Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
22 articles on this Page
- I CYMANFA ANNIBY^YVYR MON.…
I CYMANFA ANNIBY^YVYR MON. 1 CYNNADLEDD Y CYFARFOD OHWARTEROL. I Cynhaliwyd y gynnadledd uchod yn Llanerchymedd Gorphenaf 30ain am ddeg o'r gloch. Llywydd, y Parch E. C. Davies. Wedi darllen cofnodion y cyfarfod diweddat cDYliirnhaii. nenderfvnwyd- 1. Fod y cyfarfod chwarterol nesat nv I gynal yn Bryngwran Tachwedd 9fed a'r 1 lOfed. 2. Cynygiwyd gan y Parch T. Evans, ac eiliwyd gan y Parch J. G. Jones, Cana, Fod y cyfarfod hwn yn taer anog yr eg- lwysi drwy y sir i arfer pob moddion gwoddus a chyfreithlawn er gwneyd yr Ysgol vn fwv etfeithiol, llwyddiaunus, ac "-J" ,JA" "J adeiladol; gan ddymuno adgofio y to sydd yn codi fod yr ymdrechion anrhydeddus oedd yn ffynu yn mhlith yr Anmbynwyr tuagac y selydliad hwn yn mnell o naen onwadau ereill yn galw arnom ninau gadw yn fyw set ac aiddgarwch ein tadau o biaia addysg Feiblaidd a chrefyddol." 3. Cynygiwyd gan Mr O. Thomas, N eu- add, ac eiliwyd gan y Parch W. Lloyd, Caergybi, "That this meeting begs to ex- press its sincere sympathy with the autho- rities of Aberystwyth University in the unforeseen and untoward trial which the institution has bsen called to undergo through the destruction by fire of a large portion of its edifice, trusting, nevertheless, that the discouraging event will only tend to evoke greater enthusiasm in favour of the pioneer University of Wales, and lead its friends and patrons to choose a more suitable site for the future home of the college. „ 4. Cynygiwyd gan H. Lewis, Ysw., Y.H., ac eiliwyd gan y Parch W. S. Roberts, Bod- edern, "Ein bod yn dyinuno dwyn ger bron Meistri Hughes a'i Fab, cyhoeddwyr llyirau Tonau ac Emynau Stephen a Jones, y teimiadcryf sydd yn eglwysi Annibynol y wlad o'r priodoldeb i'r cynulleidfaoedd gael y l'yfrau uchod am yr un pris ag y gwerthir hwy i lyfrwerthwyr, gan y teimlwn y byddai hyny yn fantais i'r canu yn ein plith, gystal ag i'r cyhoeddwyr, am y prynid mwy 0 r llyfrau pe y ceid hwy am y pris hwnw." 5. Cynygiwyd gan H. Lewis, Ysw., Y.H., ac eiliwyd gan Mr H. Owen, Hafodonen, That this meeting desires to record the debt of gratitude the country owes to the Into. Liberal Government for the important measures which it passed in spite of so many unyielding and scrupulous obstacles; and also invites all who love order, progress, and liberty, to bear in mind at the approaching Genera). Election that it is of paramount importance to send to Parliament so strong a majority as will be able to sweep away the unseemly alliance formed by the exist- ing Government." 6. Darllenwyd llythyrau cymeradwyaeth i'r Parch O. M. Jenkyns, B.D., oddi wrth Gymanfa Talaeth Iowa, America, ac oddi wrth ei eglwys Old Man's Creek, yn y rhai y mawr ganmolid ein brawd am ci ffj ddlon- deb a'i ofal yn ngwahanol gylchoedd ei ddyledswyddau crefyddol tra yn ei mysg, a dangoswyd y cydymdeimlad mwyaf ag ef pan y cymcrwyd ymaith gan angeu ei anwyl briod mor ddirybudd. Yna cynyiwyd gan Mr H. Thomas, Beaumaris, ac eihwyd gan y Parch W. Lloyd, Ein bod gyda llawen- ydd mawr yn derbyn y Parch O. M. Jenkyus, B.D., i'n Cyfundeb, gan obeithio y bydd iddo ddyfodol o lwyddiant maith yn Llangefni a thrwy y wlad." 7. Darllenwyd 11 ythyr oddi wrth ysgrif- enydd Cymanfa Ddirwestol Jiwbili Gogledd Cymru, y Parch J. Eiddon Jones, yn yr hwn yr anogai ein Cyfundeb i gynorthwyo yr amcan teilwng o ddathlu y Jiwbili uchod, trwy anfon cynrychiolwyr o'r Cyfundeb i'r cyfarfod a gynhelir yn Nghaer- narfon, yn Medi nosaf, a phenodwyd y Parch E. C. Davies, Borth, a Mr Mckillop, M 8. Hystyswy(f gan y Parch W. Lloyd, fod y brawd Charles Davies wedi ei gymeradwyo i bregethu gan yr eglwys yn Tabernacle Newydd, Caergybi. 9. Etholwyd trwy y tugel, Owen Thomas, Clegyrog, yn llywydd y cyfarfod chwarterol am y flwyddyn ddyfodol. Yna dewiswyd y Parch J. S. Evans, Cemaes, yn ysgrifenydd, ac ail-otholwyd Mr W. Roberts yn drysor- ydd. A chynygiwyd yn wresog fod y Parch r. Evans, Amlwch, i barhau i ofalu am y Gymdeithas Genhadol yn y wlad, a'r hyn y cydsyniodd, ac ail-etholwyd pwyllgor y lleoedd gweiniaid am y flwyddyn ddyfodol. 10. Rhoddwyd cymeradwyaeth i'r brodyr canlynol i ymgeisio am dderbyniad i fewn i Athrofa y Bala, Mr J. Davies, Ffestiniog; R. W. Jones, i Penygroes; L. T. Jones, Ebenezer, a T. H. Jones, Ebenezer. Yr oedd y gynadledd yn dangos y teim- ladau goreu i gydweithredu gyda'r achos yn mhob peth ac fe obeithiwn y bydd y flwyddyn ddyfodol yr un mor lwyddiannus mewn undeb a ffyddlondeb gyda phob rhan o'r gwaith ag y bu y blynyddau diweddaf, a gwyddom oil fod y diolchgarweh gwresocaf yn deilwng i'n diweddar lywydd, y Parch E. C. Davies, am ei ddull trefnus ac amserol o ddwyn gerbron yr hyn a haeddai ein sylw. O. THOMAS (Ysg.). Y GYMANFA. Dcchreuwyd y gymanfa am ddau o'r gloch drwy ddarllen a gweddio gan y Parch W. S. Roberts, Bodedern. Cymerwy(I y gadair gan y Pareli W. Lloyd, Caergybi. Yna cynygiwyd gan y Parch T. Evans, ac eiliwyd gan Mr T. Hughes, Menai Bridge, fod y gymanfa i fod y flwyddyn nesaf yn Amlwch. i fod y flwyddyii nesaf yn Cynygiwyd y penderfyniad canlynol gan y Parch E. Cynffig Davies Ein bod fel cyfarfod yn teimlo yn ddwys yn wyneb ymaaawiad y gweinidog da i Iesu Grist— y Parch W. Nicholson, Lerpwl-oddi wrth ei waith at ei wobr, a'n bod yn datgan ein cydymdeimlad dyfnaf a'r teulu yn eu trallod, ac a'r eglwys y perthynai iddi yn ei cholled." Eiliwyd ycynygiad gan y Parch It Williams (Hwfa Mon). Siaradwyd ar yr achlysur gan y Parchn. W. Lloyd, E. Herber Evans, D. Roberts, a Mr H. Lewis, Llew. elyn Lodge, mown gwir deimlad. Yna pasiwyd y penderfyniad drwy i bawb godi ar eu traed. Ar ol hyny, treuliwyd gweddill y prydnawn yn gyfeillach crefyddol pryd y cafwyd anerchiadau rhagorol gan y Parchn., O. Jones, Pwllheli W. Jenkins, Pentre- Abartawe D. Roberts, Gwrecsam O. M. Jenkins, B.D., E. Herber Evans. Yna ter- fynwyd drwy weddi wedi cael un o'r cyfeiUachau mwyaf dymunol a gawsom er- ioed. Moddion Cyhoeddus.-l'rydnawn Iauam 5.30 o'r gloch ar y maea. Dechreuwyd trwy ddarllen .a gweddio gan y Parch O. M. Jenkins, B.D. Pregethwyd gan y Parchn. O. Jones, Pwllheli, ae E. Herber Evans. Boreu drawoeth am 7 yn y boreu yn nghapel y Methodiaiaaid. Dechreuwyd yr oedfa gan Mr W. Owe os, Portdinorwic. Pregeth- ethwyd gaii y Parch T. Eynon Da vies Llundain, ae E. Herber Evans. Am 10 ar y maes. Dechreuwyd gan y Parch T. Evans, Amlwch. Pregethwyd gan y Parchn W. Jenkins, Peutre, Abertawe, a D. Rob- terts, Wrexham. Am 2 ar y maes. Dech- ir/suwyd gan y Pareb. J.. Donne, Llangefni. Pregethwyd gan y Parchn 0.. Jones, a T. Eyson Davies. Am 6 ar y maes. Dech- reuwyd gan Mr R. H. Owens, America. Pregethwyd gan y Parchn D. Roberts, a W. JtxMns. Oblegid amgylchiadau siom- wyd ni o ddau o'r cenhadon, set' y Parchn Williams, It-iydybont; a T. Nicholson; y blaenaf gaii afiechyd, a'r olaf o herwydd marwoi?eth ei anwyl frawd. BL hyn yn siomniant i ?annocdd, ond er y CSI'6D llwyddiant yn mhob ystyr fu y gymanfa. Mae'n amlwg iawn fod a fynai yr Arglvrydd a hi, y gweision yn derbj a north i dradd- I nivdi y genadwri fawr am y groes gyda dyl- SBWixd mawr, Hyderwn y bydd tfrwytJJ )m mn?n. H.f? YT oed4 "E" da ar 'v canu, y mae il,, b,d d{ raddan pell, gailem fedtwl, 1 arweinyd iaeth eglur H. Lewi Ysw., Boduder a ehor y lie. Teimlwn cin bod rel sn y wir ddy!edus i bob! Hauerchymedd ?n y dorbyni? tywysogaidd a ro?ant i'r gy? I I anfa. Cemaes. J. S. EVASS, Ysg. I
CORRIS. --...I
CORRIS. I CYFARFOD MISOL. Dyddiau niirn a ?th diweddaf, cynhahwyd Cyfarfod ?iw! GorIIcwm Meinonydd yn y!e hwn. Teneu oadd y cynullmd?u swyddogol a chy?eddus. Pregethwyd gan y ?rch rnwnh Thomas, ?gweinidogMny sir. LLWYDDIANT MEDDYGOL -Y mae Alfred W. Hughes, Fronwen, o r lie hwn, newydd orphenei efrydiau yn Edinburgh, ac wedi llwyddo i enill y graddau canlynol-ef 1.B. (Batchelor of Medicine) a C.M. Afflster in Surfecery) in Edinburgh. Y mae hefyd wedi enill M.R.C.S., yn Llundain. Da gellym ddeall ei fod wedi ei apwyntio yn Senior Demonstration in Anatomy yn y Royal College of Surgeons, Edinburgh, yr hyn yn ddiau sydd yn gryn ddyrchafiad.
FRONCYSYLLTE. _. I
FRONCYSYLLTE. I Nos Fercher, Awst y 5ed, yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, cynhaliwyd cyfar- fod trefniadol yn nglyn ir blaid Ryddfrydig, o dan lywyddiaeth fedrus Mr Jones, Llanerch. Yn ei auerclnad, dywedodd mai hwn oedd y cyfarfod cyntaf i gael vn yr ardal o'r fath natur; ac ar ol crybwyll pethau ereill, galwodd ar Mr Fell, Llan- gollen, i anerch y cyfarfod. Y prif beth yn ei anerchiad ef oedd dangos a phrofi diogelwch y tugel (ballot). Gwnaeth hyn yn fedrus iawn, ac er boddlonrwydd perffaith i'r gwrandawyr. Dangosodd hefyd fod Mr West yn hollol gymhwys i fod yn aeiod dros Ogleddbarth sir Vdmbycn. yyweuouu IVU Mr West yn credu yn wirioneddol yn y pwne o Ddadgysylltiad yr Eglwys Wladol, ac os y dychwelid ef j'r Senedty gwnai efe ei oreu yn y cyfeiriad uchod. Dyn fel Mr West sydd ar weithwyr eisieu i'w cynrychioli. Ar 01 hyny, galwyd ar Mr Johns, cyfreithiwr, Llangollen, i roi anerchiad Cymraeg. Ad- roddodd yntau bron yr un pethau a Mr Fell. Cafwyd anerchiadau da rhagorol g?n y ii,i d n canlynol—E. Jones, T. Morns. J. Davies, J. Delaney E. Davies, ac Huw Davies. Cafwyd cyfarfod brwdfrydig iawn, a dangosodd y gwrandawyr eu bod yn barod i roi eu pleidlais i Mr West. Gwedi dwyn y cyfarfod i derfyniad, ffurfiwyd pwyllgor gweithredol, ac yr ydys yn gobeithio y fwnant eu goreu i sicrhau dychweliad yr tjwch-gadben West, gan ei fod ef yn meddu y cymhwysderau hanfodol i gynrychioli y obi.-S. R.
DATHLIAD Y CAN'MLWYDDIANTI…
DATHLIAD Y CAN'MLWYDDIANT GAN WESLEYAID LLEYN. Dydd Iau, Awst 6ed, cynlialio<ld y Jle- thodistiaid Wesleyaidd gyfarfod pwysig a phoblogaidd yn Llanbedrog yn nglyn ag Ysgolion Sabbothol cylchclaith Pwllheli. Diau mai anfynych y gwelwyd mwy o sel a ffvddloiideb yn nglyn a'r Ysgol Sul nag a ddangoswyd yn y eyfarfod uchod gan gyf- eillion Pwllheli, Nefyn, Criccieth, Llanar- mon, Llanbedrog, Carmel, Rhiw, ac Aber- daron. Prif amcan y cyfarfod ydoedd daihlu can- mlwyddiant yr Ysgol Sabbothol, a cheisio enill mwy o ffyddlondeb a gweithgarwch trwy y gylchdaith ya mhlaid y eefydliad daionus, ac i'm tyb i, aohawdd fyddai cael i moddion gwell i gyrhaedd amcaniou o'r fath na chyfarfodydd tebyg it uchod. Erbyn tua 12 o'r gloch y prydnawn yr oedd torf luosog o aelodau parchus o'r ysgolion a enwyd wedi ymgasglu yn nghyd i ardal i brydferth Llanbedrog. Bernir fod yn bre- senol o chwech i saitn gant o berseuau. ac nis gwø. am cldim a roddodd fwy <3 fodahatl i mi erioed nag cdrych ar y dorf, y cerbydnu, fycbain a mawrion, a'r cyfeillion carecbg yn y lie yn aberthu eu hunain, en bwydydd, eu tai, Ac., er croesawu y dieithriaid, acyr oedd y ffaitli fod yr oil yn nglyn a'r Ysgol Sab- bothol yn lloni fy meddwl, ac yn peri i mi deimlo yn ddiolehgar i Dad y trugareddau am y fath olygfa. hardd. Yr or-Acl y pwyll- gor wedi trefnu rhaglen hynod o ddostlus, yn cynwys trefa y cyfarfodydd, yr hymnau a'r tonau yn argraphedig ynddo, ae wedi dewis y boneddwr parchus, Mr John Jonas, Hendy, i arwain y gerddoriaeth, a Miss H. L. Davics i gyfeilio, yn cael ei chynorthwyo gan y bonsddwr itiuanc, Mr R. E. Pritcbard (gynt o ]39tbesda, a Mri W. GnfHtb, Nefyn, ac E. WiHiams, Hanbedrog, yn arholwyr yr ysgolion; a gwnaeth J. W. Lewis a R. Roberts, Pwllheli, fell swyddogion y pwyll- gor, eu gwaith yn rhagorol iawn. gor eu gx t Yr oedd y cyfarfod cyntaf yn dechreu am un o'r gloch, o dan lywyddiaeth Mr D. Williams, endre, a than arweiniad y P/irch E. Davies, gweinidog f gylchdaith. Weda canu y don "'Elliott," adroddwyd rhan o'r Ysgrytbyr yn wlr ddagan Joseph R-jbsrtfi, Pwllheli. Yna eanwyd "ElJ[blei11," a gweddiwyd yn afaelgof iawn gan Mr O. Williams, PwllhclL Wedi agor y ci^'arfod !,yn y modd yna cafwyd enerchiad pwrjjasol ;#halonogol gan y llywydel-J Wedi hyq can- lwyd "Ernan," a darflenodd Mr Jones, Lian- i.artton, ei bapyr galluo- ar "Ddechreuad a C'nydd yr Ysgot S?bbotiko! yn nglyn a Wesleyaeth." Digon yw (iyweyd fod Mr Joneo,-ve d i rhoddi bocldiiad .nfffredinol, ac i ar gais y cyfarfod addawoda argraphu y j papyr. Gwnaeth y Parch 0. Jones (A), a j Mr J. Williams (M.C.), «ylwa4au caredig iawn arno, a'n bod yn teimfo yn itieh i gael golwg ar ¡i.-rf mor barchus o asJodau yr eglwys Wesleyaidd ivedi dyf94 yu. nghyd i amcanion mor dda, &c. 1 ddilyn ijya can- wyd loannl," ac arliolivvd y raaat yn iPen-y-ffordd" gan Mr W. Griffith, lieu arwr yr Ysgol Sul. Yna eyfhvynwyd i syl w y cyfarfod y gaiitoi-ts enwog, -Miss Faany Richards, Caernarfon, a elianodd gyda! ehymeradwyaeth cyffredinol "0 fryniaiji Caersalem," yna cafw i-d anerchiad cynhes j gan Mr W. Davies, tv 1. I ddiweddu y cyfiii'fod canwyd Lousajjof,a gweddi'.Vyd gan MV H. D. Jones, Te"; n. Am heinner awr wedi pedwar daeth yr ysgolino yn nghyd drackfn, a ciafwyd gor. ymdaith rwysgfawr, a'r olygfti^i ddymunol a ehalonogol. ■*■ • Am bump o'r gloch y Y CYf- arfod hwyrol, dan lyxyadiaeth r Thomas, Criccieth, ac arweiniad Mr Davies, y gweinidog. Canwyd Swn Cawodydd, ac adroddodd bachgen c. \«ol N efyn y Salm 103 yn rhagorol. Wedi canu Bo- hemia," gwoddiodd M. Rhys WilliamR, Nefyn, canwyd, "Awn, awn tr Ysgol SuI," efyn, caiiivyd, wn, a ae i r pwrpaa gaii a rhoddwyd anerchiad byr a.c 1 r pwrpas gan y llywydd, Mr Thomas. Yna canwyd viaddison," a cliafwyd beirniadaeth Mr H. Jones, Nefyn, ar gyfansoddiadau y plant dan loeg oed. Yr oedd pedwar or pymtheg yn gydfuddugol. Wedi canu "0 na bawn fel Efe," darllenodd y Parch E. Davies y feirniadaeth ar gyfansoddiadau y personau uwchlaw lueg oed, ac yr oedd tri yn gyd- fuddugol. Yna dadganodd Miss ranny Richards Y Ddafad Golledig," a dilynwyd hyn gyda sylwadau ?an Mn H Jones, Cric- c?t? ae Evan WiUi?ms. Yna canwyd Bonchurch drwy i Miss F. Richards ganu y gofyniadM, a'r dorf i uno yn yr at- "bion A darllenwyd ystadegM Ysgolion Sabbothol y Methodistiaid Wesleyaidd yn Mhrydain Fawr, gan Mr W. Jones, Nefyii, ysgrifenydd Undeb Ysgolion y Gylchdaith. Ar gais yr arweinydd gohiriodd Mr Jones Owen ei anerchiad hyd amser cyfaddaa yn y dyfodol. I ddiweddu y cyfarfod gweddi- wyd gan Mr H. J ones,, a chariwy d Hyfryd gan Miss F. Richards, a'r dorf yn uno yn y cydgan. Cyn ymadael diolchwyd yn gynes ar ran y cyfarfod gan y Parch E. Davies a Mr Jones Owen i gyfeillion Llanbedrog am eu caredigrwydd, ac i Mr Jones. Hendy; Mr H. L. Davies, Miss F. Richards, a Mr 1t. E. Pritchard, am wneuthur eu gwasanaath yn ndvn a rhan gerddorol y cyfarfod mor rhagorol. GOHEBYDD.
AT LAFURWYR AMAETHYDDOL. I
AT LAFURWYR AMAETHYDDOL. I Gydwladwyr,—Fel u. gwr dylem dd'od allan i gefnogi, a diolch hefyd, i'r un a eilw ei hun Gwas Cyfiog" yn y rhifyn o'r Genedl am .,yr wythnos ddiweddaf. Y mae yn haeddu cefnogaeth wresog oddi ar ein dwy- law ni sydd mewn gwasanaeth amaethyddol. Pob parch i'r ffermwyr, nis gallwn fel gweithwyr fyw hebddynt; ac mae'n llawn mor wir nas gallant hwythau fyw heb bobl yn u gwasanaeth i lafurlo eu meusydd. Y r ydym yn cydnabod ei bod yn ddigon cyfyng a chaled ar lawer ffarmwr y dyddiau a'r blynyddoedd hyn, ond nis gallwn ni fel gweithwyr ddim oddi wrth hyny. Ond ni a wyddom mai nid wrth wasgar a phwyso arygweithiwr y bydd iddi wella arnynt. Mae'n iawn i bob gweinidog, mae'n wir, fod yn ddiwyd a gonest gyda ei orchwyl, yn ol fel bydd cytundeb rliyngtho ef a'i feistr, ond ein bai ni fel gweithwyr amaethyddol wyllodd "Gwas Cyfiog," a cheisio ein hiawn- derau yn deg a boneadigaidd am fyrhad yn horiau eiii Ilafur. Y mae hyd ein diwrnod yn afresymol 0 faith, i sefyll i tyny i weithio dan bwysyr haul a'r gwres. Cymerwnsir Gaernar- fon fel enghraipht: acyn olpob hanes,a'r hyn ydym weai weled ein hunain, y mae amaeth- wyr sir Gaernarfon yn galetach a mwy di- I drugaredd na'r un sir sydd yn Nghymru tuagat eu gweithwyr. Y mae eu horiau llafur o bump y boreu hyd wyth yr hwyr. Gwelwch, ddarllenwyr y,Geitedt, fod hyd eu dydd yn bymtheng awr; pa reswm ydyw pymthc anvr o weithio yn giled, a mwy na hyny yn iynych y dyddiaai.hyo. Mae llawer o honynt a ddymunai weled eu gweision a'u morwynion yn seryll i fyny a weithio ar hyd y nos hyd y boreu. Byddai yn rhyfeddod a syndod i'r darllenwyr pe y dechreuwn ddy- weyd y fath ymborth ydym yn ei gael mown llawer lie. Diolch am gefnogasth yr amaeth- wr parchus hwnw y sonia Qvwas Cyflog" ,sydd yu bared i gymeryd ein .plaid. Fe vnaiff pob un sydd ganddo y ittdd leiaf o deimlad yr un peth. Wei, bydded i rywun yru yn mlaen gyda'r achos psrysig hwn, a bj dded i ninau, weithwyr amaethyddol, godi fel .un gwr am ein hiawnderau. GwmaiWR.
[No title]
I Mewn aiwerthiad diwe.idar ar lift'  8: ga.sglwyd gan y diweddar Bareh. >, SL, ep-e r fe roddwyd 50p !0s am ge'o fathwyd yn nheyrnasiad Alfred, a :lUJP' eeiniog aur a fathwyd yn nheFna.;l j winioii. I Dywed y Parch Thomas 1,?, '?.?? "bachgen-bregethwr, ei fod ef ,:edl arg: hoeddi rLb]." 40,MO a .M,<"W 0I wrn wyr, er pan ddecheuodd ei yrta te?t a ?. iwr ond ni sonia am y nifer a argf? wydganyrArgtwydd. in Glaniodd y Parch Jose,-I' Pilil I- i?, a*i d? phlentyn yn Castle Garden d,13,d s di- phlentyn yn Caatte Garden ddyd ??. weddaf, ar ei lfordd i'r Gorllewin, chreu bywyd o newydd yno. Dywed to??? well ganddo wneyd hyny nag aro? jn faes dan yr anln a osod wyd amo S?" .dig igaeth ei wraig ofer odiii wrtho y •y(jjg ,gaetll el wraig ofer (),I,'ii fi?,ed,l yn ol. h Argraph?yd (droH y per(;]¡cnog:on a'r Cyh1d' wyr-y lV(,eL;;h Aatior?.t ?'?'?:?? Limited) gan D. W. Di.,i, & (:°" ) .? o Swyddfa, New Harbour, Caeruarion, "j d(J Mercher, Awst 12, 1SSJ.
RHOS-Y-BOL.. i
RHOS-Y-BOL.. i Cynhaliwyd cyfarfod pregethu blynyddol Bethel, Rhosybol, eleni ar yr 28am ar wain. o Orphenaf. Pregethwyd gan y Parchn J. R. Jones, Llwynpia, ac R. D. Roberts, Llwynhendy. Cafwyd tywydd ffafriol a channoedd 0 wrandawyr parchus a phre- gethau grymus ac effeithiol. Dywenydd mawr genym ydyw hysbysu ein darllenwyr am garedigrwydd Mr John Owens, con- tractor, Rhos-y-bol, yr hwn a ddarfu wa- hodd un o'r brodyr uchod, yn nghyda tlialu iddo ei holl ofymon. Hefyd, te wnaeth Mr Owen Owens, ei irawd, yr un peth ag yntau tua blwyddyn yn ol gyda chvfarfod o'r un iiatur.-P(trysniaa,
LLANGEFNI.I - _ _ _ __ _ I
LLANGEFNI. I I SEFYDDIAD GWEINIDOG.—Dydd bul a Llun Awst 3ydd a'r 4ydd, cynhaliodd yr Annibynwyr yn y dref hon eu cyfarfod er sefydlu y Parch O. Morfab Jenkins, B.D., yn wainidog ar yr eglwys yn Smyrna. Pre- gethwyd y Sabboth gan y Parch Josiah Jones, Machynlleth (brawd-yn-nghyfraith Mr Jenkins), a'r Parch LI. B. Roberts, Caernarfon a dydd Llun, yn nghyda'r rhai a enwyd gan y Parchn Rees, Capel Mawr Evans, Amlwch a Jones, Cana. Am ddau o'r gloch prydnawn Llun dechreuwyd gan y Parch LI. E. Jenkins, Blaenafan, a pkregeth- wyd gan y Parch T. Evans, Amlwch. Di- lynwyd of ag anerchiad gan y llywydd, y Parch W. Lloyd, Caergybi, yr hwn a ddar- llenodd lythyr cymeradwyaeth i Mr Jenkins oddiwrth Gymanfa Gynulleidfaol Gymreig Iowa (U. D.) at Gyfundeb Mon, oddiwrth ba un y gwelir yn eglur mai nid dyn cyffredin yn Mr Jenkins yn marn y brodyr yr ochr draw i'r Werydd. Mr Ellis Jones, un o ddiaconiaid Smyrna, a ddywedai na welodd yr un 0 flaen egtwy? Smyrna a phawb yn uufrydoi 01 blaid ond Mr Jenkins, a chredai ef fod gan Ragluniaeth law eglur yn anfoniad Mr Jenkins YIlla. Caed ychydig eiriau pwrpasol a thoddedig gan y Parch O. M. Jetikins, B.D. Yna caed gair gau y Parchn Josiah Jones, Ilacliyiilleth; W. V. Davies, Moelfro; a W. Rees, gweinidog y Bedyddwyr. Terfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan y Parch J. Donne. Yr oedd yn amlwg o'r deehreu i'r diwedd fod yr Arg- Iwydd yn bresenol yn y cyfarfodydd, ac fod y gwlith nefol yn disgyn yn helaeth. Yr oedd yn bresenol heblaw y rhai a enwyd y Parchn W. Davies, Seion; Owen, Llan- ddeusant; Hughes, Rhosymeirch a Davies, Bathmaca, yn nghydag amryw ereill o wa- hanol fanau o'r sir. Mawr obeithiwn y bydd Mr Jenkins yn llwyddiannus yn ei faes newydd. Y mac yn eglur arno nad yw nad yw yn meddwl bod yn segnr. Boed bendith yr Arglwydd ar yr undeb yw dy- niuniad-E. C. T. I
Advertising
TE TE TE !—Y gorew gael yn Stores hi I BIHKETT. Attfonwch am sample, yr hwn a geir am ddim, a ciiyduiarwch ag unrhyw du arail a I bryawyd am lawar mwy o arian.-IILXET T'S On & CODJIJY S L' nx STOBES, BAKGOB
LLANDDULAS. -'-I
LLANDDULAS. I -T?pm-TH "DM!L DYFMY? CLWYD.? Cynhaliwyd iy Dosparth Demi yn y lle uiod! dydd Llun, Awst 3ydd, 1885,0 dan ?wyddiaeth y brawd John Evans, Rhyl, y El»S DAprywr. 1' "S'STrt  0 bob temi ya y dosparth yn bre- Sf o°ld"rth CoI,v,n Bay. ithoddwyd ad'o ddiadau am eu seiyllfa, yr hyn oedd yn lied gymeradwy. Y ?<'yn_ amlwg hefyd 1 T 1""IAnio'! vw Inai  tomlau yn ?inoyca n ?la.??  r?^t0^^onTyy^ ffyddlondeb a gweithgarwch ya bodoli yn yr oil <jhongt Rhoddodd y Dirprwywr adrod.d?d?o r hyn a gymerodd Ie yn yr Uwch Deml dd ? weadaf, yn Llanelli, yn yr ho?'? ct yn cynrychioli y dosparth. Eth,o w/d]rif swyddogion am y tiwyddyn ddyfodoL Penderfynwyd, yn mhith pethaueredt, fod i gasgliad gael ei wneyd yn mhob teml tnv/r dosparth tuagat gynorthwyo yr achos dir- westol yn mysg y ?ant; fod y Dospartli Demi yn y dyfodol i'w chynal yr ail ddydd Llun ynmkob chwarter, y nesaf i fod yn mis Tachwedd, yn Abergele. n y»^od yr eisteddiad, darllenwyd papyr gan y Brawd I William Owen Williams, Dinbych, ar "Y gwahanol gymdcithasau dlrwestoly gwyddai I ef am danynt, yn ngliyda^i dirfygion au rhagoriaethau, a rhagoriaeth lemb'ddiaetk Dda arnynt oil." Rhoddwyd canmoliaeth I uehel i'r papyr gyda phenderfyniad yn dymuno arno M Mfon i'r wasg, yr ny?a d imuno efe gymeryd i'wystyriaeth Yn nglyn a'r Dosparth Demi hon, cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn yr hwyr, dan Jyw. ycldiasth y Brawd John Evans, Rhyl, a chymerwyd rhan ynddo gan y Brawd W. U. Williams, Dinbych; y Brodyr Richard Jones, Rhyl; R. Jones, Llanddulas, a C. Evans, RhyJ. Cafwyd cyfarfod rhagorol, a chynull- iad da iawn, ac ystyricd fod rliyw chwareuon yn cael eu cynal mown man cyfagos gan y clybiau yn Llanddulas. Gobeithiwn y bydd i fendith yr Hollalluog orphwys ar ymwel. iad y Dosparth Demi ;0'1' Ile.- Ysg.
LLANDUDNO. - I
LLANDUDNO. I Tymhor y dylifiad pobloedd lawer ydyw hi yma yn awr—pawb yn ei lawn walth- pobpeth yn y dre yn cael ei roddi at gysur yr ymwelwyr, a phob egni yn cael ei wneyd er cadw gwyr yr arian yn ein plith. Y cychod a'r cerbydau, y meirch a'r asynod pawb a phobpeth, mewn "full swing." Ond er y cyfan, ewyno glywir yn lied gyffredinol nad yw hi cystal ag y gwelwyd hi, nac ycliwaith cystal ag y disgwylid iddi fod eleni, oherwydd j» mae yn ofynol casglu rhenti uchel a threthoedd trymion mewn ychydig o wythnosau. ac y mae treth y gwelliautau yn uwch cLai nag arfer, yr hyti a achoswyd gan ormod o iynipwyaeth a gwastref f y gynrychiolaeth drefol. Mae yr hen ddiareb, Had yw Hywel ar bwrs y wlad" yn lied hawdd i'w darnodi yma. Ond nid awn ar ot y pwnc yna y tro hwn; dickon mai cadw'r ysgrifell boliticaidd fyddai y goreu ar hyn o bryd nes y daw amser mwy cyfaddas tua'r etholiad trefol yn mis y ffyliaid nesaf. Y Sabboth diweddaf bu y Parch Jackson Wray, o Lundaiu, yn llanw pwlpud y Wes- leyaid Cymreig yma. Cafwyd cynulliadau enfawr, a chyfranwyd y SWill o £25. Sais galluog ydyw Mr Wray, ond o ran hyny, pa raid wrth ganmoliaeth iddo, y mae yn un o brif bregetnwyr y dydd, ac, o ganlyniad, yn dra adnabyddus. Diebon y bydd rhywrai yn barod i feio y cyfeillion Wesleyaidd am roddi Sais yn y pwlpud fel hyn. Folly, nid annoeth fyddai rnoddi esponiad ar hyn. Y mae yr eglwys feehan, ond gweithgar, hon wedi bod mor haelionus a chyfranu at adeil- adu ty eu gweinidog yn Nghonwy, ac wedi gwario yn lied helaeth ar dy eu gweinidog yma, felly mewn tipyn o ddyled, a gwyddom oil mai gan deulu Hengist y mae'r cregin; felly, anfonwyd am dano i'w casglu yn nghyd, ac yn sicr ddigon, mai y bon- eddar uchod \Vyr oreu am y ffordd gyfrin hono i bwrs y Saeson; am hyny, chwareu teg iddynt, a diolch iddynt am fod mor feddylgar o'u hanghenion eu hunain, ac am roddi y fath treat i ninau. Gresyn na cheid mwy o'r cyfryw weitkgarwch yn yr eglwysi crei I drwy y dref. Dyda LInn diweddaf cyhuddwyd un o'r guw R. Griffith, brodor o Latmollen, o gar- dota yn Simdda Hir, ger y dref hon, lie an- fonwyd ef i Gaernarfon am I t o ddyddiau. Yniddeagys fod y dybiryn hwn wedi dyrysu holl ddyfalwck yr keddgeidwaid er's pum' mlynedd, ond bu yr heddgeidwad llygad- graff Rees (Rhif 35) yn drech na'i holl gywreinrwydrl. Y mae y cardotwr hwn wedi gwneyd bywoliaeth wych er's llawer o amser yn y dull hwn.—Gohebydd. YR "EISTEDDFOD.—Parhau i fyned yn ddysglciriach y mae rkagolygbn Eisteddfod Gadeiriol Gwynedd, yr hon a gynhelir Medi 29aiii a'r 30ain, yn y Pavilion ardderchog ydd ya gysylltiol ;Vr pier yn y dref hon. Parha y pwyllgor yn unol a gweithgar, ae yn ol pob ymddangosiad, coronir eu hymdreckion a llwyddiant mae o law. Deallwn eu bod wedi llwyddo i sicrhau addewid y boneddigion canlynol i fod yn llywyddion, nid amgen-y Gwir Anrhydeddus Arglwydd Mostyn, y Mihvriad Corn wall is West, Arglwydd Raglaw sir lJdll1 uycll, J. tl. 1 Tt;eston, A.S., a Lo o I.) ones Parry, A.S. Y mae swm helaeth o danysgrifiadau mewn llaw eisoes, ond i bwriada y pwyllgor wneyd efi'>rt arbenig yn y eyteuiad yna yn ystod y Jnh presenol, modd y byddont ar dir diogel ar wahan i'r arian dderbynir ddyddiau yr Eisteddfod. Bernir fod lie yn y Pavilion i dros dair mil o bobl, a diau y bydd yr adeilad er mor enfalyr wedi ei orlenwi, yn arbenig felly, pan y bydd yr ornest fawr, sef y gystadleu. aeth gorawl am y tri ugain punc a thlws aur i'r arweinydd yn cymeryd lie: byddai yn dda gan y pwyllgor gael gair mor fuan ag sydd yn bosibl oddiwrth arweinyddion corau sydd yn bwriadu cystadlu. Y mae yr hybarch Gwalckmai yn dyweyd mai dyma y tro cyntaf i gymaint swm a phum gini gael ei o?s r?g fel gwobr am ddadganu gyda'r delyn, os elly, mae'n debyg fod hyny yn cyfrif am luosogrwydd y cystadleuwyr yn y gangen hon. Deallwn lod amryw o gyfan- soddiadau y beirdd or awdl hyd yr ensrlyn wedi d'od i law eisioes, tra nad ydyw yr amser ddim' i fynu hyd y dydd cyntaf o Fedi. Bydd y gadair yn werth 7p 10s, ac j yn ol y cynlluu, bydd yn un ardderchog yn wir. Mr W. Williams, Myrtle House, o'r j dref hon, ydyw y cynlhwydd, a'r   q hefyd. Yn ol pob arwyddion' 2,Id K i teddfod Gademol 18S5 yn ri r: ddygwyddiadau y "?" V 0 i Cymru.—T. W. U. I
CYNRYCHIOLAETH MKTLTLON. I
CYNRYCHIOLAETH MKTLTLON. I Bn Y hydig wytlinol&Vi yu ol.dywedodd John Morlay mil pitysl political-Id y llrif- ddinas ydoadd ymraftiadau yn codi uchelgais persotiol neu sonant cyfran o'r etholwyr. CyngJtorai bob R!ivldfi'yJ.wr i roddi ei wYlleb fol callestr yn erbyn y cyfryw. Mae yr un nerval yn codi ei ban yn Nghym-1 111,8. phe dauai John Alorley i Gymru, rhoJdai Yr un cyngkor gyda grym diamheuol, Mewn TB/thyr yn eich rliifyn diweddaf, dywed y Niydditrdwr pybyr Mr O. M. liobert8, Porthnndog Gofalwn na fydd i'r gelyn tau efrau culni a drwgdybiacth sectyddol yn e:1f macs. Yr wyf yn deall fod hyn yn mynsd yn mlaen yn ddistaw. Na ckymenvn ain ciinarwaiii gan neb sydd wedi en siomi. Dyiciiatiad egwyctdorion a ddyl->| fod tilii ham an, as md uciielgais personol." U iiyii i'r etholiad, yr un peth angenrnuidiol ydyw cael dadganiad clir o liadicaliastli gan yr ymgeiswyr, a dysgvblaeth ac undeb yn yr etholwyr. Yn awr, yr wyf ya addef yn rhwydd nad yw organization liiiyddtryawyr Cymru eto yo ddign gwerinoI; mae y dosbarthiadau uchaf a chauol yn mcddu gonnod o reolaetn ar drefniadau y blaid hyddlrydoM a rhaid i'r gweithwyr, i'r tferin, yn y mater hwn, fel pob iiiiter ar", weithio allan eu hiaclxaw-, dwriacth eu hunain. Ond-rkaid, yu bresenol, fod yn loyal i'r organizations sydd genym. Yrwyf hefyd yn addef nadywcynrychiolaoth Cymru yn foddhaol o gwbl. Nid oes un o'n haelodau presenol yn addysgwr gwleidyddol i'r genedl, nac yn arweinydd i ddatgan anghenion ac ymgyrhaeddiadau y werin. Mae Syr Charles Dilke yn anerch ei etholwyr vn mhob ward bob blwyddyn, ac yn eu hadd- ysgu mewn egwyddorion mesurau ltadical- aidd, ond atolwg, pa un o'n haelodau Cym- reig i-yùd yn anerch oi etholwyr yn y trefydd a'r prif bentrefydd I Pan fyddo ein haddysg gengdlaethol wedi gwneyd oi gwaith a'r warin Gynareig wedi adna'jod ei nerth, ceir cynrychiolwyr i Gynuu fwy egniol a mwy gwladgarol, y rhai na adawant i Gymru gael eu hanwybYliLlcl mwy na adawant i golag y genedl gael ei iienvyiiii, ac Ila ddioiideiant anghyliawnderau cyffelyb. Ond hyd y ceir y cyfryw gynryehiolwyr, dyledswydd yr eth- elwyr yw rhoddi addysgdrwyadl iw haeloJau a'i hymgeiswyr preseuol, fel y byddo ou pro- gram yn ddiainwys, yn drwyadl, mewn gair, yn Radicalaidd. Yn y pymtheg papyr Cymreig yr wyf yn cldarlleno wythnos i wytkaos, gwelir ymgaia £ an ami un i grsu teuuiadau drwg a clilyin- bleidiau yn y rhengoedd TIhyddfrydig, a Jiyny yn ddieithriad clan iffagenwau. Dioddefa Mr John llobarts, ymgeisydd dewisedig Eifion, oddiwitli hyn. ac yn enwedig JMr Robertson, ymgeisydd dewisedig Meirion. Taenwyd anwiredd i'r perwyl fod Mr Ro- bertson yn ymneillduo, ond wedi claddu yr anwiredd yna mewn dyfnder da.ear, wele ysgrifenydd dienw yn y 6'?? am (,or I 15, ac ysgrifenydd dienw yn eich cyfocsolyn yr Herald am yr un dydd, yn ymosod ar Mr Robertson am nad yw yn G Iniro, ac am ei fod heb ei ddewis gaIl yr holl ctholaeth. 1n y ddau lythvr cymhelhr Mr Morgan Lloyd, yr hwn a gollodd ei sedd dros Fon, ac a wrthodwyd dios Eifion, fel aelod dros Feir- J ion.YIl eich rhifyn diweddaf, wele lythyr dienw arall i'r un perwyl. Y mae yn fustlaidd yn ei ysbryd, yn llechwraidd yn ei arddull, ynanweddus yn ei gyhuddiadau, ac yn wen- Ily iaincaii. Nil] yw YoI lIIJiùùio gwneyd oyhuddiadau clir a pheudant, ond awgryina mewn ffurf o ofyniadau gyhudd- iadau personol yn erbya Mr liolurtson. Fel nationalist lladicalaidd Uytnreig, nid wyf yn honi fod Mr Robertson yn bobpeth y cellir ei ddymuno fel ymgeisydd dros Feirion, eto yr wi" yf yn credit yn egwyudor jlr J olin Morley I wrthwynebu y sorwyr coineloj a siomedig sydd yn ceisio rhwy'go a gwenwyno JRhyddfrydiaeth: ae fel un sydd yn credu yn gryf yn lihegwch y wovm, yn y teimlad gwerinollla ddylai dyn gael ei gollfarnu ar fyhuddiadau llechwraidd gan ysgriblwyr dienw, yr wyf yn aitfodttlav.-ii i'r darllenwyr gael eu camarwain gan enllibwyr dienw yr ymgeisvdd Rhyddfrydol dros Foirion 1. Na etholwyd ef gan hot! etholaeth Meirion. Dair blynedd yn ol rhoddodd Mr Holland rybudd o'i Ylllneillmd, Codwyd cri yn y gwahanol newvddiaduron ac mewn fwahanol gylchoedd i ddewis ymgeisydd yn rydluwn yn ei le. Yn mhell cyn i ddun sicrwyddddodhelaethid yr etholfraint, cthol- wyd Mr Robertson gan fwyafrif teg o gyn- xychiolwyi Rhyddfrydol y sir fel ymgelliydd. Fel yn mhob constituency arall, parhaodd y air yn ffyddlawn i'w hymgeisydd dewisedig ar ol yr helaethiad. Os nad yw yr etholwyr yn mhob cwr o'r sir wedi clywed Mr Robert- SOllyn datgan ei syniadau politicaidd, bai yr arweinwyr ileol yw hyny. JIae Mr Robert- son yn barod i dderbyn pob gwahoddiad i anerch yretholwyr, hen a .2. JJad yw yn Gymro, eithr yn ddi- .eithrddyn Ysgotaidd. Os ocs Cyinro cymhwys i'w gael, fel Mr John Roberts droa liflon, yn Radical cenedlaethol, ac wedi ei ddewis gan fwyafrif teg, ar bob cyfrif etholer < ef. Ond Sais, Mr Parnell, sydd wedi creu y blaid Wyddelig sydd ar tin meidiannu llywodraeth gartretol. Sais, Mr Rathbone, 1 yw y prif weithiwr dros Goleg Baugor, a Mr Stuart Rendel, Sais arall, yw prif golofn I Coleg Aberystwyth yn y Senedd. Ysgotyn yw Sir Robertson sydd wedi mabwysiadu Cymru fel ei wlad, sydd yn byw nid yn undain, ond yn nghanol Meirionydd, ac y mae ei ymosodwyr mwyaf ffyrnig yn addef yn eu llythyrau ei fod yn wir haelionus gyda'i gydymdeimlad a'i gyfoeth, a phob oymudiad Cymreig, pa un bynag ai Eistedd- fodol.ai addysgawl, aicrefyddoL 3. Ei fod yn dirfeistr caled a chaethiwus. Mae trigolion Llandderfel, ac yn enwedig ei donanticlid, yu gresynu at y fath anwiredd. fgwir ei fod yn planu coed sydd yn cynyddu 'prydferthweh dyffryn y Dyfrdwy, ond nid ar dir y tyf N. Gwlr ei fod fel pob tir- i feddiannwr yn magu helwriaeth, ond y mae yaitalu yn fosieddigaidd a llawn am bob (coIled a wneir gan adar neu wningod. Mae Mae yncadw yr afonydd rhag y diogwyr ,sydd yn bla i bob cymydogaeth, ond ni omeddodd ganiatad i unrhyw un, ac y mae -ugeiniau yn pysgota yu mhob afon ar ei dir. ."CVll anwireddus yw yr awgryuiip.d ei fod yn cadw y mynydd fel na chaiff ceb ladd pwwc, brwyn, paethwael, na I-,hetbau cy- ffelyh. Yn ystod y dyddiau dnvetdaf, y mae dwsinau wedi bod yn Hadd llv.'vlhio frwyn, ac ugaiiiiau vi-i hel llj's heb gattiatad, ac heb i air gael eiildyweyd wrthynt. Caiff yr amasihwyr hel tu detaid fel y ufyriont, jhyd yn tod ar ol y "leuddegfed o Awat, Y 1 onae yr adeiladau ar Ó tfennydd yn models, rhydd haaner y calei i ffermwyr, a faint a iynont 0 pipes at sycliti y tir defnyddijl od llawer o gelfi auteethyddol defiiydtlill .ya nhai ei dfnantiaiil, iic i lawer o honynt vn V.liiflr> ,li.'<ine,dd 0 ddwrr i'w tai. Ffilorog i iolW yw yr kaeriad fod Mr Roberteon yp colledu fformwv-r trwy ""thod iddynt gan- iatad i (forf" t4 ar ymysyddoedd. GffjT pob fformwr a inasnaehydd nad.yw yn talu 1 eodi rel ar lsoedd mwy nwsteisiol na myn-1 vddoJAl. Am wri hwynebi«> Mr Robertsou I chwatelydd, gellir gweled werth y cy. "huddiad na pan ytyriom fod Mr Robertson edirholdi pob cjygortiiwyj berchenoga vruchnvylisvr y chwtrel sydd ar ei dir. at, yroedd perehwog mewr" perygl i jtoUi y dwr a r'rai y ch^ref, ohewydd tra- .1 chwartl arall, cynygiodd Mr Hobortiion w*#waeth triugaia OL weith- wyr, a thaliad o bob coitau cyfreithiol. Mae caredigrwydd Mr Robertson at ei den- antiaid yn ddiarkebd. Dro yu 01, metjwdd un 0 honynt dalu y aiii (tros dd%ty flyuedd. Maddeuodd iddt yr oil, talodd aaw p hoH toc yn llawn hyd at y cyw iar distadlaf, a rhoddodd swm da o atir iddi i ffychwyn mewn ffsrm arall. Y mae y weddw, yr anghenus, a'r tlawd, beunydd yn myued ato am yrnwarecl, ac nid oes un nad yw yn gwrando ar eu liti ae yn 9U cynorth* wo, l, Yr wyf yn ysgrifenu yr uchod am fy mod yn crodu fod y werin am wneyd cyflawnder hyd YIl nod i dirfeddiannwr, ac am fy mod vn crcdu mewn dysgyblaeth bonticaidd. Y mae v ddau lythyr (Iieiiw a gylioeddwyd yn y CeMdl a'r Herald wedi eu hail argraphu, a'u riiauu ar hyd y sir, ond md oe3 onw wrthynt, 11a hyd yn nod enw yr argrapbydd, I yr hyn sydd yn drosedd amlwgov Cmrupt Practices Act, fel y gwyrMr Morgan 1 _1..1 yr hwn a gymheJlu- yndrtynt leI ymgeisyyu. y mac un Rhyddfrydwr mewn enw yn ceisio fwenwyno trigolion Ffestiniog yn erbyn ItOV, "rts- )n. Rhyddfrydwyr mewn enw sydd wedi gwneyd Cymdeithas Ddiwy^iadol y (Jwoithwyr yn Llandderfel yn chwilfriw, drwy oi chymoryd fel arf i ymosod ar Mr Robertson. Rhyddfrydwr mewn onw a ys- grifenodd y llythyr annheilwng it benefit. Ond na fydded i wir Ryddfrydwyr Meirion cael eu twyllo gan y cyfryw un.—Yr eidd- löh, THOMAS E. J^LLIS. I
EISTEDDFOD GERDDOROLI CAERGYBI.
EISTEDDFOD GERDDOROL I CAERGYBI. Yr oedd dylifiad pobloedd lawer tua thref ciiergybi, yn brawf fod yna Eisteddfod GJrdùorol lewyrchus i gael ei chynalyno ydd Llun, Awst 3ydd, yr hwn ddyddiad hefyd a gedwir yn wyl gan y banciau. Yn feirniad cerddorol, yr oedd v pwyllgor wodi sicrhau Eos Morlais, a thystLolaoth ,'ywir y rhai a glorianwyd ganddo yw eu bod wedi cael perffaith gyfiawnder ac addysg yn ei feirmadaetliau. Am y pwyll- gor, digon yw dyweyd eu bod wedi darparu a rhoi gwledd gerddorol o radd uchel. gyda medrusrwydd eu hysgrifenydd, Mr W. U. Jones, arwerthydd. Yr oeld enw Cadben G. Pritchard Rayner, Trescawen, fel cade.r- ddydd, und methodd y bon'addwr hwnw a chyflawni ei addewid. Llauwyd y swydd er boddlonrwydd gan Mr Thomas Owen, i L'.jtl., gydag avweinyddiaeth Mr W. D. Jones (Seiriol Wyn). Unawd ar y delyn "■asd gyntaf gan Telynor Seinol, yr hwn a greodd ac a gododd hwyl yn y gynulleidfa. i'r oedd Miss Maggie Ivor Jones, y 11 nod- weddiadol iawn yn cauu Can yr Eistedd- fol." Y goreu o ddau ydoedd Mr Iliomas Thomas, Rhwng-y-llwyni, Penygroes, am ganu Y Milwr Dewr"(Dr Parry). Miss Hughes, Bradford House, Llangefni, gafodd y tlws arian am chwareu ar y berdoneg. Wedi hyny, canodd Llew Mon bonillion, a dilynwyd gan Mr Richard Mon Williams ar y delyn yn wir swynol. Yr unig barti a ddaeth i'r ymgyrch i ymgys- tadlu ar ganu "Y Modeuyn olaf (J. Ambrose Uoyd\ ydoedd Cor lanefni, ac yr oedd eu canu yn rhy wael 1 deuyngu y wobr. Gwefreiddiodd Miss Annie Hope, Caernarfon, y gynulleidfa wrth ganu Rwy n cofio'r adeg ddodwydd." Enconvvyd, ac ail ganodd. Dyfarnwyd hanner gini o wobr 1 Miss C. Roberts, CasteU-gwyIan, Hanidan, am ganu unawd. Allan o ddau barti am tranu deuawd, eiddo Mri J. 1. Jones a O. J. Rowlands, Liverpool, a wobrwywyd. Can- odd Mr John Henry Dew yn wir dda. 1 m- gystadleuodd tri ar unrhyw unawd, ond y goreu ydoedd Mr J. T. Jones, Liverpool, yr hwn a gauodd £ Llwybr y Wyddfa." Daetli wyth yn mlaen i ymgysta,dlu ar ganu unrhyw baritone solo eiudo Mr 0. J. Row- lands, Liverpool, a wobrwywyd. Ni ddaeth ond un cor yn mlaen, Cor Llangefni, i'r maes i ymdrechu ar 0, great is the depth" (St. Paul's), a "Gwalia Wen" (D. Jenkins). Barnodd yr Eos Morlais hwynt yn deilwng o hanner y wobr; 5 gini. Y wobr gynygiedig yn 10 gini a medal aur i'r arweinydd. Cat- wyd cyfarfod da ond cynulliad lied deneu. Cafwyd ychydig eiriau anogaethol mewn cy" sylltiad a'r cyngherdd yn yr nwyr. Ychydig cyn saith yn yr lnyyr, y deenreu- odd y cyngherdd, dan arweiniad Mr W. D, Jones, gwaith pa un a- gyliawnwyd ganddo yn rhagorol. Cafwyd canu sonia'us rhyfeddol gan Maggie Ivor Jones, R. A.M., Caergybi; Miss Annie Hope, Caernarfon; Mr Lucas Williams, Llundain; Eos Morlais, Mr John Henry Dew, Menai Bridge; Llew Mon, Telynor Seiriol, ac R. Mon Williams. Mr T. F. Parry, Newry-street, yn dilytlar y berdoneg. Yr oedd y cynulliad hwyrol. a'r canu yn y cyfarfod yn uwchraddol. Ý mae y pwyllgor i'w llongyfarch ar y llwydcl- iant svdd wedi dilyn eu hymdrecliion clod- wiw. GOHEBYDD.
COR CYMREIG I LERPWL. j
COR CYMREIG I LERPWL. j MR GOL. Y mddangosodd ysgrif dan y penawd uchod yn y Genedt yr wythnos ddi- weddaf. Y mae yn ddrwcr genvf orfod tystio fod gwaith eich gohebydd yn hollol ddialw am dauo, a dyweyd y lleiaf ar hyn 0 bryd. Odditan gochl y Parch J. Ellis, M.A., yr anela, ac or mor grynedig y mae ei law, y mae yn eithaf amlwg pwy ydyw e1 nod. Gwir od awgrymiad Mr Ellis yn un gwir deilwng, ond pa le y bu y brawd hwn yn hepian cyhyd heb drafod y mater ? Paham na wnai ef ddatgan ei deimlad i'r pwyllgor, neu yn gyhoeddus i'r cor, os yw ar sail aaa. Dymunol a boddliaol fyddai i'r brawd egluro ei hun, a plirofi i'r cor gael eu dir- inygil Ai dirmyg y evfrifai waith y Pen- cerddMacFarren yn cyhoeddi UndebCorawl y Penrhyn yn fuddugol yn Lerpwl ? Cyn ffurfio y Liverpool Cambrian, yr oedd y corau eraill yn prysur ddysgu y pedwar darn ar gyfer Eisteddfod J.881, ag wedi eu ffurfio. Ymgymerasant a'r gantawd o eiddo Dr Parry ag amrai ddarnau anhawdd eraill yn ych- wanegol at y darnau cystadleuol. Onibai am rhyw siomedigaeth brofodd ein brawd, amheus genyf a welsai ei linellau enllibus oleu dydd. Rhaid addef fod Mr Parry yn myned yn hen, ac y mae ein gohebydd yn ei ddilyn mi dybiaf, os nad yw fel dillad yr Israeliaid gynt, Ddim yn heneiddio." —A oes yn mhlith y rhai a enwydganddoef un a allai gadw y gymdeithas yn nghyd fel ei cedwir yn bresenol ? Credaf nad oes un. Mae yn mryd y Liverpool Cambrian fel v mae yn hysbys, gystadlu yn Albert Hall, Llundain, ar y laf o Medi, ag y mae apel yn cael ei wneyd at y cyhoedd am gynorthwy gan y bydd treuliau tua 140 o aelodau yn fwy nag y gall llawer ohonynt ei gyfranu eu hunain, ac fel rheswm dros ei oediad y mae yn eglar i'r brawd wneyd mantais o'r eyfle hwn i lychwino cymeriad y gymdeithas fel na byddo iddynt lwy-ddo yn eu hamcan. Dyma yr unig gymdeithas o leisiau cymysg Cymreig sydd am sefyll am y brif wobr. Gallwn yn ddibetrus ddatgan na bydd iddynt gael eu "dirmygu" trwy eu datganiad, er fod iddynt dir i'w enill, ymaeganddynt am- ser i wneyd hyny. Y darnau ydynt "Yrawel fwyn," gan Webbs Fire, fire my heart," ganMorby; a'r cydgan dwbl, "Why rage ,an M,,?ii d e qso h n. fiercely the heathen," gan Mendelssohn. Ein dymuniad yw y bydd i'r ymdrech fod yn gyfryw ag y bydd Gwalia yn cael ei han- rhydeddu yn ei meibion, a'i chlod yn myned ar led. Yr ydym yn deall fod pedair cym- deithas 0 Gymru wedianturio hefyd. Rhwydd hynt iddynt-yw dymuniad, UN ARALL O'R COR. I
[No title]
I, Ceisiodd James Madden, Lancaster Pa., ladd ei hun yn gslain farw o herwydd i Wyddeies wrthod i briodi am nad oedd ganddo.arid un llygad- Parha Jndiaid y De-orllewin i ladd sac ysbeilio. Dydd lau diweddaf anfonodd iVr Adfan Ryfei orchymya i'r Cad. Miles fyaei i Indian Ten-itory, a di^rfogi y Cheynnas. Ceieia gwraig weddw o'r enw Harriet Moore godi tieyp o arian drwy ddwyn cyug.. haws rn erbyn Moses Htpkins, boneddwr l 70 oed, o San Francisco, am dori amod priodas." Gofyna 225,000 o ddoleri yn eli ar ei cuaion ddryiliedig. Rhoddodd y Parch E. Ptyson Tenny, i Manchester, Mass., gyfraith ar gyhoeddwyr y Congregaiionalist, 6 Boston, am drasthu am dano yn y fath fodd ag a barodd iddo gael ei daiawyddo o lywyddiaeth coleg yn Colorado. Gofyna gan'mil o d4oleri o iawn. Yn mrawdlvs swydd Stafford dedfrydwyd WiiJiam Mellor, llafqiuvr, i ddeuddeng W, o garcliariad am gofrestru ei farsvolaeth ei 1 hun, dt wy yr hoi) weithred y llwyddodd i gael arian claddu o Gyfmk y Goedwigwyr,1
LLANFACHRAETH, MON. __1__.1
LLANFACHRAETH, MON. __1_1 Yr wythnos ddiweddaf, anmegwya vr Yr ? Sabbothol perthynOl i"'V?Y'(i  i th6 a bara bi-ith rilagoro ? y & uchod & the a bara bnth rhagoroi, ?bS YU y mwynhawyd y danteithion hyn gy? bias Ar ol eu diwaMu buwyd yn ymdd? fyru ?yda gw?hMol chwMeuon dmt?d S fv??Laescyaeus gerlto Po?yr?v T» yr hwyr cafwyd cyfarfod Henyddoi ac ?droddi?dol o dan lywyddiaeth y ?,. W. owenydd Evans, Bodedern Cymerwyd r? yn y cyfarfod hwn ?n y plant yn fuyaf noilIduoL Cawsom areithi?byriou,dydd- orol, g.? Mr Edwards, y gweinidog, ac eredl. Yr oedd hwn yn ?ytartod hynod hapus.
ABERDARON.I
ABERDARON. I YSGOLION Y BWRDI)--Da genym nysoysu fod Ysgolion y Bwrdd, Dosbarth Aberdaron, wedi d'od allan yn dda lawn yn yr arhohacl blynyddol elem. Yr oedd Mr Watts yma yr wythnos ddiweddaf. O r pedair ysgol- Bryncroes, Rhiw, Llidiardau, a Deunant-fu dan arholiad, ysgol Llidiardau oedd yn sefyll uwchaf. Yr oedd y passes yn ysgol Llid- iardau yn 96 per cent., ac enillodd yr excel- lent merit gmnt. Mae hyn yn galondid mawr i Mr D. A. Jones, yr ysgolfeistr, ac yn brawf o'i fedrusrwydd ac oVllafurgymerodd gyda'r ysgol. Dylai yr ardal fod yn falch o hono, a. rhoddi taw ar y rhai hyny sydd yn ceisio ei dori lawr fel s,olfeistr.-U)i u'r Ardal.
... -.. PORTiIAETHWY. _, I
PORTiIAETHWY. I Pasiodd Mr James Tliomas. Llana?.- haiarn, un o ysgoleigion y Parch Lynmg Davies, yn llwyddiannus 1 gael derbyniad i Goleg Llangollen. Efe oedd ar ben y rhestr o'r rhai oedd yn ymgeisio yno am y waitn gyntaf. Nai ydyw y gwr leuanc hwn i'r gweinidog talentog y Parch E. James, n a'r Parch Waldo James, Aberavon ac y mae yntau wedi ei freintio a thalent y teulu.—Yn mhen naw mis ar ol gadael Ysgol Ramadegol Menai Bridge am Athrofa Cheshunt, y mae Mr Ellis Jones, Pwllheli, wedi pasio yn y First Division Matricula- tion yti Lliindain, a diau fod rhan belaeth o'r clod am hyn yn ddyledus 1 Mr Cynffi Davies. Y mae dau o'r hen fyfyrwyr wedl cyrhaedd y First Division yu Mhrifathrofal Llundain yn ystod y flwyddyn hon.
I -'ADWY'R CLAWDD.
I ADWY'R CLAWDD. Dydd Mercher y 5ed cyfisol, oedd y diwrnod' y mawr ddisgwylid am dano yn y gymvdogaeth hon, ar ba un y cynhaliwyd gwyl ddirwestol. Am ddau o'r gloch, ym- gyfarfu y pwyllgor cylfredinol yn Ysgolay yr Adwy. Yr oedd yn bresennol o'r Rhos Enoch Smith; o Peniel, Bwlchgwyn: Edward Jones, Adam Roberts, a Cendrug o Salem: John Davies (Neifion), ac Evan Roberts; o Bethel: Mr T. Charles; o'r Ffrith Edward Hughes o'r Rihoboth Peter Evans o'r Nant: Thomas Jones or Adwy: Hugh Jones, Jonathan Parry, Robert Jones, Thomas Hughes, William Lewis; o'r Rhos-ddu: y Parch G. Owen, Llywydd am ddau, ac yn yr hwyr am saith, oedd y Parch R. C. Jones, Caorgwrle yr ysgrifenydd Robert Roberts, Adwy. Cafwyd. gair yn fyr ac i bwrpas gan y cyfeillion am ansawdd yr achos dirwestol yn y lleoedd a gynrychioiid ganddynt. Cafwyd amryw awgrymiadau gwerth talu sylw iddynt ar ddiwedd y cyfarfod dau o'r gloch gan Plenydd. Terfynodd y cyfarfod hwn oddenitzu pump o'r gloch. Am saith o'r gloch daeth cynulleidfa dda iawn yn nghyd, dechreuwyd f cyfarfod drwy weddi gan Mr Darnel Jones, Bryndedwydd. Cafwyd gair gan y llywydd, Mr Robert Charles Jones, yna daeth Plenydd yn mlaen, a chafwyd araeth ardderchog ganddo. Buan y delo yr amser iddo ymwLIed Vn hardal eto. Daeth amryw yn mlaen i roddi eu henwau i lawr ar ddiwedd y cyfarfod.
IFFESTINIOG A'! HEL YTlo"…
FFESTINIOG A'! HEL YTlo" I I BAZAAR.—Ar y 27, 2R a'r 29 °> l\rr-i; I ?,nol, bwria(la1 ,yi Tyddyngwyn, yn cael eu rechgf'l, wyo gan amryw beronau 0 ddyi?ll? yr ardal, agor ?:a«r yn yr Asserabll5 ,r cadi tryrfa at dalu treuliau yr adi^. 111 iad a wneir yn awr ar yr e?twv??- Dichon nad ryw hapus iawn ar )o??)! ? ? Muawa y disgyna y gair bamar, a hvnIv t jS waith o fewn yckvdig ?da mis i'w ? '? ond a barnu oddi wi th v. aith 'aSL -d; brodyr eglwysig eu hunain, m<l0 ?)? posibl y try allan yn Hwyddmit a ? ??? iwn y bydd 1 bawb yn Ylilnilld :h, Eglwyswyr edrych ar y mudiad '? .? ?!<M? yr eglwys, ond fel ymgais  iwn) anrhydeddus i godi tronfa ith, teilwng yn yr ardal, a? y bydd iddvnti cyfryw, gynorthwyo y cyfuiIJMn t? ,I} eu presenoldeb yn y ?7;? a il^ dychwelyd yn waglaw. FeI prwf o[) tld:Q garwh y cyfeiUion, deallwn y c- j?- achosmn pcrthytwl i'r eglwys yn j)' ?t dros 450p, ac fod dros 3,UOOp wedi eu YddrA ar adeiladau yn ystod y pynithen" diweddaf. Gobeithiwn y corona f-n ?"?. drech a llwyddiant. Dydd Sadwrn diweddaf, bu y 'c i Wesleyaidd yn cynal gwtedd o de M? garregddu, pryd y daeth o 200 j"? ae1oau yr -?,ol Sabbotliol a'; n-nnlLV yno i gyfranogi o'r danteithion a WZ3 vn ehelaeth gan Mr T. Ettis, c? ? High-street, a mwynhaodd pawb ei hn? yu fawr. Gwasanaethodd v bonc-jdi? J? ganlyn wrth y byrdda'u 6,d-IatNc"l ir:ul arferol :—Mrs Roi?rts, Bryn ilvf T & Jones, Bo wyd d View; ?h? i?.berh 0 )erative stores Mrs Jones, Bryn "iJf Mrs Jones, Miss Williams, Mis £ Vans \r; Hughes, Miss Glffith, Ili"" Jones, hss E. Evans, Miss Ma?.?r'? Jones, Maggie Evans, Miss Kate HÚgheOQ! cael eu cynorthwyo gan frodvr j?"" pwyllgor. 0 0r YMWELWYR. -Y mae yr ymwelwyr, dydJtiu hyn yn dyhfo i'r arosfan ydyw y Llan. Daeth llu ;\> iawn yno ddyda Gwener ddiweddaf PWNC Y MEDDYGON.—Dyma yw pwnc dydd yn Chwarel y Llechwedd: troer i'r J a fynir, y cwestiwn a yw Beth r* dy farn di am y pwnc r Mae hvn jn eitW naturiol ae hefyd yn anghemheidiol fod yn gwestiwn ag y dylid ar bobcrfrlri wyntylho yn iawn. viil ai, N'r un lrydq ydym yn credu ei tod yn ar yr un by redeg i'r wasg i'w ddadleu mor llllochroo., y gwnaed yr wythnos duiweddaf, am credwn fod modd cael gwell eytie trwy al» cyfarfod o'r gweithwyr ar dydd 1 1)1 ellir wneyd ar fyr rybudd. feota cynygiad Mr Greaves o tiaen v cyfarfod dydd Mercher diweddaf, a dydd Owener galwyd cyfarfod o' r holl weithwyr i drafod y cwestiwn, yr hyn a wnaei ac fel y dysgwyliem. cvfart'o'i o'r gweithwyr ydoedd, ac md cyfarfod I Yn y cyfar- fod hwnw, penderfynwyd i-it unfrydii ar fod i ddirprwyaeth osod y mater o flaen Jlr Greaves, a chael ei gydsyniad i ohirio pclio am ddeufis, er mwyn, ebai y cynygydd, ein cael n' ¡ I' I Jrleall cin gi]ydol, a %h1 eyd. w jit.u-; it; i y ereill, rhag ein bed y. n.i'iu, • j, oh plaid. :h-i yu d iii :I/:a. ar t1y,twlaeth un 0( i i.v, t-h. !i ••b/suddarfod iddynt gael .i •• 11 'gar, ac ymdrafodaeth ■ a' y .1, sr. yn ughyda ckaniatadi o • a :i lis O.ul nid v ffurdd i gael cyd- ddu»Iitwriaeth a chydweitkrediad ydywys- grifenu un achr i'r cwestiwn i'r wa-g. AliRYWION.Ifae -If,' H. Robertson, A.S, wedi anfon 2p 10s, a Air Alor^n Llord, Q.C., A.S., wedi anfon 21- at Eisteddfod y Llechwedd. Bydd Mr Lloyd yn bresenol yn y cyfarfod nos Lun.— Xos Fawrth y bydi v brif gystadleuaeth gorawl a'r cadeilio.- Illiestr yr etholwyr sydd yn cael sylw-Mtr yr wythnos kon.—G'ilt' h:iJ<l.
RHOSLLAXERCHIITOOG. I
RHOSLLAXERCHIITOOG. I Y CEIDWADWYE.— -uetiiii caet vstateii i gydgyfarfod oedd blinder mawr y blaid hon kyd yr wytknos ddiweddaf, ond y maent wedi llwyddo i sicrhau lie erbyn iin). Gofidia y rhan fwyaf o'r Co doethion sydd yn cyfansoddi eu "AVorkini: Committee,] chwedl hwythau, nad oes iddynt "aniatadi gynal eu cyfarfodydd mewn tatarndy. Lid. uriant mor egniol, nes teinil > gwir angenam refreshments. Druainohonynt: Gwaith y Tyllu::TDrwg genra dd. weyd mai anhwylus iawa yw sefyllra f prawf hwn ar hyn o bryd; ac y mae prinder arian yn bygwt'a dwyn y gorcnwyi i ben. Byddai liyn vii pan y dN,- gwylir canlyniadau mor bwysig i'r g™1' Bydded i'r ardal gyfodi eto iel un gwr iau gyflenwi y drysorfa.
HUYTOX QUARRY I
HUYTOX QUARRY I Cymydogaeth boblogaiad aith iniiiair u Liverpool, ac yn agos i uret henafol Pretcot, ydytv hon. Y mae yma boblogacth tanc Gymry, gan mwyaf glowyr a'u teuluoeaa^ ond mae lluiws mawr o ferclied leuaini, parchus yn aros gyda theuluoeid oafflffl1,11 Huyton a Roby. Y mae yma ers l* blynedd bellach achos Cymreig gan y Ietb. odistiaid. Rhifa yr eglwys Y1 llawn gaati y mae hefyd gangen ygoi w?h ei hs?cp Wheston ychydig ii?oeJd yn oi, ? y? tua 220 ar lyfrau yr Y?t Sut yu Hu? Quarry a' i changen. Y !.t? yll1 ga¡.'<I bycbancy<Ieu?, yr hwn oM.'ynddtd? ar ddydd ei agoriad ond yr. MhhtJ yt ? Cymry sydd yma, mae gw aith maw eto wn?yd Dydd .Mereher diwcdJat'?n?M'.?. cynhaliwyd?Y?bh-nyddotyrv?'P Hurst Park, pryd yr octM.vnagos'dn? yn bresenol. Yr oedd Mr a Mr. E?.Q? Bank Mr a Mrs ThonM-D.?es. Ifr.jc,hn Edwards, Huyton, wedi darjani ar gn mwymllt y plant ac vn n?r. yn M'MM bethau da I dynt ar ol r. C.U?d b roddion 0 fetu?ongan -Itri a JOB? Liverpool; a ehanMyr lun yn Jra dy. munol, a'r Park yn fantebiof. eatiij*1 pur hapus, a phawb wedi yuvllwng j ban eu Imnain, yn enwedig y !?.nt< ahY4e yn fawr y bydd hyn yn t?.t? y" y dy/oJ? i'r Ysgol Sul yn y He. Anrh?yJ yr o'°' plant & medal y Ci? lit ,,t wyn o'r capel, ac yr oedd I?'j 0 ?"' Cymru yn eanu Am yr 1'g.,1 d \J^; bothol," a M<?? hardd ?"'?'??,); codi y Saeson allan mewn syndod- Y mae yma Band of Hope hefyd ?-da Ha* aelodau, ac y mae Mrs E!)is,0?'-ry ?"? Robert Jones, a Mr Daniel Ames )hston, wedi ac vn narhau i ddangos I 1, de mawr gyda'r plant.-Eii,cli.