Y Goleuad

O'r diwedd y mae pob tebygrolwydd y ben- dithir Cymru â Pblif Ysgol. Y mae y PwyDgor eisoes wedi penodi y Parch. Thomas Charles Edwards yn Benaetb, ac y maent yn awr yn anfon ceisiadau allan am Athrawon mewn leith- yddiaeth, a Gwyddoniaeth. Agorir sessiwn gyntaf yr Ysgol ddydd lau, Hydref y lOfed. Yr ydym yn deall fed amryw wyr ieuainc eisoes wedi gwneyd eu meddyliau i fyny i geisio mynediad i mewu; ac y mae y PwyDgor wer/i darparu exhibitions o werth ugain puut yr un i gydymgais am danynt ar ageriad yr Atbrofa.

Cynhaliwyd Arddangosfa Own a Dof-ednod yn Mangor y dydd olaf o Gorphenaf a'r dydd cyntaf o Awet. Dywedirfodyrhanfwyaf, feaHai, o'r cwn goreu yn y deyrnas yn perthyn i foneddigion yn Ns;og]edd Cymru. Yr oedd Mr. Pryce, Rhiwias Mr. Smith, y Faenol; a Mr. Lkwetyn, Rhydyfen, yn earic pob peth mewn ifurf o wobrau o'u blaen. Syr Watkin oedd y Llywydd, ac yr oedd y Parch. J. Gumming Mac- dona yn mhHth y Beirniaid. Rhoddwyd pleser- daith rad i Ysgolion Sabbothol yr Eglwys yu Nolgellau, Llanelltyd, LIanfaehreth, LlangeJyni)), a Llanaber i Fangor ddiwrnod cyntaf yr Ar- ddangosiad.

Llawer a ddirmygwyd ac a erlidiwyd ar y gor-Brotestant Murphy am ddweyd fod yr offeiriaid Pabaidd yn arffr pethau anweddaidd yn y gyffes-gell; ond y mae yn ymddangos, wedi'r cwb],fod]!awerowirynypeth. Y dydd o'r Niten dedfrydwyd Abbe Hue, offeiriad Limes, yn Ffrainc, i ddeng mtynedd o garchariad, gyda Haiur caled, oberwydd iddo ymddwyn yn an- weddaidd tuag at bedair o foneddigesau ieuainc pan oeddynt yn myned ato am dderbyniad i'w cymundeb eyntaf. Yr oedd y pethau a wnaetb yn rhy fnaidd i'w hadrodd mewn Uya cyhoeddus; ond cyfiawnhai efei ymddygiad ar sailllyfr sydd mewn arferiad yn Eglwys Rhu&in, am ddadienu yrhwnyrerKdid Murphy.

Y mae yu rbyfel blin yn Mwrdd Ysgol Dan- Cynfelin, Sir AberteiS. Bwriada y Wesleyaid adeiladu capel newydd, ac y maent am werthu eu hen gapel i'r bwrdd i gadw ysgo!. Gwrthwyneb- ir hyn gan aelod o'r bwrdd sydd yn Fethodist, M y mae yr amgylchiad wedi galw allan y pleid. iau crefyddot yn yr ardal i'r maea yn erbyn (.0 gilydd. Nis gwyddom pamor bell ymae y naill na'r UaIli'wbeio; ondi'eIdynionaChristion- ogion, dylent arfer pob pwyll ac amynedd i geisio deall eu gilydd. Nidywychydigarian ddim yn werth i bleidiau crefyddol fyned yn benben am danynt.

Y mae Mr. Hanbury Traey, yr aelod Seseddo! dros Fwrdeisdrefi yn cymeryd Hawer iawnoddyddordebynyfyddin. Ymaewe()i cynyg fwy nag unwaith fod oriau segur y i gacl eu troi i ryw ddiben trwy ddysgu crefftiau. iddydt. Oddiwrth adroddiad a wnaeth ar hyn am y flwyddyn yn dibenu Mawrth 31ain, 1871, ymddengys fed y cyfanswm a arbedwyd y flwyddyn hono, er nad oedd end ychydig nifer mewn cymhariaeth yn gweithio, yn un n! ar bymtheg o bunau. Er nad yw Mr. Tracy yn tynu sylw fel rhai o'r aetodau Cymreig, credwn ei fod yn gwneyd cymaint a hwythau o waith yn dawel a di-dr.vst.

Nid yw yn debyg ein bod wedi dywed y dlwedd am yr ymdrechfa rhwng Bismarck a'r Jesuitiaid Y mae penaeth yr urdd wedi galw cyfarfod o'[ swyddogion yn Rhufain a dywedir fod yn eu bryd newid enwau a gwisgoedd y J esuitiaid a yrwyd aJlan 0 Prwsia, danton yn 01 i wasanaethu mrwn urddau a i arcs o fewn y w]ad. Nid ydym )ti yn tybied y gdlir eu eadw o'r wlad gan Bismafck na Moltke; ond yr amddirfvmad goreu rhag eu hystrywiau ydyw yr ofn a gynyrchir ganddynt. Uu o brif amcanion y Pabyddion ydyw enill ymddiried dynion er mwyn cael cyfle i'w troi ond yn awr y mae hyd yn nod tegwch eu hymddangosiad yn rhoddi dynion ar eu gwyliadwriaeth rhagddynt.

Os nad yw y mil Mynyddoedd yn dechreu, y maerhywbethpurdebyg. Ymaecwmnisydd yn darparu tai i weithwyr a chjeiftwyr wedi prynu darn 0 dir oddeutu deugain erw 0 faintioli yn Wandsworth, yn Hundain, gyda'r diben o adeitadu oddeutu 1200 o dai arno. Byddant yn dai helaeth, a phob cyBeusdra yn perthyn iddynt. Darperir ysgolion, ystafeiioedd darUen, a JIeoedd i gadw cyfarfodydd cyhoeddus mewn tteoedd cyneus.abyddchwareudiraUeigadwystorfa gydweithredol yn perthyn i bob clwb o dai. Gwaherddir codi tafarn yn agos iddynt. Gosod- wydygaregsy!faeny3yddo'rmis 'hwn gan larllShaftesbury.

Nid yw yn annhebyg y ceir gwared yn fuan o'r Arglwydd GangbeUydd. Y mae ei tygaid yn py]u, a dywedir fod ei ymddiswyddiad wfdi ei roddi yn Haw Mr. Gladstone. Yn ol pob tebyg, ei olynydd fydd Syr Roundell Palmer, yr hwn sydd yn awr yn gweithredu fel Dadleuydd yn L!?s Cyflafareddiad yn Geneva. Rhoddir can- moliaeth uchel i'r Argiwydd GangheUydd fel dyn cywir a chrefyddo), a Rbyddfrydwr trwyadi, pan y mae eraiH yn rhy fynych yn troi yn Rhydd- frydwyr yn unig er mwyn ma:ltais ]ddynt eu hunain. Hir gonr ef ymysg y Cymry M un a daflodd amheuaeth a fyddai gan y Saeson ym- ddiried yn nedfryd Barnwr Cymreig, ac am hyny a roddes i ni-yr hynod HomeMham Cox. Bu Ymerodres Pfrainc a'r Tywysog Ymerodr. otydyddo'rbIaenyndringoBenNevis,y mynydd uchaf yn Scotland. Cychwynasant i fyny am naw-ond drwg genym weled mai bore Sabbath ydoedd-a chyrhaeddasaat y top erbyn pedwar yn y prydnawn. Yr oedd y diwrnod yK hynod boeth. Gwnaed y rhan gyntaf o'r daith ar ferlod, a'r tair mil o droedfeddi diweddaf ar draed. Cawsant olygfa odidog; nid oedd cymaint a chwmwl ar yr awyr. Dychwelasant erbyn naw o'r gloeh yn yr hwyr. Oddiwrth ei holl gellid meùdwl fod yr ymer- odres yn wraig 0 arferion bywiog, ac yn tam ragorol. Bu yr ymerawdwr ei hun hefyd yn Uundidn tua'r un adeg, a dywedir ei fod yn edrych yn wetl nag erioed. Featlai ei fod yn cael ambell i tygedyn o obaith. Gwnaeth corfF. oriaeth Paris gals am ryw weddillion o eiddo Napoleon y Cyntaf i'w cadw er's ychydig yn ol a dengys hyny nad yw ddim wedi hotlol farw, er mai y Gwerinwyr sydd yn awr mewn bii. Er cymaint o bwys a roddir gan Livingstone ar ddarganfud tarddle y Nile, ymddengys ei fed yn fwy awyddus o tawer am sychu i fyny S'rydia)i y gaethfasnach felldigedig sydd,yn dwyn oddeutu 20,000 yn Bynyddol o drigolion melynddu Affrica i gaetbiwed. Ar y Red o'r mis hwn, ymwelodd dirprwyaeth Sg laril Granville i wasgu ar y Llywodraeth y ddyledswydd o ddefn- yddio moddion effeitbiol i lethu caethfasnach yn Neheudir Affrica; a dywedai yr larll ei fod eisoes mewn cymundeh & Hywodraethau tramof ar yr achos, a'i fod wedi derbyn atebion Safriol. Y mae Llywodraeth y deyrnas hon yn Uawn Ilygaid, a'i dyianwad er daioni yn annhraethol ar y byd, er cymaint a feirniadir ami. Y mae yr hen wron Thiers wedi gadaet Ver- sailles a myned am ei haf i TrouviHe. Pe buasai yn dewis, gallasai ddefnyddio y daith yn foddion i dynu al]an frwdfrydedd :y bob! ar byd y Sbrdd, ac i wneyd arddangosiad i wiedydd Ewrop, fel y mae pob tebyg y buasai teyrn gwan yn gwneyd o'i uwchanaeth. Ond y mae Thiers yn wir frenin, heb eisiau clustogau i'w ddat i fyny, ac felly aeth i'w daith yn y gerbydres arfero!, ac yn y modd mwyaf diymhongar. Er mwyn seibiant' y mae yn proffeau myned yno; end nid oes dim seibiant i ddyn meddylgar. Felly ni a gawn ei fod yntau yn meddwl cymeiyd ei wyliau trwy weted pro6 gynau, arotyga trefniadau y fyddin, ac edrych dros gytundebaa masnachot, heHaw ei orchwylion cyifredin. Nid oes dim marw'a fyw" i ddynion fel Thiers, a Bismaric, a GIadetone, ie, a Plus IX. Cynhyrfus iawn fu yr etholiad yn Rbufain. Yr oedd yno dair plaid-y Rbyddfrydwyr, y Rtdicaliaid, a'r Offeiriaid. Yr oedd yn ymran. iad rhwng y Rhyddfrydwyr a'r Radicaliaid, ae yr oedd y naill yn dilorni y Halt yn ddiarbed. Dywedai Riccioti Garibaldi fod y cbwytdroad wedi gwneyd defnydd o'r Pab a Victor Immanuet i a'ur6o undeb cenedlletbol; ond yn awr, gat fod hyny wedi ei gwblhau, y gaHent wneyd hebddynt.