Y Werin

CERBYD-D.AITH NEWYDD 0 DINAS JUNCTION I GLYNNOG AC I TN OL. 15 MILLDIR MEWN CEHBY D Bydd i'r firsti-class garden-seat char-a- bane "SL Beuno" adael Clynnog am Dinas Junction yn ddyddiol i gyfarfod y Rhyl and Llandudno Excursions .fydd yn cyrhaedd Dinas Junction 10.10 y boreu, a dychwelyd yn 01 i Glynnog yn uniongyrchol. Bydd hyn yn gyfle rhagorol i dedthwyr fyned i Rhyd-ddu a Beddgelert gyda'r tren 10.20 o Dinas. Bydd yn dychwelyd o Glynnog i gyfarfod yr express o Gae-r fydd yn cyrhaedd Dinas 4.12. Felly bydd yn gyfleus i deithwyr fyddent yn myned i gyfeiriad Bangor gyda y tre'n 5.. p.m. a 4.20 i Rhyd-ddu. Gellir cyfarfod Cwmniau o bleserdeith- wyr fyddont yn bwriadu myned i Glynnog gydag unrhyw dren, ac am brisiau gostyng- ol trwy gytundeb yn; mlaeftillaw. Am ychwaneg o fanylion, cludiad, &c., gweler hysbysleni yn ngorsafoedd y Rheilffyrdd, ilea ymofyner a'r perchenog, J. R. JG LNES, PLAS Y BRYN, CLYNKOG.

lttMTJNA RICHARD EYANS, Meddyg Esgyrn (Bone Setter), PENYGROES, TXYSBYSU ei fod yn CWMYSTRADLLYN XL TEMPERANCE, 20, Penlan street./ Pwllheli, bob dydd Mercher. Blaenau Ffestiniog, dydd Iau, yu 6, CHURCH STREET. Bob dydd Gwener yn SPORTSMAN HOTEL, Porthmadog. Bob Sodwrn yn Nghaernarfon, yn y NEWBOIt- OUGH ARMS, Palace street. Y DDANODi) A WELLHEIR DARAWIAD Dalia Bydredd a A-i-tV » AliU rhwyst dvnu'r dan • jedd. Ar nosweithiau T>TT"VTrj^ |/T> digwsg symuda ym- Gur, Niwralgia yn y pen, a phoeoai gieuol. Gan fferyllwyr, Is lie. "Dioddefais boen dychrynllyd am ddydd- iau mewn dau ddant mewn canlyniad i byd- redd mawr. Cynghorwyd fi i eymeryd Ner- vine Bunter. Gwnaethum hyny. Er fy llawenydd peidiodd y boen yn ebrwydd hollot. At ol hyny cefais y rhyddhad mwyaf dichon adwy oddiwrth gur niwralgiaidd mewn per trwy gymeryd 4 neu 5 dyferyn o Nervine Bunter ar lwmp o siwgr gwyn." Parcn Aubrey C. Price, B.A., diwodda? Qymrawd Goleg Newyad Rhydyr'iain. PERIS AND PADARN YALE. A IEIU G li ES (Alaroh avyrfai) IsiLLPOSTER, TOWN CRIER, AND BILL DISTRIBUTOR, LLANBERIS, By appc'ntment of the District and Parish Councils. Owner of the Chief Posting Sta- tions, all in the most prominent parts of Llanberis and surrounding districts for 6 miles round. All orders entrusted to tiy care shall be promotly attended to ~PAENT CHICAGO, Meddyg in wechir pob mat/lo GYRN beth by nag fydddn hoed, H EB UN- RHYW BOEN, trwy ddetnyddio PAENT CHICAGO I'W gael mewn potelau SWLLT yr un gan y nifer fwyaf o fferyllwyr yn N ghymra. a Lloegr. Os methir cael Paent Chicago yn unman anfoner SWLLT mewn stamps GRIFFITH OWEN CHEMIST, HIGH STREET, CARNARVON ll)-X N NE D D YMWELA DR. JONES, D.D.S. (A.M.), SURGEON DENTIST, BANGOR, Yn LLANERCHYMEDD, o 10 hyd 1, ac yn AMLWCH, o 2 hyd 5, yn nhy Mr Hughes, Stationer, 8, Market street, dyddiau Mawrth, Awst 8, Medi 5, Hydref H a 31, Tachwedd 28, Rhlagfyr 26. A LLANGEFNI, yn 16, Lledwigan road, bob dydd Iau. Yn BETHESDA, y dydd Mawrl"- cyntaf ar ol cyfrif. Yn EitiENEZER a» LLANBERIS, y lydd Mawrth cyntaf ar ol Sadwrn tal. Yn MANGOR, bob dydd, ond dyddian ao Ian. Watches Olociau, A PHOB MATH 0 s Fcdrwyau, &c. T LLE GOREU A RHATAF, I GAEL Y NWYDDAU UCHOD YDYW HEN spop JtJBN HIICBES, STRYD Y lL Yli, CAFENARFON. ROBERTS & OWEN, DEIICHeNOGION. WEDI EI SEFYDLU GANRIF YN OL. TOWLES PENNYROYAL AND STEEL PILLS I P EN YWOD. Mae y Peleni gwerthfawr hyn yn cywiro"pob afreoleidd-dra, yn symud rhwyatrau, ae yn esmwythau y poenau y mae y benywod yn agored iddyiit ar adegau neillduol. Blychau Is lie, a 2s 9c gan bob Ffrryllydd. Anfonir hwyut unrhyw e ar dderbyniad 15 neu 34 o lythyrnodau, gan E. T. Towia & Co. Gwneuth. urwyr, rydeD street, Nottingham. Gocheler efelychiadau twyllyodrus. igpsgTi <ood housewives pride ttaemselves oa I being able to make nice Gtf sweet Bread, appetialaf IE Tea Cakes, £ re. Anyone J3^Hi\can using our C9leb?ated Toast. |A you do not know how \m to uao it, ^rite to us for » Booklet of Instructions. Wn Ml DJaTiLtana^oo^ BDIMSUBOH. iMwwatmwIHrm MtWwrt GREAT BARGAINS IN NEW AND SECOND HAND BOOKS AT I). W. DAVIES, BOOKSELLER, CARNARVON. Bibl Teuluaidd Mawr, gyda Rims a Clasps. Newydd. Gwerth 1 3p 0 17 6 Gwaith Bunyan, Taith Pererin, Rhyfel Y sbryttol. Morocco hardd, gilt. Plyg mawr. Gwerth 2p 0 12 6 AJlwedd y Cysegr, gan D. Owen (Brutus), cyfrol fawr, haner rhwym 0 5 0 Mynegair Peter Williams, argraff- iad 1773, prin iawn 0 5 0 Esboniad Burkett Testament New- ydd 0 5 0 Esboniad Thomas Jones, Pum' Llyfr Moses 0 3 6 Jonothaji jEdwards ar y Pechod Gwreiddiol. 3s He llian 0 2 0 Y Gymraes, Cylchgrawn 18-jO a 1851, dan olygiaeth Ieuan ;G\vyn- edd, haner rhwym. 0 2 0 Perffaith Gyfraith Rhyddid. D. Jones, Treborth, 2s. 0 0 9 Hanes yr Eglwys yn Nghvmru, J. Williams, Glanmor, llian 0 1 6 Eilicott New Test. Comment, com- plete, 3 vols., Calf, £ 3 3s C 17 6 Godet, Studies in the Epistles, Canoedd o rhifynau Traethodydd, Genin- en, Cymru, Drysorfa, anfoner yn ddioed at D. W. DA VIES, Caernarfon. BECBEATION GROUND, PWLLHELI Proprietor, Messrs S. Andrews & Son. THURSDAY, AUGUST 24th, 1899. A Grand GYMKANA CARNIVAL AND CYCLE RACES. For entry forms and particulars apply Mr Fred. E. Young, Recreation and Fetes Manager, Cardiff Road, Pwllheli. Cheap Trair s from Carnarvon. Admission Sixpence. J CAMBRAN RAILWAYS. T> AIL and COACH EXCURSIONS are run as under: —By Rail to Llanfyllin, thenco by Road: Conveyance -o Lake Vyr- nivy; by Rail to Rhayader, thence by Road thence by Road: Conveyance ,,0 Lake Vyr- nivy; by Rail to Rhayader, thence by Road Conveyance to Nantgwillt and Elan Valley i (Birmingham Corporation Waterworks); by Rail to Glardovey, thence by Road Con- veyance to Llyfnant Valley (Glaspwll Cas- cade and Cwmrhaiadr Waterfall); by Rail to Aberystwyth, thence by Road Convey- aiics to Devil's Bridge; by Rai to Towyn, thenca by Road Conveyance to *Talyllyn Lake and *Cader Idris by Rail to Dolgelley thence by Road Conveyance to *Talyllyn Llke and *Cader dris; by Rail to Dolgelley, thence by Road Conveyance to Torrent Walk, Precipice Walk, Ty'nygroes, Rhaiadr Du, Rhaiadr Mawddach, and Pistyll y Caen; by Rail to Llanbedr and Pensarn, thence by Road Conveyance to Mochras Island (the Island of Shells), Cwmbycban Lake, Drws Ardudwy, and Rhinog Valle^ by Rail to Penrhyndeudraeth, thence by Road Convey- ance to Tanybwlch and Maentwrog Water- falls by Rail to Penrhyndieudraeth, thence by Road Conveyance to Beddgelert; by Rail to Portmadcc, thence by Road Con- veyance to Beddgelert. By Rail to Pwll- heli, thence by Road Conveyance to Aber- soch and Nevin. ^Passengers may either travel to Towvn, thence by Coach to Taly- llyn and back, or by Circular Tour via TowYll to Talyllyn Lake, returning via Corris and Machynlleth, or vice versa. They may also travel via Machynlleth and Corris to Taly- llyn, and return by same route. A New Tour from Towyn to Gwastadfryn, at the foot of Cader Idris, is now in operation. RAIL and COACH TRIPS to Snowdon (Cir- cular and Loop Tours), Cynicht (the Sugar Loaf Mountain), Bettwsycoed (via Beddgel- ert and Pass of Aberglaslyn), Dinas Mawddwy and Dolgelley, via Bwlchoerddrws Pass, Llanymawddwy, Beaumaris, Llanberis, Llangybi, etc. For full particulars as to Train Times, Fares, and dates of certain of the Coach Tours, see Tourist Programmes and Rail and Coach Tour Programmes.

MANCHESTER AND LIVERPOOL. A NEW FAST EXPRESS, with Through Carriages and Conductors, will leave Man- chester (London road) 10.45 a.m., (Central) 10.10 a.m., and Liverpool (Lime street) 10.30 a.m., arriving Aoerystwyth 3.35, and Barmouth 3.50 p.m. The 3.30 p.m. Train from Manchester (London ;road), and the 3.25 p.m. from Liverpool (Lime street), will be continued on to Aberystwyth, arriving latter Station 9.45 p.m., with Through Carriage's from Liverpool. A NEW EXPRESS, with Through Car- riages and Conductors, will leave Aberyst- wytb 12.5 noon, Pwllheli 9.55 a.m., and Barmouth 11.35 a.m., arriving Manchester i (London road) 5.35 p.m., (Central) 5.40 p.m., and Liverpool (Lime street) 5.45 p.m. A NEW EXPRESS, with Through Car- riages, will leave Aberystwyth 2.15 p.m., Barmoutn 1.50 p.m., arriving Manchester Barmoutn 1.50 p.m., arriving Manchester (London road) 8.5 p.m., and Liverpool (Lime street) 8.20 p.m.

SOUTH WALES. V. NEW EXPRESS, with Through Car- riages and Conductors, will leave Aberyst- wyth 9.35, Barmouth 9.5, and Llandnndod 1.5 neon, for Newport, Merthyr, Cardiif, &c. I A NEW EXPRESS will leave Cardiff, Taif, 10.30 a.m., Cardiif (Riiymnoy), 11.20 a.m., Newport B. & M., 11.10, Merthyr, B. & M., 12.0 noon, for Builth Wells, Llan- arindod Wells, with Througn Carriages and Conductors for Aberystwyth The 1.15 p.m. Train from Carcuff, 2.5 p.m. from Newport, 2.50 p.m. from Merth- yr, and 4.15 p.m. from Brecon, will be run on to Builth R-oad and Llandrindod Wells. There are numerous alterations in the Local Service'. For full particulars see Time Bills. C. S. DENNISS, General Manager. Oswestry, June, 1899.

GWRTHWYNEBU TRWYDDEDAU. Dylid parotoi ar gyfer hyn ar hyd y flwyddyn, a chasglu defnyddiau. Bydd y llysoedd trwyddedan yn eistedd yn fuan ar ol y 15fed o Awst. Os bydd trwydded new- ydd yn cael apelio am dani, gall unrhyw un godi i fyny i wrthwynebu ar yr adeg, heb roddi rhybudd blaenorol. Os bydd trwvdded yn cael ei throsglwyddo, gall unrhyw berson wrthWvnebu hyny heb roi rhybudd blaen- orol. Ond os adnewyddu trwydded fydd, rhaid rhoi saith diwrnod olir o rybudd i'r person trwyddedig, a nodi yn y rhybudd y rheswm am ba un y gwrthwynebir. Gallai hyny fod yn un o'r pethau canlynol: 1. Nad yw y person trwyddedig o gymeriad da. Y mae hwn yn fater lied anh'awdd ei drin, a thipyn o berygl ynddo, ond weithiau gellir profi fod y tafarnwr, dyweder, yn arfer a bod yn feddw. 2. Fod y ty wedi bod yn afreolus. Rhaid i bob tystiolaeth ar fater fel hyn fod ar lw. Os bydd cyhuddiadau wedi bod yn erbyn y lie, gellir dwyn hyny gerbron. 3. Nad oes angen am y lie. Dyma'r rheswm ar ba un y dibynir yn fwyaf cyffredin. Am y tai oedd mewn bod cyn 1869 nis gellir eu gwrthwynebu hwy ond ar un neu ychVaneg o'r pedwar peth canlyn- ol 1. Nad yw y trwyddedig o gymeriad da. 2. Fod y ty yn anrhefnus. 3. Fod yr ym- geisydd trwy gamymddygiad wecli^ fforffetio ei hawl i daal trwydded. 4. Nad yw y lie yn gym wys yn ol y gyfraith. Nis gellir gwrthwynebu trwydded newydd! i werthu I allan (megis y grocer's license) ond ar un i neu ychwaneg o'r pedwar peth uchod. Gell- ir gael cyfarwyddiadau pellach gan Ysgrif- enydd Cymanfa Ddirwestol Gwynedd neu ysgrifenyddion y Cymanfaoedd Dirwestol Sirol. Os na bydd rhybudd wedi ei roi, gellir ar yr un pryd godi gwrthwynebiad i adnewyddu trwydded a gofyn i'r ynadon ohirio yr achos er mwyn cael rhoi rhybudd. Fel rheol, y mae yn well fod cyfreithiwr yn cymeryd y mater mewn llaw. Buasai yn dda iawn pe buasai ynadon Cymru yn darllen Adroddiad y Ddirprwyaeth Frenhinol ar Drwyddedu cyn yr adeg i drwyddedu. Y mae yr adtroddiad hwnw yn condemnio yr ynadon yn Ilym am na baent. yn gwneyd y defnydd priodol o'r gallu Bydd yn eu dwy- law, ac yn dangos yn amlwg y dylent wrth ( adnewyddu pob trwydded ystyried yn bwyll- og a oes angen am dani, ac os barnent nad oes, fod ganddynt berffaith hawl i'w hatal, er na byddo neb yn ei gwrthwynebu, nac unrhyw achos wedi ei gael yn ei herbyn. Profir yn amlwg hefyd, oddiwrth ddyfarn- iadau barnwyr penaf y deyrnas, nid yn unig fod ganddynt berffaith hawl i wneyd hyn, ond ei bod yn ddyledswydd arnynt i ystyr- ied pob achos bob tro fel pe buasai yn achos newydd. Hefyd y mae achos Dover wedi profi mai nid Llys Trwyddedu yw yr eistedd- iad ond Cyfarfod Trwyddedu, ac o ganlyn- iad ei fod yn berffaith rydd fel cyfarfod unrhyw bwyllgor arall, ond yn unig y gofyn- ir fed unrhyw dystiolaethau ar ffeithiau yn cael eu rhoddi ar lw. Profwyd hefyd nad I yw neb fydd yn gwrthwynebu yn gosod ei hun yn agored i unrhyw gostau, ond y cost- au y byddo yn myned iddynt yn ei ochr ei aun. Y mae llawer wedi ei wneyd yn y gyfeiriad hwn, ond y mae eto lawer mwy 3lhr ei wneyd ond cael ynadon a chyhoedd )ffro a chydwybodol. )

0* *■ ■■ ■' 11 11 11 ■- 'tm "■ «>n j Hi—11 ■» » ——— ————qa—^ -ago tee e 1-JE (.! 8 $ 1) $ 8 4 ) i 7T @1 m ,tfip qp \9L @ $Amleni a Tliiniau LmleM a Thinlan S GLAS BYDDWCH AR EICH GWYLIAD COCH | | WP-IAETH AM '*PL 4YERS." | ■P '$ iDooeÐOeo.eeoG :'a,5I81OS eo aaes* oc -a: INN HIGH C;L^SS iyiade urom xt&sKi Home g^gir,i;ru4X CELEBATION OF THE TWENTY- FIFTH ANNIVERSARY, oj FLY, 1898. COMMENTS OF THE PRESS. "The News": "We are sure that our readers will agree that it is far better to buy their preserves MANUFACTURED FKOM FRESHLY- GATHERED FRUIT, amid frosh and beautiful surroundings to those manufactured in close proximity to London slums and after the fruit itself has travelled miles by railway to reach the fac- tory. The English public are not slow to recognise merit, and we are glad to hear that before a Strawberry had bee pcked this season half the present output of the factory for the year ha-s been sold for im- mediate delivery. Our last advice would be: If yw order Olivers' Jams, as you surely will do, see that you get them." "The Methodist Times" "The party afterwards visited the spot- lessly clean factory, and witnessed the whole process of Jam-making from the time THE FRUIT, FRESH FROM THE FiELDS entered the building, to its destination as Jam in the glass jars and bottles. The cleanliness and purity of the whole process was much commented on, and the visit proved a very novel and enjoyable chan from the routine of London Press lifo-" C S. CHIVERS AND SONS' FRUIT GROWERS, HISTON, near CAMBRIDGE.

"Y GENINEN EISTEDDFODOL" YN y "Genineu, Eisteddfodol" am eleni yr ydym yn cael ysgubau cyfoethog o feus- ydd yr awen Gymreig. Oni bai am y "Geninen" buasai yr ysgubau hyn-a siarad yn ffugyrol-yn pydru yn nghoffrau ysgrif- enyddion ein Heisteddfodnu; a ffrwyth llafur ein beirdd yn myned yn ofer. Yn y rhifyn sydd ger ein bron, y mae yr awen Gymreig yn datgudldio ei chyfrinach drwy wahanol gyfryngau-yr awdl, y bryddest, yr englyn, a'r penill. Ceir yma oddeutu deudde.g o awdlau a phryddestau cadeiriol, o waith rhai o'n prif feirdd. Yn étrffrooin iawn bydd awdl neu bryddest gadeiriol yn cael ei gwerthu am chwecheinicg; ond yn "y Geninen Eisteddfodol" ceir toraeth o awdlau, cywyddau, a phryddestau—y cwbl oil am y swm bychan o srwllt! Egyr y rhifyn gydag awdl, "Telynau Duw," gan Machreth; ac y mae yn dra swynol. Di- lynir gan Elfyn gydag awdl ar "Golud.' Dyma ergyd drom i'r segurwyr goludog: — Os y gwr i segura,—drwy ei oes, Geidw'r aur a gasgla, Y goludog a lwyda Yng nghanol ei ddyddiol dda. Cana Athron, Ffestiniog, ar "Buddugol- iaeth." Lied fer, mewn cydmariaeth, yw pryddest Myfyr Refin ar "Y Llyfrgell." "Trychineb y Maine," sydd wedi hudo Cynonfardd i ganu. Am wyr yr englynion cawsant eu swyno gan wahanol destynau. Cawn yma ddwy duchangerdd, y naill ar "Yr Anmhrydlon (Huw Ddigychwyn)," gan W. Pari Huws, Dolgellau a'r llall ar "Yr Absenwr," gan O. Caerwyn Roberts. Traidd rhyw deimladau rhyfedd ynom wrth ddarllen 'IMyfyrdraeth—Awr Angau," gan Evan Jones, Adwy'r Clawdd. Darllena yr awdl "Y Carchar" yn naturiol; ond hwyr- ach y ceir dosharth o feddylwyr na. chytun- ant a'r awdwr pan y cana,— Ond cofier, nid y cyfan Yw poeni neu gosbi'r gwan Mae Carchar d'aear yn dy A'i faner yn dweyd, 'Fyny." Boed fo, da cael troi i "Nefoedd Newydd a Daear Newydd," pryddest gan D. R. Jones, Blaenau Ffestiniog; a "Llwybrau Cyfiawnder," gan Gwili. Mae y ddwy gan yn bur dlos, ac y mae tlysni yn nodweddu ♦'Marwnad Edward Breese, Ysw., Porth- madog," gan Glaslyn. Cana Ap Ionawr ar "Y Dynaarwr;" Bwlchydd Mon ar "Dnd pa ddrwg a wnaeth Efe;" Gwilym Morgan mewn awdl ber-ar "Enoch;" Tafolog, mewn cywydd godidog, ar y testyn cyffrous "Tranoeth wedi'r Farn;" Nathan Wyn ar "Y Lleuad Crwys Williams ar "Yr Ardd." Y mae arogl y maes yn mugeilgerdd Cad- fan, "Rhys Llwvd," a hon yn ddiameu yw gem y rhifyn/ Ceir yma gipdrem ar y bywyd gwledig Cymreig yn ei syxnledd, a hyny mewn mydryddiaeth dymunol i'r glust. Cynwysa y gweddill o'r "bemnen Eisteddfodol" ddarnau gan E. Wnion Evans, Meilir Mon, David Owen, Dinbych; Isgaer, Caernarfon; Nantllais, Coleg Tre- fecca; a llu mawr o englynwyr. Gallwn yn rhwydd gymeradwyo "Y Geninen Eistedd- fodol" am y flwyddyn hon i'n darllenwyr— y mae ei gwerth yn fwy na'r swm o arian ofynir am dani.

Irojldartha yn yr Eglwys. Diau nad oes dim wedi rhoddi mwy o symbyliad i ddadsefydliad a dadwaddoliad na'r datganiad archesgobol yn gwahardd oanwtyllau ac aroldarth yn yr Eglwys. Teimla lluaws o'r Defodwyr a'r Uchel-Eg- lwyswyr mwyaf sslog ei bod yn well gan- ddynt wynebu dadgysylltiad ei hun er mwyn rhyddid i ymroddi i'r ymarferiadau y mae bryd eu calon arnynt. Carasai y parson Maurice Bell, o esgobaeth Lerpwl, i ddatganiad y debu archesgob ar y can- wyllau a'r arogldarth fod i'r gwrthwyneb yn hollol i'r peth ydyw. Mae ef yn credu yn ddwfn yn ymgeledd rasol ac ysbi-ydol y petheuach digrifol hyn. Ondl, gan mai dedfryd yn eu herbyn yw y ddedfxlyd, ufuddhau iddi a wna efe, a gweddio am adeg well, pan geir rhyddid i'w harfer. Datganiad y ddau archesgob ar y canwyllau a'r arogldarth yn seremoniau y gwasanaeth crefyddol yn yr Eglwys ydoedd swm a syl- wedd holl bregeth Esgob Caerlleon y Sul diweddaf. Wrth gwrs, nid nyni sydd i ddyweyd ar ba beth y dylai esgob bregethu. Bydded rhyngddo a'i gydwybod ei hun. Ond, yn sicr, yr ydym yn gryf o'r farn na ddylai gweinidogion y Testament Newydd bregethu dim ond Efengyl.

256 o Filwyr wedi eu LIadd. Y mae hysbysrwydd o Canton, China, yn mynegu am ymladdfa ffyrnig sydd newydd gymeryd lie rhwng 500 o filwvr Chineaiddi a mil o vsbeilwyr, gan ba rai yr oedd y milwyr wedi cael eu hamgylchynu yn Cotkon, ar yr afon orllewinol. Yr yspeilwyr a orchfygas- ant, y rhai wed'yn a gyhwfasant faner drwy'r wlad, ac a gymerasant feddiant o'r I pentrefi cyfagos. Lladdwyd 250 o'r milwyr ac archollwyd cant. .1.

At Welthwyr Cymru. Syr,—-Gadewch i mi gael un fodfedd neu ddwy och gofod werthfawr er galw sylw fy nghyd-weithwyr trwy Gymru yn gyffredin- ol at y priodoldeb o iturfio "Ull undeb mawr cenedlaethol," a'r pideb hwnw yn oynwrs pob dosbarth o weithwyr, megis gwnenth- urwyr llechi, gwneuthurwyr setts, eeiri coed a nia-on, gofaint., a pheinanw^T, ,-weitllwyr amaeti^ydvlol, morwyr, a chol- iars, a pliob dostarth o weithwyr trwy „oli W 7 o gj-uoJthwy J naill 1 r UaU mewn achos o anghydwelediad. Ond na thybied neb fy mod wrth hyn yn caru gweled anghydwelediad rhwng meistr a gweithiwr; na, pell wyf o fvnwcsu amcan mor isel-wael. Ond pa beth a wnawa pan y mae lawndlerau y dosbarth gweithiol jyn cf1.eu jjthru a'i niathru dan draed, a phob moddion teg a rhesymol er uniawnu y camwn yn methu. Pa un ai ymostwng i delerau y meistr, ai sefyll allan, a wnawri ? Atebaf yn hyf a difloesgni, yn ol nerth ein nundeb presenol, mai ymostwng i'r meistr a fyddai yn oreu i ni, canys "givell yw haner- torth na dim." Ond pabam y mae yn rhaid i ni ymostwng tra iv mae y feddygin- laeth yn ein cyrhaedd. Ymwrohvn, deulu, a mynwn weled yn Nghymru undeb digon cryf ei adnoddau i wrthsefyll holl ddichell- JJ°n a chyryllwynfion ein meistradoedd. Larwn 1 rhywun mwy galluog na mi draethu ei Jen ar yr achos a chvnllunio pa ffordd a .»? °.rGU er dw?n <<yr uudeb cenedlaeth- ol 1 fodolaeth.—Yr eiddoch vn wladgar, UNDEBWR O'R GWRAIDD.

Gychwynydd y Darlienladal. Ceiniog. Adroddir am farwclaeth Mr William Avery, Redditch. Efe gychwynodd y Penny Readings" (darlleniadau ceiniog yn y flwyddyn 1858. Yr oedd wedi dad- pan^n^he^ r7n f°r6U' ei fod p n yn bedair oed yn arwam cor yn nghapel Wesleyaadd Headl^s Cross. Pan yn ddfeu- ddeng mlwydd oed, apwyntiwyd ef ya tr- ganydd capel y Wesleyaid yn Ba.tes Hill. Yr oedd yn un o arweinwyr y dref meu n materion llenyddol a dyngarol

Y Pla yn India.' Y ™ae 7n Poona, Bombay 1p Ymffyrsiga y pla. Qedy y t^olioi, ac y mae yr heolydd yn weision V y" ei,chyl1- gTreddiilion /cyrff llo^

CAMBRIAN RAILWAYS. IMPORTANT ALTERATIONS. LONDON, BIRMINGHAM, &c. The 6.0 a.m. Train from Birmingham (Snow Hill), and the 7.55 a.m. frcm Shrews- bury will have a connection to Aberyst- wyth, Barmouth, and Pwllheli. A FAST TRAIN, with Through Carri- ages, will leave London (Euston and Pad- dington) at 9.30 a.m., Birmingham (New street) 11.35, (Snow Hill) -4 noon, Wol- f verhampton (Queen's street) 12.9, (Low Level) 12.28, reaching Aberystwyth 4.20, Barmouth 4.35, and Pwllheli 5.45 p.m. A NEW EXPRESS, with Through Car- riages, will leave Euston 11.0 a.m., Pad- dington 9.50 a.m., Birmingham (New street) 12.25, (Snow Hill) 12.48 p.m., ar- riving Aberystwyth 5.30 p.m., Barmouth 5.55, and Pwllheli 7.25 p.m. A NEW EXPRESS will leave Euston 2.35 p.m., Paddington 2.10 p.m., Birming- ham (New street) 3.35, (Snow Hill) 4.40 p.m., arriving Aberystwyth 9.45 p.m., with Through Carnages from Euston. A IAST EXPRESS, with Through Car- riages and Conductors, will leave Aberyst- wyth 8.45 a.m., Pwllheli 7.0 a.m., and Barmouth 8.25 a.m., for Wolverhampton, Birmingham, and London. THE LONDON FAST EXPRESS, with Through carriages, will leave Aberystwyth 12.55 p.m., Pwllheli 11.15 a.m., and Bar- mouth, 12.30 p.m., for Birmingham (New street and Snow Hill), London (Euston and Paddington). A NjiiW EXPRESS, with Through Car- riages, will leave Aberystwyth 2.15 p.m., and Barmouth 1.50 p.m., lor Wolverhamp- ton (Queen's street and Low Level), Bir- mingham (New street and Snow Hill), London (Euston and Pa^-angton).

EMAU RIIAD. — Bydd i siopwyr gae Scoc fwyaf a'r prisiau iselaf yn Mas- nachdy Millington, 12, Houndsditch, Lon- don. Gellir cael Clociau, Oriadurcn, Cyllill Crihau, Gwydrddrychau, Pibelli, Pyrsau, Violins, Accordions, Jubilee Jewellery. Ca- talogues danuniadicr i'w erte) yn rhad." vdlwvd l QOJLiD MEDAL.' Exhibition, other 1"0005 are re- It is in- rUUaJ INFANTS, INVALIDS, AND THE ACEC. '1. Bengrejjs I'ood^s sota TINS by J I RHYBODD PWYSIG. 0 HYN ALLAN CYHOEDDIR ) 4DRODDLYER Y PLANT I GAN BEREN, Gan y Perchencgion, Cwmni'r Wasg Genedkethol Gymreig (Cyf ), a dylai pob archebion am dano gael tu daufon yn union- gyrchol i j I SWYDDFA'R 'GENEDL GYMREIG: I i Caernarfon. PRIS: 6c, DRWY'R POST 7c. j "ARWEINYDD I IECHYD" I I JQR. COFFIN. J LLYFR ADNABYDDUS AR LYSIEUEG. Pris, 3s 6c. Eefyd Holwyddoregau Byrion pris Ie yr un—ar 0 Hanes lesu Grist, Dafydd, Daniel, Abraham, &c., &c. i Cyhoeddir yn Swyddfa'r "Genedl," I Caernarfon. 0 BWYS I AMAETHWYR, ADEIL- ADWYR AC EEAILL. COED SASSIWN I Llangetni. BYDD MR H. T. OWEN, Arwerthwr, yn cynal Sale sr yr uchod ddydd Iau, Awst 17f g, 1899. I ddechreu am haner awr wedi dau n y prydnawn. BAEGEINION PWYSIG. KEATiNG'S POWDER. KEATING'S POWDSB. KEATING'S POWDER. XU1« PIsm, Bugs, Moths, Killa Fiem, Bu^s. Maths, B«etle« Kills T1«m, Bugs, Mothi, Beetle! Killa Flea*. Bugs, Moths, Beetl»a UNRIVALLED KIXiliEB OF UNRIVALLED KILLER OF UNRIVALLED KILLER OF Kills JFleaa, Bugs, Beetles; (Hannlesa to everything but Insects.) Void only in fine, 3d.. MU »nd 1». Only be sure you do get" Ke»tlng's. PLEAS, BEETLES, MOTHS, BUGS. fLEAS, BEETLES, MOTHS, BUGS, flUs. BEETLES, MOTHS, BUGS, AlArt E rH Y«D- AN u OSIAD a'ch cysur yn dibynu i raddau helaeth ar lygaid gloow, am- rantau iach, ac eiliau pryd- ferth. Os oes rhywbeth allan o'i le ar y cyf ryw,anf onweh gerd- yn at S. Green, 210, Lambeth Road, London, i gael llyfr yn trin ar "Pa fodd i gadw y gol- ygon." Dywed wrthym am En- aint Singleton at iachau y lly- gaid a'l anhwyldei-au. 300 mlynedd o gymeriad. Gwerth- ¡ ir mewn potiau pridd, am 2s, pan fferyllwyr ic ystord^i. Llythjrdy Gasrnarfan. i Cynygiwyd y swydd o bostfeistr yn Llythyr- dy Caernarfon i Mr Thomas Jones, o Lythyr-! dy Pontypwl, lie y bu am bedair blynedd. Brodor o Gaernarfon vw efe, a threuliodd luaws o flynyddau yn. y Llythyrdy. Llawen- ydd yw gweled un o hogia'r dre'" yn cael ei ddyrchafu. OBWYS I FFERMWYR AC EREILL WYBOD. Buddau Cooper o bob maint i'w cael ar fvr rybudd gan Mr John Parry Jones, Arwerthwr, Penlan, Penrhyn- deudraeth. GRIFFITH-READE COFFEE HOUSE, u LLANFAETHLU, VALLEY. Teas provided. Hire of room 10s. Please took beforehand to ensure comfort. 727 Y 1\ISIEU,-Bachgen cryf fel Apprentice Ti i'r Drapery, ac amryw Enethod i'r Millinery Trade. W. Edwards, Shop Crugan, Pwllheli. A R OSOD, Felin Wen, Dwyran, yn cyn- wys y ty a'r felin, yn "nghydag oddeutu pymtheng acer o dir aa Cyfle rhagorol i fasnachwyr blawd, &c. Rhent rhesymol. Meddiant dioed.-Ymofyner a Mr Robert Owen, Caerllechau, Dwyran. 780 V* N EISIEU ,-Cook Generals i fyned i Huddersfield, Halifax, a Llundain; a Cook Housemaids a Generals i leoedd da yn Ngogledd Cymru.—Ymofyner a Miss Rich- ards, 1, A. David's road, Carnarvon. 795

Crealont'e j at Gatb. Yn Blackpool, ddydd Llun, dygwyd o en yr ynadon, Joseph Coleman, perchenoo- ^vn f c^h?d sJdd yn gwneyd campiau S y cyhuddlad o fod yn greulon wrth p-a+h yn y Gerddi Gauafol, ar Awst 2il. Rlfodd' ^pWth fod „ y diffyn dd eil^u i gath neidio dros gi yn rhedeg. Nid oedd v ted1 weithiau. ° daeth 7 7. arm, a daetb darn o gnawd o'i hochr. Dirwywyd Coleman 1 5p a'r costau. ^rwywyd

TV FIENDS OLD AND NEW 'olcTfri! J01?1;'8 to Flour, for !'■! 'V ?GiarS' stlrK'J"S- is b1 -no au c-e'lcate puddings, and aTS?68/ +Tstards' ieIlies> sponges, dishi »"d delicious st resuIts are to be obtained every preeautici must be taken ensure that only B. & P/s « delntiS- Iliad s nta' inferiCr bi sent Brown & Poison's Paislev F!mir • as onlv nr-a oM 7 • i b^eariy increased. Nofc home-baking assisted P but everything is made light a d disges able. "Even a t^o need never fail m baking if Rlisiey Flour is nJ{ » -Oie Makers^—Brown & Poison.

Mae Bwrdd Masnach yn ddiweddar wedi cyhoeddi adroddiad ar y ddarpariaeth go- gyfer a henaint sydd wedi ei gwneyd yn mhrif wledydd Ewrob. O'r un ar ddeg gwledydd y cjfeirir at-ynt nid oes ond dwy -Germani a Denrrarc—y gellir dyweyd am danynt eu bod wodi mabwysiadu cyn llun cjffredinol o flvrydd-daliadau er cynorthwy mewn henaint, 0 dan y gyoraith German- aidd am 1899 ceir cynllun cyffredinol o ys- wiriad gorfodol go gyfer henaint ac anallu. ln Denmark y'nfae'r cynllun yn holloi wahanol, gan fod deddf 1891 yn darparu ffurf neillduol o gvncrthwy mewn henaint i dlodion o gymeriad da. Yn Ffrainc mae r wladwriaeth yn cefnogi biwydd-daliadau mewn Hawer duU. Yn Belgium mae'r Llyw- odraeth ac awdurdodaii ereill yn gwnevd "grants" i gefnogi cymdeithasau cvfeillgar i gael gan eu haelodau gvfranu at y gronfa. Yn Awstria mae cynllun o gyfraniadau gor- fodol gan berchenogion mwngloddiau a mwn- wyr i gronfa o ba un y caniateir pensions i hen weithwyr. Fe welir felly fod prif wled- ydd v Cyfandir yn darparu eisoes, ond dy- wedir yn fyniych ein bod ni yn y wlad hon yn mtiell ar 01 y gwleuydd t}re xuewxi ilawet -yfc^iriad.