Y Tyst

UNDEB YR ANNIBYNWYR CYMREIG. At Olygydd y Tyst. Mae adeg yr Undeb yn agoshan yn gyflym, ac Reparotoi prysnr ar ei gyfer gan gyfeillion y Brif- # A gawn ninau sydd vn bwtiada myned i fyny Hahi e'n r^a° drwy roi^bysbyarwydd mewn pryd. J»if V* r^a' wedi anfon eisoes, credwn fod W fawr ag sydd yn bwriadn myned heb anfon eto. ea hadgofio fod dydd olaf apwyntiadig y Nid f ^landain yn S0f y o'r mis hwn. j y* ond peth bach i bob nn, ond bydd yn hwylns- v mawr *'r fbai sydd yn trefnu, fel y gwyr pawb lie TJndeb wedi bod drwy brcfiad. Anfoner felly Wirmdroi at y Parch J. Machreth Ree?, 15, Rosenaa ro^» Battersea Park, London. v i gael teleran teithio rhad gan Gwmniaa dv^ eiJffyrdd o'r De a'r Gogledd. Hyd ymo, nis gellir hydi« dim yn bendant ai y mater, ond mawr ih«jirn a"n Hwyddo, ac mor gynted ag y llwyddir, Paair gwybod yn anion. Yr eiddoeb, &c., J. WILLIAMS, Ysg.

TRENS RHAD I'R UNDEB. At Olygydd y Tyst. flJh[R»—Gyda'ch caniatad, carwn alw sylw awdnr- acyn arbenig swyddogion yr Undeb at y mater 8'«rh a oe8 'bywbeth wedi ei wneyd er el9#jau trena neu docynua rhad o Gymrn i Lnndain Wu»'° teimlaf yn dra sicr y gellid gwneyd rhyw- Tjndr y cyfeiriad hwn. Pan gynaliwyd cyfarfodydd Ajje Cynnlleidfaol Seisonig Lloegr a Chymra yn toCyn&We' ra*. ^lynyddau yn ol, nid yn nnig yr oedd rbad i fyn'd yno, ond cawsai nnrhyw nn oedd **i fv° >j°'r ^ndflb hwnw » eturn tieket am single /are nn dydd a dychwelyd y dydd canlynoi i or8af o fown 20 milldir (os wyf yn cofio yn jyn ystod wythnos yr Undeb—ond iddo ddangos gUjj .ae«°daeth o'r Undeb i'r booking-clerk. Diaa y HUJL yjgrifenydd hynaws yr Undeb hwnw roddi #ordd fanylion P510^ parodrwydd. Gan fod y fyn'd ?or, ^ydd ?n anmhosibl i ami nn a garai ftif8t ?? d, 08 D» ellir trefna rhywbeth. Oad cael Qd 8*jd cael saloon-coach, dyweder o Abertawe, ac an #ra" yn ychwanegol o Gaerdydd yn hydn.1 r brodyr Modd bynag, heb ymhelaethn, ai y cymerir y mater i fyny. Yr eiddoeb, &e H. E. L.

4RllOLIAD UNDEB YSGOLION SABBATHOL MORGANWG. 5, At OLygydd y Tyst. y lty-u,-D naf am ychydig o'ch gofod gwerthfawr c^Md *n eto 1 ddwyn y 1,arch J- D- Jones, Aber- cyhud' sefyll uwchben gwirioneddolrwydd y gada 1adau a wDaethum yn fy Ilythyr blaenorol, yn lie Yn eye ri W feddwl grwydro i gyfeiriadau nad ydynt 1 Wrdd (Um a,. T 'Yn1lYn t10n «tt1 ur Jo^s y SrLa Mr Thomas a Mr Benjamin 0 Par°b i'r ddau frawd yma. Y mae y ddau iuUdijj 6;o.u' ac yn ddigon galluog i ateb drostynt eu 2. Qvf ^ence gives consent.' jmH,i "a ei wecli clywed fod ymosodiad °EDD J ,AT\S°s yn y TYST, ond mai enw arall j y cyfryw. Nid yw yn ofynol, Mr ^irionLjmddanSos mewn gwisg ffugiol i ddatgan sydd Vm l r cyhoedd. Nid Haw Esau a llais Jacob » f ^yn cl atn ysgrifenu geiriau angharedig er ^ddaf ^f°mneb' ac ni fuaswn yn anfon y llythyr 1 l r oni buasai fod llawer o eglwysi o^t S1 ereill i'w cael sydd wedi bod yn llafurio yn yr yr Arholiad, ond heb wybod y roodd y .Oliad wedi ei gario yn mlaen o dan nawdd 3. ^oercanaid. ?6iswyr ei fod wedi rhoddi gorchymyn i'r ym ad. dyfod a llyfrau a Thestamentau i'r Ar- ^yda'f" Mr Jones dystio nad oedd llyfrau £ eiavryr yn yr Arholiad crybwylledig ? ^'rth h nghydwybod yn hollol rydd eSWy8 o .°" cenfigen a malais tuag at Mr Jones, ac fatlai'd Abcreanaid. Aethum i fyDy i Aber- o6(j. waith yr Arholiad, ar gais brawd ieuanc, yr SeisydJ myi'd i gyfarfod a'i gyfaill ag oedd yn haner yQo o Saron. Cyrhaeddasom yr Y sgoldy e?11 auiser W(" We^i naw °'r glocli; a chan ein bod yno eled ^phen; edrychais drwy y ffenestr, er cael flC er fy g», j j oedd pethau yn myned yn mlaen *eUorol, Swelais yr hyn a draethais yn fy Uith Er cael allan y gwirionedd, a fydd Mr Jones mor garedig ag ateb y gofyniadau canlynoi o'm heiddo mewn modd diamwys a gonest ? 1. Pa amser yr ymadawodd Mr Michael Thomas a'r arholiad ? A ddarfu iddo aros hyd y diwedd, neu a ymadawodd oddeutu awr o amser cyn i'r amser dd'od i ben ? 2. A ddarfu i Mr Benjamin Jones a'r Parch J. D. Jones ymadael &'1' ystafetl, a gadael i'r ymgeiswyr yno wrthynt eu hunain? 3. A oedd gwylwyr yn yr ystafell o haner awr wedi naw i ddeg o'r gloch ? 4. A ddarfu i'r Parch J. D. Jones ddychwelyd i'r ystafell o flaen Mr Benjamin Jones ? 5. A yw yn oddefol i'r gwylwyr ymadael a'r ystafell cyn gorpheniad yr arholiad ? 6. A wyr ef, neu y gwylwyr, yr hyn a wna yr ym- geiswyr yn eu habsenoldeb ? Os gwna Mr Jones roddi atebiad gonest i'r uchod, credaf y gallwyf adael i ddarllenwyr y TYST dynu eu cssgliad eu hunain o berthynas i'r cyhuddiadau a wnes yn fy llythyr blaenorol. Ydwyf, yr eiddoch yn gywir, Troedyrhiw. DANIEL DAVIES. [Dichon mai doethineb fydd dwyn y mater yma i derfyniad buan; a hyny a wneir. Bydd ein colofnau yn agored i bobo lythyr eto oddiwrth y ddau fon- eddwr, os dewisant ysgrifenu; yna ceuir ein colofnau. —GOL.]

GENI, PRIODI, A MARW. DALIER SYLW.—Ein teleran am gyhoeddi Barddoniaeth an gysylltiedig a hanes Genedigaeth, Priodas, neu Farwol- aeth, yw tair ceiniog y llinell. Y t&l i'w anfon gyda'r J'ardd- eniaeth. GENEDIGAETHAU. HOWELL.-Boren Sol, yr 8fed eyfisol, yn 125, Penarth- road, Caerdydd, gwraig Mr Thomas Howell, G.W.R., j ar facbgen—eu eyntafanedigr. Yr an prydnawn an- j rhydeddwyd y priod &g Esbom'adaa gwerthfawr j EsboBiwr syiweddol y TYST ar Matthew a Marc, gan ei ddosbarth yn Ysgol 8ul Ebenezsr.—Abel. PRIODASAU. THOMAS-ROBERTS.—Mai Bydd, yn nghapel yr Anni- bynwyr, Dolgellau, gan y Parch Edward Thomas, Maesglas, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch Robert Thomas, Abermaw, y Parch Gwilym Thomas, gweinidog yr Annibynwyr yn Arthog a Llwynewril, A Miss Annie Roberts, merch Mr Cadwaladr Roberts, Yoyøgyffylog, Arthog.-Cyfaill. MARWOLAETHAU. BOWBN.—Ebrill 17etr, y chwaer ienanc Margaret Bowen, Rhos, Rer Nebo, Penfro. Nil oedd yn medda iecbyd cryf er's rhai blynyddan, ond ni feddyliai ei chymydogion a'i chydnabod ei bod mor agos i'r diw- edd. Dyoddefodd gystndd trwm y dyddian diw- eddaf y ba byw, ondnos Sadwrn, Ebrill 17 eg, rhydd- hawjd hi o gadwynau a phoenau y corff—ehedodd ei rhan anfarwol i hinsawdd iach ae anfarwol y wlad well. Y dydd Iau canlynoi daeth tyrfa fawr o'i cbyfeillion a'i chydnabod i hebrwng yr hyn oedd ddaearol ohoni i fynwent Nebo yn ol ei dymaniad. Gweinyddwyd ar yr achlysnr prnddaidd gan ei gwein- idog, y Parch Tegryn Phillips, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch D. E. Williams, Henllan. Yr oedd i Margaret Bowen air da gan bawb, a chan y Gwir- ionedd ei haD. Nodweddid bi gan fffddlondeb mawr i foddion gras, nid oedd ei lie byth yn wag, os yn iach a chartref. Teimlai ddyddordeb yn holl waith y ty. Ond ei lie nid edwyn ddim ohoni mwy. Y mae wedi gadael i beidio a dychwelyd. Chwith iawn i'r teuln a'r eglwys ydyw meddwl na cheir ei gweled mwy ar y ddaear. Boed heddwch i'w Ilwoh, a choded Dow lawer o gyffelyb ysbryd yn y wlad.-Galarwr. FELIX.—Ebrill 28ain, yn 45 mlwydd oed, Mrs Mary Felix, yn Heol-isaf, Radyr, ger Caerdydd, merch hy- naf Mrs Moses Williams, marwolaeth yr hon gofnod- ir yn y golofn hon. Di.vrnod drt yw yr 28ain o'r cynfia i lawer obonom. Heb gadw gofod, digon yw crybwyll fod y rbinweddan goronent fywyd y fam, befyd yn dysgleirio yn nghymeriad ei boff Fair. Wythnos y bn yr eisglwyf yn pwyo y fam a'r fercb, ac yn en trosglwyddo tna'r anweledig fyd. Prydnawn yLlno dilynol oedd diwrnod tywyll y cynhebrwng. Wylai natnr a chydwy!ai llawer ar fynwent dles y Radyrl wrth ganfod an mor hoff mewn arch o dderw yn disgyn i ddyBtawrwydd y glyn. Yn y ty cafwyd oedfa nefolaidd—j Parch Joseph Henry yn parabln. Yn yr eglwys ac ar Ian y bedd, y Parch Moses Rees, Ccurad mewn gofal am Ffynon Taf, oedd yn gwasan- aethu. Canwyd gyda theimlad dwys ar doriad y boren Bydd myrdd o ryfeddodao,' &c. Y mae priod adfydns, a geneth fechan yn hiraethn am Mrs Felix, i'r rhai yr erfyuiwn am nodded y Gwaredwr.— DL. D. GRIFFITH.—Dydd Gwecer, Mawrth 18fed, y brawd anwyl David Griffith, Brestygelly, ger Libaoas, Brycheioiog, yn 57 mlwydd oed. Cafodd gystndd hir a chilled, a daliodd yn siriol ei ysbryd hyd y diwedd. Oladdwyd ef yn mynwent Libanns y dydd Mawrth canlynoi. Pregethwyd yn ei angladd gan y Parch J. Lewip, ei weinidog, oddiar Dat. xxi. 7, tes- tyn o ddewisiad yr ymadawedig. Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth ar lan y bedd gan y Parch J. Davies, ficer. Yr oedd y dorf Inosog ddaeth yn nghyd i dala y gymwyoas olaf iddo, yn tystio foti un anwyl a hoff yn caal ei hebrwng i dy ei bir gartref. Aelod ydoedd o eglwys Ancibynol Libanus, a ba yn hynod ffydd!awn yn holl gyfarfodydd yr eglwys tra y par- haodd ei nerth. Yr oedd yn ddarllenwr eang, yn feddyliwr gwreiddiol, yn gwmniwr dyddan, ac yn llawn natnr dda. Duw pob dydlanwch fyddo yn gysnr ac yn nodded i'r weddw a'r amldifaid a'r perthynasaa oil yn eu galar.-Illtyd. JONES.—Ebrill 21ain, Mr John Jones, Fountain-street, Ferndale, yn 4§ mlwydd oed. Claddwyd ef y dydd Mawrth eanlynol yn mynwent Lianwoso. Gwein- yddwyd wrth y ty gan y Parch J. Hope Evans, Maerdy. Siaradwyd ar lan y bedd gan y Parch G. Penrith Thomas, ei weinidog, a gweddiwyd gan y Parch D. Gwenffrwd Evans, Gelli. Cafodd gladd- edigaeth dywysogaidd, ac yr oedd y llnosogrwydd pobl yn brawf nad dyn cyffredin a ddygid i dy ei hir gartref. Er cael misoedd o gystadd, ni chwynodd o gwbl. Teimlai fod ei gystndd yn odidog ragorol i weithredu tragyvvyddot bwys gogoniant i'w enaid. Dywedai wythnosan oyn marw, I Gan nad ffordd y try, teimlaf yn sicr fy mod yn ddyogel.' Y frawddeg olaf a lefarodd, ac efe a'i draed yn rhydian'r afon oedd, Y mae fy Mhrynwr yn fyw. Cewch glywed y clychau yn cann yn y man.' Y mae ei fywyd gwas- tad, a'r dystiolaeth hon o lan yr afon, yn ein sicrhau i ba wlad y mae wedi myned. Gwasacaethodd swydd diacon am flynyddan i foddlonrwydd. loan, y dyagybl anwyl ydoedd efe yn mysg ei frodyr. Go- sodai anrhydedd ar y swydd, ac nid y swydd arno ef. Meddai gymhwysderau athraw deniadol a llwydd- ianns, ac yr oedd yn arweinydd yn ngbyfarfod nos Sadwrn y bobl ieuainc, fel pe wedi ei eni yn freiniol i'r swydd, fel mai colled fawr i Trerhondda oedd ei golli. Colli un o gymeriad cryf a ffyddlon gyda phob rhan o'r gwaitb. Gwasanaethed a ganlyn i ddangos y fath drylwyredd ysbryd a'i nodweddai fel cref- yddwr. Siaradai ef ae arall am waith y cipel, meddai hwnw, Yr ydych yn dyweyd pethan yn rhy blaen, ae ofnaf fod pobl yn digio wrth 'veb.' Wel,' meddai ef, I'dwyn gofala dim am hyny, 'dwy djim am ddigio neb; ond os digiaut wrth y gwirionedd, digient; bydda i yn y farn yn fnan, a rbaid i mi fod yn onest.' Gwyn fyd na lenwid ein heglwysi a dynion o gyffelyb ysbryd. Coded Daw loan arall i lanw ei le, dyddaned ei weddw a'i blant yn en galar, ac arored ei ddylanwad yn fytholwyrdd yn mywydau y rhai y troai yn en mysg, yw dymuniad calon ei- Gyfaill. MORGAN. -Pryd nawn Llun, EbriH 18fed, daeth tyrfa fawr yn nghyd i hebrwng gweddillion yr hen frawd Evan Morgan, Abergarw Farm, i fynwent Bryu- menyn. Yr oedd yn 77 mlwydd oed. Yr oedd gan- ddo barch calon i bregethwr, ac yr oedd yn un o'r gwrandawyr mwyaf ffyddlon yn Mrynmenyn er dyddiau gweinidogaeth y diweddar Hybarch Wm. Jones, o Benybont-ar-ogwy. Llai na blwyddyn yn ol yr ymunodd a chrefydd, a chymundeb bendigedig gafwyd yn Mrynmenyn y boreu Sabbath y derbyn- iwyd ef yn aelod, le, boreu Sabbath nad a'n anghof gan y rhai oedd yno. Cafodd gladdedigaeth dywys- ogaidd. Pregethwyd yn y capel gan y gweinidog (Parch Eynon Lewis), a gwasanaethwyd ar Ian y bedd gan y Parchn W. Tibbot, Cadoxton, ac E. Davies, Abercynffig. Gadawodd bed war o blant- dau fab a dwy fercb. Y mae un o'r bechgyn yn Ohio, America, er's blynyddoedd. Dymunir ar bapyrau America godi hwn. WILLIAMS.—Ar yr 21ain o'r cynfis, yn 65, Severn- road, Canton, Caerdydd, Mary, gweddw y diweddar Cadben Moses Williams, un o gychwynwyr yr eglwys Gynalleidfaol yn Severn-road, lie y llafuria yr hynaws a'r gafaelgar Barch Joseph Henry. Pryd- nawn y dydd Mercher dilynol, gan dyrfa o'i hen gymydogion a'i hadnabyddion, hebryngwyd ei gwedd- illion marwol i fynwent Eglwys Blwyfol yr EgIwys Gadeiriol yn ninas dlos Lland if, pryd y gwe:nydd- wyd mewn dull- difrifol gan y Parchedig Canon Skrimshire. Cyn datgan y fendith rhoddodd Mr Henry allan yr emyn nefolaidd, Am graig i adeiladn.' Yr oedd yr ymadawedig yn wraig gynil, ddiwyd, a darfodus, yn gofaln nm dylwyth ei thy. Gadawodd i hiraethn ar ei ho! denlu lluosog o blant, i'r rhai yr e'ddunwn yr Hollallaog yn gysgod nar- haol.-D. L. D.

4. SEION, PONT YBEREM.-CyDaliodd yr eglwys hon ei chyfarfod blynyddol, nos Sadwrn a dydd Sabbath, Mai 7fed a'r 8fed, pryd y pregethwyd gydag arddeliad gan y Parchn Elias Davies, Siloa. Llanelli, ac E. Richards, Tonypandy Arddeled y Meistr lafur Ei weision.

CADBURY's COCOA I I "A Refresher." maintains its great superiority as a refresh- ing, invigorating drink, and a nutritious food. It is Cocoa and Cocoa oltoSv-not a combination of drugs, or a high- soundingalkaliedarticle. -0- The Medical Magazine says CADBURY's is without question the favourite Cocoa of the day. For Strength, for Puritv, and for Nourish- meat, there is nothing superior to be found."