Y Dinesydd Cymreig

IBobDinesydd Gwladgarol 0 18 i 61 Mlwydd Oed. t Copi ydyw a ganlyn o lythyr anion- wyd yn ddiweddar i'r Wasg gan Reolwr Cyffredinol y Wasanaeth Gen- edthol. Bydd iddo ateb eich holl amheuon a'ch cwcstiynau. ST. ERMIX'S, WESTMIXSTER, S.W. Annwvi Syr,- (1) Amcall yr apel gyflredinol am wir- foddolwyr yw ffurtio cafrestr o weith- wyr parod. Mae'r cais ar i ddynion arwyddo i gynnyg yn wirfoddol en gwasanaeth, fel ag y gellir gofyn iddynt ymgymeryd a gwaith o bwvs- igrwydd cenedlacthol os bydd eu heisiau. (2) Wedi arwyddo y ff u r fieri, gofvnir i'r gwirfoddohvr barhau yn ei waitn presenuol nes y gelwir ef i fyny. Dylid sylwi yn arbennig na raid iddo roddi ei job i fyny gan ddisgAvyl iddo gael ei ddefnyddio fel gwirfoddolwr. (3) Gofynnir i bob un ymrestru, oherwydd y mae'r dynion sy mewn oedran mil- wrol y mae eu hangen yn y Fyddin yn cael eu gAvneud i fyny o bob math ac yn perthvn i bob masnach a di- wydiant, a rhaid i'r dynion ofynnir i gymeryd en lleoedd fod o amrvAviaeth cyfartal. (4) Y mac arwyddo'r ffurflen vmrestrol yn gosod a" y gwirfoddohA'yr rwvmed- igaeth foesol i gadAv ei addowid. Xid yw yn golygu rhoddi arno unrhyvr ganlyaiadau cyfreithiol. Os y gelwir ar i'r gwirfoddohvr ymgymeryd a gwaith am dal llai nag y mae'n ennill yn awr, bydd hyn yn rhoddi hawl iddo apelio; hyd yn nod pe byddai i'r tribunty.s apel ei ddal wrth ei ymgy- I meriad, ni roddir unrhyw gosp arno as y gwrthoda gydymffnrfio a'r dy- farniad. Ond bydd yn rhaid iddo setlo gyda.'i gydwybod prun a ydyw yn eyflaw-ni y ddyledsAvydd y mae yn ei ddyled i'w wlad. (5) Bwriad yr Adran ydyw ar fod i'r Gwirfoddolwyr gael eu gosod fel ag i gael y lleiaf yn bosibl o anhwylusdod a'r tal uehaf am y gwaith y gofynnir iddynt ymgymeryd ag ef. (6) Gosodwyd yr isvif cyflog o 25s yr wythnos !< na ofynnid i ddynion weithio a r y raddfa isel 0 g.'> Hog delir mewn rhai arda loelhl amaethyddol. Y mae eisys wedi cae! (C i ddilyu gan ddatganiad y Prif Weinidog fod isrif cyflog am lafur amaethyddol i gael ei godi i 25s ymhob ardal drwy ddeddfwriaeth. Dylai gael ei ddeall yn glir y bydd i'r gwirfoddohvr gael ei dalu yr un faint a'r dyn weichia ltesa f iddo ar yr un gwaith, ond dim llai na 2-"5s mewn unrhyw achos. (7) Os gelwir gAvirioddohvr i symud o'i gartref, yr hwn y mae'n rhaid iddo ei gadw, y mae litwi ganddo i ofyn am swm at ei gynnnl i fyny 17s 6c yr wythnos. (8) Os bydd i wirfoddolwr a osodwyd mewn gwaitli o bAvysigrwydd cenedl- aethol gael ei daflu allan o waith, a bynny heb fod bai arno ef, y mae ganddo hawl i gyfran allan-o-waith I o 3s 6c y dydd o'r diwrnod cyntaf y mae allan o Avaith am gyfnod heb fod dros bedair wyblinos. (9) Gall gwirfoddohvr y Wasanaeth Gen- edlaethol, os allan o waith, gael ei gyflogi gan gyflogydd mewn galwed- igaeth gyfyngedig heb ganiatad yr Adran, yr unig hawl angenrheidiol ydyw ei gerdyn GAvirfoddoliaeth. (10) Cynghorir yr holl fasnaehwyr med- rus y rhai sy'n agored i ymresitriant i ymrestru i wneud felly fel gwirfodd- olwyr cad-ddarpariaetho). oblegid y maent yn ennill manteision neilltuol drwy wneiul hynnv. (11) Cyflwy nodd y Llywodraeth y eynllun hwn o Wasanaeth Genedlaethol Wir- foddol yn y gobaith o osgoi unrhyw angen am gynlhm gorfodol. (12) Os y cyffrvynir eynllun gorfodol bydd i ymgymeriad y gwirfoddolwr yn naturiol beidio a bod y dydd y daw y eynllun gorfodol yn ddeddf, a dodir yr holl ddynion ar yr un Bafle. (13) Os y dewisa gwirfoddolwi- opelio o berthvnas i'w drosglwyddiad gall wnetid hynny i'r Is-fldirprwywr, gan yr hwn y m:le'r galiti dioed i gan- iatau yr apel os ystyria'r cais yn rhesymol. Os nad yw wedi ei fodd- loni fod tir yr apel i'w gyftawnhan, y mae'n rhAvvm i ganiatau i'r gwirfodd- olw, gyflwyno ei aclios i Dribunlys Apel, cynnwysedig o'r Is-ddirprwywr a dau o g\'rn-ychiolwyj- y cyflogwyr a dau gynrychiohvyr o'r rhai cyflog. edig enAvir yn lleol, ac wedi ei hap- Avyntio gan y Rheohvr-Cyffredinol. Credaf fod y datganiadau hyn yn cy- mcryd i mewn y mwyafrif o'r CAvestiynau a godwyd yn ddiweddar gyda mi, a go- beithiaf y bydd iddynt gvnorthwyo y pAvyllgorau ynuestvol lleol ydynt Avedi bod yn gweithio nior galea <?' sicrhau bod Nri gw(?it li10ltl(li' sici, l lqll Y [ eiddoch yn ffyddlon, XKVTLLK CHAMBERLAIN.

SUDDIAD CLUDLONG. Taro Mwnfa. I Disgyblaeth y Milwyr. Hy.sbysa y Swyddfa Ryfel fod y glud- long "Tyndareus" wedi myned i wrth- darawiad a mwnfa o'r tuailan i Cape Agulhas, pwynt deheuol Cape Colony. Digwyddodd hyn saith Avythnos yn ol. Y r oedd bataihvn o'r Middlesex Regi- ment ar ei bwrdd. Dechreuodd pen blaen y llong fyned i lawr, ac ymddangosai fel pe ar fin Gi l pc ar fin suddo.. Galwyd ar yr oil o'r milwyr ar y bwrdd, a sitfasant oil yn eu rhengau o dan ddisgyblaeth lwyr. Galwyd allan restr y dynion, a gorchy- niymvyd iddynt "Stand Easy." Yna torodd y Iltilwy!' allan i gann. Yn ystod yr oil o'i- adeg lion, pan Avyneb yn Avyneb a pliervgl mawr, parhaodd y dynion i d dynion i sefyll yn eu rhengau gyda dewrder. Daeth dwy agerlong yno ymhen banner aAvr, ac achubwyd yr oil. Ar ol rhoddi y milwyr yn yr agerlongau eraill, trwy ymdrech sAvyddogion a pheiriamvyr y "Tyndareus," Ihvyddwnd i ddod a hi i Simonstown, er fod Rawer o ddwfr ynddi. Digwyddodd yr anffawd hon gerllaw y He y suddwyd y "Birkenhead" 55 mlyncdd yn ol, yr hon oedd yn cario. cannoedd o filwyr, Yn yr amgylchiad hwnnw gal- wyd yr oil o'r milwyr ar y dec a pafasant yn eu rhengau mewn trefn, tra y rhodd- wvd y mei-ched plant yn y cychod. Allan o 638 o bersonau oedd ar v bwrdd. ni achubAvyd ond 184. Anfonodd y Brenin genadwri yn llon- gyfarch yr oil o'r rhengau am yr ysbryd dewr ddangosAvyd gnnddynt.

AR GRWYDR. (Gan J. R. TRYFANWY). GAIR Y FELLTEN. '"GorchfygAvyd byddin fawr y gelyn bnvut, Mae'i lladdedigion megis dail hyd lawr; Bu'r aer yn ingol cliAverw am oriau hir, A i-liti'i- ii,a,neliii'n si,to'j- bryniau pell; Dychrynllyd oedd pob rhutljr o'n heiddo ni, A gwallgof oedd y gelyn yn ei fraw Ond wele waith y ffodus ddydd ar ben, A gAveddill rhengau'r gelyn wedi ffoi! Eich unig orclnvyl chwi yw cynnal dawns, A thiwnio'r delyn ddrutaf yn y byd,— Cenwcli y clychau ilonnaf ymhob Ilan, CSnvifiwch y faner dlysaf" ar bob bryn Cawn ninnall gladdu'r meirwon yn y ffos, Meirwon y gelyn ydyw'r cwbl ond un, Ac-nid yw liAvninv yn ddiin ond bachgen Ryml, Rhyw fis new ddau ti-os ddeunaw—John Bryn G ]as" Xi fedrai wrando mwy, yr oedd fy mron Yn gwvwo ymaith megis deilen wyw Yng ngwvnt ofnadwy'r Gaeaf, a daeth pang Fel brath marAvolaeth imi ar y stryd! LleAvygais yn fy ing! A wyddost di Ystyr diobaith gair y felltcn goch ? Mae'r brwvdro drosodd, nid oes ryfel nii,v Ac ysbail anrhaethadAvy gydd i ni; Ond w(,.Io 'niai-tlivn i yn anial Hwm, A'm bywyd i yn darfod mewn ystoi-ni- Anwvlyd pur fy mron oedd John Hrm Glas!

BYDDIN YR IACHAWDWR. IAETH. Yn ddiAveddar bu gan Fyddin yr Iach- aAvdwriaeth Ymgyrch Hunan-yrmvadol. Casglwyd 95.274p, yr hyn ddengys gyn- nydd o 8,924p ar v Jlynedd. O'i gym. haru a 1914, cyn torind allan y rhvfel, dengys gA-nnydd o 23,91 op.

-== SENEDD Y PENTHEF. NEU, GVVEITriDY WMFFRA TOMOS, Y CRYDD. GETHWRS A'R GWRANDAWRS. Wi!Ffowc:W,stt.ibc.WmHr;),mirown i'n leicio'r dyn ifanc yna'r Sul. Hoedd ganddo fo stwff da a ffres. 0 ble andros y ceutho nlnv afal arno dwad Piti ganv na ddeua o yma'n amlach, neu l iwin tebig iddo fo, ynte Wmnra. Wmffra: Wei tvrn i ddim byd yn wir, Wil bach. Town i ddim yn gwubod prun ai da viite drwg oedd 0. acliof- toAvn i ddim i cldiiill o! n,,t'i b,tlii. Sian 'fans: Hwyt ti run fath ac Edward acw, Wmffra. Dyn a be ddeud- odd o pan ddaeth i'r ty Hew: "'YeI, wel, Sian bach, ches i ddim tamad i f'enaid tlawd y bora ma. Twn i ar y ddeuar be su liaru getlnvrs y dyddia hyn." Ond mi roedd yr hogan new yn ei gamol o na fu rotsiwn beth, ac yn moih u gAveld chwech o'r glooh yn dwad yn ddigon buan i fynd i'w glowad yn y 11 OK. Taetli Ediward ddim yno rhag iddo lwgn, medda fo. Wil Ffowc: Wei, wet, fedra i ddim sbonio peth fel hyn, na fedra i wir. Tydw i'n svnu dim at Wmffra, achos tydi o'n darllan dim ond tipin o Mathew Henri ac almanac Caergybi. a fedrweh chi gael dim ond "gwynt a gwlaw yma a thraw," ac "felly pery i'r mis derfynu" ganddo. Ond am Edward, fe ddylai fod yn gwubod yn amgenach ynghanol llyfra yr hogan yna su ganddo. Wmffra: Paid ti a bod mor goeglyd, machgian i. Pe taAvn i'n darllan dim scrap, tydi hyny ddim yn deud na fedra i ddarllan prygethwr. Kid ar y gwran- dawr map']. bai, ond ar y prygetlnvr, yn fiiwl- i ti. Sian l'ians Fedra. i ddim llyncu Iton- yna Wmffra. Sut roedd yr hogan new yn cael bwyd ganddo a'i thad Iii'n ca(, dim. Mi wn i o'r gora gan bwy mae y dror ora i gadw bAA-yd. Tydi'r hogan acw ddim Avedi ennill ei M.A. ar clnyara ,N f. A -tr c l iii,?ara bach, a tydi hi ddim wedi peidio studio ei Beibl chAA*aith, Wmffra. Y Sgwl: Da iawn, Sian Tians. Dyna'r esboniad yn slwi-, dibyna'r cwbl ar capacity a capability y gwrandawr. Mae'n gAvestiAvn gennyf a draddodwyd gwell (hvy bregetli yn unman erioed; yr oeddynt yn stimulating ac yn practical. Hwyrach fod y gAvirioneddau dipyn yn startling a searching ond, Avaeth i chAvi p' 1'1111. yr oedd popeth wedi eu seilio ar plllcsophical facts na ellid eu dymclnvel. Mae deunvdd dyn ynddo, ac fdmygATn ( am ei herfeiddi weh Avroldeb. Wil Ffowc: ClyAvch, elywell. Diolcli am ryAvun call a diragfarn yn y byd yma. Fel ilieol y 1 hai sydd wedi esgeuluso | meddwl a darllen. neu rai heb gad man- | fcei«ion addysgol, ydynt y rhai geisiant lindagu'r pregetliwr a mygu'r gwirionedd. Maent wedi arfer meddwl fel ar fel eu hunain, ac os bydd prygethwr yn mynd yn groes i'r meddwl orthodocsaidd (?) hwnw, wel, dyna'r pregetliwr wedi ei ddamnio. Wmffra: Dyn byAv nage, Wil bach, nid felna mae hi hefo mi heth bynag. Sian Ifans: en feliii ydi Edward, yn sivv'r i chi. Ac mae o'n meddwl fod yr hogan new yn anffyddrag am nad ydi hi'n darllan vr Hen Destament drwy yr un gAvvdur a fo. Ydi wir, mae o, Wmffra. Y Sgwl: Dyna'r gwir, Sian Ifans, ac y mae ynai ormod yr nn fath ag ef yn yr eglwysi ydynt am nvymo pob pregetliAvr with eu ffedogau hwy. Wil Ffowc: Yn tydi Wmffra yma wedi bod yn siarad hefo rhai o'r bechgyn mwyaf brc:sydd geno ni fel enwad, ac yn deud Avrthun nhw mai y plan calla ydi | cadw yn ol y pr fffrcs, er o bosib, medda fo, eu bod yn wir, rhag distyrbio yr hen saint. Wmffra: Do siwr. ac mi rydw i'n mai dyna yw y peth doetha o lawar hefud. Be ydi'r iws styrbio'r hen bobol liefoii diAvinyddiath a'u Beibl, waeth gadal Uonudd iddu nhw fund dnvy' afon heb styrbans. Mae digon oamsarrywbryd ptoiddysgu'r petha newydd yma. Wil Ffowc: Wel dyna. i chi syniad Pab- vddol, ynte mewn difri. Cadw hen seintia yn y twlhvch or mwyn osgoi tipin o styrbans rochor yma i'r afon. Yn tydi o'n beth gwrthun! Os ydi'r petha fires yn ffeithia y mae'n well cael y styrbans roehor yma na'u gweled yr ochor draw, a gorfod syhveddoli eu bod wedi byw ar betha nad oedd-,Itit yn rialiti. A pheth a rail, os nad ydynt yn ffeithia, y mae'n werth styrbio hen seintia i gnocio i lawr y getha ffres a chadw y ffeithia hen, os mae hwy sy'n iawn. Dyna marn i. Y Sgwl: Hear, hear, Wil Ffowc, mae'n cithaf teg a'r gwirioneddd rhoi eu lie i'r hen a'r newydd, oblegid v gwir a saif yn y diwedd. Peth a rail yn ffafr rhoddi y H'eith iu a'r goleuni neAATydd i'r hen st int iau ydyw cofio os na ddistyrbir lieddyw, fod rhj'.vuTi yn mynd yn hen o hyd, ac y rliaid rac'w'i ffeithiau a'r gwir o'r golwg er mwyn parclm teimladau rhyAv hen saint am hyth. Xa, na, mae scimiau yn cael gormod o lonudd,—cvnhyrfiad y dwfr oedd .;a(,Iiad yn adcg yr Iesu a chredaf fod yna filoedd ar lan llyn y moddion heddyw yn disgwyl am gyn iyn- iad y <lwIr. a ehael cenhadon yn ddigon au i'w bwrw iddo. Harri Yn tydu HIIAV yn mynd o dan seilia yr Hen Lyfr i gid, ac yn i dynu fo yn grvbibion. Ydi hvnu yn iaAvn r Wil Ffowe: Wel ydi. debig iawn, os mai ffeithiau sy'11 ei fain. Ond cofia di, Harri bach, mai ti sy Avedi deud eu bod yn ei dynu'n grvbibion, ac nid y fi. Deud rydAV i eu bod yn i neud 0'11 fwy ac yn AVCII Beibl i mi o lawar. Eedri di ddim enjoyioY !Beibl heiddiAv hefo'r (1 (1 1311 enj o-vio' practical common sense sy gennom ni ac edrych arno fel bydda'r tada. Ac os gnei di fellu mi eiff yr Hen Lyfr anwul yn Avaeth na difudd. Mae o'r llyfr gora sy'n bod nm i fod o'n "true to nature" ac yn "true" i ffeithia hanas fel yr oeddynt yn vmddangos i'r rhai a'i BgAvenodd. Y Sgwl: Job galed sy gan y pregetliAA-yr yn sicr i cliwi. Y mae y peth olaf fuasAvn yn ceisio ei wneud. MeddyliAVCII am dano yn gorfod gwynebu cynulleidfa- oedd a'r mAvyafrif ohonynt yn meddwl dim am 11a dhvinyddlncth, athroniaeth, na gwyddoniaet.h. ac yn 1)01101 anwybod- us i ffeithiau mawr meddwl a bywyd. ac ymysg y rhai sy'n meddwl ceir rhai cul, rhagfarnllyd, a eheidwadol, ac eraill yn eang, byw, a dcr.ar. Snt. fine cyf- arfod y rhai hyn onid yw yn orchwvl anodd? Peth ofnadwy ydi bod yn bre- gcthwr! Toes yna neb yn cael gAvaith mwy anodd nag ef. Wil Ffowc: Mae hi'n dipin o job bod yn AvrandaAvr hefyd, yn enwedig pan yn gwrando ar rai ddylai fod Avedi meddwl yn deud y petha mwua Ihvudaidd a di- synwur, a hy;'y yn y ffordil favua di- gyffro'n bosibl, Taswn i'n cael fy ffordd mi i-oii-n benstwit i lawar ohonunt am beidio mund i bregethu, gwnaAvn wir. Harri: Mae'n dda gen i nad ydw i ddim digon clefar, ydi Avir. Dw i'n leicio gethwrs heif ffasiwn fy hunan. f .-i-, i wn fv liunaii. Wmffra: Fina hefyd. Y Sgwl: Yn wir i chi, mi fydda i yn methu gwvbod beth fyddai on-u gennyf rai prydiau, prun ai gwyboJ llai nag ydAvyf ynte- gwybod mwy nag a wn. Byddaf yn eiddigeddu Avrth y i'!al sy'n anwybodus, ac yn fwy eiddigeddus wrth y rltii ,v'n gwybod mwy na fi. Wsl Ffowc: Petli ofnadwu ydi bod yn j anwubodtis, a pheth dychrynllyd ydi ¡ ;n\dd P!l w.bodaeth. la, Avir; ond' chanvil i Irlim bod yn anAvubodus t r cymaint o boon i mi weithia ydi bod mown yffv] gida, amball i broblam ddyrus. Wmffra: Diar mi, boys, peidiweh a moud.ro eh pena, ewch adra, neu fedrweh chi bytli gysgu. Mae hi wedi deg, a fina hob swpar. Be ydi rvw licii broblema fel yma i mi, bwyd i mi ceAvch chitha y lleill. Xcs daweh.

AMSER CAU SIOPAU. l N-1. Ysgrifennydd Cartefol Avedi hysbysu y gellir cadw siopau yn agored ar nos Iau y Groglith hyd 9 o'r gloch vn He 8.

STREIC CARCHARORION RHYFEL. Yn Nh"r Cyffredin hysbysAvyd fod nifer neilltuol 0 gareharorion Germanaidd wedi gwrthod gweithio mewn cliwarelan, ond ar yr nmod fin bod yn derbyn yd Avaneg o da 1. C ymerwyd moddion disgyblnethol I a hwynt. Dywedwyd fod y carcharoricn Germanaidd, a'u cymeryd at eu gilydd, yn gAveithio yn foddhaol.

GWYR Y RHEILFFFORDD. Xi chaniateir ond i'r aelodau sydd yn talu en cyfran boliticaidd o Undeb G-wyr y Rheilffordd GA'meryd rhan yn y busnes politicaidd.

BYDD RICHARD EVANS. MEDDYG ESGYRN (Bone Setter), ADFER LE. GAOL STREET, PWLLHELI, vn Ymwelcd a'r llrocdd canlyno! yn wvthnosol:— Dydd I-,iu.-Niarket Vaults, Llan- gefni. Dydd Gwener.—Sportsman Hotel, Portmadoc. Dydd Sadwrn.-L,niu Temperance, 2, Palace Street, Caernarfon .'gerllaAA y Farchnad) Oil at v Gewynau i Ddynion ac Anifeiliaid am Is I lc a 2s 6c y Botel 3c yn ycbwanegol drwy'r Post.

CAN Y MILWR. Buddugo! yn Eisteddfod Bryn Rhcs. Y fagnel herfeiddiol sy'n rhuo, A'r milwr sy'n brysio i'r gad; Ffanvelio a chartref ei fynAves I ymladd pob gormes a brad. Y11 glwyfus meAvn gAvaed mae gwareiddiad Ki gai'iad wna'i galon yn ffiam; Ei fywyd a roddai yn aberth. Yn brid'verth i ddial ei cham. Mae'n gonvedd ar derfyn y brwydro) Xod angau yn lhvydo ei wedd; I'r mihvr nid oes etifeddiaeth, Ond cysgod niarwolaeth a bedd. Gorehestion arwrol yr oesau Sy'n fyw ar delynau y byd Ond anghof yw ihan y tlawd fihvr, Gwir arwr yr oesau o hyd. RIIVAV gysgod gwan ydyw 0 gariad I I Y Oidwad o'r nefoedd wen fawr, Oj-Aveddodd yng nglyn cysgod angau I ddatod tynn rwymau y llawr. Got-ffwysa, k) ItLiddedl'(-, Ferr orig dan wenau y ser, Fe'th welaf ar ddydd y didoliad Yn codi ar ahvad dy Xer. Groeslon. 10AX MEXAI.

Y BARDD A'! GASEG. Mae gennyf gaseg felen. 'Does ganddi ond un troed, Ac ni fu'r un hwylnsach Gan unrhyAV ddyn erioed Pan at j'w nliol y bore Yn (brwydd iawn y daAV, Ei plien a rydd yn wastad Yn ufudd yn fy Haw. Hebrynga fi yn ffyddlon l'i- chwarel erbyn saith, X j welais hi'n diffygio Xa "nogio" gyda'r gAvaith; A plian ddaw adeg noswyl, A c'.rysau'r uslnxl" yn can, Aiff hOll a minnau adref Yn ddifyr iawn ein dau. Os tarw blin, nCH fwldog, ewn dig a ddaw i'n cwrdcl, Pan goda'r gaseg felen Fe fi'oant oil i ffwrdd; elyn angliymodioli [ ormes brwnt a. thrais; Os rhaid (vdd iddi darro Mae'n siAvr 0 adael dais. Ond neitlmvr, er fy siomiant, Xid oedd mor haAvdd ei thrin, Fe golla'i throed yn wastad, Edrychai'n swrtli a blin; Canfyddais innau'n eglur Y i hesvvm da paham Xad ydoedd hi fel arfer Yn sad a sionc ei cham. Ei piiedol Avedi gwis«o Oddiwrth ei throed yn lan, A'i charn oedd mewn canlyniad Yn mynd yn dipia man A phenderfynais innau. Wrth Avoid ei dolur tost. Y mviiAvn bedol iddi Beth bynnag fyddai'r gost. At John a Richard aetlium, Fy hen gyfeillion horff, Er rmvyn cael pedol iddi Fel 11a bo nnvy yn gloff; A gelwais yn yr Krai I, 'Rol pedwar y prynhawn, I gyrcLu'r ga.scg Men A thalu'r erost ATI llawtt W. TRYFANOG OWEN. Rhostryfan. *Ffon y Bardd yAv'r gascg felen.

TAITH MILWR CYMREIG. Draw, dros fynyddoedd Ffrengig Fe deithiai mihvr prudd; I ehwilio am rhyAv loches, Tra'n welw rodd ei rudd. I gilfach daet)i 'itilien vsbaid Rhwng y mynyddoedd hi, Ac yno canfu fold rod A eh roes o dderw du. Ei galon gurai'n gyflym Tra'n welw 'raeth ei wedd, Pan wclodd of mai Cymro Orweddai yn v bedd. A dyma yr ysgrifen A gei fiwyd ar y groes, Crocs, prydydd tlaAvd a hunodd Yn gynnar iaAvn o'i oes. Y mihvr prudd a Avylodd Wrth weld y geiriau hyn:— "Yn gorffAvys yn y beddrod :[ae'1' bardd, sef Owain Wvn." A'r mihvr prudd Icwygodd, Bit farw ar y bedd, A'i enaid blin ehedodd I v.-ynta. gwlad yr hedd. Ymhell yn Ffrainc mcwn cilfach Yn rhai hyn; "Y jnihvr prudd leAvygodd" A'i frawd, sef Owain Wyn. Yn nodi man eu beddrod Y mae'r groes fechan ddu I gono dewr ion Cymru Fu'n brw-vdro gyda'r llu. Nebo. JANE M. JONES.