Yr Herald Cymraeg

Manufactured in Carnarvon. \c.y \c./ FINEST QUALITV, QUICK DRYING, Paints, Varnishes, Enamels, as supplied by all IRONMONGERS, DECORATORS, and DEALERS ■ FROM WHOLESALE PRICES TO BONEFIUE DEALERS. Edward Hughes, Son, & Co., Carnarvon

MARW Mr. W. T. WILLIAMS, PiNMORFA id yn ol rhifedi'r blwyddi y cyfrifir oes dja bob amser. Oherwydd dywedir am am- bei un ei fod yn hen, ^'a nad ydyw ond ieu- atii; ac am arall, eWod yn ieuanc, tra y bydd eii bron a ciiyiraedd lertyn yr addewad, gan md" heini' o gorff ydynt a bywiog eu meddwl. Ui o'r rhai hyn ydoedd Mr. Williams. Yr otid yn un o'r rhai mwyaf byw a gyfarfydd- as»m eiioed, ac hyd yn ddiweddar, meddyl- iei y caem lawer blwyddyn o'i gwnmi didd- aI, ond trodd ein li-sgwyllad yn aiomiant pndd, a bu farw yn oiain. mlwydd oed ar y bOin, o Dach wedd. Brodor o Feddgelert yd- oeld, ac UK o ddisgyblion yr hen athraw med- rU, George Thomas,athraw a drodd allan o' weithdy, weithwyr a iu'n addurn i'r bro- ycd. Yr ydoedd yn un o saith o blant, o ba ra nid oas ond dau'n aros, Mr. Richard Wil- i lialls, Beddgelert, Mr. John Willdams, Tre- ni-dog. Bu un chwaer farw'n ddiweddar, a bi tri o'r plant farw ya eu ba.bandod. Wedi I cvrs o adaysg yng Ngholeg Bangor, penod- w d Mr. yn athraw i Yegol Pren- I tt;, yn ol. d i Mr. D. Roberta (y Parch D Ro.Le_ —ererch yn awr). Yn y flwydd- y 1875 a..o.n i Ben.nor fa, ymbriododd a Miss JIK.hyfedwen, merch i'ar hynod Tho- mas o y Rhosydd. Ond ni bu byd eu I bwyd priodasol ond 13eg mlynedd prin, a gdawyd ei yn weddw gyda saith o blant, a'r hnaf (Mrs Hughes, Portmadog) yn ddim oad duddeg oed. Ni bu tad erioed mwy gofalus, aihoronwyd ei lafur a phiant sydd yn addurn iV goffawdwriaeth. Bu'n athraw llwydd- ifin-as, a ohododd genedlaethau o blant, a.c y nae emv eu hathraw yn anwyl yn eu golwg, si bywyd yn glod iddo. Onid nid atbraw o fwn i furiau'r ysgol yn unig ydoedd efe. Ond y oedd ei ddylanwad yn eang ac ymhell. (ellir dweyd iddo roddi ei holl oec at was- y oedd ei ddylanwad yn eang ac ymhell. (ellir dweyd iddo roddi ei holl ON at was- olaeth ardal Penmorfa, yn gymdeithasol, ac :1 grefyddol. Yn e: flynyddoedd bore, ^veithiai'n ddiwyd gyda'r cyfarfodydd llen- ddol a cherddorol yr ardaloedd a .bu'n ar- einydd cor Uwyddiannus, ond ciliodd o fod ? arweinydd pan y cafodd eraill i gymeryd t le,-A-lr. Robert Evanfe, yn Bethel; a Mri. Williams; W. Parry teos Alltwen), a Rich- fd Rowlands (Ap Peryddon) yn Mhenmorfa. oid paividd o hyd yn ffyddlon i'r cyfarfodydd bnyddol. a gwnaeth wasajiaeth mawr fel ar- tIydd, beirniad, ac arweinydd. Ond coron ei fwyd ydoedd ei wasanaeth i grefydd. Bun' vdd. gyda'r Methodistiaid ym Mhenmorfa H 36ain. o flynyddoedd, a llanwodd ei swydd. fctaig urddas mawr. Cydnabydiir ei fod yn 'jatrwm o flaenor." Yn sdaradwr nodedig o cefnus ac effeithiol, ac yn wr cadarn yn yr Itgrythvrau. Cymerodd ran amlwg gyda'r )gol 87&1, a bu'n naenllaw gyda sefydu'r gyf- irdrefn safonol yn \yffryn Madog, a bu'n } n.w pob swydd \*ngiyn a'r cytaxfod ysgoiioB. V oedd ei ffyddlondeb i bob anoddion ore- fdciol yn yr radal, y i Felht>di*t»idd ac An- (P^riiad yn y SiliQ.i!o aesif). {Parhad 01 o:úfn flaenorol). mbynol, yn amlwg a bewu. Ar ei ymneili- duad o fod yn "iir.v Peumoria, symudodd ef, gyda -\11&; i iY" i Lanbedrog, gan obeithio treuiioi wyrtiayud ,ncwn tawei- gofid i w gyieiilion, ekuc" 1:1 ei amhaiu wch. Yr (jtdd ei uiwg, cr siomint iddo ef it gan afiechyd, yr un a-cnos ag a. Jd "odd aiiiu ei anecnyd olai. vVedi iduo sc-^ua'n LblJ- bodrog dewiswyd ef yn svsyuuog YHO, a F oedd balchder yr ^g^vvys yno n JaWL Ond byr fu ei dymor yno. Cafoad ergyd o'r par- lys, gan ei analluogi'n llwyr. a bL. ei gystudd am y pythefnos olaf n un caled iddo et, ac yn brudd i edrych arno,. ond bu gouU ac anwyl- deb Miss lllims -jhono yn wrtihrych edmyg- edd pur, a chafodd gyniiorthwy medrus a pharod Nyrs Jones, Clemency, ac y mae can- moliaetD y meddyg, Dr. Owen. Auexsoch. yn ddibrm iddi, a liawen ydoedd hithau o gael gwneud o'r fraint o weini ar ei hen athraw ihoff yn ed ddyddiu ,'1a/ Hefyd. bu goial a phiohad maitii Mrs Williams. Poithmadog. o werth amhrisiadwy. Danghosudd eraill hefyd garedigrwydd mawr, •. enwedig Mri. R. a W. Pentir Roberts,— Oau a gawsanit fynedid cynnar i mewn i gysegr cyfeillgarwch Mr. Williams;-a buont yn ffyddlon iddo hyd y diwedd. Dydd Gwener, y 5ed cyfisol hebryngwyd i huno'i olaf hun i fynwmt Penmorfa. Gwasan- aethwyd wrth y ty -an y Parch J. Parry Jones, Llanbedrog, a'r Parch D. Roberts, Abereroh. Aeth y -yrihe-brwng i Benmorfa yn y dref hon: Yn tlyn)7 arch: Mr. H. R. Williams, Mr. W. William- Mr. Idwal Wil- liams (meibion), a Mr. J Williams, Tremadog, (brawd); yr ail gerby i Mrs Hughes, Porth- madog, a Miss Willims imerched), Mrs Wil- liams, Llundain (me-cn-yng-Hghyfraith), a Nyrs Jones; y trydydd gerbyd: Mr. J. P. Jones, Bwlcihyfedwen (brawd-yng-nghyfraith), Mr. Richie Williams, Porthmadog (nai), y Parch D. Roberts, bereich; Parch J. Parry Jones, Llanbedrog; y pedwerydd: Mri. G. Roberts, W. Parry, J. Owen, Edward Dav- ies, Penmorfa; y puned: Y Parchn. M. Tho. mas, B.A., 0. Jones, Penmorfa, Mr. W. ac R. Pentir Roberts, Uanbedrog. Er gwty- ped yr hin yn y bore, daeth tyrfa luosog ynghyd i Benmorfa, » thra y dynesai'r gladd- edigaeth i'r pentref, c.ywid y gloch. y bu ef yn^ei ohanu am 42ain c flynyddoedd, yn ad- •einio'n brudd et ehnul hiraethus. Am un o'r gloch cynhaliwyd gwxsanaeth yn y capel, o dan arweinid y Parch Morris Thomas, B.A. Cymerwyd rhan ynddo gan y Pardhn. 0. Jones, Penmorfa; ?). Roberts. Abererch J. Jones, Hyfrydle; G. Parry, Borth; W7. T. Ellis, B.D., J. H. Williams, Porthmadog; J. W. Edwards, Tabor; J P. Jones, Llanbed- rog T. J. Griffiths, Bryn Me lyn Mr. G. Roberts, Penmorfa, a'r Parch D. Collwyn Mor- gan, M.A., Rhedtdxor y Plwyf. CaJiwyd yn ystod y cyfarfod v ddau emyn adnabyddus, "Mor ddedfwvdd yn y rhai trwy ffydd," ac "Ar Ian 'r Iorddonen ddofn. Aed o'r capel i'r eglwys yn y dTein a ganlyn: Y gweini- dogion, Plant yr Y sgo], o dan ofal Mr. D. W. Jones, yT yegolfeistjr, a Miss M. E. Parry, a Miss J. Green,—dwy a fu'n is-athrawon ffydd- lon i Mr. Williams ac sydd a'u parch i'w enw yn fawr. Yr arch yn cael ei cludo ar ys- gwyddau cyfeillaon, hen ddisgyblion, a liawen oeddynt o gael rihoddi eu hysgwydd o dani ac i dalu iddo'r gymwynas olaf hon. Gwasanaethwyd yn yr eglwys gan y Paroh. D. Collwyn Morgan, M.A., a darllen rhan o'r Hithoedd gan y Parch G. Parry, y Borth. Caed detiholiad cyfaddas ar yr organ gan Mr. Job Williams tra yr < ad'r -gladdedigaeth o'r eglwys. Rihoddwyd ef huno wrth ochr ei annwyl briod a'i anwyl fab Johnny, ac ar ei fedd dodwyd wyth 0 dorchau o flodau hardd gan Eluned and Peter, to dear Taid; Athraw- on a phianfc Ysgol Penmorfa "Er oof serohog, mewn hiraeth am un hoff ae annwyl iawn." Mr a Mrs W. Roberts Gyda thyner gydymdeim- lad, Madoc Jones; Hessy a Buddug Roberts, "With deepest sympathy "The management of Dickens and Jones. "With deepest sym- pathy;" R. Pentir Roberts, gyda serchue goff- awdwriaeth Mr and Mif T. J. French, Llun- dain, "With our sincerest sympathy." Y cludwyr oeddynt. vn Llarubedrog: Mr. John Williams. Tremadog; Mr. Richie Williams. Porthmadog; Mri. W. ac R. Pentir Roberts. Ym Mhenmorfa: Mri. G. Roberts, W. Parry, John Owen. Thomas Farry, Edward Davies, Roberts Evans. S. R. Jones. Bethel, a Mr. Richard Williams, Beddgeiert (brawd). Nos Sul traddodwvd prege ^au angladdol iddo ym Mhenmorfa, gan y Par h M. Thomas. B.A., ac yn Llanbedrog gan v Parch J. Parry Jones. ¡ Dwfn gydymdeimlir a'r teulu oil.

NODION 0 BRIF DDINAS LLEYN (Gan SylwedytL:, Bu pysgatwyr y t>nf ariinae mewn tipyn o helynt yr wythnos ddiweddaf. Ymddengys eu bod trwy ufuddhau i alwad eu gwlad am iddynt ddal rbagor o byegod eir cynhyddu'e; cyflenwad ymborth wedi myned i wirthdaraw- iad a Bwrdd y Pysgotfeydd, a bu xaid idd- ynt dalu punt yr un o ddrr wy. Qnd y mae'n warth myned o fi-aen Lys ynaidon weithiau i ddim ond i agar llygaid y cyhoedd i'r gwasan- aeth a'r aberth a gyflawnir gan ddosbarith ar- bennig i'r Wladwriaeth. Fel y sylwyd gan Mr. Cradoc Da vies, arr ddiffynwr y pysgot- wyr, maent yn ddosbairth eydd yn gwynebu peryglon dirif a chaledi enbyd, ac y mae'n glod mawir i bysgotwyr Pwllheli fod y dref yn ail allan o'r 16 trefi sydd dan lywodraeth Bwrdd y Pysgotfeydd, pan y mae trefi. fel Birkenhead, lIoylake, Soulthport, Bangor, ac Aberystwyth yn yr un dosbartih a hwy. Yn ystod y ilwyddyn ddiweddaf daliasnt 3,972 cant o bysgod, yx hyn sydd yn werth 13,409p o'r ymborth goreu a phrinaf i'r wlad. Pan apeliodd y Bwrdd Amaethyddol am iddynt gynhyddu eu cyflenwad yn wyneb angen a chyni'r wladbu iddynt gynhyddu'r awm bed- air gwaith mewn un chwarter Wrth gwrs, rhaid cyfaddef fod Bwrdd y Pysgotfeydd i'w cyfiawnhau am ddwyn yr achoe yn mlaen, yn enwedig pan gofir fod pysgod bychain iawn yn cael u dal dan y dxefn bresennol. Hefyd, mae gan y pysgotwyr le i ddiolch i 'Dr. Tra- vers JenMns, Arolygydd Bwrdd y Pysgot- feydd, am y dull tyaer a boneddigaidd y rhoddodd dystiolaeth yn eu herbyn. PENDERFYNNU FFURF Y GOFEB. Mae cweatiwn cofeb y milwyr syrthiedig belladh wedi ei benderfynnu, ac fcuiae cyn- llun yr Ysbyty Coffadwriaethol weui siarhau mwyafrif maw. Er hynny, nid yw'r ffigyrau yn arddan.gos rhyw frwdfrydecld nodedig iawn yn nglyn a'r mater. Allan o tua thair mil o drigolion ni bu'n werth gan fwy na 1,143 bleidleisio o gwbl, ac o'r nifer hwnnw bu i 74 beidio a rhoddi eu henwau wrth eu papurau pleidleieio. Rhaid cydnabod fod 713 o'r rhai a bleidleisiodd yn fwyafrif sylweddol iawn dros gynllun yr ysbyty. Mae swm y cyfran- iadau a addawyd 'it y gwahanol gynlluniau yn siomedig iawn. Dim ond 335p gan y 928 sydd o blaid ysbyty a 126p gan y 215 sydd o I blaid institute; cyfaaswrn o 461p. Ar ol yr I holl siarad a phwyllgwau buasid yn disgwyl cyfraaxiadau Uawer rrvy sylweddol i'r diben I o goffhau aberth y rhai a roddasant yr oil a feddentt ar allor gWiiWlaeth eu gwlad. Credwn I er hynny na. chedr unrhyw arnhwaatefr i gael yr aoian angenirheidiol i godi ysbyty. Wrth ¡ gwrs, bydd yr ysbyty y gymaint o gofeb i'r wlad ag a fydd i'r drei, a chan fod Oyngor Dosbarth Lleyn a Phwyllgor y Pensiyiiau wedi cymeradwyo'r cjuliun yn eior bydd i drigoIion Lleyn ac fXfionydd godi ysbyty teil- wng. Er ihynny prin y teimlwn y dylai Pwll- heli fodloni heb ryw fath o gofadael drefol i'w bechgyn en hunain. Yn eicr ui buasai'n ormod iddynt bodi cofgolofn ar Ben y Gam gydag enwau'r boll feohgyn airni i fod yn goff- adwriaetth parhaus or aberth a'r dioddefaint heb gyplysu unrhyw ddiben axall ag ef o gwbl. SANHEDRIM Y METHODISTIAID. Cynhaliodd y Metnodistiaid Calfiiniaidd eu Cyfarfod Misol yn Salem yr wythnos o'r blaen dan lywyddiaeth Dr. R. Jones Evans. Y.r oedd hwn yn gyfarfod pwysig iawn yn marn mwyiafrif yr aelodau, sef cyfarfod ethol swyddogion. 'Doedd ryfedd fod y cyfarfod yn eithriadol lmosog a'r diddordeb yn y gweith- irediadau yn fawr. Daeth y Dr. John Wil- liams i'r Cyfarfod Misol yn un pwrpas i chwipio tipyn ar y swyddogion am eu bod yn esgeuluso prynu cyhoeddiadau'r Cyfundeb. Ni bu i'r Dr. arbed fawr ar y aihai sydd yn rhy grintachlyd i orynu llyfrau'r Oyfundeb. Awgrymodd un o aelodau ir Cyfarfod Misol fod yna "flynyddau o brinder" yn hanes rhai o'r cvlchgionau ac fod hynny yn cyifrif am eu amhoblogrwydd. Mater i Bwyllgor y Llyfrfa ydyw hwnnw, ond y mae'n eilthaf iddynt dde- all fod gan y bobl gyfEredin farn ac na -wanant brynu pob math o lyfr yn unig am fod "stamp y Cyfundeb airno." HAELIO.NI tBWRDD Y GWARCHEJD- WAID. Danjgosodd Bwrdd Giaxcheidwaid Pwllheli eu bod yn nodedig c hael yr wythnos ddi- weddaf trwy roddi 3s y pen i'r tlodion ar gyfer y Nadolig. Yr un wythmos yr oedd Bwrdd Undeb Ffestiniog yn pendeirfynu rhoddi Is 6c i'r rhai mewn oed a Ijs. i'r plant. Mae'n dda gweled Bwrdd Undeb Pwllhe'li yn cofio am y tlawd ar adeg mor gyfyng yn eu i hanes. Hefyd, bu i ldynt basio ipenderfymiad yn gofyn am awdtirdod i igynorthwyo'ir hen bobl sydd yn derbyn blwydd-dal i fyw. Mae'r rhai thyn hefydi yn tezlyngu mwy o gydna- byddiaeth na 7s 6c yr wythnos. Yr um pryd I eredwin fod Mr. John Williams yn iawn wrth ] ddadleu diros i'r Llywodraeth godi y blwydd- dal i 10a & thrwy 'hynny bed y dreth leol am y deuai'r blwydd-dal o'r dreth Ymerod- rol. Pan. y mae'r tretiidalwyr yn ochain cym- aint dan feichiau llelthol y trethi, mae'n ibrj-d rhoddi rhyw gymaint o ystyriaetb i amgylch- iadau'r trethdalwyr hefyd. DANGOS FFAFRIAETH. Dywedodd un a aelodau Bwrdd y Gviairch- I eidwaid wrth,yf y dydd o'r blaen fod y Bwrdd ¡ yn arddangos ffafriaeth i amaethwyr rbagor dosbajthiadara eraill yn ngiyn a'x mater o gyf- iraaiu a gynnal perfchynasau. Honai fod y I Bwrdd yn gorfodi ch\% areiwyr yr Eifl neu weithwyr eraill i dalu jhyd yr eithaf tra y I maent yn gadael ffermwyr cefnog i ddianc heb dalu otnd ydhydig iawn. Mae yr honiad )1 hwn Tvedi ei wneyd yn gyhoeddus yn y Bwrdd Swy nag unwaitb ac yn sicr dylai'r I Bwrdd 'glirio'r mat-w fyaiy.

Give your Stomach a chance "Unquiet meals make ill digestions," said Shakespeare. And he knew. Some of those meals he had with his jovial friends, at the IlMermaia Tavern, probably weren't very quiet.. A little fun, a little jollity, and happy laughter ■will help a meal, but jumping up for J>ne thing or another, rushing the meal to get it over"—well, could it possibly be to get it over"—well, could it possibly be good for the stomach? Not that it won't work; but, rather, that it can't. It hasn't a fair chance! The outcome is all too cer- tain. The food, which the stomach cannot digest easily, lies like a load. This may be followed by pain, perhaps in the stomach, or it may be in the chest. Then flatulence or acidity follows and, likely as not, a dull, heavy feeling wrth, perhaps, a distressing headache. But the very cause of all these troubles suggests He own remedy. If all these miser- ies are due to the stomach's inability to digest food, the sensible course is to give the stomach a little help, and nothing is so helpful to tired, jaded, overworked stomachs as Mother Seigel's Syrup, the ideal stomach and liver tonic. i With the aid of (Mother the stomach regains its ability to digest food natunally and thoroughly, and only from welLdigeeted, assimilated food caa you de- rive strength and vigour. j

QNGOR GOSBARTH GLASLYN Penodi Clerc BYGWTH RHYPEL GAR. TREFOL Cynhaliwyd Cyngor Dosbartih Glaslyn, ddydd Llun, Mr. Morgan Roberts yn y gad- air. Yr oedd yn bresennol hefyd Mri. D. Fowden Jones, Griffith Roberts, Capt. 'Ellis Jones, David Jones (Clerc), E. R. Owen (Arol- ygydd), a Mr. Griffith Jones (Arolygydd y Ffyrdd). Cyfeiriodd y Cadeirydd at farwolaetfi di- eyfyd Mr. Thomas Roberts (Clerc). Dywed- odd fod Mr. Roberts wedi bod yn swyddog da a gofalus i'r Cyngor a chymerai lawn gym- aint o ddiddordeb yn ngwaith y Cyngor bach hwnnw ag yng ngwaith Bwrdd y Gwardheid- waid. Dywedodd Tonn Hughes ei fod wedi cael proifiad o'r Clecre ra; blynyddau ym ol a- E'wrdd y Gwarcheidwaid a'i gael yn ddyn o farn addfed a diogel. Ar gynhygiad Mr. Griffith Roberts, yn cae. ei gefnogi gan Cap- ten Jones, pasiwyd pieialais o gyaymdeamlad a .brawd iMr. Roberts a'r teulu, a Mr. David Jones (Dirprwy Glerc) yn eu profedigaeth. Ystyriodd y Cyngor ya nesaf y cwestiwn o benodi Clerc fel olynydd i Mr. Roberts. Eg- lurwyd nad oedd dim y y ddeddf yn gwa- hardd i'r Cyngor wnt/d y penodiad y wwr. nod hwnnw. Yna ar gynhygiad Mr. D. Fowden Jones, yn cael ei gefnogi gan Capten Jones, a'i ategu gan Mr. John Hughes, penodwyd Mïr, David Jones yn Glerc, ar yr amod ei fod yn cael caniatad i gyflawni'r swydd hon os y gofynnid iddo roddi ei holl amter i wnith y Gwarch- eidwaid gan mai yr un rh: i nedd aelodau'r ddau. Diolchodd Mr. aan eu caredig- rwydd a dywedodd ei fvJ yn mawirhau yn fawr yr unfrydedd oedd yn nglyn a'r ma/ter. Caed trafodaeth yn J glyn a r cynllun o dai i weithwyr.—Dywedodd y Cadeirydd ei fod yn ofni fod y Llywodraeth yn ceisio osgoi eu cyfrifoldeb yn nglyn ''r mater, ac y deuai'r holl gost ar y trethi. —Sylwodd Capten Jones fod y Llywodraeth yn disgwyl i'r Cyngor gael rhent marchnadol am y tai. Os felly byddai'n .rhaid i'r Cyngor dalu rhagor na 1e y bunt o'r gost.-Dyw.edodd Mr. D. Fowden Jones fod Bwrdd y Cyflogau wed; pennu rhemt tai i lafurwvr amaethyddo lyn 3s yr wythnos a chan y byddai i'r tai gostio llawer mwy .byddai'n drwm iawn ar y trethi.—Mr. Johjn Hufhes: Mae'n rhaid i rywun adeiladu Itai i'r bobl. Mae Mr. Lloyd George wedi sicrhau fod yn rhaid cael tai i'r bobl.—Mr. Griffith Roberts Rhaid cael tai i'r bob] pwy bynnag a dalo am danynt. Nis gallwn doisgwyl i'r hob] fyw fel SipsiIwn ar ochr y ffordd. Os na adeiladwn dai i'r bobl aiff yn ihyfe) gartrefol yn y wlad vma.—Pasiwyd i anfon at y Bwirdd Iechyd i ofyn iddynt egluro beth fydd cyfrifoldeb y Cyngor yn nglyn a'r cynllun o dai i weith- wyr. Yrnddan-ghopodd Mr. Jones (Dirprwy- wy y Tai) gerbron y Cyngor i wneyd ymchwil- iad i angen y doabarth gan fod y boblegaeth yn lleihar..—Trefnwyd i Mr. Jones ymweled a'r gwahanol ardaIoedd yn y dosbarth. FFORDD RHYDDROS. Hysbvswyd mai'r cynnyg isaf at adgyweirio ffordd Rhyddros ydoedd 2,851p 15s., gan y Brodyr Davies. Abermaw. Gain nad oedd Bwrdd y Ffyrdd wedi addaw ond 1,300p at wneyd y ffordd pasiodd y Cyngor i ofyn r Cyngor Sir ymgymeryd a gwneyd v ffoixld eu hunain a rhoddi'r l,300p iddynt hwv.—Syl- wodd Mr. D. Fowden Jones nas galla.i'r Cyn- gor fforddio gwario'r arian.—Ategwyd hyn gan Capten Jones, yr hwn a sylwodd eu bod yn gahv'r dreth yn d eth y tlodion ac yn ei gwario ar bethau fel hyn.—Mr. Griffith Ro- heNs: Ac nid oes dim o angen gwario ar y ffordd. Mae yno fforid arall yn ymyl. YMDDISWYDDIAD SWYDDOG. Dywedodd Mr. E. R. Cwen (Arolygydd Iech- ydol y C\Tingorj ei fod yn bwriadu ymddi- swyddo am ei fod wedi derbyn penodiad yn Ne Affrig--Amlygold y Cadeirydd ac aruxyw o'r aelodau eu gofid an. tod r Owen yii ttll .à;.¡et.

J.iW FISTYLL LLYTHYR Y LiLONGWR. BACH. IESU YN DAL. Ces lythyr un aiwxnod Gan fachgen o'r mor Zu pryfi mor gadarn I Yw Noddfa yr lor;. Bu r bachgen ire'vvr drychia A'r tonau oedd dal, Ond profodd fod rhywbeth Yn Iesu yn dal." Cydgan— Yr Iesu yn dal, yr Iesu y* dal, Pfln gura y tonau Pydd Iesu yn da. Pfln gura y tonau Pydd Iesu yn da. Ei long igai ei lluohio .1 Fel ewyn y don, Ond dwviol dawelwch Feddiannai ei fron. Os oedd Trag\vyddold»b Yn agor ei ddor Cad Iesu'n ffordd fcdref 0 ganol y mor. Cydgan:—Yr Iesu yn dal, etc. 0 afael y storom Ei long ddaeth cyi hir I gysgod hen fynydd Dieithrol y tir: Cydgenai y morwyr Eu diolch i'r lor Am gysgod Ei Ader. Ar ganol y mor. Oydgan :-Yr Iesu yn dal, eta. Oyfansoddwyd gan feidwl yr alaw Ple'r aeth yr Amen r roOLOH I TOM OWKN. CAERDYDD Diolch 'rydwyf heno'n gyzines Am yr odlig o Oaerdydd, Er fy mod yn gwlychu'm llawes Gyda'r deigr o ly ngrudd; Cferrig ateb dau gyfandir Trwy y gan a drr fy hedd, Cerrig ateb dyddiai mebyd, Cerrig ateib hwnb i'r bedd. Mawr ddymunwn pe cawn wybod Pwy yw'r bardd gyfenwir "Ton," (Enw pob rhyw Domos Owen" A gynhyrfe. 'mynwes drom; Af yn ol at "Tonroa Owen" I 0 Bencaerau fel y sa<eth. iSant oedd ffynnor) o gynghoriom, Neb o'u gwneud ni bu yn waeth. Gwelaf dy fOd titaau hefyd O'r un deithi eg 'rwyf fi, Tebyg iawn y'm i'r gwenoliaid iNythai'm mondo'n capel ni; Wedi crwydro cyrandiroedd Cras amalwch r ein hynt, Awn yn ol i Edei einioes— Aberdaron dydiiau gynt. Byddaf weitbiaun myned heibio I Ben bryn wruh fjmd a dod, Ow'r! mudandod cyfareddol I fy enaid 6yd¿ yn bod "Yn amgylchoedd yr hen fwthyn I Eto ni(j mudaidod yw, Olust. fy enaid vrendy leisiau Rhai nad y'nt yn nhir y byw. GweLaf mam a chlywai hefyd Hi yn galw tc ei "John" Ddod i ddal yr haid o vrenyn Oddiar frigau r berthen gron; I clywar lifio a'r naddu 1 Yn y gweithcy hyd yn hyn, Theimlaf ddim fed gennyf wadnau ipan ar greigiiu "Pen y Bryn," I Aros eto ac yn tyfu Y mae'r coe<t o gylch y ty, 1 Tra blodeua y pren almon Mewn gogoniant arnaf fit Awel Hydref sydd yn cludo'r Dail o goedjdd Pen y bryn, Cant rai newydd bob rhyw wanwyn, I Ni cl..a{ fi ond y Pengwym" I Pe cawn rto f/nd yn fachgen I A chael devis byd fy hun, ( Pirin y gallaf fi ddychmygu I Eden well fagu dyn Nag a gaed i fci a. minnaa Yn y mwyn ardaloedd hyn. "iPren y Sywyd" yn ei chanoi Ydoedd mam ym Mhen y Bry* I Hen gapelau yr ardaloedd, Hen ffynhonau'r dyfroedd byw, 'Man oeid gweled erifys Ceriai I Uwch Calraria'n hizid ei lliw Pan y deuai y cawodau Hyfryd i'r seiadau i läwr; Hiraeth m-awr sydd ar fy nighaiw Am eu cael i'r oes sy'n awr. Dyma'm hanes, wael bererin, Mynych, mynych galon drom, tylynych dorri tanau m telyn, Felly, mi wn, 'rwyt tithau, Tom On^ mi gredaf trwy y cyian Y cyrhaeddaf Salem lan I gwmpeini seintiau mebyd Na bydd nos na thewi'r gan. Sut 'rwyt ti yn hoffi'r Iesu Glywaist ganmol fore'r oes? Wyt ti'n cael dy bwn i dTeiglo Weithiau i'r bedd wrth droed y Groea! Cofi ddagrau yr hen seintia.u Ar eu gruddiau rhychog hardd Pan yn canmol yn y seiad 'Run fu'n chwysu yn yr Ardd." Jodeilias, Rhag. 10, 1919.

■ Use £ !(akeomeij I for your I I Christmas I 1 Cakes I [ and I I Christmas | | Puddings { I For well proved recipes I 1 —both rich and econ- i j Iomical—see pages 8, 9, I 16, 17 of the Cakeoma | | Recipe Book which | I will be sent post free I I on request. | I LATHAM & CO. LTD.. I LiverpooL LMMIIMMUlBIIEmnmiJ I:» A T" r. }: &Ji. MR. WILLIAMS, GMUlON HOUSE. BLAENAU MSSTLNIOG Gellir ei waled yn BLAENAU FFESTINIOG. Bob dydd Lion a»Mercher, ond y dydd Mere-tier o flaen y dydd Ma wrth cyntaf yn mm, yn Garmon House. LLANBWST. Bob dydd Ma a phoo Flair load y dydd Mawrth o flaen y ffai-), yn nhy Mr Jam*, Comet Stores, Station Road, drwa neaaf i M1 Idwal Parry Chemist, o 1..30 hyd 5. PEN RH YNDEUDRAETH. Bob dydd Iau, yn nhy Mrs. Robert. (gyfer Dy ii & Griffith Hotel). 2 or gloch y pryd ao.,n hyd 8. PORTHMADOG. h", lNdd Gwener, o 11 hyd 5, In ruir Mr tiught*, Photographer, 67, Rig.. igyf BrbvB a'r Post Office newydd). GWARENTIR FilIT DDA. TyiitT neu llenwir danuedd iiaturloi. < ..oaod.r rhai newyddion yn v aull; .i &låi & mwyaf ceHyddydoi Pob cyfarwyady d TO rnad. !H1. WILLIAIME. ùÁns JOLVE BL.ATLVAU j. SEf THe NEW "I 111 I f i'l in a field kindly lent by J. Hesketh- Esq., 11 | 9 !Tbe Emerson Tractor is PtwertuI enoo^li lill 11 li H l i H 4to do the hta\y «oik on a big farm. ill [|[j ill It i< smi.ll enough to be the best for use l!|||i|| |j]lil j can-easily be operated bj wtmen and boys. |||| t|||||||| ■ Gutracteed to plocgh 1 acre to 2 gallons 11 r (1 11 |i||i | 8 It does a Wider Range of Woik than an> f |||||| |S Fields PLATER J}1:' jjliiuf 31 ftenshaot) ST \j| LIVBR.POOL ROYAL • U '• 4J The difficulty of making a choice of a suitable Christmas Present is dispelled by a visit to Oldfields Ltd. f t # There is a wealth of choice and you can hardly fail to get just what will be most acceptable whether it is in the way of personal jewellery or something useful for the table, for toilet use or for home decoration. Just now tortoiseshell sets are very popular and Oldfields are showing some very fine examples of brush sets and articles for the toilet table, at prices below those generally asked for goods of equal quality. In addition there is a big selection of diamond and gem- set rings, brooches, necklets, pendants and bracelets: bracelet and wristlet watches: card cases: pen and pencil cases: cigarette cases, etc., etc. < You are cordially invited to pag a visit of inspection-there is no obligation to purchase, Old Post Office Place, Liverpool. X • m < ¿'Í'lIU II' werth 1 hwi gymeryd goral am éic.h olwg. v'CHYDIG IAWN 0 BOBL A DALANT SYLW DIGON OL I'W LLYGAID, EES Y VIAE WEDl MYN'D YN ERY DDTWEDDAR. Y MAE A$ £ SWTfJDEBAO BYCHAIN AR Y LLY-GABD YN HAWDD I'W GWELLA. OND OS ESGEULUSIR, SlWYAF ANHAWDD YW YMWNEUD A HWY. GELWOH A MYNWCH GAML PROFI EICH GOLYGON MEWN PRYD TRWY ALW GYDA 'fi' ;r& J.Gabriel Jones i'fif. f OPTICIAN 42 High St. PWLLHELI. PECTOLS AM Y PHISlAU MWYAF RHESYMOL. PROFIR Y GOLWG GYDA3* OFFERYNAU MWYAF DIWEDDAR. pAMBEIAN RAILWAYS. CHRISTMAS ON THE BRITISH RIVIERA. THE QUICKEST ROUTES Between the CAMBRIAN THE COAST jT GREAT STATIONS CENTRES are as follows :— tLancashire and the North of England } via. Whitchurch. tLondon and the Midlsmds .———————— ^Tsa Welshpool. -v Cardiff and South Wales y via Talyllyn. Via The Upper Severn and Wye Valley Route. I tTea ai.d Corridor Service. II 1n#! winter temperature on the Cardigan Coast compares f;n ourtfbiy with the South of Prance j I s. wrr.M •' o\, iOs^cv- Dec»?ober; t9l3 Cvncn: Mana-er.