Tarian Y Gweithiwr

Y MAE y Barnwr STIRLING wedi cyhoeddi dyfarniad sydd o'r pwys mwyaf i weithwyr, yn enwedig gweithwyr a'u gwynebau ar streic. Gwyddis fod pobl ar streic yn arfer penodi pickets. Atumn y rhai hyn yw amgylchu gorsafo- teil- ffyrdd, a lleoedd o'r fath, er hysb; t. s-Ith- wyr ereill fod streic yn mync -ten, a'u darbwyllo i beidio gweii ,n y cwmniau hyny hyd nes y byddai yt helynt drosodd. Yn awr, yn ol dedfryd y Barnwr STIRLING, y mae hvn yn groes i'r gytraith. Gwyddem yn flaenorol fod pob math o drais yn annghyfreithlon, a bod bygwth yn groes i'r ddeddf; profwyd hyn yn glir yn Abernant, ond yr oedd yn newydd i ni, ac yn newydd, ni a gredwn, i'r rhan fwyaf, fod darbwyllo pobl trwy deg yn tori un- rhyw ddeddf. Ai tybed fod y Barnwr STIRLING yn iawn ? Nid yw gwyr rriwr yn ddoeth bob amser, ac nid yw barnwyr yn esbonio y gyfraith yn gywir bcb pryd. Felly,! dylai y dyfarniad hwn gael ei brofi i'r eithaf. Medd bwysigrwydd dirfawr i bob math o weithwyr, yn arbenig i bob undeb gweithwyr. Y mae yn gwneud' trosedd o'r hyn na ystyrid ganddynt yn flaenorol yn drosedd. Ac amcan pob dyn da yw ceisio cadw cyfraith y wlad, a gwneud ymdrech i'w newid pan na fydd yn iawn. —: 0 TORWYD y senedd-dymhor i fyny yr wythnos ddiweddaf, ond cyn ymadael, gwnaeth Mr. CHAMBERLAIN araeth ryfelgar, yr hon a awgrymai fod rhyfel rhyngom a'r Boers yn agoshau, oddigerth i'r Arlywydd KRUGER blygu hyd y llawr. Gyrir milwyr i Ddeheubarth Affrica wrth y miloedd; y mae amrai gatroadau ar eu ffordd yno o'r India, os nad yn wir wedi cyrhaedd yno erbyn hyn, Nid ydym am ganmol KRUGER dyn digon ystyfnig ydyw, ond y mae wedi rhoddi ffordd yn ddiweddar i raddau mawr. Teimlad y cyffredin yw, y byddai rhyfel yn Neheudir Affrica yn drychineb. Yn wir, nid oes genym un hawl foesol na chyfreith- iol i ymyraeth yn amgylchiadau mewnol y wlad. Rhoddasom yr hawl hon i fyny trwy gytundeb pendant. Ac nid oes rhyw wlad, beth bynag fyddo ei nerth yn meddu hawl i daflu cytundeb i'r gwynt. Nerth teyrnas yw cyfiawnder. Ac oni weithreda Prydain Fawr yn ol rheolau tegweh a chyfiawnder, geill syrthio i bwll dwfn. Nid oes neb a wyr beth fyddai canlyniadau rhyfel yn Affrica. Y mae Ffrainc a'i llygad arnom, a Germani yn eiddigus o honom, ac nid gorchwyl diflas gan y naill na'r Hall fyddai cynorthwyo y Boers yn ein herbyn. —: 0 — CYCHWYNODD ail brawf DREYFUS yr wythnos ddiweddaf, ac y mae yn parhau i gael ei gario yn mlaen weithiau ar gyhoedd, a phryd arall mewn eisteddiadau dirgel. Nid gormod dweyd fod llygaid y byd ar y llys. Nid DREYFUS mewn gwirionedd sydd ar ei brawf, ond Ftrainc; y pwnc i'w benderfynu yw, pa un ai rhagfarn ynte barn sydd i lywodraethu. Yn meddwl y cyhoedd, nid oes un amheuaeth parthed diniweidrwydd DREYFUS; cred pawb yw ei fod wedi cael ei gondemnio ar gam, a'r cwestiwn yw, pa un ai celwydd ynte gwir- ionedd sydd i gario'r dydd gyda'r Ffrancod. Rhaid addef hefyd fod hoU osgo y dyn yn llefaru yn gryf o'i blaid. Ateba bob cwestiwn a ofynir iddo yn barod a dibetrus; nid yw yn oedi nac yn gwrthddweyd ei kira y mae holl eiriau ei enau, a ho!l edryehiadau ei lygaid, yn gyson a gwirion- edd. Ond yn erbyn y mae teimiadau cryfion, a rhagfarn chwerw. Gwelwyd yn barod ddynion o safle uchel yn ffugio ysgrifau, ac yn tyngu celwydd er mwyn sicrhau ei gondemniad. A'r hyn a wnaed, a ellir ei wneud eto. Nid yw yr eistedd- iadau dirgelaidd sydd yn cymeryd lie yn barhaus yn arwyddo yn dda mewn un modd. Yn awr, modd bynag, y mae DREYFUS yn cael caniatad i amddiffyn ei hun, ac nid yn unig er ei fwyn ef, ond hefyd er mwyn Ffrainc, ac er mwyn dynol- iaeth, yr ydym yn gobeithio y caiff ei osod yn rhydd. -:0:- NID yw yn debyg y gwna y clerigwyr defodol ufuddhau i ddedfryd y ddau Arch- esgob. O leiaf, yr oedd arogldarthu, a chario canwyllau wedi eu goleuo yn myned yn mlaen fel arfer yn eglwysydd defodol Caerdydd, er i'r Archesgobion gyhoeddi hyny yn groes i'r gyfraith. Y r ydym ni yn gresynu wrth ffolineb y clerigwyr hyn, ond y mae yn amlwg eu bod hwy o ddifrif, ac yn barod i wneud cryn aberth dros eu hargyhoeddiadau. Ac ychydig o bethau sydd yn dweyd yn fwy ar ddynion nag aberth. Dyma y clerigwyr efcngylaidd, sydd a'u barn ynt gywir, y maent fel plaid yn eiddil a gwan, am nad ydynt yn barod i aberthu dim. Ofnant Ddadgysylltiad a'u holl galon; dyma y bwgan sydd yn eu dychrynu yn ngwyliadwriaethau y nos, a gwell ganddynt wasgu cydwybod, a goddef yr hyn sydd yn groes i'w barn, na gwneud dim fyddo yn prysuro dydd gwahaniad yr Eglwys oddiwrth y Llywodraeth. Ond medd y Defodwyr twy o ruddyn y maent I wedi gwneud o well ystwff. Ac yn bcu oa, loniant am groesawi DadgysyiitiaJ, a mentro ar yr egwyddor wirfoddol. vn 1 hytrach na rhoddi i fyny yr hyn a ystyrient! hwy yn wir athrawiaeth. A chredwn mai i hyn y daw. Ac yn enw Duw, goreu pa gyntaf y daw, fel y caffo gwirionedd Crist sefyll ar ei wadnau ei hun, ac y caffo faes clir i ymladd a chelwydd. Credwn fod dechreu y diwedd wedi gwawrio. — :o: DYWEDIR fod y prif deyrnasoedd Ewrop- eaidd yn ymgyngrheirio yn erbyn y wlad hon a'r America; teimlant fod y ddwy wlad yn nghyd yn golygu nerth agos an- orchfygol, ac mai goreu oil pa gyntaf i'w osod i lawr. 0 hcrwydd hyn, gwelir Ffrainc yn annghofio ei chweryl a Ger- mani, y mae yn barod i daflu Alsace a Loraine dros y bwrdd, gan ymheddychu a'r gelyn y teyrnasai dig tragwyddol yn ei herbyn, er mwyn bod yn gryf yn erbyn y gwledydd sydd o blaid rhyddid. O'n rhan ein hunain, nid ydym yn dychrynu dim. Geill Prydain Fawr a'r Amerig herio'r byd. Prydain yw arglwyddes y mor yn barod: medd ddigon o nerth i ysgubo holl longau gwledydd ereill i ddistryWv ? A braidd na ellir dweyd fod adnoddau yr Americaniaid yn ddiderfyn. Rhwng eu dyfeisgarwch, eu cyflymdra, a'u nerth, nid gorchwyl ysgafn fyddai i unrhyw gyngrhair ymosod arnynt. Da genym weled Prydain Fawr ac America yn agoshau at eu gilydd. Ni fu cystal teimladau yn bodoli rhyng- ddynt er's blynyddoedd lawer. A chyng- rheiriaid y dylent fod llefarant yr un iaith, proffesant yr un grefydd, meddant yr un serch angherddol at ryddid ac i radiau, rhed yr un gwaed yn eu gwythienau. Dylai y ddwy wlad, ar bob cyfrif, fod yn un. Ac yn eu huneb y ceir y warrant oreu am heddwch v byd. Er bygwth, ac er ffrochi, gwna y teyrnasoedd feddwl ddwy- waith, ie, dair gwaith cyn ymosod arnynt. -:0 Y MAE dyn cryf wedi gwneud ei ym- ddangosiad yn Ffrainc o'r diweddr a dylai y genedl ddiolch l'r nefoedd am dano. Ei enw yw Cadfridog GALLIFETT, yr Ysgrifen- ydd Rhyfel. Medd syniad uchel am ddysgyblaeth filwrol, ac y mae yn bender- fynol o'i chario allan. Darfu i un swyddog milwrol uchel, yr hwn hefyd oedd yn ffafr- yn gan y werin, frygawthan ymadroddion ffol ar bwnc nad oedd ganddo un hawl i siarad arno, a'r canlyniad fu, iddo gael ei ddisvvyddo. Tarawodd ymddygiad y Cad- fridog GALLIFETT holl Paris a syndod; dechreuodd y bobl rwbio eu llygaid er dcall pa le yr oeddent, oblegyd arferai y swyddion milwraidd roddi rhaff i'w tafodau heb gael eu galw i gyfrif. Nid oedd y cerydd hwn dros yr amser presenol yn hyfryd, ond bydd yn debyg o ddwyn hedd- ychol ffrwyth cyfiawnder. 0 leiaf, dyma yr ysmotyn dysgleiriaf yn awyrgylch wleid- yddol Ffrainc. —: 0 :— YMDDENGYS nad yw dyn, dan rai am- gylchiadau, yn berchen yr araeth gyfan- soddwyd ganddo ef ei hun, ac a draddododd a'i dafod ei hun. Felly y dyfarnodd y barnwr gwladol yr wythnos ddiweddaf. Traddododd Iarll ROSEBERY araeth cym- erodd ysgrifenydd y Times hi i lawr o'i enau air am air aeth yr larll i gyhoeddi yr araeth, ond dyma y 'Times yn ceisio ei rwystro, ac yn dadleu fod gan y newydd- iadur hwnw copyright ynddi. A'r Times gariodd y dydd. Yn sicr, cyfraith o'r fath ryfeddaf ydyw hon. Pe bai pregethwr yn traddodi pregeth, a rhywun yn ei chymeryd i lawr mewn llawfer, ac yn ei chyhoeddi, ni faidd y pregethwr ei chyhoeddi ar ran ei hun. Yn wir, nid ydym yn sicr fod ganddo hawl i'w phregethu. Yr ydym yn ail ddweyd mai cyfraith ryfedd yw hon, ac yn sicr, nid yw yn seiliedig ar gyfiawnder.

YuHWANEG AM YR EISTEDDFOD. PAN yn ysgrifenu o'r blaen, yr oeddem yn rhy agos at Eisteddfod Caerdydd i gael syniad clir am dani; yn awr, modd bynag, yr ydym yn graddol ymbellhau oddiwrthi, ac yn dyfod yn fwy galluog i sylwi ar ei rhagoriaethau a'i diffygion, yn nghyd a'r manteision a'r diftygion a berthyn i'r sefydliad ei hun. Rhaid i ni alw sylw eto at babell yr Eisteddfod. Nid oes un synwyr mewn gwario o ddwy fil i ddwy fil' a haner o bunoedd ar adeilad sydd i aros i fyny yn unig am wythnos. Hyn sydd yn difa nerth yr Eisteddfod mewn ystyr arianol, ac yn bwyta i fyny ei holl elw. Er fod gwyr Caerdydd wedi casglu dros ddwy fil o bunoedd, a bod eu trefniadau yn dra rhagorol, gadawa yr Eisteddfod ar ei hol canoedd o bunau o ddyled. Yn sicr, ni ddylai y pethau hyn fod felly. Dylid ar bob cyfrif gael pabell svmudol. Ni ddylai ffurfio hyn fod yn ormod i athrylith y genedl, ac hyd nes y Ilwyddir i'w ddwyn oddiamgylch, bydd y sefydliad yn rhwym o ddwyn colled. Peth arall, dylai fod mwy o ryddid yn nglyn a'r cyfansoddiadau. Gormod o gyfyngu sydd yn bresenol; cyfyngu o ran amser, o ran pwnc, sic o ran ffurf. Cyn- ygiodd pwyllgor Caerdydd dori dros y terfyn hwn mewn amrywiol gyfeiriadau; ni fu yr ymdrech y tro yma yn llwyddiant, ond yr oedd yn gynyg yn yr iawn gyfeiriad. Nid yw blwyddyn ond ychydig iawn o amser i gyfansoddi gwaith gwreiddiol. Pob gwaith o bwys, golyga flynyddoedd lawer o ymbarotoi. Yn bresenol, nid oes lie yn yr Eisteddfod ar gyfer ymdrech o'r fath. Hoffem weled yr Eisteddfod yn dyfod yn allu i dynu allan adnoddau athrylith uchaf y genedl. Nid yw felly ar hyn o bryd gellir cyfrif ar fysedd un llaw bob cyfan- soddiad a nerth bywyd ynddo a ddygwyd allan gan yr Eisteddfod yn ystod y deng mlynedd diweddaf. Ac y mae yn bryd gwneud i ffwrdd a'r gwahaniaeth ffol rhwng y bryddest a'r awdl. Nid yw yr awdlau yn cael eu darllen, o leiaf, nid ydynt yn cael eu darllen gan y werin. Ond y mae y bryddest, os bydd yn llawn awen, yn dyfod yn feddiant i bawb. Yr ydym yn cydymdeimlo yn ddwfn ag ymdrech cyfeillion Liverpool; yn unig, dylasai eu hymdrech fod yn fwy rheolaidd. Y gadair yw prif wobr yr Eisteddfod; nid yw seremoni y coroni yn ddim wrth seremoni y cadeirio, a dylai y gadair gael ei rhoddi am y farddoniaeth fwyaf ar- uchel. Rhaid gwneud y sefydliad yn fwy cyson a diwylliant y dyddiau diweddaf. Ar bob cyfrif, cadwer y defodau henafol, ond yn ben difaddeu, dylid diwygio a gwella. Yr ydym yn gwneud yr awgrymiadau hyn o wir serch at yr Eisteddfod. I

LLYTHYRA NEWYDD 1 GAN FACHAN IFANC. I MISHDIR Y DARIAN.—Ma beohgyn y Par- lamnt wedi cwpla'u jobin am y sesn hyn yto, a ma'r House o Comons a'r HOIIPO o Lords «to Jet' nawr am spel, wata iuh't M.P s 1 gyd wedi cal lwans gen Misbdres « Ci a.r u holidays, a ma'r boys yn ffwl glee wedi starto ar u sgyrshons i wa- hanol fana. Dywarnod mawr yn ngolwaf yn Senedd wrs ni yw y TWELFTH OF OGYST. Dyw plant yn ysgolion dyddiol ni ddim yn falchach o gal u gellwn yn rhydd nag i I f ma yn ffaelu aros i'r a HUSH, r ddod lan cyn u bod nhw yn starto ar u sgyrshons. Fe allech feddwl fod slafo dy- chrynllyd wedi bod, a nhwnta wedi gvvitiio u hunen mas yn deg, Pidwch a golyu i ii beth ma nhw wedi neid yn ystod y sesn dwetha, wath alia i ddim o'ch'atab chi yn iawn, ond fe wn gymant a hyn, bysa j st yr ua peth iddi nhw fod wedi aros yn nhre o ran dim ma Cymru wedi gal, er fod M.P's Cymru wedi gwitho mor galad a ueb o nhw trw'r amsar. Dicon tepig ych bod chi yn cofio nag odd yr hen wedjan ddim yn promish dim i ni yn i speetsh wth acor y Parlamant dwetha, a mod i wedi bod yn cintach am hyny. Hen un dwp iawn yw yr hen wraig yn i ffordd, a ma hi wedi dysgu rhai sy a deni mor dwp a hi'i hunan. Ma hi a nhwnta yn esgus gweid u bod nhw yn meddwl yn fawr am dano ni, ond pan ma petha yn dod i bwsh i ni yn cal gweld u cylars nhw. Ond ta beth yn y byd, fa allwn ni ffwrdo iddi hi a'tgweisbongymryd holidays yn eitha da, a gobeitho bydd iddi gofio am d&no ni ya i speetsh nena, ta pw bryd bydd hyny. Fe ddyla yn merobars ui ddod rownd ar u tro cyn bydda nhw yn cwrdd yto 1'n dysgu ni, a nma idd v nhwnta beth i ni yn mofyn, a beth sy IHL 1 fwya arno ni. Dyw a ddim iws gof\ 1 iddi nhw ar hyn o bryd dicon tepig, wntb ma nhw fel y membars erill a deleit saettm a physcota, a dyna fydd y go 'nawr, a fe f:pid pob short o bolitics yn cal u hannghofio am spel; felly dyw a ddim yn ner: i fi Kynd ireido gormod arni nhw, trw f ):! 1) yn cymryd enjoyment ar hyn o bryd, dim ond y mod i yn towli hint erbyn bvdda nhw yn barod at waith. W i wedi gweid nag o ni ddim yn gwpod beth o nhw wedi neid trw r seshon, ond ma gen i gownt piwr beth £ u r membars yn if ad a by ta yn ystod y seshwn. a fe gewch chi farnu wetin pun a i nhw yn gneid rhwpath ne bido sy'n werth son am dano, Dyma'r cownt hyd ddiwedd y illi:h dwetha o ddar prvd dechreuson nhw gwrdd,— Lwnshis 11,941 Ciniawau 21,978 Swperau 347 Prydiau to 32,263 Prydiau te wrth y Bars 5,671 O dddechreu Ionawr hyd ddiwedd Mawrth, derbyniwyd— S. C. Amfwydydd.. 1,825 9 4 Gwinoedd 1,277 11 9 Shigars 113 7 4 Arian Byrddau 40 9 6 Am y tri mis 0 Ebrill hyd Gorphenaf, ma'r cownt yn depig 1 hyn,— £ s. c. Bwydydd 3,587 3 8 Gwinoedd 2,368 18' 8 Shigars 182 5 1 ArianByrddau 78 9 6 Jiito am y pedwar wythnos yn y mish dwetha, yr odd y cownt gyta'i gilydd yn jE2,693 lis 5c. Ma nhw wedi byta yn y Ty yn ystod y seshwn 72,208 o brydiau yn costi jB13,1606s3e. Dyna waith lied dda, ond te fa, syr ? Os dim dowt nag i chi wedi cal dicon ar y ffigwrs yn awr, wath rhai dicon sycb i nhw u golwg, er u bod nh v yn meddwl tipyn o wlybyrwch hefyd, fel w i wedi pwynto yn barod pan o nhw yn cal u traiod yn yr House o Comons. Ond dyna, pwy isha boddrach mwy na mwy yn y lein hyn hyn sy ? Dynon yw'r M.P's, a ma nhw yn sefyll mwn angen ticyn o recrieshon yr un shwt a rhw foda erill, a falla bod yn hawdd- ach madda iddi nhw am fod dicyn yn extra- fagant y seshwn ddwetha wath odd dim llawar o flow up mwn dim odd yn mynd y mlan yn y Ty, wetin odd rhaid myud i'r Bars i neid y diffyg i fyny. Wet, lwe dda weta i iddi nhw enjoyo' u holidays ta ble bydda nhw yn mynd os gen i ddim amcan i ble aiff neb o nhw ond Joe Brum.' Fe fydd e yn lied depig o fynd draw at i ffrynd anwl Oom Paul, ne fel ma pawb yn i napod a-Mr Kruger, ac os aiff a yna fe fydd yu reit am ddicon o faes i gal whiff gysurus, a gobeitho w i y galla nhw setlo bysuas y Transvaal mwn mwg baco yn lie mwg powdwr.

Batl y Pregethwrs, W i yn clywad llawar o gintach ych bod chi syr, yn gata! y diiau facban yna o Byr- canaid a Mowntenasb i wado' u gilvdd mor gas ar blatlform y DARIAN. Dw i ddim yn cofio yn siwr faint o rounds ma nhw wedi ymladd nawr, ond ma'n ddicon bawdd gweld n bod nhw ych dou mas o wyut ne mas o rhwpath nag yw a ddim gwerth dish- gwl rhacor arni nhw. Os neb yn fwf ffond o weld batl dda na fi fel gwddoch chi, w i mor ffond o hyny fel ma'n well gen i weld rhywun arall yn ymladd na fi munan, a ma hyny yn meddwl cetyn mawr. ond am y ddou hyn, dw i ddim wedi gweld shap arai nhw ddar y dechra. Rbw bantam coes allwn i feddwl yw'r ddou wedi dangos u hunen ddar y start, yn trio umiteto scotch a shinas. Ma hen gamstars wedi bod yn ymladd am yr un peth a nhw, a ma nhw yn mynd yn llai na nhw u huuen os os pesib i drio tynu sylw darllenwrs goleedig at u perfformans. Os os un o honynt yn trio pyrswato i hunan fod dynon yn cal bias 1 ddishgwl ar u displays nhw ma nhw yn camsynied yn fawr, a'r un cynta i dowii'r menyg lawr gaiff i gownto galla gen bob un w i wedi bod yn wilia sha fa ar y pwnc a ma pawb yn gweid fod y peth sy gvta nhw mwn Haw yn fwy siwtabl i gal i setlo mwn rhw gornal nagar faes y DARIAN, a ma arno i of an tysa nhw yn cal y DARIAN i gyd at u gwasanath hyd y m lflwyddiant na setla nhw'ch dou ddim o fa yn y.ffordd ma nhw yn mynd mlan na mwn un ffordd arall. Ma amsar hen bregawthan felna wedi paso are ddyla becbgyn o'u short nhw wpod hyny yn dda. Ma any amount o destyna dyddorol a mwy amserol a isha u trin nhw yn dost a fysa yn dda gan hen dacla blynt fel ni i fechizya y .11anteishon. u cymryd mwn Haw i acor yn llyced pwl ni, ond am bsthach o'r short sy geuti nhw mwn Haw nawr ma gor- mod o stoc o nhw yn hen gyfnodolion Cymru ys hanar can mlynadd yn ol, a itwn i ddim llawar gweid u bod nhw o well cwality na beth sydd yn cal i cynyg o stondins Byrcanald a Mowntainacb." Falla nag w i ddim wedi styriad y consicwens 0 wilia fel hyn. Beth tysa don hercwlff yn joino i gymryd at y nghorff i, a iwso yr arfa dychrynllyd sy gyte nhw -n cal u hec slpoyto yn y DARIAN, fe tid g veid v et'n am dano i,—' Ei le nit edwyn mohono mwy,' a fe fjrdda hyny a soi ai anadfor- adwy i'r hwl iwnifers.Os :v^ ivreh i nhw yn troi pwynts i canons at i, dotweh y sbytars lan wathaiffy bwlets d( m trw fodfadd o blencyn. Gwd bei, naw.

CWMAMAN. Gyda gofid blin yr ydym yn cofnodi u nr n y °bwaer hynaws a charedig Mr« Williams, priod Mr Daniel Williams, ,7' yr hyn a gymerodd le nos aJ,° Awst, Pan yn 41ain mlwydd r V, y chwaer yma wedi bod yn tlychu am fisoedd lawer, ond nid oedd neb err 1 ^ler,,f°d awr ei hymddatodiad mor i,os. Dyoddefodd gystudd caled a dirdyn t /Y- y.n ddirwgnach, gan ymorpbwys y cwbl yn gweithredu bwyg gogoniant i'w henaid. Aunabyddid hi gan bawb fel chwaer gared- ^1 un 0 blant caredigrwydd KSS:?! aP u? 0 ddysgyblion haelioni. Hoff ACh ei natur ydoedd estyn cynorth- wy i'r gwan, a gwlawio bendithion o garedigrwydd i wahanol gyteiriadau. Yr oy.x l ooil yn ei chymdeithas yn cynyrchu rhyw ddylanwad hyfryd, a hwnw fel rhosyn ^asgar r yw berarogl esmwyth. Aelod U- vduiavvn a da a welwyd hi vn eelwvs ,)r*aji Aman, lie yr enillodd iddi ei hun enw da gyda phob moddion o ras; plant duwioidf»b oeddynt ei chymdeithas, a envda v rhai hyny yroeddyn gwneud ei cnartref, ac yn arllwys allan ddymuniadau 8°^^ et natur. Iesu Grist a'r hyn oil sydd ynddo oedd ei chwbl mewn bywyd. a'i chwbl mewn angeu. Yr oedd y ffaith ei bud.Via gaIJu dyoddef mor dawel ac amyn- eddgar yn tystio ei bod o ran ei meddwl mewn cymdeithas a'i Gwaredwr. Arnlwg yw fod vn ei meddiant y tangnefedd hwnw syad uvvchlaw pob deall, ac iddi gaal myn eaiad helaeth i mewn i'r tragwyddol a chael diangfa dragwyddol □ocijwrth bob pechod a phoen, a gwledda yn oes oesoedd ar yr Iachawdwriaeth a fydd bytb, a'r cyfiawnder ni dderfydd.' Y dyciti fendwrn canlynol, daethtyrfaluosog yn norhyd i dalu y gvmwynas olaf i'w t»w^fim]hon, ac hebryngwyd hi yn an- rhvneddus i Gladdfa Gyhoeddus Aberdar. Gwasanaethwyd ar yr achlysur gan Mr Joseph Jones, Cwmaman. Cydymdeimlir yn fawr a Mr Daniel Williams yn ei unig- i,f-v v M a'r ben chwaer oedranus, sef mam :rt:; Williams. Cynorthwy hwy a'r perthyn- yuasnu i ddweyd, 'Dy ewyllys Di a w«bior.' Heddwch fw llwch, hyd ganiad yr uÚgvrn diweddaf.'

ABERDAR. MARWOLAETH — Yn fore dydd Sul, Awst y 13eg, bu farw yr hen gyfaill adnabvddus Mr u. R. Evans, 13,»Little Wind Street, Aberdar, ar oi bod yn gystuddiol am lawer cSynyddau, Bu yn masnachu me-^rxglo yp y lie hwn hyd nes y methodd. o h«i wydd ei nivgon. Yr oedd yn hen Aberdariad, ac yr oedd yn hyfrydwch bob amser, o berwydd ei gyfeillgarwch a'i ddull o ymddyddan, i fod yn ei gwmni. Yr oedd yn ddiacon ff,vddlon, hyd y gallodd, yn Soar, Aberdar, ac yn ymddiriedolwr yr eglwys. Cleddir prydnawn dydd Iau nesaf, yn Nghladdfa Aberdar.

0 ORORAU'R ERYRJ. MR. GOL.—'Rwyf yn ysgrifenu ar lan y mor, yn nghysgodau yr Eifi. o dan gawod heulwen haf, nid amgen yn yr ardderchog Glynog lonydd.' Gan boethed yr hin, anbawdd ysgrifenu ond llith byr y tro hwn. Ddoe, cawsom amser difyr dros ben yma yn nghwmni amryw gyfeillion o gyffelyb anianawd a thugdd-nid amgen y brawd mwyn. a'r lienor amryddawn Anthropos y critig barddonol, a'r drama-wr Ilwyddianus Eiphin yr awenydd melus y Parch R. E. Morris, Ffestiniog; a'r Eisteddfodwr ffydd- Ion Isander o Gaernarfon. Melus i m oedd cael ymgom a'r cyfeillion hyn ar brif bynciau y dydd yn y byd Cymreig—neu i fo,l yn fwy cywir, y byd Eisteddfodol. •J j vs jm air Iled faith ar Eisteddfod Caer- dvd,l. Da oedd genym ddeall am lwydd- i t Eiphin ar y ddrama "Ifor Bach." DectUwn fod y ddrama fuddugol oddeutu d -V v fil o linellau, a hawdd y gallwn ddeall nad oedd y wobr o ddeg punt yn debyg i ddigon am gyfansoddiad o'r fath. Yn sicr, y mae Elphin yn debyg o lanw bwlch lied amlwg yn llenyddiaeth Cymru—bwlch y d.Jrama, y math uchaf ar gerdd. Bliu genym fod Gladstone' wedi suddo ar ol I Y Llong:' mae'n rhaid fod yna ryw sugn- bwH neu gilydd tun Chaerdydd. Rywfodd, teimlwn fod Eisteddfod Genedlaethol heb gadeirfardd iddi, yn Eisteddfod ddigalon iawn. Deall wn hefyd mai gwan oedd cystadle^aeth y Goron. Cawsom olwg ar Bryddest Galahad,' ac ar ol ei darllen hawdd genym gredu yr uchod. Er ei bod yn cynwys amryw o ergydion byw, eto teimlwn fod ynddi ddiffyg unoliaeth mawr, a chryn lawer o ol ymdrech yn ei gwHi'thiad allan. Yn sicr, nid oes yma weled- igaeth eglur—o'r hyn lleiaf dyna yr argraff ciuctvvodd arnom ni ar ol darlleniad Hod fanwl o hjui. Llongyfarchwn ein hen gyfaill Nathan Wyn ar ei fuddugoliaeth ar yr Enelyn cryn gamp yw gorchfygu cdn-wr ac uchod mewn b..f.dr Genedlaethol Uno nodweddion penaf yr Eisteddfod yn ddiau ydoedd atal gwobrwy- on, ac y mae yn amlwg nad 'o'u bodd' y gwnelai y beirniaid hyny. Pi dwymyn ddaeth dros y beirdd eleni tybed? !Ni hyderwn y gwnel Eisteddfod Le'rpwl iawn mawr ? dros y diffyg fa ar yr haul eleni. Peth) i'w gofio yn ddiau ymweliad y teulu Celtaidd a'r Eisteddtod cavvd cynrychiolaeth dda o honynt; credwn fod hyn yn gntn yn yr iawn gyfeiriad. Disgynodd yr Highland Jig ar lwyfan yr Eisteddfod fel disgyuiaudydyn rhyw 'fod gvvaharddedig,' ac y mae yn amlwg i'r ddawns gynhyrfu dwfr y teim'.ad Cymreig i'w waelodion. Sicr genym na 'chwanegir yr olygfa hon mwyach vn ein Gwyl Genedlaethol: mae yn hollol aaghyd- naws ag arferion ein cenedl ni, er hwyrach ei bod yn cydweddu ag arferion cenedloedd ereill. Mawr oedd doniolwch y beirdd yn nghylch yr Orsodd, &c. Teimlem fod Dyfed yn taro yr hoel ar ei chlop bob cynyg. Y mae gobaith o gem Gurnos' bellach, os mai gwir y si fod ein can yn dlawd: Doniol fydd gweled y coed gwern yn tyfu ar ddwy-gern sydd wedi bod yn ddigon moel, byd a'i gwyr! Hynyna yn Eifitoddfodol. Wel, heddyw yn blygeiniol, ar gefu pobo olwynfarch, pwy ddaeth i mewn yn sydyn i ymano a'r cwmni yma oad dan gyfaill o'r iawn ryw, ac awenyddion o'r pereiddiaf—nid amgen Alavon a Thegfelyn. Teimlem oil en bad yu ychwanegiid dirfawr at ein dedwyddweh fel cwmni. Pwy fel y beirdd pan gyfarfyddant, a phob cledd yn huno yn y wain ? Treuliwyd darn o'r prydnawn ar y traeth, ac yn yr hwyr aethpwyd am tua dwy filldir o daith ar draws caeau a llechweddan grugog, a thrwy goedwig fysgodol, hyd at y rhaiadr arddunol a el wir istyll y Cafn. Yno y gwersyllwyd. ac nid oedd ball ar yr hwyl englynol. Cyfansoddwyd cryn ddwsin o honynt; a phe buaswn yn gallu en galw i gof, buasai yn dda genyf eu rhoddi yma. Yr oedd y cwmni tua dau ddwsin,ac ni fu erioed gwmni rhadlonach. Tebyg y saif y cwmni heb ei dori i fyny am wythnos o leiaf. Mae y tawelwch hyfryd sydd yn gwylio y llanereh brydferth hon yn falm gwirioneddol i ysbryd llnddedig; y mor glas-loew yn ensann traeth prydferth a manteisiol i ymdrochi. Y funyd yma, gallat weled o'm harsyllfa lu o ddyeithriaid o dreft Lloegr, ac ereill. yn nofio fel pysgod yn y dyfroedd bywiol. O! y fath afiaeth a hoenusrwydd Nid rhyfedd i rywun gzti-iii-I 0, na byddai'n haf o hyd Wet. rhaid sychu y pin, canys mae y cwmni yn galw ar i minan ymuno am dip i'r dyfnder mawr. Cofion cu, Yr eiddoch, Awst 9fed. J. T. JOB.

rlHOMAS & Co. Commercial Stre Aberdare, for Jewellery & WedtfingRingy