Seren Cymru

Pulpud y Seren, VI. GAN PEDR HIR. loan vi, 53-57. Rhan yw'r testyn o eiriau a lefarodd yr lesu yn y synagog yng Nghapernaum wrth dyrfa oedd ar fyned o Galilea i Jerusalem i wyl y Pasg. Ni raid ond daillen yr holl eiriau'n fyfyriol a di-ragfarn na welir mai'r hyn a feddiwl yr lesu wrth "fwla cnawd Mab y Dyn ac yfed ei waed Ef yw credu ynddo Ef, llwyr ymddiried ynddo gan lwyr ymroddi iddo. Nid oes yn y testyn na'r cysylltiadau unrhyw gyfeiriad at y Swper Sanctaidd. Y mrue'n [wir Inad ellir yn hawtld ddarllen yr ymadroddion hyn heb feddwl am y Swper. Digwydd hy;a-tiy am fod yr un a'r unrhyw Iddelw ar yr ordinhad honno ag sydd ar yr ymadroddion. Yr oedd y Pasg, gwyl yr Iddewon yn agos (adn. 4), ac a phererinion oedd ar fyned i Jerusalem i gynnal y Pasg y siaradai'r lesu. Wrth gadw'r Pasg bwyteid cig yr oen ac yfid gwin. Delw'r ddefod honno sydd ar yr ymadroddion "bwyta cnawd Mab y Dyn ac yfed ei waed Ef." Ar adeg y Pasg, ymhen blwyddyn wedi'r cwrdd yng Nghapernaum, y seiydlwyd y Swper, ac y mae delw'r Pasg yn amlwg ar y Swper hefyd. Oherwydd hynny tueddol yw: meddwl am y Swper wrth ddarllen geiriau'r testyn. Y mae'r ymadroddion cnawd a gwaed Mab y dyn" yn golygu cnawd wedi ei ddryllio a gwaed wedi ei dywallt, ac wrth arfer yr ymadroddion cyfeiria'r lesu at yr hyn a ddanghosir yn y Swper, sef marwol- aeth yr Arglwydd. Ac wrth "fwyta cnawd ac yfed gwaed Mab y dyn" y golygir credu yn lesu Grist a hwnnw wedi ei groeshoelio. Gwyddys y cred rhai Cristionogion fod rhyw rinwedd cyfrin yn yr ordinhadau, ond ni'n dysgir yng Ngair D:uw fod dim gras i'w dderbyn trwyddynt er eu sancteiddied, na thrwy unrhyw foddion crefyddol arall er ei werthfawrooed, ar walian i weithrediad ffydd ym Mab Duw. Credu yn y Mab yw pwnc ymadrodd yr Iesu'n y synagog. Gyda hynny y dech- reuodd yr ymdldiddaii. Gofynnodd yr Idd- ewon (adn. 28), Pa beth a wnaw'n ni fel y gweithredom weithredoedd Du-vv,?, Atebodd yr lesu, Hyn Ylw gwaith Duw,Creictu ohoii- och yn yr hwn a anfonodd Efe. 0 am- gylch hyn y try'r ymddiddan hyd ei ddi- wedd. Arferir geiriau eraill gan yr lesu gyda'r gair credu, a'r naill am y Ilall: dyf @d ataf fi," "credu ynof fi" (adn. 25, 27, 44, 45, 47); gweled y Mab, credu ynddo Ef," (adn. 40); 'bwyta bara'r byw- yd," 1bivyta cnawd ac yfed gwaed Mab y dYll" a" fy mwyta i." Hefyd cysylltir yr un addewid, isef bywyd tragwyddol, wrth [bob un o'r termau hyn, megis er engraifft, Yr hwn sydd yn credu ynof fi, sydd ganddo fywyd tragywyddol (adn. 4, 7). Yr hwn sydd yn bwyta fy nghnawd i, ac yn yfed fy ngwaed i, sydd ganddo fywyd tragywyddol.' Sylwii ar ddau bwnc, sef, I. Credu yng JNghrist. II. Credu yng Nghrist yn amod bywyd tragwyddol. 1. Nid amcanaf ddiweyd1 am gredu YIhg Nghrist ond ychydig o'r hyn a awgrymir yn rhai o ymadroddion y testyn, bwyta cnawd ac yfed gwaed M-ab y dyn a fy mwyta i." (1). Golyga'r geiriau a ddyfynnwyd y llwyrder hwnnw sydd mewln credu yng Nghrist i fywyd tragwyddol- -y, llwyrder credu hwnnw sydd yn rnynd a'r hod galon gydag ef yn eiddo byth i Fab Duw. Y mae'r gair yfed" yn. air allegawl cryf yn go-od allan lwyrder megis pan ddy- wedir fod llanc ysgol yn "yfed" ei ddysg, h.y., yn dysgu popeth rliag ei flaen, yn llwyr ddysgu ei wersi oil. Y mae'r gair "bwyta" yn air allegawl mor gryf ag y'n tery ni fel un anghyffredin. Ond nid un anghyffredin yw, ond anghyii- redin o gryf. Arferir ef yn yr Y sgrythyr i olygu llwyr ddifa, neu dderbyn neu gym- ryd peth yn llwyr a hollol. Dywed Crist am rywrai yn llwyr fwyta tai gwrag-edd gweddwon. Y mae'r adnod hon ddwywaith yn y Salmau,-Oni wyr holl weithredwyr anwiredd y rhai sydd yn bwyta fy mhobl fel y bwytaent fara (Ps. 14. 4; 53. 4). Erfyr Jeremia'r gair yn gyffelyb:-Canys bwytasant Jacob, ie, bwytasant ef, difa.sant ef hefyd ac anrheithiasant ei gyfannedd (Jer. 10. 25). Cadd Ezeciel orchymyn i fwyta llyfr a'r Diifinydd i gymryd a bwyta'r llyfr yn llwyr. Arferir y gair ar lafar gwlad i'r un pwrpas, megis, bod y rhwd yn bwyta'r haearn, a gwasanaethyddion difrot- gar yn bwyta eu mestriaid. Y mae'r gair pan ei harferir yn allegawl yn golygu llwyr- der; a'r geiriau "bwyta cnawd Mab y dyn ac yfed ei waed Ef a fy mwyta i" y maent yn golygu llwyr-grødu, llwyr-ymddir- ied yng Nghrist, ei dderbyn Ef yn Ilwyr a llwyr-ymroddi iddo. Y mae'r credu hwn, fel rhuthr oefnllif, yn mynd a'r dyn gorff ac enaid gydag e ynghyda'i amgylchiadau a'i bopeth am amsler a thragwyddoldeb yn eiddo i Fab Duw. Gwelwn yr un peth yn y geiriau bychain "yn, ynof, ac ynddo." Hyn yw gwaith Duw,-Credu ohonoch yn yr hwn a an- fonodd Efe (adn. 29). Credu 'ynof' fi (adn. 35, 47). Ac yn credu 'ynddo' Ef (adn. 40). Soniasai'r Iddewon am gredu iddo Pa arwydd yr wyt ti yn ei wneu- thur fel y gwelom ac y credom i' ti? (adn. 30). Gellir credu "iddo" a chredu "am dano," hefyd heb gredu "yn- ddo." Gellir credu yr hyn oil a ddywed yr efengyl am dano, a chredu iddo yntau am yr hyn oil a ddywedodd heb gredu ynddo. Ond os credu ynddo, yna credu iddo iami a ddywed', ac ni bydd dim rhy fawr na rhy ogoneddus i'w gredu am dano. Pa beth ynte yw credu ynddo? Yr un peth ag a feddyliwch chwi pan ofynnoch weithiau, A ydychi'n credu yn hwn a hwn? Daethai rJiywun i'r ardal chwe mis yn ol, torri cryn Jfigiwr hefyd ac addo haflug o bethau gwych i ddyfod. Oiid aeth rhywun i'w ameu o, a gofynnodd i'w gymydog,- A ydychi'n criedu yn hwin a hwn? Ac ystyr y cwiestiwn oedd hyn-A oes gen- nych fieddwl go idd-a o hwn a hwn? A ydychi'n meddwl ei fod cystal ag y cymer o arno ei fod? a'i fod cystal a'i addewid, a'i fod yn meddwl cyfla;wlli,a y medr o gyflawni? Yn awr, dyma yWI credu yiig Nghrist:-bod a meddwl mawr ohono, rnedd wl ei fod yn fwy nag y dichop i neb feddwl ei fod, meddwl ei fod cystal a'i broffes ac a'i air, meddwl ei fod yn bwriadu cyfiawni ac y gall ef gyflawni, io, eyftawiii'n 'dra rhagorol, y tu hw:nt i ddim a allwn ni eu dymuno nac ychwaith eu meddwl. Dyna yw credu yng Nghrist, meddwl mawr ohono, mor fawr ag y dymunem ei gael Ef oil yn eiddo i ni a ninnau'n cael bod byth yn eiddo cysegr iddo yntau. (2). Y mae'r ymadrodd "bwyta cnawd ac yfed gwaed Mab y dyn" yn cynnwysyr athrawiweth mai lesu Grist a hwnnw wedi ei groeshoelio yw gwrthrych ffydd. Dyma gnawd, dyma waed; dyma gnawd wedi ei ddryllio, dyma waed wedi ei dywallt: y mae yma ladd wedi bod. Yr oedd yr aberth mawr ym meddwl yr lesu wirth arfer y geiriau canys dywed A'r bara a roddaf fi yw fy nghnawd i, yr linviii a rodjd'af fidros fywyd y byd" (adn. 51). (3). Cynnwys yr ymwclrodd "fy mwyta i mai lesu Grist ei hun-Efe yn bersonol— yw gwrthrych iiydd achubol. (I'w barhau.)