Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

16 articles on this Page

Nodion.

News
Cite
Share

Nodion. Dyfyna y Nationalist" beniil pryd- ferth. "Ceiriog yn anghywir. Ni ddywed- odd y bardd fod ei galon yn y mynydd efo'1: "gog" a'r adar man. Pe buasai I foddion ar fod yn y wlad cyhyd ag aros- iad y gog ni chawsai ond cyfnod byr Ebrill a Mai a baner Mehefm yn ol yr hen gerdd. Eleni bu y gwcw yn ddi- weddar, ac ni chawsai y bardd ei chym- deithas hyd ddechreu Mai. Ef o'i- "■.rug yr o«dd calon Ceiriog, dealler, ac y mae hwnw, Mi yr adar man, yn was- tad gyda ni. H There seems to be some affinity be- tween Welsh manuscripts and the meddai y diweddar Ganon Silvan Evans, v Gvmro dysgedig, mewn llythyr ar y Parch. E. J. Jones, M.A., Trecynon. Cyfeiriodd Mr. Jones at hyn yn nghyiar- fod diweddaf Cymdeithas Cvmrodorion Aberdar, pan yn son am waith Mr. W ii- liams, Aberpergwm, yn llosgi twysged werthfawr o hen ysgrifau Cjmieig. Modd bvnog, dyvved Mr. D. M. Rich- ards, ar awdurdod y diweddar Farnwr Gwilym Williams, yr hwn a briododd i deulu Aberpergwm, mai elwfr-a 1 Iwydrii dilvnol-a achosodd ddinystr y llyfrau, ac" nid tan. Llosgwyd y briwfwyd gweddill wedi hyny am eu bod Yl1 ddi- werth. H Dai Morganwg, drwg ar ei clroed Ar lances ysgafndroed, (winciodd Ac unodd yn ddeugeinoed A hogen wyllt ugain oed." Dvna fel yr englyr-odd un o'i gyfeillion barddol i'r diweddar Ddafydd. Morganwg pan y cvmerodd ato ei hun ei ail wraig. Adrcntdwvd yr englyn gan loan Arthen yn nghyfarfod y Cvmrodorion. Qlr diwedd wele golofn rleilwng wedi ei cbodi uwchben bedd y diweddar Barch. Jchn Jones (Toan Tegid), yn Mynwent Nevern, Penfro, lie y bu yn Ficer. Dad- oIchucldiwyd y golofn gan Esgob Ty- ddewi. Bu Ilwch Tegid yn gorwedd (Ian laswellt anghef am lawn haner can' mlynedd. Mewn ardaloedd gwledis y mae y tri- golion yn fwy dibynol ar eu gilydd, ac 0 ganlyniad yn fwy btawdol nag ydynt yn y dref, lie y mae pawb yn meindio ei fusnes ei hun i eithafion anfrawdol yn fynyeh. Mewn broydd amaethyddol y mae ganddynt yr hyn elwir a cymhorth." Pan el tenant i fferm newvdd ar ddydd Calan Mai bydd ganddo fwy o dir ar rag a all aredig gyda'i weddoedd a'i wyr ei hunan. Ond i'w helpu daw ffermwy r o'r ffermydd eylchvnol gyda'u herydr, eu ceffylau a'u gwelsion. Cymhorth v gelwir yr arferiad gymydogol lion. Wedi un dydd o gymhorth bydd erwau lawer o dir yn bared i'r og. Y drwg o honi, modd bvnag, ydyw foci yn rhaid cael gwasanaeth y gasgen gwrw ar achlysuron o'r fath. Yn ami iawn bydd yr aradrwi; wedi yfed iechyd da y cymydog newydd i'r fath raddau nes y bydd yn gorfod dibynu ar reddf ei ani- feiliaid sobr i'w. arwain tua thref o faes y loddest. Gan wr yn Nghaerdydd y mae par o esgidiau henafol y rhai y dywedir iddvnt fod am draed Twm Sion Catti un amser. Maent yn esgidiau crvfion ac o faintioli cawraidd. Gyda Haw, y syniad diwecldar- af am Dwm Sion Catti ydvw mai nid dyhiryn cyfrwys-ddrwg ddim o hono, ond ynad parch us yn ardal Tregaron. Yn rhifyn Mai o'r "Nationalist" ym- drinia y golygvdd, Syr T. Marchant Williams, a Eicliard Wilson, yr arlun- ydd o Benegroes a'r Wyddgrug, yr hwn ydoedd yn adnabyddus drwy Ewrob ben- baladr yn ei ddydd. Eel y Cymro enwog arall, yr hwn oedd yntau yn hysbys drwy gydol Ewrob, ond mewn cylchoedd gwleidyddol—Robert Owon—daeth Wil- son yn ol i Gymru i farw. Yn ddiweddar y mae Mr. Ogwen Wil- liams, o Aberdar, yr hwn oedd o'r blaen yn hysbys fel athraw ac fel beirniad llenyddol, wedi dod i'r amlwg fel drama- yddwr. Efe sydd wedi dodi wrth ei gil- ydd ddrama a Rhys Lewis," yr hon a osodif ar y llwyfan am y tro cyntaf yn Aberdar yr wythnos nesaf. Fel gwein- idog Bethel, y mae Ogwen yn Ogleddwr ac yn Drefnydd. Os bydd ymgymeriad Cwmni Rhys Lewis Aberdar yn llwyddiant—a diau y bydd—da fyddai i Ogwen fyned ati eto i droi "Y Dreflan ar ffurf drama i gael ei pherfformio gan yr un parti. "Y Dreflan" ydoedd cynyg cyntaf Daniel Owen, ac nid vw yn ail i Rhys Lewis ond o fesur ychydig. Mae yn bur i natur drwyddi draw, ac yn anadlu dynol- iaeth ardderchog yr awdwr yn mhob tudalen. Wele Syr Marchant Williams yn dod i'r ffrynt fel cyfieithydd. Fel yr Athraw J. Morris Jones, y mae yntau wedi xr.yned ati i gvfieithu gweithiau Omar Khayyam. Y mae wedi troi Efengyl y Pagan gan Omar i iaith Gomer. Deallwn y bydd Mrs. Evans (Eglwys- bach), gweddw y diweddar seraph-bre- gethwr, yn anerch cyfarfodydd yn Nghapel Wesleyaidd Seion, Aberdar, yn fuan. Ar ddol pendefig heidden wen Ymgrymai phen yn hawddgar, 'R oedd cnwd o honynt ar y cae Fel tonau hyd y ddaear; A cher y fan ar fin rhyw lan 'R oedd gwenith gwyn yn gwenu, Un gwlith un gwlaw oedd ar y ddau Y cnydau prydferth hyny. Fe roddodd Duw mewn gwlaw a gwlith El fendith ar y maesydd, A dyn a godai gyda'r wawr I dori lawr y cynydd. Onel rhwng y ddeufaes trowynt ddaeth, A rhuo wnaeth i'r nefoedd, Fod un yn myn'd er bendith dyn A'r Hall i ddamnio miloedd. Yn y dyddiau hyn—dyddiau cynhwrf y Mesur Trwyddedol—y mae i gerdd bryd- ferth Ceiriog ystyr arbenig.

[No title]

Rhys Lewis ar Lwyfan Aberdar.

Abercynon Police Court.

Cymrodorion Aberdar.

important TrecynonI News.

Merthyr Board ofI Guardians.

Advertising

Aberaman Public Hall.

Advertising

4 Household Necessity.

Aberdare District Council

[No title]

Advertising

Merthyr Board ofI Guardians.

Abercynon Police Court.