Y Dinesydd Cymreig

Y GOLOFN AMAETHYDDOL. FFRWYTHAU A LLYSIAU. ;Vfae pob argoel y ceir torctli o firwyth- an cleni. Darperir peth siwgwr at wneud jam, ond nid digoll i jamio yr lioll ffrwythau fydd at law. 0 ganlyniad, dylid cadw y ffrwythau trwy en potelu, yr hyn ellir wneud heb siwgwr. Dysgir merched, tnvy Gangen Lysieuol. Adran Cynnyrch Bwyd, i roi hyfforddiant i'r cyhoedd pa fodd i wnend. Darperir pot-elan drwy y llwrdd Cyfarpar. Yn y cysylltiad hwn, sylwer y gellir defnyddio mel yn He siwgwr at wneud jam, yn ol yr un cyfartaledd. Priodol sylwi hefyd y gellir potelu Hysiau i fantais. Os dy- munir cael potelan ysgrifener at Bwyll- gor Amaethyddol y Sir. Y CYNHAUAF. lvhaid trefnu yn fuan ar gyfer y cyn- hauaf. Mae llawer o ferched yng Nghymru yn barod i gynorthwyo am ran- amser. Gellir cael yr enwau gan Ysgrif- enyddion Pwyllgorau Amaethyddol Sirol y Merched. Yn Nwvrain Lloegr gwelodd ffermwyr golcddent ragfarn yn erbyii gwaith merehed nifer olionynt yn gofalu am etoe, bwydo lloi, godro, chwynu, a gwneud gwaith ffenn cyffredin. Hhodd- asant brawf eu hunain ar lafur merehed --addefant bellach na wneIent hebddynt, ac fod merehed yn llawer iiiw y gofalus o aniteiliaid na dynion. Cyflog merch am chwe diwrnod o waith yw deunaw swllt. J Mae arniTff ferched wedi cael hyffordd- iant yn barod at waith yn y Siroedd Cym- reig ar hyn o biyd. PRYFETACH. Gwncir llawer o ddifrod i gabhaits, coliflowers a llvsiau eraill gan y gloyn byw cyffredin a phryf y cabbaits. I)i- foder hwy lie gellir, ond y ffordd oreu yw chwilio am y gloyn byw ymysg y dail, ei bigo allan a'i ladd. Mae chwystrellu a dwfr schon hefyd yn effeitlnol. Sebon carbolic yw y goren. Defnyddicr owns o sebon i alwyn o ddwir. Rhaid gwneud y gwaith pan fo'r cabbaits yn fychan, y gioynod yn ieuane, ac v ll1a'n bwysig casglu a difa wnlau y gloyhod. Mewn llawer man difrodir tatws new- v dd eu pJanu gan wire-worms. Cam. gymerir hwy weithiau am bryfaid eraill. Eu lliw sydd frown goleu, eu corff ar lun pry' genwar yn mesur oddeutu tri chwar- ter modfedd o li vd. Mae ganddo ben Rmlwg, a thri par o goesau bychain y tu ol l'i- pen. Erys y pryfed ar ffurf wire- worms am dair blynedd neu fwy. Yn y gwanwyn a dechreu haf y byddant brys- uraf—at ddivvedd yr haf tyrant yn ddwfn ,it], aiii l ant nior i'r ddaear. Yn y gauaf, yn ami, ant mor ddwfn fel na welir hwy wrth droi y tir. Dadblyga'r wire-worm yn chwilan, ac yn yr liaf dilynol gesyd wyau o ba rai y daw Itinaeli nei-vn-dd o't- teiilti. Difrodir bron bob llvsiau gan wire.worms. Ffa, o bos- ibl, ddifwynir leiaf ganddynt. I glirio y tir ohonynt golyga amser a llafur mawr. Os yw y tir yn glir o gnwd, ond ei droi bydd y wire-worms at drugaredd yr adar, neu gellir troi dofednod i dir newydd ci droi, a difant y wire-worms. Gellir def- nyddio napthalene yw difa, yn ol dim llai na dwy own i'r llathen sgwar. Gweith- ier i tewn i'r tir, ond na ddefnyddier He bydd enwd. Ond y ffordd fwyaf effeith- iol yw prysuro tyfiant y cnwd. trwy gym- hwvso fel top dressing naill ai sulphate o ammonia yn ol pwys i'r rhwd, neu liyddigl, yn ol galwyn i'r rImd. Gof- aler am hau sulphate o ammonia yn y ffurf o hveh man, ei daenu yn llll-ffurf, a rhyddhau y tir yn uniongyrchol wedyn i'w gadw rhag llosgi. Lie gellir, dyfrhacr y tir ar ol hau'r sulphate o ammonia, ei- mwyn ei gario at y gwreiddiau. Os defnyddir hyddygl, dylid ei gadw yn docyn am wythnos wedi ei gasglu o'r isimdde. GWNEUD CAWS. ¡ Yn 1910 gofynodd Bwrdd Aniaetbydd- iaeth i'r Awdurdodau Addysg trwy Loegr ii Cliviiii-ii i gynieryd moddion i anog ffermwyr i wneud caws lle'r oedd cyflen- wad llaeth dros ben angen y boblogacth. Atebodd pedair sir ar bymtheg i'r alwad, a sefydlwvd 33 o Ysgolion Cavws..Mewn caulvniad, crewyd diddordeb neilltuol > n y gwaith, ac y mae argoelion y seiydlir y diwydiant mewn llawer ardal na chyn- yrchid caws ynddi o'r blaen. Tra bydd cyflenwad bwyd yn brin, dylid defnyddio llaeth yn benaf (1) At angen dynol, (2) ) fwydo lloi, (3) 1 wneud caws. Yn ymar- ferol, y mae pob pwrpas arall yn goll- edus. Yr amean cyntaf yw y pwvsicaf, a ihaid cyflenwi poh angen rhesymol yn y cysylltiad hwn cyn ystyried unrhyw angen arall. Yr un pryd, dylai pawb fod yn ofalus ohonno, a'i ddefnyddio yn y modd goreu eydd bosibl. Xi ddvlid rhoi llaeth i loi ar ol iddynt gyrraedd chwech wyth- nos ocd. Gwastraff yw hynny ar i'wyd dynol. Gwna bwyd gwneuthuredig y tro yn ei le. Anogir gwneud caws am ddau yes T, M. (1) Oherwydd mai dyua'r Sordd oreu i gadw llaeth fel bwyd. Ceidw y casein yr hyn na wna ymenyn. Casein yw yr elfen fwyd goreu mewn llaeth. Gellir vstorio caws am amser hir, ac y mae yn llai dzii-fodedig nac- unrhyw fturf arall (I fwyd o'r Haethta. (2) Oherwydd fod gwneud caws uid yn unig yn ddiwydiant gweFthfawr dros dymor y rhyfel, ond yn sicr o barhau felly ar ol hynny. Pell yw Prydain o fod yn liunan-gynhaliol mewn cynvrch caws, a mewnforiwvd toraeth mawr ohonno. Dengys pob arwyddion fed cyflenwad gwledydd eraill dros ben yr angen cartrefol yn lleihau, ac fod yn rhaid i ninnau gynyrchu mwy gat,tref.- Felly, gellir sefydlu'r diwydiant ar seiliau cad- am. yn gyffredin i arn. Trefna fternnvyr vn gyffredin i wnrtheg hnw Hoi yn Mawrth ac Ebrill. Golyga hynny y gelllir cynnal y stoc yn nhymor y gaeaf bron yn gyfangwbl ar fwyd godir gartrcf. Mae gwneud caws yn bIn yn llawer gwell i ftermwyr na gwneud ymenyn. Aiff dwy a hanner i dair galwyn o Jaeth i wneud un pwys o fenyn. Gwneir pwys o gaws o un alwyn o Inetl], Mae pris piesennol pwys o gaws bron gyinaint ag a geir am bwys o fenyn. Mantais fawr i gynyrchu caws yn ddar- bodus yw i amaethwyr gvdweithredu ond i sicrhau llwyddiant mai ti i anhebgor, sef diddordeb trwyadl, ffyddlondeb gwir, ac arolygiaeth effeithiol. Trwy gydweiih- eniila amaeth- redu i gynyTchu ( r i1- wyr y manteision a gnlyn, sef (1) bydd y draul yn llai, (2) ccir cynvrch unffurf, (3) bydd cyfartaledd y llaeth gollir yn iLo, (4) ceir gwell marclinad, (o) bydd llai o anhwylusdod ac aflerweh yng nghartief y fferitnvr, (6) caiff y ffermwr bach fanteiis- ion cy fart a I a'i gyniydog cefnog, (7) Rr- bedir y draul o brynlI peii ianau cyfaddas, f (8) arbedir llafur, ae yn benaf oil gellir sicrhau gwasanaeth person trwyadl gym- wys a medrus er mwyn troi flllan gaws o'r SiI fon nchaf posibl. I gychwyn ffatri gaws ar linollau cydweitbredol dylid eicr- hau o loiaf dan gan pralwyn o laeth yn y dydd. Mae amryw o Ysgolion Caws a fFatiioeild caws ar Jinellau cydweitbredol yn cael eu cychwvn yng Nghymru y tymor hwn.

tiEDDWCH, AC "APOSTOL HEDDWCH." Y mac 'nr.s'i.icli lliwug gwledydd y hyd ¡ yn rhywbet-h gwaltanol yn awr i'l- livii a f ii. Y mae darganfyddiadau diweddar wedi dod a dinasoedd a gwledydd yn agos at eu gilydd, gwneud yn fwy dibyn- nol y naill ar y lIall. Y ma« y naill wlad nid yn uuig yn gwertlm i'r Hall ond hefyd yn prynu ganddi ac y mac cyfoeth yn deyrnas yn cael ei ddefnyddio er mwyn dadblygu a dnoddau teyrnasoedd eraill. Y mae hyn yn peri nid yn unig: fod masnach yn cael He pwysig ytig nghysylltiadau gwledydd a'u gilydd, ond liefyd iddynt fod yn fwy dibyimol ar en gilydd. Y mae yn fantais-yn wir, y mae yn angen- I-heidiol i bob gwlad—fod saHe masnachol gwledydd eraill y fath ag y gellir vmddir- ied ynddo. Y mae llwyddiant masnachol yr Alma en, er engraifft, yn dibynnu i raddau helaetII ar y ffaitli y gellir YJU- ddiried yn eafle masnachol Prydain Fawr. Pan yr oedd cyfyngder ym myd masnachol New York aeth y Bank Rate yn Lloegr i fyny i sa»th y cant. (niff hyn ddylanwad mawi' ar y pwnc o heddweh I-ijivllg y gwledydd hyn. Gwrthbrofir y ddadl a glywir inor ami, cef ei fod yn bosib1 i un wlad, trwy orchfygu un avail, ychwanegn yn helaeth at ei masnach a'i chyfoeth. Y mae masnach unrhyw wlad yn dibynnu ar ei chyfoeth natnriol ac ar allu ei thrigol- ion i'w diin. Nis gall yr un gorehfygwr, felly, ddifetha masnach gwlad ond yn unig trwy ladd ei thrigolion, yr hyn sydd am- hosibl; a phe byddai hynny yn bosibl ni fuasai yn talu iddo wenud hynny. Oher- w.vdd cymeriad a thelerau masnach rhwng gwledydd a'u gilydd, pe bai yr Almaen yn llwyddo i ddistrywio masnach Prydain Fawr, byddai masnach yr Almaen ei hun yn dioddef, a'i masnachwyr ar eu colled yn hytraeh nag ar eu hennill. Yn gaIl- rif ddiweddaf bu yr Almaen yn llwyddian- nus yn ei rhyfel yn erbyn Fi'rainc, a gor- fodwyd Ffrainc i dalu iawn iddi; ond yu y blynyddoedd 1870-1880, pan yr oedd Ffrainc o dan y baich hwn yn talu i'f Ahnnen a'r Almaen yn derbyn. y mae banes y ddwy wlad yn dangos fel yr oedd safle Ffiflinc yn gwella a'r eiddo yr Al- maen yn gwaethvgu. Nid breintiau gwlcidyddol, vcjovaifb, sydd yn creu llwyddiant masnachol, gan fod safle masnachol a ehymdeithasol gwledydd bychain fel Switzerland, nad ydynt yn meddu ar nemaw)' o ianteision gwleidyddol. yn llwyddianus o'i gymbarn a safle gwledydd mawrion a galhiog fel yr Almaen.—O'r "Geninen."

OLYNYDD CANON JONES. Yn ddeon gwledig Arllechwedd, y mae Fsgob Bangor wedi apwyntio y Parch Evan Davies, rheithor Idanllcehid, fel olynydd i'r diweddar Ganon R. T. -Jor¡et5, Glanog"en.

I MESUR CYNYRCHU YD. CYDWEITH REDI AD Y WLADWR- IAETH A'R FFERMWYH. I5u trafodaeth ar y Mesur uchod yn Nhy'r Cyffredin. Sylwodd Mr Prothero (Llywydd Bwrdd Amaethyddiaeth) mai Mesur wedi ei aciiosi gan argyfwng y rhy- fel ydoedd, a'i amcan oedd hyrwyddo cyn. yrchu yd. Bu pwyllglrau yn ystyried y mater, ac ystyrient na el I id disgwyl i'r ftermwyr ychwanegn eu cvnyrch heb gaei gAvarantiad i sicrhau prisiau am nifer (J flvnyddau. Yr oedd y rheswlll am hynny yn amlwg. Ni ell id yn rhesymol ddis- gwyl i ft'ermwvr gynyrchu cropiau o dan anigylchiadau rhyfel os na byddai iddynt sicrhau gwell prisiau na cbyn y rhyfel. YstyrÜIi mai y dull goreu i gylariod ym- gyreh y submarines oedd trw." ychwanegu eu cynyrchiad cartrefol. Gofynid i'r ffermwyi1 droi tair miliwn yn yclnvanegol 0 dir at gynyi-clni bwyd. a chredai y gwnant hynny. Gyda cliynorthwy per- chenogioll y tir byddwn yn abl i gael llawer o dir dan yr aradr. Dibyna v cwbl ar ein bod yn ihoddi sici wydd i'r ffermwyi- am brisiau droi nifer <> flyn- vddau. Os na wneir hyn ui allent apelio at y ffermAvyr. Dvna oedd ei farn ef, a iivnny yn seiliedig ar lawer o dystiolaeth. \styriai Mr Mason y dylai y Llywoclr- aeth wneud dat-ganiad pendant ar Ull- waith gyda golwg ar y cymorth fwriedid ei estyn j', fl'ermwyj'. Credai Mr G. Lambert y dylid cadw dynion cyfaddas ar y tir er mwyn ych- wanegn y cynyrchiant. Xid oedd Llvw- ydd Bwidd Amaethyddiaeth vn abl i roddi sicrwydd ymha 10 y ceid y llafur angen- rheidiol. Pa ddiben gwneud addewid- ion gwag, dylid cap! sicrwydd pendant ar y cwestiwn. Byddai iddo gefnogi y Llvw- ydd yn erbyn y Swyddfa Rylel os gwnai ymgais i sicrhau IIafllJ", ccffyIalI, a pheir- ianau gan y Llywodraeth. Y ffordd oreu 1 gael goreu allan o amaethyddiaeth oedd trwy anturiaeth bersonol. ac nid trwy genedlactholi neu swyddogion gwladol. Gofidiai Mr Molteno na chaed amcan- ani flwvcldvn ddvfodo-1. Ni ddylid talu y prisiau gwarantedig ond ar air a dorwyd i iyny o ]■ newydd. Maentumiai Mr Acland fod yn rliaid ,vyn- ebu y broblem amaethyddol ar linellau eang. Ystyriai fod ein dyfodol yn di- bynu ar y defnydd \\neid o'r tir i gyn. yrchu yr hyn oedd yn bosibl. Credai na ddylid rhoddi y bounties onct l'i- rhai oedd- >nt ^n troi tir newvdd. Achosid anghyd- fod os rhoddid y bounties i'r rhai oedd yn trin yn bresennol. ï r ocdd distawrwydd y Uywydd ar y lJwynt yn brawf nad oedd y Llywodraeth wedi penderfynu y ewes- tiwn o gael y llafur angenrheidio.1 na'r cymorth fwiiedid estyn i'r ffermwyr. Gobeitbiai Mr Noel Rllxtón na fyddis yn anghofio buddiannau y ilafurwyr yn ystod y dialodaeth «>r y Mesur, ac yr ym- wneid a hwy yn ihyddirydig ac haelionus. Cy t Ilnai Jh Ruirciman fod eisiau ych- wanegu fit gyflenwad bwyd y wlad, ac yr oedd yn rhaid i ni fod yn barod i dalu am hynny. hi hytraeh na thalu isril gwai'- antedig byddai yn well cynlliui o fusnes i ychwanegn galiuoedd y Ddirprwyaeth Givcnith fel ag y gallent brynu ar brjsiau contracts ymlaen Haw ar y cynyrcli car- trefol (Ifl<i(i yn gvfaddas Îw ielina ac J1;Jd oedd ei angen ar y ffermwyr at Oil pwrpas eu hunain. Yr oedd cyfyngu y Mesur i wenith a cheirch yn amhoblogaidd. Nid oedd y cynllun hwn yn atebiad i ymgyrch y Yr unig atebiad i hynny oedd ychwaneg o lywodraethiad y moroedd gan ein Llynges. Mr Bonar Law: Ofnaf pe gadewid i araith Mr Runciman basio heb wneud un- rhyw ddatganiad gan y Llywodraeth, y eymerid yn ganiataol ein bod yn barod i ystyried unrhyw gvnllun. Nid wyf yn dueddol i bwyso ein (lynygion. Cydna- byddaf fod yna amryu- ddulliau i vm- wneud a'r broblem, ond y mae yna ryw- betii ti'imru i hynvna y mae y Llywod- raeth yn rh wym wrtho. Gwnaed datgan- iadau gan y Prif Weinidog, ar ei ran ei bun a'r Llywodraeth, ac y mae y nprTn- yn gweithredu 11 unol a- hwy. Ni allai rwymo Ty'r CylS'rrdin. ond yr oedd wedi rhwymo ei hun n'r Llywoùraeth. Tra yr wyf yn hollol ioddlon ar ran y fjlywodraetli i ddweyd ein bod yn myne 1 at y cwestiwn !r,vn gyda'r dyniuniad ar i'r drafodaeth fod yn rhydd ac i farn 1'1 Cyffredin gael ei amlygu, bydd i ni en tra fod gan gadw golwg bcnderfynol i gario allan yr egwyddor oedd wedi ei rhoddi i Jawr gan y j'rif Wt-Inidog ac a ddcrbyn- iwyd gan y LIN-ivodruetli. Mr Runciman A ydyw Mr Bonar L;1,w yn ystyried na bydd iddo dderbyn gwell- iannau yn newid sylfeini y gwarantiad isydd yn y Mesur ? L Mr Bonar 1.1. Ni ddywedaf hynny mewn cynifer o eiriau. Bwriadwn gario trwodd brif cgwyddorion y Mcfeur. Parod ydym i ystyried unrhyw awgrymiadau rydd effaith i bwrpas y Mesur. Yi- ydvm wedi gosod i lawr ein cynvgion, a bwriad- wn eu cario trwodd. Gwnaed addewidion pendant gan y Llywodraeth, a chyda gol- wg ar egwyddor yr addewidion bydd i ni eu cario allan. Ar 01 trafodaeth bellach, eariwyd y pen- derfyniad trwy 1U6" yn erbyn 21. .o.

RHYDDID A HEDD. I Mae Jwrop iieddyw n eirias Gan dan maguelau dig Does unman yn ddiogel I ddyn. fel mangre'i drig Anfonir blodau'r gwledydd I'w mathru yn y llaid, Er ennill rhyddid, meddir, A ydyw hyn yn rliaid P Mae'r Armagedon enbyd Ers blwyddi maith yn bod; Anelwig yw'r arwyddion Fod rhyddid drwyddi'n dod. Cadwynau'r werin egwan Sy'n amlwg yn tynhau. 1 Ac felly g-waeth nac ofer I ni i'r drin barhau. Car d'elyn, uieddai'r lesu, Hwn yw'r perffeithiaf nod. Trwy hyn meddianwn ryddid — Y goreu sydd yn bod. Y nef yw ei lartrcfle. Mae yno yu ystor Ni bydd ond dechreu i yrfa P:ln dawo swn y mOl. I Boed jnm oil gyd ymdi'ecii Mown gweddi daer yu awr 0 hyn daw hedd diddiwedd Yn eiddo liweh y Jlawr. Mae'r Ietsu ar ei oisedd,. Mewn meddiant o bob haw 1- Ti wy'i hunanaberth hynod Boed iddo fythol fawl! I Caernarfon. IEUAN LLYFNWY. — -040,I

I MARW MR J. HARRISON JONES, Y. H Ym marw Mr J. Harrison Jones. Y.H., Dinbych, yr hyn a gymerodd le yr wyth- no,% ddiweddaf, yn ei 82 mlwydd oed. yr oedd y Cyfundeb Wesleaidd yn colli un o'i lleygwyr blaenaf. Bu yn bregethwr cyn- orthwyol cymeradwy am flvnyddau maith, a llanwodd swyddi pwysieaf yr enwad. At hynny eymerai ddiddordeb mawr ynglyn ag addysg ei Sil', ac yr oedd yn aelod e- Awdurdod Addysg; bu yn gad. eirydd itlieolwyr Ysgolion y Cyleb. ac yn gadeirydd Hheohvyr Ysgol Sir Dinbycli am 21 iiilviiedd.- Efe ydoedd yr ynad bwrdeisiol hynaf. Bu yn aelod o Gyngor y dref am 12 mlynedd, ac yn Faer y dref am ddwy flynedd. Xi chvmerai ran gy- hoeddue mewn gwleidyddiaeth; ond Rhyddfrydwr ydoedd o ran daliadau. Claddwyd ef yn Eglwys y PIwyf ddydd Jau.

i MEDDYGINIAETH NATUR. Y mae yna feddyginiaeth ar gyfer bob math o afiechyd yn y deyrnas lysieuol, ao nid oes un amheuaeth nad dail earn yr ebol yw y Hysieuyn ar gyfer pesweh ac anhwylderau y frest. Mae Sudd DaiJ Carn yr Ebol mewn poteli 11 3c.

i CYMANFA GANU PEN LIEYN, I PA LE MAE Y TENORS? j (Gan J. T. YW). i Dyna gwestiwn tyner iawii a ofynwyd gan Mr Joseph G. Thomas, G. and L., Cwmyglo. yng Nghymanfa Ganu Dosbarth Pen Lleyn, a gynhaliwyd yn Tydweiliog, Mehefin Sfed. Afraid yw dweyd y caiodd yr hen gerddor tyner hwn hwyl eithridol ar ganu cysegredig yn y Gymanfa hon. Anhawdd I iawn gennym gredu y bu gwell na gwedd- eiddiach Cymanfa mewn un man eleni nag oedd lioii-pob ihan o'r gwaith o dan ei flodau megis; a gwlith tyner yn naws- eiddio'r cyfan. Anhawdd cael arweinydd Cymanfa gysegredig y dyddiau rhain ag sydd yn deall mor drwvadl pa lodd i droi Cy mania yn "Fodd ion Gras" ag ydyw y brawd penwyn hwn. Digwyddem fod ytio yn c-ynorthwyo ryw ychydig gyda m crwth er cyfanu lleoedd gweigion y bech- gyn lioff sy ar led y byd, y rhai oeddynt yn aelodau o r Orchestra leol a gvmer ran yng Nghymanfa Pen Lleyn bob amser. Clod fo i hogia a genod Lleyn am ddi- I wvllio eu hunain fel hyn gyda'r offer llin- ynol. Y maent yn gafiaeiiad mawr Gymanfa. Gofynwyd y cwestiwn a g,Y- merwn yn destun gan Mr Thomas. Pan yr oeddis yn canu gydag arddeliad mawr y don ''Crist y Graig dal," yn y cyd- gan cymer y soprano nodyn lied uchel "Y Graig sy'u dal," ac yn y symudiad ncsaf cymerii yr un semiau i fyny gan y tenors, ail-adroddant yr un trawddee. Pwysai Mr Thomas am yr ail adrodd gan y tenors yn eithriadol amhyg a chlir; ond yn sydvn adgofiodd mai lleoedd gweigion yn rheng y tenors a'r bass oedd yn cyfrif am eu gweudid. a chyda tbvnerwch man gofynodd y cwestiwn dditynwn, ac yr atebodd ef yn dyncr iawn "Y bechgyn hoff. nid ydynt yn cael Cymanfa Gantt heddyw fel v ni." Gwnaeth ei sylw i ddyn hwvlio ei edyn a dychmygu, a mynd; ac wele rai pethau ddacth trwy feddwl dyn. Gellir en canu » ar yr alaw hen honno a gtcnid gennym I ninnau amser fu. "Far, tar away." PA LE MAE'R TENORS? Dychwel mae yr adar Gwanwyn. Dychwel hefyd mae yr haf; Gwenol sydd yn gwau o'm cwmpas, Sain y gog pie bynnag 'raf: i Blodeu teg y meillion melyn Geir ar fedd y gaeaf du Ond. mae un peth iiad d3-chm-el- Lleisiau mwyn ein bechgyn cu, H wnt fe'u cleddir draw i foroedd, Hhiaint wyla ddagrau'n Hi. ) Enaid mam a gymer edyn. ) Heda draw i Sulva Bay. Chwilia yno l'hwng y cerrig Am fedd "J ohn," nas gwyr pa le Claddwyd ei ddrylhedig gorpws Gan y tanbelenau ffol, Blina edyn ei dychymyg. j A", trnnl ddagrau daw yn oJ. yn ei bwth byd ddi-tyii Dagrau hiraeth balli ei ciiol. ('ynier cd: II do lilwaith. I Heda (ii'a,.i- l'i, byd di fedd, Caiff i'w harwain swn caniadau Cor y Wyni.i. i<-isiau hedd; GW/"l'uà,y'n liir with borth y Wynia, Uama'i chaton yn ei bron— Clyw rhyw lais yn gwaeddi "Diolch," EdwYll ef,—mwyn lais ei John, Ar y rhiniog try i erfyn Am fynd ato'r funud hon. Iliaint hoff, na ddigalonwn, Nis deallwn lwybrau Duw. i Y mae'n amain gyda "niwlon" 1 "Colofn dan"—arweinydd yw Yll y "ffwrn" a'i digllawn fflamau, Daw adnodau'r Ysgol Stil Yn brofiadau byw i'r Hogia, "Ffos" yn borth y liwybr cuI! 'Nabod Duw ynghorsydd angau ] Gaiff ein bechgyn wi th y fil. Un u'il bechgyn gant ddychwelyd i byddant beth yw gweddi ddwys, ^^yddalJt belh yw "Duw yn Xoddta" ( 0 (bn donau inuya'u pwys; Riaint Cymru, 0 gweddiwu ] Am gael gwawr Elengyl Hedd, I Coded haul o no Calfaria Nes y cy wilyddio'r cledd; Profed mamau Cymru heddyw i Nad yw Iesu yn ei fedd. t

I TAITH 34 MLYNEDD I LYTHYR. I Wrtil wneud cyfnew idiadau yn llythyrdy Middlesbrough, canfyddwyd llythyr o'r tu 1 ol i'r bocs, llythyr redd vvedi bostio 34 mlynedd yn 01 i James Hope, phimber, Tweedmouth. C^vMhoddiad ydoedd i Mr Hope, ei wraig. a'i fab. a'i iereh i dreulio .\adoll_ gyda'i chwaei. Mae yr oil wedi marw erbyn hyn.