Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
[No title]
Dylai Cadfan a Berw fod ym mlaenllaw yng Ngorsedd 1909, oherwydd hwynthwy oedd arwyr y cylch barddol ar ddiwedd Eisteddfod '87. Gwelwn fod amryw fin wallau wedi llithro i'r rhaglen gyhoeddwyd yr wythnos hon. Dyna un o anfanteision argraffwasg Seisnig. Gorseddogion" y geilw Eifionydd aelod- au parchus yr Orsedd. Gan fod rhai o'r beirdd yn ymwrthod a gwisgoedd yr Urdd dylai rannu y dosbarth hwnnw eto i ddau fath, a'u galw yn Wisgoeddogion" a Gwrth-wisgoeddogion." Mathetes oedd y buddugwr ar y traeth- awd ar "The Geology of Wales" yn Eis- teddfod '55. Yr Hybarch Archddiacon Williams oedd y beirniad, a dywedodd- Only one essay has been received, but that one is one in a thousand, and would in all probability have been successful against a host." A ydyw'r traethawd wedi ei gy- hoeddi ? Yn Chwefror, 1905, y cynhaliwyd yr Eis- teddfod Gymreig ddiweddaf yn Albert Hall. Eisteddfod fawr y cyfeillion yn Falmouth Road oedd honno, pryd yr enillodd Alfa gadair am bryddest goffa i Ben Bowen. Y Gwir Anrhyd. Syr B. Hall, Barwnig, A.S., oedd yn llywyddu Eisteddfod '55, a bu ef a theulu Llanofer yn noddwyr cyson i'r Wyl yn y blynyddoedd hynny. Dyma gyfnod Eisteddfodau y Fenni, a thymor o adfywiad Eisteddfodol sydd a'i ffrwyth yn aros hyd heddyw. Nid Saeson sydd wedi bod yn cynrychioli Ceredigion yn y Senedd bob amser. Yn 1855 Lloyd Davies, Ysw., oedd yn Westminster ar y pryd, a daeth i Eisteddfod fawr Llundain y flwyddyn honno gan draddodi araith hyawdl yn iaith gwlad ei enedigaeth. Nid yw adran celf eleni i fyny a dis- gwyliad y pwyllgor. Feallai fod y cystad- leuwyr gwledig yn hwyrfrydig i ddanfon eu cynyrchion yma oherwydd fod y fath safon uchel ymysg gwyr y celfau yn y ddinas hon. Ond dylid cofio mai nid lie i'r celfyddydwr perffaith yn unig yw Gwyl y Cymry, eithr coleg i ddysgu yr efrydydd ymhob adran. PAN yn dechreu ei yrfa fel cyfreithiwr, yr oedd Mr. Lloyd George yn addoli yn ami ynghapel Calf aria, Ffestiniog. Cymerai raa yn y gwasanaeth hefyd, ac un tro, wedi darllen a rhoddi emyn allan i'w ganu, gofynodd y gweinidog i un o'r diaconiaid fyned i weddi. Ar ddiwedd y gwasanaeth gofynodd un hen chwaer i'r gweinidog, Pwy oedd y llanc ifanc yna ddechreuodd yr odfa." "Twrne ifanc o Griccieth," ebe'r gweinidog. 0, Twrne," meddai hithau, Doedd ryfedd na fedrai o ddim gweddio; Roedd yn rhaid cael yr hen Owen Jones 1 wneud hynny."
Advertising
ATTENTION is directed to the fact that the NEW PROSPECTUS of THE eOLONIRL MUTUAL LIFE ASSURANCE SOCIETY, LIMITED, is the most replete and up-to-date issue now before the Insuring Public. —————————————————————————— The RATES are LOW, the TABLES This Office issues INSURANCE and VARIED and ATTRACTIVE, whilst INVESTMENTS for ALL CLASSES. the POLICY CONTRACTS are Its connections are WORLD-WIDE THE LAST WORD IN and with FUNDS EXCEEDING H I LIBERALITY. £ 3,000,000 STERLING. L I The Security is Perfect. Correspondence invited and fullest information given with pleasure upon application to any of the Brauches, or to JOSEPH WILLIAMS, District Manager, 33, POULTRY, LONDON, E.C. UNIVERSITY COLLEGE OF WALES. ABERYSTWYTH. One of the ConstitraentJColleges of the University of Wales PRESIDENT-The Right Hon. Lord Rendel. PRINCIPAL- T. F. Roberts, M.A. (Oxon), Ll.D (Vict). STUDENTS are prepared for Degrees in Arts, Science (including the applied Science of Agriculture), Law and Music. Sessional Composition Fee, 210. with additional Laboratory Fees for Science Students. Registration Fee, 21. Men Students reside in Regis- tered lodgings in the town, or at the Men's Hostel. Warden: Prof. J. W. Marshall, M.A. Women Students reside in the Alexandra Hall of Residence for Women. Warden- Miss E. A. Fewings. For full particulars respecting the General Arts and Science Departments, the Law. Agriculture, and Day Training Departments, the Department for the Training of Secondary Teachers, and the Hostels, apply to J. H. DA VIES, M.A., Registrar. D. COOKSBY & SON, Inexpensive and Modern Funerals. Cremation. Country Burials, &c. (Price:List on application.) 266, UPPER STREET, ISLINGTON, and 52, AMWELL STREET, PENTONVILLE Carriage Department 97, CHAPEL STREET, Telephone Nos. 30 and 601, NORTH
NODIADAU LLENYDDOL.
NODIADAU LLENYDDOL. Cymru Un o'r ysgrifau goreu yn rhifyn Mehefin o'r misolyn hwn yw eiddo G. W. Roberts ar Siartiaid Casnewydd." Dyma helynt, neu gyffro, gwleidyddol nad ydys eto wedi ei egluro i foddlonrwydd. Tuedd ysgrifenwyr ac haneswyr yn gyffredin yw diraddio'r mudiad a cheisio profi mai cynnyrch medd- yliau ffol oedd y cyfan, ac yr ydym yn rhy barod i fesur safle'r gweithwyr yn 1839 yn ol breintiau a deddfau yr oes hon. Ceir awgrymiadau o hyn yn ysgrif Mr. Roberts, ac edrydd rai o'r chwedlau adroddwyd ymhen blynyddau wedyn gan bobl oedd heb gydymdeimlad a'r muniad. Pa bryd y ceir yr hanes yn gyflawn? Y mae yn faes gwertli i un o'n hefrydwyr ieuainc ei astudio, a byddai yn werth cael rhagor o'r banes ar dudalenau y cylchgrawn cenedlaethol hwn. Yr A B C yn Gymraeg Parheir i gyboeddi Llawlyfrau at wasan- aeth ein hieunctyd, ac un o'r diweddaf sydd a'i amcan i ddysgu'r wyddor yn berffaith i'r banner-Cymry hynny sydd heb fanteision y Gymraeg ar eu haelwvdydd. Yr awdures yw Mrs. Lloyd Jones, o Fangor, a'i hymgais yw dysgu'r Gymraeg drwy gyfres o ddar- luniau yn egluro gwahanol eiriau yn ol y wyddor. Rhyw fath o eiriadur darluniedig syml yw'r cyfan, ond prin yn gyfaddas i ysgolheigion ieuainc. Nid ydym yn credu fod angen am blyg mor anhwylus i'r llyfr, ac mae amryw o'r darluniau yn rhy fychain i egluro'r geiriau yn foddhaol. Ond er hynny, mae pob ymgais a wneir er codi'r Gymraeg i sylw a bri yn haeddu ei wneud yn gyhoeddus. Gellir ei chael oddiwrth The Caxton Press, Bangor. Manual of Welsh Literature." Dyma un o'r cyfrolau mwyaf defnyddiol sydd wedi dod o'r wasg ers blynyddau lawer. Yr ydym wedi clywed llawer o siarad am ein llenyddiaeth gan ysgolorion Cymreig ar hyd y blynyddau, ond 'does yr un o honynt wedi ceisio rhoddi allwedd briodol i'r trysorau cloedig hyn. I Gymro oedd- heb fanteision i ddysgu iaith ei genedl ym moreu oes yr oedd y bwriad hwn yn angen. Pan oedd y Parch. J. C. Morrice yn ceisio efrydu'r Gymraeg yn ei ddyddiau ysgol, teimlodd angen am lawlyfr hylaw i lenyddiaeth Cymru, ac aeth ati o ddifrif er llanw'r diffyg. Ac y mae wedi llwyddo yn rhagorol yn ei waith. Wele, am banner coron, bortread cywir o faes ein llenyddiaetb, o'r oesau boreu hyd yn awr. Rhydd fraslun o brif awdwyr llyfrau'r Cymry, ac o'r cyfnodau sydd wedi dylanwadu yn bennaf ar ein llenyddiaeth. Nid yw'r awdwr yn amcanu at fod yn feirniadol iawn, eithr cymeryd cipolwg ar y gwahanol weithiau, gan arwain yr efrydydd ar draws y canrifoedd er dangos beth fu cynyrchion pob canrif, a pha feirdd neu lenorion, a dal ymgydnabyddiaeth a hwy. Fel y gweddai i un o ddisgyblion yr Athro J. Morris Jones, y mae'r awdwr yn fawr ei edmygedd o Dyfydd ap Gwilym, ac mae ei hoffter at Ddafydd a'i weithiau clasurol yn ddiau yn gyfrifol am rai o'i sylwadau beirniadol ar ami i ysgrifennydd llai ei enwogrwydd. Ar y cyfan, gwaith rhagorol ydyw, ac mae'n haeddu y lie blaenaf yng nghasgliad yr efrydydd ieuanc. Cyhoeddir y gyfrol gan Mri Jarvis a Foster, Bangor, ac mae wedi ei bargraffu yn hynod ddestlus a difrycheulyd. Manion. Mae'r Geninen am Orffennaf wedi dod i law, a cha ei herthyglau miniog sylw yn ein rhifynau dyfodol. Rhyfedd fel mae'r blynyddoedd yn ehedeg. Mae Cymru wedi gorffen ei 36ain cyfrol. Deunaw mlynedd yn ol y cychwynodd Mr. 0. M. Edwards ar y gwaith, ac nid yw'r gwr ond megys hogyn heddyw Y gwr a wnaeth fwyaf tros gadw llen- yddiaeth Cymru gan mlynedd yn ol oedd Owen Myfyr. Beth pe bae'r beirdd yn talu ymweliad a'i fedd yn Thames Street ar adeg yr Eisteddfod ? Nid yw ail ran o Eiriadur Bywgraff- yddol" Iorwerth Ceithio wedi ei gwblhau erbyn yr Eisteddfod hon, ond deallwn oddi- wrth ysgrifennydd Cymdeithas yr Eisteddfod fod rhai o gyfansoddiadau Llangollen eisoes wedi dod o'r Wasg.