Seren Cymru

MARWOLAETH DYN DA, A DIACON FFYDDLON. Mae marwolaeth dyn da yn werth idd ei gofnodi 'carsys gwerthfuwr yn ngolwg yr Arglwydd yw ei saint ef;" ac y mae coffawdwriaeth y cyfiawn yn fendigedig; ond gyda chalon drist y byddwa bob amser In cyflawnu y gorchwyl hwn. Yr ydym yn methu flarwtdio a'n cyfeillion duwiol heb fod ein gruddiau yn wlyb gan ddagrau hiraeth 8 gofid, Gorph. 6ed, 1868, gorfu i ni ffarwelio a'n brawd hoff, a'n cyfaill anwyl, Mr. Samuel Edwards, Wind Street, Aberdar, yr hwn a hunodd yu yn yr Iesu. Dydd lau canlynol, daeth tyrfa luosog o'i berthynasau a'i gyfeillion i osod yr hyn oedd farwol o hono mewn bedd yn y cemetery. Qweinyddwvd yn ei angladd gan ei weinidog, y Parch. T John, a'i gyn-weinidog, y Parch. Ddr. Price. Cystudd byr iawn gafodd ein brawd ond Illk trwOJ. Cymmerwyd ef yn glaf dydd Gwener, a SOrphenodd ei yrfa nos Lun ganlynol. Bll v brawd S. Edwards yn aelod ffydilon o eglwys Dduw am Yn agos i 20 nlynedd, ac yn ddiacon da am tua 6 IXllynedd. Bedyddiwyd ef gan Dr. Price, yn nghapel Calfaria, a neillduwyd ef i'r swydd ddia- conaidu gan yr un yn nghapel Ynyslwyd, lie yr Wosodd yn tfyddlon hyd y diwedd. Yn ystod y flwyddyn olaf o'i fywyd, rhoddodd broftan amlwg i'r eglwys ei fod yr* addfedu yn gyflym i'r nefoedd. Yr oedd ei weddiau a'i ymJdyddanion yn y cyfeill- achau yn urwvddo ei fod yn byw yn agos iawn at Ddu w. Ennillodd iddo ei hun barch gwirioneddol ei frodyr a'i chwiorydd, a'i weinidog, ac y mae yr eghvys a'r gweinidog me^D tristwch mawr ar ei ol, ae yn teimlo eu bod wedi colli o'u plitb ddyn Duw. Machludodd haul bywyd ein brawd a hi etto yn ddydd. Newyisd adael ei ddeugain oed ydoedd. Mae gweddw a phlant bach ar ei ol, mewn galar ^Wys Duw, Bai nwr y weddw, a Thad yr Am- idifcid, fyddo yn nawdd ac yn amddiffyn i'r rhai hyn. GALARUS.

o CYFARFOD CHWARTEROL DOSPARTH ISAF SWYDD GAERFYRDDIN.-Cynnel r y oyfarfod uchod yn Llaustephitn, ar y Mawrth a'r Mercher, y 18fed R,r 19 -g o'r mis presenol; a chan na ddanfonir "ythyrau personol at neb, taer ei fynir ar holi weiti- ldogion v cylch i fod yn bresenol. Y gynnadledd i ddechrcu am ddau o'r gloch y dydd cyntaf. Hefyd, bYdd yn cael ei gynnal yn gyfarfod blyriyddol,mewn trefn i gasgla at ryd lhau dyled y capel.:—GEORQ-K ^EynoldS. CwMSYMLOG.—Cynaaliwyd cyfarfod t6 a chyng- Oerdd yma dydd Mercher, y 29ain o'rcynfis, pryd oedd gwrugedd da perthynol i'r lie, wedi darparu 'ea bar s "brith o'r fath oreu, Yr oedd y qynnulliad lluosog, i.c yn canmol y darpariadau yn fawr. ^ynmliw^d cyngherdd ardderchog yn yr hwyr, Pryd y dvtginodd Mr. E. Edwards (Pencerdd), Ceredigion, amryw solos o weithiau Handel, ac wdvvyr enwog ereill.tnewn oaodd oruehel a godidog. canodd Mr. Lewis Pierce a'i gor uudebol arnryw donau menys Glory to God in the High. (St," <. 'l'he Heavens are telling," yn nghyd a'r Hallelujah Chorus," mewn modd celfyddgar iawn. afodd M Edwards, Mr. P erce, a'r cot^ encore STesog gynnfc>eidfa amryw droion. Canodd el>r'fJ-0nn Joiie8 d'' gyfeillion,. Miss Jane Jones a'i ^?yfeiiles, yn dra derbyniol. Darfu i Mr. John dliaais, o Athrofa Llangollen,yr hwn addygwydd. » f°d yn y cyfarfod, ganu amryw ddarnau yn a,Qr«s a swynol iawn. V r oedd Seilo,Penrhyncoch, bardd o Salem, yn eu hwyliau yn canmol y dat- fftIlvvyi-i y cadeirydd, a'r te blasus oeddent wedi ei ,ynhay. Pasiodd pob peth yn y modd mwyaf bc ynmdaworid pawb wedi eallwyr fodd- —G<HEBYDD.

OYPARFOD TRIMSIOL SIR FYNWY. Oynnaliwyd y cyfarfod uchod yn Jloreb, Blaen- Cvf1,.fir yi 28ain a'r 29ain 0 fis Gorphenaf, 1868. J,arfu y gvnnadledd am 2^ d dd Mawrth, ac Uy 1 ^J10! y Parch. R. Johns, Llanwenarth, yn h !C ''r ^rawc* Thomas, Brynmaur, Ca*U r< U trW^ cytunwyd wr y penderfyniadau 1. b", 6 pwyllgor i gaelei fifurfio yn y Gymmanfa rSn 11 ddynion cymhwys yn byw mewn gwahanol t?ei^ °'r s^r> cynnwysedig o 3 o leygwyr, a 4 o led (pump i tf'urfio pvyllgot-avvd) i vstyr- "thr'c-f nrc^ °ym!,wysderau ymgeiswyr am fanteision O'j, 'r?ac nu fydd i un dyn ieuaiic gael derbvniad hOd GYmmanfa hon i un o'n huthrofeydd, gyda y Gyintnanfa, heb ei fod yn gyntaf wedi kfodv c"> nuiM^radwyaeth y cyfryw bwyligor. Y yay„r i fod ar y pwyligor amy flwyddyn hoi) y tKrohn. W. Roberts, Blaenau S. Wil- ^oilui "y ^yglo E. Thomas, Casr.ewydd ac R. e%n l~a,svven«rth> a'r Meistriaid Samuel Llew- ki d' e *saac Jsnk'tis, Argoed; a Joseph cJfatlSo j natoa- Di.u o bob dosparrh sydd yn t a' y Pwyllgor i gael eu hethol yn nghy'n- 2. &fflwanfa bob biwyddyn. y ^d#yn cymmeradwyo amcan is-bwyllgor °SftU'» Union gyda golwg ar ychwanegu cyf- «>weui!dogion, ond ein bod yn ystyriedy dylai L. y dpg punt danysgrifiad iblynyddol oddiwrth bob eglwys cyn y gail ymuno a'r Gymdeithas fwriadedig gael ei ostwng i'r hanner. [Yr oedd y ddau fater uchod wedi eu gohirio yn nghynnadledd y Gym- manfa i eiddo y cwrdd chwarter.] 3. Fod y cyfarfod trimisol nesaf i fod yn Tifzab, ar y Mawrth a'r Mercher olaf yn mis Hydref. Cynnaliwyd y gwasanaeth cvhoeddus fel y canlyn :-Nos Fawrtb, am saith, dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan Mr. Llewellyn, myfyriwr yn Athrofa Pontypool, a phregethodd y brodyr E. Thomas, Brynmawr, a T. Jenkins, diweddar o Gaerodor. Cynnaliwyd cyfarfod gweddio am naw, boreu dydd Mercher, a daeth amryw o Ebenezer a Horeb yn nghyd i ofyn bendith ar y rnoddion, n chafwvd cwrdd gweddi da anarferol. Am lOt. dechreuwyd gan y brawd T. James, Blaeuafon, a phrejrethodd y brodyr H. Harries, Llanelli (yn Saesneg), ac S. Williams. Am 2t, dechreuwyd gan y Parch. T. Griffiths (A.), a phregethodd y biodyr W. P. Williams, Brynmawr, ac O. Michael. Am saith, nos Fercher, dechreuwyd gan y brawd R. Johns, a phregethodd y brawd W. T. DaTies, Argoed, ac R. Johns, Llnnwensrth. Yr oedd y cyfarfod trimisol hwn yn un da iawn. Bydd cofio am dano. Yr oedd arwyddion fod v peth mawr sydd wedi ei golli o'n heglwysi, sef teimlad, yn Jebyg o gael ei adferyd yn cin piith. Bydded felly er mwyn Iesu. Blaenafon. DANIEL MORGAN, Ysg.

«. GLYN EBWY A'R CYLCHOEDD. Marwolaeth ddychrynllyd.—Cafodd dyn o'r enw Isaac Richards (yr hwn oedd yn gaffer dan Mr. William Price, Furnace Manager, Victoria), ei ddiwedd mewn modd arswydiis, tiwy iddo fyned rhwng dau druck. Cafodri ei b&a el dam rhwng v ddau nes oedd ei waed yn llifo. Gwaedai yn ddychrynadwy idd ei weled. Tyrai caanoedd o'r gweithwyr i'r He. Yn mhen ychydig fyuydau, daeth Dr. Brewer, yn nghyd a'i fab, i'r fan ond iiid oedd gan neb dd:m i'w wneyd ond edrych ar y truan tlawd yn yr arteithiau mwyaf. Bu farw yn mhen tua chwarter awr. Cariwyd ei gorff tua'i annedd, lle'r oedd ei anwyl wraig, yn nghyd a chwech o blant bach, yn y gofid a'r galar cowyaf. Daearwvd ei weddiliion marwol yn mynwent Saron, pan y gweinyddwyd gan y Parch. T. Jeffreys. Gellid gosod ar gareg-fedd Isaac Richards, fel ar gareg-fedd llawer un arall, y pennill canlynol:- Arforeu gwaith yr aethum ma's Heb ofni cledd yr angeu glas, Ond cyn dod 'nol ces farwol glwy', A phawb o'r bron 'rwy'n 'madael mwy. Qioaith Victoria yn myned yn mlaen.—Dealiwn fod saith ffwrnes buddling newydd ar waithyny lie hwn. Mtielr forge yn m;fned yn mlaen yn rheoi- aidd a hwylus, dan ly wydiiiaetb Mr. John Jeukm Rees. Gellir dweyd yn ddibetrus. fod gwaith Victoria yn myned mor hwylus ag un gwaith yn neheudir Cymru. Yr urn's; uchwyniad sydd fod yr hur<au yn isel, ac felly y maent mewu gwirionedd. Gobeithiwn y daw pethau yn weil ya fuan, a dyweded pob gweithiwr, Amen. Mae yn y lie cynnyddfawr hwn dri o gapeii, o'r enwau Caer- salem, Bethel, a Siloh, a'r gweinidogiou canlynol. yn efeogylu ynddynt,—D. Olirer Edwards, R. Parry, a D. Roberts. Cydnabod teilyngdod.—Cafodd Mr. J. Griffith) meistr y fitters, Ebbw Vale, ei anrhegu ag oriaw, werthfawrar ei ymadawiad a'r lie. Vmgasglodd ei weithwyr a'i gyfeillion i'f Victoria Hotel, i'r dyben i gvflwyno'r dysteb iddo mewn modd cy. hoeddus. Cymmerwyd y gadair ar yr achlysur gan Benjamin Morgan, yr hwn gyda Haw sydd yn ddyn o'r iawn ryw. Gwnaeth araeth agoriadoi hynod bwrpasol. Ar hyny, galwodd ar amryw areithwyr i siarad. Cydolygai pawb fod Mr. Griffiths yn feistr hynaws, yn gymmydog cariadus, yn gyfaill trwyadl, ac yn Gristion gloew. Gwnaeth y brawd hoff ac awenyddol Edmund Jones, Vic- toria, ddarlien pennillion rhagorol yn glod i Mr. G-iiffitiis. Dilynwyd ef yn yr un modd gan y Parch. R. Parry yn yr iaith Saesiieg ac yna ymadawwyd yn brydlon vredi cael cyfarfoii rhagoroJ. Cyfarfod mawr diwyyiadol—Yn ytuwybodol fod etholiad cyffredinol ar gymmeryd He, a bod sir Fynwy oddiar y flwyddyn 1832 yn cael ei chyn- nrychioli gan ddau Dori o'r iawn rhyw, mae amryw frodyr teilwng yn y lie hwn wedi bod yn hynod weithgar mewn cynnal pwyllgorau er -trefnu y mesurau goreu tuag at ddyoichwelyd gorseddau Octavius Morgana Colonel Somerset, a chael d, u ryddfrydwr i gynrirychioli y sir yn eu lie. Yr oedd yma weinidogion ieuainc yn brysu wrth y gwaith megys T. E. Edwards, D. O.iver Edwards, W. Rees, a J. C. Williams, yn cael eu cynnorthw-.o gau wfr lleyg cyfrit'ol a thalentog, megys T. Lloyd, L. Pritchard, R. Morris, E. Hart, Thomas Thomas T. Davies, chemist, J. Lloyd, &c. O'r diwedd' penderfy awj d cael cyfarfod cyhoeddus er esboiiio i'r werin egwyddorion haelfrydig, yn nghyd a chefnogi hyd asgwrn y cefn mesurau yr enwog Gladstone. Cynnaliwyd y cwrdd uchod ar y Drill Ground, Gorph. 27aija. Cymmerwyd y gauair gan y Parch. T. h. Edwards, a siaradwyd yn hyawd! ar y gwahanol bynciau gan James Browne, \sw., Casnewydd j J. Thorn is, Penycae H. Oliver, B. A. Casnewydd; D. Oliver Edwards, Victoria- W. Richmond, E. Davies, Ysw., Rhymni; W. 'tlees' Nebo; J. C. Williams (Ceredig); J. Jones', (Mathetes); W. Edwards, Aberdar; T. Lloyd, a T. Davies a chanwyd y gwai.anol fesurau yn Hghanol bonllefau'r dyrfa. Cafwyd cyfarfod ar- dderchog yn mhob ystyr. Dd genym fod becltgyn Ebbw Vale yn dyfod allan mor ardderchoa. Heblaw y personau a nodwyd, gweisom he:yd yn ) cyfarfod y Parcnedigion W. Prosser, New T. Thomas, Ainon, Merthyr W. Edwards, Tabcr- naci; a J. Edwards, Lsbanus, Peaycas; yn nghyti a boneddigion hawddgar o Dredegar, mt-gys Mr. Evans, druggist, a'i gyfeillion. Rhaid i ni gyd- nabod yn udiolcbgar lVIrs. Griffiths, Heolymwyu, am ei charedigrwydd mawr yn mirotoi gogvfer a'r dyeithriaid. Felly rhaid teriynu. PENDRAGOST,

OWMBACH. Yr etholiad dyfodol.-Nos Lun, y 27ain o Orphenaf, cynnaliwyd cyfarfod gan bleidwyr Mr. Fothergill yn ysgoldy Brytanaidd y He uchod, dan lywyddiaeth Mr. Lewis, perchenog gweithiau ) Cwmbach, pryd agorwyd y cyfarfod gaodclo nael., araetli yn nghyleh gwybodaeth Mr. Fothergill am fasnach, ac angenrlieidrw>dd y tybtogaeta, YL gystal a'i gymhwysder i'w cynnrychloli yn y senedd. Yna cynnygiwyd gan Mr. D. Evans, agent, Fod y cyfarfod hwn yn barnu Mr. Fothergill yn ddyn cymhwys i'n cynnrychioli yn y Senedd. Eiliwyd ef gan Vlr. Williams, ysgolfeis^r v 11 uchod, a chefnogwyd ef gan Mr. William David, Land Head. Cefnogwyd hynyna gan Mr. Franci s Phillips, VIr. Henry Edwards, arolygydd, a Mr. C- Jones, curad y lie. Pennodwyd ar bwvllgor er cario y penderfyniad i weithrediad. Wedi talu diolchgarwch i'r cadeirydd, terfynodd y cyfarfod. Duwinyddiatth a Barddas.—Dydd Sul, Gorpb. 25ain, talodd Myfyr Morganwg ymweliad a'r lie hwn. Aeth trwy rai o hen dd wediadau disaii, er treio budo dynion i'w wrando ar ben ei orseddau twmpathog er, yn ol pob argoel, mai bach oedd ei wrandawwyr. Ieuenctyd anwyl, nac esgeuluswch eich ysgolion i fyned i wrando haeriadau disail anffyddiaeth anianyaldol. Yr etholiad etto.-Nos Fercher, y 29ain, cyn- naliwyd cyfarfod yn y lie hwn gan bleidwyr Mr. Henry Richard, yn nghapel yr Undodiaid, pryd y cymmerwyd y gbdair gan y Parch. W. Samuel, gweinidog y Bedyddwyr. Siaradodd y gwahauol bersonau canlyuol ;-Mr. D. Watts, Mr. Davies, G. Griffiths, J. B. Duvies, D. Davies, T. Davies, J. Rees, a D. Thomas, mechanic. Darikosudd y cyfeillion hyn gymhwysder Mr. Richard fel aelod seneddol, a'n dyledswydd ninnau fel Ymneillduwyr i'w bleidid, am ei fod yn ryddfrydwr trwyadl, ac yn Gymro o waed coch cyfan. Yn awr, fechgyn, er ein banrhydedd .<» an cecedl, byddwn bwyllog wrtk wrando gwyr y screw, a daliwn at ein hadd- ewidion. Gwyl de.-Dydd Mercher, yr un dydd, unwyd Mr. Lewis, cadeirydd pwyllgor Mr. Fothergill, a pherchenog gweithiau y Cwmbach, mewn glan briodas ac arrhegodd yntaa ysgolheigioa ysgoldy Brytanaidd Cwmbach a pbryd ode a bara brito yn yr ysgoldy, a rhoddodd yr ysgolion orymdaith ragorol, alti banerau i fyny trwy'r gymmydogaeth, a'r magntlau yn rhuo, nes oedd yr awy r yn adseinio, a'r bryniau yn crynu. Yna aeth y ddwy ysgol i gae cyfagos, lie y oawsant eu hanrhegu a lozenges a biscuits o bob math. Wedi treulio ychydig amser yn ddifyrus, yoiyr hwyr cynnaliasant gyfarfod o'r fath arall yn yr ysgoldy, sef cyfarfod i'r meddwl, er adrodd a chanu. Treuliwyd y diwmod yn llawen dros ben, a dymunai y plant wrth ymadael am ei fath yn fuan etto. Llwyddiant a ddilyno y par ieuanc. Eiateddfod.- Y mae Eisteddfod i gaelei chynnal gan Gymdeithas Gymreigyddol yr Ifotiaid yn y lie hwn, ar y 17eg o Awst, yn nghapel Bethania. Bydd Mr. Griffith Jones (Caradog), Mr. vV. Phillips (Gwilym Cynon), a Mr. Howell Williams (Hywel Ddu), i weinyddu ar y feirniadaeth. IOAN CYNON.

ABEItDAR. Mae'r shutters wedi eu cau.Sonir bellach am y trttek system fel peth wedi hod yn Aberdar. Cau- wyd v shop yr wythnos ddiweddaf, i beidio csel ei bagoryd uiwyach. Bydd yn fendith i rai, ac yn golied, efallai, i ereill. Yn ddiamheuol, bydd y milo;dd puima oedd yn cael eu trafod yn Siop y Cwmpeini bob wythnos, ynfwy rhwng masnachwyr y dref. Dyna un caffaelod da i Aberdar, trwy yr achos etholiadol. Five in number.-Dyna stwr a thwrw sydd trwy Merthyr ac Aberdar y dyddiau presenol. Nid oes braiild s6n am ddim yn awr ond yr etholiad. Mae pump o bersonau yn ostyngedig gynnyg eu huriain i'n gwasanaethu yn y Senedd, sd ;-FothergiJl, Richards, Bruce, Elderton, a Williams. Y tri olaeuaf sydd yn cael y sylw mwyaf. M,.e y tri yn liherals; ond wrth gwrs, dau sydd eisiau, ac o ganlyniad, bydd un yn sicr o golli y dydd. Cedwir gan y personau yma wahanol gyfarfodydd trwy y bwrdeisdref, er amlygu eu hegwyddorion a'u dal- iadau gwieidyddol, a chant dderaynilld da, a chyn- nulleidfaoedd mawrion. Baner goch a baner ddu.—Wythnos cyn y di. wt ddaf, bu rhyfel tanllyd yn y Gadlys, Aberdar. Buwyd am wythnos bob nos yn ymgynghori a'r Cadfridog, ac yn codi'r gwrthgloddiau yu erbyn y gelyn. Yn ystod y cyfryw adeg, daeth 8 neu 9 drosodd o wersyll y faner ddu, o ddynion cadarn o nerth, gan daflu arfau i lawr, a gwaeddu am dru- garedd. V Sabboth canlynol i hyny, sef Gorph. 26ain, agorwyd tan ar umddiffynfa y gelyn. Y boreu, am banner awr wedi deg o'r gloch, tan- belenu o'r fath ardderchocaf. Am 2 o'r gloch, agorwyd tan o ddau gyfeiriad, sef o Bethel yr An- nibynwyr, a'r Gadlys. Cafodd y gelyn pechod hi yri ofnadwy — brwydr ardderchog. Am 6 o'r gloch, tan etto o'r un manau a'r prydnawn— chwalu y caeiau, a cblwyfo a lladd. Y magnelwyr oedJent y Parchn. Jones, Bethesda, Abertawe; Morris, Bethlehem, Abertawe; Harris, Heolyfelin a Samuel, Cwaibach. Anerchwyd yr orsedd gan Williams, James, a Richards, pregethwyr ieuaaic y Gadlys, a l'owell, myfyriwr o B. ntypool. Yr redd y pregethu yn anarferol o dda, a'r cynnuiLad yn ardderchog. Dulch i'r Betheliaid am fenthyg eu capel. Y "dyn" yma etto; sef "dyn" Lleurwg. Dyn rhagorol yn wir. Cawsom ei hanes, a dar- luniad mwyaf penigamp, gan Lleurwg, nos Lun ganlynol i'r cyrddau, o'r dyn da a defnyddidl sydd ganddo. Darlith dda odidog, meddai pawb. Yr oedd y gadair yn cael ei lianw gan yr enwog Ddr. Price, un o'r cadeirwyr goreu yn Nghymru yn ddiameu. Diolch iddo am ei llanw mor deilwug. i'r oedd y cynnulliad yn lluosog, a'r gwraridawiud yn iywiog. Wedi cynnyg ac eliio dioichgarwch i'r darlitbvdd a'r cadeirydd, gan Harris, Heolyfelin; E. G. Price, Ysw., ac Evans, Bethel (a.), yma- da* odd paw:) yn lion a bOddhaol, gan ddy llllJrW cael gwrando Lleurwg yn fuan etto. DEWI DYFAN.

CYNNYCHIOLAETHBWRDEISDREFI CAERFYRDDIN A LLAJSTELuE. Nos Laa diwcddaf, cynnaliwyd cyfarfod cyhoedd- us yn neuadd y dref, Caerfyrddin, er gwrandaw Col. CowellStepney a Mr. Sartoris, yn gwneyd yn hysbys cu daliadau ai' brif bwyutiaa y ciyd.i. Cynnygiai y Milwnad Stepney ei hun fel cynarych- tolydd y bwrdeisdrefl, yn lie Mr. W. Morris, yr hwn sydd wedi ihoddi ei swydd i fyny a M ï. Sartoris fcI cynnrychiolydd dros y sir. Llywyddwyd y cyfarfod gan Henry Norton, Ysw. Yr oedd y neuadd yn orlawH ar yr achlysur. Wadi i'r cadeirydd draddodi araeth agorisdol ar lidyben y cyfarfod, anerchwyd y cyfarfod, yn g ut-if, gan y Mdwriad Stepney, ac yna gan M«v Sartoris. Ni chaniata ein gufod i ni roddi yr areithiau yma; ond gallwn nodi, fod y ddau fonedd- wr yn hoilol ryddfrydig yn eu daliadau—yn bob peth ag y gall y mwyaf rhyddfrydig ei ddymuno. Cymmerant Mr. Gladstone fel arweinydd, a phleid leisiarit dros ddudgyssylltiad yr Eglwys Wyddelig ac y maent ya iach yu y ffydd ar y pwyntiau ereil ag ydynt yn debyg o ddyfod gerbron y Senedd yn vr eisteddiad dyfodol. Wedi gwrandaw ar y ddau foneddwr yn gwneycl yn hysbys eu.credoau, cynnygiwyd gan y P.rch. To I Lewis, Heol-y-Prior, mewn araeth Gymreig, y penderfyniad canlynol Fod y cyfarfod hwn, wedi gwrandaw ar y Col. Stepney yn gwneyd* yu hysbys ei olygiadau, yn ei ystyriei yn berson addas gynnrychioli bwrdeis-irefi unol Caerfyrddin a Llan- elli yn y Senedd." Eiliwyd y cynnyg, mewn araeth bwrpasol, gan Dr. Lewis. Pasiwyd ycynnysr, gyda dau eithriad yn unig, yn unfrydol gan y cyfarfod. Yt)n cynnygiwvd, mewn araeth wir deilwng, gan Mr W. de G. Warren, "fod y cyfarfod hwn yn ystyried Mr. Sartoris yn berson cymhwys i gyn- nrychioli sir GaerfyrJdin yn y Senedd." Eiliwyd y cynnygiad gan Jas. Baanall, YSIV. Pasiwyd y eynnyg yn unfrydol gan y cyfarfod a rhoddwyd, yn ychwaneg01, dair banllef i Mr. Gladstone, prif-gampwr rhyddii gwladol a chre- fydlol. Wedi talu dioichgarwch i'r cadeirydd, i dair banllef gael eu rhoddi i Mr. W. Morris, yr hen aelod, ac i'r Col. Stepney a Mr. Sartoris ddiolch am y derbyniad croesawgar a gawsant yn Nghaer« fyrddin, ymadawodd y dÜTf, wedi cael eu ilwyr foddloni yn y gweithrediadau. Hysbysodd y cadeirvdd yn nghwrs y cyfarfod fod Chas. W. Nevill, Ysw., wedi rhoddi fyny y bwriad i gynnyg ei hun fel cynnrychiolydd y bwrdeisdrefi, ar yr oclir Geidwadol; fwlly, y mae yn dra thebyg na fydd nil gwrthwynebydd i'r Col. Stepney; ond pe bydd d, ni fyddai ganddo un Stains i fod yn llwyddiannus, gan Ea wna neb ond rhyddfrydwr trwyadl y tro i gynnrychioli y bwr- deisdrefi hyn. Y m..e yn wahanol gan Mr. Sartoris. Y mae dylanwad cyfran hclaeth o dir feddiannwyr Sir Ga,rfyrcldin yn ei erb-,In ef. Fold bynag, gan ei bod yndebyg y bydd tri Thori ar y maes, sef Mr. John Jones, Blaeneos; Mr. D. Pugh; a Mr. Puxley, os bydd yr Ymueillduwyr yn weddol ffyddlon, y mae ganddo gyfle teg i ddod i mewn. Y mae sir Gaerfyrddin wedi cael ei cham-gynnrych- ioli am y 30 mlynedd diweddaf; ond dyma gyfle yn awr i ddychwelyd un aelod rhyddfrydig beth bynag. Y mae Mr, Sartoris yn wir deil vng i'n cynnrychioli fel etholwyr rhyddfrydig, a gobeithiwn y gwneir pob ymdrech gallaadwy er ei ddychwelyd, Gellir nodi hefyd ei fod yn berchen ar ystad hel. aeth yn y sir, sef ystad Llangennech, heblaw tiroedd helaeth mewn siroe,id ereill.

CWMTWRCH. Da genyf hysbysa darlleuwyr y SEREN, fod llawer o ddyeithriaid wedi bod yma eleni, ac yn bod etto gan wneyd defnydd a'r dwfr iuchusol a nodedig ag syddyn y lie h,Il. Mae yn ddios genyf, pe bua.-isai rhaid t'lu am gael yfed o'r ffynnon, fel y gwneir mewn manau ereill; a phe buasai mwy oharduwch o'i hauagylch, a rhodfeydd llyfn a gwastad i fyned ati a dyfod oudiwrthi y buasai mwy o gyrchu iddi nag y sydd. Y awir yw, dylai trigolion y lie, rhag cywilydd, uno â'u gilydd, i wneyd He cydeus ymwelwyr sydd ya dyfod i'r ffynnon, a byddai hyny yn fanteisiol iawn i fasnach y lie. Hwynthwy eu hunain a fyddai yr ellnillwyr mwyaf pe gwnelent hyny. Mae genym brofiori ei bod wedi esmwythao, a gwella llawer o ddynion, a flinid gan y gravel, y piles, y scurvy, &c.; ac y njae ei meddyginiaeth i'w chael yn rhad heb arian ac heb we: th." Y GWEITHFEYDD. Y mae y rhai hyn yn myned yn mlaen yn dda a chysson iawn, bron gystal ng erioed; oLd mae y gdiog yo hynod o isel, fel aiai prin y gall f gweithiwr gael y ddau pen yn nghyd, fely dywedir. Cludir bob wjthnos dunelli lawer o io o weith. feydd Brock & Son, Cwmllynfell; a Beins a'i gyf., Hendre Forgan, trwy y lie i Abertawe. Sonir yma am agor gweithfeydd newyddion, a bydd byny yu gnffaeliad mawr i'r cwm. Y SYCHDEE PRES ENOL, Y mae yr hin wedi b,)d yn hynod o sych yma, fel mallau ereill; y fath fel nad oes yn y lie ond ychydig sydd yn cofio ei g: tfelyb. Nid ydym ni yn Nghwmtwrch yn teimlo gymmaint oddiwrtho, lei pobl y dyffrynoedd, yn ngvsahanol siroedd Cymru mfoe yma ddigon o ddwtr i ddyn ac anifail hyd yn hyn, ac y mae iechjd y lie yn dda lawn. Nid ydym heb fod yn crynu ychydig, vvrth y swn a glywir yma a thraw, fod y cholera yn gwneyd ei yuaddangosiad m,wn gwahanol fanau, gan dori i lawr arnryw bob dydd. Cofir yn hir aID dano yma ddwy flYlledd ya ol gan lawer o wyr a gwrclgedd, a wnawd yo weudwonac yu amdditad y pryd hyny. Yr Arglwydd a'n gwaredo ni rba;ddo, yw ein gweddi. IFORIAETH. Ar ddydd Sadwru cyntaf o Awst, cynnaliod4 Iforiaid y ewrn hwn eu cylchwyl flynyddol. Ym- gyanullodd 1 brodyr yn nghyd yn brydlawn, er ymdrin ag achosion cyffredinol y Gyfriufa. Wedi hyny fiurfiasant eu hunaiti yn orymdaith drefnus, ya cael eu blaenori gan seindorf Germunaidd, ac aethant mor isel yn y cwm a'r Golden Lion, ty J brawd David Watkiws. Wedi aros yma ychydig 0 fyitydan, dychwelas»nt yn ol idd eu neuadd i giaiaw, He yr yduedti pob peih a allasent ei ddy- muno yn arlwyedig ar eu cyfer, wedi eu Uarpara gan y teilwng westeiwr o'r Barrir.gtoa Arms. Yr oedd yn dra hoff genyf weied y fath gynnulliad o frodyr iachus a gian, wedi dyfod at eu gd_>dd i'r dybeooddwyn t\stio)aeth gyboeddus o'u mawr serch at egwyddorion tU c-fuisdeb byth bsrehus. OREFYDDJ ••>|J Y mas crefyd-i yr, y CW,1 yn byncd o isel a ihlawd yr eglwysi ydynt farwairld, a'r 'cyunall- eidfaoedd yn ychydig. Nid ops swn can a molirint i'w glywed yn Sion y misoedd hyn, o herwydd geni y gwr a'r gwr ynddi ond o'r ochr arall, maicenfi- gen,annghariacl,cybydddodjsc esgeulusdra o foddion gras, yn ffynu trwy yr eglwysi. Y aiae yn beth i'w syuu, nad oes gan un o'r eglwysi yn y lie weinidog arosol yn eu plitb-~st-;ae:.t oil wedicefau; ac nid yw hyn yu arwydd da, nac yn un gymmel4 adwyaeth iddynt fel eglwysi. Trueni na allent biichu a gwerthfawro^i eu gweiEidogion byddai byny yn anrhydedd, ac yn ogoniant iddynt. Mae mynych symudiadau y gweinidogioa o'r lie, yn sicr o adarostwng yr eglwysi ynngolwg ein gneini'iog- ion da, a thrwy hyny eu hunain o frodyr teilwng a dynol. Cynghor Paul ar byn i'r eglwysi yw, Gwnewch gyfrit mawr o hoaynt, er mwyn eu gwaith. Wel, gwneled yr eglwysi hyny, rhag ea cael yn euog o ladd y piophwydi, y rbai a ddonfonir atynt. TWRCH.