Baner ac Amserau Cymru

I A tA, t AA. TY YR ARGLWYDDI. Dvim Llun, Awst 9fed. Daeth yr arglwyddI ynghyd erbyn pump o'r gloch. Sc" /Wo T?rcf, Cydgordiad Morop, Arddangosiad Llyif • oedd n. A 1,1 Prlcv a oedd Gofynodd Arglwydd yn mryd y Dywodraeth gy Lmeryd rhan mewn ?rddJgo?d Jiyngesol ???gLtra mLy mn M ?yUfapethauybth? y? Yn Affghamstau a China. Mewn attcb.ad i hy^ dywcdodd Iarll Granville na(i oedd efe yn gwybod ? un dull mwy CranvlUen??c  ???g,, tuag at annoeth 1 °?"? 0 ddyrysu ei amcan ei hun Twrci, ac u" ™ Twrci, ?"S ag y gallai hi edrych arnynt fel cefnogaethiddii wnn f u coisiadau nmawna theg Dywodraethau  am Idrh gyflawni ei hym- nvymiadau o dan Gyttundeb Berlin. CredM mai barn pawb oedd yn gwybod am yr ?ylchi.d. au yn dda ydoedd, y byddai gadael Twrci yn y sef- vHh V mae ynddi ar hyn 0 bryd, pan nad oes diog- elwch am fywyd na meddiannan hyd yn oed yn N'oliaer Cystenyn ei hun, yn rhwym o osod tertyn ar yr ymherodraeth ei hun yn fuan iawn. Nis gall pethau barhau yn hir etto yno oni chymmer rhyw lyfnewidiad le. A mean Lly wodraeth ei Mawrhy di, er pan oedd wedi ymaflyd yn yr awenau, yn mhob ymwneyd o'i heiddo ft phwngc y Dwyrain, oedd dwyn diwygiadau oddi amgylch yn y rlian Ewropaidd ac Asiaidd o Twrci, fel ag i osgoi pob trychineb o'r fath, os gellir canys nid i Twrci ei hun, fel gwlad unigol, y byddai y eyfryw dryehineb yn ffynnonell perygl, ond i holl Ewrop yn ogystal. Cydweithredu er dwyn diwygiadau oddi amgylek a attaliant bob enbydrwydd o'r fath hyd yr oedd yn bossibl, y mae prif alluoedd Ewrop yn y dyddiau presennol. Nid oedd efe (yr iarll) o gwbl yn ddall i use yn ddiystyr o'r anhawsderau sydd yn rhwym o fod ar y ffordd i gael gan chwech o alluoedd gwa- hanol i gydweithredu yn galonog er eyrhaedd yr un amcan ond er fod adroddiadau wodi ac yn cael eu lledaenu, i ryw bwrpas neu gilydd, fod y cydgord- iad a ffynai cydrhyngddynt ar y cyntaf oisoes wedi troi allan yn fethiant, ac wedi ei dori i fyny ondyn unig mewn ymddangosiad, gwell ganddo ef yn ber- sonol oedd edrych ar y ffeithiau, a thynu ei gasgl- iadau oddi wrthynt. Yn y lie cyntaf, cyttunodd Galluoedd Ewrop yn unfryd i anfon kodyn Un. edig at Lywodraeth y Twrc i alw arni i gyflawini ammodau Cyttundeb Berlin yn ddioed. Ffaith arall a brofai wirioneddolrwydd y cydgordiad oedd, fod y galluoedd wedi dyfod i gydweled yn hollol o bertliynas i derfynau tir Groeg, a'u bod wedi anfon nodyn at Twrci a Groeg i ddymuno arnynt actio ar yr awgrymiadau y penderfynwyd arnynt ynnghyn- nadledd ddiweddaf Berlin Heb law hyn oil, cyd- olygasai y galluoedd ar nodyn unedig arall; sef, un mewn perthynas i helynt Montenegro. Mor bell ag y gallai efe farnu olldiwrth y ffeithiau sydd yn hysbys iddo (ac fel gweinidog tramor, y mae ef mewn gwell mantais na neb arall i wybod yr holl wir), yr oedd y chwe gallu yn ymddangos yn wir awyddus i gydweithredu yn onest, a chadw cyd- gordiad Ewrop i fyny yn ddifwlch. Gwell ganddo, efe a chwanegodd, mewn attebiadi'rrhanddiwedd- af o gwestiwn Arglwydd Stanley, ar hyn o bryd, ydoedd peidio dywedyd dim am fwriadau y Llyw- odraeth ynghylch gwneuthur yr arddangosiad llyngesol y cyfeiriwyd ato. Pa mor boenus bynag iddynt hefyd oedd y trychineb alaethus a gymmer- asai le yn Affghanistan, gallai ddyweyd nad oedd etto ddim wedi digwydd yno, nac yn un man arall, i beri i'r Weinyddiaeth newid cwrs ei gweithrediad tuag at Twrci. Ym/iidiaeth, a cliymmhorth gan y Wladwriaetli i I Ymfudwyr. Mewn attebiad 1 sylwadau a wnaea gan amryw arglwyddi, dywedodd Arglwydd Kimberley fod galwad cyffredinol am ymfudwyr yn y trefedigaeth- au Prydeinig. Yn Canada, er enghraifft, meddai, y mae tiriogaetliau eang, breision, yn barod i dder- byn ymfudwyr iddynt. Ond mewn perthynas i'r Iwerddon, at yr hon y gwnaethid eyfeiriadau gyda'r amean o awgrymu i'r Llywodraeth y priodoldeb o gynnorthwyo y bobl i ymfudo ar draul y Wladwr- iaeth, ammheuai ei arglwyddiaeth yn gryf ai ym- fiuliaeth ydoedd y feddyginiaeth fwyaf i'r wlad hono rliag ei gofidiau presennol. Dyna farn y Llywodr. aeth hefyd. Mewn perthynas i gynnorthwyo ym. fudwyr, l-hydd deddf seneddol sydd etto yn parhau mewn grym awdurdod, os mynid, i estyn y cyfryw gynnorthwy yn y ffurf o arian wedi eu codi trwy drethi lleol; ond anfynych iawn, rhaid addef, y gwncir defuydd o'r awdurdod hono. Credai ef y gallai tirfeddiannwyr yr ynys wneyd llawer iawn mwy nag y maent yn ei wneyd i'w tenantiaidtlod- ion; ac am y Llywodraeth, ei dyledswydd amlwg hi, yn ddiau, oedd edrych yn gyntaf oil pa beth a ellid ei wneyd er dadblygn adnoddaueyffredin y wlad, yn hytrach na chynnorthwyo y Gwyddelod i fvned i wledvdd ereill. TY Y CYFFREDIN. I DYDD Llun, Awst y 9fed.-Cymmerwyd y gadair I gan y Llefarydd am bedwar o'r gloch. Dei8ebau o blaid diddymu Til yr Arghvyddi. I CyUwynodd Mr. O'Connor amryw ddeisebau oddi wrth Gymdeithaaau Radicalaidd y brifddinas o blaid y penolerfyniad y mae efe wedi rhoddi rhy- budd o'i fwriad i gynnyg (mewn canlyniad i waith Tf yr Arglwyddi yn tadu mesur yr aflonyddwch yn yr Iwerddon heibio mor ddirmygus). Y pen- derfyniad yw, "na ddylai gorchwylion y cyhoedd gael eu gadael at drugaredd deddf-wneuthuriad eti- fed dol ac anghyfriM;" hyny yw, seneddwyr nad ydynt yn cael eu dewis gan etholwyr; ac, am hyny, uwch law cael eu galw i roddi cyfrif o'u goruchwyl- iaeth i neb. Gofynodd Mr. Watson ai unol a threfn y Tf oedd derbyn petisiynau a fyddont yn ymosod ar, ac yn sarhau y gangen arall o'r Ddeddfwrfa, fel yr oedd y rhai a dderbyniasid yn awr yn gwneyd. I hyn attebodd y Llefarydd trwy ddyweyd nad oedd efe yn edrych ar y deisebau fel ymosodiad ar IDY yr Arglwyddi, ac o herwydd hyny nad oedd yn ysytyried eu derbyniad fel trosedd ar reolau y TJ. Galw y milwyr yn ol o Gabul. I Mewn attebiad i gwestiwn a ofynwyd iddo gan Mr. Stanhope, gwnaeth Ardalydd Hartington ddadganiad pwysig ar sefyllfa pethau yn Affghan. istan. Dywedodd mai bwriad a phenderfyniad Llywodraeth yr India a'r Weinyddiaeth yn y wlad hon, hefyd, oedd galw yr holl filwyr Prydeinig yn ol o Cabul, er yr oil a ddigwyddasai yn adfydus yn nghymmydogaeth Candahar. Nid y galanas yn y lie hwnw, dylid deall, ydoedd yr achos, mewn un modd, iddynt ddyfod i'r penderfyniad hwn, er fod rhai o ohebwyr y newyddiaduron wedi ceisio rhoddi hyny ar ddeall pan ddaeth y peth yn wy. byddus gyntaf. Penderfyniad y daethai Llywodr- aeth ei Mawi'hydi iddo cr's peth amser ydoedd, a barnai Llywodraeth yr India, hefyd, nad oedd dim yn yr hyn a ddigwyddasai yn Candahar a'i ham- gylchoedd yn galw am iddynt beidio ei gario allan vn ol eu bwi?ia?l cyntaf. Da gan y T?? hefyd, 37? Lliau, fyddai deall fod y peth ei hun yn cael C1 ??i?u d gyda chydsymad ?hymmemdwy?th ? ?1 y Cadfridog Stewart, yr hwn aydd oruchaf yno, yn boliticaidd yn gystal a milwrol. Darlic"- odd Ysgrifenydd yr India ddau neu dri o cleie- gramau a dderbyniasid oddi wrth y cadfndog a enwyd, yn mha rai y dywedai fod yr holl amcanion oedd mewn golwg wrth fyned i Cabul wedi eu cyr- 'I.. _1_1.n ;'1' haedd; ac am hyny, nad oeact angen o gwu, »- fyddin aros yno yn hwy. Mewn perthynas 1 Ameer newydd Affghanistan, Abdul Rahman, gallai ddy. weyd fod Ardalydd Ripon wedi ymgadw rhag gwneuthur ond mor Ileied fyth ag ydoedd yn bos. sibl o ytrirwymiadau gydag ef. Yn yr un nw yr oedd Arglwydd Lytton, hefyd, wedi gweitlired"- Mewn attebiad i gwestiwn a ofynwyd iddo gan Mr. Ashmead Bartlett, dywedodd ei arglwyddiaetn, yn mhellach, ei bod yn anhawdd iawn cael gwybod. aeth sicr, aa un y gellid (libynu arni, ynghylch y mudiadau a gweithrediadau y Rwssiaid yn Ngwla v Turcomaniaid yn Nghanolbarth Asia; ond creaa y gallai sierhau- y Tj1 o un peth; set, toa gau" bychan o filwyr Kwssiaidd yn ymdaith trwy Y wlad hono, ac yn gwneyd hyny yn nghyfeiriad Herat ac Affghanistan yn ddiammheu; ond nid oedd achos i neb gymmeryd y cyffro Ueiaf or lier. wydd, canys yn yr un ystyr yn gymmhwys y gallai y Rwssiaid neu y Persiaid ddywedyd fod y Cad- fridog Roberts, gyda'r fyddin gref sydd ganddo dan ei arweiniad, yn ymdaith yn awr i Candabai, yn myned yn ngliyfeiriad Persia a thiriogaethau Rwssia. Derbyniodd y Ty y sylw hwn gyda chwerthin calonog a chymmeradwyaeth inawr. Bu Abdul Rahman, ameer presennol Affghanistan, am ddeuddcng mlynedd yu derbyn blwydd-dal gan ymherawdwr Rwssia, pan yn ffoadur o wiaa e enedigaeth; ac nid ydyw ond peth ilw ddisgwyl yn naturiol iddo deimlo yn garedig tuag at ei gym- mwynaswr. Am Ayoub Khan, y pnf achos or galanas diweddar ar ianau yr afon llelmund, Did oedd ei arglwyddiaeth yn deall fod ganddo tin™J swyddogion milwraidd Rwssiaidd yn mysg ei fydd- in. Nis gellir gwadu, ac nid oes gan y Llywodr- aeth yr awydd neiaf i wadu, fod sefyllfa Candaha. ar hyn o bryd yn un wir ddifnfol; m byddai dun yn cael ei ennill wrth geisio lleiliau difrifwch Y sefyUfa; ond dylid cofio yn wyneb hyn fod ad- gyfnerthion mawrion wedi eu hanfon yno o Nva- hanol gyfeiriadau, ac nid oedent hwythau ymdaitli yn mlaen er cyrhaedd y ddiuas mor fuan ag Y byddo yn bossibl, gellir bod yn hydorus. Hollol ddisynwyr oedd dyweyd fod y fyddm Brydeinig wedi derbyn gorchymyn i encilio o wlad y gelyn, a bod hyny yn ei gosod yn agored lr cyhuddiad o lwfrdra, pan mai y ffaith ydyw fod y cadfridogion Roberts a Phayre yn prysuro eu goreu yn erbyn y gelyn ei hun. Rhoddodd y T £ gymmeradwyaeth wresog i ddadganiad yr ardalydd urddasol. ?aMy??; +_.rMl I .0 PA l_nl_ I 4._ -11 1 Wedi i amryw ian orcnwynuu gaei cu waiuu, gwnaeth Ardalydd Hartington adroddiad dyddorol arall; sef, ar sefyllfa bresennol gorchwylion y cy- hoedd, a pha fesurau a gymmerir mewn llaw am yr wythnos. Teimlai y Llywodraeth, meddai, yn an- ewyllysgar i ofyn i'r T £ wneyd unrhyw aberthau mawrion; ond yr oeddynt, ar ol cymmeryd pob peth i ystyriaeth, wedi penderfynu myned yn mlaen gyda mesurau ag yr oedd cyfeiriad arbenig wedi ei wneyd atynt yn yr araeth o'r orsedd ar ddechren yr eisteddiad. Yn mysg eraill, gallai enwi mesur Rhwymedigaeth y Meiatr i'w Weithiwr, fel un o r rhai yr eir yn mlaen yn egniol gydag ef. Nid yw y Llywodraeth am adael mesur y Cwningod a'r Ys- gyfarnogod o'r neilldu chwaith, canys y mae hwnw eisoes wedi pasio ei ail ddarlleniad, a'i egwyddor wedi derbyn cymmeradwyaeth unfrydol y T; o r hyn lleiaf heb i ymraniad gymmeryd He arno. Am fesur y claddfeydd, gwyddent oil ei fod wedi pasio trwy DJ yr Arglwyddi, a chynnygid ei ail ddar- lleniad yn Nhf y Cyffredin nos lau nesaf, modd y caent hwythau, o leiaf, gylieusara 1 aciaagan eu barn arno. Ni thybiai y Llywodraeth y ceid llawer o drafferth gyda'r tri mesur i "Rifo y Bobl (un i Loegr a Chymru; un i Ysgotland; a'r trydydd i'r Iwerddon), a mesur ParMd y Deddfau sydd ar Derfynu (cyfraith y balot, er enghraifft). JR,haid oedd pasio y rhai hyn cyn y gellid ymwahanu; oy<M yn rhy ddiweddar yn yr eisteddiad nesaf. Dygai yntau ei hun Gyllideb yr India ger bron yn mhen yr wythnos. Terfynodd ei arglwyddiaeth trwy ddymuno cymmhorth y Tj i'r Llywodraeth i gario ei mesurau. Ceisiwyd cael ganddo ddyweyd pa beth oedd bwriadau y Weinyddiaeth am yr wyth. nos ddilynol, ond efe a wrthododd yn bendant gymmeryd ei lithio i ddyweyd gair ar hyny. Yn y gweithrediadau dilynol nid oedd dim yn galw am gofnodiad. TY YR ARGLWYDDI. I DYDD Mawrth, Awst y lofed.-Cymmerodd yr I Arglwydd Ganghellydd ei eisteddle ar y sach wlan am bump o'r gloch. Y Gad/ridoy Burrows; ymosodiad arno, ac am- I ddiffyniad iddo yn y Tij, 1; -3 Gofynodd Arglwydd JJorcnester pwy oeau weui awdurdodi y Cadfridog Burrows i gymmeryd llyw- yddiaeth y gallu Prydeinig yn nghymmydogaeth Candahar, a pha beth yn ei yrfa flaenorol, felmilwr, oedd yn cyfiawnhau rhoddi ymddiriedaeth mor bwysig a Ilawri o gyfrifoldeb iddo. Oddi wrth y eyfan y llwyddasai efe wrth chwilio i gael gafael arno, nid oedd y swyddog dan sylw wedi cael un- rhyw brofiad blaenorol oedd yn ei gyfaddasu i'r gwaith o arwain byddin mewn gwlad fel Affghan- istan; ae am hyny, dymunai efe gael gwybod pwy oedd yn gyfrifol am ei bennodiad. Y styriai y Due o Somerset mai annheg ac nghyf. I ? I I iawn i'r eithaf oedd gwneyd ymosoaiaa rei nyn ar unrhyw swyddog, heb yn gyntaf gael yr holl fanyl. ion am y trychineb i law, sylw a gefnogwyd gan larll Morley, gyda dyweyd, os oedd ystyr o gwbl i gwestiwn Iarll Dorchester, ei fod yn cynnwys en. syniad o anghymmhwysder hollol y Cadfridog Burrows i'r swydd yr oedd efe ynddi. Gwadai y pendefig hwnw yn y modd mwyaf pendant, pa fodd bynag, ei fod ef wedi gwneyd unrhyw gyhuddiad yn erbyn Burrows, nac unrhyw swyddog arall, chwaith. Yr oil oedd efe yn ei ofyn ydoedd, trwy ba awdurdod, neu gan bwy y gosodwyd ef yn ei awydd. Barnai larll Northbrook, ar y llaw arall, fod sail deg i'r sylwadau llymion a wnaethai y Due o Somer- set ac larll Morley, yn ngwestiwn larll Dorchester, a'r hyn a ddywedasid ganddo wrth ei ddwyn yn mlaen. Os oedd y pendefig urddasol hwn yn myn. ed i wrthddadleu yn erbyn pennodiad y Cadfridog Burrows o herwydd mai un o gadweinyddion Tal. aeth Bombay ydoedd, dylai gofio mai o fysg y rhai hyny yr oeddynt wedi cael rhai o'u swyddogion enwoeaf a mwyaf effeithiol; er enghraifft, y Cad- fridog Syr Frederick Roberts. Ar hyny, gadawyd y mater i syrthio i'r llawr. Arglwydd Chelmsford. I Dywedodd y Due o Somerset fod cwestiwn yn I eondemnio ymddygiad swyddog arall, Arglwydd Chelmsford, wedi ei ddodi i lawr ar lyfrau y Tý ar I y 13eg o Gorphenaf, ond ei fod heb ei ofyn etto. Rhoed y cwestiwn hwn ar y llyfrau gan A g y StMthn.i.n. B'?. TS yu awr, nad oedd ganddo ef y b/ vyiad UeeL.any Ta dryygg^u na chondeDlDlo cymmeriad Milwraidd Argl. Chelms- ford; ao iddo ohirio y ewestiwn, yn y cyntaf, ar gais y cadfridog ei hun, ac wedi ny y> mwyn cael rhyw adroddiad i ddangos pa fodd yr oedcl cyfundrefn y gwasanaeth Wbyr yng jjf CTalw sylw at y gyfundrefn oe?dd ei Dru ??? i • i .,«»lnrw swvddog nid condemnio ymddygiaaau t dJ milwraidd pa bynag. ÜS dywedid ?? ??doedd I yr adroddiadau i'w cael, dygai yntau ei gynnygiad I YnmIaenheboediehwaMg? Cyfododd y T? am chwech o'r gloch. TY Y CYFFREDIN. -1 Dydd MaWrth, Awst Y lOfed-CVmmc-roua Y Dydd Mawrtb, Awst y lOfed-Cymmeroaa y I l?dd Y gadair am_ddn: m:wedi dan o'r I [ ° Yr Ymadaiviaa o vaoav. tit UK i,. Rvdd DCU C)nnyg,iodd 6yr KI .J, o 1 eiaf a u yn ow c?dLaCO milwraida, fod y T yn ?- ?ii- ?4! ,1,1"fnvddio V cvf-  ,-? ?, "J  leusdra i alw BYIW at y mater uchod. Dywedasai ysgrifenydd yr India, ar ran y Llyw ?odraeth y noson daenorol, fod y Cadfridog Stewart Y, I cymmeradwyo y penderfyniad i e?lw y fyddin Brydeinig yn 01 0 Oabu!. Ond y gwirionedd ydoedd, fod y penderfyn- iad hwnw Yn uR ho1101 groes i egwyddoriou mwyaf sylfaenol milwriaeth. Condemnir ef yn ddiarbed Inn awdurdodau uchel iawn yn y byd milwraidd. ?loeswyddorioncyut? milwnaeth dda a diogel ydoedd gofalu yn mlaenaf dim, pan fydd byddin yP loresavn gwlad y gelyn am sylfaen i'w gweithred- iadau (base of operations). Yn SherPur'p^ mydogaeth Cabul, yr oedd gan y yd|u[aid wlfaen ragorol o'r fath; ond yn awr, wele y Cad ??avd'?? deuddeug ?mil o ?w?r, a.dwa?in o fagn?e!a?.?u?, ar ,yaa deuddeng mil o w^r, a dwsin 0 fagnelau, ar (olaith o dri chant o Rlldu-oedd trwy ganol gwlad e?ol. Ar ei ffordd, bydd raid iddo fyned heibio ?y ?ddi?. gref; a'r enbydrwydd y b?yd? ?° -1.11 nrlr.orlrl ,'1" O'Alvn ef a'i wyr yndclo yn wasoauux 0--01-- ruthro arnynt or tu 01, tra y byddai ganddynt hwythau i "vvynebu byddin dan Ayoub Khan yn rhifo ugain mil o wfr, gyda thri dwsm o fagnelau. A thybio mai cwvmpo i ddwylaw y gelyn a winu C?Ihar cyn i Roberts fedru cyrhaedd yno, byddai y milwyr Prydeinig wedi eu can i fyny yno, a'u ho 1 ystorion wedi eu treulio; a pha beth a ddeuai o r fyddin a brysurai o Cabul i'w cynnorthwyo ar ol colli prif sylfaen ei gweithrediadau? Y n y rhyfel- cyrch trychinebus yn Affghanistan ddeugam mlyn- edd yn ol, y Dr. Bryce oedd yr unig un o un mil a'r bymtheg a ddiangodd i iellalabad. pedigwydcl- ai i'r Cadfridog Roberts yn awr gael ei orchfygu, odid fawr y llwyddai cymmaint ag un i ddiangc i adrodd yr hanes. Teimlai efe fod y Llywodraeth yn myned dan gyfrifoldeb ofnadwy o fawr yn ei gwaith yn penderfynu anfon Roberts allan, heb Sadw sylfaen y gweithrediadau i fyny; a thaer erfyniai ar yr awdurdodau i ail ystyried eu pender- fyniad a chaed sylw neu ddau i'r un perwyl gan Syr W. Barttelot. Gwrthododd Ardalydd Hartington gymmeryd ei hud-ddenu i mewn i ddadl filwrol o'r fath yma oedd wedi cael ei chodi mewn dull mor afreolaidd a dirybudd. Cyfaddefai yn rhwydd fod y Llywodr- aeth yn myned dan gyfrifoldeb mawr, ond teimlent mai eu doethineb oedd gadael pob peth o r fath at farn a synwyr da yr awdurdodau milwrol yn India, gan ba rai y mae pob mantais i wybod am yr amgylchiadau yn drwyadl. Gallai sicrhau y T, pa fodd bynag, mai nid ystyriaethau politicaidd, ar wahan i rai milwrol, oedd wedi peri iddynt ddyfod i'r penderfyniad o alw y milwyr adref. Gofynasai efe i Lywodraeth yr India cyn i'r 117einyddiaeth gartref gy synio ft'r peth, ai nid gwell a fuasai i'r Cadfridog Stewart a'i wr oedi en hymadawiad o Cabul am ennyd, gan fod y Cadfridog Roberts yn cael ei anfoii i Candahar; ond derbyniodd atteb pendant yn dyweyd nad oedd y perygl lleiaf i'r ymadawiad gymmeryd lie yn awr ac ar unwaiwi, yn wir, mai mwy dymunol oedd iddo gymmeryd lie yn uniongyrchol, yn hytrach na chael ei oedi. Os mai angenrheidiol a fyddai i'r Cadfridog Roberts o-ael rhyw sylfaen i'w weithrediadau, gallai y Cad- fridog Watson ffurfio un llawer gwell iddo nag a allai y Cadfridog Stewart pe yn aros yn Cabul. I Gorcllwlllion y Cyhoedd, a (xorphenicta yr ) Eisteddiad. Wedi i amryw gwestiynau lied ddibwynt gael eu gofyn a'u hatteb, galwodd Mr. Chaplin sylw at y mynegiad a wnaethai Ardalydd Hartington y noson flaenorol ar orchwylion y cyhoedd. Buasai llawer mwy o briodoldeb mewn mynegiad o'r fath, meddai, pe yn cael ei wneyd cyn gohirio y Ty dros wyliau y p? Y. ?., l Pasc, na phan y gwnaed ef. Da ganddo ef fuasai gweled yr ardalydd yn actio yn fwy teg tuag at y TJ, canys hollol ammhossibl oedd cario ei drefnlen ef allan, gan mor agos i'w derfyn yw yr eisteddiad. Mewn attebiad iddo dywedodd yr ardalydd iddo ef roddi ar ddeall, pan yn gwneyd ei fynegiad, mai gyda chydweithrediad calonog y ddwyblaid yn y ly yn unig yr oedd y Llywodraeth yn gobeithio gallu cario ei hamcanion allan. Eu dyledswydd hwy, fel gweinidogion ei Mawrhydi, oedd glynu wrth eu penderfyniad; a pharhiiai efe i hyderu y llwyddent, er pob peth, i'w gario allan hefyd. Mesur y Cwningod a'r Ysgyfarnogod. rn" _œ Pan gynnygiwyd tod y Ty yn ymuuim. Yu bwyllgor ar y mesur hwn, cynnygiodd Mr. Labou- chere fod ei ddarpariaethau yn cael eu gwneyd yn gymmhwysiadwy at bob math o helwriaeth. lldiodd y Llywodraeth lawer yn y mesur hwn i'r Whigiaid a'r Toriaid, meddai, a boed iddynt ildio cymmamt a hyn i'r Radicaliaid. Eiliwyd y cynnygiad gan Mr. P. Taylor. Nid mesur i ddiwygio deddfau yr hel. wriaeth vn evffredinol, ond i gyfarfod g. un achos neiUdnoi 0 achwyn ydoedd hwn, meddM &yr v. Harcourt; ac o herwydd hyny, nis gallai y Lly- odraeth dderbyn y gwelliant. Yn marn Mr. Balfour, nid oedd y mesur pan y dygwyd ef f\ bron gyntaf yn ddim amgen Mg. 1 h etholwyr; ond y mae y LIywodraeth, ar ol hyny, wedi symmud ymaith liaws o bethau oeddyn wrth. wynebus ynddo, fel y mae erbyn hyn yn lJawer gweUmesurnag oedd y,pryd, hwnw- "-Dyedodd  i' dyuu ei well. iant yn 01; end yr oeda Mr. ChaJin 11 irad pan ddaeth yn adeg (saith o'r gloch) 1 ohirio. Pan  eilwaith  -s: yr aelod dros Gano1barth swydd Lincoln yn mlaen gyda'i sylwadau "rhwystrol." Mynai Mr. Labou- chere, drachefn, dynu eiwelliant^^ondmynodd y Toriaid ranu y T? arM, pryd y cafwyd 12 drosto, a 169 yn ei ?byn-Mr. Labouchere yn pleidleisio ?byn? g?da'r mwyafrif, yn groes i w welliant ei hun. Gwnaeth yr aelodau Tonaidd amryw geisiadau pellach i attal rhwydd fynediad y mesur, pryd y "chwipiwyd" hwy yn dost adomolganMr. John Bright. Dywedodd yr hen wron, yn mysg pethau ereill, os oedd rhyw ddosbarth yn y wlad hon o gwbl ag y dylai y ddangos gofal arbemg am ei fuddiannau, mai dosbarth yr amaethwyr ydoedd hwnw. Sylwodd Mr. Watkin Williams, hefyd, mai yr unig ffordd i ddyfod allan yn glir o r anhaws- der ydoedd gwneuthur diddymiad llwyr a hollol ar ddeddfau yr belwriaeth; a diau mai yr aelod anrhydeddus dros sIr Gaerlaron sydd yn synio yn gywir; i hyny y bydd raid 1 bethau ddyfod cya pen hir ???um munyd i hanner nos, ymffurfiwyd yn bwyllgor ar y mesur, yn nghanol banllefau o gym. meradwyaeth y Rhyddfrydwyr; a chyda l amry wi„I adranau y treuliwyd y gweddill o r eisteddiad yn mron yn gwbl. TY Y CYFFREDIN. DYDD Mercher, Awst 1 leg.—Cymmerodd y I-lef. arydd y gadair am ddeng munyd wedi deuddeg o'r gloch. Treuliwyd peth amser gydag ychydig fitu Iwestiynau nad oes angen i ni ymhelaethu yn eu cyleh. Yna aeth y Llefarydd o r gadair, a chym. merwyd hi gan Dr. Lyon Playfair, cadeirydd y pwyllgorau; ac mewn canlyniad, ymffurfiodd y TJ yn bwyllgor, un waith yn rhagor, ar fesur I Y Cwningod ar Isgyfarnogod. I Ar yr adran gyntar, cynuygiouu y nmwriad 4 1 Brise fod yrhawl I saeuiu y"¡;y"UV¡;VU yu cael ei gyfyngu yn unig i'r misoedd Chwefror, Mawrth ac Ebrill yn mhob blwyddyn. Gan ei fod yn grocs i egwyddor y mesur, gwrthododd Syr William Har. court dderbyn y gwelliant hwn ac ar olpethdadl, fe'i tynwyd yn ol. Ar hyny, wele Syr John Hay yn dyfod yn mlaen gyda gwelliant i dynu y own. ingod ae ysgyfarnogod allan yn gyfangwbl o restr yr hyn a ystyrir yn helwriaeth. rth gwrs, cfwrthwynebodd Syr W. Harcourt y peth yn y modd mwyaf pendant (pa ddefnydd a fuasai pasio y mesur o gwbl os derbynid gwelliant o fath hWl1" a chadarnhawyd ei wrthodiad gan fwyafrifo 20K yn erbyn 7. Parodd clywed y ffigyrau hyn chwerthin mawr o bob tu. Wedi myned cyn belled a hyn, mynai Arglwydd Eustace Cecil (ar ol gweled fod Ardalydd Harting- ton wedi dyfod i mewn) ail ofyn y cwestiwn a ofyn- asai efe yn nechreu yr eisteddiad sef, un mown perthynas i'r drefnlen o'r gweithrediadau am y diwrnod canlynol. Dywedodd y cadeirydd wrtho _1 -1.L_- mai peth hollol atreolaidd oeaa ei nuu jurmvystro cweithrediadau y pwyllgor ar eu canol fel hyn, i ofyn cwestiwn o'r fath, gan y gallai gael oyfleusdra drachefn i'w ofyn ar derfyn yr eisteddiad. Wedi clywed hyn, dywedodd Arglwydd E. Cecil y cyn- nygiai efe fod cynnydd yn cael ei adrodd, sef cym- meryd mantais ar un o ffiirfiau y TS, os mai hyny oedd vn angenrheidiol er iddo fod mewn hofn i ofyn y cwestiwn yr oedd wedi penderfynu ei ddwyn yn mlaen. Bydd hyny etto yn afreolaidd iawn, ebai Dr. Playfair; ac os gwnewch, eoliweh mai ar eich pen chwi eich hun y sy rth y cyfrifoldeb. Ar hyny, cododd Iarll Percy i alw y cadeirydd i drefn, gan ddyweyd fod ei gyfaill urddasol wedi cynnyg ad- rodd cynnydd, ac am hyny, nad oedd gan Dr. Lyon Playfair hawl i'w rwystro i fyned yn mlaen. Xa. ddo, dim o'r fath beth camgymmeryd yr ydych, attebai y cadeirydd. O'r goreu, gwnaf fi hyny, ynte, meddai Percy yn y fan. Gyda bod hyn wedi ei wneyd, wele Arglwydd E. Cecil unwaith yn rhagor ar ei draed, gan sicrhau y Tf mai teiinlad cryf o ddyledswydd yn umg oeaa yu pen lUl<V « dori ar y gweithrediadau yn y modd yma (chwerth- in dirmygus). Cawsai nodyn oddi wrth Ardalydd Hartington yn ei hysbysu y byddai ef yn barod i wneyd dadganiad i'r perwyl a ofynai efe, a byddai cael rhywbeth o'r fath ganddo ef, fel arweinydd presennol y T, yn sicr o fod yn fanteisiol, am fod amryw aelodau yn disgwyl hyny cyn myned ymaith i'r wlad. Attebwyd ef gan yr ardalydd, gyda dy- weyd mai golidus ganddo ef oedd fod y cwestiwn wedi cael ei ddwyn yn mlaen mewn dull mor at. reolaidd. Wedi i'r arweinydd ddyweyd pa fodd yr oedd pethau i fod, tynodd Iarli Percy ei welliant yn ol, a thybiwyd fod y ffordd, bellach, yn glir i fyned yn mlaen gyda gwaith rheolaidd y pwyllgor. Ond na bn raid i'r Toryaid gael dangos chwaneg o ya- trangciau. Mewn attebiad i Mr. Barclay, dywedodd Syr iY. Harcourt fod y Llywodraeth yn benderfynol o fyned yn mlaen gyda'r mesur, er gwaethaf pob gwrthwyn* ebiad, gan chwanegu mai drwg iawn ganddo ef oedd gweled yr aelod dros Northumberland (larli Percy) yn defnyddio cynllun newydd i rwystro i'r gweithrediadau gael eu cario yn mlaen. Dygodd hyn Mr. Chaplin ar ei draed, mewn ysbryd chwerw iawn, i alw yr Ysgrifenydd Cartrefol i gyfrif am ddwyn cyhuddiad o'r fath yn erbyn y blaid Dori- aidd, gan ddyweyd nad oedd ef, fel un aelod o r blaid hono, am ymostwng dan yr ensyniad. Ar ol yr ymfflamychiad hwn, yna cliriodd yr awyrgylch fymryn. Cynnygiodd Syr William Harcourt nad oecld neb i gael Iladd yr helwriaeth ond teulu y tenant, neu ei weision, ac un arall ag y dewisai y tenant ei huu roddi y caniatad iddo fel gwobrwy neu gydnabydd- iaeth am ei waith yn lladd a dinystrio yr hel wriaeth. Mynai Syr E. Colebrooke gyfyngu yr awdurdod i un aelod yn unig o deulu y tenant, ac nid i'w holl aelodau. Cafodd Arglwydd Elcho yn y fan yma gyfleusdra i wneyd ymosodiad, yn ei arddull nod- weddiadol ei hun, ar y mesur, fel un oedd yn rhwym o gynnyrchu teimladau anhapus rhwng y meistr tir a'i denant. Gobeithiai Mr. Bright, modd bynag, fod gan D y Cyffredin uwch meddwl am synwyr da a ctiraa- (ler y tenant amaethyddol fel na byddai gwr lv, y ebiad gan ond ychydig i adael iddo ef ei hun ben- _1,1. £1rl, derfynu pa nifer o bobl a gamateia ganuuu nystrio y pryfetach a andwyent ei gnydau. bwitn- dystiodd Arglwydd John Manners yn erbyn yr ar, fer oedd gan yr aelod dros Hirminghamo draddodi darlithiau i'r Wrthblaid ar y modd y dyielit yn,* ddwyn. Appeliodd Mr. Sullivan at y Torlaid oed(I yn rhwystro i fod yn fwy tawel, a gadael i bethau fyned yn mlaen. Wedi llawer o siarad pellach, yn vstod pa un y bu Mr. Chaplin yn ddigon haerllug i ddyweyd nad oedd yr Wrthblaid yn rhwystro gor, _0 tnA_ _1.u\l T\Qg,,¡nul c,t/ll. uchwyllon y xy y "cr ?  i'  iant yr Ysgrifenydd Cartrefol, trwy fwyafnf o 1i9 yn erbyn 97. CYDnygiwyd un neu ddau 0 welliantau ereiH ar yr adran gyntaf ond daeth yr amser i fyny cyn y gallwyd myned trwy y cyfan. Hyd chwech or gloch, pryd yr ymwahanwyd, bu amryw fesur," ereill dan sylw. TY YR ARGLWYDDL '11. Dydd Iau, Awst y 12fed.-Eisteddodd yr K wydd Ganghellydd ar y sach wlan am bump t1 r gloch. Rhoed y cydsyniad brennitol, trwy c t1 Arglwyddi dirprwyol, i amryw fesurau. wyd gwneuthur trefniant darbodol gogyfe" It c }'d leusderau cynnrychiolwyr y wasg yu y ter ddiwedd yr eisteddiad presennol, a daw Y ma ger bron etto y flwyddyn nesaf. Candahai-. Ml Campberdown, wrth ofyn l r i-'J am i bapyrau yn dal perthynas 9. gwaiMM? Caur(fd har oddi wrth Affghanistan gael eu goaod a,- fw y T?, a ddywedodd ei fod ef yn ofni rhag I fesur oedd eisoes wedi esgor ar ganlyniadau mor drycI' ebus arwain i bethau gwaeth fyth yn Y I?,fodol, trwy i Abdul Rahman fyned i deimlo y?"? tjo? ?,ere o herwydd fod ei deyrnas ef yn llai "a8 eiddoiliere Ali. Mewn attebiad, dywedodd Iarll n iUa