Y Genedl Gymreig

I TY YR ARGLWYDDI.  DYDD L" Clr.vofror 25?'n.—Daeth yr t Brglwyd," y" u?"y<l ych;dl<; fynydttU wedi I ?d I'll, -if,, Ili?l"gylw0 ddvddurdt b eyffrediaol.

I TY Y CYFFREDIN. DYDD lAu.-Cyinerodd y Llefarydd y gadair yn fuan ar ol tri o'r glocb. Mr Samuel Smith alwodd sylw at werth- iant diodydd meddwol yn yr India. Mewn atebiad i Mr T. E. Ellis, dywedodd Mr Ritchie eu bod yn bwriadu yn ystod y tymhor wneyd archeb ddarpariadol i dros- glwyddo rhai adranau o'r Llywodraeth i'r Cyogborau Sirol o dan Adran y lOfed o Ddeddf y Llywodraeth Leol. Bygythiad y MilwriadSaunderson, ) Ur T. P. O'Connor a alwodd sylw at araeth a wnaed gan y Milwriad Saunderson yn yr lwerddon, yn mba un y bygythiodd wrthwynebu Ymreolaeth gyda byddin o 50,000 o wyr, ac a oedd y Llywodraeth am erlyn yr aelod dewr ac anrhydeddus. Mr Balfour i ddywedodd nad oedd y bygythiad ond yn eroyn Ijywodraeth ddy- chymygol. Yr oedd yn ddigon buan iddynt erlyn y milwriad dewrwych ar ol i'r cyfryw lywodraeth gael ei bodolaeth o wlad y brsuddwydion (chwerthin). Mr T. P. O'Connor a ofynodd ai onid oedd y fath iaith yn tueddu i gyffroi rhyfel gar- fol -(clywch, elywch)-yn erbyn eyfraith a ellir ei phasio gan y Sonedd Ymherodrol ? Onid oedd y Llywodraeth wedi bod yn erlyn am fygwth personam dychymygol ? (clywch, clywcb). el Mr Sexton, wrth weled anmharodrwydd y Llywodraeth i wneyd dim yn yr achos, a rhoddodd rybudd y byddai iddo alw sylw peltach ato. I T Cwnttabliaid Gwyddelig a Pigott. I Mr Libouchere a ofynodd i'r Put Xøgnt- enydd a oedd ei sylw wedi cael ei alw at y ffaith fod dau ^wnstabl Gwyddelig wedi cael eu gwysio gan un o gyfreithwyr y Timet i gymeryd gofal o Pigott, ac a oedd y cwnstabl- iend Gwyddelig i fod at alwad gornchwyi. wyr y Times.. Mr Balfour a gymerai arno fod yn dra nawybodus yn nghylch y mater, gan ddweyd na roddodd Elf orchymyn na cnaniatad i'r perwyl hwnw. I Cottau y Ddirprwyaeth Arbenig. Mr John Ellis a ofynodd pa swm o arlan y cyhoedd a watiwyd yn barod gyda'r Ddir-j prwyaeth Barnellaidd, I Mr W. H. Smith a ddywedodd mai., 1384p 12s 2c; ac mewn atebiad i gweatiynan pellach, dywedodd nad oedd y Llywodr- aeth yn bwriadu talu costau y Pimeeyia y cynehaws dan sylw. Sefyllfa y Cyfreithiwr Cyffredinol. Mr Healy a alwodd sylw at y rbsn a gymeradd y Cyfreithiwr Cyffredinol yn nglyn A'r Ddirprwyaoth Barnellaidd, a dywododd y byddai iddo gynyg y pender- fyniad canlynolFod y Ty hwn o'r faro fod y Cyfreithiwr Cyffredinol wedi fforffetio M rnddinedaeth (cymeradwyaeth uchel). T Ddadl ar yr Anerchiad. Mr Shaw Lefevre a aeth yn mlaen gyda'i sraeth ar weiliant Mr Morley. 'Condemn- iodd waith yr awdurdedau yn rhoddi gwas- einaeth yr beddgeidwaid i edrych ar ol bndd- iannau y lleiafrif, tra y mathrent eiddo y tawyafrif dan en traed <clyweh,-clywch). Mr Chamberlain a ddywedodd y dylent, cyn condemnio gweithrediadan y Llywodr- aeth, wybod rhywbeth o wladweiniaeth y Llywodiaeth oedd i'w dilyn Nid oedd, 'j tynged yr Ymherodraeth i ddibynu ar waith- un aelod yn cael tori ei wallt,.ac aelod arall ] yn gwrthod cymeryd ei bwyso. Hyd yn nod j pe profid y creulonderau honedig yn erbyn rhai aelodan, nid oedd byny yn rbeswm digonol dros ddiswyddo y illywidraotb, na pheri iddi gyfuewid ei chwre. Baich ei syiwadau oedd beio tawedogrwydd Mr Gladstone ar ei gyallun ef i lywodraethu yr lwerddon. Siaradwyd yn mhellach gan Mr Bradlaugh yn mhlaid y gwelliaut, a Mr Mattinson ac ereillyn erbyn. Yn ddilynol eymerodd grya ymgecraetb le cydrhwng Mr Healy, Mr T. W. Russell, Mr John Dillon ac ereUI yn nghylch tria- iaethau yn aelodau Gwyddelig.

I TY YR AKGLWYDDI. I DYDD GWENKE.—Ni eisteddodd y ty bena ond am ddeugain otunyd, ac ni bu dim neill- duol ger bron.

CYMDEITHAS BYWYD fSWIR- IOLI YR EQUITABL YN YB UNüL DAL\ETHAU\ (Parhad o'r rhit}¡1i. diweddaf.) Yr ydym wedi dyweyd i'r Equitable gych- wyn yn 1859, ond ni ddechreuodd wneyd masnach yn y Deyrnas Gyfunol hyd 1867. Yn y flwyddyn hon agorwyd awyddfa yn Prince-street, a phedair bynedd ar ddeg at ol hyn cymerwyd meddiant o adeilad yn y lie y maent yn awr, 81, Cheapaide. Y mae y gangen Btydeinig wedi ei chymbwyso fel y mae mewn effaith yn swyddfa leol, AC ni bydd i ddalwyr polioy golli dim o'r man- teision wrth ymwneyd i chwmnioedd lleol. Y mae y swm o 100,000 yn y Bank of England yn enw ymddiriedolwyr fel diogel- iad arbenig i ddalwyr policy Prydeinig y gymdeithas. Y mae y "semi Tontine policy" wedi profi ei hun yn fwy poblogaidd yn y wiad hon nag unrhyw ffurf o yswiriaeth, ac arbenig- rwydd yn perthyn i'r Equitabl. Gwahan iaethu oddiwrth yswiriaeth arferol mewn un path pwysig, oblegid cyfana egwyddor y "Tontine" gyda phrif fanteision yswiriaethau arferol. Ar ol tair blynedd nis gellir ei amheu, a thelir yr arian mewn achos o far- wolaeth gyda y derbynir prawfion boddhaol o farwotaeth yn awyddfa y gymdeithas yn Liundain. Y mae y polity yn rhyddfrydig yn ei amodau, gan roddi i'r neb sydd yn yswirio y dowisiad o bum' cynliun yn niwedd y cyfnod Tontine. Y mae yn rhoddi sic- rwydd am gyfran o'r hyn euillir, a chan fod y gymdeithas hon ya meddu mwy o enill ariasol nag unrhyw gymdeithas arll gellir disgwyl y bydd y manteision yn fwy. Dyma eglmreb o'r modd y mae yn gweithio, yn seiliedig ar brofiad y gorphenol. Ni rydd'yr enghraipht hon ond dangosiad gwan o enill- ton y dyfodel, yr byn yn ddian a amrywia 'drwy gyfnewidiadau mewn gwerth mas- nachol, marwolaethau, &c. Gall parhad y swm isel o elw a geir yn bresesol ar fudd- soddion, dueddu i ostwng yr elw ar policiet ddeuant i rym yn y dyfodol, a'r oil a all llyfrau 7awiriol ei wneyd ydyw rhoddi engreigbtiau sylfaenedig ar feofiad. Rhaid i'r dyfodol edrych iddo ei httc. Policy oes Rhif 89,704. Taledig mewn 15 tatfad blynyddol. Rhoddwyd allan yn EbnH 13eg, 1&74, ar fywyd preawylydd yn Lancaster, Lloegr. Swm y Policy 500p. Cyfnod Tontine, 15 mlynedd. Oedran, 34. Premium blyn- ydiol, 19p 10s 10c. Y oyfanswm a dalwyd mewn 15 mlynedd, 293p 12a 6c. NY dewisiad o bnm' cynliun a roddir i 011 yn dal policy ar derfyn y cyfnod Tontino. O'r rhai hyn y tri phwyeicaf a ddangosir yn yr hyn a ganlyn <1. Cash valae. £ 8 c OoolliøtiDg of Reserve lf227 17 5 and Surplus 134 16 2 362 13 '7 2. Paid up value 79.5 0 '0 In all cases where the paid-up value is larger than the original amount of assure nee, a satis- factory certificate of good health must be furnished, or ;the excess must be drawn on a cash basis. 3. Cash surplus 134 1 Under this settlement the policy- holder withdraws the surplus in cash, and retains the original policy, which is now fully paid- up. Yr ydym wedi dyweyd digon, sr dl edrych r bob cyfeiriad acgwneyd pob math o brofion, i ddangos fod yr Equitable yn deg yn hawlio i fad yo aeyegy rhai mWfaf (J swyddfeydd yswiriol y byd, os na eill fyned gam yn mbellaeb a iuwlio bod y flaonaf. Sefydlwyd yr Equitable gan brif faanach- wyr ac arian wyr New Yerk, y rbai a ffurf-11. iasant en huaain yn fwrdd o gyfarwyddwyr, a dowisasent fel swyddogion gweitfciol ddynion wedi cael ymarferiod mewn gwaith' yswiriol. Y mae y bwrddtyn awr yn cyn-, wys 52 o gyfarwyddwyr, ac y mae llnaws ohonynt yn brif fasnaohwyr yr Und, Dalaethau Ymddiriedolwyr a chyfarwydd- wyr Lloegr ydyot y rhai a ganlyn :— Y Gwir Anrhydeddus IAML DINBYCH. Y Gwir Anrhydeddus IARúL KINTOEE. Syr JOSEPH C. IAg. Deil yr cchod ddiogeliadau m lOO.OOOp lfi. y'BaLk If England fel sicrwydd neillduol l'r dalwyr policy Prydeinig, gyda gallu, oa yn angporheidiol, i werthu achymhwyso eniilion at daliad policitt addfeo, ac ym-1 gymer y gymdeithas Ag ail-oaod y diogehad- au a werthir o dan y gallu uchod. Bwrdd Lluna in. TflOMis BROOEB, Esq., Armitage Bridge, Huddersfltfld. E. H BAYLEY, Esq. (Messrs E. H. Bayley & Co.) The Hon. Sir ALEXAWPBK HAMILTOJT GORDON, K.C.B. W. SEDGWICK SAUNDERS Esq. M.D., F.S.A. Medical Director (ex officio). London Omces-81, Cheapside, E.G. Secretary of the British Branch—A. MUNKITTRICK, Jun., Esq. (Terfyn.)

OADBUBY*» Rbaoiutely pure Cocoa la mani- fattured by a spuoial process, retaining in a cone-ntrated form all tne fiefib-forming const tnents and invigorating qualities for which the Cocoa bean in famed j

I MARI Y FANTELL WEN. Una VII, Nid oedd neb yn fwy poblogaidd na Mad J? endigaid, fel y bedyddiodd oi hun, ac fel yr hawliai i bob un o'i holynwyr ac ereill ei galw. Fel y bedyddiodd ei bun ddarfa i mi 1 grybwyll onide 7 Ie, digon gwir, hyny a ddarfu iddi wneyd befyd. Fol y crybwyH wydynBMnorot.gwnaeth bw)pnd iddi ei hun od?r Heehen fwr, U^ D yn y cefn, ac un ar S bobkju dd; ag? eu <i)ydd I M y gai)M oaod ei breichiau i orphwys I rnynt, gan ymgynal a sicl hnnoian I i fyddai yn hwyr ac yn gyfan yn meddiaut y dylanwadau oddiuchod, fel ysierhai y byddai icdi gael ei meddjauu yn fuan ar ol dechreu ei phregeth. Mor faan ag yr elai i'w ebysigrfa, gwelid hi yn taflu ei golygou tuag i fyny ac yna estynni ei dwylaw i gyfeiriad yr entryeh. Gwelid hi bob amser yn eyflym symud ei gwefusau, fel pe yn adiodd rhyw fath 0 ym- adroddioo nen .weddi dawel, ac anhyglyw oud i'r un uwchben. Chwareuai a chwytiai y naill law fel y Hall i wahanoi gyfeiriadau fel pe buasai mewn ymdrech egiiiol i gael gafael mewn rhyw weoedd neu raffau a grogent uwchben. Ymddygai yu gyffel. b i fel gwelwyd un wedi mvned i obacb mewo craig fawr yn taflu tros ei throed fel y dywedir, ac yn methu gwoeyd ei ffordd oddiyno heb i ryw gar neu gyfaill fwrw rhaff tros y dibyn, fel y gallai ei achubwyr ei dynu i fyny a'i wared o'i enbydrwydd. Lawjr pryd, fodd bynag, gwelwyd ef yn estyn y naill law ae yoa y llall i ymdrechu cael Rafael vn v rhaff. ond yn methu IlwyHdo am ysbaid, am y byddai yn siglo yn chwyrn ambell dro tuag ato, ac yna yn mhell oddiwrtho. Ambeli dro, fe welwyd y cyfan yn ei ffwdan yn taraw penau ei fys6dd yn erbyn y rbaff, yr hyn a'i sigl hyrddiai yn ddigon pell o'i afael, ac a bat odd yn fynych i'w waredistaeth gael ei gohirio oherwydd ei aflerweh ei hunan. Yn y wedd yma yn hollol y canfyddid Mari ar ol iddi esgyn i'w chysgrfa. Chwar- euai a chwifiai ei dwylaw am hir yspaid, a llygadrythau tuag i fyny fel pe yn syllu yn awchus ar ryw wrthddrych ii, ganfyddai ac a hoffai feddianu neu gael gafael arno. Par- ablai yn ddystaw, ac ambell dro clybuid hi gan y "cenadon mynwesol" yn llefain ar ryw allu neu yabryd ei chyfnertbu i gaei garael %I Mor fuan ag y llwyddai, fellr bonai hi ei bod wedi gweeyd, dirdynai yn fin ac yn fuan, gan daflu y naill law o flaen y llall, fel y gwelwyd un yn tynu arall i fynu y clogwyn, neu fel y gwelwyd un yn tynu tant neu west o'r afon neu lyn yn y dyddiau gynt, pan na fyddai neb yn meddwl nac yn son fod dull o'r fath i bysgota yn anghyfreithlawn. Mynai hi a llwyddai i fesur i argyhoeddi llu fod rhaffan yn cael eu gollwng i lawr iddi o'r fangre uwchben, a'u bod oherwydd twyll pehod yn gwibio ol a blaen fel ped yn cael eu hysgwyd gan gorwynt, fel nad allai lwyddo i gael gafael arnynt am yspaid. Heb hyny nid allai fod o un gwasanaeth. Buasai yr un mor briodol iddi daflu ei phen- wisg ya erbyn y gwynt, neu droedio nyth cacwn, & meddwl "Ilwyddo yn ei chenad- aeth nefol," heb gael gafael ar y rhaffaii a oliyngid i waered o fewn ei ebyrhaedd, yn bebyg i'r llenllian fawr a welodd Pedr gynt. Ond mor fuan ag y Ilwyddai i gael gafael, tynai gyda'r fath awch ac yni, a syrthiai arni y ddawn werthfawr 0 brophwydo a phregethu yn rhwydd a hylithr. Tynai a derbyniai, a gwnai y fath ytftdumiau a moethau ym- ddangosiadol, fel yr ofnai rhai o'i dysgyblion iddi ffrwydro dan effeithiau llawnder y dylanwadau a dreiddiai i mewn i'w chyfan- soddiad. Ar yr un adeg ag y dirdynai ac y mynycb luchiai y naill law goruweh y llall i dynu yn rhaffau yr addewidion fel yr hawliai; ond nid atiai un llygad weled fod rhaff na rheffyn yn ca,,1 ei ollwng iddi; atllwysai allan o'u genau yn bistyll yr hyn a ddadguddid iddi. Nid oedd dim nad allai wneyd ond iddi unwaith Iwyddo i gael gafael yn rhaffau yr addewidion, tra o'r ochr arall nid allai wneyd dim hebddynt. Yr oedd yn gynar yn Mai pan yr aillwys- odd allan o'i phfilpnd, yn gyfagos i'r fan y saif Penyglanau, yn Maentwrog. Nid oedd eto wedi bedyddio eiTiun, er ei bod yn gwisgo "mantell won." Nid oedd eto yn Mari Fendigaid. Nid allai gyrhaedd y safle hoilo chwaith ond trwy ddringo gyda'i holynwyr i gopa uchaif y Manod, gerllaw Ffestiniog, yr hwn a saif rbwng Cwm bwa wydd a Chwm Teigl. Yr oedd hyny i gymeryd He y Sul dilynol yn y fangre a nodwyd. Nid oedd hyny chwaith I gymeryd lie heb bnrotoadau mawrion yn ffaenorol. Yr oedd cylch c ddeuddeg careg fawr Lgaet ei wneyd. Byddai raid i'r cyfryw fod yn hollol grwn, ac yn nghanol y cylch yr oedd pulpud-y gysegrfa i gael ei gyfle-dim oud tair llechen fetya flaenorol. Yr oedd iddi lu o ddyrchafolion, wedi bwrw ger ei bron eu harfau i lawr ar ot y bregeth gyntaf, ac yn barod i'w dilyn trwy ddwfr a thâo, ped yn angenrbeidiol, ac yn MHol foddlawn i'w gwasanaetbu ddydd a nos, a gadael pob peth er ei mwyn hi a'r achos goren," fel y gatwent ei hatbraw- iseth. Ni adawodd i fynyd o amser lithro ym- aitb cyn ymlwybro i gopa y Manod i wneyd y cylch ae i adeiladu ei pbwlpud, yr hwn oedd i fod y prif bulpud a'r prif gymundeb 5'r byd tnhwnt i'r lien nwciiben. :Dymaoedd y prif le i addoli--y brif dem!. Gallai yms. ddalcymundeb agosach a mwy uniongyrchol. I Yma gallai gael dadguddiadau and allai o gwbl mewn Ileoedd eren. Y ma yr oedd i gael ei bedyddio yn Fari Fendigaid. Yr oedd i gael ei bedyddio gan !law anweledig gydag eira un-nos. Byddai i hwnw gwympo i am ddeuddeg o'r gloch y Sadwrn dilynol, a II pbarhau i gwympt) o diieuddeg hyd wawr- iad y boretu Mor fuan ag y byddai i'r cwympiad beidio, yr oedd hithen i wneyd ei ffordd i'r pulpud, pryd y byddai i ymwelydd o fyd yr ysprydoedd ddyfod i'r cylch a 1 thaenelln haea dew (fr eira dros ei holl td- eilwaith, fe) y byddai ya wen—tra heb ei ] mantell-o'i eawdl i'w choryn Tra yr j oedd pob un i fod yno ar y pryd y byddti y bedydd yn cymeryd lie, yr oedd gorchymyn j caeth wadi ae) ei roi i bob an orwedd ar y ddaear, ya llonweddol gyda'r gwyneb yn isaf, ac yn y fath fodd fel nad ellid gweied j llewyrch-y ddau lygad yn gadarn yn ghauad- T 4ol nad ellid gwelel dim o'r gweithrediadau a ddygid yn mlaen. ¡ Nid oedd un i symud llaw na throed, na i chwythu, 08 gellid fXJidio, tra y byddai y I bedydd bendigaid" yn cael ei ddwyn yn mlaen. Nid oedd eat i goci chwaith hyd ccs y byddai iddynt glvwed y floedd yn cael ei 1 hoi, "I fyny Yr oedd y floedd hono i ¡"gae! ei rhoi allan, nid gan Mari," ond gan y cenad nefol a fyddii yu eael,ei anfon i'w iedyddio. Hwyliodd holl olynwyr Mari gyda hi i ^ned i gopa y Manod, y nos Sadwrn mewn dadl, Yr oeddent yn eychwyn tua deuddeg, neu feallai yn gynarach, o Faentwrog. Fel y gwthient yn arafaidd tuag i fyny, dech- reoai yr eira, er syndod, gwympq, yr hyn nid yw yn arferiad mynych yn Maj, ond eto gwelwyd ef yn gorchuddio gwyneb y ddaear yn drwch tew lawer blwyddyn ar ol hyn. Cya iddynt gyrhaedd yn agos at y eylch, yr oedd yr eira mor drwehus fel y teimlat amlu y dylasai fod wedi ymwisgo & bagan eira," yr hyn a fuasai yn diddosi ei draed. Nid oedd dim i'w wceyd ond ym- rwyfo yn alaen, fel y gellid bod yno erbyn yr adeg pryd y byddai i Mari gael ei bed- yddio yn Fari Fendigaid. Yr oeddent oil i fyned yno, ac eto nid oedd i gynifer ag lID gael y fraint a sylwi ar y bedydd. Yr oedd 1 fod yn guddiedig hollol i bawb ond Mari ei bun. Nid oedd hithau chwaith i allu gweLed na theimto dim byd pan fyddai yn myned yn mlaen. Nid oedd dim eira chwaith ond yr eira oedd 0 fewn y cylch i gael ei daenellu ac i'w osod yn drwch tew fel arwydd o fedydd. Dyma hwy yn cyrhaedd byd derfynan ollanol v ovlch ac mewn eira at eu fferau. j JS149 O'R NANT.

I Er cynyg ldysy^ ni ? !-o'M llwno, Af i'r) pr, Afall?n,cifhed fally. 0'r taad, af yn 61 i, ? tv I r VICTOLINE HOWELL JONES ydyw Feddyginilleth fwyaf llwyddianus ac etfeitbiol a ddarganfyddwyd erioed at lwyr- wella y T l C DDANODD, I TIC, NIWRALGIA. Gwaew drwj y danedd i gyd, drwy'r Gwvneb (Faceache), a'r Pen, Gums dolurns a chwydd- edig, vc, Mae yn taro yn uniongyrchol ar wraidd y drw;, yn cryfhau y Nerves, ae yn clirio yr achoa o'r drwg o'r Ystumog. Rhodde wellhad trwyadl nid am fanud, ond am flyn- yddoedd. Cannoedd o dystiolaethau o bob parth. Dyma rai o'r diweddaraf: — Llaindelyn, Iouawr 12fed, 1889. Mr Howell Jones, Anwyl Syr,—Yn ddi- betrus yr argymhellaf eich Meddyginiaeth ang- hydmarol tuagat wella y Ddanodd, Niwralgia, &C., i sylw y cyhoedd. Methiant fu yr holl feddyginiaethau a ddefnyddiais yn flaenorol i geisio cael gwarodigaetli o'r anhwyldra uchOI. Ond, defnyildiais eich Victolina gwerthfawr, a chefais lonyddwch a iachad trwy. dl trwyd li, a diolcbgar wyf am i mi glywed son am dani, a chaol prawf persouol ar ei rhinweddau.-Yr eiddoch yn ddiolchgar,—HUGH HUGHES, laaindelyn, Llanddeusant, Valley, R.S.O. Waenlwyd, January 16, 1889. Mr Howell Jones, Dear Sir,-Just a wo d to inform you that I received the bottle and it has done my mother a !ot of good. P'ease for ward me another hottle of your 2s Victo'ine for wh:ch I enclose stamps.-Youra truly, ANNE DAVIES, Waenlwyd, Clydeg, Llan. fyraacb, R. S. O. I'w chael mown potelau Is l ie, 2 a 3a 6c yr un, gin Druggists a rhai Grocers nen yn rhad drwy y post am dair ceiniog ychwanego) oddiwrth yr unig wncuthurwr- M. HOWELL JONES, A.P.S CHEMIST, &C., HIGH STREET PHARMAOY, TOWYN, MERIONETH Wholesale at D. Jonas & Co.. Opel Hughes &. Co., Ajrton & Saunders, and Wholesale Dnisgists. OYSTAL AG A IT R YDYW I Pelenau Brandreth (GOFICH DDDIE DIG A SIWGWR); IB, A OWELL HEFYD, '? mM PELENAU BRANDRETr< yn ..nmhriM*dwj !el Med'ly¡uiaeth Dealuaidi; dyad eu cymeryd pan lydd? Cur y. y P. A.b ?yld?, y? Iau, ac A..h.f,, drCŸ.r;On,tl'i:r b"d .lre: evffelyh; y ""0 crmNyd u. "houyntyDddyddiolAr 51 cir,w wedl gwelUt yr acbui??)n g-.?-b.f o 4AM. DBEULTAB: v mae ?"eryd un bob not yn tier < DD. BTDfiWCH YN sICa 0 OFYN AM BELENAU BRANDRETH (SIWGWR-ORCHUDDIEDIG). fgT 40 yn mhob bocs. Prii SWLLT. AOEKOT 22, HAMILTON SQUAJUI BIRKENHEAD. 0 BWYS I FFERMWYR. DRWY BENODIAD BRENHINOL I'w llawrbydi y Freohines, d Warant Neillduol, dydtiiedig Bbagfyr 27am, 1865, 1 Dywysog Cymru, drwy Warant Neillduol, dyddiedig ywysog y'°'' Chwefr6r ??j 1886. "o, y "BROWN CHEMICAL EXTRACT DAY, SON, A HEWITT, YR bwn a ddywodir sydd yn wertb gini y bo^el fel esmwythydd p-. i iro y g,oth .1 dygi.d Ll. urn Oen. Yma^yntynu y.??ith bob ?ny.id gweu- wYDig, ac feUy yn atRI madredd, ac y me yn ddigyff- -,E at bob math n friwiau a chwyadiadau ar Wartheg a Defaid, a th?thi b,i??dig. Pris, 2s 60, 3s 6?, a 7. y bofcel. "HYLIF KWYOL" DAY, SON, A HEWITT AFARWEIDDIA boon mewn ff.?dd yfddol a, Wa?th g a defaid, syill yn .?yth, y. v. neu mewn perygl ar 'i"Y"; obJegid rhydd esmwyth. nl?. "w "?d i, ff bob amser G6 11 chiad Co6h i gryfhau y gian. Pri. 1, 9C y botel; Y20? y d..i.. "ar ..CHIAD COCH" DAY. SON A HEWITT, I QYDO o enwogrwytJa mow,- &;i ei .4 eithi- buan a O rbyfeddol pr &(fil hiint ac enyniad ar ddfid B gwartheg, rhoddir dho ?;?t ddi neu ddau ?- ac ycb'ydig wedi y dygiad. Bydd ghmbad y Ddafad a'r F.??h b.r .itb, ll..th b.?, cyflawn, ffc iach 'w hanifeiliaid. 3, 6c y dwsin i. Dd.fid. 13s y dwsin Wartheg. D.&R/1o<idir cynghor yn rhad ae a1l1 ddim pn ein MrT G. Hewitt, M.t tC.V.S#, Lbmdain, RHYBUOD. Goeheler efelychiadau lIiwielig, gylwer ar yr en. ROYAL ANIMAL MEDICINE MANUFACTORY 22, DORSET STREET, LONDON, W. pSOSPHODYNE J^R. ^ALOR am Bum Mlrned4 ar Hugain syAd wedi cynhul ei enw da drwy'r boll fyd fel yr uttig Feddyginlaeth D;J,yoge!, Ymdditiedlawn, a Phosphoraidd a ddar- ft.afy,wyd ericed -r gwellhad Darhaol anmhar- ? yr Ymeny?'i, PMiyo, Ditryg CWIg, Breued. ?yditjo PaeatM, d*rfyddiad anamserol y &&UB- oedd Bywydoi, a phob mathe aflechyd ar organaa y Oorph, 1 rhai sydd yn (librnu ar efteithiol- rwydd yr Orgaaau aydol. rhoddi Bywyd. Y mae yn Gwella Diflyg Treuliad a Chlefyd yr Ysgyfeint a'r Galon. GweUa Aflechydon yr iaa &'r Afn. Gwella pob annhrefti ar y Gwaed. Gwella Ddiflj'g Treuliad » Diffyg Archwaeth, Gwella ^rfodedigacth a Gwendid Cyffredinol, A gofala nm roddi yroll o'r Organau Bywyd- ol mewn trefu. Y mae efleithiau y Feddyginiaeth Phosphor aidd werditawr a safonol yma ar Wendid Gieuol ac anhwylderau tyffelyb yn gyflym a pharhaol, ac y mae'r holl Deimladau Annymunol ac Ar. wyddion Poemis yn diflanu mor gyflym neb achosi syiwed. pHOSPFIODYNE D& LALOR a grea Wybwr Gieuol newydd a Mater Ymenvdd drwy gronwi y gwaed &'r Elfen Fywydal Dry danol :ouriddEenh;nt 7; Ymenydd ei hun, a thra yn ddymunol i'r ar- chwaeth a'r ystumog, ni phaela byth a Phuro a Thowychu y Gwaod, ae adnewyddu yn 11 vr Ymenydd, Giau, a'r Gewynau. Y moo ei itt. iau yn y ol i. w canfod o'r dydd cyntaf ar al ei ddefnyddio, d:wy gynydd anarferol yu nerth y Gewynau a'r e wi gyda theimlad o Wroldeb, Nerth, a Chysur, i'r 1Iyo .1\1 y olaf am gybyd o amser mor anghynefin. G^ellheir yr organau at orev wy Bwyd. Y mae yr Archwaeth yn cyn- y n yn rhyfeddol. S itae y Ooluddion yn djfod yu fwy rheelaidd. Cysgir yn dawel ac adfywiol. Daw y Qwyneb yn llawnj Gwefueau yn gochion, y Llygaid yn ddisglaer,y Croen yn glir ac ia;'h,y Gwallt yn gryfach, yr hyn sydd yn dangog mor bwysigyw ei weithrediad ar Organau Bwyd. MILOEDO o dystiolaethau anwadadwy o bot. parth o'r byd, ae oddiwrth yr Awdurdodau Meddygol, y rhai sydd yn profi yn derfynøl y Dy farniad Cyfftedlnol nad 088 ya y byd gwyddono o ymci wiliad Dfinrjiariaeth Phosphoraidd arar w edi derbyc ^yinaiat o glod a chydnabyddiaesc. Gwerthir mewn Potelau am 4s 6c gan bob get- fllydd drw> > byd neu a anfonir i unrhyw ran Brydain Fawr ar ddetbyniad P.O.O. oddiwrtl U- R LALOK'S?HOSPHODYNF L? LABORATORY, HAMVSTEAO. LONPOW, N. W. RIADURON, ORIADURON ORlADURoN.—Oriaduron Anr M Ari.n, C?W-Y-i, Alber s, Jewellery, &c., a gyflenwir ar y gyfundr«fu d iliadol ?..?yth y. wytbnosol ueu tlsol. ,u awl v,,u y buat i la?, a dau fwllt yn flaol u ol by. P 'b Oriawr yn cael ei xw-t. b-' mlynedd. "Quir,rravaelwyr gydag esamplan i un. rbyw ran o L oegra Chymru. Telir sylw dio"d i arch. bfoB. rc'I," lwyr yn eisieu, Anfonir L'$lognes a Price LISLN ya rhad drwy y U thyrdy.-LEON ?IsS?t, 13, L8TfM S:HT,llb\{M1Ñõt?:. 6efyd!wyd 1852. Rhoddir pump y cant yn 01 a rue parod. ¡porod E. D JONES, BILL POSTER AND TOWN CHI F fi 43. THOMAS STREET, BOLY HK-A i' .B -All Orders punctually attenced to e I Uc; 6 on the icofft krva& 2*° -.r  A?D ?OUTH WALES ? B..JNMIT BUILDJ SOCIETY, Estab'Mhed 1872..fne operated 1874. PrMdntairOkairnm. "f Dirlor8 !)r RICHARI)S, oHAKES, £10 ;Ca:. fsUBSCIilPTION, 2s CD PER SHARE PER MONTH. 5foney advanced on Freehold or Leasehold f Property for 5 10, 1">, a »1 2u ,¡oars, to be re- paid by Monthly Listil.mn^, For futtLer nartisulara ntinlv to J.ilin T.lnoii Ac>.ouni",n-, Ma-onic HaJl, Sanr'or, iiauaL'in^tl director. r COUATF COUNCIL ELECTIONS*  GUIDE for the use of Candidates at A the County Council Elections, and as to the Duttea of Age?ta and Office's, by ELLIS J. GRIFFITH, ESQ., M.A., LL.B., BARRI-,TrR-AT-LAW. COPIES IN ENGLISH OB wiaisn. Price One penny, or Six Shillings per 0* Hundred. To be had at the Hfndd Office, Cariiarvon and all B-xikaoUers. 1-1,18 AOXJTUPORR PRIVATE MEDICAL HOME, IPELLENBERG, Hesketh Park, is c03« X ducted is a Private Residence for the reception 01 both Ladies and (,er,' letJldn seek. ing Retirement, Change and Re-i. InvalSs suffering from Paralysis, Neivous and General Debility, ilhpumat/sm, Asrhrna and other Bronchial Affections til ensure the advmtage^ of Efficient Nursing and good Hygienic surroundings. Prospectus on application t3. Dr. Call Weddell. 1426 CAN ivEWYDD BOBLOGAIDD. Yn y ddau Nodiant, Pi is Is, "YR OR NEST" {" THE TOURNAMENT. ") Buddugol yn Kiairddfod Genedlaethol Wrexham, 1888. Y OEJRIAtT CAN MORWYLLT A'R PROF ROWLANDS, B.A, Y OERIJDORUETH GAS WILLIAM DAVIES, Eglwys Gadeiriol Bangor, Mown dau gywrtim->d—i T<nor yn B /"t; i Baritone yn G. Cenir ,y,h Jlwy,Idiant mawr gau ??? ?'?? A LUCAS WILLIAMS. Pob Archebion, gyd. blaondal, i Jane 3.C 12. Jones, Publishers, Llancrcbymedd. 1298 CYLCHGRAWN CERDDOROL NEWYDD YMUNA HUGHES & SON, Wrexham, hysbysu y cyhoecidir ar y lai ION AWR, 1889, y Rhifyn Cyntaf o Gylcbgrawn Cerddorol Jliaol o dan yr enw "Y CERDDOR," PRIF OLYGWYR: MR D. JENKINS, ML] 8. BAC., A MR D. EMLYN EVANS. CYNWYSA ERTHYGWU, SYLWADAU AC'TL^SUilOL, BYWGRA FIADAU, ADOLYGIADAU, A CHOFNODION CERDDOROL. Telir sylw neillduol i GERDDORIAETH Y CYSEGR, a gweithrediadau y Gym eithas Gerddorol Gymreig, Bydd dernyn o Gerddoriaeth gyda phob rhifyn. Pris 2e, drwy y post 2jc. It;)jb. wyr yn eisiau.—Vmof^ner yn ddiocd a Slri Hughes & Son, Publishers, Wrexhan. Yn ator yn barod, P'b, H. Y. 6c S F,, 4c; yn rhad drwy Irp,t, y Bhan GyntaJ o TONAU YR HEN BOBL, GYDAG EMYNAU CYFADDAS- Wedi eu dethol a'u Cynghaneddu gan W. H. ROBERTS, Bromb,,r(,ug,. (diweddoir o. Seacombe). Telerau arbenig 1 GCKHU, i,'yuull,?;dfiodd Chymaflf*. drê;d:rl \5'ir:'oï¡¡f\d..rÎh: ebiaethan acarohebion iVcyfeino yn a)ii? i W. Rob.rts, Woodbank, Bevmb. 'h, Birkealiead. B Fn Nodtani y *olfa. Y PERL CERDDOROL GAN WILLIAJf ;rRvSGOU? QKLUR EI GAEL YN Rnil TNAU: RBIP 1, Prh 4c "GWLEDD YH EGLWY5." Bhif 2 Pri. 2? "Ffynon Di (A,?themd6.? OaMtttr? (?. S?.4.) ?go) .? ?P.) RHIF III, Prt>3c. Wr h fy modd (M. 7.3.) Sail (M.B.D.) Bryntirion (M. 8.7 4.) i Tg W ,r (M. e 4.8.1.) I Lie f".ydd (1. g.7. Anth^ia Gyuliau.vf. RHIF IV. PRIS: 4O. 11% 11, v«yol RadSabbott^o' F. y Groea(M. ?.. bUin). I Prm.Af?u(M.7.6.) Ho'MmiFa.bnufydd. MeddypeiMth (M. B.) Pant Afon (M CJ Hiraeth (M.C.) Pen y Bryn (M. II.) '•eenistf r (%? ?? ) T- ,U At. -,) M?rth&(M.6.6.t.) Ff.-it?t F/owcb (If. 6.4.S 7) B, C.?li I "L il "I 8.7.) BhO!ydtMdab(M.e.5J AJMI VM. 8.7Df- F Oyfres uchod yn nn flyfr-Amlon, is. LUn, im So Yr Rtw arferol i Lyfrweithwyr, a BUenoriald CorM Archebion gyda BI.dAl i'w baf. i'r AWdm CftG ithraw, CaernaWon. 4 Aff "GWLEDD YR EGLWYS, p$.t 6c." YN GYMHAEG A IAFbNEf- 11 DIFYRWCH Y SAINT:" AINTHEM GOrFAiHYRUKTHOL AM PROFFESWR HO w EI .LS, TREFECCA Gan ALAW DDU. Rhwydd, fcwyltis, a th.im)ad<vy." SolFfa, 2^; H. N 3u. A-.f^ner tyrawdwr 4, John-street, Llaordtly. Ehv da I Goraa Chymaiifaoodd. 1246 CWE8TIWN Y DYDD:- PA beth a woai 1 fy iVgwallt,— y mae 1- colU,ynteneuo;nddycurynUyd,M coui ei liw yn gyflym ? VB Atebiad Ewch at Fferyllyud a phrynwch botel awllt o'r UWAiiLT ADFEKYDD AlPHTAlDD, Fe'ch boddia'n fawr, ohorwydd mae'n beraidd Gofwch wrth brynu \m fyolI.'r EoiPriA N¡'cb somir byth van wtidi d'od tl aa. VICTORIA PRIVATE MOTEL, 7, ARUNDEL ST., I STRAND, LONDON, B- R. JONES, VERCKRVOG. fob Wr pydd I: tafadwy Yn laa n«Q dri o dystion cymeradwy j On cmmo^ld rn br A d smnt yn unfrydol AID ij irtr'it sy'u N'ffHatflQ&d 1 dd»-rbyn yr T,.?.11 1 "r,ir M?.?, Jon" j' r cymn. A'i D, ya Ad-.ol &t?.  MM°'' 8MMf, Wfttttt Tw cy iriad llaw»} Oa tra' oddicarirel, I ba^b ,n ,i<liambel1" Mae safte'r IV 1D pro' EI fod yn mr n-4ft801 OJanwMithdHr y goleWli. P"Y I,.t"wch liit I. 8i.ri,,1 j.i!t\ ohY:-i1llren., 'IH:I'" ddiwahaa t '• rob ???m br? rbMynol^ A iiu^rtu dyn geir, A^h,>peth o ?-tnthOM)t i baw 7, brydlv? w.ek. i. »tia yr Tmwelwyr, Tin <-auuoedd yw cytan# :n:dÏnJ''i=' '? ,i dy i hM;" Y'y'tt:?)L<t)*i* Oy 'r-Atjant yn ù. Ifnb b;oQ mai fwi«ona44 Tw y lUnellatt hyn. Tw ? '?' 'C?t)? ?<t)<m?

I TY Y CYFFREDIN. I  DYDD LLUN -0 ymerodd y Llefarydd y j I gBdair am dri o'r gbch. f I ??o b I I Y DDADL AR YR ANEKCHIAD. I I Condemnad ar Balfour a'i Lywodraeth. I Pan, am ddeng munyd wedi pedwar, y cyfododd Mr Morley i gynyg ei welliaot, nid oedd y n gwbl yu angbysurus o lawn. Yn y dinoethai y boneddwr y gwir anrby<leddua y gweioy idiad preseool ar y gyftlíth yn y lwerddon, fe! un creulawn, gormesol, -tnghyfi.wn, yn mathru lawn derau, ae yu estronmddio serchiadau pobl yr Iwerdd '0 « y o utt ltw; ac yn dwyn arno RondemnLOd a ffieidd dod pobl Prydain fawr yn cyffredinol ar y llaw arall. Yn mheliaeb, eynghorai y gwelliaut fod inesurau cymodol yn cael eu uiabwysimiu tuag at sicrhan ymbeiidychiad y Gwyddelod, a sefydlu uodeb gwirioneddol rhwug yr lwerddon « Phrydain. Ar y dechreu, eglur-1 odd y ddau osoiliad, ar ba I ai yr oedd efe yn j sjlfaenu ei h ill d08. Y cyLtaf ydoedd, fod gweinyddia < cyfiawuder yn yr Ynys Weld:, yu euwtu o fewn yr ychydig fis oedd diweddaf, wadi bod yu dra ddfygiol mewn doetbincb, rbagweleaiad, a gofal, y rhai ydynt y prif rinweddau a berthyn i weiayddiad uuiawi* a da,ac )dynt yu augen- rheidiol, m»wn ruodd arbenig, pn mai (Mraith Orfudo) fydd yr un i'w gweiuydau mewn gwlad. Yr ail osodia 1 ydoedd fod, o leiaf mewn un achos, gamwri cyfi eithiol wedi cael o leiaf el gyflawnl eydd yn cael ei nod- weddn genlyr un nodweddion drwg ag oedd yn gosod ntillduolrwydd ar weithredoedd kwgiethaf y barnwr dybirllyd yn Ysgotland a arferai ddyweyd, tU5 lIl\n' mly"-dd yn ol Rhoddwch cbwi y carcharor i mi, a rhoddaf finau y gyfraith i chwithau Gan gyfeirio at y gyflaian yn Gweedore, dadgan- odd Mr Morley ei ofid dwysaf pherwvdd Uoiruddiaetb yr heddgeidwaa Martin, Pan oedd efe yn myned yn mlaen i ddarllen Saoea y dull diesgus yn mba un yr oedd yr teddgeidwad wedi cythruddo y bobl trwy gy;uaryd offeiriad poblogaidd yn garcbarjr yn nrsvs yr egiwys ar derfyn y gwasanaeth gwaeddodrl ruyw Toriaidd am eowy | papyr yr oedd efe yn darllen ohono. Tne i Freeman's Ji urnal," atebai Mr Morley. Oh oh gwaeddai y Toriaid yn ddir- mygus. le ond beth pe buaswn yo d" ('j lljn yr hat-es o'r Times V ebe y bo^eddiwr parod, nes oedd yr VVrtb.ij^^ ya tori allan I mewn banllef o gymeradwyaeth. Yn eng- tiieipbtiau i ategu ei osodiadau, cyfeiriodd Mr Morley at y triniaetbau ar Mr Carew, Mr Finncaue, a'r achoa gwacth ua'r cyfan" -yr achos gwaetbaf a gwyddai efe am dano yn hoil haues ein eyfraith—achos Mr Ed- ward Harriogtoa. Anheilwng t" gwaedd- bdd un aelod Gwyddelig mewn cyffro mawr. 11 Trefri taefn ebai y Llefarydd yn aw- riurdoi. Wrtb. ddarluuio carchariad Mr I Harrington, arweiaiwyd ef i wueyd cyfeir- irod dainweiniol at y Ddirprwyaeth Barnell- aidd. Wtdi ymht'iiethaar yi achosion hyn, dywedodd ei bod ytJ jra thebyg y bydda; i'r Prif Ysgrifenydd gyfodi i fyoy ar ei ol ef, gaa ddyweyd "i fod ef yn gwneyd ymo8od. Kd ar weinyddiad y gtfratib. Nac ydwyf, .,yr, n ediai yntM. Ymosod ar ddiradd- iad, a halogiad y gyfraith yr ydwyf," sylw a dderbyoiwyd gyda baullefau o gymeradwy- aeth. Trwy ddyfymadau i ddangoa rheolau y carohar, cyfarfyddodd yo Uawn &'r hen es- i gusa ddygir yn miden yu barhaua g&n Bal- four, nad oes gauddo ef ddim rh"atth ar I swyddogioc y carcharau. Dangosodd fod Mr Bilfoar, mev/n amryw schosiou--megys yr ainodau arbenig o dan ba rai y carcherir 1 offeitiaid-wedi profi fod yr awdardod gan-, ddo, pae y byddai yn dew is, neu pan y ) tybiai fed gwneyd cyfnewidiad yn dtyg droi yu fautais i'r Llywodraeth. Pan yn tyna at derfyn arawd, gofydodd Mr Marley am lbe. hyd yr oedd y twyHwaith hwn i gael ei gario yn mlaen. Yr oedd unyn mhob deg o'r aeludau Toriaidd, yo ea hanerchiadan at yr etholwyr, wedi llefaru yn rroew yn erbyn gorfodaeth. Yr oedd un yn mhob haner cant ohonynt wedi li-efaru o "blaid llywodraeth leol i'r lwerddon. Ya awr yr oeddynt yn dyweyd nad oedd yn boflibl rhoi llywodraeth Ikeol i'r lwerddon, am tod y wlad yn aD- mwytb. Ond yr hyn a brofai hyny ydoedd nad oeddynt yn credu yn effeithiau daionas deddfwriaeth, er yr honid hynv yn araeth y Trenhinea. Cyfeiriai Mr Morley at adeg, yr hon nas gallai fod yn bell iawn, pan y byddai yn adseinio trwy y wlacl 0 gwr bwv-gilydd lais yn myned yn ot at benderfyniad a gYn- ygiwyd gan wladweinydd yn y ganrif ddi weddaf, yn dyiuuuo am i'w MawrhydtApeho at farn a theimlad ei phobl. Hyn, gyda'r fanllaf wresog o gymeradwyaeth a rcddwyd iddo, ydoedd y diweddglo naturiol i'r araeth na byddai yn ormod dweyd am dani ei bod yr oreu a draddododd Mr Morley yn y Ty. Ond efe a lwyddodd i g",li y Hanw yn nwch fyth yn ei frawddegau olaf oil. Cyn eistedd dywedodd, ar ran y blaid Ryddirydig, y byddai ganddyct, pan ddtilai yr adeg, eisieu I gwybod pa un ai gwir ai celwydd ydoedd fod swyddogion y Goran yn yr Iwerddon wedi bod wrth y gwaith o gasglu tystiolaetn- I au un o'r partion ya y eyngbaws mawr sydd I yn awr yn myned yn mlaen pa on ai oedd ustasiaid trigianol, a chyfreithwyr y Llyw- odraeth wedi rhoddi yn nwylaw yr erlynwyr (y Times), ysgrifau cyfrinacbol pwyeig, a r I rhai hyny yn eiddo y wladwriaeth. Bydd genym eisieu gwybod yr boll betbao hyn, a phob peth arall yr ydych chwi wedi bod yn eu gwneyd," meddai Mr Morley. gan fflachio Uygaid digofus ar feingeiau y liywodraetl), er mwyn dynuethi yr hyn a all brofi yn dwyll ac yn fradwriaeth yoglyn a pba un yr ydych chwi, neu y gfillir profi eich bod chwi, yn ynfyd, wedi gwneyd eich hnnatn yn balfau y gath, ac yn gydweithwyr J" Yna eistedd- odd i lawr yn nghanol bajollefau byddarol o gyrnerad wyaeth. gywer Battour, yn Qgbanol baullefal, -ploid- wyr y Llywodraeth, a ddaeth yn mben yo nesaf, gyJa'i bwriad amlwg o anerclx y Ty; ond yi oedd yn aninhosibl iddo allu myned yn mlaen am gryn enyd. Parhaodci yr aelodau Gwyddelig yn ea baallefau i Mr Moriey, gyda'r amcan o ben dyryswch Hldo; M yn naysg y gwaeddiadau, gellid clyweu yr enw "Pjgott! Pigott!" yn cael ei floeadio droion yn olynol. Yn ei ddttll mwyaf awdurdoioly gwaeddai yLlefarydd, I 'Trefn I Trefn!" oad clywid un llais yn gwaeddi "Pigott J" byd yn oed ar ol byn, er mewn ton ill, a mwy gwyliadwrus. Yn fwy digofus •fvth, gwaeddai y Llefarydd drachefn am drefn; ac yna bu tawelwch, a ohafodd yr Yegiifenydd Gwyddelig tyaed yn mlaen. Gan gyfeirio at ystad teiwlad y cyhoedd, addeftsdd Mr Calfour nas gallai wadu fod cryn nifer o'r bobl oedd wedi bod yn gwran- daw ar areithiaa yr aelodau Rbydafrydig yn credu fod cyfWan fawr ao arswydus yn cae: ei chilio yn mlaen yn ogharebarau vr Ynys Werdd. ond nid ydoedd y rhai oedd yu y fantaia i weled y maglddorau. y dir- wynlathau a"; peiriaowaith, yn creda o gwbl fod achos Mr William O'Brien iVresttny" mysg cyflafanau gwirioneddol yr l'iverouuu. Nid oedd am geisio gwedu nad oedd rllyw Jath o vstyr yn mha un y gelhd edrych Ar Mr O'Brien a'r lleill fel carcharorioo poll- -titaidd Oeel yr uedd y dyn&rneitwyr a' bradlofrnddion yn garchaiorion polttlcaldd yn yr un yutyr yn hollol. Os aent i ddadleu y dylai y bobl hyn gael triniaeth wahanoi yn ngharchar, bydded i'r ogwyddor gael ei chyaahwyso i ddechreu at garchaiorion yn hrydflln Fawr yn gyffredinol. O i ran ei hUR" yr oedd efe yn condemnio y bob! oedd wedi cael eu dal, yn aelodau seneddoi yn gystal ag eroill, fet rhai yn gyfranog mewn cynliun oedd wedi ei dynu allan mewn pwyll i wneuthur gweinyddiao y gyfraithyn yr Iwerddon yn aj.mhosibl. Mr Lockwood a sylwodd mai, gwuslraff ar amser cedd myned I ddadleu dim ar allu y Prif Ysgrifenydd i WMyd eyfoew died yn y dull 0 drin carcharorion o dan y Gyfraith Orfodol, am fod ganddynt ddigt n o eng- reiphtiau ohono yn ei arfer. Cariwyd y ddadl yn mlaeo, di-, m vr awr giuiaw, mewn Ty bychan, gan Mr Blaine, Mi Gedge, a Mr John Ellis. I Mr Courtney, yr hwn a ddechreuodd siarad ynfuan a r ol deg o'r gloch, a wuaeth arpeth oedd wedi ei bwrmdy ei fod vn un boliol ammhleidgar. Y I anbawsdtr a d»im- lai efo oedd hwn, mewn cysyllthd t1 clnvest- I iynau Gwyddelig -fod y boueddigion islaw y gangway yn gwneyd adroddiadiiU ag yr I oedd yr. amhvg arnynt eu bod yn cyuwys «orruodiaith tra, ar y llaw arall, yr ydoedd I boll wybodaeth y Prif Ysgrifenydd yn I sylfaenedig ar adroddiadau. y bobl a gy- t buddid. Dan aragylchiadau o'r fath, yr unig gwrs priodol i'w gyrneryd ydoedd, cael ymchwiliad amhleidioi. Yr oedd efe yn gryf o'r hrn y dylid dwyn Meeur ar Lywodraeth Leol yn yr lwerddon yn mlaen, a bod arni lawor mwy o angen am dano nag oedd ar Loogr, Cymru, ac Ysgotland; ac fel uu, ni byddai efe yu ddistaw oa gwneid ymgais i ohirio y cwestiwn. Syr Horace Davey a oaododd safle gyf- reithiol y Piif Ysgrifeuydd o dun feiruiad aeth o'r fath fanylaf, gan barhau y ddadl hyd haner nos, pryd y cynygiodd y .Milwr- Sauuderson ei bod yn cael ei gohirio.

I TY YR AKGLWYDDI. I DYDD MAWRTH.- Daeth yr Arglwyddi I yn ngbyd tua phedwar o'r gloch heddyw eto, ond byr a dibwys fu eu heisteddiad.

I TY Y CVFFREDIN. ¡ DYDD MAWRTH. Cymerwyd y gadair j am dri o'r glocb gan y Llefarydd. I Balfour a'i Garcharorion. I GWDaad ceisiadau newyddion i gael gan I Mr Balfour naill aicyfiawnhau neu eglurnan y gwabaniapth a wneir ganddo rhwng thai I aelodau seneddol ac eraill; rhai yn cael tori eu gwallt a'u barfau, a rhai yn cael di- I ugc heb i uarbyw s?had 9'r fatb gael ei 08od arnynt. Ateb y Prif Y?grifenydd, mewn eflfaitli, ? ydoedd, na feddai efe awdurdjd na gallu i I ddechreu dim yn yr achosion hyn. Cweat- iwn vn caRl ei fl.fl vn b.)I.l vn li?- u Üywdra-r, soya ]ja^ gwyddo^ medd- ygoJ, ydoedd pa un a wneid cytnewidiad yn y rheoJ?n ai pedio &e cid oedd yr arfey "? wedi d?.? reu ar unrhyw adeg neiil- dnol. Mr Sheehy, gan godi ar ei draed yn an- nisgwyliadwy, oddiar un o'r meinciau pell- aoh islaw y gangway, a ofynodd, Pa bryd y torwyd fy ogwallt i ?" Cwestiwn anateb. adwy i Mr Balfour. F/oedigaeth Pigott. Mr Healy a ofynodd y ewestiwn oedd yn ngenau pawb. Gan gyfeirio at yr Ysgrifen- ydd Cartrefol, gofynodd a oedd yr awdur- dodau wedi defnyddio rhyw fesurau er sicr- hau fod Pigott yn cael ei dd&l; a pha un a oedd efe o dan amddifiyniad s<vyddogiot Scotland Yard ac os oedd, pa fodd y di- gwyddodd iddo allu diangc neb iddynt ei weled ? Yr ysgrifenydd a ddywedodd mai oddi- wrth y ne.vyddiadoron yn unig yr oedd efe wedi deall fod gwys wedi ei rhoddi allan i ddal y ffoadur. Y Gioelliant ar yr A reorchiad. Ail ddechreuwyd y ddadl gan y Milwriad Saunderson, yr hwn, am dros awr, a fu yn dyweyd pethan gwasgarog, weithiau i'r pwynt, ond gan amlaf yn mhell oddi wrtho. Yn awr a phryd arall, trci oddi ar ei lwybr i ddynodi yr aelodau ar y meinciau cyfer- byfliol- a'r oil yn catt ei gymeryd yn y dymber oren. Ar derfyn un frawddea o'i eiddo, gwaeddodd yr aelodau Gwyddelig, "Pigott! Pigott!" Ebai y Milwriad:—"Wn i ddim pahym y gwneir defuydd o'r enw yma; wn i ddim am dano, ond yr hyn fyddaf yn ei ddarllen yn y papyrau;" acyna, ar ol euyd o seibiant, dywedodd-" Yr wyf yn credu ei fod wefii dangos cymhwyaderau aibenig i fod yn aelod o lywodraeth gyntaf yr Ymreolaetb," donioldeb a gynyrchodd 'I chwerthin mawr 4rwy y Ty. Mr John Dillon a'i dilynodd: ond fel pe baasai ganddynt ofn ei hyawdhdd, aeth lluaws o'r Toriaidd allan o'r Ty; ond aeth cfe yu mlaen am awr a thri chwarter yn ei ddull mwyaf hyawdl; a phan y terfynodd, dechreuodd y rhai oedd yn yr oriel, y dyeithriaid, guro eu dwylaw, yr hyn sydd yn groes i reol y Ty. Am y tro, ymatal- iodd y Llefarydd rhag cymeryd sylw o'r peth. Cariwyd y ddadl yn ei blaen gan Mr Johnson, Mr MNeil, a Mr Atherley Jones. Syr George Trevelyan, mewn brawddeg o'r fath hapnsaf, a dynodd y wars briodol oddi wrth y digwyddiad y cyfeiriwyd ato yn barod, gan ddyweyd ei fod yn rhoddi syniad pur dda, i'r neb a fynai weled, pa annaws- lerau y mae yr Iwerddon va Hafario danynt. Yr oedd y Milwriad Saunderson wedi bwrw dylif o sylwadau arnynt oeddyot yn annghredadwy o asrhaus a difriol i'w gydwladwyr-y mwyafrif o honynt; ac 3tc, pan yr eisteddodd efe i lawr, ac y cyfod odd Mr Dillon, wele y nsainciau llawnioo o Doriaid yn cael eu gwaghau, gan adael Mr DilIoo-yr hwn nad oedd yn ail i neb o'i gydwladwyr am wir byawdledd-i siarad wrth feinciau gweigion" Y barwoig gwir anrhydeddus ei hun, befyd, a driniwyd yc gyffelyb. Er fod ei araeth yn un alluog a difrifol, ychydig oedd yn ei chlywed. Mr Stanhope a ddirwynodd y noson i derfyniad, yn yr araeth oreu a gaod eto gan Don; ond am nas gall fod yn ffol a digrifal, fel y Milwriad Saunderson, ni ddaeth eL frodyr yn ol i wrandaw arno. Cynygiwyd gohiriad y ddadl gan Mr Channiog, ychydig cyn hanner nos.

TY Y CYFFREDIN. DYDD M.E:RCHER.-Cymerodd y Llefarydd y gadair am 12.25. Diangiad Pigott. Gofynwyd amryw gwestiynau yn ngiyo i diangiad Richard Pigott gan Mr Sexton, Mr Bradlaugh, Mr T. Healy, ac erain, y rhai a atebwyd gan yr Ysgrifenydd Cartrefol; ond ni wnaed nnrhyw ddadleniadau pwysig. T Ddadl aryr Anerchiad. Adnewyddwyd y ddadl hon gan Mr Channing, a gefnogodd welliant Mr John Morley. Mewn atebiad i Ysgrifenydd y Rhyfel, yr bwn a gyfiawnhai y modd y trinid yr aelodau Gwyddelig yn y earcbar, drwy ddyweyd fod y neb a auogai oraill I droseddu yn haeddu eu coapi lawn cyuiaint A'r sawl a droaeddai, dymunai Mr Channing gael gwybod pa gospedigaeth a haeddai y ,chai a ddefnyddient y moddion mwyaf icelwael i geisio darostwng eu gwrthwyneb- wyr gwleidyddol (clywoh, clywch). Ccndemniodd yn Uym wladwemyddia th Wyddelig ormesol a chreulawn y Llywod- raeth, a datganai fod lleibad trosedd yn yr lwerddon i'w briodoli i'r ymdrechion a wneir i liniaru cyflyran f Gwyddelod ac nid i'r Ddeddf Orfodol. Os oedd gan, Llywodr- aeth ffydd yn effeithiau daionus di gwlxd- sveiniaath Wvddelie bydded iddynt wyuehu gy -t '-? yr ya .?rlywoh, h4) Mr Oldroyd a wnaeth syiwadau ;'r un cyfeiiiad, gan ddatgan fod y teimlad cy- hoeddus yn y wlad yn wrtbwynehol i garcharonoa gwleidyddol gael eu trin ya yr un modd a throaeddwyr cyfFredin. Arglwydd Woltner a wadodd fod y carcharorion Gwyddelig yn cael eu trin yo galed a chreulawn, V cwestiwn oedd, pa no ai Llywodraeth ei ifawrhydi ytite y Oyngrair Cenedlaethol sydd i lywodriiethu yr V,orddou. Syr J, Pease a ddywedodd fod aei'ylifa yr h'u ddon yn bur anfoJdhaol-yr oedd yn cael e, llywodraethu yn hollol unbenaethol, a phrotestiai efyn erbyn y dullygwein- yadid y gyfraith yno, ac uad oedd wedi ihv;, ddo i gyflawni yr hyn a fcvripdai, sef tlarustwng y Oyngrair Cenedlaethol. Cyfrcithiwr Cyffredinol yr Iwerddon a gwyuai nad oedd unrhyw ymgais wedi ei wneyd i drafod prif bwyntiau y gwelliant, gàl1 mai rhediad y rhan fwyaf o'r areithiau ydoedd hawlio cyfnewidiadau eithafol yn y gyfraith. Gwadai fod gweinyddiad y gyfraith yn amddifadu y Gwyddelod o'u hawliau, a gallai ef ddwyn prawfion yn mlaen j brofi fod petbau wedi gwelIa yn ddirfawr yn yr Iweiadofl.. Mr Shaw Lefevte a ddywedodd fod y pwelliatit i'w briodoli i ymdrechion y bobl eu bnnain ac i tvleidiadaeth Mr Gladstone. Gohiriwyd y ddadl cyn i'r boneddwr ddy benu,

I TY Y CYFFREDIN. I DYDD GWENEB.—■Cymerodd y Llefarydd i y gadair am dri o'r gloch. 11 I Ar ol trafod amryw faterion lied ddi. bwys I aed yn mlatn gyda'r ) Ddadl ar yr Anerchiad. I Mr Gladstone, yr hwn a dderbyniwyd fidag uchel gymeradwyaeth gan yr With- tflaid, a ddywedodd pe y buasai iddo ef gyd- synio fi dymuniad Mr Chamberlain, a dwyn yn iiilaeu ei wleidyddiaeth Wyddelig, y can- lyniad fyadai tynu sylw y Ty oddiwrth y ffeithiau ag yr oeddynt hwy yn dymuno rhoddi lie amlwg iddynt, a chyfodi l fyny gwaatiwn yr Ymreolaeth, yr hyn ag oedd y rhan fwyaf o'r aelodau wedi eu hanfon yno i'w wrthwynebu. Dywedodd iad yr addewidion a wnaed gan y Llywodraeth a'u cefnogwyr o ddwyu yn mlaen ddeddfwriaeth ddiwygiadol heb eu cyflawni. Cyhuddai Mr ChanAierlain ao Arglwydd Hartlnlltao o fod yn euog o grew yr anhawsder tirol ag sydd yo ei gwneyd yn anmhosibl i lywodr- aetbu yr lwerddon, trwy daflu allan fesur olddyledion Mr Parnell. Wrth gwra, dil- ynwyd gwrthodiad y mesur hwnw gan gyn linn y rbyfelawd. Nid oedd y gwelliant oedd gerbron y Ty ond gwahoddiad i'r Llywodr- aeth i ddwyn yn mlaen ei ddeddfwriaeth dirol, ac os y gwrthodent wneyd hyny dangosent eu bod yn benderfynol o beidio gwneyd dim mewn Sordd o gyflawni yr ym- rwymiadau drwy ba rai yr aethant i awdur- dod. Yr oeddynt hwy fel Gwrtbbiaid yn datgan fod y mesur gorfodol yn un dialw- am dano, ac nod oedd yn eMi ei gyfeirio yn erbyn trosedd; aD uwchlaw y fyfaa yr oead- Iynt yn berio y Llywodraett i bro1i yi I athrn1Wlaeth mai drwy orfodaeth y Hywodr. aetbid il Iwerddon oreu, bob ameer ac hyd bytb. GwitUwynebeat yr haeriadau nad oedd yr Isrorddon ya 4Qddfed i hunan- lywodraeth, a bod gorfodaeth wedi gwella sefyllfa y wlad. Hefyd protestiodd yn erbyn y creulonderau a ddangosid tuagat gircharorion gwleidyddol, ac hawlient ar fud llais y wlad i gael ei gymeryd ar y pwoc. Yr oedd yr Iwerddon yn cael ei Hywodr?ethu yn hollol groes i deimhdau  pum' rhan allan o cbwecb o'i cbycryehiot wyr, o ba rai y bu un o bob pedwar mewn carcharau. Modd bynag, tll.Jai ef nad oedd yr amser yn mhell pryd y byddai i'r Iwerddon aely rhyddid Jleol agydymnnai am dano. Gailai y Llywodraèth ohirio I cyflawni eu dylidsw/dd a phellhau rhoddi eu bawliau i'r Gwyddelod ond yr oedd eu cwbl amddifadu o honynt yn fwy nag y gallant ei wneyd. No., rhaid ydyw i bethau dd'od i hyn, yn hwyr neu hwyrach, a diau eu bod hwythau yn teimlo hyny yn eu calonau, canys ni allent lai na chanfud yr ysgrifen law ar yr y pared ac arwyddion o'u tynged agoshaol. (Cymeradwyaeth uchel). Mr Goschen a ddywedodd Dad oedd y carcharorion Gwyddelig yn cael gwaeth triniaethau gan y Llywodraeth bresenol nag oeddynt yn ei gael gan Lywodrsefchau Rhyddfrydig, a gwnaeth ymgais i ateb rhai petbau ereill o eiddo Mr Gladstone. Mr W, Rathbone a ofidiai nid oedd y Llywodraeth wedi datgan beth a fwriadent ei wneyd gyda chwestiwn yr ol ddyledion Gwyddelig. Pe buasai y Llywodraeth wedi cymeryd cyngor gan yr Wrthblaid ac ym wneyd A chwestiwn yr ol ddyledion, buasai yr Iwerddon mor heddychlawn heddy-wag ydyw swydd Lancaster. Buasai yn bosibl drwy hyny i'r Iwerddon gael hunan-lywod- raeth a fuasai yn diioerygl. Rhaid iddi ddyfod i hyny yn hwyr neu hwyracb. Gobeithiai ef y byddai i'r Llywodraeth gymefyd hyn i'w hyatyriaeth. Mr Parnell a wnaeth araeth alluog ae enaidgynhyrfiol, yr hon a atebwyd yn egwan gan Mr imatthews. Yna rhoddwyd gwell- iant Mr Morley i fyny, pryd yr oedd O'i blaid 260 Yn erbyn 339 Mwyafrif 79