Tarian Y Gweithiwr

NODION 0 RHYMNI. GAN OVVAIN GLYNDWR. Cyngherdd mawreddog yn ngwir ystlyr I' y gair oedd yr un gafodd y Rhymniaid mos Lun diweddaf yn y Neuadd Gyhoedd- us, gan Gor Meibion Rhymni, pan y per- Jiormiwyd yr opera 'Enchanted Isle' I (D Jenkins, Mus. Bac.) Mae y gwaith dasurol hwn wedi cyfareddu cynulleidfa- oedd gwlad y gan lawer gwaith yn flaen- orol, a diau y deil i'w cyfareddu eto am oesau. Clywsom fod cantorion enwog Aberdar, Aberystwyth, Aberhonddu, Port Talbot, &c.,wedi gwneud cyiiawnder ag ef ya flaenorol; ond ni fu erioed ar danau mwy peroroi na nos Luu diweddaf, pan ddatganwyd ef gan ardal cerddgar Rhymni, dan arweiniad Mr Dan Owen. Erbyn yr amser penodol yr oedd y neuadd yn orlawn o edmygwyr can, a chanoedd yn gorfod dychwelyd adref yn siomedig am nad oedd lie yn llety y gan. Wedi i'r cerddlu seingar gymeryd eu lle- oedd ar yr esgynlawr, ac i Mr Rees Harris roddi ei anerchiad o'r gadair, dyna Dan Owen ar ei draed, yn dechreu ysgwyd y baton, a'r beroriaeth fwyaf swynol yn disgyn yn donau ar glustiau y gynulleidfa; ond aid seiniau yn yr ynys gyfareddol, oblegid cychwynwyd y wledd gyda 'Iesu o Nazareth' (Dr Parry), ac wedi hyny Gorphwysa Di' (Tom Price), dau ddarn s}dd wedi gwneud argraffiadau dwfn ar gynulleidfaoedd Cynnu lawer gwaith. Yna aeth y cor yn ei flaen at brif waith y cyngherdd, ar yr ynys gyfareddol. Yr oedd < Thai o unawdwvr goreu Cymru wedi eu < sicrhau i g meryd i fyny y gwahanol gymer- 1 iadau :—Soprano, Miss S M Lewis, Ebbw Vale; contralto, Miss Mary Richards, I Rhymni; tenor, Mr R Thomas, Llanelli; I bass, Mr G T Llewelyn, Port Talbot, j Hefyd cymerwyd cymeriadau llai gan ein cantorion lieol :—Mri James Evans, D Richards, J E Jones, a W B Evans. j Gofynai dau o'r cydg^nau am leisiau cymysg .ac unwyd a'r llanciau gaa nifer luosog o 1 idanod, y rhai a ganent fel eosiaid. Cyfeil- iv?yd ar y perdonegau gan Mr Watkins, Dowlais, a Mr Abel Jones, Rhymni. Heb fanylu, digon yw dweyd i'r oil wneud eu .gwaith yn fedrus, meistrolgar, ac uwchradd .•ol, ya enwedig Miss Mary Richards, yr hon yn eithaf teg gyrhaeddodd top note' y cyngherdd, er mai contralto yw hi. Yr ydym yn llongyfarch Cor Meibion Rhymni ar ei lwyddiant neillduol ar ei faes newydd. Yr oedd y cor hwn a'i arweinydd smedrus wedi sicrhau nod uchaf corau meib- ion ar lwyfan ) r Eisteddfod Genedlaethol •sfwy nag unwaith yn barod ond weithian geltir dweyd eu boc wedi esgyn copa uchaf perffeithrwydd cerdd a chao, ac mae bri newydd yn eiddo y cor a phlufyn newydd •yn ngbap yr arweinydd. Mae cysylltiad ;2.rweiniol Mr Owen a Chor Meibion Rhym- ni wedi ei ddwyn i sylw a safle glasurol yn ,3Sfghymru, f/1 gwnaeth cysylltiad arweiniol Mr John Price a'r Cor Mawr ei godi yntau, ~a chyfrifir hwy heddyw fel dau, nad oes eu thagorach a'u medrusach yn nghelf arwein- yddiaeth gorawl Gwlad y gan. Cyfansodd- odd Mr Jenkins yr opera swynber a drama- yddol ar eiriau allan o Tempest' (Shakes- speare), aq fel gwyr pobun sydd wedi darllen y gerdd, mae y plot yn swynol a rhamantus —yr hen wr Prospero a'r ferch Miranda fel "<unig drigianwyr yr ynys oedd wedi cael idewino, a'r hen wr ei hun yn peithyn i iwyth y dewinwyr. Mae Hong wrth drugar- edd y tonau yn nesu at yr ynys, ac ar ei fowrdd Due Milanbiff yn caru rhwng :Mennda hardd a'r Due, a rhyffcdd mor "fedrus mae y llanc Dafydd gyda charu ar Fbapyr. Y nos o'r blaen daeth Honed ystafell 'iawr y Llyfrgell yn nghyd i wrando ar Mr Henry Davies yn traddodi darlith ar ddiog- .e. lwch y glowyr. Cymerwyd y gadair gan Mr W Morgan, is-reotyvr y glofeydd. Yr oedd yn ddarlith ymarferol, ac o'i chario allan, gall alII i lowr ddiogelu ei fywyd a'i esgyrn. Rhoddodd glod i lowyr Rhymni am eu medr i gadw angeu a damweiniau draw, a dangosodd drwy ffigyrau nad yw damweiniau, ar gyfartaledd, cuwch yn Rhymni a manau ereill, er fod y top yma yn ddigon briw yn ami. Rhoddodd eglur- had goleu ar lusern y glowyr, er nad oes fawr o oleu yn llawer o honynt. Tynai .ddarluniau bywoesgeulusdra ami i lowr gyda'i waith—y gaffer yn myned o gwmpas y talcenau yn dweyd wrth un, John, mae ijngen post yn y fan yma.' John yn ateb, 1 Yr oeddwn yn hvvyiio at hyny pan ddaeth- cch yn mlaen.' Y gaffer ar ei daith ac yn dweyd wrth un ara 1, Dafy dd, mae angen post yn y fan hon.' Dafydd drachefn yn ateb, Wet, syr, pe buasech funyd yn hwy cyn dyfod heibio chwi gawsech ei weled ar ei draed.' Y gaffer, yn groes i'w arfer, wedi cyrhaedd pen ei daith, yn dychwelyd 'yn oi yr un ffordd, ac yn cael y lleoedd cyntaf o hyd heb host, ac yn myned alias o'i dymher, Wei,' meddai John, mae y crwtyn wedi myned i gyrchu post er's &mser, ac yn fercian yn lie gwneud ei waitb.' Y gaffer i ffwrdd a chyfarfod y crwtyn heb yr un post, ac yn gofyn iddo, B'le mae'r post ? « Pa host ? meddai y crwtyn. Y post yr anfonodd John di j i'w gyrchu,' meddai y gaffer. I Nid i I gyrchu post yr anfonodd fi,' meddai y j crwtyn. Difrifol yw gweled y glowyr yn y sefyllfa hon y dyddiau hyn, gyda phethau sydd yn dal cysylltiadau tnor f agos a pharhad y bywyd. Credai ef, ar yr un pryd, fod y dydd ar wawrio pan fydd medr a gofal y glowyr yn lleihau dam- weiniau. Dywedai fod mwy o fywydau yn I cael eu colli cirwy y mas ddamweiniau hyn, o ddiffyg gofal, na chan y tanchwaoedd mawrion. Pwy nos, cafwyd cyfarfod cymysgedig o deimlad^u y natur ddynol i ffarweiio a Mr a Mrs Morgan Joseph, Islwyn terrace, ar eu hymadawiad i fyw yn Nghaerdydd. Llonwyd y cyfarfod o'r gadair gan wyneb siriol, a sylwadau athrylith y boneddwr hynaws Mr E Thorn -s (Ap Tydfil). Plen. tyn Rbymni yw Morgan, ac yn Mhont- lottyn, ei anwyl briod, a'r ddau yn anwyl iawn gan y ddau le ar gyfrif eu rhinweddau amlwg a dealldwriaeth cyflym ac uwch- raddol. Yn ystod y cyfarfod, cyflwynwyd iddynt anrhegion gwerthfawr yn cynwys tea and coffee service drud, fel arwydd sylweddol o barch hen gyfeillion boreu oes atynt. Heulwen y ddaear a'r nef weno arnynt yn ninas fawr y llongau. Troi hiraeth yn llestri arian—ac aur, Wnaeth y cwrdd i Morgan Y bathol dysteb weithian A wiria glod ei wraig Ian. Dro yn oi hysbyses awenyddion fy ngwlad beth oedd testynau Eisteddfod Cadair Gwent, am Mawrthgwyn nesaf, ac } wedi hyny cawsant wybod mai y perawen- ydd Elfed yw y pwyswr. Erbyn hyn mae y rhaglen wedi hedeg i bedwar ban y byd 3 0 Swyddfa yr enwog Ap Elyrch. Gwelaf £ nad oes dim ceiniog yn llai na chant punt < i'r eor goreu yn y brif gystadleuaeth, gyda .1 iarlun, gwerth tri gini, o arweinydd y i syfryw gor. Mae 25p i gor meibion, gyda < rheol nad oes caniatad i neb o aelodau Cor i Meibion Rbymni i esgyn y llwyfan yn y f gystadleuaeth hon, dan unrhyw enw, nac i gynorthwyo unrhyw barti. Mae yma 15p gor un-gynulleidfa lOp i gorau plant, a ( 5p i gorau beehgyn. Bydd y bydenwog f Mr S Coleridge Taylor yn llywyddu y M Fainc feirniadol; Mr Tom Price, Merthyr, j i Mr Leacon, Caerdyad, yn dal ei freich- < au i fyny. (

Siarad yn y Tafarndy ar ) Nos Sadwrn y Pai. ) 1 Myfi yw'r haliar gora, I £ Dyna'r gwir, dyna'r gwir; 1 I starto yn y bora, 3 Dyna'r gwir. 1 Mi halia mewn i'r partin ) Dwy ddram mewn un i Mocyn, f Rwy'n haliar anghyffredin, 1 Ond Iwo wyf i Rhysyn, ) Dyna'r gwir, dyna'r gwir. t Os caf fy ngeffil Bullar, Lyna'r gwir, dyna'r gwir f Mi ddeiaf nol yn gynar, Dyna'r gwir. ( Fio'n halio yn Llety Shincyn, Ac efyd Midle Dyffryn, ( Rhwy wedi meiddu Hopkin, I Dyna'r gwir, dyna rjfgwir. ( Rhwy'n myned i Blaenllacha, < Dyna'r gwir, dyna'r gwir, ] Gael gwel'd beth gaf i yna, < Dyna'r gwir. I Os na chaf jobin halio ] Nid af i ddim i labro, Ond treiaf am riparo < Nei am fyn'd i goido. I Dyna'r gwir, dyna'r gwir. Doed dyn o lie y delo, 1 Dyna'r gwir, dyna'r gwir, Os y'm yn galli halio, Dyna'r gwir, Mi ddala swllt men dima, Os cwiddwn yn Blaen Llecha, Nei unrhyw le yn Rhondda, Mai fi yw'r haliar gora, Dyna'r gwir, dyna'r gwir. ABERDARWR.

Ystrad, Rhondda. Dymunaf ycbydig o'ch gofod i gofnodi marwolaeth a chladdedigaeth Mrs Mar- garet Davies, Gelligaled Stores, Ystrad, Khondda, yr hyn gymerodd le yn sydyn ac annisgwyliadwy, nos Fawrth, y 23ain o Ionawr, 1906, a hi yn 32 mlwydd oed. Merch ydoedd yr ymadawedig i Mr David Ware, yr hwn a symudodd i fyw i'r gymydogaeth boblog hon tua deng mlynedd ar hugain yn ol o ardal Mynydd Cynffyg. Ymddengys fod iddo frawd yn awr yn flaenor parchus a gweithgar gyda'r Methodistiaid yn Mynydd Cynffyg, a deallwn fod iddo luaws o berthynasau ereill yn Aberafon. Tua saith mlynedd yn ol, cafodd ein brawd y profiad chwerw o hebrwng gweddillion ei hoff briod i dy ei hir gartref, a bellach y mae wedi cael y profiad o hebrwng gweddillion marwol ei ferch ragorol (yr hynaf o un-ar-ddego blant) i'w gwely pridd. Y mae naw o'r plant eto yn fyw, ac i gyd ond un yn y gymyd- ogaeth hon, ac yn cerdded ffyrdd rhin- wedd a sobrwvdd. Y mae Mrs Davies, a'r baban dwy flwydd oed gladdwyd ganddynt yn fuan wedi ei dyfodiad i'r Rhondda, hefyd yn fyw, ond yn y wlad o wynfyd pur heb haint.' Nid ydym pn petruso dweyd hyn am y baban, nac im y chwaer ragorol sydd wedi ein gadael. Dilys genym fod y ddwy hyn. a'u mam, iveithiau yn ddyogel yn mreichiau arwr Mawr pen Calfaria. Rhwng pump a chwe' mlynedd yn ol fmunodd gwrthddrych ein hysgrif mewn jlan briodas a gwr ieuanc dychlynaidd, o'r ;nw Mr Benjamin Davies, mab Mr a Mrs Davies, -Cilgwyn bach, Llandysul, a thyst- olaeth ddiamwys ein cyfaill yw ei fod wedi -olli cydmargwir deilwng o'r enw, a thyst- olaeth ei holl gydnabod yw ei bod yn oneddiges yn ngwir ystyr y gair. Bu yn ngwasanaeth y Cynghorwr Thomas rhomas am bedair blynedd ar ddeg, a lywed y gwr da hwnw yn groew ei bod yn erch dawel, ac yn un o'r goreuon fu yn ei I vasanaeth erioed. Yr un yw ei dystiol- leth am ei phriod, yr hwn, yntau hefyd fu yn I ii wasanaeth am tua deng mlynedd. Ar iu priodas ymsefydlodd y ddau mewn I nasnichdy o'r enw Gelligaled Stores grocer shop), ac enillasant iddynt eu ,dll'101 enw da gan y cyhoedd mewn byr Ui.oer. Adeiiadasant, fel ereill o'u blaen, awer o gestyll yn yr awyr; ond y mae J rhai hyny oil, mor bell ag y mae a fyno Mrs Davies a hwy, wedi eu chwalu. Daeth 7 chwalwr i fyny,' ac nid yw hwnw byth yn jadaei teulu fel y cafodd hwy. Yn y nasnachdy uchod y mae ein cyfaill eto, ac In ymladd brwydrau bywyd yn awr heb ei )nod, Ein dymuniad yw am i nawdd r nef fod drosto ef a'i rai bach, y rhai rdynt dri mewn nifer-dau fab ac un erch. Yr oedd Mrs Davies yn aelod crefyddol ) eglwys Iesu Grist yn Bethel (M.C.), istrad, Rhondda, ac nid gormod yw dweyd ii bod yn mysg ein goreuon mewn lledneis- 'wydd, ffyddlondeb, haelfrydedd, ac ym- irech. Yr oedd mor ffyddlawn ag y gellid iisswy1 iddi fod yn yr holl dy, yn mynychu [tyd yn oed yr Ysgol Sul, ac nid heb lawer ) ymdrech y gall gwraig ieuanc a thri o Dlant bychain i ofalu am danynt, wneud lyn. Y dydd Sadwrn canlynol i'w marwolaeth, daeth tyrfa lluosog yn nghyd i hebrwng ei gweddillion i gladdfa gyhoeddus L ethrddu. Er ei bod yn ddydd Sadwrn, nid gormod gan y masnachwyr oedd gadael eu masnach D t3 im y prydnawn, er dod i'r angladd i ddangos eu pareh i'r ymadawedig a'u cyd- ymdeimlad a'r galarwyr yn eu dydd blin. Gweinyddffyd ar yr achlysur galarus gan y Parch T Lloyd ei gweinidog. Heddwch i'w llwch hyd yr adeg y gwel Duw yn dda i'w galw i fod ger ei fron yn lion ei gwedd.

Pontypridd a'r Cylch. Mr Golygydd,—Digwyddodd gwall yn y llith'yr wythnos ddiweddaf yn hanes cladd- edigaeth Richard Harries; Parch W Davies, y gweinidog, oedd yn gweinyddu, ac nid T Davies ac R A James, ond cym- eryd rhan wnaeth y ddau olaf. Mae disgwyliad mawr yn y dref am y Sul nesaf, a rhan or wythnos nesaf, pan ddisgwylir y Parchn David Gwynfryn Jones, Llandudno, ac R B Jones, inyshir i was- anaethu yn nghapel E<^lw}^ Bach. Yr ydym yn gobeithio y byy genhadaeth yn llwyddiant ya y dref booiog yma, Diolch fod y brodyr anwyl yn dod, ac erfyniwn am i'r meistr mawr ddod gyda'i weision ffydd- Ion a llafurus, ac y bydd yma lawer yn cael eu hachub. Clywais fod cwrdd nos Sadwrn nesaf i fod ar y Tymbl, a gorym- daith oddiyno i'r Eglwys Bach. Mae brodyr anwyl y diwygiad yn dra ffyddlon, sef G Richards, J Price, J Joseph, D Daniels, Goodwyn, G Bryn, T Davies, Mr a Mrs Hughes, o gapel Rhondda, &c. Ciywais fod rhai o'r ffyddloniaid uchod yn son am gael cyfarfodydd diwygiadol etc tua'r Pasg. Wei, gobeithio mai felly y bydd, ac y bydd llwyddiant mawr ar y gwaith. Mae Mr David Williams, Myrddin House, wet ciel ei ddewis yn arolygwi Ysgol Sul y Tabernacl am y llwyodyi t bresenol. Mae Mr Williams yn ddyn cadarn yn yr Ysgrvthyrau, a medrus gyda'r trefniadau, ac felly y mae y right man for the post. Llanwyd y swydd bwysig hon y flwyddyn ddiweddaf gan Mr F P Harries, sef mab y Parch H Harries, Treherbert. Gwnaeth ei waith yn ardjerchog, a chafodd ganmoliaeth fawr, a gwn y gwna ei olynydd eto yr un fel. Gwelais y dydd o'r blaen Mr J John a W Lloyd, sef dau arweinydd canu yn y cylch, ac wedi, ac yn teimlo yn llwyddiant cerddoriaeth y cysegr. Da oedd genym weled y ddau mor rhagorol a ded- wydd a lion er eu llafur gyda'r gwaith da yn neillduol y canu. Cefais air y dydd o'r blaen a D Thomas, Ysw., yr hwn sydd wedi bod yn ffyddlon a charedig iawn at achos crefydd a phob achos teilwng trwy y blvnvddau. Tebyg y bydd yn dod i aros yn fuan i Drefforest, ac felly yn aelod i Libanus lie y mae wedi treulio cynifer o flynyddoedd, ac wedi bod o gymaint o wasanaeth i'r achos yn y lie a'r cylch. Ni fu erioed un mwy parod i gynorthwyo achosion gwan na Mr Thomas, ac yn edmygwr y weinidogaeth, ac y mae yn Hawn o dan y diwygiad. Bydded iddo flwyddi lawer eto i fwynhau moddion gras, yn herwydd moddion gras yw hyfrydwch pena ei fywyd. Gall ganu y penill hwnw gyda hwyl- Yn dy waith y mae fy mywyd, Yn dy waith y mae fy hedd,' &c. Mae y Parch D E Davies, Libanus, yn edrych yn rhagorol v, edi dyfod i'r cylch a'r gwaith da yn myned yn y blaen gystal ag y gellir dymuno, a'r praidd a'u bugail yn el hollol ddedwydd. Mae Esgob Bethlehem, Rhydfelen yn parhau i weithio yn egniol gyda phob cangheu a golwg hapus ar y gwaith da, ond yn teimlo yn fawr ar ol y brawd ffyddlon Richard Harries. Mae yn dipyn o gysur fod y gwaith alcan wedi cyffroi dipyn yn ddiweddar mae wedi bod yn hynod o araf er's tro, ac y mae arafwch gweithfaol yn effeithio ar bob cylch. Mae y Parch J R Jones wedi ail-ddechreu ar ei hoff waith eto, sef pregethu. Da oedd genym ddeall fod y brawd o Gilfynydd, sef y Parch R D Phillips, gweinidog y Bedyddwyr yn parhau i wella. Credwn y bydd yntau yn alluog yn fuan i gyhoeddi Crist yn Waredwr eto gyda bias. Mae gweithio annghyffredin ar y llinell newydd sydd ger y gwaith alcan, a chredwc y bydd yn gaffaeliad mawr i'r cylch yn mhen ychydig. Clywais fod cwrdd hapus iawn wedi bod yn Salem, Gwain-y- Celyn, yn ddiweddar i anrhegu Mr J Hughes, A.C., a'i briod ar eu priodas. Mae y ddau wedi bod yn weithgar iawn yn Salem trwy y blynyddau, ac ar eu priodas, cymerodd yr eglwys weithgar yn Salem fantais ar y cyfle i ddangos ei pharch a'i gwerthfawrogiad o'u llufurtrwy eu hanrhegu C3 a rhoddion gwerthfawr. Caraswn wybod y manylion, ond ni chefais hwynt, a phe buaswn ond yn gwybod am y cwrdd, buaswn yno, yn herwydd fy adnabydd- iaeth a'm pared dwfn i'r ddau. Eich dau mi longyfarchaf, Yn ddedwydd byddo chwi, A phan y caffoch deulu Boed rheiny yn A. C.; A Johnny fyddo'n canu, A Mai fach yr un modd, A'r cryd a gaffo'i siglo A byddwch wrth eich bodd. Os teulu a luosogo ( Dywedwch • naw neu ddeg,' Rhagluniaeth Duw ofalo Am deulu mwyn Tonteg.

Abercynon. Marwolaeth. Dydd Iau, Chwefror laf, ar ol deg diwrnod o gystudd blin, yn ei breswylfod, Gwynfa, Abercynon, ymadawodd a'r fuch- edd hon un o gymeriadau puraf yr eglwys Gristionogol, ya mherson y cyfaill Daniel Thomas. Cymerwyd ef yn glaf yn y lofa, Ionawr 22ain, yn canlyn anaf a gafodd ychydig ddiwrnodiau cyn hyny, ac wedi cyrhaedd adret, aeth i'w wely, ac ni chod- odd mwyach Ganwyd ef yn Aberdar tua'r flwyddyn 1847, ac yr oedd yn 58 mlwydd oed. Dechreuodd weithio yn y lofa yn ieuanc iawn, a pharhaodd yn y gwaith glo hyd ei fedd gyda'r eithriad o yehydig amser fu yn swyddfa'r DARIAIV, yn argraffu ei rifynau cyntaf. Bu y u gweithio yn Aberdar, Penygraig, Ferndale, Tylorstown, ac Abercynon, ac y mae ganddo lu o gyfeill- ion yn y lleoedd hyn. Cymerodd ei angladd le y dydd LIun canlynol, ac hebryngwyd ei weddillion marwol i fynwent gyhoeddus Abercynon, gan dorf o gyfeillion a pberthynasau. Gwasanaethwyd yn y ty ac ar lan y bedd gan y Parchn Dr Phillips, Tylorstown, a B Watkins, Psnuel, Ferndale, a gwelsom yn ei angladd hefyd y Parchn D J Mans, Merthyr, W Jones (ei weinidog), J R Hughes, ac R S Thomas, Abercynon. Derbyniodd ei briod a'i ferch lawer o lythyron o gydymdeimlad, ac yn eu plith li rai oddiwrth ei gyioedion- Dyfed, a'r Parch Landeg Powell, Caerffili. Galara dwy chwaer ar ei ol, un yn Aberdar—Mrs Jane Thomas, ac un yn Wilkesbarre, Pen- sylvania—Mrs Mary Davies. j

—- Penrhiwceibr. Cymdeithas Lenyddol. Cwrdd o rydd ymddiddan fu gan y gymdeithas uchod nos Wener diweddaf, ar y testyn A ddylid cyfyngu gweith- garwch y rhyw fenywaidd i'r cylch teuluaidd,' Agorwyd yr ymddiddan gan Mr Edward Morgan, Station Terrace, yn fyr ac yn gryno. Cafwyd gwahanol farnau ar y cwestiwn, yr hyn oedd yn gwneud y cwrdd yn dra dyddorol. Diolchwyd i Mr I Morgan am agor yr ymddiddan mor bwrpasol.-Goh. y Gym.

Gwahoddiad. I Eisteddfod Treharris, Chwefror, 1ge9; 1906. Os ydych am ddiwrnod 0 fwynhad, &c., Wei deuwch i'r Eisteddfod, Am fwynhad Cewch yma bob dyddanion, Rydd ddawnus ffordd i ddynion I siarad am gysuron Iach hwylus law a chalon Yn y wlad. Ca siroedd Cymru bellach Chwareu teg, A llawer man heb rwgnach Yn ddireg Ga fyw'n gysurus weithion Yn social ffordd y Saeson, I ysgwyd dwylaw'n dirion A mil o anhebgorion, Wna hwylus ffordd i ddynion A dyrus ffyrdd fu'n anon Ddaw yn deg. Fe aeth y lecsiwn drosodd Gyda bri, &c., A llawer un o'i anfodd Gollodd spri; Ond deuwch i Treharris Cewch bobpeth yma'n drefnus Os byddwch yn ei ddewis, Ac ambell ateb hwylus, Wrth siarad yn gysurus, Chwi gewch ddiwrnod iachus Heb hepian yn anhapas Cofiwch chwi. Daw rhai o Ddyffryn Cynon Tua'r lie, &c., 0 Rymni fe ddaw dynion Tua'r dre' Bydd ilu o Langyfelach, A Dyffryn llawer pellach Yn cwrdd a gwyr Llancaiach, A mawrion Ystrad Mynach, A brodyr o Llanbradach Mewn un lie. Daw hefyd o Gilfynydd Fechgyn doeth, Ac hyfwyn wyr Senghenydd Ddoniau coeth; Er llunio pob llawenydd, A mwyrriant cwm a mynydd, 0 droion blin hen drefydd Rho'wch dro uwchlaw y glenydd, Wna ddodi pawb yn ddedwydd Yn gwlwm gyda'i gilydd Heb ffrwyth yn swn fforestydd Dyna ddaeth. Cewch roesaw gan y Pwyllgor Am y dydd, &c., Heb ofyn dim yn rhagor Am y dydd, Bydd Jacob Ray mewn anian Wrth y llyw, &c., Mewn cadair fawr ei hunan Bydd yn fyw, Yn gwylio pob symudiad Er rhwystro swn a siarad, I Pan fyddo gwylaidd feirniad A'i britwaith yn ei brofiad, Yn amlwg ddweyd ei deimlad Rho'wch chwi Amen' o gariad Yn ei Glyw. Gwas Twyn y Gareg.

Cydnabyddiaeth y Weinidog* aeth. Syr,—Cyfyd y cwestiwn uchod i sylw neillduol yn ein plith fel Methodistiaid Cal- finaidd yn y dyddiau hyn, ac nid heb fod gwir angen am hyny. Ond, yn anwahaned- ig gysylltiedig a chydnabyddiaeth y weinid- ogaeth, daw achos yr eglwysi gweiniaid ger- t ron, yn herwydd eu hanallu i gydnabod y v. einidogaeth fel ag y carent; er hyny, rhaid cydnabod bron yn ddieithriad mai yr eglwysi gwan ar gyfartaledd eu haelodau sydd yn cyfranu fwyaf tuag at y weinidog- aeth. Credwn, os ydym fel enwad i lwyddo yn y dyfodol, yn enwedig mewn ardaloedd anmhoblog y wlad (oherwydd bod eu meibion a'u merched wedi gorfod ymadael am y trefydd a'r gweithteydd) y bydd yn rhaid i ni wynebu y ffaith gan symud yn mlaen mewn modd hunaoymwadol a phen- derfynol. Yn nghyfarfod y blaenoriaid, a gynaliwyd yn Mhontypridd, er ystyried y cwestiwn uchod, dywedodd Mr Alderman R Lewis eithaf gwir wrth eilio penderfyniad Mr M John, pan y dywedodd mai yr unig feddyginiaeth ar gyfer yr anhawsder i ni fel Cyfundeb gael Common Fund,' a bod i bob gweinidog gael ei gydnabod am ei was- anaeth Sabbothol allan o honi. Awgryma ryw gynllun tebyg a eanlyn i fy meddwl, sef fod i ni yn y De fabwysiadu yr egwyddor, ac i'r Gymanfa nodi trysorydd cyffredinol, a'r gwahanol gyfarfodydd misol i ddewis eu trysoryddion. Yna fod yr eglwysi i anfon eu cyfraniadau ar gyfer y weinidogaeth drwy eu trysoryddion eglwysig i'w gwahanol trysoryddion sirol, a hwythau drachefn yn eu cyflwyno i'r trysorydd cyffredinol, oddiwrth ba un y bydd i bob eglwys dderbyn ei chyfran bob mis neu bob tri mis, fel y gwelir oreu. Y mae y Blwyddiadur am y flwyddyn 1906 wedi dod i law, ac yn ol yr ystadegau ynddo gwelwn fod yn perthyn i ni yn y De 624 o eglwysi, yn cynwys o aelodau cyflawn 120,355- Pe bai i bob eglwys dalu i fewn i'r Common Fund ar gyfartaledd 8 geiniog v ms-pedair wythLos-am bob aelod, gellid ralu i bob gweinidog 32S y Sabboth; 9 ceiniog, 36s; 10 ceiniog, 40s; u ceiniog, 0' 44s a swllt, 48s. Felly, gwelir hyd yn nod fod ond 9 ceiniog y mis ar gyfartaledd yn cael eu talu i fewn, a bod gweinidog yn gwasanaethu bob Sabboth drwy y flwyddyn j yn mhob un o r 624 eglwysi sydd yn perthyn i'r enwad, daw yn 36s ar gyfartaledd. Hyderaf hefyd y bydd i gyfran helaeth o'r Can' Mil Punau g^el eu defnyddio er rhoddi cychwyniad i'r fund. Drwy gynllun y gronfa gyfiredinol, gwelir yn amlwg ystyr | Corn y Methodistiaid Calfinaidd, pan y bydd i bob aelcd o'r Corff o dan yr un am- I gylchiadau dderbyn yr un breintiau, Cwmdarf D. EDWARDS.

Tabernacl, Hirwaun, Gyda'r hyfrydwch mwyaf yr ydwyf, yr wythnos hon eto, yn ceisio anfon ychydig o hanes ein Cymdeithas Ddirwestol, ac y mae ein heneidiau yn gorfoleddu wrth ganfod fod y nefcedd fawr yn bendithio ein hymdrechion. Nos Fercher, Chwefror 7fed, cynaliwyd yr unfed cyfarfod ar bymtbeg cysylltiedig a hi, ac yr oedd yn un o'r goreuon eto. Wrth i ni edrych yn fanwl ar bethau, y mae yn syndod meddwl fel mae'r plant a'r bobl ieuainc yn cymeryd cymaint o ddydd- ordeb i ymbarotoi bob wythnos ond yn sicr fe dala y ffordd iddynt ete, ar ol cefnu ar y byd hwn a'i helbulon, pan y byddant yn derbyn eu gwobr Agorwyd y cyfarfod gan Peter Daniel Roderick, ac o'r gynulleidfa fawr oedd yn bresenol, penderfynwyd i D P Davies gymeryd y gadair. Wedi cael anerchiad byr gan y llywydd, yn ol yr arfcriad, dechreuwyd ar y rhaglen, a ch2fwyd ad- roddiadau gan Annie Price, Willie Bevan a Bennie Vaughan unawd ar y Flute gan Robert Morrib, a gorfodwyd ef i chwareu yr ail waith. Adroddiadau gan Freddie A-akefield a Lizzie Bevan unawd, Lizzie Wakefield; adroddiadau gan Mary Ann Fees a J J Davies ton gan y parti, dan arweiniad Dd DI Roderick; unawd ar y Zither gan Bessie Jacobs, a gorfod Iddi chwareu yr ail waith unawd gan Annie Lizzie Thomas; ton gan barti o fechgyn dan arweiniad John Re-es Jones, y rhai Il erfodwyd i ganu eilwaith. Adroddiad gan Annie Hopkins; deuawd gan Lizzie A Rees a Jenny Williams; ac unawd gan W T Davies. Yna terfynwyd trwy ganu yr hen emyn adnabyddus- Cysegrwn flaenffrwytla dyddiau'n hoes.* J. J. D., Ysg.

John Prowle's Prize Drawing 1 beg to anounce that the committee has postponed the above Drawing to February 26, 1906, and to urge upon those who have not yet sent in their dupiicates, to do so by February 22nd. 3 Yours truly, j W. ROSBBR, Sec.

A GREAT COUGH CURE. Undoubtedly the 'COLTSFOJT LUNG ELIXIR' is the most successful cure for j Roughs, Colds, and Bronchitis. Prep 1 red j from great lung-healing balsamic plants, In bottles at Is Ud and 2s 9d at ail Cnem- ists and Stores, or post free direct from | Inventor, MORGAN W. JAMES, Chemist, j Lianeiiy, South Wales. j W?bat the Rev. Geler Owen, Kidwelly, |says ;— j i can testify I have hsd nothing equal | to your 1 Coltsfoot Lung Elixir' for curing I Cough and Bronchitis, I feel I mu:;t iay a good word about it.' ( September 25th, 1905.

Siloh, Aberdar. j Cwrdd Cystadleuol. Nos Sadwrn, Ionawr iofed, cafwyd un arall o'r gyfres bythefnosol yn y capel uchod, dan lywyddiaeth hapus y brawd addfwyn, Mr Richard Williams, Stag street, Wedi i Mr Evan Evans, David street, ddechreu y cwrdd drwy ddarllen a gweddio, aethpwyd yn mlaen gyda y rhaglen Araeth ddifyfyr, testyn Gonestrwydd'— Wm Morris Jones, Penwaun. Unawd i rai dros 25 oed, emyn 549 o'r Caniedydd—Wm Morris Jones. Unawd soprano neu denor, I Llythyr fy Mam '—Edith Edwards. Hanesyn dyddorol gan John Edwards (Alaw Goch). Pedwarawd i blant dan 13 oed, alaw ac alto, Oes mae maddeuant 1 ti'— Parti Icuan Gwiljm Unawd i ferched dros 16 oed, emyn 546 o'r Caniedydd-Edith Edwards Adroddiad i blant dan 14 oed, emyn 822 Caniedydd- Eleanor Williams. Dadl ddifyfyr-David Forwaid a John Edwards. Clorianwyd y cerddorion gan Mr David Forward, a'r amrywiaeth gan Mr S Adolphus I Jones. J Aethpwyd drwy y diolchiadau arferol ar gynygiad Mr Benjamin Jenkins ac eiliad 1 Mr Evan Evans. Terfynwyd drwy weddi gan Mr Thomas Evans. Yr oedd yn un o'r J cyrddau goreu a gawsom.

"——— Relation of the Church and the People. A Public Meeting Will be held at the I Constitutional Hall, Aberdare On THURSDAY, Feb. 22nd, 1906. Speakers:— CANON CAMBER-WILLIAMS; W F. de WINTON, Esq., W. GODFREY, Esq, and others. Admission by Ticket, 7.30 to 7.50. Tickets free, to be obtained of all Church peo- ple. Doors open at 7.30, chair to be taken at 8 p m. I

I Creulonderau yn Rwsia. 0 gymydogaeth Kherson, yn Bwsia, ceir adroddiad na ddarllenasom ei gyi- elyb, am ysgelerder, er's llawer o amser. Yr ysgelerderau sydd genym i'w cofnodi a gyflawnwyd gan y gwladwyr. Dinystr- iwyd palasdy ganddynt; y gerddi, hefyd, y gwmllanoedd, peirianau, a'r offer amaethyddol. Nid digon ydoedd hyn gan yr anwar- ¡ laid, ond mynasant bastynu Hoi, defaid, ac wyn, i farwolaeth, a chylymu eynSoa- au yr ychain aredig mawrion a'r ceffylan ¡ gwedd cryfion yn nghyd. Wedi hyny I gollyngasant ergydion atpnt; a'r amfeil- I iaid dychrynedig, yn eu hymdrech i ddiane, yn dryllio cnawd y naili y Hall I yn y modd mwyaf arswydus. Nid oedd hyn, chwaith, yn ddigon o gretilcndeb ganddynt. Yn nesaf cylym- asant feirch wrth adenydd melin wynt, yr hon a'u chwyrnellent drwy yr awyr," nes yr oedd eu hymysgaroedd yn ymdywallt j allan tra y curid hwy yn erbyn y ddaear yn iihroadau yr olwynion. Pan dywyllodd y Bos gwnaeth yr aag- henfilod deudroed goelcerth. Gorchudd- iwyd cvrff y ceffylau a phyg, a rhwymwyd rheffynau gwellt wedi eu trochi mewn. olew kerosene wrth eu cynffonau a'u myngau. Yn gynddeirieg gan eu Uosg- iadau carlamai y meirch yn orwyllt ar draws y meusydd, hyd nes y cwympent i lawr yn feirw. 0 le. o'r enw Tsaritzinsko ceir hanes mwy erchyll fyth. Gwaith y sect hereti- caidd a elwir y 'Joanniti' ydoedd yr ysgelerder hwn. Proffesa y rhai hyn eu hunain yn ddysgyblion i'r Tad loan o Constrad. Yn un o'u cyfarfodydd crefyddol, yn ddiweddar, penderfynasant offrymu aberth dynol i'r Duw Goruchaf Gwaeddodd dynes ddeugain mlwydd oed, mam i bump o blant:Af fi yn aberth. Gwnewch a mi fel y gweloch yn oreu. Dioddefaf y cwbl.' Dranoeth cafwyd ei chorff marw ar y brif ffordd wedi ei ddarnio yn ddychr)inllyd, a dyn yn ei fathru, dan waeddi Dos i'r Nef oedd'