Baner ac Amserau Cymru

AT EIN GOHEBWYR. T. jjr. G. -Collodd y llestr a enwoli yn ttyarei, iojj. R Jones, Meignant.-Cymmerir eich cais 0 dan ystyr. iaeth. • 0. Moractn Pentre- Y macyn ynnldangos fod darn o'r h..e. am. eicH cyM.d U.nyddol wedi myned ar ?\. felly, nid ydyw yn gymmhwys i'w gyhoeddi fel y mae. ? vn M? c?o?e5.-Yr ydym yn m.wr gymmerad- wvo y gofal a am lwyddiant Ilenyddiaetb, mrhydedd ciefydd a'r pwysigrwydd o gyssondeb ?,?ly,ld.1 -1 ac Yr ydym hefyd, fel chwithau, yn ueda na ddylai proffe/wyrorefydd fyned 1 ddawnsfeydd fel vr un y dywedwchiddi gael ?i ?hy??..l yn Vaenol hX ond gan fod ?i.h llythyr yn ?y -wy. cyfemad- fu personoi: arnlwg i b..b sydd yn adnabod y gym- mydogaetb, ni chyhoeddwn ef.  vn condemnio y ?he.1 be?thfnol i 141wb dmad e?p.1 Beulah, LI?.- dduIas, Bydd y- .fyu i'r aelodau dalu ar ddivedd pob Ysgol Sabbatbol, ac Y mae yn y.tyried hyn yn h%IoAaa ar Dd ydd yr A?glwydd a rhaid i ni ddy- weyd em bod -'r un ^™ ag ef ar y mater. Er fod amcanycl»byn dc.a, md yayj ynwedduB ei ddwyn yn mlun ar Ddydd yr A?gl?ydd P. h.ad allir ?erbyn taliadau Yr aeIodau ar rhy? ddi-.od r.111   hwn 0 dm eu hyftyrmeth ddtfriM.

TYSTEB I MR. GLADSTONE. TYSTEB I MDSTON'I Y MAE yn hysbys fod Tysteb gan Wcith. wyr a Khyddfrydwyr ereill Prydain i'r Anrhydeddus W. E. GLADSTONE ar droed er's ychydig 0 amser, fel cvdnabyddiaeth 01 wasanaeth mawr i'r aohos Rbyddfrydig yn y deyrnas hon. Derbynir enwau a thanysgrifiadau at y Dysteb yn y swyddfa hon. Cydnabyddir y symiau a dderbynir yn y ddwy F ANER bob bythefoos. Dechreuir gyda y rhestr gyntaf yr wythnos nesaf. Cyfarwydder yr enwau &:1' symiau at y Cyhoeddwr.

RHYBUDD I'R RHYDDFRYDWYR. I PWY bynag sydd yn adeiladu tai newyddion ar lease, bydded iddynt ofalu am gael y lease wedi ei dyddio (dated) cyn yr 20fed o 'r mis hWD, neu ni roddireu henwau ar y Register yn Gorphenaf nesaf; ac os rhoddir eu hen- wau i lawr, bydd y Revising Barrister yn sicr o'u tori ymaith, os na bydd eu leases dros chwe mis oed ar yr 20fed o Gorphenaf. Yn awr am daui, felly. W. J.

Dylai y personau hyny .ydd yn auron piLpuran i'r Uuol D?ithi?,f!.a.f.d yP"' we g\ geiniog am bedair WBS er dechreu y m!a hwn. f,?..?Ay.<.rM.-yn !t? ?y?V???; data, rfdydd Gwener diweddaf, cyhuddwyd Jyn 0 r enw Pr/eny*tan Joza PetroxRwski, cyfleHhydd, 0 srfer j"it\¡ fnntMol tuag at el wraig. kmaeyeilr- eharnr o dVeu u 45 mlwydd oed.ac y Mae ei Wføig n ntrain mlvnedd yn Jenengach nag ef. Priodwyd hwy yn mis EbriU diweddaf, a dywedai y ?wrra ?g ""d'??'e" r agog bob dydd er y pryd hwnw wedi ymddwyn  t; mewn modd annymunol. ?'f y?°? ymddyRiad wedi bod yn 1 i'r cithat ond'? oedd hefyd wedi gwneyd fcynnygfnmwyaf afre.ymol ag oedd yn ??"" i ??' "n )??n n''w??' v carnbaror mewn am ddiflyniad ri fod wed! bad ynmned?yddo'rdiwtnod ?<?'<t-,?-.? &? Yr oedd ei wraig yn t""eu, #u v» sddwl ai rod yn ddyn cyfoethog' ?? -? n???'?. e' M '?eu!u pMt-hu9. Bvdd?i yn dda ?"dda?e byddai iddi ei adael, M na welai hi byth mwyaeh. Yr oedd yn hynod 0 r annedwydd, a r gwiriouedd ydoedd ei fod yn rhy ben, 1'11' wra;g. Bu raid i'r gwr auflortunas ymrwymo yn y swm 0 Sep. y byddai iddo fol ya heddychol am llwyddYD.

I CYFARFOD MAWR 0 BLAID Y j "BALLOT," II I Mas Cymdeithas y Ballot" wedipenderlYllu cynnal eyfwfod liiosogi dylanwadol i ddadleu vlros yr angenrheidrwydd am fabwysiadu y irefn ddirgelaidd Q bleidleisio. Oynnetir y cyfarfod yn yr Arundel Hall, Llnndain, ar ddydd Gwener, y 15fed o'r mis presenjiol, 0 dan ly Wyddiaeth yr hen Kyddfrydwr profedig, Mr. Milner GiEsoN, yr hwn sydd yn debyg o gael ei bennodi .yn flaenor ar y symmttdiad o hya allan;ac yr yuym yn credu mai.gorchwyl hynod o'r anhswdd fyddai cael un mor gym- mhwya ag ef i lanw y sefyllfa. Y maeCymqeithluy" Ballot" wedi bod ary maes er's gryn ato^r, ac wedi gwneyd llawer tuag at hyrwyddo dygiad yn mlaen yr amcaa pwysig mewn golwg; ac yn awr, y mae gan aelodau y gymdeithM Mti dda i longyfarch eu giJydd 0 blegid y Hwyddmnt sydd wedi canlyn eu hymdrechion. Wedi bod wrthryn amyneddgar am amser maith ynllau yr hadau, o dan amgylchiadau hyuod o ddisglaer, y maent yn awr yn cael y pleser 0 welea yr egin ya dechreu tori allan o'r ddaear, a rhagolygen am flrwytii toreithiog i'w ganfod ar bob llaw. Nid oes un ewebtiwn poltioaidd wedi ennill cymmaint oddi wrth y Dcieddf Ddiwygiadol newydd na'r "Ballot." Y mae. yr etholiad cyflredinol sydd newydd fyned heibio wedi gwneyd lies dirfawr i'r pwngc pwysig hwn. Drwy eu hymddygiadau gormeael tuag at yr etholwyr, y diehellion a arferasanter mwyn eu hudo i'r fagl, ynghyd &'u gwaitl1 yn dynion ar 01 yr etholiad am beidio pHdleisio yn ol eu dymuniad hwydt-drwy y pethau hyn, meddwn, gwnaeth y Toryaid les dirfawr i achoa y Ballot," drwy ddangos yn amlycach yr angeri am, dano, ac argyhoeddi lliaws mawr o bersonau nad oedd dim gobaitb am ryddid etholiadol hyd nes y ceid amddi- ffyniad y Ballot." Gwyddom am rai ymgeis- wyr am etholiad, y rhai a wnaetttapt eu hym- ddangosiad ar y maes gyntaf fel gwrthwyneb- wyr penderfynol i'r drefn ddirgelaidd o bleid- leisio ond yn mhell cyn diwead yrymdrech- fa, wedi cael eu llwyr argyhoeddi o'u cam- gymmeriad. Y mae sylw awgrymiadcl Mr. Gladstone ar yr hustings yn Greenwich yn profi ei fod yntsu, yn ystod yr ymdre-hfa yn Lancashire, wedi gweled digon Vw argyhoeddi o'r anhawsdra i gynnal etholiadau rhyddion 0 dan y drefn bregennol, a'i dueadu i ddadgan ei faro fod ynrhaid cael hyny drwy y"Billot," os na ellid ei gael drwy ryw ffordd arall. Gellir dyweyd ynhollol ddibetrus fod budd- ugoliaethau diweddar y Rhyddfrydwyr wedi bod yn ennill dirfawr i'r Ballot," 0 blegid y. mae agos i bob aelod Rhyddfrydig a anfon- wyd i'r senedd yn yr etholiad diweddaf wedi dadgan ei bleidgarwch iddo, a'i bender- fyniad i wneyd ei oreu drorto. Y mae y fyddin, gan hyny, yn lliosog, ac Did oes gen- ym yr ammheuaeth leiaf y llwyddant i baaio mesur 0 blaid pleidleisio yn ddirgel. Y mae llawer iawn o wig ddadleubn ofer yn cael eu dwyn yn mlaen gan wrthwynebwyr y Ballot. Siaradant mewn modd chwydd- edig am y gwroldeb, a'r penderfyniad di-droi yn ol a ddylainodweddu dyn yn ei ymddyg- iadau politicaidd. Parablact yn ddoniol i'w ryfeddu am y ddyledswydd sydd ar bob ethol- wr i ddyfod allan "fel dyn," a phleidleisio dros ei ymgeisydd dewisedig "yn ngwyneb haul a llygad goleuni." Y mae pleidwyr y Ballot" mor barod i edmygti gwroldeb a neb pwy bynag aco ran hyny, pleidwyr gonest- rwydd a rhyddid etholiadoi sydd wedi bod ar hyd yr amser yn codi eu llais o'i du, tra y mae y Toryaid caredigion gormes a phleidwyr anghyfiawnder-wedi arddangos y gwrthwynebiad mwyaf pendeifynol i fabwys- iadu y drefn ddirgelaidd 0 bleidleisio. Pa ham 1 Ië, pa ham hefyd ? Onid 0 blegid y buaeect hwy drwy. hyny yn cael eu hamddi- fadu o'r manteision ag sydd yn eu meddiant yn awr i osod yr ysgriw arnyntl 0 dan y drefn ag y dadleuir drosti buasai y meistr tir, y stiwart, a cbreaduriaid cynffonllyd ereill, yn colli eu harglwyddiaeth ar ddydd yr etholiad. Ni fuasai gwiw iddYlJt feddwl am gymmeryd eu heisteddle yn y polling booth, i hyil-dremu yn myw llygaid pob etholwr a ddeuai i bleid- leisio, nes gwneyd i'r trueiaiaid a fyddant yn ymddibynu arnynt grynu ae arswydo; ac er iddynt ddyfod yno gyda'r bwriad 0 bleidleisio yn ol eu cydwybodau gorfodir hwynt, 0 dan olygon didostur ygormeswyr hyn, i bleidleisio fel arall. Arnynt hwy y mae y bai, ebe am- ddiffynwyr "I gwroldeb," a gwithwynebwyr y Ballot." Pa ham na weithredant fel dynioa 1 Pa beth ydyw yr achos na baent yh herio eu gorthrymwyr, a hwythau q dan amddiffyniad cyfraith y wlad1 Buassi ya burion peth genym weled rhai o'r dynion gwrolfrydig (?) hyn wedi eu gosod yn yr unrhyw amgylch- iadau—teulu lliospg ganddynt gaitref yn ym- ddibynuarnynt Awl am eu bara beanyddiol, a hwythau, drwy b!eid!oM yngydwybodol, yn gosod eu hunain a'u teuluoedd yn ag.red i ga I eu troi o'? cartr?eo.dd a cho?modJ. ion :u cynnaliaet?. Nid tYbi4eth ddychym- veol ydyw hon; y mae etholiadau air Felr- ion ,yu dyatiou'i't g%-rthwYneb; ac y mae lliaws o -weithredoedd gorsnesol ac erlidgar wedi eu eyflawn i o fewn ein gwybodaeth BI, mewn canlyniad i'r etholiad sydd newydd derfynu, yr hyn a brawf ta hwnt i bob dadl fod gormes yr ysgriw mor fyw ag erioed. Cydnabyddwn yn rhwydd, a hyny gyda balchder a diolshgarwch, fod amtyw Wromaid ewirioneddol yn ein gwlad; dynion na phns- iant ddim am ❖g na gwfea neb trs6 ar lwybr eu dyledswldd; dynion a aberthaot bob peth er Inwya egwyddor, ac a ddilynaat arweiniad cydwybod i ba le bynag yr elo. Oes, y mae yn ein gwlad leltrer o ddynion o'r nodwedd hwn, a diolch i'r Nefoeda am danynt, a phrysuredyr amser panfyddo eu nlfprddeng- waith amJch. Eithr 74id pobl o'r fath yma yw cyfangorph yr etholwyr. Profodd yr etholiad diweddaf fod miloedd 0 honynt yn ddiffygiol yn y gwroldeb gofynol i ddal eu tir yn erbyn bygytbion awgrymiadol a ltechwr- aidd y Toryaid. Y mae ereill a feddant ddigon o. wroldeb i osod eu huuaiii yn agored i dlodi a chaledi; fond pan edrychant yn ngwyneb eu rhai bychain, y mae eu gwroldeb yn rhoddi ffordd i sarch a phryder tadol. Gallesid crybwyll lliaws o amgylchiadau ereill ag sydd yn ei gwneyd yn dra anhawdd i nifer fawr o'r etholwyr weitbredu fel y buasent yn dewis. Yn awr, pa beth sydd i'w wneyd gyda'r dosbarth hwn on cydwladwyr ? A ydvnt i gael eu gadael yn ysgtyfaeth t'w gormeswyr, neu ynte a gawn ni ddyrchafa ein lief 0 blaid amddiffyniad y "Ballot ?" Y mae yn wir y bydd i addysgiad wneyd liawer tuag at feddyginiaethu y drwg; ond yn y oyfamser, tra y byddo cyfoethogion ein gwlad yn cael eu Uywodraethu a tbeimladau gormesol o'r fatn a iiodwyd-, y mae yn berftaith resymol i ni alw cyfraith ein gwlad i'r maes i'w hamddiff- yn. Y mae yn ddyledswydd Gristionogol a dyngarol i ofalu. am "frodyr gweiniaid:" a'r rhai cryfaf eu ffydd ala penderfyniad sydd bob amser barotaf i gydymdeimlo. Felly y mae yn yr achos hwn. Y Rtiyddfrydwyr goreu ydyw y rfaai mwyaf pleidiol i'r Ballot," a tbrwy eu hynidrech a'u ffyddlondeb hwy y mae y mesur yn sier o gael ei basio. Y mae y cyfarfod a gynnelir ddydd Gwener yn debyg o fod yn UIl tra phoblogaidd a dylanwadol. Fel y dywedasom o'r blaen, y mae Mr. MILNER Gibsoit yn un o'r rhai cymmhwyeaf a ellid gael i lywyddu cyfarfod o'r nodwedd hwn. Mae allan o'r senedd ar hyn 0 bryd; ond y Mae yn sier 0 fod yno, a hyny yn bur fuan. Yn y cyfamser, bydd ganddo fwy o hamdden i weitixredu 0 blaid yr achos datonus hwn. Y mae yn sicr o gael cefnogaeth a chyonorthwy pob gwir Rysid- frydwr, gydag ychydig iawn o eitbriadau, ac yr ydym yn ymorfoleddu yn y ffaitti fad cyn- nrychiolwyr Rhyddfrydig Cymru oil, heb un eithriad, wedi ymrwymo i bleidio y 11 Ballot;" ac os ydyw Toryaid ein gwlad yn credu yr hyn a ddywedant 0 berthynas i "ysgriw y seiat," disgwyliwn eu gweled hwythau yn rhoddi y gefnogaeth fwyaf gwresog i'r mesur. Ciwn weled, cyn hir, pa fodd y gweithredant: os daliant i wrthwynebu y Ballot," byddant drwy hyny yn cyfaddetger bron y byd eu bod yn gwybod mai anwireddus oedd eu cyhudd- jad yn erbya Ymneillduwyr Cymru.

frndieagys fod ynadon Tipperary yn gwneyd ymcllwiliadprelfllt 0 berthyaaa i lofiruddiaeth Mr. B.ker. Y mae amaethwr o'r enw Keating* wedi ei gymmeryd ir ddalfe. Bu Arglwydd Hawke far" ddydd Swener diwedd- af yn ei gartref, Womeriley Park, Fontrsfract, yn 69 mlwydd oed. Yr oedd y trangcedig yn Rhydd- frydwr, a bu yn briod ddwy waith, ond nid oea 'r'el etifeddiaeth gan Y ganddo uu mab, a meddienni etifeddilleth san y Cadbea Stanhope. Y mae Syr (Charles Kingiley, Soriren Hall, Koaresborougb, wedl derbyn llythyr yn bygwth yr un dynged i ddyfod i'w gjfarfod ag y mae meiatriaid tir yr Iwerddon yo eu dioddef. Ymddengys fod y bygythiad hwn wedi ei anfon mewn, oanlyniad i waith Syr Obarles yn troi amryw o'i denaatiaid o'n ffermydd. Gyrfa r/Jlecld Cterigwr.-Ya IIYI y methdaUad yn Liverpool, yr wytbnos o'r blaen, buwyd am pyn amRer ay^ achos clerigwr o'r enw y Peroh. Robert Dlik Dunoan, enrad oglwys y Drindod, yn Worces- tur Yr oedd y methdalwr wedi dyfod i'r llyg er mwyn oael ei ryddbal, ac yr oedd ei ymddygiad yn Kytryw fil y bikyn rhaid i'w ddadleuydd ei hun ei utirydiiu am ei ymddygiad. Yn y flwyddyn 1864, glased Mr. Duncan yn fethdalwr yn Edinburgh; yr oeild ei ddyled y pryd hwnw yn 3,800p. Nid oedd lird y pryd hwnw wedi cael ei ryddhau o'r lljsoedd Ysgotiidd, ond dywedai y gallai wneyd hyny trwy wneyd ei ymddangoeiad. a cbyrameryd y II won. Ba ar un aleg yn petthyn i'r Presbyteriaid, a ehafodd gnraiaeth yn Wavertree, o blegid y dystiolaeth a anfonwyd i Irelerigwr. Dywedai y cyfreithiwr fod y curad wedi anfon coiuau o'r tj'stiolaethau hyny i'r mafittChwyr yn Liverpool, Be yr oeddynt hwytbau mewn csnlyniad wedi vmddiriod Jeiddo iddo. Yn yatod ei arosiad 0 raw mix yn Liverpool yr oedd wedi mjned i ddyled 01,497p., ac ar gyfer y swm yna Did oedd ganddo ond lo2p. i daiu.lYrloedd wedi myned i ddyied yn benaf am emau, ac wedi eu gwertba dracbefn. Yr oedd ej wraig yn perohen eiddo, ond bu said iddo roddi yr eiddo hwnw i fyny yn Yogotland. Cohiriwyd ei achos am fis 0 amser.

y mae 10 dda genym ddeall fod Mrs. HanteiN, ya ot ei harfer, wedi cyfranu yn helaeth. ddecbrea y flwyddyn hon, wlaneni a dilladau i blant tlodion Llanidloes a'r gytomydegaeth. Staylittle, sir Deefaldwtn.—Nob Wener divem af cynnaliwyd cjfwfod cyhoeddns perthynnl i Flodea yr O s'yn n?Vapel y Bedyddwyr. Llywyddwvd gaa y Parch H. C. Williams, Corweo, cyr-wdnilog yr egtwye, yr hwn a roddodi amryw arerohiadau ya ystodly cyfarfod. Cafwyd araethian byrion hefyd gan Mri E. Jobeø, D. Jones, so S. Jones, gweinidog Itwrilldol y lid, Oanodd y cor, dan arweifiiad Mri. D. Pugh ac B. Vaugbaa.yn Bwyriol iawn. AdroddoMy plautamryw ddarnsu yn bur effe;tbio',a ehafodd D. Jonea. ac. B. Edwards eu gwobrwyo am ddarilen difytyr: TBEVAlDWrN.—Marvolieth sydySTos Fercber, yr wythnos ddiweddaf, aeth John Lewis, tlendomia, 67 mlwydd oed, i'w wely, ya ymddangoa fa ei iechyd afftraL Gltr gweddw ydoedd, ac yr oedd ganddo deuluyddea, yn gwaaanaetba arno, yr hon, boreu ddydd Iau, a'i cafodd wedi marw yn ei wely. Dvdd Gwener, eybualiwyd trengboiiad ar ei gorpb, o flaen W. Jpioi, ,Irfw., y erwner, yr hwn a ohiriwyd hyd un o'r dyddiau nesaf, er mwyn ir meddygon wneyd ymchwiliad post mortem ar y corph, heo yr hyn ni allai y rheithwyr farnu yn gywir yr achos oi arwoIaeth.. CAzun-fDD-Ya Ilya y man ddyledion, yn y dref nohod, yn y flwyddyu 1865, profwyd achos Stmael Criaus v Mary Davies. Yr oedd y blaeiiaf yn dwyn cynghaws yn erbyn yr olaf am y swm o ngaio pent. Y mae yr achwynydd yn gigydd, yn byw yn Mheo- ybont, a'r diffynydd yn cadw y Prince of Wales Ina, Maesteg. Pan ddygwyd yr achos 0 flaen y llys, dychwelwyd rheithfarn yn ffafr yr auhwynydd. Ond yr oedd y diffynydd yn gwaratua yn enbyd o blegid y rheitafarn, ac yn ymddangos yn benderfynal o beidio tain i'r aehwynydd. Gwuaetli drosglwydd- iad1 ifi heiddo drosodd i'w merch. Gan nad oedd dim etddo i gymmeryd gafael arno anfonwyd y wraiig amryw weithiau i garchardy Caerdydd, ac o herwydd amryw reaymau rhyddhawyd hi y naill dro arolyllall. Yn ystod yr wythnos ddiweddaf, an- fonwyd hi i garchar drachefo; a plian wnaeth Mra. Wrerin, y feistres, ymchwiliad ami, eafodd gawe, cig, tê, a eiwgr yn ei phocedanj ae wedi eu cuddio mewn rhwymya am ei chanol cafodd uweb law 480p., heb law papurau yn werth 6!Jp Wrth gwra, fe ollyogwyd y wraig yn rhydd, a thslwyd yr arian oedd yn ddyledus i Mr. Crian. Ehcthyn.—Yn nghapet y Bedyddwyr, yn y dref uchod, cynnaliwyd te parti a darlitb, ddydd Calan diweddaf. Llywytdid gan Watkin Williams, Ysw,, A.S. Ar ol mwynhau y tc parti, cafwyd darlith, gan y Parch. Owen Davies, L'angollen, ei deatyn ydosdd 11-Y Gwyliau." Yr oedd y gair ya cael er ddefoyddio yn y rhan hwn o'r wlad mewn cyasylitiad íi.'r Nadolig. Ystyrid fod y NadoJig ya dwyn eys. sylltiad ichrefydd, oad yroedd y dikriithydd Wr farn fod Crist weai ei eni cyn y 25sin 0 Rhagfyr. BhoddoddenghreiStiku o'r moddy r oedd y diwrnod yn cael ei dreulto mewn gwahanol ranuu o'r wlad mewn gwahanol gyfnodau Dywedai y cadeirydd fod gan- ddo yn ei feddiant ddarlitbiau oedd yn daagca am- ryw ol eawaieyddiaethau a arferidyn Casrlleoa yayr hsn ainseroedd. Yr oedd y bobl yn ei ystyried ef yn £ r:dyeithr yn y gymmydogaeth, ond gtllai es sicrhau hwynt nad oedd felly-yr oedd ei deu'u wedi byw yn y gymmydogaeth er's amser Traith. Yr oedd un o'i henaflaid wedi byw yn Pen y graig, ac yr oedd yn un o'r Ymneillduwyr cyntaf yn yr ardal. Rhyw fodd neu gilydd yr oedd ef (Mr. Williama) wedi ei ddwyn i fyny yn yr Bglwya. Arolychydig gylwadau pellach, addawodd Mr. Williams roddi darlith, yn yatod yr haf nersf, ar ryw fater nea gilydd. Yr hyn adderbyniwyd gyda chymmeradwy- seth brwdfryd/g. CwMTSTwrra:.—Yr wythnos hon, ymadawodd dsu frawd galluog a defnyddiol o'r lie hwn, sef Meistri W. Jenkins a W. Howells y cyntaf yn hynod ddefnyddiol fel arolygwr ac athraw yn yr Yggol Sabbathol; s'r olaf fel athraw yn yr Y sgor Sabbathol, Blodeu yr Oes, ac yn enwedig fel arweinydd canu. Os ydyw ffyddlondeb ae yniroad yn haeddu cael eu hanrhydeddu, diammheu genym fod ein cyfaill hwn yn wir deilwng o a nrbydedd mawr am y llafurdiflino a ddangosodd gyda phob achos da, ond yn neillduol gyda'r canu. Cyn i Mr. Howells ddyfod i'r maes, yr oedd y canu cynnulleidfaol wedi myned yri wael iawn; ood yn awr, y mae o'r fath oreu a glywir mewn gwlad, ac nid yn unig hyny, ond y mae yma gor hefyd ag yjdyleai fod yn falch 0 hono, yr hwn a ennillodd fuddugoliaeth mewn dwy gystadleuaeth yn ddiweddar, a hyny, cofitr, wrth ddadganu darnau o waith yr awdwyr gallaocaf. Ae y mae'r oil 0 hyn ilw briodoli, yn benaf i allu rhagorol,¡lfyddloodeb parhaug, ac ymdreohion diflino, Mr. H. fel arweinydd. Yr oedd pawb yn barod i gydnabod am y cyntaf, fod Mr. H. yn teilyngu gwiieuthur o honom rywiaeth iddo leI cydnabyddiaeth am ei lafnr, a diammheu y baasai hyny yn cael ei wneyd cyn hir, ond gorfu iddo ym- adael o'n plith mor ddisymmwth fel na chawsom am. ser i wneyd dim o'r fath beth. Y noswaith cyn ei ymadawiad, daeth y cor ynghyd, er mwyn ffarwelio fig et, ac er mwyn dangos ein teimlad tuag ato, a'n haSiwyldeb o h-o,, cjsglwyd lp. 14s. gan yr ychydig o'i gyfeillion oedd yn bresennoL Yr ydym yn ya- tyried nad oedd hyn yn deilwng I) allu, nae Syn ddim byd tebyg i d&l am ffyddlondeb ein eyfaill, ond yr oedd yn ddangosiad eglur 0 deimlad brwdfrydig ei gyfeillion tuag ato.- Yxtwythian.

Barfa i John Williamel Stanbrook, 77 mlwydd oed milwr afu'n ymladdyo mrwydr Waterloo, ond yn byw yn ddiweddar yn Heading, fyned, nos Sidwm diweddaf, o'r to cefn i'w dy, a thori ei wddf gydag ellyo. Yr oedd gwr olrenvrmr Shirley, gricer, yn Barnet, yn gyru marah a cherbyd adref nos Sadwra diwedd- af, pryd y daetli tri 0 ddynion at y cerbyd, daliasarty march, diffoddasant y goleuadas, a lladratasant y own o45p. oddi ar Mr. Shirley. Y mae Rbagiaw yr Aipht wedi pennsdi y Milwiiad Macliir a Fingari Bey i ymweled 4 Friingo, Lloew, Holland, Belgium, a Prwsaiaji astudio amaethyddiaeth yn y gwledydd hyny, ac i gyflwyno adroddiadau ar y mater. "ïr oedd y ehwanegiad yn y cyllid cenbedlaetbol y flwyddyn ddiweddaf oddi wrth dreth yr inewmyn 3,148,COOp. Yr oedd y iyllid yn cyrfeaedd l'ir awm o 7l,860,677p., yr hyn gydd yn chwanegiad ar y ¡ flwyddyn 18670 3,197,161p.