Gwyliedydd Newydd

LLITH f CAPLAN A. VI, DAVIES isi-.i I; iii ■ "1 i Gair 0, Ganaan. Att. 1/5 Welsh Regt. 150 Infantry Brigade, Division, E.-E.F. Fannwyl Gwynfryn, Gair bach o'r wlad boll yma eto— gwlad ag mae iddi ei swynion dihafal, a hynny ar lawer cyfrif o'r hen oesau gyrt, Mae ifurf y wlad yn ddaearego! yn byuod o rhamantus a deniadol. Y mae ein gwersyll yn y llinell danar ben shai o fynyddoedd uchel Judea, ac mae'f oiygfa yn brydferth dros ben, yn en- wedig yn yr hwyr, a'r haul yn cilio i'w 6twel yn y gorllewin draw, ao o eigion ei wely yn Iluchio ei wawl amryliw i ifiay i'r ffurfafen, a Howyrch y ffurfafen yn tafia ei wahatiol gysgodion dros rrysiau y wiad ae i Iawr i rai o'r hen wudy's luniwyd wrtb draed y mynydd- V oedd gan lifeiriant mawr ysgubol yr oesau- Mae rhai o'r copaau wedi eu. Ilan- io megis gaD dan eirias-felyn, Ileillyn y peilfcer a gwawl glas fel lien,detieu, es- aowylb, drostynt, ao ambell ddyffrynyn aryphoi yn ei fynwes y caddug fel owrlil gwyc. Oddiyma gwelwn i'r pelld-er am fHldiroedd lawer, rhyw gyfandir bach o fyijyddau yn ymestyn i gyfeirird yr Hen Ddi,tias Sanctaidd, ac o un safbwynt gwelwn ar hyd y Uun ffurfir gan geu- nentydd y mynyddoedd, tyrrau y teoalau gwych sydd ar ben yr Olewydd. Boreu Siil yr oedd gennyf daith go fawr i gwrr srafl i'r llinell i gynnal gwasatiaeth gydag adian o Gymry, taith fawr flin i fyny ag i Iawr, ond wedi dod i ben y daith yr oedd golygfa ha-f Otd- lrs nycl(loeld, er yn a llwm, n ymddangosenfc o'r poUter yn laision yna tu draw iddyr-t dduwch dyfnder mawr hen geunant erch yr lorddoneo; y tu draw i'r lorddoner, beD fynyddoedd Apaon a Moab a gwawl las egwan yn gwrlid drostynt, y maint hwy yn llain hir, ao ymgolleot i'r gog- ledd, ac i'r do yn y politer. Ges, y mae swynion rhyfedd mown patur yn yr hen wlad fach hon. Xac swyn yn ei hen, hen banes, ac erys ] clion yr hen oesau a thramwy a tkrigias yr hen genhedloedd, yn Assyriaid; Persiaid, ag Aifftiaid ac hefyd alion hen grofyddau anwar, amrwd plant eesau boreu y byd. A heddyw mewn nerth a bri- Iddewiaetb, Oristionogaeth a Mahometaniaeth, A phan gotk nad • ond gw lad, mGh o'r lorddonen i'r aicr, dim ond tua banner can' mi)ltir, ac o Beerseba i Dan, dim ond rhyw ganta phedwar ugain o filltiroedd,-gwlaci odiaeth yw. Mae cyrion o'r wlad yn er harforion cyn hened heddyw a dydd y patriarchiaid, a phob pentref fel pa ya liwyfch ar ei ben ei hun, heb fawr cyfathrach a phentrefi eiaiil ond mewn I Ksannau. Maecymysgfay fcafodiaethau eyn waethed a chymysgfa Twr Babel, j Dydd-y Pentecost, a'r diwyg mor acsvywiol a blodau y maes. Gwlad ryfedd yw, mae dyn fel po wedi ei fwrw ar nmrantiad i fyd arall yn y wlad hon. I Mae Hiw yr hen oesau a'i swn yn iDbopeth ac ar bopeth. Er hyn i gyd nid ydym ni eto yng! Ngiianaan," mae dyn fel pe allan rbes j yma, fd pe wedi sefyll rhywle ar ? .9o;:dd er's llawer oes yn oL Bu yn j ddelfryd wladv?riaetbol dros lawer oes? ond i ymgolli mewn dellryd YBprydQl a ymleda dros y byd. 51 Pvin mae neb yn gallu mwynhau | popeth yma. a hynny am v rheswm I mai rhyfel yw. Vrr ydym yina, o dan amgylchiadau mor annaturiol.iel y cyll y wlad llawer o'i swynion i ni. Bawl I gwaiih y clywais y dywediad, H Cartref j yw fy Nghanaan i," ''Cymru yw fy I ymru ?.Nv IV Mhalestine i/' j Fvhyfsla, parotoi i ryfel, yr yrn, per- I ifaithb yng ngwaith erchyll rhyfel YV; | CWTS bywyd yn awr, fel mae'r awyr- gylch a'r amgylehiadau chwitbig drlg- i wn ynddynt, yn parlysu liawer ar. cidychymyg dyn, ac yn difa ei ddyddor- deb mown petbau fuasent yn Eanyn tan I o i'rwdfrydedd pe yrna mown hedd." I Pryd y daw diwedd ar y rhyfel yw'r hen gwestiwn ofynnir yn ddidor pryd gawn ni fynd gartref ? ODd y dnvg yw j rn d yw y diwedd er y credwn oTrt | I nad y?v ymhoU iawn- Ehyw gr?ydro i n a d y -IV y ni "1  w n 11 y N,-?7 g r ?v  r 0 I yr' ym yn àdLlor, 0 giifach i gilfach, ac o fynydd i fysydd galiwn yn rhwydd I ddweyd s' nad ces i ni yma ddiuas b&r haus," eithr un i ddyfod, yr ym yn ei disgwyl. Orwydro'r anialwch am fis. I oedd lawer, lie nad oes na llwybr na tforJd: yn awr crwydro Do drlngo:r mynyddoedd heb wybod beth all fed on b!aen, a dwy linell fawr yn ymestyn o'r mor dros yr lorddonea, y naill yn iinell y gelyn, a'r Hall yr eiddom ni, y naill < f y, 11, ¡-1 ,-1: :;J.. T' l' ') 11 '.0'" j E* ianwi wyiiO symucntidau y hall/ SJ ysbiwyr cudd meývn mannau manteis iol yn gwylio am gyfle i alw am dtlo. y magnelau i ddifa bywyd, neu y saeth- wyr eyfiym cudd yn gwylio cyfle i saethu i iawr. Y mae ein llinell ni yn un rhagorol, canys daliwn yr nohel- J feydd, uwch na'r eiddo y golyn nis I gall ofe symud ond o'r tu ol i'w fynydd- au. I hyn y daethom o wareiddiad faterclyrugoiafod ganrif, a'i rhaib am bres, a'i thrachwant balch a bydol. O'n fhofbrihiry wlad o'r mor i't Iorddonan gan faa fynwentydd, lie gorwedd yn dawsl yr arwyr mad rhoisant eu bywyd 1 Iawr. Ag.eto peth mor rhyfedd yw cyfaredd bywyd ieuainc, fe gyceu gobaifck aJfydd Y4 Mam didor yn ei fynwas, a.i afiaeth a ymgyfyd uwchlaw ei ofidiau a'i siomed- igaefehau i gyd; cred o hyd fod y dyfodol yn un twell. Bywyd garw yw, bywyd o ddifa llawer o ledneiarwyddf ond erys llawer o argoelion da am y dyfodol. Ers wythnosau yr ym yn y llinell, a ohaf Coddiannau ac ambeU anerchiad arbethau dyddorol a buddiol, a gwir- f-odtibl- YW y cyfan ond troan^ i fyny yu glau, Ar bryt- iau torrlr arnom gan swn ffrwydriadau arch y magxielau sydd o'n tu ol, er bynny glynuir wrth y moddion, a cheir gwrandawiad byw ac astq(l. LNiael. gobaitti byd, a gobaith Cymru ar y maes heddyw a gobaith da a. gloyw yw er y cyfan. Bechgyn ardderchog ynt. Cofion serchog. A. W. Davies, C.F. I- Awst 14, 1918.