Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
I,, CANU YN IACH."
I,, CANU YN IACH. Yn gymaint %bod ein cysylltiad golygyddol i'r Genedl Gymrtig, dan yr oruchwyliaeth bre- senol, yn terfynn gyda'r rhifyn hwn, nis gallwn gilio draw heb wneyd ein moes-grymiad, a A, chann" yn iach â'n darllenwyr. Wrth fwrw trem dros y blynyddau a,basiodd, y mae teiml- adau cymysglyd yn ein meddiannn. Y mae ami i gyfaill fn yn ein cynorthwyo mewn rhydd- ivoth a chin wedi myned oddi ar y chwareu- fwrdd am byth I Bwriadem unwaith adaeV > Adgof draethu ychydig o .,hanes gwyr ag y cawsom y fraint o'n hadwaen yn ein cysylltiad i'r wasg, ond nis gallwn ymgymeryd I hyn hediyw, h y daw egwyl rywbryd yn y dyfodol. Ond yn nglyn A hyn mae yn weddus iawn i ni gydnabod ffyddlondeb ein gohebwyr sydd yn aros "hyd y dydd hwn." Yr ydym weli derbyn cynorthwy sylweddol gan lenorion o bob enwad, a hyny am faith amser. Ni chaniateir i ni roddi eu henwan yma, neu buasem gyda'r pleser mwyaf yn gwneyd hyny Am y cyfryw gynorthwy, ac am bob cydynT deimlad a ddangoswyd tuag atom, derbynied ein cyfeillion yn Ne a Gogledd Cymru ein diolchgarwch mwyaf diffuant. Yn nghorph yr amser yr ydym wedi cael y fraint o wasanaethu ein cydwladwyr drwy gyfrwng y Genedl, amcanasom gyfiawni ein dyledswydd yn onest a ffyddlawn tuag at bob gradd a dosbarth. Yr oeddym yn llafurio o dan lawer o anfanteision yn aml-gydag adnoddau mwy helaeth, a staff fwy lluosog) gwyddom y gallesid gwneuthur y papyr, laWer pryd, yn fwy amrywiol ei gynwyp, ac 0 gymaint a hynyyn fwy dyddorol i bob dosbartli., Ond gwnaethom ein goreu, er nad oedd hwnw yn fynych i fyny a'n dysgwyliadau ein hunain. Ond y mae dsra; beth ag yr ydym yn teimlo hydcr gyda golwg arnynt. Credwn i ci yn ystod ein goruchwyliaeth gadw yn bur i egwyddorion pioffeseiig y Genedl: hefyd, yr ydymyncredu ddarfod ini gadw ton y papyr [jn gyfr/w fel na chafodd yr un moesolydd achos cyfiawn i gwyno o'i blcgid. Gallwn dystio yr un peth yn ddidoesgni am berchenogion y rapyr, a gwyddom iddynt lawer pryd aberthn budd- ianau bydol ar aUor eu penderfyniad diysgog i wasanaethn crefydd, moesoldeb, a dirwest, drwy yr adran hon o'r wasg Gymreig oedd yn eu meddiant. Ni fynem ymffrostio; ond cyfleswnf yn eithaf rhwydd fod yr ystyr- iaeth ddarfod i ni gadw hyn yn barhaus o flaen ein golwg yn troi yn elfea o gysur yn awr, pan y mae ein cysylltiad yn terfynu. Hawdd y gallasem yn ami chwyddo cylchrediad y Gcnedl drwy ollwng math neillduol o ysgrifeniadau- eithaf doniol yn en ft'ordd-i'w cholofnau, eithr gwrthodasom y oyfryw lwyddiant, rhag rhoddi achlysur i ddolurio meddyliau tyner, a rhoddi braich o gymhorth i fath o lenyddiaeth newyddiadurol sydd wedi bod mor farcbnadol yn ein gwlad. Tra yn ceisio gwylio yr eithaf- ion a enwyd, gwnaethom ymdrech deg i ochel rhag i'r ysgrifau fyned yn rhy ddof, marwaidd, a diafael. A barnu oddi wrth yr effeithiau lawer pryd, y mae i ni sail i gredu na fu y Genedl yn euog iawn o syrthni a chysgadrwydd. Er nad oeddym yn amoanu i'r ysgrifau, fel rheol, fod ya fath o "lwynogod Samson," eto mae angenrheidrwydd weithiau i roddi ambell i faes Philistaidd ar din Tra yn amcanu gwneuthnr daioni yn y ffordd hon, gwnaethom ambell i elyn; ond yr ydym wedi madden iddynt yn llwyr! a hyderwn eu bod hwythau yr un mor barod i ysgwyd llaw, ac, ys dywed y bardd,— Let the dead past bury it's dead." Bellach, yr ydym yn tewi, er mai gor- cliwyl annymunol yw dyweyd y gair "Ffarwel." Ond dyna yr ymadrodd raid fod ar ein gwefus heddyw. Mae trwst yr orchwyliaeth newydd yn disgyn ar ein clust 0 draw,— Ring In the new, ring out the old!" Ti, iasged y Golygydd! ffarwel Claddasom lawer traethawd hirfaith, a Ilawer gohebiaeth or-ddoniol yn dy waelodion, Cedwaist y gyf- rinach yn ardderchog. Buost o wasanaeth gwirioneddol. Chwith fydd genym dy golli. Ond dyna—ffarwel Ti, gadair y Gol.! Mawr yw dy urddas, a phSr fydd dy goffadwriaeth. Llawer awr a dreuliasom yn dy ddyfnderau yn darllea y go- hebiaethan, y Uyfran, a'r tunelli 0 farddoniaeth a anfonid i'r Genedl—" os yn deilwng." Melus fu ein cymdeithas. Wodi dyddiau o ddyeithr- wch i'r swyddfa, pan ddeuem yn ol, gallem ddywqpd gyda Mynyddog, fod U Yr hen gadair hithau Yn estyn ei breichiau, A bron a dweyd geiriau 0 gariad! Yn sicr, ni'th anghofiwn Ti fwrdd y Golygydd! Anwyl i'n teimlad wyt tithau. Baost yn gartrefle i ffrwyth ymenydd beirdd a llenorion ieuainc fyddai dan ystyriaeth." ArnattimeNin heddweh y gorweddai y llyfrau a'r cylcbgronau a anfonid i'w hadolygu, ac y mae yn aros ar dy wyneb rai pethau a gant en .trosglwyddo, yn ol Ilaw, i'r Weinyddiaeth uenf! Yn olaf, ond nid y Ueiaf, rhaid i ni gael dy- weyd gair bach am y dosbaith hwnw sydd mor hanfodol i swyddfa newyddiadur-y eysodwyr' Cawsom lawer 0 diriondeb oddi ar eu llaw, a hyny gydag ysgrifau y buasai yn gofyn Cristion i beidio rhegi uwch eu penau! Bodau gwas- anaethgar a doniol yw y cysodwyr; a ebofied gohebwyr bob amser mai mantais ddigymysg iddynt ydyw cael ysgrif mor lin a chlir ag y byddo modd. Yn iach, wyr y llythyrenau! Boed y nwydd derbyniol hwnw a elwir yn fat yn dyferu ar eich llwybrau. Dymunwn fawr lwydd i'r Genedl yn y dy- fodol. Excelsior!" ddylai fod y nod 0 hyd, a hyderwn y bydd iddi dori marc uwch yn nwylaw y gwyr galluog sydd i fod yn olynwyr i ni, nag a wnaeth o ddechreuad ei gyrfa hyd yn awr. Tdym, Jyn rhwymyn llenyddiaeth a brawdgarweh, Yr eiddoch vn bur. I B. D. ROWLAND (Anthropos), I I J. EVANS OWEN.
Y DIWEDDAR "J. R"
Y DIWEDDAR "J. R" Yr oedd y gwr uchod mor adnabyddus yn Nghymru er's llawer blwyddyn fel nad ce3 eisieu i^neb fyned i'r drafferth i roddi ei enw a'i gyfeiriad yn llawn. Yr oedd y ddwy lythyr- en" yn ddigon. Fel J. R." y sonfai am dano ei hun, ac fel J. R." yr adwaenid ef gan y cyhoedd. A gwr tra chyhoeddus a fa "J. R." ar hyd ei oes; cadwai ei hunan trwy ei ysgrif- eniadan, yn benaf, 0 flaen y cyhoedd, fel yr oedd ei enw yn air teuluaidd, nid ya unig yn rhandir Independia, ond yn mysg pob enwad. Ond y mae yntau wedi ei gwympo gan ddyrnod angau! Cymerodd yr amgylohiad pruddaidd le ddydd Sadwrn diwoddaf Jyn lied sydyn, yn ei breswylfod yn Nghonwy. Yn ei farwolaeth collwyd cymeriad pwysig o gylch llenyddiaeth a chrefydd Cymru. Ysgrifeuodd lawer iawn yn ei ddydd. Anhawdd, debygid, fuasai enwi neb sydd wedi ysgrifenu mwy—oddi eithr ei frawd S. R." Dichon pe y buasai wedi ysgrifenu llai mewn rhai cyfeiriadau, y buasai ei gymêad fel awdwr yn llawn mor uchel a chymeradwy. Ond pwy sydd heb ei fai ? Yr oedd ysgrifenu i'r wasg yn ail natur i J. R- nis gallai beidio. Bhyfelwr ydoedd o'i fabyd. Hawenychai mewn gornest; a gwisgodd ei arfau hyd y diwedd. Meddai gyhoeddiad at ei wasanaeth, a defnyddiodd ef i bwrpas. Gellir dyweyd yn ddiogel mai y Cronicl oedd J. R. ac mai J. B. oedd y Cronicl. Fel cyfansoddwr pregethau enillodd radd uchel iawn. Credwn fod rhai o'r pethau tlysaf a ysgrifenwyd yn Gymraeg i'w cael yn mhregethau J. R. Ar gyfrif naturioldeb, craffder, a swyn, yr oodd yn saernïwr pregeth di-ail, ac erys y dosbarth yma o'i gyfansoddiadau yn mysg gemau ein hiaith. Fel gwleidyddwr yr oedd ya Rhyddfrydwr o'r rhestr flaenaf. Cashai orthrwm, gwastraf, a tbra-arglwy Idiseth A chas c) flawn. Gwiiaotb lawer, yn ngbyda'i frodyr, i oleuo y wlad mewa pynciau gwleidydiol. Am ei gysylltiad A'i enwad nid ydym yn bwria'u dyweyd dim, heblaw ei fod yn cael ei gydnabod fel blaenor adran neillduol yn mysg yr Annib, nwyr. A I:w¡àJvdai gadw ei. gatrawd yn nghyd drwy yr holl amser. Dio lynid ei law a'i lais gyda ffyddlondeb diwyrni. Profa hyny fod ynddo ef y peth prin hwnw sydd yn cymhwyso ambell un i fod yn dywysog. Ond efe a fu farw! Rai blynyddau yn ol cyfansoddodd gan pur wreiddiol yn yr hon y canai ffarwel a'r byd. Bellach, mae y byd wedi ffarwelio ig yntau A diau y cydnebydd y rhai a adwaenent J. R. fod y lineliau canlynol a ysgrifenodd am dano ei hun yn cynwys gwirionedd pwysig:— Ffarwel, ffarwel yn awr, John, Nid llawer fel tydi A gerddodd ddaear Iawr, John, Er pan y crewyd hi! Pur wir! Un J. R." a gafwyd, a gwae y neb a geisio ei efelychu! Deallwn ycymer ei enghladd le yfory (ddydd Mercher), yn Cemetery Conwy. Cyuhelir gwas- anaeth anghladdol wrth y ty am un o'r gloch. Diau y bydd yn un llucsog. Gwr anghyffrocin a roddir i orwcdd yn mhriddellau y dyffryn, a pha beth bynag oedd diffygion ei fywyd, cladder y cyfryw gyda'i weddillion. Nid oes neb diragfarn a wad nad oedd yn "J. R." el- fenau y gallwn fel gwlad eu cofio gyda hyfryd- weh, a'u cadw mewn coffadwriaeth.
ADEILADAU CYHOEDDUS CAERNARFON.
ADEILADAU CYHOEDDUS CAERNARFON. [AT OLYGYDD Y "GESELL GYMREIO."] SYB,—Ymddangosodd tabl dan y penawd uchod yn un o'ch colofnau yr wythnos ddiweddaf, yn nglyn i'r hwn y dYNedyr awdwr ei fod yn cynwya pob capel ac eglwys yn y dref. Y mae hyn yn anghywir, oblegid gadewir allan, o Ieiaf, bedwar o "adeiladau cyhoeddus," yn y rhai yr arferir cyn- al gwaaanaeth crefyddol j sef unig addoldy y Pabyddion; un adeilad pwysig porthyu 1 i E I- Iwys Loegr, sef eglwys y plwyf, yr adnabyddus a'r hvnafol Llanbcblig; a dau gapel perthynol i'r Methodistiaid Calfluaidd, sef Siloh Bach a Mark Lane. Y mae hyn yn ychydig o gyfleawad i'r trigolion nad oes le ar eu cyfer yn y tabl. Nid ydwyf yn galla diruad pa fodd y gallodd un yn dflios manyldra y tabl uehod ddisgyn i'r fath amryfusedd. CEiEy.
Advertising
*=======!=^=:=:^ itt-p.irBrnr.WYP 1837. BETH SYDD MEWN ENW! W ILTTAX 08 1 50 I n o dd yn 01   Ipa  & wn"'r yn dd1ddiol, WILt.IAM e 7. .1.d. m  e yr  hwnw ar  hya haddyw, yr hyn a tr, wf mai nid nag )'doedd, ond ma\ QU gwir rkilVr.g;J,?d cedd, 60 &1d4 7D pMhau yn mam y cyhoedd. Mae M ? AHHEuwcu HAMS, EU  BACON, EU ?AU?ACE' PRYNWCH, 1  TONCLIES PROFWCR, LARD, X u FRE5H DAILY? P A BERNWCH. DT BAEDDU BRAWN, ?:?:??????????? ?g. TELERAU RUAGOROL I AlL-  MOI,IAETli. i-iljWLI$Hit) 1837 WEBTRWYR. WILLIAM HUGHES & SON, WHOLESALE AND RETAIL PORE BUTCHERS, BOTES. CHEESE, AND EGG MERCHANTS 259 & 261, HIGH-STREET, BANGOR Pa beth a ddywed y Cyhoedd? Mil MEDDYGINIAETH HYNOTAF YR OES BRESENOL YW Quinine Bitters Gwilym Evans. YB HYN A DDYWED PAWB, GWIB YW- BETH YW Y QUININE BITTERS ? Physigwriaeth lysieuol enwog, wedi ei chymysgu 111 y modd mwyaf celfyddydgar a ffodas ag y mae yn bosibl, yn cynwys elfenau, gweithgar y llysiau •fcydnabyddir'yngyffrediny mwyafrhlnweddolo r hoU lysiau aiferol yn y gelfyddyd feddygol, sef Quinine, Saaparilla, Gentian, Burdock, Dandelion, Lavender, Saffron. Beth yiyxo ei gmeithreiiad 1 Oynorthwyant draul yr ymbortb, gwellbint a hwylusant y cylchrediadau, cryfhant y giau a'r cyhyrau, pniant a ffrwythlonant y gwaad, byw- iocwt yr ysbrydoedd, ao adlonaent y meddwl a'r tymherau eymudant ymaith rwystrau 80 atalfeydd yn yr ermlgau bywfol. Maent yn rhoddi tone i'rholigyfandrefn. Nerthant y rhanau gwein- laid yn y cyfansoddiad; ao oherwydd hyny, y rhai mwyaf agored i anwydon a'u canlyniadau. Am eu bod yn gwneyd hyn, y maent wedi enilliddynt eu hunain y gymeradwyaeth nchelaf fel y meddyg- lyn mwyaf cyfaildiis ar gyfer pob math o wendidau a sefyllfa isel, nychlyd a marwaidd A oea dynion o iwyt a chjmmeriai wedi rhoddi iddynt fymrmradwyaeth am y pethau hyn i Oes, y mae pan GWILYM EVANsgannolldd olythyr an cymeradwyol i'r QUININB BITTERS oddi wrth Feddygon, Fferyllwyr, Pencadbeniaid, Off. eiriaid, Gweinidogion, Oanwyr, Masnachwyr cyf. rifol, a dynion ciedadwy yn mhob dosbarth; o'r thai sydd eu hunain wedi eu proa yn rhinweddol yn mhob sefyUfa ac o dan bob amgylohiad. Pa ddoluriau yw y rhai y mae y BITTERS hyn yn gyfaddas ar eu cyfer ? Anhwylderau y giau. Dolnriau yr Afn a'r Aren- au. Clefydau y ddwyfron. Malldrael y cylla. An- mhurdeb a gwendid yn y gwaed, &c. Y mae pob an o'r rhai hyn yn achoai Uaweitt n o anhwylder- au erelll yn ngwahanol ranau t jorph. Y mae rinweddan y llysiau sydd yn y Quinine Bitters yn un. longyrchol yn nerthu, yn puro, ac n symut1 ihwyetrau yn y rhanau hyn, ac felly ya dileu vi achos; o ganlyniad y mae yu iaaau Uu o ail ddolur- iau. Pa ddoluriau sydd yn cael eu cynyrchu gan y rhai hyn? Maent yn llu mawr, dyma nifer o'r rhal amlycal: Anuhreuliad yw'r achns o Boen yn yr Vstumog, Gwyutogrwydd, trymder ar ol bwyta, Gwaelder cyn bwyta, Sural yn y cylla, Eifiyg arohwaeth, Bias cas yn y genau, Gwres annaturiol,OorphrWym- der, Brathiadau ynJ frest a'r ochrau, a llawei ereill o'u bath. Afreoleidd-dra yn yr Afn sy'n peri Cur ac Ys- gatnder yn y pen, poenau rhwng yr ysgwyddau ac ya groes ilr Ilygaid, Diflaedod at fwyd, Teimlad cysglyd a marwaidd, Afreoleidd-dra yn ycoluddion, y Olefyd Melyn, y Dropsi, a lluaws mawr o'u cyffelyb. Pa fodi y mae ei ceige, aiod yns er ein hi yn cael y gvir BI TTBRS ? Gofyner fel hyn-Potelaid o QUININE BITTEES a wilym Evans, a gofaler am weled- 1. Fod enw Gwilym Erans, F.C.S., M. P.S., yn 1s. grifenedig ar stamp y Llywooraeth ar wddf pob potel. 2. Y mae enw Gwilym Evans QtJINIJTE BITIEE3 ar bob label. 3. Nid oes un botel i'w chael dan 2s 9c yr un, 03 cyn. ygir i chwi werth chwal cbeiaiog nsu swllt. byddwch wybyddas mai twyll a Sagiad ydynt. 4. Na ohymerwoh eioh oyngbnri gan neb i gymeryd unrhyw fath a Rymysg arall o dan yr hen eagna ei fod yn iliwn mor rinweddol ae yn rhataih. Esgus gwael a thwyllodraii yw hwayita. Cofier mai pothan da yn unig yr ymdreohir ea hefelyehn, ac y maellnsws mawr o efslyohiadaa i feddyginiasth ardderchog a dihafal hon ORY/i.' PR.£!OR, L  j  gj  ?M? GW! LYM EVANS,F??   03 teimlir aa'aiwjijr i'w^pw.ijsii.gelUc eu cael oddi wrth yr Awdwr, yn ddidraul, gJda'r Parcel Post, am y prisiai a nolwld. LYVRAU (]r¡¡h AR WERTH GAN V* v D. w. DAVIES, BOOKSELLER, &a, 19, BRIDGE STREET, CARNARVON. Rlwddir discount ar bob llyfr i Bregethwyr a Swyddtgion Eglwysig. UEIRIADTO YSOHYTHYIKTL Parcli Thomas j Charles (croen llo goreu) 1 o Oj James Hughes ar y Testament Ncwydd < (rhwymiad go-14 15 0 Test. yr Ysgol Sabbothc4 rhwym) 13 0 Eto, etc (rhwym llawn) 1 5 0 Testament y Miloedd, Esboniad J. ( Ogwen Zones ar y Te3t. Newydd 0 14 6 Deonglydd Beirniadol ar y Testament Newydd gan Idrisyn ?ledr hardd) 0 IT 01 Hodge ar y Rh?emiMd. ? ? 6)) Eto, eto, Ephesiaid 0 J |\ 0 Etc. eto, 1 Corinthiaid 0 5 6 New Commentary (S P.O.K.) Joshua to j Esther, very thick maps, &c. (new) 0 4 0s Dr. Brown's Critical Commentary, Mat- thew to Romans 0 3 6 Cyf. I. a'r 11? Pregethau Parch D. j Jones, Treborth (yr un) 0 7 6 I Ty ty Nhad, Patch D Jones, Treborth 0 3 6 Cyf. 1. a'r II., Preg. Parch D. Roberts, Wrexham (yr un). 0 3 6 Pregethau Robert Jonca, Llaullymi- 036 Ail Gyfrol GOVADAIL FETHOBISTAIDD, sef 47 o bregethau wedi eu traddodi 6 dros 60 mlynedd yn ol 0 4 6 T&AmHODAW DuwMTDDOL Dr. Edwards 0 1?0 0 Eto, LLEXYDDOL eto 0 10 0 •BEiBLYRATHRAwyn cynwys Cyfeiriadau Mynegair, 12 o Fapiau, &c. (lledr) 0 9 0 Beibl a'i Ddehongliad gan Dr. Hugh Jones (hanner rhwym) 0 7 6 Banau Duwinyddol Hodge (i rhwym).. 0 9 0 Oemau Duwinyddol R. Jones, Llan- llyfni (argraphiad newydd hardd).. 05 6 Corph Duwinyddiaeth Dr. Brown 03 6 Eto, eto, Dr. Patterson., 0 3 6 Dr. Owen ar yr Yspryd Glan a'i Waith 0 3 6 Oriau gyda'rlesu, O.Evans, 2 Gyf. (yrun) 0 3 6 Gwyrthiau yr Arglwydd Iesu, O. Evans 0 3b Damegion yr Arglwydd Iesu, 0. Evan3 0 3 6 Cysondeb y PedairEfengyl (lledr). 0 3 6 Mynegair YsgrythyrolPaich P. "Williams 0 3 6 Anerchiadau Moody, gyda hanes ei fywyd ef a Mr Sankoy (darluniau).. 0 4 0 Twr Dafydd, Salman, gan Dr. Rees. 0 3 0 Hanesiaeth a Gwyddoniaeth y Bcibl, Parch J. Ogwen Jones 0 2 6 Testawc'atau Daearyddol Hanes Athrawiaeth Gristionogol, gan Dr. John Hughes 0 3 0 Boston ar Bedwar Cyflwr Dyn 0 3 6 Pregethwr a'r Gwrandawr, sef Calfiniaeth a Ffwleriaeth 0 3 0 Hynodion Hen Bregethwyr Cymru, gydag Hanesion difyrus am danynt 0 3 6 Dylanwad Cymdeithasol Cristionogaeth gan y Parch D. S. Thomas, America 0 0 Cydy- 'th Dyddanus gan IL Jon" 036 LlanUyfni 0 3 6 Hanesion y Beibl (300 0 ddarluniau). 0 3 6 Cofiant a Gweitliiau Parch R. Owen (Eryron Gwalia 0 3 6 Cofiant Parch Michael Roberts 0 2 Cofiant a Gweithiau leuan Gwynedd (634 tudalen) 0 3 6 Cofiant Ann Griffith (Ilian) 0 1 6 Gweithiau Barddonol Parch D. Jones, Treborth, cynwys Y Mab Afradloil, &e. 0 2 .6 Gweithiau Barddonol loan Madog. 0 2 6 { Adgof Uwch Anghof: Llythyrau lluaws ) 0 hen a phrif Enwogion Cymru..0 4 0 Cymru Fu: Hanesion, traddodiadau, a > cliwedlau Cymreig 0 3 6 Drych y Prif Oesoedd 0 2 6 > Hanes y Cymru gan Morgan 0 2 6 LLYFR PAWH ar Bob Peth (llian hardd) 0 3 6 S LLYFR COGII-to a Chadw Ty 0 3 6 i Meddyg Anifeiliaid gan J. Edwards, Caerwys, a J. Edwards, Abergele. 0 5 0 < Caban F'Ewyrthr Twm, lluaws o ddar- l luniau mawr (llian) 0 2 6 Aelwyd Ewyrth Robert gan Dr. Rees. 0 3 6 Llawlyfr yr Ysgol Sabbothol. 0 2 6 Proficdydd Y sgrythyrol 0 2 6 > Cofiadur Ysgrythyrol 0 2 6 Llyfr Gweddiau Teuluaidd, T. Levi. 0 2 6 GEIRIADURON.-Cymraeg a Saesneg, a i Saesneg a Chymraeg (gwahanol ] fathau a phrisiau) ( Llyfr Tonau Ieuan Gwyllt (Sol-f £ a). 0 3 0 Eto, Hen Nodiant 0 3 6 < Eto, Stephens (Sol-ffa a Hen f Nodiant) Eto, Jenkins (Eto) J Caniadau y Cysegr a'r Teulu (Eto) j Llyfrau Hvmnau y Methodistiaid Calfln- » aidd (Swllt ac uchod) Y TESTAMENT HIIRDD, MEWN IVORY GWYN, PRIS HANNER CORON. I EISTEDDFOD LERPWL- COPIWOH ALW YN Y CAMBRIAN GALLERY, rA-f AB A LBEPWL, BYDD JOHN THOMAS garttef wythnos yr Eisteddfod yn croesawu ei ffrindiau Cymreig a Thynu eu Darluniau yn y uodd goreu. Oofiwch y Cyfeiriad 47, EVERTON-ROAD (fm ages i Henglcr's Circus). D[NAS _D IN L L F. • GALL YXlWiiLWYR A'R YMDROCHLE POBLOGAIDD BWN ClAIIL PaB OYFIJECISDRA :AM REFRESHMENTS rNY REFBESHMET ROOMS, AR Y LLE. CYTCNIB AMFWyDYDD I PI CMC PARTIES, &c., HBPVI), BYDD PlolSERFAD AB Y LLE, Am i*go» o fai>yHon ymofyper ar y lie, reiiya C.tKin Arms Hrtfl Groeslon. o 28S9 < ■ -V CIMDEITHAS AMAETHYDDOL LLEYN AC EIFIONYDD. LiYWYDnO. LLOYD J. EVANS, Yew., Broom Hall. Is-IYWRANMr W. ROBERTS, Moelfre-mawr. CYNHELIR YR ARDDANGOSFA FLYN. YDDOL eleni ya Pwllheli, ar 28ain o Awst nesaf. Mae ynangenrheidiol entro yr oil o'r Annifeiliaid, &c., cyn neu ar yr 16ag o Awet. Cymer Neidio Ceffylau le am ddan o'r gloch. Gwobrwyon, 7p a 4p, yn agored i bawb. Ceir Rhestr o'r G".brwyon, &c., drwy ymofyn A B. OWEN JONE3, Ysg. Hall-place, Pwllheli, Gorpheu! 5ain, 1884. o 2894 Allan o'r Wasg,—Pris Pum' SwZlt. G WEITHIAU B!RDDOROL A LLENYDDOL Y DIWEDDAR OWEN GETHI5J JONES 0 dan Olygiad OOWLYD A HOOBPION, Gyda Da lun o'r Awdwr, a BywgraphiaJ wedi yserifenu gau '1 PARCH EDWARD RUMPBRErS, I'w cael, dros denln yr Awdwr, gan Mr Thamas Jones, Llyf-we rthwr, Penmaohno; a Mr J. Met. dan Jones, Stationer, So-, 207, High.stleet, Ban- I( r. ran MTJSIOAL COLLEGE OF WALES, I SWANSEA. Pr evident-Sh H. HUSSBT V1VWf. TO t. 'H P Vice.P?dent-JJ??  Penller,ø- laiTN, Lq.: PfO?MM-JMBM P?? kq ( MM. Dom, Oantab. aud 11' 411.1LY, E!q, \Jus. 00., Cantab., and? j??? HAMMPAMY. T BSdOK S ana CLASSES will be RESUMED *-4 TMONDAY, SEPTBMBBR 22AD, 1884. The ANNUAL EXAMINATION, SCHOLAR- SHIPS, EXHIBITIONS, PRIZES, and MEDALS Will he held in December next. rho Llewelyn Scholarship of £ 20, and tenable for 3 years. A Friend's Scholarship of t20, and tenable for 1 year I ?Fnerd'a Scholarship of ;E-, a?d tenable fer 1 year. Tne Btephen Evans Exhibition of 15, and tenable for 2 yea s. The James Jones, Exhibition of.£5, and tenable for 2 years. A Friend's Exhib't'on of L2, and temable for 2 years. Also for Prizes and Medals. I'W GWERTHU AR AUCTION GAN MRI OWEN A'I FAB, YN Y SPORTSMAN HOTEL, CAERNARFON, DDYDD SADWBN YA lleg o HYDBEF. EIDDO RHYDD-DDALIADOL GWERTH- FAWR, sef, GLYNAJON, Waenfawr, Caer. narlon, a BHYDDALLT GANOL, yn Clnwys dtos 40 Erw o Dir rhagorol, yn wahanol lotiau cyfleus. ac yn sefyll yn ardaloedd polligaidd Waenfawr a Chaernarfon. a 2919. MON. FELIN WEN, DWYRAIST. DWY FILLDIR O'R MENAI HOTEL. STOO WEBTHFAWR AB AUCTION. DYMUWA MR E. H. OWBJT A'I FAB hysbysu y Gwerthir ar Auction ar y lie uchod ddydd Gwener, Medi 19eg, 1884, yr oil o'r Stoc weith- fawr, yn cynwya 6 o Wartheg godro rhagorol, 10 o Fustych, yn codi yn ddwy fiwJdd 1 Hefer yn agos i 18, 3 o Lal, 1 Gaseg a chyw, 12 o Foch (stores), 2 Hwch Fagu, Taft o Wair (tua 14 tunell) yn ymyl Tan-y-graig, Gig, cystal a newydd, 4 o Droliau a frames da, Erydr ac Ogau, a'r oil o'r Offerynan. Hefyd, than ó Ddodrefn y ty,-Amod. au: Arian Parod. Sale am 11 o'r gloch. Am fanylion pellach ymofyner â'r Arwerthwyr yn Nghaernarfon. LLAIN-MEDDYGON, GERLLAW PENRHOS CAE-ATHRAW, CAERNARFON. ARWERTHIANT PWYSIG AR Y STOO. GWERTHIR ABAUCTION GAN MR OWEN A'I FAB, ddydd Gwener, Medi 1. 12fed, 1884, HOLL STOO Y LLE UCHOD (eiddo Mr Ricliard Davies), cynwysedig mewn 6 o Fuchod Godro rhagorol, 3 o Heffrod, 5 o Ddynew- aid, 8 o Loi, Ebol ac Eboles yn codi yn ddwy flwyddoed, Meilen ieuanc, cyfaddas at gyfrwy, harnis, neu unrhyw waith; 120 o Ddefald, yn cyn- wIs Mamogiaid, Myllt, ac Wyn beinw; 4 o My. heryn crynon, 10 Tunell o Wair ieuanc da, 4 Tunell o Hen Wair; Hanner Acer o Bytatws, Harnis agos yn newydd, Cyfiwy, Ger Ceffylau da, yn nghyda rhan o Ddodrefn y Ty. Ciniateir coel am symiau dros £ 5, ond cael sicrwydd boddhaol. Sale i ddechreu am 11 or gloch i'r fynyd. Am ragorofanylion ymofyner a'r Perchenog, neu a'r Arwerthwyr, Caernarfon. TO BE SOLD, BY PRIVATE TREATY, i. the Freehold Dwelling House and Premises known as No. 2, Lynas terrace, Glanadda, in the occupation of Mrs Owen. Apply to John Pritohard, Auctioneer, Bangor. TO BE SOLD, BY PRIVATE TREATY, TNo. 5, Edward-street, Twthill, Carnarvon, contains Parlour 12 Kitchens and 3 Bedrooms, W.C., and Good Yard. Apply to Mr John Pritcharl, Auctioneer, Ban- gor. PRELIMINARY ANNOUNCEMENT. THE VICARAGE, CARNARVON. MR JOHN PRITCHARD if favoured with the instructions of the Rev Canon Evans- to sell by Public Auction on the premises, on Wed- nesday and Thursday, October 1st and 2nd, 1884. The principal portion of the jouperfor Household Furniture, together with the whole of the out- door effects, comprising carri",hotees, saddlery, hay, &c. Detailed particulars of which will appear in catalogues. Bodhyfryd, Bangor. LLINDROYAN, ANGLESEY. TO BREWERS, WINE MERCHANTS, PUBLICANS, AND- OTHERS. MR JOHN PRITOHARD tainstructed to sell by Publio Auction on the premises, on Mon. day, September 29th, 1884, at 3 p.m., all that valuable and Fully Licensed Inn, known as Mill Lodge, Usudegfen, Anglesey. sow, and for many years in the occupation of Mrs Mary Hughes. The tenure is Leasehold for a term of 1,000 years. For further particulars apply to Messrs Hughes and Pritchard, solicitors, or to the Auctioneer, all of Bangor. ON THE BANKS OF THE MENAI STRAITS NEAR BEAUMARIS. TO BE SOLD BY PRIVATE TREATY, All that charmingly situate Freehold Marine Besideuce known as. BRYN-HYFRYD, standing in its own grounds, of about 2 acres, and commanding manificent ?ews 0! the Snowdonian Range of Monntams with the surrounding picturesque sea and mountain views. The iktsrnal arrangements are replete with every comfort, and the sanitary arrange aents all thfit can be desired. The accommo- dation inclndes Entmuca Hall, three spacious Enter. taining and seven Bed and Dressing &ooms, Lavatory W. C Bath-room fitted np with hot an d cold water :CKit:o P-triea, Larders, ghu:}dsprefd CoUars, Coach-house, Stabling, Harness room, Gran- ary, and a small Paddock, with a never failing Mpply of the purest water. The Flower Garden and Ornamestal Graancs have been most tastefully laid out at a considerable outlay, and the Kitchen Garden is walled in and atockod with carefully selected Fruit Trees. There are also three Vineries and Conservatories heated with hot water P' as and Finos. The property is sitnate a mile aad a frrr: ::wnToel:i;: :dae fe:i:I::s walk from Llanfaes Church and m the midst of beauti- ul drives and excursions. Early possession. CARNARVONSHIRE. GLAN-Y-COED, NEAR CONWAY. TO BE LET. FURNISHED or UNFURNISHED -L (the Furniture may be purchased at a Valuation), the above detached Residence, commanding fine i)ft:aJ:ti,jd::t fi' walk from a fine sandy beach; one quarter of a mile frcm the parish church of D wy gyfyiehi, and 12 miles from Penmaenmawr Railway Station. The house, which: has a west and sonth aspect, contains Entrance Hall ard Inner Hall, laid in Mintcn Tiles; three ex- ctllent Entertaining-rooms, five bost and three second. ary Bed-chambers, two Servant's Boom, Bate-room, with hot and cold water: snpply; and separate W.C., Kitchens, Sculleries, Pantries, Lavatory, Store-room, Larder, China Closet and other Domestic Offices. The ()arden8 though not large, include a lawn tennis gronnd »nd are nice'y laid oat The water suply is abundant md of excellent quality, being supplied fI om the moun- ains close behind. Drainage is i;erf"t with self-act- ug Flash Tanks. Immediate possession. For fnrther particnlars and to treat apply h Mr rOHN PRTTCHARD, Auctioneer, Land and Estate Igent, Bodhyfryd, Bangor. DB. JONES, D.D.S. (Am., &c.), MEDDYG DAWjyTEDB. FLAEN I FABKCHNAD, BANGOB, Gellfr ymweled & mi bob dydd lau yn LLAN. GEFNI, ar y ffordd i'r Bank a'r County Court; yn Amlwch efo Mr Hugbes. 13tiltiober, 7, Marked row, dydd Mawrth, Awfit 26, Medi 23, Tach. 18, Rh-Rfyr 16. (i NDEB LLENYDDOL RHOSTBYFAN A RHOSGADFAN, A GYNHELIR DDYDD NADOLIG, 1884. TESTYNAU AGORED I'R BYD. CKTDDOBIASTB. 1. I'r Parti o Feibion, heb fod dan 16 na thros 20 mewn nifer, a ddadgano yn oreu "Y Gwanwyn (Muller). Gwobr, 3p. 2. I'r Parti heb fod dan 15 na thros 20 mewn nifer a ddadgano yn oreu y don I" Dusseldorf," o Lyfr Tonan Cynulteldfaol leuan Gwyllt. Geirieu, Dyma Feibl auwyl lesu," &c., Emyn Rhif, 361. Gwobr, Ip Is. 3. Unrhyw Ddeuawd. Gwobr, lp. 4. Unrhyw Unawd. Gwobr, 15a. CELFYDDYD. 5. "Cwpan Fedydd" o Lechfaen. Gwobr, lp Is. Y faddugol yn eiddo y Pwyllgor, bydd cael el hanfon i'r Parch John Thomas at wasanaeth y genadaeth yn Mryniau Cassia. ADRODDIAD. 6. 11 Y Borou olaf, 11 (Argraphiad cyntaf) gan Hugh Derfel Hughes. Gwobr, 10s. Copi i'w gael gan yr Ysgrifenydd ond anfon stamp. ABBITHIO. 7. 11 Y Llaw," pam' mynyd o amser i w thraddodi. Gwobr, 4s. Beirnad Cerddorol, J. H. Roberts, Ysw., Mus. Bae. (Cantab.) Beirnad y Gelfyddyd, Mr Dvill Jones Dinor- wic-etreet Caernarfon. Y Gwpan Fedydd i'w hanfon i ddwylaw y Pwyllgor cyn wyth o'r gloch nos Fawrth, Rhagfyr 2iL D.B.-Cymer Oystadlenasth rhagbarotoawl le ar Rhif 3, 4, 6,7, yn yr Ysgoldy am bedwar o'r gloch r,dr,a,Ila'ol'g pE._? T yr Ymgeiswyr men Canu, Adrodd, ac A",?i,W.. hanfon erbyn Rhagfy, 13eg, i'r Yogrifenydd, J. EDMUND WILLIAMS, o 2942 Board School. TESTYNAU CYLCHWYL GYSFADLEUOL BEDYDDWYR, CONWY, A GYNHELIB DDYDD NADOLIG, 1884. CBBDDOBIAETH. 1. I'r Cot hob fod dan 30ain Jmown rhit, a gano oreu Cydgan yr Angylion II (Miss A. J. Wil- Items). Oyhoeddedfg gan Hughes and Son, Wrex- ham. Gwobr, 5p a Medal Arian i'r Arweinydd. 2. I'r Cor heb fod o dan 25ain mewn nifer. a gano oren Mawr a rhyfedd," o Anttemydd y Sol. ffil, Rhif Y 3ydd. Gwobr, 2p. 3. Am )y Dadganiad goreu o'r Unawd Bass, c. Creesawealon i Arfonfa. Gwobr, 5s. 4. Am y Dadganiad goren 0'1 Ddeuawd Soprano a Baritone, Yn nerth ein Hior." Gwobr, 5s. Y ddau uchod o Gantata Cantre'r Gwaelod, W. Jarrett Roberts. 5. Am y Dadganiad goreu o'r Unawd Tenor, Wedi hyn mi aedrychais," allan o Gweledigaelh loan, gan W. Jarrett Roberta. Gwobr, 5s. 6. Amy Dadganiad goreu o'r Unawd Tenor, CI Arafa DOD," gan R. S. Hughes. Gwobr, 5s. 7. Am y Dadganiad goreu o'r Gin Soptano, "Delgryn,arfeddfy mam," gan H. Owen, Tal-y- sarn. Rhoddir gwobrau tellwng yn yr adranau ereill, set Rhyddiaeth, Barddoniaetb, Adroddiadau, &e. D.&LiEn SyLw.-Yr ydym wedi newid testyn Rhif y 9fed, yn adran y gei-ddorfaeth o'r Tesfynau ar. graphedig, yn lie yr anthem Da genyf wrando o'r Arglwydd ar fy lief," gwelir mat Cydgan 1r Angelion," fydd testyn y gystadleuaeth. BBI^NIAID.—Traethodau, y Parch William Ed- wards, Llandudno; Barddoniaeth, Parch J. Spin- ther James, M.A., Llandudno; Gerddoriaeth, Mr D. J. Daviea, Rbyl. Gellir cael rhestr gyflawn o'r Testynau ond anfon Stamp Ceiniog i'r Ysgrifenydd, o 2949 WM. ROBERTS (Bangorian). GREAL CENEDLAETHOL. "Y GENINEN" AN HYDBEF, PIUS SWLLT. Yn y rhifyn nesaf ymddensrys cytiyrchfon o eiddo y llenyddion caalynolParchn E. Eoberts, D.D., Pont-y-pridd; ProfEeswr Hugh Williams, M.A., Bala; Ellis Roberts (Elis Wyn o Wyrfai); Owen Williams, Caernarfon; Tafolog; Dyfed Dewi Wyn o Essyllt; Parch T. Lewis, Risca; loan Ddu; Bleddyn Mr R. Williams, F.R.H.S., Drefnewydd; Mr J. J. Evans, Bryn-derwen, Bethesda; Cynddelw; Owen Williams, Waen- fawr; Mr J. Morgan, Cadnant; Mr Hugh Men- ander Jones, Oarmel, Llandwrog; &c. Hefyd, yn yr un rhifyn ymddengys yr ysgrif addawedig ar PAHAM YR WYF IN PEDYDDIWE ? Gan y Parch Own DAVIBS, Caernarfon. Os byddys yn dymuno cael mwy o gopbu o'r rhifyn hwn neu rai blaenorol, anfoner i'r Swyddfa YN DDIOED.
Y WASG GYMREIG AR DOSBARTH…
Y WASG GYMREIG AR DOS- BARTH GWEITHIOL. [AT OIYGYDD Y "GmiEDL GYMREIO,"] BYB,—1 n.eicn papyr am yr wjtnnosan cuweaaai mae Jhysbysiad fod y Genedl, 'yn nghyda newyddiaduron ereill, :,0 myned i feddiant cwmni newyld. Wrth edrych c'rja eawau y cyfarwyddwyr, gwelwyf fod y rhai pwysicaf 0 honynt yn porthyn i'r dcsbarth sydd yn cyflogi gweithwyr. Yr cedd un 0 leUf o'r newyddiaduron Cymreig ynl meddiant y tir-feddianwyr a'r rhai hyny sydd yn clibgi gweithwyr, ae y mae y ffaith fod un arall eto yn myned i ddwylaw cyffelyb yn galw ar y dosbarth gweithiol, yn neillduol yn Arfon a Meirion, i ystyried eu eefyilfa. Yr wyf yn apelio mewn rnodd difriicl aty 15,000 chwarelwyr ac ereill a ydynt am foddioni i'r sefyllfa ddirym 0 fod heb un cyfrwug i amdoiffy.u eu hawliau pan fydd an<;en am hyny ? Nid wyf ya dyweyd na cheir llawer 0 ryddid yn y papjrau sydd yn cael eu cyhoeddi, ocd mae y ffaitli fod y cyflog- wyr wrth lyw y wasg, yn profl y gall gyfyngu ar ryddid y c/flogedig pan fydd hyny 0 wasanaeth iddynt. Peth arall, dylai fod gan. y gweithwyr newyddiadur yn eiddo iddynt, ag y byddo ei brif amcan i aaiddiffyn ac cangau ein gwybodaeth am fasnach a llafur. Yr wyf yn ysgrifenu hyn yn c!i:st a gwymeb. agored,a dymunwn argyhoeddi fy nghyd chwarel. wyr ac ereill am yr augen 0 hyn. Gallai papyr o'r fath fod yn rhydd i weithredu ar bynciau gwlad- wriaethol fel y byddai dygwyddiadau yr amseroedd yn galw am hyny. Y mae gan luaws 0 ddosbarth- iadau gweithiol yn Lloegr eu newyddiadur eu hunain, a phaham y rhaid i'r chwarelwyr fod ar ol r -Yr eiddoch yu ddigel, Llanllyfni. W. W. JCXES.
URDDASOLRWYDD G WASANAETH.
URDDASOLRWYDD G WASAN- AETH. Yn y rhifyn cyfisol 0 Oydymaith yr YsyA Sao- botlla;, dan olygiaeth y Parchn. R. Thomas, Glan- dwr, ac O. Jones, Pwllheli, ymddengys yr ysgrit feidylgar ac awgrymiadol a ganlyn, 0 jeiddo W. D. Evans, Bryncroes:— Y mae dyn yn ystad ieaf ei fywyd yn byw yn 0 deddf yr anlfail-lleddir y gwan gan y cryf. Y mae yn reddfol yn defnyddio ei allu i ddrygu a gormesn ar ei gymydog. Nid yn mhlith cen- edloedd barbaraidd yn unig y gwelir hyn; end y mae y gwareiddiad uchaf a mwyaf ysplenydd wedi el adeiladu arno. Yr oedd yr Atheniaid yn meddu amser i siarad yn y fsrshnadfa am athron- iaeth a'r celfau caifi, am fod miloedd ar flloedd 0 gasthweision yn gweithio trostynt heb dderbyn tal. Ceir diwyll'iant uchel dan nawdd y bendeflg- aeth yn ein dyddiau ni, pan y mae y tir yn cael ei ddall gan y lluaws er budd yr ychydig. Mae yr egwyddor yn gymhwysiadol at y deall hefyd. Mae athroniaeth, celt, a gwyddor wedi cynyrchn ffrwythau t&g, a gorddi ail i Edee, adored i'w brodyr eu haLain, ond i fili/nau meibion llafur, a g&.1. a thrueni "ary drws clws y mae clo." Awn gJm yo mhellach eto. Y mae ?au rinwedd ei ,32wI uehel am dani ei hun. Y mae 1 dyn puz. gonest, crefyddol yn ami yn lladd y pechadur t dirmyg wrth feddwl am ei ragoriacth. Safai yr Iuddew 0 flaen ei Dduw yn yr un deml a'r publi- can, a dlclchal yn ddiffuant nad oedd fel efe. Iuddew oedd y dyn, ond nid Iuddewiaeth i gyd oedd y* cyfrif am ei hunanoldeb, ond deddf fawr y natur ddynol. I srtea chwvldroal vn hvn oil. daoHi Tocn cirtot- -d' Ovasanaeth. Yabryd ei eiiiau yw hyn :-03 wyt yn gryfachna'th gymydog, yr ydwyt i'w gynorth- wyo. Os wyt yn ddoethach, y mae dy ddoethineb i fod at ei wasanaeth, Os WIt yn well, yr ydwyt i'w wneyd yntau yn well hefyd. Dyma, yr ydym yn meddwl, un ffordd i gyfrif am ddirgelwch dylanwad dirfawr leau Grist ar y bobl y daeth i gyffyrd Iii d 3 hwy yn ei oes, ac hyd der- fyn amser. Oniweloddy pechadur a'r publican, y lleidr a'r buta'n, bobl bur a da cya d'od I gyff/rddiad a'rGwaredwr? Do. Ondyroeddynt yn caledu fel adamant o flaen eu hymdeimlad o'u rhagoriaeth. Daeth Iesu atynt, a thosturi yn ci lygaid, tynerweh yn ci lais, a chariad yn ei wedd cedwyd hwy i fyny ato ei hun Dyma un 0 egwyddorion cyntaf Cristionogaeth. Ond y mile eto heb ei dyagu. Sonir fod crefydd Iesu o Nazareth wedi ei gweithio allan. Dygr hi at y maen prawf hwn. Edrycher ar ein deddfau, ar ein sefydliadau cymdeithasol, ar ein heglwysi, ar ein duwinyddiaeth, arnom yn byw yny byd yma yn mhob man, o dan bob math o angy ciladau. Orryhar-tr y darlun a Eafon yr Efengyl: beth gawn P Hyn, nad ytr hsul yr oes euraidd wedi tynu ond llinell egwau ° oleuni ar '1 gorwel pell. Mae dynion wedi bed yn ffuiflo eu syniadau am Dduw yn ol yr egwyddor a gondemnir gan boll fywyd a holl eiriau Itsn Giist. Foi ja.u dikrfyn yn ar.ijhyfrifol. Duw a'n rwraeth, ac y maa gan- ddo hawl i wneyd a fyno a ni pe byddai hyny yn golygu ein dinystr bcllol a thcr/ynol. Neu, Duw lI'n gwnaeth, ac y mae ganddo bawl i edrych yn dawel a difater arnom yn penderfynu yn ein plith ein hunain ein tynged am byth. Na! na Llydan fel ei deyrnas, eang fel ei freniniaeth mewn amser a thragwyddoldeb yw ei gymwynasgarweh cyn uched ag ywei sancteiddrwydd gJiuwch yr eiiden: ni yw uchder el ddaioni. Dyger yr egwyddor Ddwyfol hon i weithio yn ein Hysgolion SabbothoI. Hhoddcd pob un o'i deiliaid fliei werth s'iurddas cynljjpnid ei hun i wasanaeth Paddawn gefaist? Ai cyfoethog wyt? ai dysjrl edig? ai cynlluniwr da? ai meddwl barddonol coeth ? Mesur dy ddawn yw mesur dy ddyl.-d. Nid yn y dawu ei hnn y mas y gwerth, end sn yr hyn a gynyreha. Y mae llawer na yn dybeu am gyfoeth, am safle, am wybodaeth, heb feddwl diin am y cyMfoideb a'u canlyn bo) amMt "DaagoB I mi dy  dym< ?e4di M,ses ,th odreu Hareb. ,Dy ogonia?t "-n??t?   gwerth ? ?d?u?aith aoaK' ?' Deth ofnadw,. li? or.d v mM D?th  Dluw   byuyni. j6angas ?rd" ,11,1. d.,l1"" 're**Mal "Ownsf ['m hoU D.A.ONI fyn<? hetM..a?? w??