Y Negesydd

ADUAN Y MEROHED. LLYWOHRAETH Y GWRAGEDD. Yn Llysoedd y Man-ddyledion, I.1undain, Y dydd o'r blaen, cafwyd dwy •ngraifft ddomol e'r modd y Uywodraetha rhai gwragedd eu cartrefi. Gwysiwyd un gwr yn Bloomsbury, cyfreithiwr, yr hwn a ddywedai fod y wraig yn arftr euro y gwr a'r wialen fedw a'r pocer; a gofynai iddo ddyweyd y tro diweddaf y cymer- odd yr orochwyliaeth hono Ie. Ond nid oedd cof y diffynydd yn ddigon da ar y mater, a dywedai nad eedd yn arfer cadw dyddlyfr o'r digwyddiadiau hyny. Yr oedd wedi llwyddo i'w hysgoi yn ddiweddar. Dywedai y wraig, ar hyny ei f04 yn cae1 y C wialen fedw' pan y bydd yn ei baeddu. Sylwai Mr. Lewis, y cyf- reithiwr, y buasai wedi ei rhoddi hi yn y ddalfa Se y buasai yn wraig iddo ef. Fe wyr fy hen dyn i amgenach pethau na hyny. Gall fyned i'r carchar, nid wyf fi am dalu yr arlan.' ydoedd atebiad y wrsdg. Ac anfonwyd ef i garcliar am un dydd ar.hugain. Gwrandmwyf tyr achos arall yn Southwark. Yr oedd gwraig y diffynydd wedi prynu mantell, ac heb dalu am dani, ac yr oedd y gwr hyd yn ned heb weled y dilledyn. Gofynai y Barnwr a fyddai ef ddim yn cymeryd y wraig allan ar V Suliau; a chyfarwyddai ef i ofyn iddi ymha 1« yr oedd y fantell. Oud yr otdd gwroldeb y diffynydd yn pallu yn y cyfeiriad bwnw, oblegid hysbysodd ei Aiirhydedd. y buasai y wraig yn dweyd wrtho am feindio ei fusnes' ei hun, Anegodd y Barnwr ef i fyned gartref. a rhoi cerydd da iddi; ond sylwai y diffynydd fod hypy yn golygu cryn allu i'w gyflawnl.

DYFERION DIRWESTOL. V .*&a pwyllgor Undeb Gobeithluoedd y > Deytndft Gyfuriol, dan nawdd yr hwn y dygodd r. Robinson Sauttar ei Fesur i atalgwertbu diedydd meddwol i blant i farn y Senedd, a'r fc*n a Wrthodwyd mor galon-galed, yn pender- fynu dal i gyffroi cydymdeimlad a'r me«ur. B^riada'r pwyllgor tua r hydref gynal cyfarfod --ydd- mawreddeg, a chydymgynghori sut fyddai • oreu enyn y teimlad cyhoeddus yn fflani )' Y mae un a denlu y Rothschild*, o'i gyfoeth -ohygoti, wedi- rhoddi i Madame Legrain ddeng gynorthwyo ei gwaith dirwestol yn Paris a manau eraill. Aiff poth 'rlWm" godi lluestai di-wirod, ond y rfeafl fwyaf at godi dinas noddfa neu sefydiiad di- wydianol i feddwon a ddymunent, wrth adael r yp asylums, gael cyfle ri gychwyn bywyd "newydd. Yn v noddfa uchod darperir gwaith tddynt am bethamser, tray cbwiliram orchwyl parhaus iddynt oJr tuallan. ac y gofelir am eu ttuluoedd yn yitod absenoldeb y gwyr 0 bob peth newydd, bywyd "newyd ydyw yr harddaf; a llawenydd i bawb ond ellylloh ydyw gweled sefydliadau fel hyn yn gallu adfer ambell i feddwyn ysig. Gwir fod arh] un yn iyrthio'n Ol i'w hen naturiaeth, ac fel y ci yn t io "dychwelyd at ei chwydfa; end cyn wired a > hyny, y ma* eraill yn dal yn ddigwymp hyd y dtwedd. Gwyn fyd na chymerai rhagor o gyf- Isethogiolli esiampl Mr. Rethschild, fel y gellid codi ychwaneg o gefydliadau cyffelyb yma ac ar y Cyfandir.

ABBRMAW. ,.Y. YSQOL GAWOLRADDOL. — Llwyddodd TT yegolorion oiinlynol:—Rowland Jones Uickaid, Pentre Mawr, Dyttvyu, ac Eliasj Jjoviia Jonat, mabVr. Jones, Harlech, i basic) arboliad Matriculation Pi if Ysgol Oynurtt; y eyataf yn y doibfirtli cyutttf a'r att ju p iii4dotbnrtk

mum Y TESTAMENT NEWYDO. Briw i'r llygaid ac archoll ddofn i'r galou, yw gweled Testament Newydd ein Hiachawdwr a'n Hachubwr Iesu Grist mewn ffenestr llyfr- werthydd, fel ei gwelir wedi ei glawrio neu ei rwymo mewn 4 Kaki budr-liw, ystyrpaunyw ten dynol, ebeyr ieithwyr yma. Ond a chan- iatau y medr Cymdeithas y Beiblau roddi yatyr fwy dymunol i'r gair, ni fedrant byth wneyd i ffwrdd a'r amgylehiadau o dan ba rai y dygwyd ycaciifod. Llyfr TywYlog Tangnefedd mown gwisg filwrol sydd ddrychfeddwl, nas ralllleb a fedd ronyn o barch iddo ei oddef yri ddi-boen, debygem—yn enwedig Igwisg ag sydd ar unwaith yn Uenwi meddwl dyn, nid yn unig a'r hyn a ddywedwyd uchod, ond hefyd a thwyll, diehell a Uwfrdra Beth a dybia y Boriaid o Destamentau mewn cloriau caci, wys ?

AM BOBL A PHETHAU.1 Mae Gweinyddiaeth Servia wedi ymddis- wyddo am fod y Brenin Alexandria yn myned i briodi gwraig waddw" is fli eefyllfa nag ef, *Credir y penodir Mr. Lloyd-George, A.S., yn un o Ddivprwywyr Gweithiau Cyhoeddus, awydd ddidal, a llawer o waith yn perthyn iddi. 'Does yr un Cymro ar y Ddirprwy- aeth yn awr. Ymhlith yr Eglwyewyr a'r YmneiUduwyr yn Lloegr y mae prinder ymgeiawyr am y weinidogaeth. Yn Nghymru mae yn wa- hanol, mwy o bregethwyr nag aydd o leoedd iddynt. Etholwyd Mr. Thomas Jones, Rhymni, cyn-efrydydd yn Ngholeg Aberystwyth, yn awr yn Mlirif-yagol Glasgow, i'r 1 Russell Research Studentship,' yr hon yw prif ya- goloriaeth y London School of Economics. *1 V 1 » 'i • Mae y Parch. 0. Waldo Jamea gynt o Noddfa, Blaenolydach ,ao yn breaenol gor- uchwyliwr y Gymdeithas Genhadol Gar- trefol, Caerdydd, wadi derbyn y radd fygedol o Ddoethawr mewn Duwinyddiaeth gan awdurdodau Prifysgol Ewfng, III. Yn Clarendon, yn ddiweddar, ymgasglodd y trigolion, yn dyrfa fawr, i weled y seremoni o arwiago ci gyda choler anrhydedd, a gyflwynwyd gan Gymdeithas er Amddiffyn. lad i Anifeiliad. Mae y ei yma, yr hwn sydd o rywogaeth y Newfoundland, ,wedi enwogi ei hun drwy achub nifer fawr o ber- aonau rhag boddi yn y Seine. Rhyfedd yr annyddordeb deimla y wlad a'r Senedd o herwydd y fuddu^oliaetli bwysig o gymeryd pedair mil yn garchar- orion rhyfel yn y Dalaeth Rydd yr wythnos ddiweddaf. Mor wahanol i'r ffrwydriad yu- fydus a welwyd ar amgylohiadau blaenorol. Y gwir yw mae y wlad yn larl1" ar ryfel Deheudir Affrioa, ei orchestion, ei gampiau, a'i dreuliau gorlethol. Mr. Iltyd Gardner o Abevgafenni, sydd yn myn'd i withwynebu Syr Wm. Hareourt yn Ngorllewin Mynwy, yr etholiad nesaf. Pe gofir mai y Oadben Jameson oedd dewis- ddyn y Toriaid yma un tro; ond y mae'r boneddwr teilwng hwnw yn awr yn gwrthod gan honi fod mwy o'i angen yn Neheudir Aftrica, fel aelod tros Kimberley yn Senedd y Penrhyn, nag yn Senedd Prydain. Derbyniodd Mr. Sandford Jones, ysgrif- enydd cyffredinol Eisteddfod Genedlaethol Cymru am 1901, lythyr oddi wrth Mr. Owen, ysgrifenydd CWDlni y Palal Gwydr, yn ymholi pa un a deimlai awdurdodau yr Eisteddfod duodd i gynal yr Eisteddfod Genedlaethol 1902 yn y Palal" Gwydr. Cynghorwyd Mr, Owen i osod y muter o flaen Cymdeithas yr Eisteddfod Gened- laethol. Yn Eisteddfod Bow Street ger Aberys- twyth, enillwyd gwobrwyon cerddorol gan Sorau Llanegryn (arweinydd Owen Jones), .berystwyth (J. E. Harris), Machynlleth (J.O.Williams), Penygarn (J. ,M. Jlrans,) partion o Machynlleth ac Aberystwyth; unawdau, Mri. J. Lumley, H. R. Humphreya, Miss Frances Lewis, Machynlleth, a Miss Warrington, Aberystwyth; traethodau, Mrs. Pritchard a Mr. William Davies, Talybont, a'r Gadair gan y Parch. CynfelinBenjain.

ARDDHNGOSFA MACHYNLLETH. Pymunwn alw sylw ein darllenwyr at yr arddangoafa uchod, yr hon a gynhelir ar faes y Plis, dydd Mercher, Awat 22ain. Y mae yn hen aefydliad bellach. Hon yw y 13eg, a deilyn ei grym a'i phoblogi wydd o hyd. Deallwn fod rhagolygon addawol iawn am ei llwyddiant eleni. Ychwanegwyd cryn nifer at y dosbarthiadau a'r gwobrwyon arbenig. Mae amryw o'r jumptrt a'r trotter* goieu wedi anfon eu hymgeiaiaeth i mewn, a'r bam wyr yn rhai mwyaf cyfrifol o Siroedd Amwythig, Mon, Caernarfon &c.

PWLLHELI, DMITHRUID.—Mae nifer y dieithriaid o ymwelwyr 'tr U* uchod yn jllawer lluosocaeh yr wythnos hon nag y maent wedi Lod; etc nid ydynt yr hyn a arferent fod. GWLKDJJ GHRDDOBOL. Mae disgwryliad mawr yma am y cyngerdd syrld, i'w gynal prydnawn Mercher, yn Glynyweddw, a noa Fercher, yn y Neuadd Gyhoeddus. Y Cor Marched Broiuiol fydd yti. ei gynal, ar eu dychweliftd o Pari*. v

TRIDIAU YNLLANDRINDOD ETO. GAN GLAN ALUN. (Parhad)* DIWYGIAD CREFYDDOL 1859. Yr oedd yr anerchiad a ddilynai yn gyf- atebal. Taer erfyniai ar i'r gwrandawyr ddyfod at grefydd; mynychai ddyweyd ei fod wedi dyfod yn enw ei Duw- i'w galw. Bendith Dduw i chwi, deuweh!' meddai, fwy nag unwaith. Bygythiai bryd arall, a chrybwyllai am ryw lano yn oedd wedi myned allan yn gyntaf yn niwedd y cyfarfod yn lie aros yn, y societyx a'i fod wedi syrthio j i lawr y chwarel dranoeth, nes yr oedd ei gorff yn sitraoh. Canmolai y diwygiad bryd arall. I Yr oedd y oyfarfod gweddi yu yr wythnos ddiweddaf, yr hynotaf a fu eto meddw' nhw; yr oedd haner cant yn gweddio ar unwaith; yr oedd yno ryw arawyd nefol yn y lie, a moliant i Dduw! yr oeddwn inau yn eu oanol hwynt, &c.' Y peth oedd yn fy synU i fwyaf oedd, fod y gweinidogion eraill yn dilyn yr un llwybr ag ef. Dowch,' meddai un o honynt wrth weinidog Meth- odistaidd, yr. hwnoedd yn nacau dywedyd gair, d'wedwoh dipyn yn fywiog, frawd mae'r nefoedd/wtf yn ymyl.' Yr un gwr a rybuddiai y oyntaf a ai allan heb aros yn y tocifty ar y diwedd, y byddai 'y brawd Roberts ynsiwr o weddio drosto wrth ei enw!' Yr oedd y llanciau a'r merched yn chwerthin yma, ac acw ar hyd y cyfarfod. Ni ohanwyd penill yn y diwedd, as felly nid oedd un line wedi ei gospel i nodi allan y terfyn rhwng y cyfarfod cyffredinol a'r cyf- arfod eglwysig, ac yna arosodd pawb i mewn yn synedig, ac mewn awydd i weled y diwedd. Syrthiai Roberts ar ei liniau, a diolchai i Dduw eu bod oil wedi aros. Nid wyf yn gweddio,' meddai, 1 am i ti eu haileni mwy, ond am i ti eu cynal hyd y diwedd!' Nid pes yma ond braslun byr iawn, a chynil hefyd, o ansawdd y oyfarfod. A gellid cael canoedd o dystion fod yr engreifftiau uchod yn asiampl teg o'r gweddill. Nid yw y diwygwyr eraill, mi addefaf, yn atebol am eithafion y brawd hwn o'r Clarach, yr hwn sydd yn ddiwygiwr mawr mewn rhyw gyrau o'r wlad draw; ond y mae yma ddangoaiad i ba wrthuni y gall symudiad da gael ei wyrdroi oni chyfyd blaenoriaid yr eglwysi i'w reoli yn ol doeth- ineb a phwyll. Nid wyf heb gofio fod gwehilion i'r gwenith,' fel y dywed yr hen ddiareb; ac mai gwell yw sel yn colli a berwi drosodd nag oerfelgarwch anheimlad- rwydd ond y mae y cyfryw engraiff o ager- beiriant y oynhyrfiad diwygiadol. wedi erwydio drosodd mor beryglus allan o'r r«»7i, yn galw yn uchel ar ffvddloniaid y diwygiad presenol ymhob man, Na chabler gan hyny eich daioni chwi.' •1 Nia gwn i; dichon dy fod di, fy nghar, yn amheu a ddylwn i anfon allan adroddiadau fel hyn; ond fy argyhoeddiad ydyw, y dylai y 4dwy ochr gael eu danges yn deg, yn ol y cynllun yisbrydoledig yn Llyfr y llyfrau, fel y cryfhaer LQ y cefnoger yr hyn sydd feius. Mae y Beibl yn cofnodi gwendidau yn gyatal a rhagoriaethau yr hen bobl dda y rhoddir eu hanes gamddo; a ohan fod yr argraffwasg yn ein mysg yn rhoddi y fath gyhoeddus- rwydd i enwau brodyr sydd yn flaenllaw gyda'r diwygiad, ac yn gyffredin yn eu dyrchafu yn uchel, ac weithau yn eu tra-dyrchafu, mi feddyliwn y derbyniant yn ddirwgnach, el nid yn ddiolchgar, bod awgrymiadau oddiwrth yr unrhyw argraffwasg a fyddo 18 tueddu i'w dyagu, eullesau, a goaod eu llafur ar dir o effeithiolrwydd cyfreithlawn a pharhaus; canys I Od ymdrech neb hefyd, ni choronir ef onid ymdrech yn gyfreithlawn.' Cofier, mai1 ffyddlawn yw archollion y car- edig,' ac 1 nid da bwyta llawer o fel.' Yr wyf yn barod i dynghedu Meistri Golygwyr, od oes eisiau, i gyhoeddi y darnau hyn o'm flythyr fel yr wyf yn eu hysgrifenu; canys nid oes oDd flllll delicacy a ataliairioneddau angenrheidiol fel y rhai uohod, oddiwrth y rhai y perthyn iddynt. A chan mai y lingular number myfi,' sydd yn llythyru atat ti, fy ugh&r, heb lechu 0 honof 0 dan fautell y 1 Nyzu' olygyddol bwysig, bydded i'r boll fai, 01 meiddir hefyd ^ddisgyn arnaf fi, ao nid ar y Golygwyr parchus. Bum yn meddwl y buasai cynhadledd o weinidogion a blaenoriaid mwyaf dylanwadel a difrifol y gwahanol sectau, yn fuddiol yn y dyddiau hyn, yn bwrpasol i ystyried y symudiad hwn, i wylio drosto, ao i. geisio Ilunio trofniadau i'w hyrwyddo yn y blaen, ac i ofalu am y cynyrch mawr a roddodd i'r eglwysi. Er i Garibaldi wneyd gwyrthiau o dewrder rhyfelgar yma a thraw, rhaid cynal council ofwar i sicrhau y f uddugoliaeth. Pan yw mor amlwg ei bod yn amser i'r Arglwydd weithio,' diamheu ei fod yn amser i'w weision ddeffro. Yr wyf yn credu fod y teimlad dymunol sydd yn y wlad, yn dibynu am ei barhad gan Dduw, ar ddeBroad dioedi blaenoriaid orefyddol y genedl at yr achlysur. (I barhau).

DOLCfELLATJ.n MARWOLASTH DB. CHARLES WILLIAMS.— Derbyni-wyd y newydd 'am farvrolaeth Dr. Charles Williams, Hengwm, gyda galar dwys yn y dref. Brodor oddiyma yd<»edd yr ymadawedig, sef mab i'r diweddar -Lewis Williams, Yaw., Fronwnion. -Bù'n'.dily.tt;e¡ alwedigaeth yma am- gryn- amser cynerfyn- ediad i Gaer. Claddwyd ef dydd GwwMr, yn mynwent Eglwys Llanaber. Y COR PLANT-Dydd Llun, daeth Cor Plant, dan arweiniad Mr. Bertie Davies, Criteriou, allan yn fuddugoliaethus yn Eisteddfod Gadeiriol Corwen. Dywedai y Beirniad (Mr. W. T. Samuel), fod y gystadleuaeth yn un uwchraddol; ond fod y cor hwn yn ddigon ar y blaen; a phe buasai y wobr gymaint ddwywaith ag ydoedd, y buasai yn ei ddyfarnu yn wir deilwng.) Mab i'r (Ar- weinydd poblogaidd Mr. Robert Dariei ydyw Mr Bertie Davies, a phroffw7dws ddyfodol Uwyddianus iddo fel arweinydd corawl. YSGOL DB. WILLIAMS.—Enillwyd ysgol- oriaethau am fynediad i mewn i'r ysgol uohod, gan Winnie Ellis, Dolgellau, Gladys Parry, eto, ao Euronwy Morgan, Bontddu. Yr oedd deuddeg yn ymgeisio. DYCHWELIAD o'a RHYPRL. Prydnawn dydd Mercher, cyfarfyddodd dirprwyaeth & Cadbeu H. Romer Lee, Gelligefmlyn, wyr Mr. 0. R. Williams, Dolmelynllyn, i'w groesawu ar ei ddychweliad 0 Faes y Rhyjel. Oafodd Cadben Lee ei saethu yn ymyl Pretoria, ao yr oedd yn gweithredu yn rhyddhad Kimberley, ao adeg ymostyngiad Cronje. Cymerad wywyd ei ymddygiiWiau gwrol fwy naar unwaith gfcn*yr Uwch-srwydd- ogion. Rhoddodd y ddirprwyaeth groeiaw- iad cynes iddo. f

MACHYNLLETH. .,7,: Enillodd ceffyl Dr. Davies yr Ail wobr am neidio, yn Arddangosfa Rochdale, dydd Sad wi n. DANw.tiN.-Tra yn llwytho gwair, y dydd o'r blaen, yn fferm i-idd, syrthiodd y gwas o ben y llwyth, gan dderbyn niweidiau difrifol. Yn ffodus, yr oedd Dr. Davies yn pysgota yn gyfagós, yi hw, a weinyddedd arno. Deallwn ei fod yn gwella yn dda yn awr; PRI ODAS.—Dydd Meroher, yn nghapel y Grmg, unwyd. xuewn -%lan briodas, Mr. Trevor Jones, Emporium, a Miss C. J. Williams (y gyleiel adnabyddus), Machyn- lleth. Gweinyddwyd y seremoni gan y Parch. J. Jones, gweinidog. Y forwyn briodas oedd Miss Jones, chwaer y priodfab; a'r gwas priodas oedd Mr. J. H. Williams, brawd y briodferch. Ymadawodd y par ieuano gyda'r tren am Lundain, lie y treuliant eii Mis Mel. Derbyniasant1;-nifer fawr o anrhegion hardd a gwerthfaWr."

9 a. < #- ¡; ABERGYNQL^YNV (.. Yn nghapel yr Annibynwyrv nos Fawrth, cyuhaliwyd cyfarfod armrywiaethol dan lyw* yddiaeth Mr.,G. Griffiths;, Water St., amcan pa un oedd rhoddi cyfieusdra i Mr. Peymont, organydd Eglwys St. loan, Abormaw, i roddi perfformiad mewn ffoidd Ó agoriad i't Karmonum newydd. Mae yr eglwys uchod wedi ei bwrcasu yn Ystordy Mrs. Arnfield, Dolgellau, gyda'r amcan o berffaithio caniadaeth gysegredig fel rhan o wasanaeth crefyddol yr addoliad cyhoeddus. Cymer- wyd rhan yn y oyfarfod gan Mr. Isaac Jones, un o arweinyddion canu yr eglwys tan sylw, Mri. J. Humphreys, E. Humphreys, R. 0. Ellis, W. 0. Ellis, J. J. Edwards, R. R. Pugh, a Tedy Pugh. Anerchwyd y cyfarfod gan Mr. R. R. Ellis, Bryn Eglwys Hall, un o. ddiaconiaid yr eglwys, a hen arweinydd y gân. yn yr eglwys am flynyddau lawer. Cafwyd an- erchiad rhagorol ar y ptiodoldeb i ddwyn offerynau cerdd i'r gwaSUnaeth crefyddol, gan y cerddor adnabyddus Mr. 0. 0. Roberts, Dolgellau. Gwnaeth yr oil eu rhan yn ganmoladwy, ac aeth pawb tuftg ftdrti wedi cael mwynhad mawr. "04

YMARFER SAETHU DROS BRIF-FFORDD MACHYNLLETH. GAN F. M. CAMPBELL, BRYNLLWYDWYN. fPar had). Mae y Cynghorwr Sirol dros Machynlleth yn cymeryd yn ysgafn y gwrthwynebiad i'r rhenc, a chyfeiria ato fel peth wedi ei godi gan ddosbarth neillduol yn Uwchygareg.' Der- byniodd Yagrifenydd y Swyddfa Ryfel yr un wybodaeth, fel y dangosai atebiad 0*1 eiddo ar y mater i Col. Pryce Jones yn Nhy y Cyffredin Goreu pe gyntaf y cydnabyddir fod y gwrth- wynebiad ar ran y boblogaeth wledig fyr hon sydd agos gymaint ddwywaith* a phcblogaeth Machynlleth), i'r saethu dres y Urif-ftordd yn un gwirfoddol, didwyll, parhaol; a chyffredinol; a bod blinder mawr yn bodoli o'r herwydd, yn annibynol ar bob plaid wleidyddol neu arall, yr hwn a erys hyd oni symudir yr achos o hono. Mae Machynlleth ei huaan ymhell o fod yn unfryd ar y pwnc, a dywedir wrthyf fod mwy- afrif o'r boblogaeth, y rhai, gan nad pa faint yw eu gobaith y bydd i lwyddiant y dref gyn- yddu drwy ymwelwyr a'r rhenc, felcymydogion, a gydymdeimlant a'r boblogaeth tuallan, o gymaint af y buasent hwy eu hunain yn codi yr. un gwrthwynebiadau pe byddent yn'parhaus ddefnyddio y ffordd. Dylem oil fod yn falch fod y Cynghorwr dros Machynlleth yn gefnog- ydd mor gadarn i'r Gwirfoddolwyr, orid dymunaf arno ystyried nas gellir cael unrhyw foddion mcr effeithial i lesteirio hyn neu unrhyw achos teilwng arall na'i ddifwyno ag anghyfiawnder. Mae y damweiniau a ddigwyddant gyda rhencau lie mae y partion a saethant yn gyn. wysedig o gatrodau rheolaidd o dan ddis- gyblaeth gyson, a chyda'r swyddogion mwyaf profiadblV' yn brawf nad all unrhyw reolauoj eiddo y Rwyddfa Ryfel atal tperygl. Mae y perygl yn fwy gyda'r Gwirfoddolwyr, a chyn. ydda yn yr achos ger ein bron gyda'r saethu ar draws y brif-ffordd, a'r ffaith na ellir canfod y drafnidaeth i Machynlleth o'r gorsafau saethu pell, hyd nes y byddis o fewn 31 Hath oddiwrth, y llinell saethu i'r targed. Unrhyw oediad mewn gwneyd arwydd neu mewn peidio saethu, a all arwain i drychineb difrifol, yn naill. duol mewn achoa ceffyl yn rhedeg, wedi ei ddychryn gan drwxt y saethu. Yr unig wahan- iaeth barn posibl raid fod yw yn maint y perygl, ac nid yn ei fodolaeth, tra nad yw natur y perygl yn gyfryw ag a ddyUd ei gyfatfod ar brif-ffordd sirol. Mae yn chwithig fod cefnogwyr lleol y rhenc, yn gwaduy bosiblrwydd o unrhyw rwystraeth i, r drafnidiaeth. A fydd i ddynion pwyllog deithio ar hyd ffordd ar draws pa: un.y mae'r bwledi yn cael eu tanio yn barhaus, heb fadd. loni eu hunain fod y saetnu wedi peidio ? Bydd i lawer gadw draw o'r ffordd yn ystod yr eriau a nodir i saethu; y rhai, modd bynag, na ellir edrych arnynt fel yn gyfyngedig i adegau penodedig, gan y bydd rheolaeth y Rhenc yn gorphwys gyda'r awdurdodau milwrol. Bydd i'r forwynig wledig wylaidd negesydd y ffermwr fel y tlawd, ar neges o lwydd neu aflwydd, ddychwelyd a'i chenad heb ei gyflawni. Addefa y Swyddfa Ryfel, yn eu gohebiaeth 4 mi, yr anghyfleusdra, yr hwn y proffesant hwy ei leihau. A oes angen dweyd ychwaneg ? Mae wedi bed yn cael ei ddweyd fod y Rhenc Saethu gan y Gwirfoddolwyr ar yr un safle bymtheg mlynedd ar hugain yn ol, ac na fu dim cwynion, na dim damweiniau. Paham y dylai fod yn awr ? Fy ateb yw fod toraeth y saethu y pryd hyny ar yr un ochr a'r targed i'r ffordd. Yn awr, disgwytir i bob Gwirfoddolwr fod yn alluog ar 6oo llath, yr hyn a gynwys eu bodoli i saethu ar draws y brif-ffordd. Ond pan y cyfeirir at yr hyn ddigwyddodd bymtheg mlynedd ar hugain yn ol, anghofir fod yr amserau wedi newid; a bod- y gwelliantau; ynglyn a'r Uythyrdy, y brysnegesau, a'r rheilffyrdd, yn gwneyd cyflymdra yn anhob-I gorol i lwyddiant hyd yn nod mewn amaeth- yddiaeth. Oddiwrth hyn, gwelir po fwyaf fyddo symudiadau unigolion ein poblogaeth wledig, mai mwyaf yn y byd tydd y drafnidaeth eri gwaethaf lleihad y boblogaeth, a mwyaf yw y rheswm dros sicrhau defnyddiad rhydd o brif.. ffordd y sir. Ond a oes unrhyw angenrheidrwydd am y saethu ar draws y brif-ffordd ? A wnaed rhyw! ymdrech ddifrifol i gael safle arall i'r rhenc, al fuasai yn rhyddhau y drafnidiaeth, a r Gwir- foddolwyr oddiwrth y drafnidiaeth ? Mae eisiau y safle fwriadedig, am ei bod yn gyfleus i'r dref. Yd oedd 4 Gwinllan Naboth' yn gyfleus. Yr wyf yn dal fod yn gorwedd o dan yr holl ymdrafodaeth hon, gwestiwn moesol, ag y mae dynion da, yn eu sel^dros achos da, wedi edrych heibio iddo, ac nad ees neb eto wedi ei ateb ond mewn un ffordd.^ Cydnabyddir fod rhenc yn fuddiol, ac y dylai y gest dd'od o'r pwrs cyhoeddus fel angenrhaid cyhoeddus. A ydyw yn onest i arbed y pwrs cyhoeddus ar draut abet thu hawliau sydd yn anmhrisiadwy i ddosbarth o gymdeithas ? Mae gwatwareg mewn digwyddiadau sy'n pwyntio yn fynych at ystori foesol. Y mae y symudiad presenol g a',r Gwirfoddolwyr wedi ei gychwyn drwy ryfel achoswyd gan waith y Boriaidyn gwrthod caniatau i eraill hawliau cyhoeddus a werth- fawrogid ganddynt hwy eu hunain. Mae cyf- eillion y Gwirfoddolwyr yn amcanu amddifadu trigotion yr ardal fynyddig hon o hawliau cy- hoeddus a brisir yn mchel ganddynt, sefyr hawl i ddefnyddiad rhydd o brif-ffordd y Frenhines, i ac o'u cartrefi. Yn awr, pe na buasai modd cael un safle arall i Renc, yn y gymydogaeth, buasai raid gwynebu yr anliawsder. Gadawgr i'r Gwir* j foddolwyr barbau mtwo weddiant o'r safiej bresenol. -gyda Rhenc rydd, ddirwystr o 800 o latheni. Buasai gwyriad yn y ffordd yn can- iatau hyn, ac mae 'wedi cael ei awgrymu o'r blaen fel, gwelliant, cyhoeddus gan ddynion precadoL Gwasger ar y Swyddfa Ryfel am gyfraniad; Gellir gwneyd y gwaith ond cael ewyllys i'w wneyd. Ydwyf&c., F. M. CAMPBELL. Brynllwydwyn, Machynlleth. Gorphenaf 1ge9, 1900. O.Y -0. agorir y Rhenc gebeithir y bydd y cyhoedd yn abl i sicrhau copiau o Reolau y Swyddfa Ryfet yngtyn A threfniadau y saethu. Mae, wrth gwrs, yn ddeaUedig, nas gellir atal y drafnidaeth ar draed neu gyda cherbydau, &c., er mwyn i'r saethu barhau. Rhaid i'r saothu beidio or mwyn y drafnida*th.-F. M. C.