Y Cymro

Cynygiad hael i Gaergybi- YN gyfnewid am Goed Penrhos, ger Gaergybi, vynygia Arglwydd Stanley o Aider ley rodoi i'r Cyrijjkor (1) Faes adlosiatiC, 31; erw o la nt, gyfer- byn a'r yagol ganolradi a fwnedir godj ac yn y maes hwnw wneud l'wybran a gosod seddau, gan blann yno goed a hloieu (2) rhoddi chwareufaea o ddwy erw (3) tir i adeiiadu'r Ysgoi Oanolradd arro (4) cyfranu 200p. at yr ysgol hono. Mewn eyfarfo i o'r Oynghor,ps!iderfynwyd derbyn y cynyg- iad.

Y P, A R D n CWSH AM PAIR CEINTOG! At wasanaeth y Teulu a Llengarwyr Cymru. L-Weài ei olygu gan un o Gymreigwyr goreu'r oes. 2.-Argraphiacl tlws, ar Bapyr da, a Llythyren newydd. 3. -Darlun o Lasynys, cartref Ellis Wynne, &c 4.-Bydd y llyfr rhataf yn yr iaitb. Ni fvdd gan neb esgus mwyach tros beidio prynu llyfrau Cymraeg clasurol am eu bod yn rby dirud. CYHOEDDIR YN SWYDDFA'R "CYMRO" 8, Paradise Street, LIVERPOOL.

Claddu Mochyn byw ger Uanfyllin GEKBROJS ynadon Llanfyllin dydd Mawrth, cyhuddwyd Edward Owen, Church Street, o greu- londeb at fochyn trwy ei gladdu yn fyw. Vm- ddengys fod Owen wedi ei gyflogi gan swyddog y Bwrdd Amaethyddol i ladd y moohyn am ei fod yn dyoddef dan haint ond yn lie lladd y mochyn, claddodd ef yn fyw. Tystiodd Owen ei f, d ya feddw ar y pryd. Dirwywyd ef i lp. a'r costau.

Tan yn llanrwst. NAWN ddydd Llun, cafwjd fod y Gwynfryn, anedd-dy Mr W. S. Williams, dilledydd, Llanrprst, ar dan. Gan ei bod yn ddydd gwyl, bu cryn an- hawsder i gael y tan-ddiffoddwyr yn nghyd, Oblegyd hyn gwneeth y tan Jawer o niwed i'r adeil- ad a'r dodrefn cyn y llwyddwyd i'w ddiffo d.

-0-- Cynghaws rhyfedd o sir Fflint. YN Llys Sirol Caer ddydd lau. dygodd Mrs Price, Estyn Grange, Hope, air Fflint, gynghaws yn erbyn Mr Collins o'r un lie gan hawlio 1,000p. o iawn am niweidiau personol, Yr oedd y pleidiau yn byw yn yr un ty, oLd mewn rhanau gwahanol ohono. Galwyd yr erlynydd i mewn i weini ar ferch y dififynydd yn ystod ei hafiechyd. Oherwydd nad oedd yno oleu, cliagynodd Mrs Price i lawr y grisiau a clufodd niweidiau difrifol. Dyfarnodd y rheithwyr nad oedd y cHffynydd yn euog o esgeuluadra; a rhoed dedfryd o'i blaid gyda'r costau. --0--

Cwibnodion o Dtiyffryn Maelor. AR ol yr ystorm o fellt a tharanau a gawsom y Sul a'r Llun diweddaf, cafwyd cymanfaoedd canu campus. Yn Nghoedpoeth yr cedd cymanfa ganu'r Anni- bynwyr, Mr D. W. Lewis, Brycaman, yn arwain. Gwnaeth y seindorf linynol a Mr A. George (cyf- eilydd) en gwaith yn dda. Cymanfa ganu'r Wesle) aid yn Nghefnmawr, Mr E. MaeDwyn Davies, R.A. M., yn arwain. Da iawn y Wealeyaid am gefnoeri cytansoddwyr Ileol, sef Mri G. W. Hughes, J. ,T. Gabriel, E. Gough, a D. Humphreys. Nos Lun yr oedd cyngherdd mawredd jg yn Rhcstyllen. Y prif atdyniad oedd Parti Ieuanc y Rhos, a rho sant Iwyr foddlonrwydd trwy eu dat ganiadau. W'I "Tcadeirydd oednt Mr Tudor Hughes, Gwreceam, a'r cantorion Miss Trances Jones, Rhos; Miss A. A. Davies, Miss Daniel, Mri Turn Edwards a R. Jeremy. Chwareuid y berdoneg gan Mr Emlyn Davies, a'r auto harp gan Mr Rowlands. Cyfeilid gan Mr Jos. Dodd, Rhos, a Miss Rowlands, Gwrecsam hefyd y tenoriaid J. H. Hughes a R. Dodd, Gwrecsam a'r Sgweiar o Erddig yno'n ar- eithio. Clywais Samwel yn brolio Pedrog yn darlithio ar F6r a Thir ( a dim rhytedd. Brysiwch yma eto, Pedrog anwyl! Teneu oedd y cynullia.d yn nghwrdd dirwestol Gwrecsam ncs Fercher, er fod ync ddau i anerch- Parry, Llanbadarn, a Hughes o Frymbo, a Llew yn y gadair. Ddydd Gwener, yr oedd gwyl de a chyngherdd amrywiaethol y M.C. yn Rhosddu, Mr R. Evans, LL.B., yn y gadair. Caed anerchiad byr a phwr pasol ganddo. Y Rhos Juvenile G.T. Male Party oedd yma'r. canu, a chawsant dderbyniad cynes. Yr oedd Emily Wright yno hefyd, a chanodd yn gampus. Er amled y clywn Emily, caiff encor bob tro. Wrth iddi ganu 11 Y penill adroddai fy nhad,' gwelais ami gadach poced yn estel ei dynu allan, ac yr oedd Hen ffon fy nain yn hynod o dda. Y cantorion eraill oeddynt Tenorydd Maelor, Bradwen Parry, a Gwilytn Phillips (Mountain Ash), Misses H. Rowlands a Sissie Hughes yn cyfeilio, yr olaf yn chwareu'n fedrus ar y crwth, Llongyf- archwn Sissie hefyd ar ei gwaith yn enill yr "In. ter Mus. Bac." Cyngherdd liawn o sereh oedd yno ac yn gauad ar y cwbl adroddwyd Breach of Promise gan R. E. Roberts, a bu gorfod iddo ail adrodd. Ow J ow I Mae C6r Mountain Ash (Glowyr) wedi bod yma ac acw trw 'yr wythcos, a chael derViyniad da yn mhob man. Gobeithio y gwneir rhywbeth fel y caffo'r cyfeillion hyn fyu'd adre'n fuan. Mae Gwyr leuainc Bwlchgwyn am Eistedd- fod ardderchog—siith o gorau meibion yn dod i gyst^dlu. Hai lwc y cant dywydd braf. Rhon, Nos Sadwrn. PrrAR JONES.

Marohnadoedd. Lerpwl, Mai 27. Oherwydd yr hysbysrwydd a dderbyniwyd o New Yorkanjostyngiadynnshris y gwenith, agorodd y farchnad yn ddifraw, ac am brisiau is nag a geid dydd Mawrth ond ymadfywiodd pethau cyn diwedd y dydd, a safai y prisiau o 20 i 3c y canpwys is nag oeddynt ddydd Mawrth. Blawd yn araf, ac heb gyfnewidiad yn y prisiau ond gostyngodd y trarnor I 0 6c i Is y sach. Gostycgodd Indrawn yn agos de y canpwys ar yr hyn ydoedd ddydd Mawrth. Ffa yn farwaidd, ac o 3c i 6c y chwarber yn is. Pys yn dawel, I yn ol goatyngiad o &c. Haidd at falu yn dawel, a'r prisiau yn is. Ceirch cartrefol yn gwerthu yn araf yn 01 1c o ostyngiad y tramor yn dawel, ac heb gyf- newidiad yn y prisiau. Araf y gwerthai blawd ceirch, ond yr oedd ei brisiau heb ostwng, Uundain, Mai 27 Ychydig o fusnes a wnaed mewn gwenith cartrefol a tohramor, ond yr oedd y prisiau yn debyg fel o'r blaen. Blawd yn dal yr un fath, oddieithr yr Hun- garaidd, yr hwn a ostyngodd 28 y sach. Indrawn yn araf, ac am brisiau diweddar. Haidd yn dawel. Ceirch yn araf. Birmingham, Mai 29. G-wartheg- yn gwerthu i fynu hyd 6ic y pwys; defaid, o 5c i 8ic; wyn. o 9c i 9|c lloi, o 5c i 8c y pwys. Moch baewn, o 9s i 9s 4c; pyre, o 9s 6c i 10s hychod, a 7s i 7s 3c yr 20 pwys. Oaer- Mai 26. Cyflenwad da o anifeiliaid, a'r galwad yn fywiog. Felly tueddai'r prisiau at godi. Nid oedd llawer o ddefaid ar werth—y rhywogaeth gwynebddu oedd amlaf. Dyma'r prisiau :—Gwartheg blithion, 14p i 2lo: cvfloion, 12p i 18p; hespion, lOp i 13p heff- rod, 8p i 14p; sfcyrcs. rip i 8p; defaid, 20s i 25s y pt*n. Er fod llawer o geffylau ar werth, nid oeddv-it o ans>awdd uchel, ond gwerthwyd llawer am brjsi.ui diweddar.

I. Lieol Nos Fercher, Mai 18, bu farw Mr O. H. Jones, 27 Ash Grove, Seaforth. Daeth yr ymadawedig i Liver- pool o Gaernarfon. Bu yn aelod ffyddlawn o ealwys Stanley Road, Bootle; ar ol hyny o eglwys Waterloo, ac yn ddiweddarach o Peel Road. Nodweddid ef gan lawer o rinweddau, ac yr oedd yn llawn parodrwydd i waith, ac yn frwdfrydig wrth ei gyflawni. Cafodd gystudd maith a chaled, a bu am rai wythnosau yn y Roynl Infirmary. Pan ddeallodd nad oedd gwellhad yn bosibi, yr oedd yn dra awyddus am ddod gartref. Bu yn gorwedd gartref am ysbaid byr, a daeth y diwedd am 12 o'r gloch nos Fercher, Mai 18. Dydd Mawrth, Mai 24, ymgynullodd llu i hebrwng ei weddillion i dy ei hen gartref, Gwasanaethwyd gan y Parchn W. Henry, Waterloo, W. Wynn Davies, a T. Evans, Peel Road. Gadawodd weddw, pedwar o feibion, ac rn ferch ieuanc i alaru ar ei ol. Cydym- deimhr yn fawr a Mrs Jones a'r plant yn eu hiraeth a'u galar ar ol priod a thad mor dirion.-Cyfaill. Capel Annibynol Marsh Lane, Bootle. -Nos Fercher, Mai 25, cynaliwyd cyfarfod cystadleuol llewyrchus iawn dan lywyddiaeth Mr Robert Davies, ac arwein- iwyd (yn absenoldeb Pedrog) yn bur fedrus gan y Parch J. Hawen Rees, y gweinidog. Cafwyd cyfar- fod da trwyddo, ac enillwyd y gwobrwyon fel y caniyn:—Hosanau, Mrs Capt. J ones, a Miss M. Lloyd, Birkenhead,; llwybren, Mr Williams, Viola Street; pedolau, Mr Evans, Province Road tea cosy, Miss M. Lloyd, Birkenhead; pencil drawing, Mr Buckley, Queen's Road traithawd, M. G. Roberts, Princes Road; traithawd i ferched, A. Williams, Heywood Lawn barddoniaeth, O. Caerwyn Roberts; englyn, Parch J. Hawen Rees; cyfieithiad, H. T., ond ni atebodd i'w enw adroddiadau, Miss A. M. Davies, Jane Hughes, Catherine Hughes, Nellie Griffiths, T. Williams, a T. Davies, Fitzclarence Street; cerddoriaeth, Lizzie Roberts', Shaw Street, Mr Barrow Thorpe, Meirion Jones, Birkenhead un- awd i blant yr ysgol, Maggie Roberts; deuawd, Gwladys Roberts a M. A. Pugh; cyfansoddi ton, John Ellis, Grove Street: prif gystadleuaeth, Shaw Street Glee Party.. Beirniadwyd gan y Parchn G. Ellis, M.A D Adams, B.A., H. P. Thomas, Mr W. Evans. &c. ac ar y gerddoriaeth gan Mr J. Henry. Un oedd yn bresenol. Drwg genym ddeall i'r Parch Wm. Jones, David j Street, gael anwyd trwm ar ei fordaith i'r America, ac nad yw yn holliach yno. Hyderwn y caiff gwbl adferiad yn fuan. Bu cyd-ddigwyddiad rhyfedd y Sul diweddaf. Pregethai Mr Jones yn eghvys y Parch R. T. Roberts, Racine, a phregethai Mr Roberts yn eglwys Mr Jones, sef David Street. IVest Kirbii.-Cynaliwyd y te a'r cyngherdd blyn- yddol yn ngiyn a'r eglwys Gymraeg yn y lie hwn ddyeld LInn. Er fod y tywydd yn annymunol iawn, daeth lluaws yn nghyd, ac arlwywyd gwledd flasus ar eu cyfer gan y cyfeillion yno. Yn nghyngherdd yr hwyr, cymerwyd y gadair gan Mr David Hughes, Y.H., Winterdyne, Lerpwl, yr hwn a gyfranodd yn anrhydeddus at yr achos, gan ei gymhell i sylw fel un teilwng iawn o gefnogaeth. Cymerwyd rhan gan gerddorfa linynol ac aelodau o gor enwog Megan Mon, ac yr oedd y cyngherdd drwyddo yn rhagorol. -0-

Ymdreohwyr Crefyddol Lerpwl a'r Cyloh. YN nghapel Chatham Street nos Fawrth, cynaliwyd ail gynadiedd Undeo Ymdrechwyr Crefyddol Lerpwl a'r cyffiniau. Llywyddwyd y rhan gyntaf gan y Parch O. L Roberts, a'r ail ran gan y Parch G. Ellis, M.A. Daeth cynulliad lluosog yn nghyd, ac yr oedd y trefniadau dan ofal yr ysgrifenydd llafurus, Mr John Lewis, yn berffaith. Dechreuwyd trwy i'r Parch J. Hawen Rees ddarllen a gweddio, a chanwyd ddwywaith gan Mr W. M. Humphreys, Garston. Yna caed anerchiad byr gan y cadeirydd, yn hyderu y byddai'r holl aelodau yn gymhorth i'r cglwysi, ac y byddai'r mudiad o fawr fendith i'r bobl leuainc. Rhoddai groesawiad cynhes i'r Parch R. T. Roberts, M.A., Racine. Wr.th gydnabod, sylwodd Mr Roberts ei fod yn cario cofion cynhesaf ymdrechwyr America at eucym- mrodyr Cymreig yn y wlad hon. Galwad i waith yw galwad Crist at yr ymdrechwyr. Tybia ambell un ei fod wedi ei alw i ly wodraethu, a dibrisiant wasanaeth. Ond dod i wasanaethu ddarfu Crist, a hyn ddylai fod amcan mawr ei ddilynwyr. Dylent gredu hefyd yr hyn ;1, ddysga Efe fel dysgyblion cywir iddo. Geil w hefyd am ffyddlondeb i ddyledswyddau dmasyddiaeth, trwy gefnogi pob mudiad dyrchafol. Y ffordd oreu i wneud hyny yw trwy ddangos Crist i'r byd, a dyfod a'r byd at Grist. Yn abeenoldeb y Parch T. J. Wheldon, B.A., caed gair cynwysfawr gan y Parch W. James, B.A., Aber- dar. Sylwodd y byddai Mr Spurgeon yn cymharu y crefyddwr ieuanc i farchogwr bicycle-rhaid i hwnw fyned yn ei flaen neu fe gwympa; felly'r crefyddwr, rhaid iddo weithio neu syrthio fydd ei hanes. Y Parch J. Pengwern Jones, Sylhet, a gyfarchodd yr ymdrechwyr fel cynrychiolydd cymdeithas yn yr India. Sylwodd y Cadeirydd fod America, India, a Chymru felly yn meddu cynrychiolaeth yn y cwrdd. Penderfynwyd yn frwd ac unfryd ein bod yn anfon ein cofion cynhesaf at ymdrechwyr y gwledydd hyny. Wed'yn arweiniwyd yn y gwasanaeth ymgysegriad gan y Parch G. Ellis, M.A. Sylwodd cyn dechreu fod dwy gymdeithas newydd wedi eu sefydlu er y llynedd, a bod yr aelodau yn rhifo dros fil, er na pher- thynent ond i ddau enwad. Galwyd enwau y cym- deithasau, ac atebasauc yn effeithiol trwy ganu ernyn neu adrodd adnodau, ac ni warafan neb i ni ddweyd fod atebiad Bethlehem, N Atherfield Road, yn arbenig o ddylanwado!. Atebodd y gwahanol bwyllgorau ac aeiodau'r ysgol hefyd yn dda, ac ar ol adnewyddu yr ymrwymiad ac adrodd Bendith y Mizpah, terfynwyd cyfarfod a hir gofir trwy weddi. R. T. W. --0-

Cymru'n Esgobaeth Babyddol. DYDD Sadwrn, derhyni dd y Fi er Apostolaidd I Mostyn hysbysrwvdd o Rufain fod Cymru wedi ei gwneud yn esgobaeth dan yr eisw Minevia. Dr. Mostyn felly fydd yr esgob Pabyddol cyntif ynddi, I a pharha. i breswylio yn Ngwrecaam. Cynwys:r Esgobaeth newydd Gymru oil, ac eithrio sir For- ganwg. --0--

Damwain angeuol ger Gwrecsam. DDYDD LIUT, digwydel«dd damwain dost ger Gwrecsam. Aeth Mrs Roberts, priod Mr Phillip Robeits, Summerhill, gyda gtneth a baban, am dro mewn cerbjd. Dychrynodd y ceffyl gan garlamu'n orwyllt, a thaflwyd Mrs Roberta, yr eaeth, a'r baban allan. Cafodd y wraig v fath niweidiau fel y bu farw ar y ffordd i'r yspytty, Ni anafwyd yr eneth a'r baban yn ddifrifol.

Eisteddfod Genedlaetliol 1900. RHYBUDD. .Rhaid anfon ceisiadau am Eisteddfod Genedlaethol 1900 (i'w chynal yn y Gog- ledd) gyda'r ddeiseb o blaid, a chopi o'r Ymrwymiad Arianol (Guarantee Bond) i ofal Ysgrifenydd Cymdeithas yr Eisteddfod. E. Vincent Evans 64 Chancery Lane, Llundain, erbyn y iaf o Orphenaf, 1898. L LEG*L NOTICE- ELIZABETH ROBERTS, Deceased.- Notice is hereby given, pursuant to the Act of Parliament 22 a»id 23 "Vict., chip, 35, that all persons having any claims or demands upon >, against the estate of ELTZ\BETtI ROBERTA, late of 101 Kirkdile-road, iver- pool, in the county or Lancaster, wi low, deceased, and trading at the same address under the style or arm of" Jays, and formerly carrying on Business at the Stanley Arms, Holyhead, in the county of Angelsea (who died on thy 3rd day of April, 1898, and whose will was proved by John Rathbone Williams, of 8 York-villas, Walton Breck ro'd. Liverpool aforesaid, estate agent and William Jones, of 76 Northumberland-terrace. Liverp ol aforesaid, contractor, ttie executors therein named, on tfe ||th day of May, '898, in the District Registry, at Liverpool, of the Probate Divisoti of the Hig-h Court (If Justice), are hereby require.1 to end in the particulars of their <ieb: s or claims to the said executors, at the offices of the under-igned their solicitor, on or before the 30th day of June next, after which dav the said execut- ors will proceed to distribute the assets of the said Elizabeth Roberts amongst the parties entitled thereto, having regard only to the claims of which they shall then have had notice; and that they will not be liable for the assets or any part thereof, so distributed to any preson of whose debt or claim they shall not have had notice st the time of sveh distribution—Dated this Seventeenth day of May 1898. ALFRED STEPHENSON, 5, Castle-street, Liverpool, Solicitor for the said Executors liff Portraits of r. & Mrs. Gladstone. All those wishing to be in possession of the best and most life-like portraits @f Mr and Mrs Gladstone should write at once to F. ROWLANDS. Photograph Stores, HAW ARDEN The Trade supplied at Low Prices. Cymdeithas Lenyddo! a Duwinyddoi MYNYDD SEION, LIVERPOOL. CYFARFOO TOTS ILEUM. TACUWEDD, i8q8, BARDDONIAETH. Pryddest, "Er cof am y Parch John Evans (Eg- hoysbach)." Gwobr, 5p. 58. Oc. Beirniad,, Parch H, ELVED LEWIS (Elted). Cyfansoddiadau i fod yn llaw yr ysgrifenydd ar neu cyn yr 20fed o Hydref. JABEZ JONES, 99, Upper Warwick Street. YN EISIAU. Am Hysbysiadau o Yn Eisiau," &c., yn cynwys IS 0 Eirtal1 neu lai, codir 6c ac yn ol Ie am bob tri gair dros hyny. Blaen-dal yn unig.] WALIA HOME AND REGISTRY, 2, -\JR Hope Place, Liverpool. YN EISIAU, MORWYNION parchus i leoedd da. Ymofyner a'r Arolyges, Miss K. B DAVIES, 2, Hope Place, Liverpool. MRS. ROBERTS'S First Class AGENCY for ladies and reliable servants only. Special interest in country girls. Call or write. Stamp for reply.—10, HATHERLEY STREET. Princes Avenue, Liverpool. HOURS :-10 till 4. Saturday s 12. Telephone No. 2308. W. BOOTE & Co 120, Paddington. Jams, Marmalade, Bottled Fruit and Candied Peel Factory- 61, Mason St., and Brydges St Pickle, Sauce, &c., Factory- 64, Mason Street. Mineral Water Company- Back Mason Street, Te Blending Rooms- 122a Paddington. Coffee Roasting Warehouse- 122, Paddington. Teas, 7s. 4d., 7s. 8d. and 2s, per lb, Prynwch y Te Cymreig hen ffasiwn. I'w gael ya unig yn y lleoedd canlynol "Branch Establishments 124, Paddington, 119, Brunswick Road, 121, Prescot Koad, ^airfield, 407, Smithdown Road, 121, Prescot Road, Fairfield, 407, Smithdown Road, 135, Upper Warwick Street, 4, St. James' Place, 285, Breck Road, 115, Kensington, 69, Breckfield Road. N. 32, Smithdown Road, 66. Lodge Lane, 93, Ryrom Street I LI VERPOOL,

GeneNqaetb. Jenkins-Mai 29ain, priod W R Jenkins, eyiodydd. Eirianfa, Grove Park West, Colwyn Bay, ar fab. Jones-- Griffiths-Mai 21,. yn nghapel David Street, Lerpwl, gan y Parch J Williams, Corwen, ETuph Rees Jones, Com- merce House Corwen. ag Annie Griffiths, 2 Grove Park (gynt o Lanelwy a Colwyn Bay). Roberts— Williams—Mai 30, yn nghapel Seion, Gwrecsam, gan y Parch Griffiih Owen, Rhosddu, yn cael ei gynorthwy; gan v Cofrestrydii Phenah, Fvan Roberts, Maelor View, Minera, ae Elizabeth Anne Williams, Ncbo Terrace, Bwlch- gwyn. /Jftarwolsetban Hughes— Mai 29, yn 4 Russell Street, Lerpwl, yn 28 oed, William Henry Hughes, anwyl fab Robert Hughes. Williams—Mai 28 yn Grove House Caerwys, yn 44 oed Williams—Mai 28 yn Grove House Caerwys, yn 44 oed T R Williams, enwctg fel meddytr anifeiliaid. Williar.S- Mai 28, yn Montana Villa, Liscard, yn 5J oed, Joshua Williams, anwyl briod Alice Williams.

PRETTY TEETH ARE ATTRACTIVE. I W JONES, Dentist, 29, HIGH ST., W A VERTREE All Clients receive Mr. JONES'S personal attention, and the benefit of his 22 years experience as a Dentist. I Painless Extractions under Nitrous Oxide Gas. HIGH CLASS ARTIFICIAL TEETH, natural Shape, Siia and Colour, 3s to 21s. each. Oid Sets and Misfits re-made on New Setting at about half the original cost. ¡' Repairs to Artificial Teeth and Plates, any Makers', completed in a day if required. Consulates Free. Telephone, No. 25 Waverfcree. Siariedlr Cymraeg neu. Saeaneg. Pamphlet gratia. Printed anl Pliblishcd by ISAAC FOULKF.S M his Printiina abHahment, 8, Pal-&,i Street in chd t'^i isb of Liverpool, In the Cocn y of Lancaster