Y Clorianydd

AMLWCH DF.IGRYN ATGOF am Nancy fach, goiicth auuwyl Mrs Wi,tiatis, Moua-st.: Cwsg yn dawr^l, Nancy dirion, Ertco n nghana-ci i; Catiii njlmau m.,te-r awelon, yhm ni; Gwanwyrr ddaeth a myrdd o flodau 1 adiiarno'r. III-ILen; Edrtdd sobaith er fy nagrau Canaan well yriiia-eii. Co-io'r wyf i-an yn yr ysgot Am dy weiKiU di; Adredd am Ganar.i hudol Ynrn by d-d mi ni-; Cilio, cilio—dyna hanej nywyd pur distaen Marw fyth ni choir ar lechres Caflaan well ymlaen. fy nv»;ioth eto onyd, 111gyl wvlia'th fedd; Ninnau eto i'n hanwyiyd P>na flodau hedd Cw J, it dawel, Nancy dirion, Eto orig yw Canu sal ma u mae'r awelon- Salmau cariad Duw. IXivid Jones, Tost Office.

BANGOR. GAIR 0 CHICAGO.— Ceir ysgrif yn y '•Drych" ar Mr L. G. Owen a'i frawd a'i ddwy chwaer, -y'n royw yn Chicago. Meib- ion iJ. merched Mr Owen Owen, Mount- sticet, ydynt, ac y mae Mr L. G. Owen yn swyddfeyld cwmm cig enwog. Cyn niynd h\\nt i'r Weiydi jr oedd yn swydd- ftydd Iri Thomas Lewis a'i Gyf., City Steam Mills. l>r<-dor o Lanerchymedd yw Mr Owen Cw.;i a clianddo lawcr o berth} ua>au 1 'ch, Inittt,)d yno, ac y ntao wedi dwvn ddivvydiant y L!an gydag ci i'r adma*.

BEAUMARIS. eiiOESAWU •; BECHGYN.— Erbyn hyu mac bron yr oil o'r bechgyn fu'n \m!add dr. eu gwlad wedi cyrraedd adref. Yr ceddwn bran a rh:-edu r: ul oedd dim crJivsLv.-iad i t'aei el roi iddynt, mor arhf Of-rid y symud )"11 y mater; ond dydd Mer,'her rhodd.vyd eroesaw arddercho i'r b<ehg\a dcwr. An: h.iith o'r gloch caf- wyd gwiedd yn y Neuadd Drefol, a chyng- erdd a dawnsfa hyd oriau man y bore. Chwareuivvd iothotiorx intlus gan seindoif v "Clio Tretiliwyd amser [>t;;sc-rus, pawli ic.i.'wti hwyl Jll diolch ain y warod- ija^th. SUE O PDIOLCHGARWCH.-Bu y Saboih diweddaf yn ddydd o .-ldiolch am y waredigracth oddiwi th y German creu- [on. Cafwyd ",wasaroacthaa g^vi^sog jn Eghvys iSt. I lIr, ac yn yr hwr tradd>d- wyd [ireaeth n:rthol gan y Rlieithor. Tipyri yn. atof edig oedd y trigolion ria fuasai gorvnidaith, a mwy o undeb yn y dref fel ileoodd craill. Pa bryd tvbod y derfydd ymryson fel hyn '!—Trefwr. derfydd ymryson fel hyn ?—Trefv.'r.

BOQEDERN. O'R AIFFT.—Da. gennym weled Owen, mab :eueiigaf Mr a Mrs Owen, Penygraig, wedi dvehw.iyd gartref, ar ol gwasan- a-cfhu yu r Aiilt am dair blynedd, tel ei frndyr Hugh a Juhu. Y mae gohvg lied dda arno, er foci yr hinsawdd y bu ynddi am cyhyd wedi gadaei ei hargraif arno, "Dn fel pob milvvF fu yu y gwledydd poethion hyn. Deallwn ei fod wedi cael rhyddhad oddiwrth y fuldui. Da hefyd oedd gennym wel"d mab Mr a Mrs Williams, Tan- rallt, gartref, -am ychydig ddyddiau. Y ma" ef yn awr yn Salisbury Plain yn gwas- auaethu tryda'r A.V.C., ond disgwyl ei l-yddjwd "n fizan. PRIODAS. Boro Llun, ynghapel Bethel kW.), Caergybi, priodwyd, gan y Parch J. M<Ji-tyn Jones, Mr John Williams, London-road, a Miss Nell James, Treior- wcrth V"ige¡ Bodedern. Nai y priodfab o-p/'id y givas, a cliwaer y briodferch, Miss Beasie James, Llundain, oedd y iorwyn. Y gwahofldedigion oedd Miss Nell Jones, llho?neigr; Miss Williams, Caergybi; Miss Owen. Treiorwerth, a Mrs Richard Wil- liams, Gwynfa, Bodedern. Wedi rhwym- o'r ddeuddyn aethpwyd i'r Mona Cafe, lie y paratowyd gwlead briodasol o'r fath oreu gan Mrs Davies. Ymadawodd y par ieu- anc gyda dymuniadau eu holl gyfeillion am Lerpwl ao Ynys Manaw. Ex ein ohwitlulod am go11i Miss James, dymunwn iddi hi aÏ phriod bob llwyddiant a hir oea g,vfia u gilydd. DA'l'ilLU: YR HEDDW-CH.—Nid oes son fod neb yn -utud yn ein pentref gy:la')' tiohtxl, ond feallai y ceir clywed rhyw!x'th yn ei gylch rai o'r dyddiau nesaf. Y Saboth diweddaf cynhaliwyd cyfarfod- ydd diolehgarwch yn y rhan fwyaf o'r addoldai yma.

BRO'R MORUSIAID CR0ESAW GARlTvEF I'R MILWYR A R MORWYR. fiU} Heddwoh ar' v mynydd, A dawns ar frig y don, A chann ea.ine llawenydd Mae ciyeliau'r Hwyddyn hon; Fe ddacth y bechgyn adref Yn l'awpin iawn eu sain, A dolydd Ffrainc mewn tangnef, A'r eieddyf yn v wain.—T.P. Do, fa ddaeth y bechgyn adref, ac fe gawsom yr hyfrydwoh mawr o'u croesawu mewn ^.vtedd a ohyfarfod. A rlvry wyd ar eu cy*ler gan fluvioryd<i medrus y fro— a ohyflawnder o ddante-ithion amheuthyn —yn Ysgoidv Brynrefail (M.C.). Cyn- lutliw-yd v cyfarfocl yn yr Ysgol Genedl- aethol, dan lywyddiact.h y Parch T. E. Parry, fuvr y phvyf. Cymnvyd rha.n vn- ddo mewn ranu ar adrodd gan Mr Goron- wy Wyn Rowlan. Yr Ysgol; Mr John Bryn Parry, Ponysarn; Mr Owen Hughes, Pwilyirolwynj y eyn-Lieut. Tom Parry, B.A., ao eraill. l>arilenodd yr ysgriion- nydd, Mr H. Parrv, rc,str y7i dlarugos fod pedwar ar ddeg ar hugain o fedhgyn wedi codi o'r ardlti i wasanaethu eu igwlad air tiir a mor, gan nodi'r manylion. GweJid fod un ar ddeg- eto heb gaei eu rhyddha.u. Dau weidi ovvympo ar faes frwydr, a dau wedi marw eddiwrbh effeithiau y rhyfel. Cododd y gyiiulieiidfa ar eu ti-aed o barcth i ^-offadwriaeith a ciiydymdeimlad a theulu y pedwar wnaefch yr aiberth mawr. Cafwyd an-arcJiiadau coefch a brwd gan y Llywydd ynghyda'r Parch J. Knowl-es Jones, Ali-r^ele—sydd y dyddiau hyn yn fcreulio egwyl yn awelon iach Traoth Lii- gwy. Ilydfi-Jf cael eyfle buan i groesawu y g'weddil' o!r be^hgyn.

CAERGYBI. Y COR MEIBION.—iRbo:i.sant gyng- erdd yn y N(-uitdi Drefol ddydd Mer. oher, a Gwiiyrn Oybi yn eu harwain i gar.si'r ddaa ddarn wrfch y rh%i y profir hwy yug Ngiiorwca. Lady Thomas oedd yu y igadair, a Mr R. Mon Williams yn arwain. Cywrwvld rhan gan Mra Nanoy Owen, Miss Mary Jones, Mr H. Hughes, Mr Rd. Williams, a Mr W. Roberts, gyda. Mra Spencer^ A.r,.C.M.. wrth y berdonag. Diokihwyd i'r Llywydd ar gvyn.nyg Mr W. Rowlands, a Mr R. F. Williams yn e?lio. Mr W. Roberts a Mr Rt. Hug'bes yw yagri fermydd a thrysorydd y cor. Y GBR DDI TECAF—Llywyddai Mr David Jones, Y.H., gyfarfod y 11003 o'r blaeri llo y r'nannwyd y gwobrau am y elytiau gardti goreu. Acth y gwpan ar- ian i Mr Edward Roberts. Ifolborn-road; 2, Mr Dav"i Jones, 3. High-terrace; 3, Mr Robert Jonot. 13. Gilbert-street. Yn yr aiil a>iran, eef gerddi tai: 1, Capten Myrtle; 2, Mr Dutton, King's road; 3, Mr Hugh Jones, 24. Hofborn-road. Clyt- iau wrth yr ysgol: 1, Arthur Lloyd Hughes, 6, Ynys vr Hai-n; 2, Thomas LL Higgins. 14, Queen's Park; 3, Hugh J. Hughes, 5, Upper Park street.

GAERWEN. PABF,T.f, GLYD.—Noa laii sefydlwyd Pabeil Plant dan nawdd Urdd Ambynnol y RecJiabiaid yn Yagr^dy Caipel Gaerwen, gan Mr D. J. Davies, Lianolh, goruohwyl- Hvr vr Urdd. Cafwyd gwaaanaeth ihapu^, a.'rpla.lil; yn gwnend eu gwaith yn gymver- adwy ia-wji. Trwv ymdrwh Mrs D. H. Thomas a Mra Griffiths y da-eth yn bosibl i'r Biboll gael ei sefydlu, ae iddynt hwy, yn ben naif v mae'r tied yn ddyledus. Da gennym iiofyd ddeall fod rhagolygon i ymdhellion Mr Daviest gael eu coroni a Îlwyddiantneillduok ym Mon ao Arfon. BenditJi y Net fo ar ei genadaeth. Mao'n Lida fod 42,000 o '.want a 60.000 o rai mewn oed yn aelcdau o'r Urdd yng Xghymru yn derbyn addyeig ddirweittol a moesol gyaa rhysondeb. Yn sior, nid a dylariwad yr addysg yma. yn ofer.—A.

LLANQWYLLOa MEDDWL AM EI E-NW EF.-Defn- yddiodd Eghvys M.C. Gosen y llestri Cymun unigol y Sul diweddaf am y tro cyntaf. Rhodd ydynt gyflwynwyd i'r eg- lwys gan Mr Alim T. Jones, Penahynoer Gwyn. Edrychent yn hardd odiaeth, a inawr ydyw y canmawl arnynt. Gwyoh yw gweled v plant, yn dilyn y tadau; hyn- afiaid Mr Jones sefydlodd yr aohos yn Llangwyllog, ac ni fu yr pglwys er ei oWehwynia-d heb rhy w gysylltiad rhyngddi ft'r teulu hwn.

CAPEL MAWR. 1 YN ADRODDIAD ElCII GOHER YDD, gadawyd aiian enw Richard lio- i berts, Llaindelva, yr hwn adroddodd yn ¡ gainpus; ac yr oedd ganddo ddaru new- ydd, yr hyn ,yjl both lied ;i!:ghytfredin I vmysg adrodd^yr—M.1I.. ysg.

LLAME RCHYMEDD 0 UN GALON.-It-yz:haw,. Su1 eacd golygfa hardd :.r ganol y dreflan, sef yr. holl gyruilleidfaoedd wedi cydyingyriiaill gydnabod. yr Arglwydd am ei novided i'n I gwlad. Yr pedd y gwasanaeth drwydio yr; hynod elfeithiol, a'r Parch. J. D^vios. yn annerch y j)lant a'r Parch. O. Thoma:; y rhai hynach. LLANFAELOG y rhai hynach.

LLANFAELOG MA R W OLA ETH MRS WILLIAMS. PENSERI.— Dydd lau. y 3ydd cyfijol. bu farw y wnaiig gai-c,.ii.i4 pihobla^dd iiTthod yn et pbroswyilfoj a.r 01 dic-ddtif cy.itudd maJth a pho/nns. Meroh hynaf ydoodd i'r diwedoar Mr Hugh Prythoroh, are>lj'gydj ;:dnaLyddns ar reirrt'ordd y North-V\ ejt?;n, a gweddw i'r diweddar Mr Will Sam Wi»K»nt», yr hwn a gyifa,rr> -diodd a m^arwolaeth dchumveiniol yg •ngorsaf Bodoiiignin fedair blynedd a banner yn ol. Fel maiii dyner a, cafalus yr oedd yn dTa hynod, de v n;a,o y )ncd i'w phismip meiroli a'i dau fob yn arifesur- adlwy. Dydd Sadwrn, hr.bryngwyd ei gwe^dilHon marwol i fyuwent Capel M.C. Bryndu, yn Breifat. Gwa-naethwyd yn y ty ga.n Mr John Hu^'iu-s, Bryn Galon, yn y (!p.! gan Mr I> ibi-t Wil- liams, Tydcmi Harri, acwrtil y bedd .tau y Parch D. Owyfan Hug-'h-ea; y gweinidog. J Mown eerbydau yn dtiyn yr «!or-goi:byd yr oedd y rhai tanlynol:—Do.'tar Jones. Treflyn; y Parch D. IVvfati Hii^lies; bJaenotiaid Bryndu, eof Mri Jolm i ii Robert Williams. H. \V iiU^ins, U. W. Rowlands, Thomas Rowlands, a Hn:l Hugh e-3; Mri W ill tarn Hugh Williams I (mab), Gforgq- Prythercli (biM'.vd-, Juhm I I'rytherch (owyrtih), John Robo>*lj*. Ffcr- am, Talyllyn (mab-ynighy fra.ifcbj Robert Lewis ac Owen Lew's, Bwlau \V. J. Lewiij, Boduon: Alun I.fv.viis, Per.hen'lys John Lowis. Cellar, Ab">rffraw; RcVx^'t Roberts. Buk?rihe-ad T. Roberts, Con- wy William Roberts, Glan Gors; W. K. Williams, 1a.ro y L!:an ac < >\ven a Hirg 1 Alorgan, gwasanacti'iyddion. Huned mewn I hedd, a na.wdd Duw a fyddo v rlat.t.

LLANFAIR P.O. CILIO'N IEUA.NC.—Gofnl ealon vdyw gennym orfod ,iy,gbysu oni farwo'iatt'i dwy o forehed ieuanc c.in liai-,Li-al. Bo,-c, Merc'hor, wedi blynyddoodd Jawer n ,gy tnfdd, :bu fanv M. M. Hughes, fereh Mr H. 0. Hi:uhci\ Penivoheilidre- ierrare. yn 20 mhvytid oed. Chwiiwyd ei gweddillion i orffwys mynwetit y pl\\ y' nawn Sadwrn, y Panih W. J. Wil iams a'r Parch D. Williams yn gwafi^metihu. —Hefyd, dj'idd Iau, wedi ond yohyriiig ddyddiau o gystudd, bit farw Aiui^ unig ferbh Mr a Mrs Wilii-am .Jon13, Fron- d-eig, yn isaith mhvyd:,i ncd: Rhodci.vyd yr "hyn oodd farwol o:oni i orifwys ym Mro'r Moruji'axl. Yr o^dd yn vr-yrcs i Mr a Mrs Rowlands, Ysgol Pr-urho^lhgwy, y 1'301'011 AV. J. Willi-amd vn gwa anaet-hu. DATHLU'R HFtb-UWCH. — 01 Wener, yn Ysgol y Cyngo-r, }ingyni:l!odd liu mawT i drafod y mat^r iKihod. T.lan- wyd y gadair gan Mr G. N. Wutts. Aber- braint. Pae-iwyd i ohitio y m^bciiganncau hyd ddijddiud peAlaeh, a mater y i'w daflu ar y Cyng'or Plwy. YR OiLL YN UN. Bore a hwyr v S.alboth ,th yr oil o'r enwadau i daiu diokh i'r Goructha.f am yr H«'lw>!i i a,d-dold,y y M.C.—Bore Llun act,i yr Ysgolion &ul gyda 'Special tnain" i fwyn- hau diwrnod yn Llaodr.d'Lo.

LLANGRISTJOLUS Y GWEITHWYR. Nos Wener cyn- haliwyd cyfarfod cyhoeddus Cangen Lfan- gristioiu3 a Cerrigceinwen. Y tro hwn yr oeddym wedi trefnu i gaol dieithriaid i'n hannerch. Cawsom areithwyr {K-nigarnp, sef y Parch J. A Rees, rheithor Rhos- colyn, a Mr W. J. Pretty, Llanfair P.G. Daeth cynulliad da ynghyd, ond ni(i cystal a'll disgwyliad, ond cafodd y rhai ab^ennol golled fawr. Cymrwyd y gadair gan Mr Lewis Thomas. C'afodd Mr Rees dder- byniad gwresog dros ben, ac wrth fynd ynilaen enillai yr areithvdd glust a chalon y gwrandawyr, fel ar bvydiau codai y brwdfrydedd yn uchel if-wn. Caed ganddo araeth rymus, Hawn o wersi a chynghor- ion. a'r traddodiad ohoni yn wir effeithiol. Talwyd diolch gwrcsog iddo, a dymuniad pawb oedd ar iddo ddod yma yn fuali eto. Baich sylwadau'r siaradwr arail oedil y priodoldeb o ymuno a'r Workers' Union. Rhoed y mater i fam y cyfarfod, ac yr oedd unfrydedd llwyr o blaid ymuno a'r Workers' Union. Ni chaed gair y tro hwn ar y Mudiad Cydweithredol (Co- operative Movement), ond y mae Mr Mor- ris wedi addaw dod y cyfle cyntaf.

RHOSCOLYN. HYNAF OHO.nOM. Vr wythnos ddi- weddaf gwelsom gladdu yr iynaf yn y plwyf, set Mr Win. Roberts, Bodior Lcdg, yn Siiain mlwydd oed. L'n o Langeiiu ydoedd yr ymadawedig, a daeth i weithiu at y diweddar FilwriaJ Hampton Lewis droa ddeugain mlynedd yn ol, a phriododd a Mary Roberts, wyres i'r diweddar Evan Roberts, Harreg Well. Hen wr nodedig ffj-ddlon yda'r Badyddwyr ydoedd. (J-wei- sont gladdu amryw o u pial, ar ol tyfu fyny. Mae eto dri yn fyw, ac yr oeddynt yn yr angtadd gyda'u mam, sef Mr Hugh Roberts, o Lundain, a Mrs Roberts, a Mrs Tuxford, o Yorkshire, ao amryw o wyrioii. Bu yr ymadawedig yn rhyfel fawr y Crimea, ao yr oedd yn ei gynelin. iechyd nos Sadwrn yn clywed yr ergydion a'r eyrn o Gaergybi yn cyhoeddi hoddw^h o'r rhyfel ddiweddaf. Ond tarawyd ef yn wael ddydd Sul, a gorffennodd ei yrfa. am hanner awr wedi pump bore ddydd JJun. Claddwyd ef ddydd laii ym mvnwent oapel y Bedyddwyr, He yr oedd yn flaenor. Gwasanaethwyd yn y ty gan v Parch' W. Price, Caergybi, a'r Paroh B. R. Williams, y gweinidog, ao wrth y bedd gan y Parahn. R. Jostim Roberts, B. R. Williams, Wm. Prioe a Hugh Owen, Caerizeiiiog. Nawdd y nef fo dros ei weddw, sydd wodi ei gadaei mor unig.-E. Jones.

MR LLOYD GEORGE. EI ANRHYDEDDU YN El FPO. Gadawodd y Prif Weinido-sf a'i biiod oraaf Euston fore Sadiwrn. {iadaw^ant y tren yn y Rhyl gan ddod mewn car modur ymlaen. Gwnaed paratoadau mawr i e-,t,yii croeso i'r Cymro enwoig yng Nghrioeieth. Codwyd pontydd droe y ffordd a ohwifid baneri o bofb by. Bnwyd yn disgwyl am awr," a Seindorf Arian Oakeley yn caim. Yr oedd y bldfrydedu, yn rhywbctth i'w gofio pan,gyrh,aodd,tM Mr Lloyd George. CroeahaiW-yd af yn enw'r dref gun Mr Harlech Jones, is-gadeirydd y Cyi>gor, a diok-hodd ynitau ari y eroc^o. gan cadweyd Fy annwyl gymdogioii. diolch i ehwi am rod/ii'r croeso cynnes lrwn i mi. mae ti dda genriyf g-ael dod adrer*. Yr "\y-yf wcvk bod yn gwrveud y gwaith pwvsicalt y uu in erioe>d yn ei wneud. Aeth diliiw'r drc,-odd, ac ymddanga odd enlfys h&rdd heddiweh yn y wybren. Yr wyf wedi fy rhybuddio i beidio siarad yn yr aw^rr agored nao mewn unr.hyw gv-faxfod. Gallwyd cael Mr Lloyd Geoige i fynd i gorbyid ajaPl a fchynnw vd of hyd i Fryn Awedon. Yn yr hwyr lluohiwyd tan o r Casbell, a chodai fcafodau h'lam ar ben y Ddirias. Dydd Sul aoth y Pr if a'i briod i waaan- aeth diolfh und-ebol yng nghapel y M.C.

WEDI ARWYDDIAD YR HEDDWCH. Ai adferiad difyrrweh ddaw o'r Hedd? Ai ryw hyll dryllythwch 'Geir heb aflwydd t-ramgwydd trvrch" Briod guriad Brawdgarwch? 'Fydd dyfodol o addoli Uwyrach? 'Geir allorau'n codi? Dry yn awr ein daear ni I ddiwenith ddaioni? Myfyrier Mae yforu i. daLu Ein dyled i'r lesu; Cladder brad-boed cariad eu Trwy ein hoes yn teyrnaeu. LLEW LLWYDIARTH.

Dinistriwyd tua thair mil o dunelli 0 baco gan dan yn Tilbury—gwastraffu mv.gj Pefl yw'r bjrd o fod yn beti/Jychol; daw'r gair fod gwrth-rv-fe.1 ym Mheru, De America, a bod yr arlywydd a'i gynghor- wyr yng tigharclx&r. Yr oedd g'an y Due Westminster (idix. lun hynod yn ei fe-ddiant o waith Bery. noids, a dhan fod niynd ar bothau felly aebh of i'w werfcbu. Cafodd 52 000 gina am dano. Prynodd un o'i henaiuaid at yn 1823 am 1837 gini.

Y SEINDORF.—Mae'r olTerynau wedi cvrraodd wedi bod dan ditniaeth, a dech- rcuir vmai fer ar unwaith fel ag i fod yn barod i scinio'r gan Sadwrn y dathln. DA fA'vVN.-l.'dly y dywevl pawb o cideail fod Miss Pritvnard (Llanfair PG ), un o ddwydaw cyrnwynasgai v Llythyrdy lleol, wedi pasio'r arholiad pwysig gan y "Civil Sen ice," ac yn aWi" yn "chief telegraphist." ADREF —Wedi treulio yn aos i bedair blynedd vn yr Aifft a'r gwleJydd eraill, daeth Mr Tommy iiiab Mr a Mrs T. Gerrard, gai-tref ddydd Sadwrn. a hynny i aros. 13it Johnny, mab Mr a ■Mrs David Peacock, i ffwidd am gvfnod iixuith iavvn yn gwasanaethu ar y iiicr— dite '-it yntau am dro i'w ael'.vyd ddydd Sadwrn a golwg raenus arno. DATHLC HEDDWCH.—Mae'r Cyngor Diuesig wedi trefnu fel y canlvn ar gyfer drthliad heddweh, y Sadwrn, Gorffennaf 19eg: -Cnarddeg y bore, .-roesaw dinesig i'r bechgyn fu yn y fyddin a'r llvnges ar y Sgwar; yna ffurfio yn orymdaith yn eael ei blaencri gan seindorf v dref, i'r. Ysgol Riml, lit) y darperir ciniaw iddynt. Gofynnir i'r cvhoeda fynd cyn belled a'r orsaf. Dall o'r gloch, cyferfydd y plant yn y gw»h?.nol ysgolion. he wedi eu har- wisgo a Ixrthodyu i gofio'r dydd. gorym- deithir hyd at y, Sgwiir Yiiti eir t'r Neu- add. i fwynhau te. Am 4 o'r gloch cyn- holir it)abo!gami,au ar y maes i'r oedolion, ac atti 5 i'r plant. Hanner awr wedi saidi eynhelir cyfarfod amrywiaethol ar v maes lieu vn y Neuudd Drefol pe'r tywydd yn aiitvaltriol, pryd yr anrhydeddir tri o'r beehgyn am wrhydri ar y maes. Bydd cor yn thifo oddeutu 60, gyda'r seindorf. a thalentau'r dref yn cy:nryd rhan yn hwn, He hefyd gwobrvvir y bach gen neu'r eLAb a enilla'r marciau uchaf yn arholiad yr Ysgol Strot am eleni. Am ddcg yr hwvr gollyngir tan gwyllt. COFIO HCGH. A'r fagnel wedi distewi-swn y cyflegrau wedi darfod-diwcdd ar golli gwaed—a'r beehgyn yn dylifo'n ol o'r drill, mewri prvder am ei fachgen ieueugaf, Hugh, yr oedd Mr Williltm Jones. Cross-street-. Vi- wedd mis Medi, 1918, y cafwyd gair o'r Swyddia Ryfel yn dweyd ei fod ar goll, ae oddidr hynny hyd fis Mehefin y llwvdd- yn hon ni ehlybuwyd gair calonogoi am ei dyncJ. Ar y 17eg o'r mis hwnnw y daeih gair swyddogol yn mynegi ei fod wedi tolli ei fywyd yn y frwydr. Bach- geii-ioitatic ydoedd y bu gorfod iddo ym- uno wedi dod- i'r oed, ac acth i fcrw'r frwydr i Ffrainc. Pe gofynnid i ni sut fachgen ydoedd, atebem ar unwaith mai iit, ufudd, lion, caredig, a diniwed, ac ni chredem-fod defnydd nrilvvr ynddo. Bell- aeh y mae mewn bedd ctrouol a'i enaid byrhap wedi ehedeg fry. Mae i Ysgol y Felin fwlch o unarddeg o'r beehgyn drwy y rhyfel. a bu coffa tyner am danynt y Saboth diweddaf am ddau o'r gloch. Yr oedd yr ysgol yn coffa Hugh, ac aeth nifer liosog o'r Cym- rodyr Rhyfel i'r cyfarfod, pa mi oedd yn llawn teimlad a pharch i wron ieuanc. Ic Darllenodd Afr J. R. Parry, Alma-terrace, rannau o'r Ysgrythyr a gweddiodd y Parch. R. Prys Owen, gweinidog. Dat- ganwvd amryw donau deiholedig, Mr Johnny Jones, Bryn Llewelyn, yn arwain, Ifrawd, Mr Owen Jones, Brynhwfa, yn cyfeilio; efe hefyd chwareuai y "Dead March." Darllenodd Mr J. R. Williams, Penlan, yr arolvgwr, enwau yr unarddeg gwymjiodd, a'r gynulleidfa yn sefyll. Siar- adodd hefyd ar gymeriad Hugh, a dilyn- %%yd et gan y Parch. R. P. Owen a Mr S. Ellis, Y.H.

rXDEB CENEDLAETHOL R AMAETHWYR. Cynhaliwyd cyfarfod, arbtnnig o Gyngor Cjnireig l.'ndeb Cenediaethol yr Arnaeth wyr yr wy.hros ddiweddaf yng Nghaer- dydd. Dywedodd y cadeirvdd (Mr Thus. Williams) beth oedd sefyllfa y Pwvllgor Cymreig. Yr oeddynt wedi cydgyfariod a'r I ndeb Cymreig yn I,landrindod, pan yr oedd yr. bresennol nid yn unig aelodau o'r Uiukl Cenediaethol end hcfyd ae.odat. Undebau eraill Pwvntiodd y cadetryltl n:laa y lfaith, er ei bod yn angenrheidiol cael cydncithrediad ymysg amaerhwyr Cymru. nad ooddynt am dorri cysylltiad a'r Undeb Cenediaethol. Yr oedd cynwrf M' Ninbvch. Fflint a Chaernarfon. ac vr '•edd Mr J. N. Thomas, llywydd yr lJ. deb Cymreig, wfdiysgrifeunuato yn gwrihod ymgoiflFori a'r Undeb Cenedj- uethol. Siaradodd Mr William Edwards ar y mater, ae yr oedd yn gofidio fod arnaeth- -A-yr Cymru yn cael eu gwahanu gan am- ryw Undebau. Yr ccdd ganddynt dri neu bedwar o Gnde.bau yng Nghymru, ac fe ddylent wneud pob ymdrech i ddyfod yrg- hyd. Dywedodd Mr N. Morgan, cadeirvdd cangen Morgannwg, ei fod cystal Cymro ag unrhvw un; ond pan yr oedd yr ochr arall yn arfogi yr oedd yn amser hefyd i amaethwyr grjnhoi eu hadnoddau. Nid mater o deimlad ydoedd, ond mater o fus- ues yn unig. Barn Mr J. W. Jones (Hay) ydoedd rnai itunanladdiad fyddai iddynt dorri eu cysylltiad a'r Undeb Cenediaethol; ac yr oedd yn nmlwg fod rhyw symudiad politic- aidd tu ol i gynhadledd I.iandrindod. Barnai Mr Lewis, cadeirydd cangen Pen, fro. yr un modd. Sut. gofynnai. yr oedd aelodau Seneddol oodd yn berchenopion llongau neu yn gynrvchiolwyr llafurol yn y Deheudir yn cvnrychioli amaeth-.vyr Gogiedd Cymru? Fe ddylid gwneud un ymdrech do i uno amaethwyr Cymru, ao uugofiodd ei wrandawyr fod y glowyr, clynion y rheilffyrdd, a gweithwyr craill yn cydweithredu ac yn ymuno gydag un Undeb vn Lloegr, ac yr oeddynt wedi bod yn Ihvyddiannus. NAI oedd Mr Davies, Talgarth. yn nieddwl y dylcut hwy gyfarfod mewn un- rhyw gynhadledd ond fel cynrychiolv/yr yr Undeb Cenediaethol, ac afresymot oedd i'r Undeb Cymreig ddisgwyl iddynt was- traffu deg mljnedd o lafur caled. Mown atebiad i alwad am air o gyngor dywedodd cadeirydd yr Undeb Cene-Haeth. ol ei fod yn barnu y dylent gael cyn- Iiadledd eto. Yr oedd yr amser presennol. meddai, yn amser hynod o anghyffredin i beidio cael cydweithrediad cryf ymysg amaethwyr. Dyddiau Undebau a symud- iadau mawr a chedyrn oedd y presennol. Yn y De yr oedd Llafur, fel yr oedd ganddynt achos da i wybod, yn llwyddo, yr Undebau yn cvdgysyiltu ac yn uno, a byddai y meistriail yn cael eu gadael ar ol 03 na fyddai iddynt wneuthur yr un peth. Fel amaethwyr yr oedd ganddynt yn eu herbyn brynwyr y gwlan, y gof- aint, a phob math ar sefydliadau eraill, fie os yr oedd y ffermwyr i wrthsefyll a chadwell bodolaeth yr oedd yn hollol angenrheidiol iddynt fod yn unol ac nid mewn hanner dwsin o Undebau, ond yn un Gyiudeithas gref; a dylent gofio mai'r Undeb Cenediaethol oedd yr vmig Gym- deithas oedd yn sefyll am hawliau a mant- t-ision i'r pmaethwyr oedd hefyd yn don- antiaid. Yr oedd Cymdeithas Amaethwyr Cernyw, Cymdeithas Amaethwyr y Gog- iedd, a ehymdeithasau nmaethyddol eraill yn uno a'r Undeb Cenediaethol. Nid oedd gan yr Undeb Cenediaethol yr un deisyf. iad i gyffwrdd a matcrion arbennig Cym- reig. Yn wir yr oeddynt yn barod 1 groes- awu Cyngor Cenediaethol Cymru, ond vr oodd ganddynt bob amser i gofio y ffaitn, os oedd amaethwyr am fod yn llwydd- iannus, fod yn hollol anhebgorol iddynt fod yn pert hyn i im sefydliad cryf. Crybwyllwyd amryw benderfyniadau, ond o'r diwedd pasiwyd i gael cynhadledd yn yr Amwythig, yr lleg cyfisol. W. R. JONES. Amlwch, Gorffennaf 7fed, 1919.

Y BWRDD CYFLOG. Bu cyfarfod o'r uchod yn Llundain ddydd Gwener, a Syr Ailwyn Fellows yn lljwvddu. d Ar ol styried y gwrthwynebiad.iu rodd' id i'r eynhygioH wnawd ar y 4ydJ « Fehefin i osod cyflogau arbennig at y cyn- haeaf mewn parthau neilltuol, penderfyn- N" vd cyhoeddi Archebau yn gosod ttlerau. 'arbenritg o'r fath mewn amryw ,i.-oedd, yn cynfiwys Mon ac Arfon. Pasiodd y Bwrdd hefyd i roddi rhybudd y bydd iddo gynnyg newid yr isrif cvflog i ddynion yn gofalu am stoo n osodwyd o'r blaen, ac iddynt rhagllaw gael eu talu yn ol y raddfa cyflog arferol i eiafll. Bydd hyn hefyd yn gymwysiadwy i Ion ao Arfon ao ychydig siroedi yn Lloegr

Disgwylir am enwau y rhai sydd i weith. i-edii fel swyddogion taledig dan Bwyllgor Amaethyddol Mon, ond gellir dyfalu pwy fyddant.

AELOD MON A'I SEDD. AMDDIFFYN ANRIIYDEDD LLAFUR. C}Ti>?rcdd y C'adfridog Syr Owen Thomas, yr Aelod dros Ynys Mon, gwrs beiddgar lawn yr wytlilios hon. Bygytih- iodd dorri ei gysylltiad a Phlaid Llafur yn y Senedd a rhoi ei sedd fel cynrychiolydd Llafur Men 1 fyriy. A gwnaeth hyn er mwyn amddiffyn anrhydedd Llafur yng Nghymru ac j n y Sencdd. DYIIla\' ffeitih- iau yn fyrr. Pan ddactih Mr Lloyd George yn ol o Ffrainc, a-c y gwnaeth ei ymddanghosiad. {cyntaf ar ol aiwyddo Cytundeb licddwoh; yn ¡..jhy'l' C>lredin ddydd Llun cyri y di- weddat, cododd yr holl aelcdau ar eu traed gyda blocddiadau eroesawgar. Wedi ym gynghori a'r Llefarydd, cododd Aelod Jjlatur a Lloegr i ganu yr Anthem Gen- cdhetM. Ymunodd pawb yn y c-.aiiu-otid un. Couodd pawb ar eu traed, fel aifer- ond un. A'r un hwnnw oedd Mr Noiil McLean, Aelod Llafur dros G-ovan, yn yr Alban, ac tui o Chwips Plaid Llafur yn y Bcnedd. Teimlai Syr Owen Thomas fod y fath ymddygiad ar ran swyddog blaenllaw ym mhlaid Llafur yn adlewyrchiad annymunol ar aelodau eraill y blaid, ac ar anrhydedd Plain Llafur dnvy'l' deyrnas. Bore tran- noeth y grifennodd lythyr at Mr Adam- son, ca<;eirydd Plaid Llafur yn y Ty, yn galw ei sylw at yr hyn a wnaeth Mr Mc Le-an, g-in ei atgofir* fod yr un gwr yng v ]'aid yn Southport yr wythnos cynt, wcdi amlygu yn gyhoeddus ei fod yn Bolshcfist. Yn oi lythyr at Gadeirydd y blaid, dywed Syr Owen Thomas:— Mao vmddygiadau cyhoe<ddus^Mr_ Mc- Lean, feT un o C'hwipB Plaid Llatiir, o angenrheidrwydd, yn efleibhio ar yr holl blaid. o'r hon y moddaf yr annhydedd o fod yn a'od. Mao ymddygiad Mr Me Lean yn y Ty neithiwr, a'i amlygiad cy- hoeddus yn Southport ei fod yn Bolshe- vist, yn adlewyreliLi anheyrnga.rweh arnom oil. Dymuuaif felly, yn barcÚut3, of-yn i chwi a yw yn eioh bivi-iad i afyn j,. o roi ei swydd fel Chwip y blaid i fyny." Yna ysgÚfennodd Syr Owen at Gadeir- ycad Cymdeithas Llafur Mon, a,c at Gad- eirydd v I. Trade." and Labour Council" yreg Nghaergybi, pin alw eu sylw at ym- ddygiad Mr MuLoan yn -N,h,y"r Cyffredin, ac at ei araeth yn Soutihiport. A Syr Owen ymlaen i ddweyd yn ei lythyr:— "Teim-laif v rhaid i mi, or mwyn fy anrhydedd person ol, anghyisylltu fy hun od'diwrth uni'hyw woitihred an.eyragar i'r Goron, neu artfoes^arweh tua.g a,t v Brn- in. Ar y Haw arall, ti-a bydda;f yn oyn- ryehiioli LLa.fnr Mon, dymunaif eioh hyts- bysu chwibh.au o'm gweithredoedd. Am hvnny, amgauaf eileb o'r 1 lythyr ddayifon- a:s at Gaik"'irydd Plaid Lla.fur yn y Se-n- edd, a tlic, miaf yn hyderus yr ateg.ir y llythyr gaii fy ot.Lolaet,i. Hyderaf ti ohredaf mai y canlyniad fydd y-mne-kjl- duad o'i flwydd ym Mhlaid Liaifur o'r aelod sydd yn UCi;r o weithned syud yn fv ma.rn i yn taflu anfri arnom oil.. 05 try pn'jhau allan yn amgen, ni bydld dim i mi i'w wneud ond torri fy nghysylib^ad a'r blaid fel y oyfryw—er y bydd i mi, fel aelod anibynnol, barhau bob amser fel ag a wnaobhum hvd yn hyn, i geinagi IXdcif- ■wriae^hi Lltafurawi iaoh ac amodau teihvng laftir:" "Rhag tybied o neb fod fy ngweithred yn anht'yrngar i Blaid Llafur ym Mon, cjineraf y cyfleustra hwn i ddweyd fy mod yn gosod fy hun yn gyfangwbl yn oich dwylaw 0-1 dymuna'r Gymdeithas i mi roi 'fy llo fel Aelod Mon i fyny." Mewn ymgom gyda gohobydd dywcd- odd Syr Owen Thomas:- Bun: o'r cychwyn yn un o gefnogwyr mvvyaf teyrngar Plaid Llafur yn y Senedd ac yn y wlad Ond teimlaf y buaswn yn fiadwr i'm teyrn a'm gwlad, i'm hegwydd- orion, i genedl y Cymry, ac i'r hogiau dewr loddasant eu bywyd yn aberth dros eu gwlad, pe na buaswn yn protestio yn erbyn ymddygiad Mr McLean, a phe na wnawn ei ymddygiad yn faen prawf ter- fvnnol. Os metha fy ngwrthdystiad rhaid fydd i mi dorri fy nghysylltiad a phlaid fo'n goddef i ddal swydd ynddi un sy'n sarhau teimladau pob aelod teyrngar. Oni bydd i n; amlygu yn gyhoeddus ein hang- ymeradwyaeth a'11 condemniad o'i weith- red, cyfrifir ni yn gyfranogion yn y weith- red. Diolch wyd i mi eisoes gan amryw arweinwyr Plaid Llafur am a wnaothum. Ond pe na chawn neb o'm plaid, safaf dros fy egwyddorion, doed a ddel."

TROS Y WERYDI). EIN LLONG A WYR YN CYRRAEDD AMERICA. Wedii bod bum' niwrnod rhwng -wyneib y mor a wynab y nof oyrhaeddodd yr a.wyrlong fawr Brydeinig i duedd Now York. Taith bia-libillt.3 gafwyd oherwydd cw-rdd a pihob m;.th ar dywydd—weithiiau niwl trwtlhis. bryd wrall wynt c;i7y,.f yn erbyn. Yr oedd yn daith 3103 n-iilltir--yr elliediad h wya.f erioed. Pan tua 500 milltir o New York gofyn- nodd am i long g'ael ei han.fon i'w cliyifar- fod i'w bhynnu ymlaen, pan yr ofnid y ciur,fydd m 'r -petrol', ond n.i bu allis-en am diani. Pan ax ganol y Werydd yr oedd yn "siarad" ar y peSlybr diwiifr gyda'r ddtau gyfaridir a ehyda,g ynysoedd yr Azores. AnodlJ yw eynied mor fawr yw'r Hong hon. Mae'n 213 Hatli o hyd ac yn rpwyro tua, 60 tunncll oydrhwiig y criw a phqpeth —a'r fath bwy3a.u yn SEify:, a,r ddim t Wrth g'.vrs, yr ystor ersfawr o nvvy ycigaitnach 11 a.g awyr sy'n peri ei bod yn medru nofio drwy'r gwagle. Pan gyrnaeddwyd New Yoiik nid oedd yn v llorug fwy na d-igon o petrol am awx a banner. Ta.fhvyd y l'haft anjgor drca y bwrdd, ac yr oedd 60 o <klynion yno i'w sicr'nau wrth y He a baraitowyd. Yr oedd y oriiw ar ddiffygio. Dywcdai un oibonynt mai'I' amser mwya'f peryglus oeidd yr adeg y tarawyd hwy gun a ddi-tgrifir fel ystorm dryda-nnol uwdfitben Newfound- land a Nova Seotia. Cynhyddai'r S'wynt yn sydyn o ddey i 60 milltir yr IIIwr, a'r HonIg ertfawr yn ymrolio feI cwoh ax don- nau geirwoin. Braidd na. ddarfu am ffydid y criw. Wedi llenwi'r tanci-au eto a phetrol cychwynir vn ol, a'r teby^ yw y cymerir owrs gryri la^ver yn fwy i r de. Bu agos i'r Hong gaol ei chwythu ymaith ddydd Llun. Torrodd un or trit,vgti;iii oedd yn ei dal gan gymaint. pwys y gwynt. ac onibae am ymdrech deg 300 o ddynion buasai wedi ffoi ymaith. Disgwylid iddi gychwyn yn ol fore Mawrth, ond ymae Swvddfa'r Tywydd yn America wedi'rhy- buddio Major Scott fod arvvyddion tymestl uwch y Werydd.. YR n3. Fin hwyr y Ltun bu'r awyrlong fawr hon--chwaor efaill yr R34 sydd wedi croesi I edrvch am ein liewythr Jonathan—yn aiaf deithio uwchben Mon. Edrychai'n hardd odiaeth a'i mainfc yn peri syndod i bawb fu mor ffodue a chael golwg ami.,

SWYDDFEYDI) Y I YWODRAETH A'R GYMRAEG. Yn Nhy y Cyffredin, ddydd Llun, gof- ynnodd Syr Owen Thomas i Lywydd Bwrdd Addysg a wyddai ef, pan yr an. fonai awdurdodau addysg yng Nghymru lythyrau Cymraeg i Adran Gynireig y Swyddfa Addysg, fod ateb yn dod yn ol i'r perwyl na atebid y Hythyrau heb eu bod yn yr iaith Saesneg; ai diffyg dynion yn medru Cymraeg yn y swyddfa oedd yn cyfrif am hyn; ac a ellid cysoni yr anfri yma a'r heniaith Cymru ag "arwyddlun" yr Adran Gymrsig. ocdd yn golygu fod y Gymracg yn cael ei dysgu a'i defnyddio hyd yr oedd modd yn yr ysgolion oedd dan reolaeth yr Adran Gymreig Atebodd Mr Fisher na wyddai ef fod unrhyw at-eb o'r fath wedi ei anfon, ond o? yr anfonid manylion iddo fe wnai ym- chwiliad. Yn y cyfamser gallai efe sior. hau'r aelod anrhydeddus y buasai taflu unrhyw anfri ar y Gymraeg yn hollol anghyson a'r modd yr oedd yr Adran Gymreig o'r Bwrdd bob amser yn sym- bylu ac yn calonogi'r iaith er y dydd y sefydlwyd y swyddfa, ao yr oedd ynddi ddigon o rai yn medru Cymraeg.

11 '1 BWRDD Y GOLYGYDD. "Papur Mawr."—Dyna yw'r "Clorian- ydd" yr wythnos hon, ond nid oedd amser i gysodi llond yr wyth tudalen, felly rhocldwyd <lau dudalen o'r "papur Saesncg" i mewn yn eu crynswth. T.lP.—W"ythno3 ar ol.

YNADLYS Y BORTH. Bu'r llys misol ddydd Llun. Ar y faine: Mr II. R. Davies (cadeirydd), Milwriad Dixon, Mri R. E. Briercliffe, Robt. Ro- berta a J. E. Williams. TRKTH ADLONIANT. Cyhuddid George Phillips, York-street, Covent Garden, Llundain, o dorri rheol- au'r uchod. Erlynid gan Mr Cecil Simp- son dros Awdiirdodau'r Cyllid, a dywed- odd mai'r cyhuddiad yn erbyn y diffynydd oedd peidio torri tocynnau roddid am fynd i weld y Tremane's Dramatic Co. ym Mhorthaethwy. Aethai Mr Ewart Da- vies, swyddog lleol y Cyllid, gyda Mr R. E. Jones, swyddog o Fangor, i'r lie yn y Borth, a rhoisant eu tocynnau i fachgen oedd wrth y drws. Elai eraill i mewn, ond ni thorrai'r bachgen y tocynnau o gwbl. Dywedodd nad oedd wedi ei gyfarwyddo i hynny. Yna daeth y diffynydd gan ddweyd fod y bachgen wedi gwneud cam- gymeriad oherwydd ei fod yn anghynefin -bachgen o'r Borth ydoedd. Bu'r cwm- ni wpdyn yn Llangoed. Galwodd y swydd. og yno, a ahafodd wraig y diffynydd yn gw.erthu tocyiinau. APtth y swyddog drwy'r bobl gan ofyn iddynt ddangos yr hanner toci-n ddylai fod ganddynt, ond ni c-hafodd ond un. Rhoed tystiolaeth gan y ddau a nodwyd, gan Mrs Gardiner, y Borth, a Mr W. R Jones, cigydd, Llangoed. Tystiod-1 y dillylydd iddo roddi eyfar- wyddYd i'r bacJigen gyflogodd yn y Borthl, ond amlwg oodd na ddeallodd yn iawn. Gosodwyd dirwy o lp yn yr acihos cyn- taf a 10s yr un ar dri cvhuddiad arall. DIRWiO TRWYDDEDWYR. Gwysid -If ed Savage Williams, Auck- land Arms, Portbae-thwy, am gyflenwi cwrvv a. chaniatau iddo gael ei yfed ar or- iau anghyfreithlon. Erlynnid gan Mr Gordon Roberts, a Mr W. Thornton Jones oedd yn amddiffyn. Dywedodd y Rhingyll O. Roberts iddo fynd i'r ty unarddeg y bore ar .y 7fed o Fehefin a chael dyn o'r enw Rowlands yno a gwvdraid yn ei law. Addefod-d un arall o'r enw Evans ei fod yn cael cwrw. Eglurodd Williams mai ei roddi iddynt wnaebh. — Croes-liolwyd: Mewn rhan breifat o'r ty yr oeddynt yn yfed. Bu efe yn y ty droion o'r blaen, ond ni wclodd ddim i alw am svlw. Dywedodd Mr Thornton Jones fod y ddau ddyn yn y ty ar fusnes. Nid oedd tafarnwr i gael ei amddifadu o freintiau cyrfre-din dinesydd, a gallai roddi diod os mynnai. Dygid yr achos vmlacn dan y Defence of the Realm Act, ao nid oedd ystyr i honno'n awr. Wedi i'r tri diffynydd dystio gosodwyd dirwy o 2s 6c yr un arnynfc. Yr oedd cyffelyb gyh'uddiad yn erbyn Mrs Elizafc-etih Owen, Butcher) s Arms, Llanfair P.G.; cyhuddid H. Williams o yfe-d yn y ty. Addefid y cyhuddiadau gan Mr Thornton Jones, a gosodwyd dwy ddir- wy o 10s ar Mrs Owen a 5a ar Hugh Williams. GORMOD PRIS AR GIG. Yr oedd dau gyhuddiad yn erbyn Fred- erick Daniel, Benllcch, sef gwerthu cig i gwsmer heb fod ar ei gofrestr a. chodi gor- mod am gig. Erlynnid gan Mr fcloratio Jones. Tystiodd Mr T. O. Jones, arolvgyad, i'r diffynydd worthy darn o gig o-en iddo, tri phwys, am 5a 6c. Yna dywedodd wrtho mai arolygydd oedd. Pris y pen goreu o r lwvn oedd Is 80 ac nid Is 10c. Dirwywyd v diffynydd 10s am wert-itu i gwsmer oedd heb ei gofrestru a thri gini am gudi gormod. PRYXXU YD. Yr oedd tri chyhuddiad yn erbyn Colin Taylor, King, a'i Gyf., liigh-street, Wat- ford, seE esgeuluso dangos swm eu pwrcas o yd. Erlynnid gan Mr Thornton Jones, yr thwn ddywedodd fod y diffynyddion ym- ysg y prynwyr yd mwyaf ym Mon. Gal- wyd eu sylw yn Rhagfyr diweddaf at eu bod yn ffaelu rhoi papurau i ddangos beth a brynent, ond ni wnaent sylw o'r rhybudd. Gwi" eu bod wedi anfon rhestr neilltuol, ond nid oedd yn werth y papur yr oedd arno. Daeth llythyr oddiwrt.h y diffynyddion yn cydnabod iddynt droseddu. Dywedent eu bod wedi colli bron eu holl ddwylaw yn ystod y rhyfel ac mai genethod dibrofiad oedd yn y swyddfa yn cull-e. Gosodwyd dirwy o 15p a dau gini i'r twrne. CYMRYD OLWYNUR. Gadawodd un W. Thos. Williams ei ol- wynur ar fin y ffordd yn y Gaerwen. Daeth dau o wvlwvr y Germaniaid car. charedie yn Holland Arms heibio, sef Pri- vate Fld. McCraw (21), a Private James Brady (20). yn perthyn i'r Royal Scotch Fusiliers, a ehymerasant yr ol wynur i fynd tua'r gwersyll. Cyhuddid hwy o'i ddwyn, a rhwymwyd hwy drosodd.

BABANOD LLANGEFNI A'R CYLCH. TRI A PHEDWAR UGAIN YN CYSTADLU. Yr oedd y babanod mewn mawr fri yr wythi-ioq ddiweddaf drwy'r wlad—eu lmvythno3 hwy ydoedd. Trefnodd amryw chwiorydd gweithgar arddangosfa iddynt yn Llangefni, sef i'r cylch a wasanaethir gan ein gweinyddesau. Dygwyd cynifer a 83 i'r Neuadd Drcfol ddydd Gwener i fynd i glorian a than lygaid craff y Medd- ygon E. Ll. Parry Edwards, Caernarfon, ao Arnold Davies, Portfoaefchwy. Rhan- nwyd hwy i bedwar dosbarth, a dyma'r dyfainiadau Dan chwe' mis: 1, Gwennie Parry, Mor wyllb-terraco; 2, Hilda Morris, 10, Bridge street; 3, Wm. Roberts, Tai Uehaf, Gaer- wen, a Robt. Hugli Jones, Bodffordd, Rhwng chwe' mis -a blwydd: 1, Eric Wynn Williams, Trigfa, Bridge-street; 2, Thomas Parrv Jones, Brynhyfryd, Llan- gwyllog; 3, ilothn Richard Flynn, Mill- street, a Owen Richard Jones, Ty Croea, Gaerwen. Rhwng blwydd a dwyflwydd: 1, Mary Elizabeth Thomas, Hendre Tregaia.n; 2, Maggi-e Davies, Morwyllt-terraoe; 3, Hugh Lewis Owen, Carnarvon-terrace, a Glyn Williams, Peter-street. Rhwng dwy a thair: 1, Nancy Davios, 53, Bridge-street; 2, Joyoo Hugthes Jones, Fron; 3, Nancy Jones, Talwrii. Gwobr arbennig am efeilliaid: Trevor a Bec-sie. Owen, CburoVfcorraee. Goreu o'r oil (champion): Nancy Davies. Gwobrwywyd hefyd y rhai fu ffyddlona f i ddod i'r "clinic" bob pythefnos: 1. Tommy a Owen Jones Hughes, Cross- street; 2, Thos. Edward Ewing, Bridge- street; 3, John Riohard Flynn. Cafwyd r-haglen amrywiol drwy dcefrt- iant Mrs Maurioe Price, gyda'r Parch T. Smith yn y gadair a Mr O. Trevor Wil- liams, Y II., yn arwain. Canwyd gan Mra Prie-e a Miss Price, Miss Thomas. ArOsfa, a Miss Jennie Davies. 9, Bridge-street. Rhannwyd v gwobrwvoh gan Mra Lloyd, Tregaian, a ehvdnabyddwyd gwasana.etli rliagorol Mrs IJvwelvn Jones a'r bonedd- igesiiu eraill ddygodd y fath lwydd i'r mudiad.

CYMRY CHINA. Cyfrannodd aelodau Oymdeithas De-wi Sant yn SAan.ch.ai, China, 121p i gronfa DLlwrion Gogl-edd Ovmru. Anfonwyd y rhedd i'r trysiorydd' (Mr W. R. Owen) gan Mr T. J. Vanxhan, trvsorydd y gym- deltihar;. gvda Uvthyr oddiwrth ei. llywydd (Mr W. J. Williama), brodor o I>anfair P.G.

PWYLLGOR GWAITH MON. Cynhaliwyd trydvdd cyfarfod yr Angle, scy Employment Committee, dan lywydd- iaeth y Mil. Cotton, yng Nghaergybi ddydd Mawrth. T'r ifodwyd amryw gyn- hygion o eiddo Adran Llafnr y Llywod- raeth, megis y bwriad i gyfrinnu i weith- wyr at brynu arfaa gwaith modd y fall- ent ddvrhwelyl nt eu gorchwvli'on fel cyn y rhyfel, hefyd rhoddion er agor busnes, ao er dysgu crefftail i fihvyr anallnog.

MESSRS. JOHN PRITCHARD & CO. SATURDAY, 12th JULY, NEXT. GEORGE HOTEL, BANGOR. TO BE SOLD at 3 p.m. prompt, GROWING CROPS, including, approximately :—3 Acres Oats, 2 Aores Hay, 1 Acres of Potatoes and Beans. Further particulars from the Auotion- eera, Messrs John Pritoh&rd and Co., Bangor, Make a Success of your Loan Campaign 1 M IttTlte you and the people of this country I 1 to crown their effort by one more great wlSBlgJ success, so as to establish on a firm basis the credit of the State on which all our prosperity depeuda." i y i. '(J.( .') C4-cJLJ Let your sobscriptkm to the ings for repayment with a Cash Victory Loan be your personal Bonus, or War Savings Certifi- share in that crowning Local cates with their guaranteed Effort. Lend your money. Use increase in value and the right your influence. Do your utmost of getting your money back at any to make the Loan Campaign a time, your investment will be triumphant success. equally safe and profitable both In Victory Loan you have a to yourself and to the Nation. British Government investment And this investment will not offered you on terms which you only increase your own resources; are never likely to get again. it will help to stimulate trade, Whether you choose Funding to create employment, and to Loan, the ideal security for lower the cost of living. The permanent investment, or Vie. money you invest in Victory tory Bonds, with the special Loan will be the very lik-blood attraction of the Annual Draw- of National Prosperity. l f AMLWCH. Gwnaeth Trigolion Amlwch a'r cylch yn DRA 1 RHAGOROL o'r blaen bydded i bawb wneud yn WELL y tro hwn. Mae ein hannwyl wlad eisiau benthyg ein harian; cawn ninnau 16g nad oes mo'i well, a sicrwydd nad oes mo'i gadarnach. COFIER na cheir y telerau hyn ar ol GOR- FFENNAF 12fed I Yr holl fanylion i'w cael mewn Banc, neu yn y Llythyrdy, neu oddiwrth yr Ysgrifennydd, 1 í. W. S. A. OFFICE, AMLWCH. L Buy Victory Loan fladau, y goreu o bob math. CARTER'S TESTED SEEDS. COOPER TABER'S SEEDS, Etc., etc. Mae'r oil o'r hadau yr ydym yn werthu eleni wedi eu profit yn ol gofynion y Bwrdd Amaethyddol. Cofier y cyfeiriad He ceir yr Hadau Prefedig Goreu: R.R. JONES, Central Pharmacy (Late Pritchard), LLANGEFNI, HEFYD APOTHECARIES' HALL, AMLWCH. ..J RAT REMEDY I The Right Weapon for the Rat War U 1 •ROD1NE* RAT POISON I Fascinating and Fatal, It 1 wipes out swarms in a night. 1 64., H; 21', iI; SI; Post, M. I HARLEY, Qfocmist. PERTH J A8.8n jUxal Agerits-IL R. Jones, C-iemui, Llangefni and Amlwch, Pv A. Evana, Chemist, Portdinorwic. twid licos Roberts, -^i Brirlge.

PRIODASAU. Roberta—Williams.—Gorffennaf 2il. yng Nghapel y Drindod, Abertawe, can y Paroh W. E. Prythoroh, Mr E. H. R^borts, DLdbycih, a Miss M,ag.gjo Wil- 1 iams, merch hynaf Mr a Mrs O. Williams, Plas Goronwy, Traeth Cooh.

1m COF ANNWYL Am Lieut. J. J. Garland (Gioucieotee Regiment), malb hynaf Mr a Mrs Garland, Britannia Storey, Llangefni, gwyrapodd yn Fffainic Gorffennaf 9fed, 1918. o hyd sy'n œru cofio'r bywyd oedd mor bur a'r wawr, Nid yw hiraotih yn effro vw bdb awr; 1\iè gall Amwer. nia gall pellt jr, na ohys- godau trwm v bedd Guddio tog-weh oi -ilinived-d-au na airicoldol) mwyn ei wevld "Trist yw'r dyddiau hoib oi gwmni, modd galarua leisiaj. lu, Iii, ei ;g"ohli sydd yn ddyfnaoh am ei fod yn faib mor ,gu; Ond 03 ohwaJwyd llawer gobaitih pan der- fyisodtl 003 mor wen, Du'W oi hun sy'n go^oneddu'r bywyd ha-rdd "tu hwnt ir lion." CABRWYN. ER SBROHOG GOFFADWRIAETH Am Signaller Willie O. WililianL3 (ein Willie), Glas Ynys, Cerrigceinvvon, Llian- grifni, annwyd Medi 110.g, 1897, ao a roddeis ei fywvd yn aix^th dros oi wlad yn. Ffraiito, GorAelina,f lOfed, 1916. Erya ei oirw yn hemroiji, a'i gadair wag yn ^ys- offrod'iig1 i'w dad a'i fam, brtiwd a ohwK>r- ydd, dros byth. Tair blynedd aeth heibio, a fcliifchaa'n fud, Ymholl o dy -,a.rti-ef dif rad; A 'r>g'i:i:i!:on yn giahv mewn luirat-bh 0 hyd, Am dan a t fv m a b, mewn tii-ithad Gnd er iti groesi yrani.al maith, A rnarw yn ddowr ar ein rhan, Enillabt v goron ar ben dy da.ith, A moluig dy Ran yn y nowydd iiiitb.- g-wrdtl, Willie Blwn. yn y man, —Ei rieni a'r te..18 mewn hiraetii dH>S' ER SERCHOG GOF Am fv annwyl thwaer, .Elizabeth Roberts, 21, High-twet, Cemaes Bay, a fa brw Gorlfennaif 5ed. ao a gladdiwyd yn Llan- badrig, Gorifennaf 9feci 1918. "Wele, iawii fuioat i mi."—15i chwaer Ellon.

-r- —"—' — 1 WITH PEACE Many changes will came. If la nee4 of rrndy cash, wa are pre. parad to Advance from 910 upwards PRIVATELY on NOTE OF HAND only. No Fees Charged, Easy Termst Short Term Loans a Speciality. GEORGE PAYNE & SONS, 3, Orescent Road, RHYL. ESTABLISHED 1870. SPECIAL TERMS TO FARMERS., BORROW from a Private Gentleman; who is prepared to Lend you £ 1Q to £1000 on Day of Application, at In- terest and REPAYMENTS LOW than the ORDINARY MONEYLENDER, No Fees. Distance no object (Apply iO, confidence).—I. HYMAN. 22, Tib Lanell. Manchester. —— n £ 1 O to £ 1 000 Advanced Privately to Fpj'mers, Traders, and otbariin 011 Note of Hand, any distance. B In completed through the PowL-Nat. A and Inv. Society, Ltd., 41, CorporatioO street, Mancfaofrter. Brancht 32, FarraC* road, Bangor. a "« Cefly/aua Gwartheg Meirw MAN JOHN ROBERTS, CAE DDAFYDD, LLANGEFNI, YN PRYNU CEFFYLAU A GWARTHEG BYW A MARW. Ac yn rhoddi y PRIS U CQAS am danynt. Fa'a oyrchir ar dilerbyniad TdagnuiU DANN EDD. YMWELA DR. JONES, D.D.S. (A.M.), SURGEON DENTIST, CRAIG OWEN BANGOR, A LLANGEFNI, bob DYDD IAU, yn 16, LLEDNVIGAN-ROAD. o 12 tan 5.30. o'r ijlooh. Ym MANGOR, BOB DYDD ond dydddftH Mawrth ao Iau, o 10 tan 6 o'r gloch, A LLANERCIIYMEDD, gyda MISS OWEN DRUID HOUSE, o 10 hyd I, o'r gloch • ao AMLWCH, gyda Ml$ HUGHES, Stationer, o 2 hyd 5 o't gloch, at DDYDDIAU MAWRTH. GorfConnai 15fed, Awst 12fed, a Medi 9fed. —J. ■■

GW ASG CYMRU. Ateb Mr Said win, Ysgrifennydd A-riam c 1 'b dAlv.J T\m 1 r CW riol y Lly or" Ht "'U" ,t.<)n cvrest- iWll a welir ar gongl isaf tuda;oan o"r fod papurau r %slad wedi cael eu 0*r hysbysebu ynglvn a'i: "Victory .Loan. Gvfihwysid -papurau Cymru I wallai ef« (Mr Baldwin) fod vi hysbysebau ft*1 niha- purau C'yiriru yn ymddangos yn S;sne{? ..liorw.vufj na., (.thylived^id ond ap^ tdau hysoyrfelau oynnag a anfonid.

pOIjLI 450 TUNELL O WENITH. Bore Merger aeth melin fawr yn Elks- Hi ere Port—yr Im.DeriaJ itu dan. I>yf€thwvd 450^ hmSn il^vvvd ohan fawr n-. /r I gla^au o I Aian^dd^'d ,ian?T^Prchenogion y "CJor. a c^yiioed^wTri Gaarnarfoii, Llangefni,$BM^> Gorffennaf 9, 1910, ddjdd Merchar«t

GWAELEDD CADFAN. Tarawyd y Prifardd, g&1 er.gi ilaui yng- ng-wyl Oyl 10cdeli Eisfcecidfod iom a bu'n aTiymwvbodol rai d'iyd>ha^ F.r »vedi dod a.to i hun y mae oto'n rf wan 1 w syrnud o Barn i'w tfa'tr^t ^006- oa.vallt,.