Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
Wl U«i«wwmWWWilwWW" '' !ALL…
Wl U«i«wwmWWWilwWW" !ALL RIGHTS HEERVED. I i? ANQHARAD Y MVNACUDY? AN GHAR AD Y MYNACHDY !> CARWRIA;;uYMRAES.. I <J! [ GAN ELLEN RICHARDS. AWDURES MISS PHILLIPS, I i LLANEITHIN." S ? ?    PEN NOD IX. ^Parhad.) I DIWEDD SYDYN Y CYFEILLGAR- I YvGH PLATOXAIDD. I Byddai hyd yn oed hynyna yn gan- mil gwell na dweyd na ddeuwch o gwbl. Ond ni fuasech yn rhoddi poen i mi?" 1 Na, na," sibrydodd hithau gyda difrifwch. Ni fuaswn byth yn rhoddi poen i chwi—yn ddi-angen beth bynnag. Bydidai eich digio chwi unwaith yn fy nigio i ddwywaith. Ni hoffwn i chwi ddisgwyl yno a pheidio fy ngweled." Ni dclav," fy ewythr yn 01 am ddau neu dri niwrnod eto nos dran- noeth 0! dywedwch nos draD- noeth. Dof," meddai hithau nos drannoeth, ac ocheneidiodd yn ddiym- wybod iddi ei hun. Ac yn awr rhaid i mi golli fy ffrynd am amser mor faith. A fyddwch ym meddwl am danaf fi o gwbl fel un a roddai ei fywyd drosoch pe bai aiio-en meddai yntau mewn llais ymbilgar. Yr oedd hyn yn gosod y mater mewn safle beryglus. Gogwyddodd ei phen a murmurodd, 113nner wlihi ei hunan, yn ei hiaith ei hun Cariad mwy na hwn nid oes gan neb; sef bod i un roi ei einioes dros ei gyfelllion. Cododd ei phen, a chanfu ef fod ei llygaid yn gloewi gan ddagrau. A ydwyf wedi eich tramgwyddo, Angharad, oherwydd fy ffolineb?" meddai yntau yn llawn dyddordeb. Na. Walter." meddai hithau, yr ydym yn deall ein gi'Iydd. Gwnai, fe roddai cyfaill pur ei fywyd dros arall. Eto, ni ddywedodd neb erioed o'r blaen gymaint a hynyna wrthyf, ac y mae wedi cyffwrdd eich calon—dyna'r oil. Byddwn bob arnser yn gyfeillion pur i'n glydd, ac fe fyddwch chwi vn ddewr a chryf, gan fy mod i yn wan, 0 mor wan. Estynodd hi ei .:law iddo. Gwasgodd ef ei Haw yn garuaidd. Gwasgodd hithau yn ol yn dyner, ac heb ddweyd gair arall trodd i fyned ymaith. Ond yr oedd ei galon yn curo'n gyf- lym. A oedd yn bosibl fod: yr eneth brydfarth a phur hon yn dechreu cyf- newicnei chariad angerddol eisoes?" Tynnodd ef hi yn dyner tuag ato. ByddSvn, byddwn, fe fyddwn yn cfryndiau hyd y diwedd, meddai yntau mewn liais aneglur. "Oni chaf gusanu fy unig ffrynd, yr hon sydd wedi dis- gleirio fy mywyd am byth?" Edrychodd hi arno, yn synedig a chrynedig, a chan na ddywedodd daim yn angenach tynodd hi i'w freichiau a chusanodd hi gydag angerdd, er gwaeth- af ei hymdrechion i geisio ymryddhau. Y foment y rhyddhaocld ef hi trodd ato vn goch ei hwyneb a'i llygaid vri fflam. "Ni chusanwyd fi fel yna gan fy nghyfeillion penaf, Walter Parry," meddai yn ffyrnig. "i c hyfarfyddaf chwi ar y mynydd fel yr addewais, na byth eto mewn imrhyw fan." A chan wylo'n ddistaw wrthi ei hunan Kithrodd ymaith, ac yn fuan yr oedd allan o'r golwg yn nhwyllwch y llwybr cul islaw. Wedi ei synu gan ei v/eithred nnhdd- euol ei hunan, a'i gorneiu gan ei hang- erdd cyflan, safodd Vaster Parry fel pe buasai wedi cael ei lioelio yn y fan lle'r ymwahanasant. Yr oedd y cyfaill- garwch euraidd oedd eisoes wedi melysu ei fywyd anhapus, drwy ei weithred fyr- bwyll ac angharedig ef wedi diflannu am byth. Nis gallai byth wynebu'r eneth eto. Byddai yn sicr o'i osgoi fel canljl- I bwynt drwg moesol. O'r diwedd, yn flin ei galon, symudodd o'r fangre, ac ar ol taith felancolaidd cyrhaeddodd Mathafarn, a chan adael ei swper oedd wedi ei osod ger ei fron heb ei gyffwrdd, prysurodd i fyny'r grisiau i orwedd i lawr ond nid i gysgu. Oherwydd ei bod wedi cael ei daros- twng i'r fath eithafion, gochelodd Angharadl y gegin pan gyrhaeddodd Mynachty, ac ymlithrodd i fyny'r gris- iau yn dawel ac i'w hystafell-wely. Ar ol cloi'r drws disgynnodd ar ei gliniau a bu yno am hir amser yn ei dagrau yn gweddio, ar ol yr hyn yr oedwyd hi i fyned i lawr y grisiau oherwydd fod ei llygaid yn goch, ac yn ddilynnol, ar ol gwaeddi nad oedd am ddod i lawr y noson honno, vmnejlltuodd i'w gwely. Achosodd hyn gryn dipin o siarad rhwng Blodwen a'i mam. Pan ddaetlr Rebecca i fewn hysbyswyd y peth iddi. Aeth hithau i fyny'r grisiau'n ddiym- droi i ofyn y rheswm paham yr oedd yn absenoli ei hun o'r ddyledswydd deulu- aidd. Cwynodd yr eneth fod ganddi gur difrifol yn ei phen; ond yn syml gwrth- ododd feddygyniaeth gartrefol, a rhaid ychwanegu, ddiflas, ei modryb. Ni syrthiodd i gwsg yn fuan. Teiml- ai ei bod wedi cael ymddwyn tuag ati yn amharchus gan berson nad oedd yn gwybod ond ychydig am dano. Beiai ei hunan yn ddi-dostur am ei harddang- hosiad o feddalwch. Ac eto, onid oedd i weled y Hane beiddgar a'i cusanodd mor angerddol, ac a ddanghosodd y fath edifeirweh wrth weled ei llidiogrwydd, byth mwvach ? Yr oedd ei geiriau—"Ni chvfarfyddaf chwi ar y mynydd fel yr' addewais, na byth eto mewn unrhyw fan," yn swnio yn ei chlustiau fel cnul Gobaith. Ni effeithiodd dim a ddigwydd iddi yn ystod ei holl fywyd mor drwm arni a'r digwvddiad hwn. Yma ynte yr oedd y terfyn ar y cyferllgarwch hapus oedd i fod mor wirioneddol, mor Ilawn o ddefn- yddioldeb i'r naill a'r Hall, yn rhwymun undeb diniwed! Yr oedd arddanghosiadau Ancharad o ddigllonedd mor anaml ac ysgafn, ac mor hawdd dod dros eu penau, fel nad Wwiro1 vy w v ailai BlcxJwen faleisus ond dweyd fod ei chyfnither yn hynod" ar brydiau. Cyn iddi syrthio i gwsg yr oedd wedi cadarnhau ei phenderfyniad na siaradai byth, nid oedd o wahaniaeth o dan ba amgylchiadau, nag ychwaith hyd yn oed edrych ar ei hen ffrynd wedyn. Os y cyfarfyddai ef hi byddai iddi ei ochel. Rhodda. pob meddwl am dano o'r neill- tu, a throi ei holl ynni i gyfeiriad addysg gerddorol yn Llundain. Hefyd, yr oedd am ochelyd Jestyn. Yr oedd yn ben- derfynol hyd yn oed o adael y dosbavih- adau canu, ac yn y cyiViiser, gyda digon o waith, ac ymarferidau defos- iynol y naill ar ol y Ilalli, llwyddodd i argyhoeddi ei hunan yr anghofxl yn fuan ganddi y bennod ferr am y cyfeillgarwch platonaidd. Wedi ei chadarnhau gan y penderfyn- iadau hyn, syrthiodd yr eneth gyffrous i gwsg, a phan ymddanghosodd yn y gegin drannoeth gyda'i gwen dawel, ei cliynioi-tli P"rod a'i hymddiddan byw- iog, teimlai Rebecca bryderus yn fodd- haus a diflannodd ei hofnau. Yr oedd y gwaith oedd ar ei chyfer wedi cynhyddu o angenilieidrwydd yn awr, oherwydd fod eisiau parotoi Blod- wen ar gyfer ei hymweliad a, Phlas If or. Ond nid oedd dim yn amharu ar ewyll- ysgarwch parhaus Angharad i weithio. Fel yr oedd yn hiraethu am gael cuddio ei hwyneb ym mynwes Rebecca a thywallt allan ei gofid. Aeth drwy i ddyledswyddau di-rifedl y dydd yn Kwyddianus, ymunodd yn fwy calonog nag arfer hyd yn oed yn y ddyledswydd deuluaidd. ymneilltuodd i'w gwely, a bu'n wylo'n ddistaw am oriau cyn iddi syrt-ho i gwsg. Yr oedd: iddi hi fel pe buasai wedi myned allan i daith beryglus ar noson dywd: gyda, lantern, a'r lantern wedi cael ei (!Ilplo n SN dvn o'i llaw a diffodd, a hithau wedi cael ei chymell i ymgripio ymlaen yn y tywyllwch. Dyna oedd y teimladau cymysg a redai drwy ei chalon. Nid oedd cariad i fod iddi hi y dy-Ianwad ag ydyw i lawer, firwd dawel ar hyd yr hon y mae bywyd- |! au unedig yn hwylio heb gymaint ag un ystorm. Yr oedd ei chariad i gael ei brofi (InN- y dan, a chael profi ei werth. Yr oedd eisoes wedi neidio i fywyd heb yn wybod iddi hi. Nodwedd gref ac at- gas oedd i ymwthio i'w bywyd, a. i-hoddi ei chariad yn nod i'r prawf creulonaf. Yr oedd calon Angharad. er ei bod yn eithriadol o pender- fyniad cryfaf, yr hwn na clianfyddir yn anfynych yn y tneddiadau mwyaf tyner. Yn y ffordd yna yr ymdrechodd ac yr ymdrecliodd yn llwyddianus i ddod dros ben wendid naturiol ei natur, a chyda'r gorchwvl hwn derbyniodd gymorth am- 1 [ hrisiadwy yn y fagwraeth gul, chwyrn, blwritaiii;(Id a gafodd gan Ithev a Rebecca. Hyd yn hyn nid oedd neb o:d lvhcl wedi ei el-itisiitill Yr oedd we<Ii dilyn gyda chysondeb egwyddorion fiyffonld- iadol llym ei haihrav o: Yr oedd y cefnder a ddarganfu'n ddiweddur. yn agored, dirmygu'r egw^cidbrion vma; ond gydag Angharad yr oeddynt yn rhan o'i chrefycld Fethodistaidd, ac yr oedd y syniad ei bod wedi cael ei chusanu mor garuaidd, na, mor orff- wyllog gan ffrynd newydd, ymgeisiadau lleiaf yr hwn at fflirtio a wrth-safwyd o ddifrif ganddi, yn llenwi ei chalon gyda chvwilydd gwirioneddol. Yr oedd y noson ag yr oedd we II trefnu i gyfarfod Walter Parry ar ben y mynydd yn dod; ond ni wnaeth gym- aint ag ymddangos, hyd yn oed yn y buarth ag oedd yn cael ei amgylchynu gan adeiladau, ac arhosodd yn y ty wneud gwaith y ty yn y bore, ac yn ystod yr hwyr cynortiiwyodd i wneud diMad ei chyfnitlier ar gyfer ei hynV.vel- iad a Phlas Ifor. Ond ni chafodd ei ffrynd i ramgwvvH- edig y cyfle, hyd yn oed pe buasai wedi cael cyfle i ymddangos ar lwybrau defaid Tthel. Dychweloddi ei ewythr yn an- isgsvyliadwy, a dechreuwyd yn fwy o ddifrif nag erioed ar yr efrydiau fferyll- ol, ac am amser maith yr oedd Walter Parry mor anweledig i drigoiion cylch Selattyn ag oedd hyd yn oed y gwr byn- heddig ei hunan. Er gwaethaf gofid ei chalon, cynorth- wyodd Angharad yn ffyddlon y merched —hyd eithaf ei gallu. Ond yr oedd yn barhaus o'r bron yn absenol ei meddwl. Dyna un o'i dulliau hynod eto!" sylwodd Blodwen, un noswa,ith wrth ei mam. Ie. ond nid yw hyn yn ymddangos yn pasio heibio. A oes rhywbeth \Aedi dod i'w phoeni?" meddai Gweneth gan ddyfa'lu. Yn wir, os y gallaf wneud y peth allan o gwbl, ond, brensiach.anwyl, nid yw y mater yn perthyn i ni o gwbl." Dyma ddull Blodwen o derfynu y" i- ddiddanion nad oedd o ddyddordeb pe'1- ach iddi hi. Beth all fod y rheswm nad yw Jestyn yn dod drosodd eto?" gofymiorld Gweneth, yn dawel. O'r drafferth! Paham yr ydych yn son am dano?" meddai Blodwen, gan ysgwyd ei hysgwyddau llydain yn anfoddog. \Vel! nid yw wedi eich gweled -n eich dillad newydd," meddai Gweneth. Hwyrach y daw yn y man. Pa beth a ddywedodd wrthych, fy merch, pan oeddvch chwi ac yntau ym myned yn y cerbyd i Selattyn?" Nid yw hynyna yn perthyn i chwi meddai'r eneth ansyber a phen- danfc, ac fel yna y trowyd yr ymddiddan drachefn. Ond yn sicr yr oedd Jestyn Einion wedi cadw'n glir o Mynachty. (I'w Barhau.)
DRAMA FER: I MORGAN WEDI LISTIO.__!
DRAMA FER: MORGAN WEDI LISTIO. Gan Mr FREDERICK DAVIES, Talysarn. (HAWLYSGRIF.) CYMERIAOAU MORGAN GRUFFUDD: chwarelwr. CATRIN GRUFFYDD: ei fam. WILLIAM HUWS: mab y ty nesaf. MARGIAD HUWS jwraig y ty nesaf. Parch. JOSIAH JONES y gweinidog. ACT I. I [Cegin mewn ardal chwarelyddol, ac yn eistedd ar v gadair wrth ymyl y tan y mae CATR1N GRUFFYDD, y wraig, yn gwnio. Gall y perfformwyr roddi'r dodrefn a, fynant yn y gegin, ond iddi fod yn tebygu i gegin y chwarelwr.] MORGAN (yn dyfod i'r ty): Malll, 'does dim isio i chi drwsio'r trowsus yna heno. Fydd arna'i ddim isio fo 'foru. Y FAM: Paid a chyboli; chei di ddim mynd a'r hen beth budur yna i'r gwaith yforu, dyna i ti ddigon. Fi geiff fy rhenipio gan y bobol fod dy ddillad yn fudron. MORGAN; Tydw i ddim am fyn'd i'r gwaith yforu. Y FAM: Na feindia; mi fydd yn barod at drenydd; dyro eda yn y nodwydd yma, mi rydw i yn mynd i fethu gwel'd yn y nos 'rwan. Lie ti am fyn'd 'foru ys gwn i? 'Dwyt ti ddim am fyn'd i gyboli hefo'r hen genod 'na debyg. MORGAN: Peid-iwch a siarad yn wir- ion, mam; nid amser i feddwl am genod ydi hi 'rwan, pan y mae ein gwlad mewn argyfwng mor bwysig. Y FAM: Da ngwas i; mae'n dda gin i wel'd cymaint o ddyn yno ti. Beth ydi 'r newydd sydd yn y Genedl heno? MORGAN: Dim byd neillduol lawn, ond fod llawer o ladd o bob ochr. Y FAM Felly'n wir, y cryduriaid bach. Mae'n ddrwg gin i drostu nhw, pe buasa nhw'n well ar hynny. Mae'n dda iawn fod pobol ifanc y wlad yma yn listio i gymryd 'lie y rhai sydd yn cael i llada. MORGAN; Gwir bob gair, ond pe buasai pob un yr un fath a fi ni fuasai neb yn listio. Y FAM: Diolch ddylsa ti mai nid felly y mae hi; a pheth arall ddeuda i, ni fydd y rhyfal na brwell na gwaeth ar ryw un creadur 'run fath a chdi. MORGAN \Vn i ddim beth am hynny ond mi 'rydw i'n cofio darllen am greadur mor fychan a Robin Goch wedi bod yn foddion i ddeffro'r mil- wyr.mewn pryd, cyn i'r gelyn ddod ar i gwartha, a pheth arall —— Y FAM Paid a son am y rhyfel. Dyro n'dwyddad o eda i mi eto. MORGAN Waeth i chi roddi gore 11 iddo, fydd arna'i ddim isio fo 'foru, meddaf eto. Y FAM: Mi fydd yn barod at drenydd, medda' fina' MORGAN Fydd arna'i ddim o'i isio fo drenydd, na thradwy. ha'r fiwyddyn yma, nabyth hwyrach. Y FAM Ho, ho (yn tailu y llodrau ar y bwrdd.) Mi welaf dy fod wedi caei y lie hwnw oedda ti'n trio am dano yn Lerpwl. Wei done, Morgan, eitha peth rhoddi gora i'r hen chwaral, ond cymar di ofal na nei di ddim listio, dyna'l' unig beth sydd e 'na gi,-ni -i arna i ofn, mae 'na gymaint yn .rfwne- yn y trefydd mawr, paid ti a chymeryd dy berswadio gan neb, ngwas i. Dywad i mi.—wvt ti am fund a dy fox hefo chdi 'foru ? Os wyt ti rhaid i mi roi dy ddillad wrth y tan y munud yma i eirio, achos MORGAN: Mam, cymerwch bwyll; pwy sydd wedi dweyd fy mod yn myned i Lerpwl? Y FAM: Neb, 'yn eno'r diar; ond dy glywad ti yn deud nad oes arna. ti isio'r trowsus yma byth 'wrach, a dydw i ddim yn duall dy fod wedi trio am ddim ond y lie hwnw yn Lerpwl; i beth yr wyt ti yn gneud sport o honai, dwacl. (Yn ail afael yn y llodrau). Dyro n'dwyddad eto i mi gael gorffan ei drwsio. MORGAN: Mi roddaf nodwyddad o edau i chi, ond yr w}-f yn dweyd eto na fydd arnai isio fo. Y FAM (wedi colli ychydig ar ei thymer) Pam na ddeudi di lie 'rwyt ti am fyn'd, yn lie fy nghadw yn y twllwch; mae ryw hen bryfocio rhy- fadd iawn arna.t ti heno. MORGAN: A dweyd gwir, yn y tywyllwch y buaswn yn dymuno'ch cadw. Y FAM: Fedri di ddim gneud hynny, mi dyffeia i di, a felly waeth i ti ddeud yn fuan nag yn hwyr. MORGAN: 'Veil, a dweyd y gwir yn blaen, mi 'rydw i wedi listio. Y FAM (yn wylo): Wei, wel, 0, diar, diar, beth na i ? Beth na i:1 Ddarum i ddim meddwl y basat ti yn gneud peth fel hyn, naddo'n wir. 0, Morgan, Morgan, wedi i mi dy fagu yn anwl, dyma ti yn y diwradd yn listio. MORGAN Mae rhywun wedi magu pawb sydd wedi listio, peidiwch a chymeryd hynny yn rheswm dros i mi beidio. Y FAM (yn dal i wylo): la, ond y fi wyr y drafferth ydw wedi gael i dy fagu peth bach mor wael oeddat ti yn fychan, ac wedi i ti ddwad yn ddyn cry' dyma chdi yn mynd i laes y rhyfal i gael dy ladd. 0, beth na i? Mi 'rydw i bron a drysu, fedra i ddim cysgu winciad—byddaf yn meddwl am danat ddydd a nos. MORGAN: Yda chi'n meddwl y caiff pawb sydd wedi listio ei ladd, na, y mae yna ganoedd a miloedd wedi bod mewn rhyfel yn fyw ac yn iach. A Y FAM: Mi wn i hynny cystal a chditha; ond mi wn i 'chwanag— mae 'na filoedd ar fvloedd wedi cael i lladd befyd, ac fealla mai chdi fydd y cynta' i gael dy saethu. MORGAN Os felly y digwydd, byddaf wedi gwneyd fy nyledswydd. Y FAM: Dyledswydd. wir; pa ddyled- swydd ydi i ti listio; mae yn fwy o dlyledswydd arnat ti i aros adra i helpu tipyn ama i. MORGAN: Nag ydyw wir, mam, gwr- andweh am funud --r- Y FAM: Na na'i ddim gwrando ar dy lol, mi 'rydw i am fyn'd i ngwely, 1 a dwn iddim goda i o bono byth eto (yn cychwyn) MORGAN (yn gafael ynddi): Peidiweh a. mynd, mae rhywun yn dyfod i mewn. (William ty nesaf yn dyfod i mewn.) WILLI A Mj Yda, chi'n weddol yiiia Y heno ? 1 YX"II' j Y FAM: Na, symol iawn, William; mi 'rydw i bron. a thori nghalon. Ista am funud. WILLIAM Beth 'dir helynt felly ? Y FAM (gan wylo): Morgan sy' wedi listio, gan adael i fam weddw yn y fan yma. Dwad dipyn o'r drefn j wrtho, William bach; neiff o wrando dim arna i. WILLIAM Wedi listio! Bobol anwyl i (Yn troi at Morgan). Morgan, mewn difrif be 'di dy feddwl di ? (I'w Barhau.) ■ r
:CRONICL IY RHYFEL.
CRONICL Y RHYFEL. Ddydd Llun, Dywedai'r aclroddiad Ffrenglg swyddogol am ddydd Llun fod y Pryci- einiaid wedi cymeryd yr holl warchffos- ydd yn La Bassee, a bod y Ffrancod wedi dinistrio dwy fagnel ger Soissons. Ymosododd y Germaniaid o'r newydd yn yr Argonne ond curwyd hwy'n ol gan y Ffrancod. Mewn lie arall ciliodd y Ffrancod ychydig yn ol gydag ychydig golledion, ond yr oecld colledion y Ger- maniaid yn fwy. Honai'r Germaniaid yn eu hadroddiad eu bod wedi Nadd 400 yn yr enciliad hwn, ac wedi cymeryd 743 yn garcharorion, ond ni roddid fawr o bwys ar yr adroddiad hwn. Dang- hosai adroddiad swyddogol y Rwsiaid fod yr ymladd yn parhau i fyned ymlaen i'r gogledd o Pilkallen a Gumbinnen, dwyrain Prwsia, ac fod ymladd ffyrnig ar y Carpathians. Yr oedd yr Awstri- ( aid yn ceisio myned allan o'r bylchau i Galicia, ond yr oedd y Rwsiaid yn gyf- r lyrnach na hwy, a chymerasant 2,535 ohonynt yn garcharorion ym Mwlch I Dukla. j Ddydd Mawrth. Yr oedd y Germaniaid yn parhau yn eu hymosodiadau ar y Prydeiniaid yn La Bassee. Gwnaethant ymosodiad llym ar ein gwarchffosydd i'r gogledd o Bethune-la-Bassee, lie y mae ein 'llinell ni yn ymuno a llinell y Ffrancod. Caw- I sant eu gorchfygu a gadawsant lawer o gyrff ar y maes. Yn Beaurnont-Hamel, i'r gogledd o Albert, ceisiodd y gelyn wneud ymosodiad di,rybudd, ond gor- fodwyd hwy i encilio a gwnaethant hynny mor brysur ag oedd yn bosibl gan adael eu holl gyflenwadau ar ol. Yr oeddynt wedi cludo swm mawr o bow- dwr i ymosod ar y Ffrancod ond collas- ant yr oil. Ar ol peth distawrwydd— wedi cael calledion mawr—ymosododd y Germaniaid yn yr Argonne, yng nghymydogaeth Fontaine Madame a Bois de la Grurie, Yn ymyl Bagatelle gadawodd y Ffrancod warchffos oedd wedi cael ei chwalu gan mine, xmos- ododd y Germaniaid ar y cwr gogleddol i'r gamlas sydd i'r de-ddwyrain o Ypres ond trechwyd hwy gan y cyflegrau a'r gwyr traed. Ar hyd: ffrynt yr Aisne chwalwyd nifer o warchffosydd y Ger- maniaid gan gyflegrau y Ffrancod, a gwnaed difrod mawr ar eu machine- guns. Parhau i fyned ymlaen yr oedd yr ymladd yn nwyrain Prwsia. i'r o Gumbinnen, ac enillodd y Rwsiaul mewn amryw leoedd. Yn ymyl Borzi- mow, i'r dwyrain o Lowicz, bu brwydr dost gvda'r,cyflegrau, gyda'r canlyniad i'r Germaniaid gaeleu gyru o'r gwarch- ffosydd. (jlwasgarwyd dau gwmni ohonynt, a Ilwyddwyd i gymeryd machine-gun oddiarnynt, a chymenvyd amryw swyddogion a dynion yn garchar- orion. Profodd cyflegrau y Rwsiaid yn effeithiolach na rhai y gelyn yn Galicia. Daeth y newydd fod y Dacia wedi hwylio o Galveston am Germani gyda llwyth o gotwm. Ddydd Mercher. Taniodd y Germaniaid dorpedo ar yr Asturias," sef 'llong-ysbyty Bryd- einig, oedd oddeutu pymtheng milltir i'r gogledd-orllewin o Havre, ond ni wnaed niwed. Hysbyswyd heddyw nad oedd rhagor wedi ei glywed am y badau-jrt- forawl Germana.idd yn y Mor Gwyddeug a chychwynodd y llongau o Felfast. Datganodd y Morlys Germanaidd ei f,% r- iad i geisio suddo y llongau Prydeinig. a. gludant- y milwyr drosodd i Ffrainc, a rhybuddia y llongau amhleidiol i fyned heibio trwyn Scotland yn hytrach na. chulfor Dover. Bu ymosodiad test iawn ar y Prydeiniaid ger. Cuinchy, a llwyddodd y gelyn am ychydig amser, ond ad-enillwyd y tir a gollwyd drach- efn, a chymerwyd rhai gwarchffosydd Germanaidd. Gwnaeth y Germaniaid ymosodiad arall ar St. Paul, ger Sois- sons, ond ni Iwyddasrmt vn ei rym- drech. Parha'r Ffraucod i onill tir gor J Perthes-les-Hurlus. Dengys yr adrodd- iad Rwsiaidd fod y Germaniaid wedi cael colledion mawr yn ymyl Warsaw. Yn ystod saith diwrnod o ymladd collasant 6,000, rhwng y lladdedigion a'r clwyf- edigion. Yn y Carpathians cafodd y Rwsiaid 4,000 o garcharorion, a medd- ianasanfc bedwar ar ddeg o ynau. Dywed adroddiad arall o'r pen-cadlys Rwsiaidd fod 50,000 o Awstriaid wedi eu cymeryd yn garcharorion, nes gwneud cyfanswm yr Awstriaid a gym- I envyd yn garcharorion yn 414,000, a'r Germaniaid yn 175,000. I Ddydd lau. I DerbjTiiwyd y newydd fod y bydd- inoedd Tyrcaidd wedi cynl'lunio gores- gyniad ar yr Aifft, ac wedi gwneud dwy ymgais i groesi'r Gamlas. Ger Tous- soun, yng nghymydogaeth Ismailia, caniatawyd iddynt gyrraedd bane y gam- las gyda defnyddiau at adeiladu pont, a clianiatawyd iddynt ddechreu y bont. Yna ymosododd ein milwyr arnynt gan feddianu eu holl ddefnyddiau. Yn gynar yn y bore ymosodwyd ar El Kantara, ond cunvyd y gelyn yn ol. Lladdwyd a chlwyfwyd un ar bymtheg a chymerwyd deugain yn garcharorion. LNi chlwyf- wyd ond. tri Prydeiniwr. Danghosodd y Germaniaid gryn fywiogrwydd yn yr Argonne, ond y Ffrancod fu'r trechaf. Dywedir fod y gelyn wedi gwneud am- l'yw yrnosodiadau ond gwrth-safwyd hwy oil. Parhau y ma-e'r ymladd ar 1 hyd y Bzura a'r Rawka, lie y mae'r Rwsiaid yn rhwystro i'r Germaniaid dorri trwodd. Colledion lied fawr a gafodd y gelyn wrth geisio torri drwodd I yng nghymydogaeth Borzimow. Y mae'r Rwsiaid yn eni'll tir yn gyflym yn y bylchau sydd ar y Carpathians, ac y mae'n amlwg fod yr Awstriaid a'r Ger- maniaidyn gwanhau yn y cyinydogaetl- au hyn, a'u bod yn tynu'n oL Yr \)2dd- ynt wedi cynllunio i droi aden chwithi y Rwsiaid yn y lie hwn, er lHwyn rhydd- hau Przemysl, ond tynasant eu milwyr yn ol. j Ddydd Gwener. I Danghosai adroddiad swyddogol Efmine am heddyw fod y Galluoedd Cyfunol wedi gwneud gwaith rhagorol I-y(i,t'u eyflegrau. Ceir amryw eng- reifftiau o effeithiolrwydd eu bwledi. 1. Buont yn llwyddianus yn yr ymosodiad yng nghyffiniau Perthes, Mesnil-les- Hurlus. Methasant y ddau dro cyntaf, ond y try dydd tro buont yn rhanol lwyddianus. Yn ddiweddarach cymer- wyd yr holl safle gan y Ffrancod, yng- I hyda rhai gwarchffosydd. Yn y gorlle- win i LillIe-An-as, ar y ffordd sydd yn arwain i Ffrainc, meddianwyd gwarch- ffosydd. Yn ystod y dyddiau diweddaf ceisiodd y Germaniaid gymeryd y gwarchffosydd Belgiaidd ar yr Yser, ger Westende. Bu ymladd tost yno, ond methiant fu eu hymdrech ,a chafodd v ddwy ochr golledion mawr. Difodwyd bataliwn o Germaniaid a geisiodd ym- osod ar y safleoedd Prydeinig ger Arras, tyron yn llwyr. Mae'r Rwsiaid yn symud ymlaen ar ochr dde y Vistula, ac y maent erbyn hyn yng ngbyrnydogaeth I amddiffynfa. Germanaidd Thorn, a'r canlyniad yw fod yno frwydr bwyslg ym myned ymlaen. Y mae'r Rwsiaid wedi cymeryd tref Skiempe, yn ymyl uipno. \rth geisio gwrth-sefyM ymosodiad yn Blino cafodd y Germaniaid golledion mawr. Dywedir fod y Germaniaid yn adgyfnerthu yr Awstriaid yn y Carpath- ians, ac y mae'r brwydro yn dod yn Syrnicach.
i LLYTHYR MILWR j
i LLYTHYR MILWR j I RHUA'D Y MEGNYL ¡ YSG\YYD-'NEFOEDD A DAEAK." Dyma fel yr ysgrifenna aelod o'r London Scottisii:— Ar hyn o bryd yr ydym eto wedi dechreu ar gyfnod o (rffwystra, ar ol borl yn y llinell am dair wythnos. Y mae'r tywydd wedi bod yn lied ddrwg, a'r dwfr yn lied uchel yn rhai o'r gwarchffosydd. I Fodd bynnag, yr oedd ein rhai ni yn lied uchel ar fryncyn, ac felly yr oeddym yn weddol glir a'r dwfr, er fod y mwd yn boenus iawn. Yn y pentref yr oedd ein prif orsaf, mewn adeilad a, fu till adeg yn esiauipl o laethdy, a llwyddas- oiii i wneud ein hunain yn weddol gysur- us. Fel y dywedais, yr oedd pethau yn j weddol dawel ag eithro ymosodiad neu I ddau o'n ty ni. Ar ddiwrnod arbennig t yr oedd ymosodiad-wedi ei drefnu mewn lie neilltuol ar y llinell. ddaeth yr I awr, yn brydlon i'r funud clywyd swn anferth. Ymddanghosai rhuad ein megnyl fel pe wedi ysgwyd nefoedd, daear, ac awyr, a dilynwyd hyn gan swn ein cvllegrau ar ¡'.vd y llinell. Ym- ddanghosai an tan-belenau, gyda'u swn eras ac erchyll, fel pe'n gwneud nenfwd uwch ein penau, ac yr oedd yr effaith yn frawychus i'r eithaf. Yr oedd yn frawychus i ni i wylio (yr oeddyrn ni wedi cael ein rhoddi mewn lleoedd arbennig i wylio), ond y mae'n anodd dyclimygu pa mor frawychus ydyw i'r gelyn. Ac eto o'r fan lle'r oeddwn i yn sefyll, er y gallwn weled dros wastadedd fflat eang, nid oedd arwydd o fywyd yn unman; dim yn symud ond y tan-belen- au oedd yn ffrwydro yn wyn, melyn, gwyrdd, neu ddu; dim ond y manveidd- dra prudd a'r unigrwydd melancolaidd ag a rydd y rhyfel dros bopeth. Eto nid oedd eich bywyd i fyny yna mor ddrwg. Yr oeddym yn siriol drwy'r cwbl; casglasom wreiddiau o'r gerddi ilosgedig a gwywedig a gwnaethom fwyd poeth i'r ysgowtiaid yn ddyddiol, a gwnaed stiw blasus ohonynt hefyd, er nad oeddym yn dilyn unrhyw gyngor. Un diwrnod yr oeddwoi ar ddyledswydd, yn edrycli drwy wydrau ar long-awyr y gelyn. Gwyliwn y tan-belenau yn ffrwydro, nen yn ceisio gwneud hynny, o gwmpas simdda ffatri oedd oddeutu 300 neu 400 o latheni o'r tu ol i ni. Yr oedd ein gynau, y rhai oedd yn C,-rillll uwch ein penau, yn rhoddi dos dda i'r gelyn, pryd y daeth shrapnel oddiwrth un ohonynt dros fy mnen. a ffrwvdrodd gan ollv. :ig cawod o fwle-'i. Yr oeddw 11 ym meddwl 'mor ffol oedd anfon cym- aint o fwledi at fod mor unig a di-am- ddiffyn, ac nid yn unig hynyna, pa mor fradwrus oedd ein cyflegrwyr!' pryd y daeth shrapnel arall ar ei hDlwd gan ollwng ail gawod o fwledi chwrliol, y rhai a ddisgynasant i'r ddaearr o'm cwm- pas. Daethum i'r penderfyniad buan fod y sylw caredig hwn, tra hwyrach yn ganlyniad camgymeriad gofidus, yn ang- hwmffwrddus hyd at fod yn beryglus."
Advertising
VENO'S LIGHTNIWC ? COUCH CURE   ? The Ideal family remedy. Contains 110 opium, morphine, pa.egoric. or 110 eor phi? LTul drug. Cures at all ages. & INFLUENZA COUGHSXOLDS t & !MFUJENZA Veno's is the urcst and s ,ediet cure for these winter ills, the f)est pro. ?N??? tection against more serious dtu ?ers. ?H!LDREN  C, ?N ? Soon ield to Veno's—even Whooping ?u.g ?. And there is no trottWe in ??N??? gtvu? it, children 8impl' love Yeno'? ??? Other si? ?/?? ond 2/9, La rte I from chemists and stM'"  t ? ? tt <MryM'?M-<. ?R?uM 8Ub- 'f"* A m «t(nt«, they art not Bottle ?? ? ? "?nt <tta<w< as FMO't.?
DROS Y DO?.i I? DROSY DON.…
DROS Y DO?. i I? DROS Y DON.  I (XODIOX O'R DRYCH.: } I [ BRODOR 0 FETHESDA. Ysgrifena R. Roberts, Lou Ange!e«, Calif., atoni fel hyn "Y mada wocld: hern gyfaiil i mi yfti y dref a'r fuchedd hon, ar ol bod yn I waelnam flynyddoedd yma. Ei enw oedd J. O. Jones-, pen-no^th y Jon«ts Xrani-fer Co. t Inc., Butte. Montana, am flynyddau. Fe i iganwyd yn Bethesdia, Arfon y mab Joseph tiyåd yn nbedeg y fasnach ar hyn o bryd. M,1Je iddo fra\vd, Joseph Jones, pi byw yn Baiigorj Pa., a brawd arnl], Wm. Jones, vn "giu.ide" yn C'hwarel y Penrhyn, G. C. Yn yr laaigLadd yr oedd ei N-,raig Jones, Joseph y mab a'i vrraig; hefyd: ei ferch, Mrs Farrell. Y mae merch arall yn byw yn Seattle, a merch, Mrs McHugh yn Denver. Heddwch i'w }weh." I i CYRPiAEDD () AYiREOSAM. I Cyraecldodd Mi-ss Mary J. Jones a Mar- garet Alice 'Morga-ms v ddinas hon -'Chicago), yn ddiweddar yn ddwgel o Ogledd Cymru. Merch ydyw Miss Jonew i Mr a Mre Richard Jones,, Minerva, ger Wrexham, G. C., ei roam yn chwaer i Mr D. J. Morga.n, 2238 N. Cicero Ave., Chicago. 'Nid ydyw eto yn ugain oed. Yr oedd gwneyd y daith nchod er y pery(,Ioti prc-eiiol, yn profi nad ydyw Miss Jones, yn amddjfad o yisbryd antur- iaeth. '0 dan ei go,fal hefvd yr oe^ld Alice, merch faoh wvih oed. i nai Mr MorgtajiJs, eel y diweddiar Mr. A it h tir organs a'i brtxl, Penrhyndeudaa-eth, G. C. Bu fainv eitha d dair blynead yn ol oherwydd afleclhyd rmaf- I lodd yjiddo tra yn ymladd yn rhyfel y Boer- iad -'gvda'r Scot's 'Guard*. Bu farw en mam mis Eibrill diweddai gan adael pediair o en- .talOd hychajn yn amddiiaid. Bwriadant ym- ga.rtrefu yn y dyfexiol yn nghaitref cy«?urua Mr a Mrs Morgans. Dyrrramvn bub :>.vydd- iant iddynt- I CERDDOiR O GYMRU. 'Diaeth y newyddi yiiia o CWfrkosh. Wis., fod tad ,y Inarch Daaiiel Jenkins Williams fwecl: mar-w yn sj-dyai ia-wn newydd fivyta ei giniaw. Aeth Mr a Mrs William* i la-wr yn union. Cydymdeimlwn a hwy yn <1?lwys y.n y bix>'ediigaeth chwerw. Trwy garedigrwydd y boneddwr, Ben Williame, Procfcor, Vt., daeth yma. dd,-e ddarn bychan ?o newyddiad- a ?,,l ur yn 'cy'i?.ys h-anes marw hen gv" .i .I, ?enyf yn Burlington. Vt., 6ef Mr John W. Jones. Mab ydoedd i'r diwedd ar William Jon, Llwyn celyn. Cae Athraw, er Caer- narfon, G. C. Dywedir ei fod yn 66 rnhvydd oed, ac week dod i'r wlad hon pan yn ddeu- naw oed ac ymsetf'vdlu yn Fair Haven, a phrjodi. yn 1870 gyda Miss Fannie Harrison. Mae cof ganyf am ei ddyfodiad i Fair Haven, pan oedd cor Glan Marchlyin mi ei flodau a. Glan wrth ei grayg fel aelod o'r cor yn dweyd ei fod yn gymeriad ceaxldorol gloew, ll.C felly v profodd. Yr oedd yn. hoff iawn o ganu. Ymaelod<dd yn y Cambrian cornet band a ohyn nemawr o am^er dew: » iN-trd ef yn arweinydd iddo. & da.]iodd y fnvydd nes i'r aeloduui wasgaru a doi'fod am dano, ond bu y band yn ddys^glaer iawn am flynyddoedd dan arweimad Mr Jones. Efo oedd arweinydd y band gyntaf ac oelod o gor meibion Glan Mareldy/i pan fuont yn oe iawn v coftwrrf. Tua 25 mlynedd yn ol wymudodd i breswylio yn Burlimgton ac ymo ar ol amryw S'-oedd o waeledd y bu farw Rhagfyr 31, 1914. gain ,A-d-atl ei weddw yn unig. i BRAWD O RUT- Xi wnaed ond crybwylhad byr a:n farvvol- aeth y 'gwr da a liollII6 uchod yn y "Drych" diweddaf, yr h'wn a fu rarw yn e: ga.rtref. 106 Elmwood Place, Utica, foreu ddydd Meivaher, Ionnwr 7fed, ar ol byr gyetiudd. Cymerwyd ef ymaith yn sydyn, y; oedd mewn iechyd givedci-il hyd o j'ewn ychydig d/dyddiau i'w ferwolaeth, ond d-dydd Lliun cafoddergyd. o'r parly, ac er pob gofal i pasiüdd Jw:bio i fyd arall yn hynod dawel ac esmwy. h. Ga.fotld 31r Williams N'S bur faith gan el fod wcdi eyraadd ei 74 rrhvydd. Daetih i'r wlad hon o Ruth.ji, G. C., odd- eutu 45 mlynedd yn ol, gam eefydhi yr adeg hon. yn Yermon'r, Lie y dilynodd yr alwedig- seth o lech-chv/aa'elwr. Yn 1871 y daeth i I Utica, ac lorn-wr, 25, 1872, ymbric-dodd a Miss Anna W-illiamis, yr hon a gyd-^le.:thiodd ?g ef gui fod "?-ii yms?edd gymwys iddo hyd ncs y torvTyd hi i lawr Awst 3. H.n, ypryd I Ihwnw yr oetbhnit yn byw yn 16,? Park Ave. Gwasanaethodd ?pl ?oiahvr ?ap&l Moriah, He yr oedd yn aelod, Mn dixis 25 mlynedd rhoddodd y swydd i fyny pan yr ymneilldu- odd oddiwrth hob gwaith. vn m:ri Rhagfyr, 1912. iBu ym flyddk-wai yn ei ac enillodd baa-ch gyda phaw ba gyfarfydd- ai. Y r oedd o dueddiad dystaw, yn gyir.er- iad pur, a bydd ei farwolaeth yn dristwdh i ba-wb a'i hadnabu. Gada-vvodd mewn giltir un mab, Joh;ii T. ;WiUiams, a chwaer, Mrs Catherine Hughes, Rhiithin, G.C., a'r rhai y mae cydymdeimlad dwfn. Y dydd Saidwirn- canlynol, cymerodd yr anglaidd le o'r oartref, ac aeth pwyd- i gapel Moriah. lie y eynhal- iwydi gwasanaetUi, y Parcfon. D. M. "Richards a J. 16nae Hughets yn gweinyddu. Daetarwyd ei weddillian yn my it went Forest Hill. MARWOLAETH CYMRAES BARCHUS. "Yn nghanol ein bywyd, yr ydym yn angen," aydd wirionedd a ddygcT yn fyw i'n meddwl wrth weled cymud mor sydvn o'n plith rai o Gymtry parchus din-m Oshkoozz, Wij5. Y d'diweddaf a gymeirwyd ymaith yw Mrs. Eleanor Ann Roberts, priod Evan Roberts, 107 Leah St. Ddwy wythnÚtS vn 01 j yr oedd yn wraig iach, heini a Hon, heddyw j ahaid yw tori bedd i dderbyn yr hyn sydd farwol oihoni, a'i henaid a. aethi at Dkiaiw, yr Hwn a'i rhoes. y symudiad, ac an- hawdd i ni ei sylweddoli. Cafodd vmoeod- iad o'r parlys foreu xSul wythnogi" cynt a gwianhaodd hyd nes y dooth y terfyn [Orell Llun, IonaAvr 18fed. Ganwyd yr ymadaw- edi'g yn Aberdyfi 56 mlynedd yn oI, hyhi yn ferch i ToOlS. Edward a Margaret Hughes. Pttn nad oedd hi ond dwy flwydd oed, bu farw ei mam, a chymerwyd hi i'w magu gan ei thaid, yr enwog Thoma.s Htughes, Mach- ynlleth, hen bregethwr hynod yn ei ddydd. Symudodd Thomas Hughes, a th:'<thau gyda'r teulu i Ty'nllan, Penmorfa, ac oddi yno ar y 13eg o lonawr, 1877, yr un wyd hi a. Evan Roberts mewn pi-icxlae, a ibu yn gydmar bywyd ffyddlofft. gynil a divytl iddo. Buont yn trigo am amiyw fi vrivd-'oedd yn v Borfch, Porthmadog, ac yn ddi-lyol am zv:nod o bum mlynedd yon Caedrr.in, Taly^uenydd, Ffestiniog. Oddi yno y daethant fel teulu i America, yn 1907, gan ymeetydliv yn TJticJa jTsbaad dwy flyne-diz; oddiyma eymiudasant ar fferm i New Hartford, a thraclTefn ryw dair blynedd yn ol i Utica. Yn y lleoedd y bu JIibyw, adn-abyddid hi fel chwaer greifydd- ol a hoffus, a llawenydd crefydd yn ei nod- weddu. Yr oedd yn aelod o eglwye Moriah, æ--yïl ffyddlon i holl a-anau y ty, y eyfiarfod gweddi a'r seiat yn ogretal a'r bregeth. Yr oedd ihefyd yn raelod o Gyindeithas y Chwi- orydd ac yn weithgar gyda bono.
ITALI A'R RHYFEL I
ITALI A'R RHYFEL I DOD ALLAN YN EBRILL. Dyma gynwys teligram a ddaeth o Sydney un o'r dyddiau diweddaf :— Y mae'r Oceana y newyddiadur Italaidd a gyhoeddir yn Sydney yn dweyd oddiar awdurdoci y bydd i Itali ddod allan yn erbyn Awstria yn Ebriil, ar wahan i unrhyw gweryl oedd rhyng- ddi'n flaenorol a. Germani. Bydd iddi daro dros ei thalaethau coll yn bennaf, a thros gynnal i fyny y sef- yllfa wleidyddol yn gyffredinol. Bydd iddi daro dros ryddhau Ewrop oddiwrtli crmes Germani, gan y byddai Ewrop- Germanaidd yn angau i'r delfrydau Ehyddfiydol ag y mae Itali yn gorf-)I- eddu drostynt. I Y mae'r Oceania yn honi fod hyn wedi ei gael o ffynhcndl ddiogel.
CYFLOGAU'R MILWYR.
CYFLOGAU'R MILWYR. RHAGOR I WEDDWQN Y RADDFA NEWYDD, Cymeradwywyd ychvvanegiadau yn rigradd- fa y rhoddion a'r pensijmau i wragedd, i wragedd gweddwon, ac i rai sy'n dibynu ar ein milwyr a'n morwyr mewn adroddiad är- benig a gyflwynwyd yn y Senedd ddydd Mawrth gan Bwyllgor Detholedig v Peusiyn- au. Nodwydl ar y raddfa sydd ri^wn grym ar hyn o bryd yn Xhachwedd diweddaf, a chyhoeddwyd hi yn y Papur Gwyn, Dywedodd y Pwyllgor y dylid ys-tyricd y raddfa. a gynhygid yn y Papur Gwyn "a t'hall y Pwyllgor fel i'w chymhwyso at achouion a godai oddiwrth amgylchadau arbennig y my fel bresenol. Dengya y tablau a ganlyn y symiau a a der- bynir yn wythnosol gan weddwon a phlant o dan y raddfa a gymeradwyir gan y Pwyllgor, o'u cymharu a'r hyn a ganiateir o dan y raddfa a gyhoeddwyd yn y Papur Gwyn.— PEXSIYCyAU. Papur C'ynhyg- Gwyn iedig. s c c Gweddwon heb blant: 7 6t 10 0 12s 6c pan yn 35 oed, 15s pan yn 45.) Gweddw ac un plentyn 12 6 15 0 a 2 blentyn 15 0 18 6* a 3 plentyn 17 6 20 1)* a 4 plentyn 20 0 22 6* Xeu ragor os y bydd y fam droi 35. + Cynnydd di-amodol o 5s. 1 famau heb ddim plant graddfa y Papu* Gwyn oedd 5s i fyny i 3 o blant, yna 4t; yr tin. Y mae'r raddfa newydd a gynhygir yn rhoddi 56 yr un. Y RHAI A AXALLUOGIE. Papur. Cynhyg- Gwyn iedig. Analluogiad llwyr 23s i 14s. 25 0* *Gydia 2s 6c yn ychwaneg ar gyt'er bob plentvn. Y raddfa ar gyfer analluogiad rha,nol o dan y Papur Gwyn oedd 17s 6c i 3s 6c. Y mae K Pwyllgor yn cynnyg swm, gyda'r cyflog a all y dyn enill, a ddaw yn 25s yr wycitiios Inj fydd yn llai na, 10s 6c yr wythnos am aelod mewn unrhyw achos); hefyd ycuwanegiad di-amodol i fyny i 2s 6c ar gyfer bob plen- tvn. I WRAGEDD Y MILWYR SY'N GWAS- AXAETIIU. Papur. Cynhyg- Gwyn iedig. s c s c Gwraig 12 6 12 6 ag un plentyn 15 0 17 6 a 2 blentyn 17 6 21 IJ a 3 plentyn 20 0 23 W a 4 plentyn 22 0 25 0 Plant heb fam, 3 7 5 0 y Morwyr :— Papur. Cynhyg- Gwyn iedig. s c s c Gwraig 6 0 6 0 a 1 7 8 0 10 0 a 2 blentyn 10 0 13 0 a 3 plentyn 11 0 15 0 a 4 plentyn 12 0 16 O I blant heb fam 3s. a ganiateid yn 01 graddfa y Papur Gwyiy ond 5s a gyimygir gan y Pwyllgor. Y mae anogaethau y Pwyllgor yn cynwys yr livh a, ganlyn :— I WRAGEDD Y MILWYR. Fod yr vchwanegiadau i wragedd y mnv\vr sydd yu gwasanaethu i ddod i rym ar y laf o Fa wrth. Ni ddylid gwneud gwahaniaeth rhwng gwragedd wedi priodi cyn neu ttir 01 i'r gw-r ymuno. PEXSlYXAU GWRAGIvDD GWEDDWON Dylai gmddfa pensiynau i blant (yn cyn- wys plant anghyfreithlon) fod yn 5s yr wyth- nos ar gyfer y plentyn cyntaf, 3s 6c yr nos i'r ail blentyn. a. 2s yr wythnos ar gyfer bob plentyn arall. Dylai gweddwon wrth ail-briodi gael rhodd gyfartal i ddwy flynedd o bensiwn y Llywod- raeth, un ai yn un swm neu yn gyfraniadau dros gyfnod ag y penderfynir arno. PEXSIWX AXiALLUOGIAD. Y mae r Pwyllgor yn cymeradwyo pensiwii y Llywodraetb o 25s, cymdeithasa-u a ehrou feydd o dan Ddeddf yr Insiwrans i gael en rhvddhau o 581 yr vvythno* gyda phob aelod a fydd yn derbvn budcl analluogiad, ond bydd yn aros am bob budd arall o dan y Ddeddif. RHODDION YCHWAXEGOL. Dywed y Pwyllgor fod1 yr ychwanegiad yng ngraddfa y Llywodraeth yn rhyddhiau y cron- feydd gwirfoddol sydd mewn bod ar hyn o bryd. Awgrvmant y dylid gwahodd (Cronfa Ty. wysog Cymru ac unrhyw gronfeydd lleoi ereill i gynortawyo graddfau y Llywodraeth lie, r ymddengys hynny'n angenrheidiol.
Advertising
Infantile Paralysis HELPLESS WASTED CHILD CURED BY DR. CASiSELL'S TABLETS, THE ALL-BRITISH REMEDY. Mrs. Goodbv, 15, Bevington-road, A'filon, ,Birmingham, says:—I never saw such a change in my life as Dr. Castsell's Tablets effected in my litrtle boy Jo-sepdi wlien he was suffering from Infantile Paralysis. He was juite iheliplejse, and wasted to a mere skel- eton of a child. He was even deformed to gome extent, for one shoulder had drawn up and bis back was on red. Xoth'ng would lemain on hid stoom- aoh. It was terrible. I sat up with him at night, did everything I could to Salve him, but there seemed no hope till I got Dr. Joe Goodby, Birmingham. Cassell's Tablete. Then it was quite Won derful how he improved and went on im- proving, till now at 6 years old he is a Hue, p?ovin,gI, "ttle boy, quite straight and active. Dr. Cassell's Tablets Dr. Caesell's Taiblets1 are a genuine and tasted remedy for all forms of nerve or bodily weakness in old or young. Thev are composed of harmless ingrediente whicih have ian invigorating effect on all the nerve centres, and are the surest remedy for NERVOUS BREAKDOWN NERVE PARALYSIS SPINAL PARALYSIS INFANTILE PARALYSIS NEURASTHENIA NERVOUS DEBILITY SLEEPLESSNES ANAEMIA KIDNEY DISEASE INDIGESTION STOMACH DISORDER MAL-NUTRITION WASTING DISEASES PALPITATION VITAL EXHAUSTION OLD-AGE WEAKNESS and are especiallv valuable for Nursing Mothers, and the Critical Periods of Life. All chemists and stores in all parts of the world sell Dr. Cassell's Tablets at 10-Jd., Is. ltd., and, 2s. 9d., the 2s. 9d. size being the most economical. A Free Trial Supply wi1l bR eent to you on receipt of name and address and two penny stamps for postage and packing. Address: Dr. Caseell'e Co., Ltd., (Box P. 191), Chester-rd., Mancfoeeter.
Advertising
I Rhinwedd Feddyginiaethol SUDD IACHAOL DAIL CARN YR EBOL. gan GRIFFITH OWEN, CAERNARFON, ydyw ei fod yn rhyddhau y phlegm .ac yn' cilio poen y freet. I'w gael mewn poteli Is. lic., yn y Siopau Druggist. í