswm am hynv ydvw sefyllfa ddaearyddol Yspaen. Tra y bo Ffraingc a Phrydain ar delerau da &'n gUydd, bydd pob peth yn sifir o weithio yn y modd gorea i Yspaen. Pe y cweryJai ein cymmydogion hyn, nis gallai eu cweryJ lai na bod yn drychinebus i ni. Chwanegodd y Prifweinidog nad oadd gwir vn y sibrwd ynghylch fod Ffraingc ac Yapaen wedi, nac ar ganol gwneyd cyttandeb new- ydd â'o gilydd Yr oedd yr hen gyttundeb wedi ei wneyd, 9.'i lawnodi ac anwiredd ydoedd yr holl chwedlan ynghylch nad yd- oedd yn gweithio yn rhagorol. Y ddwy Lywodraeth oeddynt benderfynol o gario ei ammodan allan yn ffyddlawn. Hwyrach mai y digwyddiad rhyfeddaf ynstyo fig ymweliad Tywyaog a Thywysogea Cymra yn y dyddiaa hyn &'r India Ddwyr- einiol ydoedd davsnsfa lamas (offeiriaid Bwddhaidd) Thibet, yn Rawal Pindi. Daeth yr offeiriaid hyn, yn ea gwisgoedd awyddog- ol, a'o mygydan 61 ar ea gwynebia, o dan arweiniad y Tashi Lama, neu benaeth ya- brydol Crefvdd T ibet a Chanolbarth Asia, ar ymweliad â'r Twwysog a'r Dywyaogaa ymweliad ag y rboddir iido arwydioeâd politicaidd dwfn. Yr oedd y ddawnofa- dawnefa y diafol, fel y gelwid hi, am mai ei hamcan ydoedd dawnaio yr ysbrydion drwg ymaith-yn annisgrifiadwy; ae yn cael ei dilyn gan guro aymbalau ac udganu mewn udgern gyda'r fath drwet ag a ddvlasai yru Tywyaog y Fagddn Fawr ei hnn I i ororau pellaf Caergwydion. Jj Yr hanes diweddaf o Tarkestown, Mary land, Unol Dalaethau yr America, ydyw fod dyn â'i enw C. A. SEATON wedi ei gymmeryd i'r ddalfa yno wythnoa yn ol ar y cyhuddiad o fod yn gvfranug mewn ffagiadau anfad ao enfawr.. Pan ddaliwyd ef yr oedd SEATON yn gweithio fel gwas ar fferm. Wythnos i heno bo daeargryn yn yagytio rhanau o Awatria. Ond, yn Hungary y teimlwyd ei heffeithian drymaf, yn enwedig yn ogororaa mynyddoedd y Carpathians Bychain, ar gyffiaiau Morafia- Mewn rhai manan dinyatriwyd tai yn llwyr ac yn 71 awyr agorpd y bn gorfod ar y trigolion i dreulio y nos. Unwaith yn rhagor dywedir nad ydyw iechyd CAISAR yr Almaen yn yr yatad ddym- unol y caresid iddo fod ynidi ac am hyny, sonir am iddo fyned am fordaith hir. Gwtieir yr Rohenzollern, ei bleserlong, yn barod i gychwyn am y fordaith toa diwedd y mis nesaf; hyny ydyw, ar ol gorphen seremoniau dathla ei briodas euraidd. Yn M6r y Canoldir y bwriada efe wibforio; a chan ei bod yn dra thebyg y bydd y Branin EDWARD yn gwneyd yr un peth yn y m6r hwnw yr un adeg, diau y mynant gael ymgom â'u gilydd, pe dim ond fel ewythr a nai. Manitoba, a thalaethau eraill gogledd-orllewin Canada, a gawsant y flwyddyn ddiweddaf yn un ffyniannus tu bwnt i'w disgwyliadau mwyaf aiddgar. Rhoddwyd mwy o dir o dan Yd nag mewn unrhyw flwyddyn, a chafwyd gwell cynnyrch nag erioed. MY-a yr Arlywydd ROOSEVELT ddangos ei ysbryd annibynol yn mhob cyfeiriad. Y llwybr diweddaraf y dengys efe ei annibyniaeth ydyw mynu talu am ei gludiad ar hyd ffyrdd haiarn ei wlad, pan y gallasai, fel arlywydd, gael cludiad rhad i bob man. Rhoddodd ymherawdwr yr Almaen Feibl wedi ei rwymo yu odidog yn anrheg i Eglwys y Lutberiaid yn New York. Ar y ddalen gyntaf ysgrifenodd a'i law ei bun:—1 WILHELM I.R. Hebreaid xi. 1.' Faint o'n darllenwyr, tybed, sydd yn cofio dim am y Dr. TANNER a'i hir ympryd ? Bu oryn sôa tim dano flynyddoedd yn ol. Un o'r dydd- iau diweddaf gwelsom ei fod ef yn fyw o hyd yn bedair arddegathrigain mlwydd oad; ac am ymprydio unwaith yn rhagor. Y tro hwn myo gystadleuaeth ymprydiawl. Heria unrhyw un, am herwobr i ymprydio, am yr hwyaf ag ef. Y wobr, wrth gwrs, i fyned i'r hwn a ddeil heb brofi tamaid na llymaid am yr hwyaf o amser. Yn Nghaliffornia, hefyd, y mae y gystadleuaeth i'w chario allan J Mynyddoedd Vesuvius ac Etna ydynt yn