Papur Pawb

Both yw mawrfri, uchel acthau, Rhwysg a mawredd bonedd byd ? Rhyw oferedd ml di-sylwedd, Gwynt a gwagedd oil i gyd, Na'd all un fynudyn, Ar eu heinioes hwy Haiu hedd; Hull ffyrdd llwyddiant a. gogoniant A ddibeiiant yn y bedd FeilrhiQn peidiwch, ria chyfrifweh Ar y meirwoln yma'n fai, Am iiae dyry cafl'adwriaeth Feini mynor i'w ccffaiu, 0 fem-n eglwys fa,wr gadeiriawl, Neu ryw gapel tmwyeh glan, Lie mae/r organ gyda''r eurgor, ? Yn dyrchafu'r ddwyfol gin. A all hanes o'i hen aohau, A'i lawn ddelw o wyngoch Gyda mawrglod uwch •ei" laddrod/ Wneudl y marw mud yn fyw ? Pwy hyfrytiweh all anrhydeid Rhoddi i gel'ain < er oi bridd, Neu beroriaeth twyll a gweniaeih, I fyddar-glust angau prudd ? Yn y graian yma. go<;we,Id, F'allai Iawer fu'sai lawn 0 wir rywiog illammiau'r aw en, A phrydyddiawl ddenol ddnvn, Dwylaw ag all'sai lywio teymas, A theyrn-wialen air ryw thron, Dawn a dwylaw diwnai delyn I lesmeiriol dyner lIen, Llyfr dysgeidiaeth an hynaithfth, A naturiaeth mor a tliir, Ni's darllencdd, ni's agorodd, Ao nir gwelodd un o'r gwyr; Gauaf goifid; dros eu bywyd, Lethai eu hyspryd gwych i lawr, Ac a rewai fywiol ffrydiau Swydd gynheddfau 'u 'henaid mawr. Y mae'r gemmau a'r perlau puraf, Goieu'r llywiau is y 110'1', Dan y tonnau'n gudd rhwng ereigiau, Yn tnyfnderoedd mawr y mor, Ac mae'1: blodau ieccau llywiau, Lie na's gwelir byth mo u gwawr Ac yn tannu u per-aroglau, Lie na sylwa neb mo'u sawr, Yma. f'allai eaid Thyw Hampden, Doeth, a chalon dd-jwr o ddur, A gerydkM un gonmeswr, JfvnnÚ dreisio "darn o'i dir, A rhyw Filtwn heb ei fnwrglod. Mewn distawrwydd is ein tra'd, Ac ail Gromwel gwrol, grymmus, Rhydd o 'lanais pawb o'i wiad. Cad clodforedd yn y senedi, Am areithiau dawnus doeth, Llwyr ddirmygu mil yn gwgu; eu,i-i ;;nneh:r'r cleddyf no-ebh, Tannu llewndid dros ei genedl, Gweled gwlad yn gwena ei glod, Oeddynt freintiau nad allasai I un ou graddau'ti bosih'dd'öd. Tlodi 00 nadai rai rhinweddiu, Rhag cyrihaeddyd eitha'u rliod, Tlodi a lehhai fwy eamweddau, 31civa irwetheiriau dan ei thro'd; Ni chlyw'dl iddvn' ddringo gorsedd, Drwy gelaneddi, mwrddra a. gwa'd, Na chain clu&t a drwa tosibdri X galedi a gweddi gwlad. (jwadu'r g'wir, a thyngu'r cclwydd, Heb na syndod, ofn na chryd, Na lhvyr àÆffodeV gwrychion oilaf Gwir ones'trwydd gyd'a't gwriJ, Na gwastraffu |»er-aioglau. Ao auraidd ddoniau'r avven dtitud, Yn IlibertihaiU ar all'orau Anghyfiawnion ht:ilcl: on byd. Pell o 'nihyrrae'th ffol a hiraeth Am arc, ar eu gwlad, Gvda, isoforwydld a bnddlijntwydd, Ymostyngen' at eu 'stad Mewn 'disitawrwydd, gos r.yn £ • eiddrwydd, Cymmedrolder hofF a~hedd, Yn ffoirdd dawel eyfhvr is el, Byth OJ ,ca,d,wPll'hyd y bedrt, lllia^r i'w hesgyrn ga,el eu diaiming, Gyda dirmyg g.an un dru'd, GerllaiW iddyn', eT eu cuifa, :lhe rhyw itrwydd in' 'I, nod, A diryfau heb iawn resur, A eheiSadau gwael (iilun, Ag ev'n gahv am ddeigryn rnwynaidd, Wrtli fyn'd heibio gau bob un. 'R ced- a,'r enw, a'r dydd bu, farw, Ar gareg arw lw/d ddi-ian, A gair yma'n lie cof foini, A Cynglior prysur ma's o'r 'sgrythur, Ar ei godre>' gwed'vn g,1wn, I rybuddio p:twb d he:hio, Lwyr ddiwygio a mairvv'n iawn. Pwy aeth gyda, liaiwai fcdxinrwydd, fo(I dros (,o', Maes o fpvydJ blin na Jjyfpyd, Fr1 ddieithriol fytliol fro, Heb drom galoii dwym hiraethlon, A throi 'lygon lawor gwÜth, 'Tua eha,erau r dirion ga rtre' Lon adawai, 'noi oi daith ? Nid oes adyn yn ymiado, Na ddymunai i gyfaill in wyn, Wedi cauad ei ddau lygai, lloddi 'cihenaid fer a ch .<Tyu I dir ango wedi i'r angeu Fyn'd a'i gelainyn ei gi-l, JIoff yw ganddoi, pan na's byddo, I rai wylo ar ei ol. Titheu heno rodda''• hane1 Am y meirw gwael di-fri, Ymhen amsier, 6a rhyw landdyn, O dy dymmer djiier di. Ddigwydd ddyfod genllaw'th foddrod, Mewn myfyrdod prudrhidd maith, A ohwiennychu'n fawr gael gwybod, 11 Hanos ystod fer dy dait-h Beta wr penwyn, fallai dd'wedai, "Mynycli g;welsoim gyfia r wawr, "A'i frasgiammaiu yn croesi'r caeau, "I "Ac yn torti gwlith, i lawr, "A dhan esgyn yn dra gwisgi, "Hyd fron, vn tithio'n dyn, "I roceawi haul y d-wlyrair. "YJI y boreu, ar bep y bryn, "Pan y byddai ei gwrea gadivaaf HAr ein daei'ren lianneir dydd, "Yn y gwaelodlatowiel isiod, "Ar Ian cornant yni y cull. "Ar ei wyneb yai,,o' n gOTW-idd, "Daai dew goeden caiidi y gwr, "Gan fud syJu ar ei ffryliau, "Yn gwrando dwndwr b y dwr. "GrerHa^'r goedwig draw brydnawnau, ""JRhodiai ar hyd y gwndwn glan, "Weithiau'n gwenu wrth fwmhl canu "Ilhyw rigymmau wnai o ,-all "Weithiau'n llibyn heb un. englyn, "A lliw'r ddae'ren ar ei rudd, "Gan drw-m lofid, neu fawr gariad, "Wedi trüi'n anobaith prltdd. "Ar ben bordu aeth yii eisieili, "Ar y bryn a "bhan y eudd, "Ac or Hwybrau ag a rodiai; "Fe brydnawnau—dlaetih ail ddydd, "Orudl y llygaid gynt a'i gwel'senb, "M\vy nis gwiej'Hant by tat mü'r gwr, "NaiO uwcli geHbydd, m;,a ar fassydd, "Nac niewn dolydd Yilll min dwr. "Ar ei elor druaii, drannceth, "Gydla gala,r dygwyd e?, N araf eli war'.a,n hyd y dreflan, 'Gaitl wyrl mwynlan i'w oer le, "Dan v gaiitecy gerilaw'r iwen, "Man Hel gorwedd 'uawr mewn liedd "Tyred yma, (gwn y inedri,) "Darllen im ei ',sgrifèn fedd." El ''SGiRilFIEiN FEDD. ■■ h Ar cer arffed dae'r i ouphwys, Yma dodwysi bwysi ei ben, Mah heb olud nac anrhyd.edd, Nac a,ivdurdo-d 'dan y nen, Dawn dysgeidiaietih a fivyi-i wenai i z, Ar ei enedigol ddydd, Pwyll a plirudd-der ar bob amser, A artrefen' ar ei rudd. Ha el ei galon, rhwydd ei roddictn, Heb ddibenion gw'ai'gion gau, B.lioes Phaglliniaetih dalediga-eth Yma'n helaieth i'w mwynhau 0 dosrburi i drueni, Fe roi allai dagrau'ii lli; Gan y nefoeddJ fe dderbyniodd, A ddymunodd, cyfaill cu. M'wy nai ddygwch o'i rinweddau, Na'i wendidau i oleu'r dydd, O'r tlywyllwch a'r dirgelwcli, Lie g;o.r'w!eidldairi' oil yn gudd, Gan hydleru aim iechydwriaeth A thrugaredd ryfedd xad, v 0 fawr ihaeldier DuVr uchelder 'Sy feil niwynder tyner tad. a