Y Tyst

YR YSGOL SULY (GAN Y PARCH JAMES EVANS, B.A., ABERAFON. ] (Parhad.) Y 1. Dyma ein hawgrym cyntaf Fod j^deg bresenol yn gyfle manteisiol iawn i 1 Ysgolion ein Cyfundeb i gyd-symud ^lafPraw^ teS ar astudio yr Un Maes gan fod y Wers Fawr eleni eisoes 1 f^ec^reu gwneyd yn hanerog ac an- Uv^6 yr h>rn fe<irir ei wneyd yn astf^.ac effeithiol ar gynllun gwell, sef uiaeth. fanwl o hanes Iesu Grist. ys. v- Yr ail awgrym gyflwynwn i'ch ^yriaeth ydyw fod Ysgolion y Cyfundeb f0(jCael eu rhanu yn ddosbarthiadau ac f'd dau 'Ymwelydd' yn cael eu hap- i j | 0 yn mhob dosbarth bob chwarter ba ymweliad a pliob Ysgol yn y dos- 0 J/ yn ystod y chwarter, gyda'r amcan 9- ev^n ^yddordeb yr Ysgolion yn eu gilydd tua ac ymanog eu gilydd i ragori aat wybodaeth a phob daioni. Gall r0cfr[-ym ocldiwrth ymwelwr, yn cael ei anh yn ys1:)ryd yr Efcngyl, fod o fendith Ule raethol i lawer Ysgol sydd yn brin sJ!11 cynghorwyr ac arweinwyr, ond Hawn o sel a brwdfrydedd i W Ac o'r tu arall, bydd gweled Uusr\vydd ac effeithiolrwydd ambell §°1 yn ysbrydoli yr ymwelwyr i aw- U cynlluniau newyddion a gwell- au gartref. Wrth hyn, cydymffurfir ° amodau llwyddiant yr Ysgol, ^adblygiad a newydd-deb. to A'r trydydd awgrym ydyw hwn yn °d yn ffurfio Pwyllgor i'r Ysgol Sul g Cyfundeb, yn cael ei wneyd i fyny Sill ° leiaf, un cynrychiolydd o bob Ysgol le:' ^od y Pwyllgor hwn i gwrdd, o bedair gwaith yn y flwyddyn, i ity 11 adroddiadau yr 'ymwelwyr,' ac ^•^yd trefniadau ereill; ac hefyd i ym- a chwestiynau perthynol i'r Ysgol arb nas gellir eu trafod heddyw ac yn d0 felly i drefnu cynadleddau yn y karthiadau drwy y Cyfundeb, 'lie y a?A papyrau ac y ceir ymdriniaeth ar faterion fel—' Gwaith Arol- ian f', Cymhwysderau Athraw llwydd- ^Us,' y ffordd oreu i ddysgu plant,' Mae athrawon ein hysgolion dyddiol ar myned trwy gwrs -arbenig gyda golwg y ffordd i gyfranu addysg a threfnu §ae1°U ac mae'n bryd i'r pethau hyn yr sylw gyda ni oblegid, wedi y cyfan, 0 Y aihraw ydyw yr elfen bwysicaf yn yr "^Rh k^U^' ^ae i'r Ysgol Sabbathol yn yj £ a Lloegr ei hanes gogoneddus §0rptLen°l, ac mae iddi waith mwy j?nig nag erioed yn y dyfodol. Ys Eglwyswyr y dyddiau hyn mai yr £ glwys yw sicrwydd dyogel- q moesoldeb y wlad a thystiai Esgob yn Nghaerfyrddin y Sabbath diw- y cj a ftiai y catecism Eglwysig yw halen UcVi rear' a g°leuni y byd,' a gesyd gynyrch a yr Ysgol Sabbathol Ymneillduol— ibil y crefyddwr goleuedig, argyhoeddedig, a chydwybodol-passive resister-yn yr un dosbarth a'r anarchists! Ond druan ohono nid megys yr oedd yn amser Brad y Llyfrau Gleision '—6o mlynedd yn ol—y mae heddyw ac os ydyw Ieuan Gwynedd yn ei fedd, erbyn heddyw mae gwr arall o Wynedd, mor anhyblyg a phen- derfynol ag yntau, yn eistedd yn Nghyfrin- gynghor ei wlad ac mae'r Llyfrau Gleis- ion erbyn hyn wedi eu dysgu i ddyweyd y gwir Yn ol yr ystadegaeth o'n carchar- dai a gyhoeddwyd yn ddiweddar, ceir fod 74 y cant yn Eglwyswyr, 20 y cant yn Babyddion, a dim ond 6 y cant yn Ym- neillduwyr, er fod yr Ymneillduwyr erbyn hyn yn fwy lluosog, a chanddynt fwy o ddysgyblion yn yr Ysgol Sul nag sydd gan yr Eglwyswyr. Yn ol y ffugyrau hyn, y catecism a'i wehelyth sydd yn yr un bwndel a'r an- archists. Cymerwn gysur, mae gwaith yr Ysgol Sul yn y gorphenol wedi talu yn ardderchog. Mae drws helaethach o ddefnyddioldeb yn ymagor o'i blaen yn y dyfodol. Erbyn hyn mae y Gymraeg yn cael ei dysgu yn mhob ysgol ddyddiol drwy'r sir, fel, gyda chydweithrediad lleiaf y rhieni, ni ddylasem gael ein blino gymaint gyda'r iaith Saesoneg. Hefyd, rhoddir addysg Feiblaidd i'r plant yn yr ysgolion dyddiol. Mae hyn yn golygu y bydd defnyddiau hollol wahanol gyda ni yn ein Hysgolion Sabbathol yn y man yn wir, maent 5^10 eisoes. Beth ydym yn myned i wneyd ohono ? Gan fod y Gymraeg yn cael ei dysgu yn yr ysgolion dyddiol, dylai yr amser oedd yn arfer cael ei dreulio gyda'r ABC gael ei dreulio i ddysgu rhywbeth nas gellir ei gael ond yn ein Hysgolion ein hunain. A chan fod y plolnt yn cael gwybodaeth gyffredinol yn yr ysgolion elfenol, dylem ddefnyddio ein Hysgolion Sabbathol i roddi iddynt yr addysg grefyddol nad ydym yn gredu ellir ei roddi yn yr ysgolion dyddiol. Wrth brotestio cymaint yn erbyn y catecism yn yr ysgolion elfenol, gobeithio nad ydym wedi anghofio fod iddo ei le yn yr Ysgol Sul, ac mai yno mae ei le priodol. Nid oes eisieu i ni fyned ar ol catecism yr Eglwys, nac Hyfforddwr Charles mae genym gatecism enwadol gwell na'r un ohonynt yn y Cyfarwyddwr o waith yr anfarwol Gwilym Hiraethog a chywilydd i Bwyllgor yr Un Maes Llafur am ei anwybyddu Dylasai fod arholiad rnewn rhanau ohono bob blwyddyn Heddyw yw ein cyfle; a 'nawr yw yr amser i symud, a chydsymud fel llu ban- erog. A gawn ni roddi heibio pob man esgusodion a chyndyn ddadleu, a myned rhagom at berffeithrwydd ? Heddyw yr ydym yn nghanol y chwil- droad mwyaf mewn addysg elfenol yn hanes ein gwlad ac mae dull cyfraniad addysg wedi myned drwy gyfnewidiadau aruthrol yn ystod y 30 mlynedd oddiar 1870. A ydyw yr Ysgol Sul i aros yn yr un man ? Onid yw i fanteisio ar y cyf- \0 newidiadau hyn ? Credwn ein bod yn gweled arwyddion deffroad yn ein plith ac mae trwst yn mrig y morwydd yn galw ar Seion i ymgryfhau. Mae'r awgrym- iadau hyn yn syml, mae'r fesen yn syml- gobeithio nad ydynt yn rhy syml yn eich golwg fel ag i fod yn ddiwerth sylw. Maent yn well na syml-credwn eu bod yn ym- arferol. Os na welir fod Gwers yr Un Maes Llafur yn llwyddianus, dichon y gall y Pwyllgor hwn o gynrychiolwyr yr Ysgolion awgrymu rhywbeth gwell a mwy pwrpasol i ni yn ein sefyllfa bres- enol yn y Cyfundeb hwn. Yr oil sydd eisieu ydyw tori y gareg o'r mynydd fe weithia hi ei ffordd ei hun, gan falurio pob rhwystr o'i blaen. Symuder! os nad ar hyd y llinellau hyn, ar rai gwell yn unig, symuder Ein melldith yw aros gyda sefydliad sydd mor llawn o newydd- deb, ideas, a breuddwydion Dyma ni yn taflu yr awgrymiadau i'r llyn, gan weddio am yr angel i gynhyrfu y dwfr.