Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
- BEIRNIADAETH CYFANSODDIADAU…
BEIRNIADAETH CYFANSODDIADAU EltfTEDDFOD CASTELLNEDD, A GYNNALIWYD NADOLIG, 1865. 1. Englyn beddargraff Mr. Henry Jones, <diacon ffyddlon vn Methania, Castellnedd." Mae 31 yn eystadlu ar y testun hwn, o dan y ffugeriwau canlynol:—Un a fu ar fin ei fedd, Hiraethydd, Ab Galar, Deigr ab Deigr- yn, Eginvn o Forganwg, Multum in Parvo, Gildas Wyn, Alltud. Hiraethlon, Galarus, Tristfardd, Medicus, Enoch, Martha, Galar- wr Barfog, Eryr Glan Hafren, Pererin Lludd- edig, Cyfaill calon Iddo, Hiraethlawn, I. ap Harri, Awenydd, Galarwr, neu Gyfaill Iddo, Harri, loan R., Lleon, Arall, Dienw, Llythyr- gludwr, Hen Fardd, a Jeremiah. Mae bron yr oil o'r 31 hyn yn englynion Iled gynghan- eddol a llithrig. Mae y mwyrif o honynt y cyfryw ag a atebent yn feddargraff i rhyw ddyn da, yn gystal ag i Mr. H. Jones. Ys- tyriwn y pedwar canlynol :—Hiraethlawn, Galarus, Deigr ab Deigryn, a Harri-yn rha- £ ori ar y lleill. Cynnwysiad vr oil o'r rhai yn, oddieithr un, ydyw, fod Henry Jones yn ddyn da, ei fod wedi marw, ei fod yn gorwedd yn y bedd, ac y caiff ei godi yn ogoneddus. Mae hynvna yn perthyn i bob dyn da ag sydd yn ei fedd. Mae eisieu rhywbeth yn fedd- argraff i ddvn fel Henry Jones a rodda ddar- luniad o'i deithi hynodol, a'i wir gymmeriad tra yn fyw. Mae eisieu rhywbeth ar ei ol a lyddo'n debyg i Henry Jonos pan oedd yma, <er llanw, goreu y gellir, y lie mae ef wedi adael yn wag yn ei ymadawiad. Er enghraifft, er fod englyn Galarus yn esmwyth a llithrig, £ tto, yr oil a ddywedir am gymmeriad Henry -Jones yw, ei fod yn ddysgybl cynhes i'r .Iesu." Nid ydyw hyny ond un linell yn mhlith amrywiol ereill yn nghymmeriad cre- fyddol Henry Jones. Mae eisieu cael cym- maint a ellir o Henry Jones, sydd wedi ein gadael, i fod yn y darlun sydd genym ar ei ol. Herri sydd yn rhoddi i ni fwyaf o Henry Jones yn y darlun, o'r 31 hyn. Dyma ei «englvn:— Arweiniodd fywyd yr union,—o'i fodd Bu'n grefyddwr ffyddlon O'r swydd fel gwyliwr Seion, I swydd uwch a'i Henry Sion." Beth ellir ddweyd yn uweh am dduwioldeb xinrhyw ddvn na'i fod wedi arwain bywyd yr union ?" A pha beth ellir ddwevd yn uwch am weithgarwch y duwiol nag iddo fod yn "ffyddlon ?" Ni fu, nid oes, ac ni fydd bytb neb yn rhagori ar hyn mewn cymmeriad crefyddol a chan fod Henry Jones vn un o oreuon y ddaear, tybiwn vr englyn uchod y coffadwriaeth goreu iddo. I'w awdwr, sef Harri, y dyfarnwn y wobr. 2. Pedwar pennill i'r Cristion.Daeth i law bedwar-ar-bumtheg o gyfansoddiadau ar y testnn hwn, yn dwyn y flPugenwau canlynol: -.Gomer, Gomer (2), Dafydd, Dafydd (2), Ohristianus, Addfwyn, Un wyf am fyn'd i'r nefoedd, Cadog, Bunyan, Taliesin, Timotheus, loan, Cristion Cymreig, Jacob, Harri, Un o'r Lie, Anfedrus, Tudur Gwent, a Brawd o Brydvdd. 1 A I I I Anrearus.—mae nwn, mewn gwirioneaa, wedi bod yn anfedrus, oblegid y mae wedi canu ar y mesur 7. a 6 dwbl, yn lie ar Glan Meddwdod Mwyn. Tudur Gwent.—Mae yma ormod o ddyn. warecTiad o'r cwch bach." Nid oes yma ond pedair llinell yn lie saith; gosodir y tair olaf yn fath o fyrdwn. Harn.—Can dda, ddestlus, syml, bywiog, ac yn gwella hyd v diwedd. Un o'r Lie.—Dim neillduol. Mae yntau wedi syrthio i'r un amryfusedd a Tudur Gwent, a chymmaint a hyn yn waeth, gan na rodda ond dwy linell yn fyrdwn. Felly, nid yw yr oil, ei bennill a'i fyrdwn, ond chwech llinell, pan y dylai y pennill ei hun fod yn saith liinell. Jacob.—Mae hon yn gan dda, syml a thrafferth wedi ei gymmeryd i chwilio am adno 1 bron ar bob llinell, yr hyn a roddir ar ymyl y dda!en. Cristion Cymreig.-Mae hon yn gan ddq, ac yn gwella ti1 t'r diwedd, yr hyn sydd yn ragoroldeb o bwts yn rohob eyfansoddiad. loan. Cynghori a chysuro y Cristion ydyw prif amean y gan; hi ydyw yr eithaf- nod yn y cyfeiriad hwn o'r holl restr. Timotheus.—Rhywbeth mor agos ag y gellir bod i'r canol-rhai yn wael, a rhai yn waelach. Tahesin.Rhywbeth yn debyg i'w frawd Timotheus. Nia gwir fod engyl gogoniant yn cadw y Cristion rhag gwae." Bunyan—Mae hon yn meddu ar lawer o deimladau toddedig, ac y mae yn gwella tua'r diwedd. Cadog.-Rhywbeth heb fod yn well nac yn waelach na'r rhai sydd tua'r canol yn y gystadleuaeth hon. Un wyf am fyn'd i'r Nefoedd.-Tebyg i eiddo Cadog, ond cymmaint a hyn yn islaw iddo, sef, fod sill yn ormod yn un linell o'r byrdwn yn mhob pennill. Dylai y byrdwn, o bob peth, fod yn eglur a llithrig. Addfwyn.—Can dda. Rhywbeth yn fyw- iog afresh ynddi. Dafydd.—Mae hon yn gan Hed dda, oddi- eithr un linell, gwallau ac aflerwch yr hon ydynt anfaddeuol; dyma hi, Nid ydynt ond tonau byr chwerw a chref." Dafydd (2).-Mae y Dafydd hwn wedi gwneyd can dda iawn i'r Cristion. Mae yn .amrywiol ac yn darawiadol. Ond yn an- ffodus, methodd y Dafydd hwn a rhoddi ei delyn heibio yn ddigon buan; yn lie pedwar, mynodd gyfansoddi pump pennill, yr hyn sydd yn fwy nag a geisir, telly yn droseddiad ar y rheol. Christianus.—Mae llawer o ragoriaethau yn perthyn i'r gan hon. Ond ni chaiff y wobr y tro hwn. Mae eisien i'r awdwr hwn fod yn fwy pwyllog-eisieu arno fyfyrio mwy ar ystyr geiriau, ac athroniaeth yr jaith Gymraeg. Gall ddyfod yn fardd nid anenwog. Gomer.—Can dda, gynnwysfawr. Gomer (2).—Can dda, fywiog. Brawd o Brydydd.-Mae angen ar yr awdwr hwn ddysgu fod ganddo lawer etto i'w ddysgu cyn y daw yn Brydydd o nod. Mae amryw o'r cyfansoddiadau hyn yn feddiannol ar lawer o deilyngdod ond y ped- war goreu o'r pedwar-ar-bumtheg ydynt Harri, y ddau Gomer, ac Addfwyn. Mae y pedwar hyn yn agos iawn a bod yn gyfartal. Mae Harri yn meddu ar fwy o amrywiaeth a bywiogrwydd. Ystyriwn ef y goreu yn yr ymdrechfa hon. Efe bia y wobr. (I'w barhau.)
CWRDD MISOL DYFFRYN ABERDAR.
CWRDD MISOL DYFFRYN ABERDAR. Ionawr yr 16e2 a'r 17eg, cvnnaliwyd Cyfarfod Misol yn Seion, Cwmaman. Nos Fawrth, pre- gethwyd gan Mr. Williams, Abernant, a Mr. Davies, Gadlys. Dydd Mercher, am hanner awr wedi 10, pregethwyd gan Mri. Jenkins, Pontypwl, a Jones, Bethel, Abernant. Am 2, gan Mr. Williams, Soar, Llandyfaen, a Mr. Williams, Mountainash. Am 6, gan Mr. Davies, Hirwaen, a Mr. John, Ynyslwyd, Aberdar. Pregethwyd ar bwnc y cyf- arfod gan Mr. John. Yn y gynnadledd, penderfynwyd,— 1. tod y cyfarfodnesaf i fod yn Bethel, Aber- nant, ar yr 20fed a'r 2lain o Chwefror. 2. Fod Mr. Davies, Gadlys, i br.'gethu ar bwnc y cwrdd. sef Sefydlogrwydd Crefyddol. 3. FodMr. David Evans; Aberdar, i ddanfon allan gylchlythyrau at yr eglwvsi, yn herwydd y fund i gynnorthwyo Mrs. Nicholas. 4. Fodygynnadledd yn dymuno mewn modd taer ar bob eglwys yn y cylch i wneyd casgliad, yn ei ffordd ddewisedig ei bun, at y drysorfa uchod mor fuan ag y bydd yn bosibl, a'i ddanfon i'r trys. orydd penodedig, sef Mr. David Evans, draper, 11, Jenkin's Street, Aberdare. uan toct teimiad yn rhai o'r eglwysi am wneya rbywbeth er cynnorthwyo ein hanwyl chwaer, Mrs. Nicholas, yn ei thraliod presenol, gadewch i ni wneyd heb oedi-yn awr y mae angen. Byddwn yn dri diolchjrar i unrhy w eglwys, teulu, neu berson, am gynnorthwyo yn yr achos teilwng hwn. Cafwyd cyfarfod da dros ben. Dywedai rhai o'r brodyr mai y goreu o'r oil ydoedd. Da iawn oedd geiiym gael Mr., Davies, y gweinidog, a'i eglwys, mor ddedwydd, cysurus, a Uwyddlannus. Diolch yn fawr i bobl Cwmaman am eu caredigrwydd. Duw Abraham fyddo yn Dduw iddynt oil. THOS. JOHN, Ysg.
CWRDD MISOL CWM RHYMNI.
CWRDD MISOL CWM RHYMNI. Cynnaliwyd y cwrdd uchod' yn Nghaerffili, ar y 15fed a'r 16eg o lonawr, 1866. Y noson gyntaf, am 7 o'r gloch, dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. Tbos. Phillips, Llysfaen; a phregeth- wyd gan y Parchn. J. P. Williams, Rhymni, a B. E. Thomas, Gelligaer. Am 10, dranoeth, dechreu- wyd y cyfarfod gan y Parch. W. Jones, Tongwvn- las; a phregetbodd Mr. J. R. Jones, o Goleg Llangollen, a'r Parch. W. P. Williams, Bedwas. Am 2, dechreuwyd gan y Parch. D. Richards (A.); a phregethwyd gan y Parchn. W. Jones, Tongwvn- las, a J. S. Jones, Tirphil. Am 6, dechreuwyd gan y Parch. M. Wright, Twyngwyn a phregethwyd gan y Parch. W. T. Davies, Argoed, a'r Parch. R. Williams, Hengoed. Cafwyd cyfarfod da iawn-y brodyr yn pregethu yn effeithiol, a'r dylanwadau dwyfol yn cael eu teimlo drwyddynt. Yn y gynnadledd, am 12 o'r gloch dydd Mawrth, wedi i'r Parch. B. E. Thomas gymrqeryd y gadair, penderfynwyd yn unfrydol ar a ganlyn :— J. tod uioicngarwcn gwresocat y cyranod i'w gyflwyno i'r Parch. W. P. Williams am y bregeth ragorol a gafwyd ganddo ar "Ymarfer duwioldeb gartref." 2. Fod y ddwy eglwys ganhno!, sef Twyngwyn ac Ainon, Tongwynlas, i gael en derbyn ivr'sb y Cwrdd Misol. 3. Fod y Cwrdd Misol nesaf i fod yn Nghaer- salem, Bargoed, ar y 12fed o'r 13eg o Chwefror y Parch. T. E. Rowlands i bregethu ar Orchestion gweddi daer. 4. Fod y Parchn. W. P. Williams a J. S, Jones i bregethu y noson gyntaf. Llawenydd (ie- "°nvm weled agwedd mor diy- muriol ar >'cho« 0 dan weinidogaeth y brawd anwyl a' Mr. Rowlands; y capel newydd eang ages o plien, a'r brodyr a'r chwiorydd haelionus yn rhoddi (nid benthyg ar log na d log,) eu £100, eu JE50, eu £20, ac oddiyno i lawr hyd y punnoedd. Nid bir y gall y ddyled sefyll o flaen y fath gannons nerthol, Yr ydym yn diolch i Dduw fod ein brodyr ag sydd yn meddu arian wedi dyfod hefyd i feddu calon i gyfranu. Diolchwn, mewn undeb &'n brodyr, i Mr. a Mrs. Davies, Factory Mr. a Mrs. Williams, Ty'nyrallt, ac ereill, am eu caredigrwydd yn rhoddi ciniaw a the yn rhad i'r holl weinidogion. Taled yr Ar. glwydd iddynt am eu haelioni. J. P. WILLIAMS, Ysg. 0
GOHEBIAETH 0 OGLEDD LLOEGR.
GOHEBIAETH 0 OGLEDD LLOEGR. Stockton-on-Tees.—Stockton sydd dref weith- yddol fawr a phoblogaidd. Gorwedda ar lanau y Tees brydferth, rhwng Darlington a Middlesbro', 11 milltir o'r blaenaf, a phump o'r olaf. Mae un ran o'r dref (sef y fwyaf o lawer), yn swydd Durham, a'r rhan arall yn Ngogledd swydd Caer- efrog. Yr oedd gweithiau haiarn enwogyn, ac o amgylch y dref o'r blaen ond yn bresenol, mae un o'r gweithiau mwyaf a harddaf yn Ngogledd Lloegr wedi cvchwyn. Gwaith cledrau yw i fod. Nid yw y melinau yn barod etto, ond YUJae nifer fawr o ffwrneisiau puddling ar waith eisioes. Bydd i gynnwys dros gant o ffwrneisiau puddling, pan y bydd yn barod. Prif lywydd y gwaith yw Charley Hill, Ysw, gynt o Bontypridd; ae y mae ef yn rhan-feddiannydd hefyd. Sais yw Mr. Hill, gen- edigol o Wlad yr Haf. Manager y forthwylfa yw Mr. LI. Roberts, gynt o Bontypridd, honeddwr tawel, cyfrifol, teimladwy, a chall. Dau Sais sydd o dano ef, and yn foneddigion i'r pen. Nos Calan, cydeisteddodd rhwng 80 a 100 o'r gweithwyr, yn nghyd a'u meistri, i gyd-fwyta ciniaw ddanteithiol yn ystafell Cyfrinfa yr Ondeb, yr hon sydd yn y Royal Hotel yn y dref hon ac y mae y chwaeth A ddangoswyd gan Mr. Parson a'i foneddiges yn glod i'w pen a'u calon. Cawsom wledd, mewn gwirion- edd. Yr ydym ni yma yn barnu mai dvma y ffordd oreu i efteithio undeb a chydymdeiralad rhwng y meistr a'r gweithiwr. Wedi symud y liieiniau, cyfarfyddwyd drachefn i gael gwledd i'r meddwl. Llywyddwyd y cyfarfod gan Mr. Wm. Phillips, gynt o Aberdar, yn cael ei gynnorthwyo ar y ddeau gan Mr. Reall, ac ar yr aswy gan Mr. Finch, ein harolygyddion. Cawsom areithiau doniol gan y personau canlynol :—Parch. B. James, gynt o'r Pil; a'r Mrd. G. J. Thomas, Middlesbro'; T. Thomas, Newport Rowlands, Patent Fuel; E. Finch, a T. Devenport. Dealled y darllenydd mai prif bwnc y siarad yn y cyfarfod oedd yr Undeb, 1 yn nghyd &'r lies sydd w-edi, ac yn deilliaw i'r gweithiwr a'r meistr trwyddo. Mae yr Undeb wedi dyfod yn ffaith fawr yn Lloegr, nid yn unig gyda'r gweithwyr, ond gyda phob meistr rhydd- frydig yn y wlad. Lie mae yr Undeb mewn grym, nid oes eisieu harinery b6dau urddasol (?) hyny a elwir gaffers, pa. rai sydd mor lluosog mewn llawer gwaitti yn Nghymru; ac nid ydynt dda i ddim, oddieithr i un banner wylio yr hsnner arall. Nis gallasai y Pwyllgor fyth wneyd gwell gwaith na chy.fIogi y Mrd.Q. J. Thomas, T. Thomas, H W. Rowlands, i ymweied a gwahanol weithiau Cymru. Byddai iddynt hwy, gan eu bod yn gallu siarad Saesneg yn dda, ya Gymry pur, ac yn ddynion call, osod yr Undeb o flaen y Cymry yn y fath oleu, fely celai dderbyniad croesawgar ganddynt. Stockton. vy. R.
ABERDAR.
ABERDAR. Anrhegu ysgrifinydd Cyfrinfa Rhosyn Morgan- wg.—Cynnaliwyd cyfarfod i'r dyben uchod yn Rose &Cast!e, nosLun, Ion. 8fed. Cymmerwyd llyw- yddiaeth y cyfarfod gan y Parch. Ddr. Price, G.M., a'r is-lywyddiaeth gan Mr. Jenkins, Agent. Mr. D. R. Lewis o dd y guest y noson hon. Wedi i'r Gyfrinfa brofi Mr. L. am ddwyflynecJd, a'i gael yn ddyn goriest, didwyll, a gweithgar gyda'r Gyfrinfa, penderfynasant ddangos eu parch iddo fel dyn. garwr gwir werthfawr igymdeithas, trwy ei anrhegu a writing desk, inkstand, pencil case, a Beibl hardd i'w blentyn anwyl, yr hwn sydd yn addaw dyn mwy na'l dad. Mae yn iawn i ddywedyd fod yGyfrnfawedi llwyddo mewn rhif a gwerth er pan mae Mr. Lewis yn ysgrifenydd iddi fel y canlyn —Mewn rhif, 50; mewn gwerth, £112 Os 3c. Dyna' pabam y cafodd ei anrhegu. Cyflwynwyd yr anrhegion gan Mrs. Eva s, yr hostess. Derbyn- iwyd hwynt gyda theimladau o ddiolchgarweh. Dvwedodd Mr. L. nad oedd yn ystyried ei hun yn deilwng o honynt, oblegid mai ei ddyledswydd oedd gwneyd yr.hyn oedd wedi wneyd. Mae yr inscrip- tion canlynol ar y writing desk Prese., ted to Mr. David R. Lewis, by the Rose of Glamorgan Lodge, No. 4450, held at the Rose & Castle Inn, Aber- dare, as a token of gratitude for his faithfulness as Secretary, Jan, 8th: 1866." Ac a ganlyn ar y Beibl a gyflwynwyd i'r bachgen bach Cyflwyu. ediir i Master Theophilus Lewis, gan Gyfrinfa Rhosyn Morganwg. U.O., U.M., fel arwydd o barch didwyli am ei barodrwydd yn cynnorthwyo ei anwyl dad i wasanaethu y Gyfrinfa fel ysgrifen- ydd. Ion. 8fed, 1866." Cymmerwyd rhan yn y cyfarfod gun Mri. Thos. Howells a'i gyf., Jenkin Howells a'i gyf, Griffith Thomas, H. Jones, H. Williams, D. Wil'i-vms, E. G. Price, a T. John. Wedi tilu < iolchgarwch i'r itywyd i, a chanu Hen Wlad fy Nhadau, ymadawodd pawb, wedi cael cwrdd da. Deallwyf fod yr Iforiaid etto yn bwr- iadu anrhegu Mr. D. R. Lewis. Dymunaf boh rhwvddineb a llwyddiant i Mr. L. i wneyd daio:'i fel dyngarwr a chrefyddwr. Cyfarfod neillduad gweinidog.—Ionawr 7fed a'r 8fed, cynnaliwyd cyfarfod yn y Gadlys er neillduo Mr. David Davies, myfyriwr o Bontypwl, yn weini- flofT, ar yr eghvys. Dydd Sul, pregethwyd gan y Parchn. T. T. Davies, Cwmaman W. Williams, Mountain Ash; T. John, Ynyslwyd; W. Harris, Heolyfelin a T. F. Williams, Llandyfaen, gweini- dog yr eglwys, a gododd Mr. Davies i'r Athrofa. Boreu dydd Llun, am 10, cymmerodd yr ordination Ie. Wedi darllen a gweddio gan Mr. John, Ynys- lwyd, gvrnaeth y Parch. Ddr. Priee, cyn-weinidog yr eglwys, sylwadau pwrpasal ar Natur yr Eglwys Gristionogol. Gofynodd y gofyniadan arferol i'r gweinidog ieuanc, pa rai u atebwyd er boddlon- rwydd i'r gynnulleidfa, a dyrchafodd yr urdti-weddi gyda theimlad a thaerineb. Pregethwyd i'r eglwys gan y Parch. E. Evans, Dowlais; ac i'r gweinidog ieuanc gan ei athraw parchus, sef Dr. Thomas, Pont)pwl. Yn y prydnawn, pregethwyd gan y Parchn. J. Jones, Abercwmboye, a D. Davies, Hirwaen. Am 6, gan y Parchn. W. Samuel, Cwnu- bach, a T. F. Williams, Handyfaen. Yr oedd y cyfarfodydd yn rhai da neillduol, Gellid meddw I fod Duw yn rhoddi arwdddion o'i gymmeradwyaeth i'r hyn a gyflawnwyd. Mae gair yn angenrheidiol am eglwys y Gadlys. Hon yw yr wythfed rnerch i Galfaria, a'r ieuengaf. Mae yma gapel tlws dros ben wedi ei godi, o dan arolygiaeth Dr. Price, ac egl«- vs luoaog a gweithgar. Nis gallai Mr. Davies, fel dyn ieuanc am waith, gael gwell eglwys yn Nghymru, ac yn wir, yr wyf yn credu ei fod yn deilwng o'r lie. Mae yn ymddangos yn ddyn duw- iol a gweithgar. Gobeithio y caiff fod yn lIaw Duw yn llwyddiannus. Mae Dr. Price mewn fix, yn inethu yn deg a gwybod pa le y ca le i godi capel etto. Mae wedi codi capeli yn mhob man ag oedd yn galw am danynt, ac os na wna rhyw le newydd agor yn fuan, bydd yn sicr o fyned allan ) tua'r Iwerddon neu ryw le, oblegid helaethu ter- fynau teyrnas Emma-viel yw ei fwyd a'i ddiod. Mae wedi llanw dyffryn Aoerd ir a^ egwyddorion y Bedyddwyr; ac mae fel tad y parchus a thyner yn nghanol yr eglwysi sydd wedi myned allan o'i eglwys, a'u gweinidogion. Y Gymdeithas Frytanaidd Wyddelig Artrefol.- Talodd y Parch. Mr. ilaitlaud, ysgrifenydd y gymdeithas hon, ymweliad a'r lie hwn nos Ian diweddaf, pryd y cafwyd anerchiad ganddo ar weithrediadau y gymdeithas yn yr Iwerddon, yn nghapel y Saeson. Cymmerwyd rhan yn y cyfarfod hefyd gan Dr. Price, E. G. Price, Ysw., a'r Parch. T. A. Pryce, y gweinidog. Gwn'awd casgliad ar ddiwedd y cyfarfod. GOHEBYDD.
PWLLHELI.
PWLLHELI. OYFAEFOD LLENYDDOL ONDEB Y" YSGOLION. Ionawr laf, cynnaliwyd trydedd gvlchwvl yr undeb hwn yn nghapel hardd newydd Pwllheli, yr hwn oedd yn llawn o wrandawwyr ac ysgolion. Y beirniaid oeddynt Cynddelw, Cenin ab, a Mr. R. Griffiths (Eos Lleyn). Dechreuwyd y cyfarfod cyntaf am 1 o'r gloch, pryd y dewiswyd y Parch. O. J. Roberts, Ty'ndonen, i lywyddu, yr hwn wedi anerchiad pwrpasot a atwodd— 1. Kai dan 15 oed i adrocld Salm 15.: 16 yn eys- tadlu goreu, R. Evans, Ty'ndonen ail, oreu, Jane z, Thomas, Tyddyn Shon. 2. Tri dan 15 oed i ganu Cylchdon goreu. tri 'o ysgol Porthynlleyn ail oreu, tri o yssrol P- idi. 3. Bech^yn dan 10 oed i adrodd, Rhwym vf i dref: goreu, R. R herts, Tyddynshon ail, John Roberts, Tyddynshon. 4. Dadganu pedwarawd; D. Lloyd a'i gyf., Tyddynshon, a J. Roberts a'i gyf., Pwllheli, yn gyfartal; ail, Thomas Williams a'i gyf., Pwllheli. 5. Beirniadaeth Cynddelw ar y PrycldcsLll ar Paul a Silas yn Pbilippi; gwobrwywyd Mr. John Griffith (Maesyrt), Tyddynshon, ? John Hughes, Llanhaiarn, yn ail. 6. Adrodd Un cyfaill cywir, gan eiiethod goreu, M. Roberts, Tyddyn Shon ail, — Roberts, Port- ynlleyn. 7. Beirniadaeth Cynddelw ar yr Englynion i'r Sarff Bres; gwobrwywyd Mr. John Griffiths (Maesyn), Tyddynshon. 8. Dadganu Y Ddwy Fair, gan rai dan 15 oed goreu, — Williams, Pwllheli; ail, Jane Thomas, Tyddyn Shon. 9. Darllen yn ddifyfyr; goreu, David Jones, Tyddynshon ail, Ellen Williams, Pwllheli. 10. Beirniadaeth Cynddelw ar y traethodau ar Effeithiau niweidiol ymarferiad a diodydd meddw- ol gan weinidogion yr efengyl, a phrofreswyr crefydd goreu, B. R. Edwards, Pwllheli; ail, John Jones, Ty'ndonen. 11. Dadganu Ohio gan gorau o blant; goreu, Pwllheli; ail, Portynlleyn. Ar hyn, ymwasgarwyd mewn boddhad meddwl, i gael adgyfnerthiad i'r corff. Cyfarfyddwyd eil- waith am 5 o'r gloch. Dewiswyd y Parch. "Lewis Jones, Pwllheli, i lywyddu, ac wedi cael anerch- iadan gan amryw o'r beirdd, galwodd y llywydd 1. Ar fechgvn dan 15 oed i adrodd Dim a Rhyw- beth goreu, Robert Evans, Ty'ndonen ail, David Jones, Tyddynshon. 2. Dadganu, 0 pa bryd y cawn ni gwrdd, gan un ferch; Catherine Jones, Pwllheli, a M. A. Roberts Tyddynshon, yn gyfartal; ail, Margaret Prichard Tyddyn Shon, ac Ellen Williams, Pwllheli, yn gyf- artal. 3. Dadganu Bass Solo goreu, David Lloyd a Griffith Roberts, Tyddynshon, yn gyfai f^I • ail, John Roberts, Pwllheli, a John Lloyd, Tyda.viislion, yn gyfartal. 4. Adrodd Y G^eat Eastern EfengyJaidd goreu Ellen Williams, Pwllheli; ail, Thomas Hum- phreys, Pwllheli. 5. Beirniadaeth Cynddelw ar y traethodau ar Capernaum, cyfyngedig i ferched; goreu, Ellen Williams, Pwllheli. 6. Dadganu unrhyw Alaw gan rai dros 50 oed tri yn eystadlu, a nwobrwywyd hwynt oil. 7. Adrodd Edrych yn mlaen, gan enethod dan 15 oed goreu, Geneth o Portyulleyn ail, June Thomas, Tyddynshon. 8. Dadganu deuawd, Pa fodd y giauha r goreu David Lloyd, a John Lloyd, Tyddynshon; ail' John Roberts a'i gyfaill, Pwllheli. 9. Beirniadaeth Cynddelw ar yr Eaiynau ar Esgyniad Crist; goreu, Capt. O. Hughes, Tyddyn Shon; ail, John Griffith (Maesyn). 10. Datganu, 'Rwy'n caru'm hanwyl Wlad, gan gorau cor Tyddynshon a Phwllheli yn gyfartal oreu, a chor Porthynlleyn yn ail. 11. Areithio yn ddifyfyr ar y Gwyut; an ym- geisydd, sef John Hughes, Llanhai. rn. 12. Datganu triawd, Deigryn y Milwr goreu Thomas Williams, Pwllheli, a'i blallt; ail orCI] David L' -d a'i gyf., Tyddynshon, a Hugh Parry a'i gyf., Pm-thynUeyn, yn gyfartal. 13. Darllen yn ddifyfyr; goreu, Griffith Jones Pwllheli, ail, Thomas Humphreys, Pwllheli. 14. B irniadaeth Cynddelw ar y traethodau ar Yr apostoiion, eu swydd, a nodweddion gwahan- iaethol y deudleg;" goreu, Capt. O. Hughes, Tyddynshon; ail, John Williams, Porthynlleyn. 15. Datganu St. Ambrose; goreu, cor Pwllheli a chor Tyddynshon, yn gyfartal; ail, cor Porth- ynlleyn. Hysbyswyd y cyferfydd y Pwyllgor yn MhwlJ. heli am ddeg o'r gloch yn y boreu, y Mercher olaf yn Mai, i wneyd trefniad iu gogyfer a'r gylchwyl nesaf; a dywedai Cynddelw, gan eu bod wedi rhoddirhybyddo un dydd a blwyddyn, y gallwn gacieirio y bardd buddugol; ac efallai IDai hyny fydd oreu, rhag ofn i'r wlad fyned heb feirdd cadeiiiol (os ydyw hyny o ryw bwys i rywun). Wedi Mr. B. R. Edwards, Pwllheli, gyonyg, a Mr. W. Owen (diweddar Isathraw Ysgo) Ramadegol Bottwnog, yr hwn a fedyddiwyd wythnos yn ol gan y Parch. O. J. Roberts), eilio amryw ddiolchiadau, ac i Cynddelw ateb, a chynnyg diolchgarwch i'r yrngeiswvr, yn enwedig y rhai aflwyddiannus, yr hyn a gefnogwyd gan Ceninfab, ac a fabwysiadwyd yn galonog, ymadawwyd, gan fod yn sici' y bydd Cof hirfaith am y cyfarfod." GRIFFITH ROBERTS, Ysg.