Y Clorianydd

Z) L Rhys Dafydd Syn Deya E'l bc>d bi-aidd'yti liwyr i ,oii am Ffair y Borth, ond nad yw'n rhy hwyr i roddi cerydd i'r merched o F a G—— wnaeth gymaint fVyliaid ohonynt eu hunain. Na wyddent yn iawn sut y oyraeddasant gaa-tre, a hynnv erbyn bore Sadwrn, a I bod yn nos" gTadwrn ar ral yn eyrruedd G- Eu bod yn cwynp n dost am golli'r india rock, gan y bwriedid cadw hwnnw ea-byn no.son priodas rhy w ddau gariadu?. Ei fod yn methu derail i beth yr ocdd un dyn ieuane yn troi yn ol oddiwrth y capel wrth fynd at ei waith y bore o'r blaen, ond iddo weld wedi dod yn noi ato mai un leig-an" oedd g-anddo I iiki prysuxo i not y Hall yr oedd y cyf- aill, a'i fod yn bygwth oymryd y "fedwen" at C am ei chuddio. Fod gair wedi cyrraedd o un o bentrafi eanol sir Fon yn a<i\wyn ar y merched ifaine-cu bod yn aflonyddu ar y "patri- arch" trwy gum ei IFenostr. Na wnaiff o ddim byd a nhw. gan ei fod yn ffyddloit" i un arall er gwaetha holl dcleniadau'r merchod. Fod mercheid yn medru syrthio" oddi- ar eu beias pryd y niynnont, yn ol fel y digwyddodd gyforbyn a t.heiliwrfa neilltu- ol. Fod yuo rywun ag yr oedd ar y ferch eisieu ei wold, ac i'r plan weithio'n gamp- u-y rhwyg wedi ei wnio i fyny'n serchus eto Iddo glywed rhyw forwyn yn dweyd wrth ei meiatres ei bod am anfon pedwar llythyr i'w chiariad, neu'n hytrach fod gan- ddi bedwar stamp. Fod tipyn bach o walfcamiaeth rhwng y ddau sut o oaod y peth i lawr. Y d&w hanes "hunt" y llygod mawr a phlwc y nurse yr wythnos nesaf, a phrafir mai nid cwningen yw llygoden! Alai dyma fel y osuiodd un bardd mewn oyfarfod arrirywiat^hol yn Llan enw liir:- I Lanfair dewoh, leiiorioll; I Lanfair dewch, gerddorion; Ac yno dowoh, yn wyllt a gwar, O'r Daiar hyd y Tvlon. Cow ch yma flasus seigiau, A in molyiiber, gorau, A meib llenyddiae<t'h yti nu gryrn, Mor lym ou goacxiiadau. C-eweh yma. vvyrh ddadleuon Cian gowri cydnerth, cryfion; Yti 5WU y tren a'j ohwiban erch, Di.*>rth ym mro y station. Cewch hanes gwaitli y Batus. A'r Wesla, doulu hapus A'r Eglwys, a'r Pa.byddion gwych, Fel olych i bawb yn drefnus. Coweh adroddiadau telaid, Hya.wdleddenfa.w r goflaid, A phawb trwy Fon a ddwed yn ffri Mor gu yw'r Methodistiaid. Ha dyrna ichwi ddarnau; Yn ol v mae'r rhai gorwu: Os gofyn icihwi pwy yw'r bardd, Vn hardd—wel, dyn yr wyau Mai tro gwael oedd i'r hen lane fynd a'r ddwy feroh ieuant: atfref noson v wledd, tra 'roeud y gwr dieithr o'r orJir arall i lyn y penwaig ymron torri ei galon na thai fynd ag un gudreif. Y dylai hanner y cyfle fod yn ddigon y dyddiau hyn. ac y dylai of fanteisio ar hynny y tro nosai, gan mai yr ateb pe gofvnai fuasai: "Yes. sir."

Y BWRDD CYFLOG. PRYDIAU BWYD. rl Derbyniais air oddiwrth Y sgrifennydd y Bwrdd Canol, Liundaiii, mewn atebiad i g.tiyn.au ar y tal am y prydiau bwyd. Y mac c.a.margraff yinyg Liawe-r parthed tal am swper. Deal rhai mai tri phryd yn imig sydd i'w rhoi amddiwrnod bwyd yn ol dyfarniad y Bwrdd Oyflog. Y mac hyn yn anghy-wir am y rha.i sydd yn cyflogi i dderbyn bwyd a llety am ehwech neu aaith niwrnod (full board and lodging). Tho amounts which may be reckoned in respeot of the provision of full board include ail meals irrespective of their number." Dyna eiriau Ysgrifennydd y Bwrdd i mi. Fod bwyd llawn (full boardl yn cynnwys pob pryd yu ystod pob diwrnod o'r wyth- nos yn anibynnol a'u nifer. Pa amaeth- wr bynnag sydd wetii oadw pris swper o gyflog y dosbarth hwn o weithwyr, y peth gorcu iddo ydyw eu talu yn ol. Pa amaethwr bynnag sydd wedi talu 10c yr awr am overtime" yn ystod y cynhaeaf yd I weithwyr cyflogedig am chwe mis, tuled hwnnw ei ddyled drathefn, oatiys yn ol y Bwrdd Cyflog y maent i dderbyn Is 2c yr awr, ac nid 10c. All workers employed on the corn harvest, whether regularly employed or casual, arc entitled to receive the special rates of overtime pay during such over- time as they are so employed." Sof fod yr holl weithwyr gyflogwyd yn y cynhaaaf yd, pa un ai cynogodig dros dymor neu yn achlysurol, yn agored i dderbyn y tal arbennig nodir am over- time" yn y,tod y cjrlryw "overtime" a woithir ganddynt. Os na thelir gan y meistr i'r g-wel I anfoned yntau yr holl fanylion i mi, yna codir y <ytryw ddyled yn bur ddldratterth. R. MORRIS, ysg.

I ANAFli PUSSYFOOT." Tra yn armerch cyfarfod yn Llundairi, darfu i nifor o efrydwyr, o ran direidi, dorri i fvny gyfarfod a allerdud gan Pussyfoot" Johnson. Cat-]%vyd ef drwy'r hcolydd. Cafodd ei anafu yn ddifrifol yn ed lygad, ac ervs ar hyn o bryd mown ysbyty. Condemniodd Arglwydd ilirkcn. hoad yn Ilym ymddygiad yr efrydwyr. Dywcdodd fod y peth yn anfri ar ddines- ydd Americanaidd fol Mr Jolinson.

JBS CYNRYCHIOLAETH "feEDDAU ARFON. Dywed gohebydd y Weekly Dispatch" fod Undeb y C'hwarelwyr wodi ymuno a Phlaid Lafur, ac yn ol poll tcbyg y bydd i Lafur ymLadd y ddwy wnld yn sir (-jiac-r- narfon, gyda Mr R. T. Jones yn crbyn y Prif Weinidog yn y bwrdeisdrei, a Mr E. T. John yn y sir.

PAPURAU 5s YN BAROD. Dywedodd Mr (Chamberlain, ddydd Mercher, mewn atebiad i Mr Bottomley, eu bod yn paratoi arian-nodau fu fed bag- ocheliad. Fodd bynnag, gobeithiaa jia fyddai yn angenrheidiol gofyn i'r Ty i basio deddf i'w hawdurdodi i'w rhoi all

MISS DOUGLAS PENNANT. TERFYN YR YMCHWILTAD. Cyrhaeddodd Arglwyddes Riiondd,i or America, a rhoea dystiolaeth o (lacn y pwyllgor ymchwil ucliotl, gan ddwoyd mai yn neic;,ireu 1918 y cymerth hi oialaeth swyddfa ymrestru y ni-,erolled. Yna cvfeiriodd at ddau amgylchiad pan y bu'n siarad a Mis<s Douglas Penna.nl.. Gofynodd am weled Miss Douglas Pen. nant oherwydd ei bod yn awyddus am gael trafod oynllun oedd newydd gael Ii drafod parthed clewis bwrdd neu gyngor ynglyn a chorfflu'r merched. Dywedodd y dy^t htifyd fod Syr Auck- land Geddes wiedi gofyn iddi baratoi ad- rod diad ar wensylloedd y merched yn gyfi'redinol, a'i bod wedi dechreu trefnu ei hadroddiad. Oddieutu Awst. 13, d,a.eth Miss Straehie, pcnnaet'i y Women's Ser- vice Bureau, t.refniad gwirfoddol a wnaeth waith da, i'w gweled oherwydd ei bod yn cael ei ohyffroi yn fawr, ac yr oedd oi phwyllgor mor boenus fel y teimlaisant nad o<*ddynt i'w cliyfiawnhau am alw rhagor o ewyddogicn. Gwyddai y dyst yn flaenorol fod y safle yn ddnvg, a thybiai rnai g i 11 oedd iddi symud ymlaen, ac aeth i weled yr Auck- land Godd«s. Ceisiodd wl'll'd Mis Letn-M, perinaietia corfHu arall, ond yr oedd hi oddi- cartref. ac ni weledd and Dame Furse. Yr oedd ei hadroddiad Awst 22 yn ym w:neu<l gydag c-ddput.1l rtaw o wahanol gorffiuoedd, ond yn fwyaf arbennig gydug ac^oa y Women's Royal Air For J >. Dy- wedodd' wrth Syr Auckland Geddes ei bod yn pofiii vughylch y safie yno. Yr oedd ei hadroddiad wedi cael ei ddarparu n o: i it ar y li'eit-hian :'0' y -v'^c ii Myiit wrth fyned o gwmpap. Nid oodd ganddi ddim yn erbyn Miss Douglas Pennant, ac nid otnld gamjdiyrun awydd i friwio ei theimladau. Pan dderbyniodd Arglwydd Weir ohe.b- iaebn Syr Auckland Geddes ueth y dysvt ato fore Llun gyda Miss Strat'hie, a dy- wedodd Arglwydd Weir ,vrtliyiit ei fod eisoes we-di gwneud ei fcnldwl i lyny l droi ymaith Miss Douglas Pennant, ac yn ystod y gweddill o'r ymddiddan ni thra- t'odasant hynny o gwbl. Cyftoir.iodd y (lytt, ar o! dweyd na chcis- iodd hi y swydd o reolyddes o gwbl, at ymgoni a garfodd fwy nag unwaith gyda Miss Douglas Pennant. Ar y cyntaf dy wedodd Miss Douglas Penna-nt ei bod wedi cael ei throi ymaitiii a.r foment o rybudd. Dywedodd ei bod hi (y dyst) wedi myned at Arglwydd Weir a gofyn am ei p'len ar ddysgl. Gwna^th honiad yn erbyn Dame Katherine Furse, yr hyn oedd yn hollol an wired dim. Pan ddywedodd ei bod wedi gofyn am ei phen ar ddysgl ni wnapt,11 hi ond dnwerthin. Nid oedd yn teirnlo o gwbl ei bod yn gyfrifol am y mater. Gwvddai fod Arglwydd Weir wedi gwneud ei feddwl i lynv cyn iddi hi ei weld, ac lunl oedd ganddi hi ddlm i'w wne-ud a'r peth. v Yr unig ran o fynegiad Miss Douglas Pennant .oedd yn gywir oedd ei bod hi wcdii dweyd wrth y dyst ei bod wedi cael ei throi ymaith ar foment o rybudd. Ni chyngliorodd hi (y dyst) Miss Douglas Pen- nant eriocd i ymlynu wrth ei swydd, a myne.d ag ef i'r llvs. Gailasai fod wedi dweyd os oedd yn cael cam y gaimt gacl ymcnwiliad. Y Dadlouydd: A fuoch erioed yn ranog rnewn eynllwyn neu rywbeth o-r lath yn erb-yn Miw Douglas PennaJitP—Xaddo. Pa beth a'ch symbylodil yn yit-od yr holl amser? —Dim ond mai fy idusiiw oedd cael pethau yn iawn. A ydych bob amser wedi ymddwyn yn hollol union tuag at Miss Douglas Pen- nant?-Do, yn berffait.h union. Ar ol gortfen noli A rglwyddes Rihondda, ymneilltuodd yr aelodau, a phan d-dych- Avelasant darllenodd y Hywydd Ivthyr oddiwrtli Arglwydd Stanhope. Dywedai ei fod yn bwriadu ymddiheuro yn Nhv r Arglwyddi ac am dvnnu'n ol y mynegiad- au a wnaeth parthed .vr amodaa yng ngwersyll Wormwood Scrubbs, ond nid oedd yn barod i wneud hynny ynglyn a gwersyll Hurst Park, oherwydd ei tod yn barod i gadarnioau yr hyn ddywedodd ClS- oes os y dymunai'r pwyllgor hynny. Nid oedd yr ymgymeriad a gy-merth eisoes yn ei gau allan rhag anfon llythyr o ymddi- heurad i gyfreithvvyr Miss Glubb a'r fil- wriad Janson. ..j Yna dywedodd y cadeirydd (Arglwydd Wrenbury) v cyflwynid adroddiad llawn i Dy yr Arglwvddi ymlien yihydig arnser. Ond yr oedd y pwyllgor yn dat-gan yn awr fod y cyhuddiad o anfoo-sol-deb rY.vng y Milwriad Janson a Miss GllIbo yn anwir- eddus; nad oeJd y cyhuddiad o anfoesol- dob yng ngwersyLl Hurst Park wedi ei gad.arn:nau gan dystiolaetJi; n.ad oedd dim tyetiolaeth o anfocsoldeb niewai gwersyll- <>edd eraill perthynol i'r W.R.A.f fod y cyhuddiad fod y Milwriad Lersey yn awyddus ani i anfoe-soldeib barhau yng ngwersvd Hurst Park yn anwiredd.v*; ac n-ad oodd tycitiolacth ddlg-onol fed y Cnd- friuog Livingstone a'r Milwriad l'.ersf'Y vn dymuno drwy. foddioll am-liriodol bar- hau amodau o dan y n'lai y caniateid trwyd'lcdau noeawl i criethod n^uanc tyned i Lundain yng ngerbydau y IJywodraeth a dychwelyd >n fynydi yn teddw yn vstod oriow man y bore.

0 LANGAFFO I LAINGOC'H. Dydd Gwener yr wythnos .hon bydd y Parch W. Llewelyn LJoyd yn cael ci set- ydllu'n weinidog capel Llamgocli, Cacr- gybi. Y mae capeli'r enwad yn y dief braidd i gyd daji ofal gwyr cymharol ieu- ane, ae wele UJ1 arall atyrit. Diau y croes- awir ef yn gynnes i'r cylch. I

AT A OHO SI ON DA. G-adawodd y ddiweddar Anrhydeddus Eleanor Frances Susan Douglas Pennant, merch yr Arglwydd Pen rhyn cyntai eiddo gwerth 26,284p. Gadawodd gymunroddion at amryw sefydliadau. ac yn en mysg fit o bunnau at Y sgol St. -Winifred, Bangor, dwy fil at Sefydliad y Morwyr, Bangor, a 250p at Ysbyty Mon ac Arfon, Bangor.

UNDEB AMAETHWYR CYMEU. CYFARFOD YN YR ABERMAW. Cyn.haliw.yd cyfarfod o Gyngor L'ndeb Coned laetihol Amaethwyr Cyniru ddydd Gwener yn yr Abermaw, o dan lyvvydd- iaoth Mr G. H. Roberts, Talsarjiau. Rhoddodd y cadeirydd groeso cytines i'r ysgrifennydd newydd, Mr D. Morgan James, B.A.. Llanrhystyd, a dywedodd ei fod yn byderu yn fawr y byddai yr Cn- deb yn manteinio ar wr o safle a d.iwyJl- iant Mr James. Edrychai yn gaionuog ymlaen at Iwyddiant yr I'^ldeb, a dyled- swydd pawb oedd gwneud eu goreu iw hyrwyddo, a hynny yn erbyn y gwrth- wyncbiad mawr oedd iddo. Yna aetn ymlaen ac eglurotld yn fanwi a chryno yr hyn a ddigwyddodd yn y gynhadledd yn Llandudno Junction, pryd y gadawodd eynrychiolwyr Undeb Lleyn y gynhadl- edd ar fater dewis trefnydd. Y cwest- iwji yn awr oedd-A oedd yr L'ndeb eisieu trefnydd ai nad oedd? Yr oedd y pwyll- gor gweithiol wedi pcndcrfynu fod eisieu hynny, ac yr oedd hynny i A gadarnhau gan y cyfarfod hwn. Cynygtoedd Mr Bowers, Fflint, ddcrbyn adroddiad y pwyllgor gweithiol. Credai Mr Roberts, Arthog, mai vr ysgrifennydd ddylai wneud y gwaith o drefiru ynglyn a'r vsgrifenyddion sirol. Yr oeddvnt yn myned i dt,!Li 400p i'r ys- grifenn ydti a 300p i'r trefnydd. Yr oedd hyn yn golygu baich ariannol trvvrn iawn. Awgryrnodd Ap Rowlands fod y pwyll- gor gweithiol yn jxnderfynu trefnydd. nid oherwydd gwaith, ond oherwydd amgylch- iadau. Y Cadeirydd: Na, ohcrwydd gwaith. Y mae gwaith mawr ynnlaen. a dylai pawb wneud ymdrcch i gael pob fYarrnwr yng Nghymm i mewn i'r L ndeb. Dywedodd Mr J. N. Thomas fod y pwyllgor gweithiol wedi ystyried y cwos- tiwn ariannol, ond trwy gynygiad hael- ionus Syr R. J. Thomas i roddi 500p at gylhdeb yr l'ndeb fe newiaiwyd agwea; pe ull au, a i>hasiwyd i benodi trefnydd. Us ixiddynt yn myned i wcithio, rhaid oedd iddynt wneud, a hynny yn galed a diymdroi. Yr hyn sydd yn bwysig ydyw rhoddi yr L'ndeb ar syitaen lida a chad- arn. Lkifnogai yntau cidorbyn yr adrodd- iad. At-egodd Mr Fox, Frlint, a sylwodd os oeddynt am gact holl amaethwyr Cymru i'r Ciick-b, rhaid caol trefnydd i oieuo y wlad. Yr oedd hyn yn goiygu gwaiih en- fawr i gael De a Gogledd Cymru i mewn. Wedi trafodaeth bollach [);wiw_vd i gad- arnhau y [>enodiad, gydag Ap Rowlands yn Ullig yn gwrthwynebu. Y GRADDOLI A'R YMENYN. Darllenwyd penderfyniadau oddiwrth amryw ganghennau yn prote^tio yn erbyn y xlull presennol o raddoli anifeiliaid. Mr W. Jones, Amwythig: Y n 01 yr archeb ddiweddaraf fe orfodir i amaeth- wyr gadw eu hltiffelliald os na byddant yn dod i fyny asafon y graddio. Cyn- ygiai fod eais yn cael ei wneud at Wein- yddiaeth y Bwyd, yn wyneu y cynnydd yng nghostau portlnant ac nad oedd cyn- nyud cvfatcljol yn cael ei roddi ar bris y b [if, ac mai anheg oedd gorfodi amaeth- wyr a gadw yn at eu hanifeidiaid hyd y gwanwyn, fod y Weinyddiacth yn cania- tau uiarehnadoedd agored. Cefnogodd Mr J. N. Thomas, a sylwodd Illai yr hyn oedd ei wir augen oedd gwneud i fi'wrdd a'r swyddogion dirif oodd yn derbyn miloedd o bunnau o gyflogau am y gvvaith ag yr oedd y Wemyddiaefch Bwyd wedi ei fwriadu i amddifi'yn y cy- hoedd. Addefai nad oedd yr amaethwyr ond bodau dynol, a buasai ilawer yn hoffi gweled pris y bilt i fyny i 5 a 6s y pwys. Credai fod angen "control" o ryw fath am beth amser eto. Yr hyn sydd ei eis- ieu ydoedd gosod pris i'r eigydd nad oedd i werthu dros y pris hwnnw a gadael i'r ffermwr a'r cigydd benderfynu ar bris y pryniant. Buasai hynny yn gwneud ym- aith a'r swyddogion, a chawsai y Harm- wr a'r cigydd reoli y fasnach fel o'r blaen. Wedi peth trafodaeth, pasiwyd i bwyso am farchnad rydd. PRIS YR YMENYN. Cynvgiwyd y peuderfyniad o l'ndeb Dyiiryn Conwy yu pwyso ar fad pria yr ymenyn i fod yn 4s y pwys. Dan'lenwyd llythyr oddiwrth Weinydd- iaeth y Bwyd ynglyn a Ciiais cyffelyb yn hysbysu fod yn angonrheidiol cadw pus uniturf ar yr ymenyn yn wyncb cyflenwad ymenyn trainor. CyHjgiodd Mr W. Jones, Plas Newydd, fod murclinad rydd yn cael ei gainatau ar "ymenyn baoh," a phasiwyd. BWRDD Y CYFLOG AC. GaJwodd yr Y.sgrifennydd sylw at yr eg'ui'haii a roddwyd yn y Sontdd i gwos- LIWll o eiddo Mr Haylin Jones, A.S., YLg. lyn a ciiael Bwrdd Cyflogau arbennig i (jiyrnru, a sylwodd fod ganddynt geinog- ydd ardderetiog yn yr aelod dros Feirion. Riioddodd yr ysgrifennydd onghreiift- iau yn dangos mai "farce" oedd gweith- rediadau y Bwrdd yn gofyn i amaethwyr anfon eu gwrthwynebsadau. os oedd gan. ddynt. yn erbyn gwelliarmau a fwriedid wneud, meg-is I'eihau oriau a ciiodi cyflog, etc. Wedi i gannoedd lawer o aniaetn wyr fynl-d i draul a thrafferth fawr I ys- grifenn u a datgan y rhcsyinau dros wriii- wynebu, fo ymddcngys yn 01 y dadleniad o ellddo Llywydd Bwrdd Amaediyddiaeth, f<xl yr archebion sydd yn awr rnewn grym ivedi eu gwneud heb roddi yr ystyiiacth leiaf i wrthwynebiadau yr amaetiiiwyr. cr iddynt gael eu hanog I w gwneud. Yr oedd yn hen bryd iddynt gael Bwrdd Cyflogau i Gymru, ac nid cael eu rheoli gan swyddogion o Lundain. Cynvgiodd Mr J. N. Thomas eu bod fel Cndeb yn cyrnrvd y mater mewn Haw ac yn mynnu hyn i tyraru. Dywedodd Mr Da vies Williams fod y Bwrdd yn Llundairi wedi anwybyddu eais Mi- Thomas am (-gliirhad;. ond pan anton- odd gweifchwyr Mon, cawsant bejlebr yn atcb gyda'r troad. Cefnogodd Mr J. Phillips, a phasiwyd yn uiifrydol. MESCR AMAETHYDDOL. Caed trafodaeth ar sydd o iiaen y Senodd, sof yr "Agriculture and Fish- eries Ad," yr hwn sydd o bwysigrwydd mawr i amaothyddiaeth, ac yn oarparu codi Cyngor Amaethyilaol i Gymru ar wahan I Loegr, ond mai un pwyi;gor ym- gyngonadol ^advisory) oedd i lod cyd- rnwng L^oegr a Chymru. Os oedd un cyngor yn cad ui goaa i Gymru, pam na cneir pwydgor arDennig t Gyiura net- yd ? Y britysgol i gitel nodi pump ar y pwyllgor, a'r Bwrdd Cytlog bedwar. Pasiwyd i hawho [nvyi.gor ymgyngor- iadol i (Jymru ac i wrthwynebu fod gan y Brifysgol na Bwrdd y Cytlogau hilwi i unriiyw gynrycluolacih. Penodwyd Mn W. Jones, Plas ewydd, J. N. i'nomas ,T. Longuevi'.le Lloyd, a Mr John Phiinw, Caertyrddm, yngnyda r ysgrifennydd, yn ddirprwya-etih ar later yr ymtuiyn, y graddoji, a'r Bwrdd Cyriog- au I Gymru i weiod yr aelodau L'yntfeig ar y materion. Pasiwyd [xMnlerfyniad cryf yn crbyn rhoddi diwydiant amacthyddol yn y ur \Vyth Awr, yr hyn oedd yn anymar- fortV. ac yn gwneud y gwaith o gario amaetbyddia^&h ynil"n -yzi hollol am- hoihl. Dywedodd Mr John Phillips, driilo. fod 25 « Ifermydd J'lll M tin on o j 30 i 200 acer yn gwneud i Itw rcii a chadw gweision, oherwydd fod yr oriau go^od- ed;.g yn ci gwneud yn ainho«ilil ,'urlO gwa th y ffv-iti yiiila.(-ii, a bydd y tir yn cael oi bori yn Ile cael e; drin f( y <ivlai.

BIL Y DDIOD. Dyma'r ffitryrau am y gwario it nedl- ae.thol ar y ddiod yn ystod y (- yv" blyn- edd diweddaf: 1916 £ 167,000.000 1914 E 16.4,500,000 1915 £ 182.000.000 1916 1917 £ 259,000.000 1918 £ 259,300,000 Am y flwyddyn yn diweddu Mawrth 31ain, 1920, y ma.e'r Llywodraeth wedi caniatau cynhyrchu 37,558,00-0 o farilau o gwrw. Yn ol y pris awdurdodedig cyst hyn, gyda gwirod a gwin, i'r prynwyr dros £ 415.000.000, neu 000 yn yr wyth- nos. Gellir yahwanogu fod y swm yna. tua'r un faint a 4og wythnosol y ddyled wladol.

THE ANGLESEY HARRIERS will meet on Friday, Novenier 21st at Trevor BIas. Tuesday, November 25th at Gwyndy Friday, November 28th at Llanbedrgocii Each day at 11.45 a.m. ° Sir G. Meyrick, Bart., Mastir.

Yn Tippera Hills, un o feysydd Thado-Kookie Mission, bedyddiwyd vn ddiweddar tua 300 o'r brodorion, ar v mae ilwyddiant neillduol ar bregothiad yr Efongyl yno.

ORIAU GWAITH AR Y TIR. ACHOSION PWYSIG YN NGHAERNARFON. Yn Llys Sirol Caernarfon, dydd Merch- er, gerbron y Barnwr Bryn Roberts, hawliai J. Hughes Jones, 5, Pontycryeh- dwr, Llanllyfm, 3p 4s 9c oddiar William Hughoft, Ffridd, Nantlle, sef Ip l5s yn l'e wythnos o rybudd i ymadael, a Ip 9s 9c mewn cysylltiad a 2& o oriau o overtime a weitiuwyd gatiddo, yn ol Is 2c yr awr, fed y darperir o dan DdodJf Cvnhvrchu Yd. Dywedodd yr hawlydd fod y difIynyJd wedi ei gyflogt" i weithio yrn mis Gorlten- naf, sef yn yslod y cynhaeaf. Addawod.. y caffai ddeufis neu ddeug wythnos o waith. Yr oriau gweithio [>cnodcdig o dan Ddeddf Cynhyrchu Yd oodd 61 yr wythnos. Ar ddiwedd y mis cyntaf yr a. gofynnodd i'r diffynvdd a oodd yn myn- ed i Jalu iddo am yr overtime. Dywed- odd yntau nad oedd am dalu am unrhyw overtime, ac fod Ifermwyr eraill nad oedd- ynt yn gwneuthur hynny. Y dydd dilyn- 01 aeth yr hawlydd at ei waith, a dywed- odd oi fod yn foddla.vn oriau arferol, ond uad CÄ,dd ain wcilhio over- time os na thehd am djino. Yna dywed- odd y diffynydJ wrtho am adael ei \Va". anaeth. Ar yr adeg y cyfiogodd gyda'r dillynydd nid oedd cl (yr hawlydd) yn aclod 0 Cn-deh Gweision Fferniydd, earns nid oedd ond newydd ei ryddhauor Fvddin. Yn dtl-'ynol ymunodd a'r deb, a bU'1I ynigynghori ag ysgrifennydd yr Cndeb ynglyn a r achos hwn. Anion- odd ysgrifennydd yr l'ndeb lythyr i'r ddfynydd ynglyn a'r mater, ond gwrth- ododd eto dalu overtime, a gadawodd ,v1' hawlydd ei wasajiaeth. Tystiodd R. Lloyd Jones, Pantduhen, Nebo, ei fod yng ngwasauaeth y dillyn- ydd am ran o Orifcnnaf ac Awst. Dy- wcdodd i'r hawlydd weithio ovcrt-mp, ac yr oedd efe (y tyst) yn bresenno! yn ystod y drafodaeth ynglyn ag overtime. Cad- arnhai fynegiad yr hawlydd. Dywedodd Mr W. 11. Hughes (a yrn- ddanghosai ar ran yr hawlydd) fod dyn l gad is 2c yr awr am overtime yn 01 uarpariadau Deddf Cynhyrchu Yd, ac fod mynegiad i'r perwyl hwnnw wedi ym- ddangos yu y \Vasg. Galwodd s.r Mr W. U. VVillianis. rheolwr Svvyddfa'r "Her aid," yr hWII a gyflwynodd gojuau or newytidiadur dan sylw, YII y raai yr 00dd y rhybuddion yn argraifedig. Dywedodd Air Rd. Roberta, dros y di, fod yr hawjydd wodi ei gyfiogi yn 01 35;; yr wythnos ynghyda'i fwyd a i Jety, yr hyn oedd yn fwy nag a ofynnid gan Ddoddf Cynhyrchu Yd. Odany 1).d0ddf honno yr oedd gan feistr hawl i (minimum wage; gwas os oedd yn rhoddi bwyd a llety iddo am wythnos o saith niwniod. Dywedodd y dilFynydd ei fad ef a'r hawlydd vvedi cytuno pan yn cyflogi eu bod i roddi a ciiymcryd gydag overtime, gan y byddai iddo dderbyn l'i gyflog os byddai'r tywydd yn rhy anfTafriol iddo weithio. Rhoddodd y Barnwr ddyfarniad o blait yr hawlydd am 9s 9c o overtime, gan ddal allan fod gan y diifyriydd hawl I credit am lp. yr hwa swrii a. addawoddci dalu i'r hawlydd dros ben y cyflog isrado, ar ol tynnu'r swm cydnabyddedig aiii fwvd a IIdy, Gyda golwg ar yr haw] am gyllog am wythnos o rybudd taflodd yr achos allan ar y tir mai am dyrnor y cyn- haeaf yn unig yr oedd yr hawlydd wedi cael ei gyflogi. ACHOS ARALL. Hawliai Thomas Jones, Tynllwyn, Clynnog. gvvas herni, y swm o ISp 16a oddiar Wm. Jone»s, Tynyelawdd, Clyn- nog. mewn cysy'Jtiad a chyflog ac over- time. Dywedodd yr hawlydd iddo gael ei gyf- logi giui y difrvnvdd ar y 13eg o lJach- wedd, 1918, a bu yn ei wasanaeth hyd y 17eg o l'a wrth, 1919, pall y gadawodd y lie oherwydd y bwyd gwael a gaJb.i gan y diffvnydd. Rhoe-d dyfarniad am yr arian a hawlid.

PWYLLGOR AMAETH- lODOL Y MERCHED. Dadgorlionr y Fytidm Dirol (Land Army) ddiwedd y mis hwn, a Uieinnir y uu.a"I1 LYllIUC.t.Uil:; 0 t'ercfied, y Hal s\ ctl mewn cysy.Uiad a gwaith itu ar^dwriacwi yn pnu yn g\mor oil 1!I,n" ac y l.>ua,1 )11 lUut.1!uu 1 u iO YI11i.eJ¡- ul y iinoeou moii jieu cu i r itjjtci eu oyiiioy-.u I \\UUI.U è;jU<1" Y"111 ycnvviiiiegoi i g-jriniymiu i>» y u. cjtfc.usodu.au y (;.J .LJ h g'y t..Ue¡Lu, weui tac, e1 U.} IJ U à.t.áU gciu giujgen o r uwruu A!Ha.eUIJUUO;, at: uiae i gjnnwys Jfwyngor (.an.nog yn juiunua.ui, ynguyxia cuangen ieoi sir. 1-1'11 utuuciu } oy inoc.lha.^ tyua uyr- wydúo amaetnydu-iaetn ymysg mcrciieu. I'vnd gvv/ieud ymarecn l leiihnn teim- ¡¡t.U.U u.i.1 I" Ilg eyuo;;ydli a l'dynogCt.1Jg. :\1;lc' r Uiiiysgriuadau 1 Illd YII geimog yr wywinos, I II lit) U ) II cnwarteiol uc j mucii Law. n cle'r buddiaiuiau ag sydd i dJe..iliaw o honi:—(i) l_yiarwyddyu gyua gulwg ar (a) cyneusueiau I yinarier YI1 hoit ganghen- nau amaethytiuiaeth a garduwriactu, (Li) ainouau a phosibilrwydd g\v aaana«uii llIe\11! gwaith aerlll neu urdd kv) lyUlIU;¡- lau i seiydiu ar y t¡,r--g¡ulrd uc mewn gwiedyaj tramor. iZj Hydd diliadau ac cagidiau jiwrpasol at weuhio ar y tir yn cacl ell pwrcasu mewn synnau mawrion, ac yn cael eu gwerthu am y pris y prymr hvvynf. (3j f o all y Gangcn Sirol o r (jymdeithas, 01S y hurfir un, ystyried l'yn- iluniau C'hvb Gwyhau (Holiday Uiubj lieu ciaarparu cartr di ar gyter rhai digartret, mewn achosiou 0 Vfae-.e-d.i, neu alladuog- iwydd dros dymor neu daillvg gwaith. -viae'r gymoeithas i fod yn hunau- lywodraetuol ac yn hunan-gynhaliol. Mae y fiwyllgor yn awyduus i wy bod a oes galwad am gymdeitnas o'r fath cyn uenccfiynu a sefyuiir cangen yn y sir hon ai po.dio, a. nifer tuasai yn uebygol o ymuno. A jyddwch chwi, folly, mor gar- edig a gwneud y cynllun yn wybyddus i ch cyteillion, ac i'r rhai sydd yn debyg o gymryd diddordeb ynddi yn eich liydd yn olynnol i enwau yr oil fyddo yn dymuno ymuno gael eu h an fon yr wyth- nos hon i'r isgrifennydd Trefniadol, Aliss i\Jattiicws, Arvoma Buildings, BtWi- gor. Derbyniodd yi ysgrifennydd egniol y llythyr a ganlyn ar y ma.ter oddiwrth Cer- idwen Pens Anwy! Miss Matthews, — iiyderaf y rhoddir y tfurf newvdd hon ar y gymdeithas, ac na adewir iddi ddisgyn i denddymdra. Oedaf fod angen cymdeithas fetched gael addysg neu wersi colegawl mewn uniaethyddiaoth a garddwriaeth; (2) gofalu am ddillad gwaith i rai yn ilafurio ar dir a gardd am brisiau rtiesyfii- ol (3) rh<xldi pob cefnoga<?th i ferched a helj> os gell.ir i gario ymlaen fasnaoh mewn tfrwythau a llysiau. Y mae merch- l-ci wedi profi eu hunain eisoes yrl rhal cymwys i dvfu llysiau a ffrwythau, ac hefyd yn rhai cymwys, trwy eu gofai a'i nutur ddiwyd, (y uiae inerch yn naturiol ddiwyd) i uaratoi v ffrwyth:n a1' gyicl" y farchnail. 0" wyf yn deall arwyddiori yr amserau, bydd merched yn barotach ac YII fwy awyddus, ar 01 proliad y rhyfo1, nag ol.ddYll'o'1' blaen, i ymladd drostynt <1 hunain, a mentro fod yu anibynnol. U. mai hyn fydd y canlytuad, dylai fod gennvm ryw g\ ind<"itha> all gyfarwyddo a d1\"nortlH"Yo V merclwvl hyn. Y mae VI" ardd a'r mac# YII ddau. Ie pwysig )'11 hal)" eill by wyd."

BLOOD-IRON PHOSPHATE tVlAKt THIN FOlKS FAT. If you are weak, thin, and emaciated, and can't put on ilesh or get strong, no matter how much you fat, go to your nearest chemist and get a smell supply of Blood-Iron Phosphate, and as directed. Enough for a two-weeks' treat- ment costs only ;).0;, and every package con- tains a guarantee of satisfaction or money back, if at the end of three wooJ;.s you don't feci stronger and better than you have for imontus; if your eyes aren't brighter and your nerves steadier; it you don't sleep better, and your vim, vigour, and vitality .a,ren t more than doubled, or if you haven t put on weight, you can have your money back for tne asking and Blood Iron Phosphate will have you nothing- -.r:

Dydd lau, bu far Henry Jone, Y.H., ^ew^ham Drive, Newsham Park Lerpwl, yn 59 mlwydd oed. Brodor o Gaernarfon oedd, a chadwai fusnes gor- uchwyhwr ystad yn Lerpwl ers Ilawer o flynyddau. ac yn wr cyhoeddus yn y ddinas. Ru'n aelod ° Cyngor y ddinas er 1903. Gwnaed ef yn Ustus Heddwch yn 1906.

AND COMPANY LIMITED Five Days Sale of Special Purchases. FOR many years we have made a special feature of this Sale. At this period we are able to buy from our legular sources goods of our usual distinctive character, at substantial discounts, and the whole of this advantage is given to our customers. We would especially draw your attention to the very reasonable prices in Children's Clothing of every kind. Commenced Monday? Nov. 17th. ORDES BY POST.—As some of these Goods are limited in quantity, we would suggest that customers ordering by post should make an alternative selection where possible, and for the same reason no Sale Goods can be sent on approval. BLOUSES GROUND FLOOR. BOYS" & GIRLS' D: PARTMENT. J .hOJ.ND Kl-OOK. 350 only, Blouses in Flannel; Luvisca, Georgette, lncohne, and Bui neiia. ► Little Boys and Girls' W.ntsr Ovei co.ns in many atti.u-uve Usual Price, i8/6, 21/ 22/6. Special Price, 10/- »iyie;-„ '350 only, Blouses in Coloured Georgette and Nmon_ R^alar nce, „,0 .o > 3. Gd_ csual Price, 22 jb, 29/O. :>peuai i rue, 13/6 Warm Coats for Winter Wear by -lie unl j! to 14 years. LACE DEPARTMENT. Kcguiai price, 05/- to bs. 0:1. Price, 200 yards Ivory Crepe Ninon, 40 inch s wide. Young Gentlemen's Winter Ovei touts ia Lcaa.n^ .Myici Usual t'rice, 3111 a yard. untl Material. j8o yards Coloured Ninon, in a range of colours. Sir.e 3 Regular IVice, 05:6 if' Qi/6. Special Pi ice. 54/6 to 79 J g Usual Price, 4, 11 a jard. special I rice, 2/ a j.ud. v,peLlilj otfef 0l Boys' U'oOi.en Jer.»eys in attractive coiois. I ;pel.lt ùete. 01 Boys vOLen Jcr.cy ll1 attraCL!C cO,vb. COSTUME DEPARTflENT. Ottered. 7.1J Sizes 3l + | Taiior-niade Coats and"SRirts. A collection of Coats SILKS. i and Skirts in lwted, berge, and Gabardine. ^ll *hi» Japshaii Washing biik, wide, Ecru shade only. 1 teason's styles. Will be sold in tjvo lots. V\ j:in 7/O a yaio. sulc I'ncc, 5,II Let 1. t sual PrLe, £ 9 19s. 6d. £ 6 6i- t_-o.onrcd Geo;gett?, double width, in Ma;ze, Rj^c, Lot 2. Usual Price, £14 145, £9 19s. 6d. iellric Coven .iinctliyst Jade, ojit, Navy, LlHa; (X Marine 9 About 20 Evening Gowns, various shades, will be sOiu at 7i ^oith l:o a jaid. and 9 guineas. Ihcse are usually 9 to 13 guineas. Coloured Satin Grenadine, double width, in Bottle, Amethyst, Navy, Saxe, Grey and Moie. ART NEEDLEWORK DEPARTMENT. vwm io/y. Sale iw, 13,11 Wrial Pes chases too Cietonne Boudoir Boxes for Coloured Monocline Satin, double width, ia Victory i>iue, special rwnuj". Jaae, f lau.e, 1 unulu ana ooia. tlandkeichieis or Cho«.o.ates. i V ui Ui 15/11 a yard. Saici'ncc, 12 9 Usual Lnce, 3/9- S.ie 1 r.ce, z a r, i rf|K-ni-ics iliack Cbarinante, double width. Mil 1 KPDV lii;uk Cashmere deboie, double width. iYilLLifN tlK* • jrtn 16/y a yard. Sale x'rn.< i^/ll DRESS MATERIALS. a tew Olack. v ,ecla, 24 9 Usual, i5/9- peciai, Ad-wool Velours, suitable lor Coats and Costume^, in shades j 58 Trimmed llais in Velvet, P.lIme, and Piccade. All o1 mown, iUyruc, and B..llK. inmnicd diherent uesigns. Usually 49/0 to t>y/0. Specia 33,9 j.nest quality Coron.i-le-ChHe, a baaulii'ul ongui miAtuie 40 Trimmed Hats, all leading colourings, and 1*tench fen home and aite.noun wear, 111 shauea o: 1 «»«n, i-ie^t..c Uesigns, in Velvet and I'anne. t-inic, KesiUa, l iencn orey, liiown, and iii.u k. lJsually uJ¡ to tí-+/ Sptc¡a:.42j- Saie t rice, 11,6 40 Feather Toques, from well known 1'rench makers, ad Ad-woot imiwc Cheviot, iu a lull range ol colouring j, sunao.e aitterent colouring# and stiape. Costuiues. 50 niches. Usually 35/9 to 40/9. special Price, 12/6 Specia. price, 5,11 COWN QUILTS. MANTLE DEPARTMENT. 5 only, French style of Black Silk. Down Quilt, with Black 20 High-class Vcloui Cloth Coats—newest models — with jjroche Ccntic. OJ \diijus .>e..1 LUlley, Aiuic Couey, Usual Price, 10 guineas. Special Price, 7 guineas. N t,u ia, and Dyed tokunn. 1,000 yards of a very line quality Kexcord, in selt c .coui: Oi -g.ua. 1 .ku. 14 vj guineas | and many small dainty designs on Nvhite giounds, suitable ^i^ual Sate Pn.cs 10 to 20 guinea. I u». OLOVtS AND SCAKVKS. 1 ii JEKSEVS AND GOLF COATS. Special Value. l'crTin" MucIu, in s!ulJc ùf lkher, \lalc, ..I,J vley I ;)U[lvll;" ¿ ùvn.I.>. I dozen only of Heavy Artificial Silk C«!> liuk, Sky, and Spc™l price, 12 XI Saxe only. Special Vaius. Two buttons, heavy Chamois, washable. Usual Price, 63/ Special Pi ice, 49,6 Specia, Pncc.9,11 Pure Wool Jumper, Shetland knit, most useful garment lor Special Value- 1 wo buttons, French Pique suede, in indoor wear and under coats self colours with v.lute .ollar si; o! i'.eavci and Giey. Specu! Puce. 8;6 and culls. Special Value. In various shades, Cloth Velour Scarvc. Usual Price, .5/11. Special Pi.ce, 13-9 Special x nce, 25,-6 Oddments in F rench Sample Models in Cashmere Jumpci 3. RI BDNS. HOilERY & WOVEN UNDERWEAR. 0% inui. All-silk French Moire Ribbon, for^evetiing 8 in the following shades White, Ivory, ky. Rose, Putty. Ladles Fine Black Artificial Silk Ankle Ilose at 4/3 Regular Price, 3/11 a yard, sale Puce, 2,6 a yaid. Also Fine Black in Pure Silk Ankie Hose at 7/3 Pair 24 pieces 01 21 inch, cable edge French laide Ribbon, Usual Price, 5 6 and 8/6 a Pair. SUlt.lUte lvr .mil¡IIIC¡Y ,IJlÚ sman ¡u muunb, JII L/¡e tulwwIlJg i- f di AnifU H«■»<.<> colours. V'ieu* Kose, Save, Mauve Coimi^wcr, J ^dc, 1 adies Fine Black ruie Siiiv AtiKie nose. N J ut> r. • Prlrr. O il Ivmerald, Uust, Cherry, and avv. lUiril Price O IL Special i iuc, y/11 1 v J i, usual i rice, j 1l Regular Prices, 2, u4 a y.ud. Sale Price, 1/3$a yard. Ladies' While Stockinette Nightdresses, wool with cotton, lull J' size, unshrinkable. „ BLOUSES 1 T SI II1 PriCC 1 C ;Q liii III*, c, 119 usual ime, iD y. i KfiU6r i<L(JOU' Ladies' Silk Plated Ribbed Combinations, fancy lace ironts for evening wear. 500 Afternoon Blouses in Net, George.te and L'iet.e- Usual frice, io/6 each. Special Price, 8 11 de-Chine, var oua shades. I5 dozen Ladies' Natural Colour Camel-ha.r Knitted Jackets L^uLu 1 42/" 3g and ior indoor wear or under coats 12/11 tacii 50 only of Heavy quality Ivory Jap blouse IJl", trimmed UMBRELLAS.. val. lace, hand euiooideied, in iiclio, jky, junk and white. I Smart kadies' Militaire Umbrellas, gilt tip, partridge cane. Kuicker" l0 match reliable silk cover. Special Value, 24;9 Regumr Puce, S/i I. Special Price, 7, 9 Gentlemen's Silk-covered Umbrellas, with partridge cane Camiw)|es match. ashe. with crook handles fecial Value from 27. 6 K^ul;u i.ncS) bjllt SpCt j;ii FLANNELS AND BLANKETS. LADIES'& CHILDREN S OUTFiTUNO. 7oo yards of Union Shirting Flannel, in many beautiful t'selul Ripple Cloth Dressing Gowns, various co|ur,. striped designs. Regular fiice, 25-6. Special i kc. 21 9 Usual Price, 2/1Special I rice. 2/3 £ a yard a 1 n Japanese Quilted £ >atin Dressing Gown, hand embroide ed A better grade at 2,11. Usual Price, 3,9i a yard v,/nely of ;oiours. 0 | Haised Yorkshire Blankets with blue borders, in one size keguiar Price, 54/b. Sjvecial Price, 45/9 1 onlj, 76 96* eight ioibo. pei pair. Chddren s and Misses' Dresses in serge, velveteen, voil^o .1 ;d 5 Special Price, 50 a pan U) Fine quality Cream Lanark Wincey, 35 inches wide. Regular Price, &3!- to 5 gu ueas. Special Price, 42/- to 63'- Usual Price, 4/n per yaid. Special Price, 3/6 a yard S-J)cd,, v;llue iu ,ri h H and -embroidered Lingerie, ',li,, over HDAPPDV nightd.es:, inline lawn haud-enibioide.ed. K Regular Price, tS/y. S[)ecial P,jee, 15 J 4; Coloured Printed Bedspreads, in one size 6g x 87 Chemise te match. inches. Special Price, 9/6 each Keguiar Price, Spe iai Price, 10/9 Superfine quality White Satin Counterpanes, in double bed izc only. s pecial Price, 37/6 each BOOTS AND SH >ES. TABLE & BED LINEN. Reference No. 117, 11K, 1S3. Whit; Mock Buck anUL» strap 1 nature form lined white kid. 2 to 6 /6 11 10 8 10/9 IO 1 Damask Supper Cloths, 54 it 54 inches squsre. I o H 6- § Special. Pi ice, 29/6 each f a 1 A.)rde.s ny letter cannot be accepted for me a:x>\ e lines on 1 Supeifine cjuality of "Old Bleach Pure Linen Sheets, in one account o< them being oddments in size-, etc. I 5:ZC: only, 9° x 112I11che:> U^uarfc!? £ io2iTshS. Special Price. £7 7. Refcleme t\o. I<)lI, L.IH:" Luutrvlled Box Call Lace shoe j r jor wllUc, vveur. 45/- 3 til- 800 White and Coloured Bath Toweis and Sheets in various .> f XT r ,■ -r T discontinued qualities. Pr.ces Irom 3 11J to 9/11 each kng™?p 21™5 di 36 only, Irish Embroidery Bedspreads, in one size only, So x 100 inches. These are worth 25 per cent, more than marked CDRriAl nrrrn r\ r- /-mi price. Prices from 21/-to 36/6 each SHOES CH,LD^cN 120 Coloured Turkish Bath Mats, 22 x 23 inches Usual Price, 9/rr.. Special Price, 4. II each Reference No. 119, 120, 188. Glace Ankle Straps, nature Napkins. Usual Trice Special Price furm- lincd white, kid. 2 10 6 9/6; 7 10 10 12/6; 11 to 24 inches square 94/6 64/6 per doz. „ j- • r. c- Reference No. 19S. Ladies 10 ins. high Patent Straight 26 inches square 10 74/6 per doz. Golosh Glace Kid Leg Lace Boot, smart toe, Cuban lleel, doths. -55/ 2 x y^ds 75P- 49/4J eaSh Reference No. 187. Patent Ankle Strap Shoes, lined white S 2 x 3 yards 9°l' 59/3 each kid, nature form. 7 to 10 II/II. 1 2i x 2\ yards Xoo/- 65/- each Reference No. 184, 185, 18G. Patent Cromwell, trimmed I 2i x 3 yards 78/- each Steel Buckle. 5 to 6 6/9 7 to 10 14/6 11 to 1 14/6- | Basnett St., Liverpool. v .'s

TY YN LLANFFINAN. EIDDO PWY Yn Llys Sirol PorthaeUiwy, ddydd Mawrth, bu'r Barnwr firytt Roberts n gwra.,bcao cyngaws o bert.liynas i 1e o r enw Ty n 'ialwrn, ym mhJwyt Lianftinan. Yr hawlwvr oedu ymddu ledolwyr tiroedd plwyfol ac eg.wysig y piwyt ac ymddiried- olw r swyddegol tuoe-dd clusennol; a got- ynncnt am odatganiad o'u hawl i'r ile a eiiwyd, sy'n mesur puni acer, gan Mrs E. Owen, Victoria Park, I ppcr Bangor, a'r tenant. Mr K. Gordon Roberts oedd dros yr hawlwyr, a o.iyllwynodd adroddiad Dir- prwywyr yr Elusonnau yn ltibb, yn yr hwn y dywedid fod y Ile yn cael ci ood am 61, y flwvddyn o rent—swm I'aw(-i- iawn dan ei wertii. Y r oodd &t) wedi ei da.lu'n rheolaidd i'r Overseers, ac wedi hynny i'r ynidd:riedolwyr a lIodw,yd. Yn iyi4 rhoddwyd rhybudd y cymer:d medd- iant, (Hid aid oedd yr ymddiriedolwyr wedi llwyddo i gul moddiant. Dywedodd Mr Pentir Williams f,)(1 y ditfynyddion yn hawko ivr(-h,-iiogact!i or lie, yn ddarostyngedig i (la-IliLd blynvddol o 3p. Nid eoedd taliadau o'r lath yn gylfredin ym don, ond yn bur fynyeh fe,tt.cgid yn Swydd Efrog a Swydd Lan- caster. Nid achos o wrtnnysigrwycfn yd- oedd: credai Mrs Owen mai hi oedd l*iau'r lie. Galwyd tystiolaeth i ddangos fod yr eiddo wedi ei gynunwoddi gan ae'.odau o'r teulu dan yr argraft' mai eu heiddo hwy ydoedd a bod y op rhent w,di ei dalu era deng tnlynedd a t,hrigan. Wrth roddi ei ddyfarniad dywedodd y Barn wr fod y cyngaws hwn yn dangos but yr oedd tair rhan o bedair o'r hon elusennau wedi mynd oddiar y cyhoedd. Yn yr hen amser gosodid y tiroedd <,Imen hyn am rout isel, esgeulusai'r ymddir- iedalwyr eu dyledawydciau ac ni phwysent ar y tenantiaid, y rhai o bosibl oedd yn boblogaidd yn y plwyf, ac ynghwrs amser ewlid yr elusen yn gyfangwbl. Ithoddai ddyfarniad yn ffafr yr hawlwyr.

PEIDIWCH A'I ODDEF. Y mac analluogrwydd neu fetihiant o du y cot.uddion i gacl ymwared o'r hyn sydd ddifucki yn y corff yn ami yn achosi pob math o anhwyJderau difrifol sydid yn niweidio yr iochyd cyfTredin. Y mae ihwyrnedd yn (lwyn cur yn y pen pan o faith barhad, aclxosa ddiffyg trouliad. Gwaed amihur sydd ganlyniad arall i rwymedd maith. Mother Seigel's Syrup yw y feddyginiaeth brofed.ig ar gyfer rhwympdd. Medd ar ddylanwad tyner ond effeithiol ar y coJuddion, gan eu hadfer yn fuan i weithrediad dachus, heb unrlhyw boenau arteithiol. Y mae degau o tiloodd o bobl wedi darganfod fod dogn aalysuroil o Mother Seigel's Syrup ar ol bwyd yn gynhorthwy mawr i gadw mewn iechyd da, a dyma'r ffordd oreu i ymlid ymaith ddiffyg treuliad, anhwyldeb yr afu, a rhwym&dd.