Seren Cymru

+ GAT.WAD.-Mae eghvys Bethel, Abeinant, wedi rhoddi galwad unfrydo! i Mr. T. T. Jones, Blaen- ywaen ac y mae yn bwriadu dechreu gweinidag-r. aethti ynu yr ail Sui yn lonawr. SYMCDIAD GWEINIDOG.- Y mae y P rcb. W. Jenkins, Treberhert, wedi derbyn galwad i'r eglwys Pedyddiedig yn Moria, Risca. Bwriada ddechreu ar ei v<»>inidogaeth Ionawr 14eg, 1866. Cyfeirier pob llythvr hyd yr adeg uchod i Dreher. bert, Pontypiidd. BWICHNEWYDD AC EL™.—Nos Fercher, y 27ain o'r mis diweddaf, traddodwyd darlith ragorol gat) y Parch. William Thomas, gweinidogy capeli ncbod, ar y testun, Y Sol-fa fel moddion i ddi- wygio ein Canu Cynnulleidfaol." Cymmerwyd y iy gan y Parch. W. M. Davies, gweinidog Blaen- y-t oed. Yr hwyr canlynol, triddodwyd yr: un ddnrlith gan y Parch. Mr. Thomas, yn Etim, Pfyn- nonddrain, ger Caerfyrddin, pryd y llanwyd y gad- air gan John Thomas, Ysw., Parade (gynt 0 Gastell Nfc'wydd-ar-Dein). Dechreuodd yr areithiau yn y ddau le am chwech o'r gioch, a therfynwyd tua haw. Yr oedd v cynnultiadaa yn lluosog a gwrandewai .11 y gwyddfodolion yn astnd ac> amyneddgur o'r dech reu hyd y diweikl, er i'r ddarlith barhau yn nghylch dwy awr a banner. Ar y dd.fu aohlysor. cyflwyu- wyd tysteb Mr. Thomas gan ei eglwysi, fel arwydd o'u parehifidoamei ymdrechion gyda dospisrth- iadriu y Sol-fa, &c., yr hon oedd yn jjynnwsyedig o Jyfran cerddorol, gwerth £6 10s. Derbyniwyd v rhodd yn dùiolcbgar g'un Mr. Thomas.. TABSRNACL, CAEHBYa»DtN.— Y -nos gvntaf o'r flwyddyn hon, cyn»aliwy41 -6yf»rfod cvstqdleitol, adroddsadol, a cherddorol yn v capRiuchod. Llvw. ydd y cyfarfod oedd y Parch, H. W. Jones, "'vein- idog y lie. Beirnillid: Y Traethodau a'r Fanid- oniaeth, Parch. H. W, JOIIPS; yr Areithiau a'r Adroddi ndau, Mr. W m. Davies, a Mr. John N. Roberts. Wedi i'r cor ganu ton, ac i'r Parch. T. R. Davies anerch gorsedd grus, awd yn mlaen fel y canlyn :-L Solo, "PimoeddwfJ b'entyn bach," gan J. Richards, Swyddfa'r SEHEN-Y cor vn uno yn y gvdgan. 2. "The Baby," gan T. Richards. 3. Dadl ar yr Ysgol Sul, gan W. Williams a H. C. Watts. 4. Duett, "The old honss at home," gan Miss M. Lewis a Miss M. Flanagan. 5. Adrodd, "A new Heart," gan Maigt. Jones. ,6. Adrodd, We are Seven," gan Anne Jones a Catherine Rees. 7. D .di, "Y Crefyddol a'r Annghrefyddol," gan John Richards a Horace C. Watts. 8. Ton, gun J. Moiris. 9. Srflo and Chorus, "No tears in Heaven," gan M. Lewis a'r cor. 10. Cvstadleu- aeth: Am y Traethawd goreu ar loan Fedvddiwr. Gwobr, 5s. Goreu, Eiddil, sef John Richards. 11. Am y Penniilion goreu i'r Athraw Da yn yr N'sgol Sul. Gwohr, 3s. 6cli. Goreu, Brawd y Brodyr, sef John Richards. 12. Am yr adroddiad goreu gan fechgyn o Araeth Paul gerbron Agrippa. Gwobr, 2s. 6ch. Goreu, Wm. Davies. 13. Am yr adroddiad goreu gan fet ched o Rinweddau v Wraig nda (Diir. 31. 10-31). Gwobr, 2,. 6eh. i'r gort-u Is. i'r ail. Goreu, Anne Evans; ai I oreu, Eliza Lewis. 14. Solo, Toriad y Dydd, gan M. Flanagan. 15. Adrodd:ad y Pwnc ar Gyfiawnbad, iian yr Ysgol, pan y cafodd y carcharor ei brofi yn llys cyfiuwnder, a'i ddwyn yn rhydd. 15. Canu, Naonai a'i dwy Wau.id," gan dair merch fechan, — M. A. Lewis, S. Lewis, ac A. Jones. Rhoddodd y dernyn hwn foJdJonrwyùd mawr i'r dorf. 16. Am yr Araeth oreu at, Ddiwedd a Dechreu Blwvddyu. Un cystad'euwr, sef Ap Theta (John Ricaards), a ehafodd y wobr (3s, 6ch.). 17. Yr araeth hyrfyfyroreu. Cvstadleuodd pedwar .;ordu, J. Riehards (3s.) ail oreu, H. C. Watts (Is ). 18. I'r becbgyn dan 15 oed a ddarllenent yn oreu 12 adnod o'r lieib 1. Cystadleuodd 13. Goreu, yn Saesneg, Peter Lewis, ae yn (lyuoraeg, W. Davies. 19. Sol i, Y Fwyalclieu, gan Miss M-Lewis. 20. Am yr adroddiad goreu o'r Englyn i'r Pryfcopyn, cvfyngt'dig fechgyn dan 15 oed. Daniel Richards a Wm, Davies yn gydfud.iug d. 21. Adrodd Buy your own Cherries," gan W. Davits, 21. Y Vleddwyn a'i Wraig," gan J. Richards a Miss M. Jones. 22. Solo a Chorus. "V Dderwen," gan D. Jones .1' cor. 23. Y Cardotyn a'i Feibl," gan W. Jones. 24. Chorus, Their sound is gone out" (Handel), gan y cor. 25. Awl drwy Drama y Mab Afradlon, yn effeithiol iawn. Gwobrwywyd yr oli o'r alroddwyr, &c., a Beiblau, Testarneatau, a llyfrau ereiU ac wedi i'r cor ganu, aci'n parchus weinidog w-ddio, dygwyd y gweithrediulhu i der- fyniad, Yr oedd y capel vn orlawn o wrandawwyr, a gellid msddwi wrth wedd en gwynebau iddynt gael en liwyr ioldloni.— GOHEBYDD. PONTABOAWB..— Pentref yw y lie uchod oddeutu 8 militir o Aberfawe. Treuliais amser Nadolig ynddo. gwela s a chlywais lawer Dydd Sudwrn, fel oeddwn yn rhodio ar un o'r heolydd gerllaw tafarndv, clywais fwstvvr ofnadwy i mewn, ac erbyn mynyd, dvma nifer lnosog o bobl (os priodol o'r enw) yn rhutliro allan gan d dyrnodio a throcdio eu gilydd yn ofnadwy. Wedi symud oddiyno, gwelem yr un gweithredoedd yn cael eu cyflawnu yr un mnr ddychrynllyd mewn He arall; ond cefais ar ddeall mae nid pobl y He oeddynt oil. Y Sab- both aethum i wrando y Parch. D. Edwards (Ystalyfera gynt), ond Pontal;dawe yn awr, yn pregethu pregethodd yn gampus i dyrfa luosog. Dydd Nadolig, yr oedd y bobl yn lluosog ar yr beolydd. C y farfy ddais i'r lienor medrus Ieuan Ddu"; os do, cefais glywed llawer o'i weithiau Pan ar fin yrnadael a'r lienor hwn, daeth arall i mlaen, sef Gsvyddon Bach," a llawer o siarad fa. Cly w .is fod y Parch. D. W. Morris, Abertawe, i fod yn pregethu am 6 yn nghapel yr Alltwen i penderfynais i fyned i'w wrando, ac vtrtb fyned, yr j oeddwn yo rnyned heibio i lawer o dafarndai, a rhyfedd y canu a'r dawnsio oedd ynddynt. Clywais Morris yn pregethu; ond yn yr un dduli ag y clywais ef o'r blaen. ond yr oedd wedi anfon pobl yr Allt i hwyl; ond rhyw bethau felly sydd yn gweddu iddynt hwy. Diolch i'r nefoedd am weini- dogion cadarn o blaid achos ein Tesu bendigedig.— YMWELYDD. RHDDDLAN.— Cefais y pleser o fod yn y dref henafol hon yn treulio gwyliau y Nadolig. Yr oedd gan y Bedyddwyr gyfarfod pregethu yn y tie. Dywedwvd Vrthyf eu bod yn art'er cynnal en cyfar- fod boh Nadolig, er adeg agoriad eu haddoldy hyd yn awr, yr hyn a gymtnerodd le er's 39 o flynvddnu yn ol. Y pregethwyr a fu yn eu gwasantiethu eleni oeddynt y brodyr J. Jones, Lknberis W. H. Owen, Rhyl; ae R. Ellis, Llanefydd. Y r oedd y cwrdd yn un tra phoblogaidd, yn gynunaint felly, fel y gorfuwyd mynecl i gynnal rhan o'r cyfarfod yn addoldy y T.C., yr hwn yn garedig-a ganiatawyd. Yr oedd y pregethau yn sylweddol a dylanwadol, pa un a geir tfrwyth gweledig oddiwrthynt ai peidio sy'nddirgetwch a esbonir gan amser. Y lflae yr eglwys Fedyddiedig yn gynhes a charedig, yn anwylo ei gweinidog, ac yn dra ffyddlon, debygaf, gyda'r gwaith.—YMWKLYDD, WYDDFEIETJG A COEDIILAI.— Cvnnaliodd y Bed- yddwyr yo y lIeoedd uchoQ eu cyfarfodydd blyn- yddol ar y Sul a'r Llu i, Rhag. 24 a 25. Gwein- ydd wyd ar yr aehiysur yn Wyddgrug gan y Parch. H. Jones, Athraw Ieithyddol Athrofa y Gogledd Mr. W. Haddock, myfyriwr o'r un Athrofa; a Mr. G. Jortes, Caertleoa (gynt o'r Belen, Mon). Yu Coedlliii, gan y Parch. J. Jones, Brymbo, a Mr. Richardson, Treffynnon. Cafwyd cjfariodydd anwyt yn y ddau fan, ac arwyddion fad Duw yn arcklel y moddion. Mae yn dda genym hysbysu fod y brodyr yn Nghoedilai wedi myned dan nawdd eu brodyr yn Wyddgrug a thrwy hyny, y rnaent yn cael pregetha cysson yny lie gobeithiol hvvnw. Da genym nysbysii hefyd fat! Uewyrcb ,n:;wydd ar yr a.chos da yn Wyddgrug. Ein d> muniad ydyw, DuW yn rhwydd iddynt.—EWYLLYSIWE DA.

OYFAEFODTDD NADOLIG. .LLANGYNDKYRN.—-Dydd Nadolig, 18G5.—Cyn- naliwyd cyfarfodydd ysg»>i;oa- Sabbothol yn v Ho uchod. Adroiidwyd yn y boreu gan ysgol y Meincisu, yn y prydnawn gan ysgol Bethesda, Ponthenry, ae y na dych velwyd erbvn yr hwyr i'r Meinciau. pryd yr adrodlwyd gan ysgol Llangyn- devrn. Gallwu ddywedyd, beth bynag oedd mwyn. iantyr hen bobl gynt, wfthgadv y Nadolig, a beth bynag fu mwynhad y rh i a dreuliasant y dydd mewn oieredd a ooeddwdod, i ni fod yn lly. aid dystion o 600 i 700 o bobl yn mwynhau eu hunain, o 10 o'r gloch y b <ren hyd 9 o'r gloch yr liwvr, yn gwrandaw iir y plant yn adrodd a chanu mor hyfryd a son arus, a phawb yn ymadael fel pe wedi eu 11 wyr T ddloni.—J. JBNKINS. RHYDWILTM. — Pryd.inwn y 25ain, ymgas^lodd gwragedd a merched yilt. hwn er anriiegu plant yr ysgol ddyddio! a Sabbothol k phryd o de a bara brith ac wedi i liawb gael eu diwallu ag angen. rheidiau y corff, cafwyd cyfarfod yn y c;.pel er di- walluy meddwl, sef cyfarfod cystadieuol, pryd y gwobrwywyd yr ymgeiswyr buddugol yn y pethau canlvnol :— Adrodd tri phennill o Gymhelliad i rldód i'r Ysgol Sul, gin fechgyn dan 15 opd 9 yn cvatadlu goreu, Wu. Edwards. 2. Adrodd Gwjr Odedwyddwch, ttan ferched dan 15 oed; 6 yn cys- tadlu goreu, M. Jones. 3. Pedwar dospar;h yn ymgystadln S ddartlen dwy adnod; pump yn gyd. fuddugol. 4. Adrodd Spectol Ftydd, gan ferche i dros 15 oed; 6 yn cystidiu; goreu, Anne Dav;es. 5. Adrodd S lith Gradd Einioes, gan fechgyn dros 15 oed 16 yn cystidlu cydfaddugol, B. Grif. fiths a J. Price. 6. Cystadiu mewn cana, Pan oe ldwn Blentyn bach tri yn cystadiu goreu, S. Davies a'i gyf. 7. Canu G^larnad Dafydd ar ol ei fib Absahnii; pump cwmni yn cjstsdlu cydfudd- ugol, G. Davies a S. Dav;e- a'n cyf. 8. Canu Y Negro Bach, gan dri dospai th barnwyd y tri- yn deilwng o wolir am ganu mor dda. 9. Canu Bedd y Dyn Tlawd; 4 yn cystadiu; goreu, S. Davies. 10. Cystadiu ar v don Lonsanne; 3 yn cystadiu; goreu, G. Davies a'i gyf. II. Hen Apl- wyd fy Nhad, gan ferched dwy yn cystadiu P. Llewelyn yn oseu. 12. Bechgvn yn cystadiu ar Ymweliad v Bardd; 2 yn nystadlu goreu, S. Davies. 13. Araeth gan J. Griffith^ ar y G-vir Wladgarwr; a chao J. Price ar Arwyddion yr Amserau. 14. Darllenodd y Beirniad ei feimiad- aeth ar yr un ilinell arbumtheg mewn barddoniaeth i Gyfarfodydd Cvstadleuol; 4 yn eystadlu; gorea, Lewis John. Cawsom yma hefyd wasanaeth Ab D. a'i gyfeillion, v rhai a ganasant amryw (idarnau yn swynol i"wn. Beirniad yr Adrodd, y Darllen, i a'r Farddoniaeth, oedd Mr. Davies, Login; a Beirniaid y Canu, Mr. John, Llwynyrebol, a Mr. Davies, Pronvsgawen. Cadeirydd, Mr, Price, ein gweinidog. Cawsom yma gyfarfod da iawii ae yr oedd piwb yn llawen eu calan wrth ymadael, wedi gwr ndo yn astud am bedair awr p amser.—J. G. CYFARFOD BLYNYDDOL Ysg 'iion y Bedyddwyr yn Nghaeigybi.— Cawsoin \Yy I lenyddol o'r fath oreu eleni mewn adrodd, canu, areithio, &c., vn Betnel, Seilo, Hebron, a New Park-street, ar y 24, 25, 26, a'r 27ain fI Ragfyr, 1865. Llywyddwvd gan J, Lewis, Ysw., Yrondeg. Cafwyd !\nerchion gan y Parchn. J. Robinson a J. Williams A. J. Hamilton, Myfyriwr o Langolien J. Ellis, mor- wr; W. Roberts, gynt o Landeg'an, ac amryw ereill. Chwareuid ar yr Harmonium gan Mr. Parry a W. D. Williams (Maelog Mon). Cynnulleidfa- oedd tra lluosog ar bob amgylchiad, a chafodd pawb- eu llwyr foddloni, yn gymmaint felly ties y maent yn bwriadu cael cyfarfod yn mhell cvn y Nadolig ne,;af.-GoH BB YD O. CWRDD LbENYnDOL.—Nos Nadolig, yn Mhorth- ydwfr, cynnaliwyd cwrdd llenyddol, am y waith gyntaf erioed, mae'n debyg. M'le y cyrduau buddiolfawr hyn yn gvffredin iawn mewu rhai ma nan, ond nid felly yn Mryeheiniog. Mae yr awydd km danjnt, modd bynag, yn cynnyddo. Y rnae y cyfeillion yn Llangynidr wedi cael v fraint. o flaenori yn hyn; a rhwydd hyut iddynt flaenori yn mhob daioni. Ofnem yn fawr y bnasai y cwrdd yn troj yn fethiant; ond da genym allu dweyd mai fel arall y bu. Yr oedd y capel yn orlawn, a'r canu, yn nghyd a'r adroddiad'au, yn rhagorol, fel mai teimlad pawb wrth. ymadael oedd eu bod wedi; en boddloni, ac awydd ana gvvrdd o'r fath drachffn. Rhwydd hynt i bob! ieuainc ein heglwysi fynect rhagddynt yn mhob daioni.—EWYI.LYSIWR DA. ST. BRIDES, MYNWY.—Cynnaliodd ysgol Sabbothol y Bedyddwyr yn y lie uchod ei chyfarfod blynyddol dydd Nadolig diweddaf. Yu y prydnawn, yragasglodd y plant ac ereill i'r capel i gyrranogi o'r danteithion oeddynt wedi eu da'paru ar en cyfer. Yn yr hwyr, cafwyd cyfarfod adroddiadol, pryd y cymmer- odd y rhan fwyaf o'r plant, ac ereill, ran yn y gwetthfediadau. Adroddwyd darnau gvvir dda, a hyny yn rhagorol. Canwyd- amryw donau yn ystod y cyfarfod gan y plant yn swynol dros hen, rho arweiniad y brawd D. Humphrey, ysgolfeistr y lie. Canwyd amryw weithiau hefyd gan y gynnnlleidfa mewn hwyl a theim- lad. Ein gweinidog hoff, Mr. Morgan, fel ar. ferol, oedd ein llywydd eleni, Perodd ei ddy- wediadau difyrus ar y gwahanol ddarnau a adroddid lawer o fywyd ahwylyn mhlith y gynulleidfa.-T. BAKER. -———————————. .-1.

EISTEDDFOD BETHEL, YICTOElAv DYDD NADOLIG, 1865. Cyfarfod Dlu o'r Glock. '71 Adroddiad, Saf ar dy Wadnau dy hun; 12 yn cystadiu. Rhanwyd rhwng Jacob Davies, Ditvid Davies. a Gomer Jenkins. 2. Canu Bass Song, Chimes of England 6 yn cystadiu. Rhanwyd rhwng D. Bowen, J. Morgan, a J. Hitchings. 3. Adroddiad, Bydd Dyner; 6 yn cystadiu. Rhan- wyd y wobr rhwng Elizabeth Williams a Mary Watkins. 4. Chwareu ar y fife unrhyw alaw Gymreig; 3 yn eystadlu. Goreu, B, Lewis. 5. Adroddiad, Yr Eneth Amddifad; 3 vn cystadiu. Goreu, Miriam. 6. Canu Deuawd o Anthem, Pa < fodd y Glanha; 11 yn cystadiu. Goreu, Miriam. 6. Canu (eôrau bach) Hosannah; 5 cor yn cys- tadlu. Rhanwyd rhwng cor Ifor (Bethel), Victoria, a chor Adar y Bryn. Cyfarfod Chwech o'r Gloch. 1.. Canu Y Ferch o'r Seer; 15 yn cystadiu. Rhanwyd. rhwng D. Bowen a M. Lewis. 2. Canu Pedwarawd, Sweet Day so cool; 6 parti yn cys- tadiu. Goreu, D. Bowen a'i gyf. 3. Beirniad- aeth ar y Traethawd ar Elias, ac ar y Bryddeat ar Abraham. QogyfansoddiadMuarEIias.goreu, Eliseus a 3 o gyfansoddiadau ar Abraham goreu, Gildas, sef Mr. Edwards, Baptist College, Pontypwl. 4. Chwareu ar y concertina unrhyw alaw Gymreig 3 yn cystadiu. Goreu, H. Jeff- ries. Beirniadaeth ar y Traethawd ar Ddyled- swydvl fP*lwyH! i bleidio'r Ysgol Sul, yn nghyd a'r lfev';j&s»lliedig oddiwrth hyny 8 o gyfansodd- iadau. Rhanwyd rhwng D. Bowen, Glyn Ebwyj J. Freeman, Nantyglo a J. Collins, Blaen iu. 6. Canu Difyrwch Arglwyddes Owen 6 yn cystadlu. Rhanwyd rhwng Catherine Price, Ellen Jones, Joannah Jones, ac Elizabeth Rees. 7. Beirniad- aeth ar y Bryddest ar Dafydd a Goliath; 5 o gyfansoddiadau. Rhanwyd rhwng J. Wal ers, Glyn Ebwy, a Watkin Hughes (Brwynog). Glyn Ebwy. 8. Darllen cerddoriaeth ar y pryd 2 barti yn cystadiu. Goreu, Elias Lewis a'i gyf. 9. Araeth byrfyfyr; 6 yn cystadiu. Goreu, Tho&. Ricnards (Glanceri), Brvnmawr, 10. Canu Nant y Mynydd, a Harp of Wales 3 chor yn cystadiu. Rhanwyd rhwng cor Buddug, a chor Siloh, Victoria. Llywydd, Parch. D. Hughes, B.A., Tredegar. Beirniaid y Traethodau a'r Farddoiiiaoth, y Parch. W. Roberts (N'efydd), Bianau; yr Ad- roddiadau, Parch. I). Oliver Edwards, Victoria; y Ganiadaeth. Mr. C. D. Lewis (Cerddor Gwalia). Merthyr Tydfil.

LLITH 0 ABERCARN. MR. GOL., Gan tin nod wedi bod vn yr arfer»- iad o anfon i'r SBKBN lut es ein cyfarfodvdd, &c., gellid meld Ad ein bod yn awr er ys rhai mis.jedd yn hollol segur, gjn nsd oes dim wedi vmddangas yn y SEREN; ond da genyE ddwei d mile dd f 1 i>" v' ra ie. Y mae yma weithio cvsun a diwyd, ac i bwipas. Er prawf o hyn, nodaf vn fyr rai o'r prif bsthau. Penny Readings.— Y r.ae s!:dh o'r cyfarfodydd hyn wedi eu eynnal yn gysson, ac y maent vn mvned yn miaen yn U^yrchus a bod<ihv»l. 'y darllen yn gwelK bob ir<\ y .htrlenwyr yn cyn- nydda mewn rhif ac in-\«n nertli. y rhai oeddvnt ar y cyntaf yn crynu fel pe juasai haint y giau ya yui-jflyd yn eu cyfans >d<jiant mor gvnted «c yr ymaHent hwy yn y Hyfr, ydynt yn aw-r vo raedra sefvll yn hyf, a darllen yn dJiryiuhd. a'r hyn oedd well na'r eyf;tn, v mile y gwratidawwyr vncvnnyddu yn raddola pharhaus. Dr. Davies yn Abercarn.-Hyrlref 22. taiodd y Dr. ymweliad a'r lie hwn, pryd v pregethodd yn rynus a dylanwadol, ac y cawd (-Ets;!Iiad rhagorol tuag at da u dyle;l y capel. Y nos Lun ganlynol, traddododd yr un gwr parchedis* ei ddarlith ar- ddarchog-ar "yr achos naturiol o farnolaeth Crist"; a da genyf ddweyd fod y capel yn orlawn o bob!. Yr Ysgol Sul. Cynnaliodd yr ysgol Sul yn y He hwn ei chyfarfod adroddiadol nns Lun, Rhagfyr 4ydd, pryd y cawsom wledd ddanteithiol i'r toeddsvl gan ddediaid yr ysgol Sabbothol. W. J.

o ohebydd i'r wasg, ac i'r Faner yn oenaf, y mae wedi ei gydnabod gan ei ed- Jftygwyr. Mae Mr. David Bowen (Deheu- fardd), Llanelli, swydd Gaerfyrddin, yn sefyll yn barchus yn mhlith ei gvd-ddinas- yidion, yn llafurio yn ddiwyd a gonest gyda ei alwedigaeth, er dwyn i fyny ei deulu. Y Mae wedi dangos hunan-ymwadiad, diwvd- rwydd, a dyfal-barhad, er cyrhaedd y safle ag y mae yn ei fwynhau yn mhlith llenorion ei wlad. Ond y mae a fynom a. Mr. Bowen yn awr fel gohebydd Baner Cymru; yn y cymmeriad hwn y mae wedi eiinill.iddo ei hun safle nad oes ond ychydig o ohebwyr y wasg-Gvmreig Wedi ei chyrhaedd. Yr ydym wedi darllen ei ohebiaetbau er ys blynyddau, a phob am- ser yn cael ei lythyron yn cynnwys crvnodeb oyr oud cynDwysfavrr o brif ddygwyddiadau yr wythnos—bob amser vn rhydd oddiwrth ylliw hyny ag sydd mor hawdd iysgrifenydd o allnoedd Mr. Bowen i daflu ar ei ysgrifau. Pan yn darllen ei tythyron, teimlemeinbod yn darllen eilldo gwr rhydd, cdiawn, a gonest -Un yn adrodd ffeithiau without fear, favour, or affection," vs dywedaiySais; uu Had ymhyfrydai i dd -lurio teimlad neb, ond un na chelai wirionedd i foddloni yr uchel yn fwy na'r isel. Mae hyn yn fantais fawr i gyhoeddwr Sarchus a golygwyr galluog Baner Cymru. lae cael gohebydd ag y gallant bob amser i yrndditied iddo, heb ofni fod neb yn derbyn troediad dan fantell swyddogol eu gohebydd, na bod yr un perygl i'w harwain hwy i ddvr- yswch, trwy gyhoeddi ensyniadau isel ar ddynion da, yn nghanol rhyw hanesion,yn dra gwerthfawr. Nid oes neb ond y rhai sydd yn ymboeni gyda y wasg a all ffurfio barn am beth fel hyn, na dvchymmygu gwerth gon- estrwjdd a didwylleddmewn gohebydd. A chan nad pa mor werthfawr yw hyn i gy- hoeddwr a golygwyr y Faner, y mae yn llawn Dior werthfawr i ddarllenwyr y papyr. Gall- ant ymddiried i gywirdeb yrhanesion a osodir o'u blaen, a'u derbyn fel gwirionedd. Yn yr ystyr hyn mae Mr. Bowen yn sefyllyn uchel. Nid ydym yn dywedyd ei fod ar dir uwch na'i holl frodyr, ond yr ydym yn dywedyd, heb ofni ammheuaeth, ei fod cyfuwch a'r goreu o ohebwyr y wasg Gymreig y dydd hedd yw, ac yn annhraethol uwch na'r rhan fwyaf o brif ohebwyr rhai o newyddiaduron y deyrnas. Canfod hyn yn ei ohebiaethau am y deng tolynedd diweddaf, a gynhyrfodd y teimlad yn rhai o ddarllenwyr j. Faner, i gychwyn rhyw gynllun er cael rbyw fath o gyfarfod er cyflwyno iddo Anerchiad, yn datgan euteim- ladan, ac, efallai, i'w anrhegu a chyfrol neu dd wy o lyfrau, fel adgof o deimlad ei gyfeill- ion tuag ato;—rhywbeth fel yna oedd y ttieddwl cyntefig. Gwnawd yr amcan yn hysbys ond ni fu dim fuss, na thwrw, na chardota; ond bium y gwelwyd fod ynrhaid i'r cyfeillion wneyd rhywbeth mwy na'u bwr- lad cyntefig ac erbyn nos Fercher,Rhag. 27, 1865, yr oedd y mater wedi dyfod i aeddfed- rwydd, pan y cyfarfu cynnulleidfa wir barchus yn Ystafell Gyhoeddus yr Athen- seul-ii, Llanelli; a chyflwynwyd i Mr. Bowen Anerchiad, olliawr aur, a chadwen o'r un defnydd ac wedi hynv yr oedd yn weddill y swra o £ 25 10s., yr hyn a drosglwyddwyd mewn al'.var hardd; — y cwbl j n werth <^52 15s. Yr oedd cyfarfod y cyflwyno yn gwbl ddi- rodres, ond yn hollol i'r pwrpas. Cymrner- wyd rhanau ynddo gan amrywo foneddigion Y dref a'r gymnivdogaeth, yn wyr lien a gwyr lleyg; a phawb yn foddlon i Mr. Bowen gael yr oriawr, ac i Mrs. Bowen gael yr arian, gan ddymuno o galon iddynt hir oes a dedwydd- "eh lawer yn y byd hwn, a dedwyddwch di- gymmysg a thragwyddol yn j byd addaw.