Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
14 articles on this Page
LLITH 0 BETHESDA.
LLITH 0 BETHESDA. Yr hyn a dynai sylw ymwelydd a'r aidai hon y dyddiau hyn fyddai y cyfnewidiadau mawrion s,dd yma, a'r rhai hyny, gellid tybied, or llesiant cjffcedinol y dref a'r gymydogaeth nid ydyw pobcyinewidiad, fely cyfryw, bob amser i gael ei ystyried yn ddiwygiad, ond gellir dyweyd! yn ddibetrus fod y cyfncwidialau sydd yma yn welliantau, ac vn rhwym o fod yn y dyfodol er cysur a llwyddiant y lie. Oideutu blwyddyn yn ol tramwyodd ymwelydd dyiithr drwy y gymydog- aeth hon a Bangor, sef y t¡ph9id fever. Y pryd hyny tynid sylw y cyhoedd, ac yn wir y Llywodr- aeth hefyd, at sefyllfa iechydol Bangor a Bethesda, ac anfonwyd gan y Llywodraeth, fel y mae yn hyabj a, archwiliwr yn mherson Dr Barry. Trodd yr ymchwiliad allan yn fwy ffafriol i'r diweddaf ragor y cyntaf, a chanmolai Dr Barry fwrddiechyd y lie yn darpiru carth.ffosydd (drains) or glanhau a phuro yr ard41. Y mae y contract hwnw, a gost- iodd filoedl o bunnau, yn awr wedi ei orphen, ac un arall er cyllenwi yr ardal i digonedd o ddwfr pur ac iach o'r mynyddoedd cyfagos yn prysur ddyfod yn mlaen. Y mae y gwelliantiu hyn wedi tad a baich trwm ar y tcethdalwyr, gormod, gellid tybio, i'r bwrdd anturio i osod treth chwaaegol er cael neuadd a marchnad newydd, felly syrthiodd y cynlluu hwuw i'r llawr, er Ilawenydd i ran isaf y dref. Yn awr rhaid yw boddloni ar yr hen farchnad. Da ydyw gweled Mr Henry Williams yn cadw ei air, ac yn parotol er ei hela thu a'i gwneuthur yn deilwng o sefylifa gynyddol YI dref. Anmhosibl ydyw I neb ymwelydd, pwy bynag, gau ei,lygaid ar yr adeiladau mawrion Sfdd yn awgrymu fod dyfodol llewyrchus o'u blaenau. Dylid gwneuthur y lie yn bobpeth dymnnol i ddyeithriaid. Bydd ya treat i ymwelwyr & Beth- esda gsel eu cludo yma gyda'r ceffyl tàll ar hyd llinell na fedd cwmnl y rheilffordd linell o'i maint gostiodd gymaiut iddynt. Nid hyn ydyw y ewbl sydd genym i'w ddyweyd am gynydd yr ardat. Y mae yma ddarparu ar gyfer galluoedd moessl a meddyliol y tS ieu,vine syddyneodi. Sefydlwyd dwy gymdeithai yma yn ddiweddar, un ya nglya ag yagol nos y Oarneddi, sef cymdeitbas lenyddol, ac un arall ya y Oafé. yn Bethesda, a elwir C/mdeithas Wyddonol a Llen- yddol Bethesda." Y mae eisoes amr/w ddarlith- hu rhagorol wedi eu traddodi yn mhob un o'r oymdeithasau hyn. Y ddiweddaf draddolwyd yn y Cato ydoedd yr un ar Chwedlon ajth Draddod- iadol plwyfydd Llandegai a Llaollechid," gau y bardd a'r hynafiaethydd Mr Derfel Hughe.?. Vr oeddys yn dysgwyl Ilcael cryn lawer ar y testyn uchod gan Derfel, and teimlelU yn siomedig ar y diwedd. Diffyg mawr y darlitbydd ydoedd peidio dwyn yn mlaen unrhyw awdwr, na dyweyd wrthyir ei reswm dros ei chwedlouiaeth. Yr yd- oedd araom awydd gwybod pwy ydoedd ei gam, (el y bydd y bechgyn yma yu dyweyd. Yr yma'l- awiad yma oddi wrth brawfloa o wirionedd ti draddodiad,Au a dynodd am beny bardd a'r hyn. afhethydd adolygiad miniog oddi wrth Mr M—n. GalwaiefaddysgDerielynoswaithhonyn "ddam- caniaeth." Pa un ai o barch i'r darlithydd y defn- yddioddy ttrrn Jgwyddonol, yntS fel difriid, feallaj nad yw yn bawdd penderfynu. Dywedai" Y gaUai y darlitbydd lynod lower pellich yn ol na Noah, yr ydoedd yu ymddengys iddo of i'n eyn.dad Adda fod yn byw yn Mon, y mae lie o'r enw Gardd Edea yno ae oddi with le o'r enw Berw yn Mon, y gallem feidwl iddi fined yu ferw rbyngddo a'r hen wr..iR, a bsrw ydyw hi ) yth yma y cymerodd divorce, le, ac y ponderfynodd yr hen wra;g aBod y Fenai rhyngddi d'r hen wr; ao felly daeth trosodd i Arfou. Yrhyn.yn oldamcan- iaeth Derfel, sydd ddigon tcbygol, bernir i'r cyn- dad wedi ei droad allan o Eden iyned i hwsmona i le o'r enw Tyddyn Adda, yr hwu sydd yn arcs hyd heddyw, ac i hen wraig ddyfod i le o'r enw Tyddyn gfa, yrlbyo yn ol damcaniaeth Derfel, a ddicbon fod yn witiouedd. Dysgir ni hefyd fod ganddynt fab, ac mai bugail defaid ydoedd un ohonynt. Mae genyin le i feidwl iddo fod wrthi ar fynyddoedd Eryrf, gan fod He o'r enw Tyddyn Abel, neu Tjfddyn Babel, yn mlwyf Llanllechid bydjbeddyw, ac aeth Cain i le o'r enw Tyddyn Cain, ya Aber, ao yn ol damcaniaeth Derfel, y mae hyn oil yn wir. Gofldu ydoedd genym weled "Awdwr y Cyfamod DMgl," a'r "Boron Olaf," yo oael elgrplo mor Ilwyr gan y delirium chwedlonol, fel ag y dra. ddodl cyfres mor sal o chwedlau. Gobeithio y caiff y bardd a'r hynafiaethydd Derfel Hughes gyfleusdra cyn bo hir i wneyd iawn am hyn, ac y oawn araeth na fydd bosibl dyweyd yn ei herbyn, i ac y bydd wsdi dyega y wers Multum in Pa>vo. fel y gallo draethu y cyfan lydd gaaddo mewu llai nag awr a hanner o ameer. Canfyddem hefydfd Dewi Glan Ffrjd! asyn mhe' 1 ynydelierurn, ob:e.Jid dywedai nadydoedliynhoJlol gydwiled a'r brodyr. Maentymiai ef i Tyddyn Sabel giel ei euwi ar ol Isabel, merch Coetmor; dyna yr unig esampl a nododd, ac ni nododd yntau ei garn; a gadawodd i'r oyfarfod dynu y casgliad ei fod yn cvdweled i.'i frodyr am y gwedtiill- We], gan belled ag y mae crediniaeth chwedlouaetb draddodiadol yn myned, y lxiaout yn frodyr. Gadawn.gim awgrymu a'i frodyr fodcymaint perygl crcdu gormod a chredu rhy fychan, netl beidio credu dim. Gan mai gyda gwelliantau yr ydym, credwlI mai gwelliant neu gaffaeliad i ni ydyw Mr Thomas, druggist, Bethesda. Yn ddi- weddar, gwelsom ysprif gan y Parch T. Roberts (bcorpionj flll mynegi yr mchad a dderDyniasai oddi with anhwyldeb ydeedd yn ei flino er's blyn- yddau, ac ychydig cyn hyny darfu i'r diweddar Dr Rees, mewn cyfarfod cyhoeddus yn Llnadrindod, roddi yr un dystiolaeth i allu a medrusrwydd Mr Thomas arno yntau; gallem ychwanegu fod ugein- iau yn yr ardal hon yn barod i dystio yr un peth. Er y dyddiau y mwynhaem allu a medrusrwydd yr hen Ddoctor Pant :ni fa yma ei gyff-lyb at hen ddoluriau, a deallwn fod y wlad yn dyfod i werthfawrogi ei daleota'i fedrusrwydd. Bellach, cyn terfynu, gan fod ein llith yn myned yn faith, denwn at yr hyn sydd wedi bod yn bla, 80 achos o gwyn er's .blynyddoedd, sef budreddi y ffordd fawr, neu HigVatreet Bethesda. Mae rhywunneu rhywrai o'r diwedd wediclywedyr hyn y cwynem o'i blegid.y mae yma ymysgwyd ychydig yn mlaen er ei gwelh, oud feallai y dylem fod yn brin ya ein canmoliaeth y tro hwn rhag ofn y byddant wedi denhreu heb allu ei orphen. Bydd yn dda genym gael pentyru ar pwy bynag a haadda y clod p-iu y gwelwn y ffordd fawrya gymhwysi'w thramwy o'r Cafe i Bont-y-twr. Ymidengys fod rhyw ddosbarth bychan wedi penderfynu caol y rhan oreu o'r fantiis a ddeillia i'r aydal oddi wrth ddyfodiivl y rheilffordd, sef y cludwyr (carriers). Cyn gyntei ag y daeth nwyddau i Diol Dtfydd ymgynullasaut mewn cyfarfod gyda'u gilydd yn y Cafe er penderfynu ar y pris am y dyiodol, a gallwn ddyfalu oddi wrth yr hyn gymerodd le yno, nc d ydyw y fantais a gaitf yr ardal ond prin gwerth ei chroniclo; a dderbyuir hyn gall yr ardal coir gweled. I FEANCON.
I CAERNARFON.
I CAERNARFON. Y mall Mr Horatio Lloyd wedi apwyntio Mr Richard Thomas, Onurch-streot, fel b tiliffi weitli- >e:lu odau ddeddf newydd yr Agricultural Hold. itigs. it wythnos ddiwedjaf anfonodd Mr E. E. Jonathan, o'r dref hon, gopi o araeth Demi Baugor i Syr Stafford Northoote. Oydnabyddodd Syr Stafford y caredigrwydd, a dywedai ei fod wedi darllen yr araeth gyda dyddordeb. Yr wythnod dliweddif taloid cwmni drama- yddol Miss Morton ymweliad a'r dref hon a chawsaut gynulleidfioedd mawrioa yn y Guild Hall. Yn Eghapel'y Weslevaid Seisnig. Castle-street, nos Iau diweddaf, bu y Parchn. J. Feather a G. H. Oamburn, yn nghyd 4 gweinidogion lleol, yn cynal cyfarfod er budd y Genadaeth Gartrefol Wesleyaidd. Llywyddid gan Mr John Thoiaaa, Market-street. O'r gwahanol gigoedd B aIddanoswyd yn ystod wythnos y Nadolig, cawn fod eidio yr initeili?id a ?eogwyd gan Mr R. W. Pritchard, Uoed.y. marian, ger y dref hon, yn sefyll yu uchel yn marn y cyhoedd. CYFARFOD PUEGBTHU.—Ddoe (ddydd Mawrth), cynhaliodd Wesleyaid y dref ea cyfarfod piegethu blynyddol. Gwasanaethwyd at yr achlysur gaii y Parchn W. Powell, Llangollen, ac Isaiah Jones, Talsarnan. OYMDEITHAS LEKTDOOL EJIOBM.—Nos Wener diweddaf, yu y gyndeithas uchod, cafwyd tri o bapyrau gau wyr ieminc ar y testynau canlyncil: Dechieuid Methodistiaeth yn Nghaernarfou," gan Mr Wm. Jones, Chapel-street; "YGwlitb," gan Mr G. T. Pritchard, Gelert-strtet, ac un pipyr hynod ddyddorol gan Mr J. Hughes, Bangor-Etreet, v y Morgrug." Arganmoloid y cadeirydd, Mr J. Davies (Gw/neddjn), y brodyr ieuainc, a chynghorodd hwy i fyned rhagddynt. LLYS TK YNADON Siaoi.—Yn Hya yr ynadon sirol ddydd Sadwrn, cyhuddwyl John Jones, poacher adnabyddus o Bontnewyad, o b/sgota yu augbyfreithlon yn Afon Gwyrfai, ac hefyd o gario goleuui i bwrpas anghyfreithlon. Erlynwyd gan MrO. A. Jones. Aailefodd y diffvuydd ei euog- rwydd, a chafodd ei ddirwyo i 403 a'r costau ar y naill a'r Hall o'r cyhuddiadau. YSGOL NBWYDU.—Fe welir oddi wrth bysbysiad a geir mewn cololn arall o'r rhifyn hwu fod Mrs Evans, 6, St. David's-road, Caernarfon, yn bwriadu agor ysgol, Mr y 14ag o Ionawr, i ddysgu Saesoneg, Germanaeg, Ffrancaeg, Cerddoriaeth, Arluniaeth, Rhifyddiarth, &i i lechgyn a genethod. Y utoo Mrs Evaus yn foneddiges a fawr bjrehir gan bawb o'i chydnabod ar gyfrif ei doethineb, ei phwyll, a hynawsedd ei hysbryd, rhiavrodduu auhebgorol i iawn-drin plant. Yr ydym yn doall hefyd ei bod wedi derbyu yr addysg orelt-yn y wlad hon ac ar y Oyfandir. HAELIOMI.—Y mae Mr David Morgan, cabinet- maker, wedi bod yn dra neillduol o hael eleni eto, fel yn y biynyddau a aethant heibio, at dlodion y dref yn ddiwshaniaeth. Yn yatod y dyddiau a aottmnt heibio cyfranodd duneili o 16 a groceries i rai y tybmi efe oedd mewn angen. Hefyd, cyfrau- odi yn hllell holl scavengers, &o., y gorphoraeth. BWRDD Y GWASCHBIUWAID.—Cynhaliwyd cyfar- fod pymtheguosol y bwrdd hwn ddydd Sadwrn diweddaf, dau lywyddiaeth MrJohu Thomas, Erw, y cadeirydd. Darllenwyd llythyr oddi wrth Fwrdd y Llywodraeth Leol yn dadgan ea bod wedi derbyn cenadwri oddi wrth hen wr o'r enw Robert Roberts, 28, North Pou'ralit, Caernarfon. Yn y genadwri dywedai yr het. wr ei fod yn aelod o Dlotty Caernarfon o fls Tachweddy flvyddyu ddi- weddaf hyd fiB Mawrth. Hysbyaai ei fod wedi dyoddef cymaint yno fel y buasai yu well ganddo ddyoddef newyn na myned YII) eto. tsid oedd ganddo gymaint a botymau ar ei ddillad yno, a gortodid ef i wisgo yr un crys am dair wythnos yn olynol. Yr oeddy gweljau, &c., yn gytryw fel n" ddewisai efe gael eu tebyg byth eto, oblegii er ei fod yn dlawd yr oedd yn caru gleudid. Xra y bu ya y tlotty md oedd wedi dyoddef angen ond yn eicr nid oeld llawer o nfldd ya y bwyd a guwsai yno. Gan fod y gwarcheidwaid yn gwrthodrnoddi cynorthwy allanol-er eu bod yn fhoddi cynorth- wy i rai haeJdiannol—gobeitbiai efe y Oyddai i Fwrdd y Llywodraeth Lool gymeryd ei uchos i ystyriaeth. Yn eu HytUyr hwy dywedai swydd- ogion y bwrdd uchod eu bod yn g«tiael y mater o benderfynu pi un ai yu y tlctty ai rtHan o'r tlotty yr oedd y He goreu i Robert Roberts. Nid ced.iyi.t hwy yn Llundaiu yn bwriadu ymyraetn a dyled- swydd y gwarelieidwaid.-Irtr Parr;' a diy-ovejai fod y cyfeiriad at y gwelyau yn,hollol anwireddu:, ao fod p)bpeth yn y tlotty yn cael ei gadw ya jan. waith. Panderfynodd y gwareheidwaii i beidio cymeryd sylw o'r Uythyr.-G?lwyd sylw at r d. ddylfdion oedd yn aros ar y llyfrau yu erbyn p)wy{ LlaLd lelnioleu, a phenderfynwya os na b'daai yr arian wedi eu tslu erbyn dydd Gwener nesat, ar i'r cleic gymeryd oWlS cyfreithiol ya e ri) ju yr overseers.—Gwnaed rhai cwynion yu orbya Dr Arthur Jones, swyddog treddygol Liauidan, a phenderfynodd y gw&rcheidwad ofyu e,;lurliad gm Dr Jones yn nghylch ei ymweliadau a rhai personau, ? rhai y tyatlai efe ei fod wedi eu attmdio.—Nifer yn y ty, 87, set llai o 20 na'r nifor oedd yno ar yr un amser y llynedd. Cynorthwy- wyd 11 o grwyiriaid) n ystod y pymthegnos Der- byniwyd rtlwdion Nadolig odai wrth Miss Owen, Ty Ooch Miss Sampson, y Parch Lt. P. Hughes, a Mr Pritchard, Pool-street Market. (Jyuoilhwy allanol am y pymtheguos, 358p 3s 8c; talwyu i dlodion ansefydlog. 26g 16s 2c; siem yu JUW y trysorydd, 589p Os Be. WATCHNIGHT.Ar y noson olaf o'r flwyddyn, fel arfer, cyahaliodde Wesleyaid y drat hou Watchnight. Yr oedd y cynuliiad eleni yu bur fawr, a'r program drwyddoyn bur chwaethua a phriodol i'r amgylchiad. Aiweiniwyd y raau gyntaf gan Mr John Tnomas, Maiket-street, a ohymerwyd than yn y gweithrediaduu gau Miss Fanny Richards, Miss Hope, Mr D. Jones, Mr ThomM Harris, Mr R. Williams, Mr J. E. Joues, a chor o dan arweiniad Mr R. Williams. Gwas- suaethwyd: nri yr Jofferyu gan Mr J. Williams, organydd Eglwys Crlat, a Mr R. Pritchard. Traddrdw/d y bregeth g»n y Parch W. Powell, L'angolleu. CYPARPOD TE A CHYFARPOD LLFNYDDOL.—Uyn- haliwyd y cyfarfod te M'etol mewn c,syllti?d & chapel yBdy ddw yr brydnawn ddydd Mawrth di- weddat. GwM?Mfthwydwt'tybfrddau gan y rhM canlynol :-Mrs Joseph R,?bf rts, rooi-street; Mr Thomas W. Thomas, Bontnewydd; Mrs a Miss Evans, Oae Lienor Mrs Owen Davies, Mra Jones, Piioiy j Mrs Price, Segontium-terrace, a MJ: 1 Jones, Thomas- street. Eisteddcdd odtleatu ped war cant i gyfranogi o'r danteithion. Yn yr hwyr cynhaliwyd cyfarfod llenyddol a cherddorol dan lywyddiaeth y Patch Owen Davies, y gwe'nitlog i beirniaid oaddyntHy welCernyw, Axidrouicus, Mr William Owen, Prysgol, a Mr D. Thomas, re- lieving officer. Yr oedd y lhaglcn fel y Mntyu Toi gynuileidfftol. Anerchiad can y llywydd. Can, Hen Wlad y Cymanfaoedd" (E zilyn Evans), gxnMr D. Jones Beirniadaeth emyn "Diolch- gjirwch "am y Cynauaf." Naw yn ym^ei.^io. Goreu, Mr J. G. Owen, Swyddta'r Gettedt. Gya- tadleuaeth ar ddadganu "The Old Kouse at Horne" (J. D. Jones). Dan yn ymgdôlo. Rhan- wyd y wobr cydrhwDg Mr W. Jones, Snowdon, street, a Mr J. Hughes, Chapel-street, Beirniad- aeth ar yr atebion goreu i'r gafyniadati. ijjiarn- wyd yr unig ymgiRydd. fief Mr John !Iav,rs, Chapel-etreet, yn deilwng o'r wobr. CydGan gau Gor y Plant. Adroddiad, "Gormodo heiyrn yu y tan," gau Ur Robert Owen. Can, "Tar's Fare- well," gan Mr Tom Harris. Beirniadaeth at v trifthodau Y Wasanaethyddes Grefyddol a'i Dylaiiwad." Cyfyngedig i fetched. uwy yn ymgeisio. Rhanwyd y wobr cyd- ihwng ivfiss Evans, Glan'rafon, a Miss Maggie Janes, Treffynnon. Cystadletiacth dad- gauu, pKmtyu yn mirw" (Dr Parry), cyfyng- edig i blant dan 15eg oed. Ymgeisiodd t.i. Goieu, Miss H. J. Owen, Williams'-street; 2il, Miss Lizzie Evans, Henwaliau; 3/dd, liss AnD Own, Newboroufth-street. Cystadleiieth y llythyren: goreu, Mr W. Williams, Newfcorpugb- street. Cau, "The Out-post" (Pinsuiti), g n Mr 0 Jones. Beirniadaefi y can' llin211 calhdwr. iaethol i Dr Jones, Llangollen. Dau yuymg>i io. Goreu, J. G. Owei. Swyddtft'r dc-edl Cfstadio-- aeth dadganu "Thy glorious deeds" (Sku-.sv). Un yn cyatadlu, set Mr D. Jones, High-street, a dyfarnwyd ef yn deilwng o'r wobr. Oytt-idleu- aeth dadl ddifyfyr. Pedwar yn cystadlu. Goreu, Uri Robert Jones a William Wi lsann. Beitr.i 1(1. atharyr. englyn, Deigryn." Naw jn cyst din. Goreu, Mr J. G. Owen, Swyddfa'r Genedt. Cyd- gan (for y Plant. Beirniadaeth ar y traeth- odau, Hanes Rhyddid Crefyddol yn Mhrydain." Dau yn cystadlu. Goreu, Mr R. Joees (Meigaul). CystalleuLAetti dadganti'r Total Eclipse (Sam- son). Un yn cystadlu, set Mr J. E. Jones, Swyddfa'r HarJU, a dyfarnwyd ef yn deilwrg o'r wobi. Beimiadaeth at yr alawon. Wyth-ar- bugain yn cystadlu. Goreu, Mr Hugh Joues, 15, Pool-street. Câo, "Gwlad yr ben Geniueu Werdd" («3mlyn Evans), gan Mr Toas Harris. Beirniadaeth a- gynghaneddu alaw furjduoJ 16S2. Pump yn cystadlu.' Goren, Mr 0. Jooep, High-street. Gystadleuaeth COr y Plant. Dy. farnwyd y wobr i Gor Caersalem, dan arweiniad Mr 0. Jones. Yr oedd y capel yn llawn, a chat- wyii cyfarfod da. CyfeiiiwydganMr R. Pritchard.
ICOSEIS. I
I COSEIS. COLBG ABERYSTWYTH.—Nos Luucyny diweddaf cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus ya yr Yt-goidy Cenedlaethol, dan lywyddiaeth y Parch R. J. Ed wards, B.A., ticer, er dadlen hawliau y cslcg achod. ac er mautais i'r ardalwyr ddadgan eu barn o beithynas llw barhad. Cymerwyd rhau yu y cyfarfod gan y Parclln E T. Davies, B. A., tb.:r Aberdyfl; W. Williams (T.C.), R. Roberta (W), W. 0. Jones (A.), a'r Meistri Morris Thomas, ii. Ifor Jones, Dr Jones, a P. Mostyn WiliUms. Arnlygwyd awyddfrydol am barhad y a phenderfynwyd deiseba y Llywodraeth am baruad y grant bresenol iddo. •JYFABS'OD CANU CYSULLEIDFAOL.—Nos Wener, y 14ag cynfiaol, ymgyuuliodd Methodist aid yr ardal at ei gilydd i Rehobotb, yn ol eu harit:, i ganu touau eyouUeidfaol, autheraau, &c. Llyw- yddid gan y hlrch John Owen, Aberlleteni, ac ar- weinid y cauu gan Mr H. Ll. Jones. Dieth cynull- cidfa luosog yn nghyd. Diau fod y cyfartodydd hyn yn gwteyd eu hol ar ganiadaeth y cysegr yn ein mysg. CYPAITFODYDD y NATIOLIO.—Nos Lun a dcdd Mawrth, cynhaliodd Wesleyaid Moriah eu cytir- fodydd pregetliu blynyddol, pryd y gweiuyidwyd gall y Parchn J.¡ Cadfau Davies a liavid L'JVVM, Mertbyr. Yr un adeg, cynhelid cyfarfodydd pre- getbu gan Fethodistiaid Oonis ac Aberile'eai, pryd 1, weinyddid gan y Parchn R. Thomas, Lhu- Uytni: D. Lloyd Jones, M.A., ae Ev,m KobM?, Caernarfon. Cafwyd hin dyner, cyuulleidtaoodd lluosog, a chyfarfolydd rhagorol.
I BANGOR. I
I BANGOR. I LLADRATA DYNAMITB —Nos Wener diweddaf I lladratawya SWID o dynamite o ystorfa berthyuol i Mri Nelson, contractors liiuell newydd Bethesdr. Ni wyddys ar hyn o bryd ddim am y lleidr, ond gan fod nifer fawr o'r gweithwjr yu byegotwyr nodedig, t, bir yea y p.lor ei ddefnyddio at y gwaith hwnw, ac nid taagat ddiuystrio eiddo y cyhoedd. Acuos y BWRDD IHCKYD YN EanYN Ma DAVID WIYITS.-IJII o'r mliterion cynttit gymerodt y gorpho;aeta newydd i yst/riaeth ydoeid y Of <>■■>- haws ddtcureuwyd gan y bwrdd leohydyn erb/u Mr White, diweidar arolygydd y gwaith dwfr. Y gwahaniaeth rhwng yr hyn a hawliai y bwrdd, ar y naill law, a'r hVII a hawliai Mr White at y Haw arall, ydoedd 37!Jp 13j 7 J. Penodwyd pwyll- gor i chwiiio i mewn i'r achos, ac i edryoh oedd yn bosibl ysgoi cyfraith. Wedi ymchwiliad manwl a didueld, peuderfynwyd tynu y gynghllws yn 01. Oddi wrth yr adroddiad maith a ddarllenwyd ganyr Heuadur C. Pierce, gwelir mai haufod y ddadi oaid pa un a oedd Mr Wh¡t i gael commission ar Agll enill y gwaith nwy a dwfr, ynte ar yr hyn a reuid i uyfran-ddalwyr y cwmni. Nid oedd a fynaihyn a chywirdeb y oyfrifou, yr oedl y cyfrifon a'r llyfrau yn holiol yu eu lle-cwestiwlt o egwyddor ydoedd. Barnai y pwyllgor yn unfrydol fod yr ejwyddor y dadleuai hit White dcosti yn gywir, au nad oedl fod y ewani heb ddefnyddio yr enill ion so yngweithredu yn anghytreithlon, yn rhoddi hawl iddynt ataly dirprwy-dal ar yr holl enill; nid oedd ganddynt amheuaeth ar hyn, a bod loop yn ddyledus i'r dlffjnydd oddi wrth y bwrdd Hawliai Mr Wttitehefyd3000pameidoiswyddiatl. Nid cedd y dystiolaeth yu ddigou clir ar y mator hwn i alluogi y pwyllgor i fEucflj barn arno, ac nid oeddynt yn dadgan unrhyw fatn dros nac yu e,byn. Ya ngwynej fod treuliadau Mr Barber at ran y dref eisoes yn cyrhaedd i'r SWill o 23up, acoselai yr achos yu mlieu y bydiai yø. coilio i'rtrethd3twyry fanleiaf 450p, heb son am goatau yr achos arall a fyeythid ddwyn yn mlaeu yu eu herbyu gan y diffynydd, gofidient na buasai y bwrdd wedi derbyn cynygiad Mr White yn Eo.-ill, 1833. Anogent y cyughor i wneyd un o dci ia beth—un ai i dalu i'r diff ,nydd 130p, i gael tertyu ar yr achos, neu yute ei beuodi yu "COOSUiLiug water and gas engineer" i'r bwrdd, am gydog o 50p yn y flwyddyn, ac os byddai farw cyn peu dwy flynedd ea bad i daki luOp i'w weddw. Chwiuegent:Yr ydym ul yn ystyried y d; weddaf y goreu o ddigon, am y galluogid y eviig. hor felly, am dill bychan, i sicrhau y fantais o ddefnyddio gallu a gwasanaeth boneldwr, yr hwn dswyei brofiid maith fel arolygydd y gwaith aw)" a dwfr, sydd yn gymhwvs neillduol i ymgyngnori ar gwestiyuau peiriaanol yn dWlll cys/ituad i'r gvvaith." Ar ol cryn ddadleu, galwyd ar Mr White i'r yst.ifell—derbyniodd y cynygiad ohf, a gheu- odwyd ei i'r swydl.
Advertising
A CARD.—To ALfc WHO am acinonsa rson I ih-i ui fors aad mdi-oration cf yoath, ceryoui wea» &rlt1 ?a?y, (°" (?t m"hood, 4t^ I r cit that ,Ii ?re yon, FREE OF CHA.R3K. thi* ?\.? re o iiy W"8 ucosereu by a onsnioaary iu Some A IlPÙJ! S.t.tro.'Id Mvelopi to tie 1"0 I JOSEPH T. INMAN Station D., New York.
ICYHOEDDIADAU ?ABBOTHOL.
CYHOEDDIADAU ?ABBOTHOL. lONAwa 6ed. I BETHESDA. I ArETHODLr.%AM. 1,'nnUeehid ..Hul!h JODM, TJanllechid. B th., Ty'n y maes.l. Kobert. ?ferasQeDL Moityu Jo tits y cweinidO)?. Mermoii a V?- y aro s W. Uow.a ula, Cefu y wae-. I:!U .alm X Roberts, y wfjnjdúg. "tb?'? W. E. Wi linms, Pentir. (:»m«iiii.»"Hth Uuberrs. Ct..ddi. I 11" iitei;. J hu i iwens. Bet ws y cúoa. Feutir. ??"wSa'?s. l?e?tir. °"°' WESLKTAID. Shilob_Boren, D 0. Jones, Siloam; hwyr, D. Jones luewi Mawrth) SiioaA .ri ireu, D. Jones (Dewi Mawrth); hwyr, Ow.. Uweus. Olan ygors. Rhiwlas.. Boreu, O. Evans, y gwein.dog: hwyr, ejiarlod gweddt. Bilem, 'Eachub ..Am ddau a'r hwyr, cyfarfod gweddi. iio,i..Am doau, anhjsbys. „. l'emel.Am oIdBU, KJones (Dewi Mawrth; hwye, Owen Evans, fihiwlas. Gorphwysfa. • m ddau, Owen Evans, Rhiwlas; hwyr, iJ. O. Joues, Siloam. BEDYBDWTE.1! Tabernaol.T. P. Davies, y gweinidog. aumbyn-WTB. Amam, Mvnydd L\pndegai.Am ddau, W. (irimtba, y gwei«idog. BethmaciI..Boreu a obllec;h,.W. Grifflthe,. y Rweioi^og Bethlehem.Boreu a'r hwyr, Richard Hughe?,; ,b^ honddu. CArmel Am ddau ♦ Richard Hughes, eto, Ohwarel Gocti.Am ddau a chwech, H. W. Parry, y gweiidog. Bethe«da ..Boreu, R. Rowlands, Treflys; hwyr.R. S. Williams, Bethesda. Treflys Boreu. Tt. S, VViLiims, Hemes la; hwyr, "1.),1 Walli S?:em???. X?W. Farrr, Ciw?I 3och; hwy? K y gwfciai'io? 8ar.n? T"-?" y m .es. Am ddau, R. 8. W.n?. Bet!1.ea.;a. CA^tlNAP.FON, MiSTHODianAlD. Morlab.. van forte*, y erw^iafd Eo¡;codJ Robertd. y Stloh.T. GwyiKMi i R.?e'<< Koo-ti v fan. Ct?k)tK?are Eie K u y gweuuao^* ANNIBYNWn. Salem ..Foreu.cytarlod gwed^i i t-wyr, E. II, Evee, y wdn.t'ljg. Pendref ..Bo'-oa, ';rfarfod gweddi; h'.vrr, R. P. WU- liarns, Eocuez.-r. EEDVLDWT3. Cafimlem 0. Davies, y gweiuldog. waaLKYAir. Ebcnc^^r..B^reu, lliornHs Pea 7 g- oes hwJT J. Hugli€3, y gweiuldog. PWLLHELI. MEDIODISTUID. Penmonr>t ,.E Portumaic^. Saem.. Oin Wis, FwUU L'i AXXI3YITWTB. Peiilan.Ellis Jonos, Myi/zivjr ú JJwlua-thwy. BKDYDDWT3. -.n,berncl.J. Thomas, y gwp¡.)i,j(\. W SiLliY. :wID > Seion..A^Ii;3cyfi. FTJORCROSSFS. METHODJ:TI,UD. JEbcnpv,,r.Bo-eii. J'ojes BUosiawr; Uwyr, 1. Jonefi^. Pencae .ew>d >. ANYIBYYW:{i). Salem.Ja-nes D-tviell. BSDYDDVryS* Tydiyn Sioa.J. Tz'our*
[No title]
BYDDABDOD Sww 19 Y CLUSTIAD, &C.—Djrlai dvoddefwyr roddi prawf ar DELLAR a WassncE FOR DHAVNZSS," gan fod ei effolthiaa gwellhael ar anarwy a dybid yn anfeddygiaiaethol bron yn wyrthiol. Drwy gyinhwysiad ohono am Boawaith ntu ddwy, rilin Byiidardod, Atalfeydd ya y Clustian' a'r Two Siol sydd py Jfyoortol a diffyg clyw»d, Golhr sirrhan yn Mivrnw.id y ceir gradi-in o wellhad oddiwrth Sudd Dollar pan fydrto byddtrdtd drymaf, a hyny heb niweidio ft4eil»«lw,uth tynw ygitit, ai er yr ymaden- sysyn anhvpoel, gpliir nnwi rhai fu IU. flynyrfdosdd yn hoilol Fvddar a dJaothnt yo alkoy i glwyed es't. ian drwn roddi p ow; t,41 ar Wadd Dtl if. Potzlau, j 1« l4o a 2i 6:h. Ar wertb gaa b)d Ffcryllydd.
AMLWOH. - I
AMLWOH. I Oynhaliodd yr Anmbmwyr en cyngheraa olyn- yldol yn y dref hon Dydd Nadolig. Yr oedd jmryw ddyeithriaid yn cynieryd rhan ynddo. Y Pirch Evans, y gweinidog, oedd y cadeirydd, a Mr Mathewa, athraw ys.ol y bwrdd, oe.1d yr ar- wainydd. Cauwyd yn rhafjorol gan y cor, pertti- -gnol i Gapel Salem, a throdd y cyfarfod yn llwydd- i ut poifEavth yn mhob yetv. Yr oodd y capel atiwr wedi ei orleuwi.—bohebydd.
NANTMOR, BEDDHELERT. _
NANTMOR, BEDDHELERT. CYllhaliwyd cyfarfod Jhmyddol ynNgbftpGi i en- iel.yn»lleuchod, arnosNadolig. Vgwahauolfeirn- iad oeddynt: —Mr W Gudlvs Williams, Waeu- iawr, Parch Edward Lloyd (Tegfelyn), Precteg; Parch W. Ellis. Beddgelert; Mr H. Parry Williams, Bbyd Ddu Mr William Grimth Parry, Bryntirion; Mies Gwendolen Watkin Williams, Dulfridog; a )[r8 Greaves, Aberglaslyn. Llywyddwyd ac ar- weiniwyù yu dJchcuig a douiol gan y Parch Eiwaid Lloyd (Tegfelyn). Athpwyd drwy walth y cytarfod fel y c.nlyn :-drodd, "(J" ty Nil!ad jSawydi," i Mailt dan ddeuddeg oed; goreu, MaR. tar Kicbard Parry, Brynt rim; ail, Mr Richie Ovea, B-.Titiriou. Dadgauu "Plant vdymetodan a ti hoed," I yfarriwy(I Miss Anuie Jones Master J >hu Ellis Jones, Aberglaslyn, yn gyfartal o-ea beiruiadaeth yr fbysgrifl»eth: goreu, Mr Kicharl J. Jones, TyCapel; anthem, "!> >w syd t noid- fa," gan gor y lie. dan arweinu? Ur William Davies, Brytktiriou ateb gif/uimiau o Lyfr Sxadur, i blan-t dau 14oei goreii, Master D ivid (J. Jones, Aberglaslyn, a Master Willie Davies, Bryntirion, vn gyfartal; ail, Master KUis Roberts, 4M olwyn. Adrodd "Emyn Luther goreu, Mr Oiiffith WillianiB Heudie' ail, Mr David Parry, Ha :od Llyn isaf. till}, "Ourwch yr haiam tia byddo yn hcetli," gin Mr Gadlys Williams. Cys- dadlu inewnderuyu S,) a roddwyd ar y pryd, i iai dili 18 (led: goreu. Master David 0..tones, Aberglaslyn. Buiruindaeth maroio ar lian enw Mrs Oreaves, Aberglaslyn <;oreu, Miss Oatherina Owen, Gelli-yr-un. Ton, "DInar Awel," gan gor y lie. Bairniidau y gramadegu Saesoneg goreu, Master Bavil 0 Jocea, Aberg'as'yu. Oyatadlumewn dad- sanu uurhyw alaw (u'r Qunie-iyii Americtniidd), i terchad goreu, Miss Ellen Evans. Gelli-yr-un- luf ail, Miss Annie Jones, AberglaslyD. B.-irn. iadaeth yr antimacass«: goreu, Mrs Hughes, Oer- ddwfr. Cystadleuaeth dadganu "Y mynydd i mi:" goreu, 1\1r Robert Evans, Dinas Ddu. Beirniadaeth y orfleitou o'r Sajsoneg i'r Gymraeg:" goreu, Mr Griffith Williams, Hendre. Can, "Y Baohgen M mae P" g".a lr Gadls Williams, yn effeitbiol. Beirniadaeth y pencil drawing o geffyl a throl:" goreu, Miss Sarah Owen, Gelli-yr-nn ail, Mcster John Eilis Jones, Abergluslyn. Beirniadaetli yr atebioa oddi ar Exodus i. 19, goreu, Miss Mary Roberts, Clogw/n; ail, Mr Richard J. Jones, Ty Oapel. Cyetadltidarlien gwers sol-ffa, a roddwyd at y pryd goreu, Mr Robert Evans, Dinas Ddu; am y gofymadau a'r atebiou ar yr ail bennod o JLotau: goreu, Mr William Roberts, Clogwyn; ail, .Mr Johu Jones, Ty Oapel; trydydd, Mr Kliezer 0. Jones, Aberglaslyn. Oystadleuaeth dadgauu y don "Andalusia" (o Oysegr y Tealu): ymg^iaiodd dan barti, goreu, parti o dau arweiniad Mr Eliezer C. Jones, Aberglaslyn. Diweddwyd trwy i gor y 31e ddadgauu yr anthem, Gwyn ei fyd a ptyria wrth y tiawd. Gwaaeth Mr Gadlys Williams ei waith, fel beirniad cerddorol, er boddlonrwydd eytIredinol. Cafwyd cyfarfod li-ylieg no adeiladol, oud Lid oedd y cyn-dllial yn deilwng o ardalwyr llfcugarol y lie uohod. C.
LLYiEYR LEUPWL. -I
LLYiEYR LEUPWL. I [ODDI WILTIR EIN GOHEBTDD AIIBENIG.1 I Nos SlDWRV. Wytbnos o waith mawr,acnid wythnoa o wyliau, » 1u j r wythnos hon i lenorion, cerddorion, a gwlad^iiwyr Oymreig ein dinas, a fy anhawsder iaajx, o ganlyniad, gyda fy llythyr hen f wdd hebgor He i wDcJd adroddiad o'r cyfm; gau y b/dd y fath 0110 ar ofod y Gellcdl am le i sdroddiadau o fyffslyb gyfarfodydd i rai ohonynt o bob tref a fhantrat drwy boll Gyiuru. Ac y mae byuyna yn ddigon o reswrn am i geisio cryuhoi yr hyn sydd genyf i'w ddyweyd am danynt i mt r llcied o li ag '8¡dd bosibl. Y cyntaf, o ran amser, oedd te patti blyoyddol C» )fl Crosbhall-Btreet, a gymerodd le brydnawn D lydd Nadolig, ac a fu yn llwyddiant mawr, ao a <lr -thodi holl ieliusrwjdd ao aduoddau Mhya- byÍil y rbai oedd yn ei broteidio, ao yn gofalu am da jo, i'r pwynt uchat. Ao yr oedd y cyngherdd ar ol t6 yr uu mot lwyddiannus, drwy fod y capal -e)nm o dan ei Jtwn sang, a llaweroedd wedi tkettiu es-I lie i roddi eu trood i mewu, a'r rhai oeddmor 110 tus a chael lie yn yinddaugas mewn lIawn fodd- hid yn swn cerddoriaeth Mrn» Maggie Jones-Wil- Jwm; E. A. Hughes, Ap Gla-dyn, Mr Johu Bugties, a chor y He, gyda Mies ISummers a W. U. Jones yo cyleilio iddynt ar y pianoforte a'r Jttrm-ohium. R. Thomas, Yaw, shipbroker, oedd y cad Jiridd, a'r f mcddigcs siriol a wuaed ganddo ')dI. dig ddyddiau yn gynt yn wraig, ar y llwyfan lrw,5irioli ,:i galonogi gyda y gwaith o lywyddu 8C acwain y oyfarJod. Ychwauegwyd at ddyddor- deby cyfarfod gan bresenoldeb d-u o aelodau y croehor dinesig, Meistri John Davies, 00., a T. W-r-inptou, 0 0., y rhai a draddodwaut omerohiadmbynon a phwrpasol. Gan tod holl elw f cyiurfodydd hyn, sydd wedi eu sefydlu er's miry na chwarter canrif, yn myned tuagat gynithwyo y tlodion, yr oedd Mr John T Warrington wedi tauyegrifio ewm hael. ionua tuagat y treuliau, a Mr J. Davies wedi eu hanrhegu {a chist L o dg, a'r pen-llaatli r Uwydaiannus soauaoury, weai eu tamrhegu a digon o laeth i foddi y gist dll. Bawdd oedd gweled fod llawer byd o'r bobl yn vyme-yd dyddordeb yn ym-adangosidd cyntaf Ap Glaslyn yny ddiaas hon, a chafodd dderbyniad calonog iawn yda'r boll ddarnau a ganoid; ap nid yw yn ymddangos fod neb wedi eu oiomi yn yt jjy0 a ddysgwylient oddi witho- Yr oedd rhan Bychaf cyfarfodvdd yn gylJredin yn lied wlithog 7ma drwy fod ceidwad y doml, Mr E. Evans (Mor- Myn), a Gwilym Lerpwl (bardd oapel OrossUall- j street) yn eu nawseiddio gydag englynioa oedd yn Saro i'r asugylchiad. Y peth uesaf sydd genyf i'w nodi ydyw o?fr. fodydd c/ttndleuol mawry Temiwyr Da, a gynhal- jwyd yn nghapel Filzclaratice prydnawn a not Yerchfir. Y mae y ddosbarth deml hon i'w 11011- gyfarch am ei llwyddiant mawr yn sefydltad y latti gyfariodydd llewyrchus, sydd mor unol & theittii y roeddwl, a'r chwaetn, a'r aiferion Oymreig. Ni phetrusaf ddyweyd nad oes gyfar. fctclydd oistadleuol rhavorach a mwy o fyn'd yn. dd/ut yn uu mau. Nid yw eu gwobrwyon yn tawrion; aa eto y mu-nt yn tynu allan gystadleu- wyr o rn<l uohel iawn yn y oystadleuon cerddorol » thr-idhod .1. Yr ocdl y cytarfodydd ddydd Mmoher yu ddangoaeg eglur o'r afael tyid gan [ b«ch»u o natur Eisteddf^dnl ar bob gradd o'n I 0IAeCll. Yr oedd ynddyut boblll1 dangoa dyddoi-1 deb mawr ynddvnt, a fuasent yn petruso rhoddi eu cefnogaeth i Eisteddfod anghysylitiol Sdimond yr Eisteddfod ei huu, drwyeu b >d wedi gwrandaw Br ereill moi anwybodus am Eisteddfol a hwy eu huuain yn siarad mewn toa amlieus am burdeb yr hen sefydliad. Llywydd ae arweiuydd y cyfarfod cvntaf, am ddau o'r gloch, oedd y Parch W. Nicholson; a'r gystadleuaeth gvotai a ddaeth eerbron oedd ar HoaMmu GwlaD," Yr oedd 'r ?'rou o?d edi eu ha,,?(,n i niewn, a uaw-ar?hu?aia o bttau wedi eu hMTon i mewn, a rhanwvd v woar o 6a rhwng Mary Tuomas a Jane ?gn Webster. 2. Deuawd, i ?P?"° ? I. baddugo!, Mi? Gwea P,itetiard, St Doiitoso-Rro?. ? WiUie O?en, Spencar-street. 3. Traothawd, Yr Aelwyd a uirweat. UilW"U yn cyshdlu. Rbanwyd y wybr gyntaf rbwug Ann Parry, Blaen-aneroh, a Oeridwen Peris, a rhodd- wyd vrail wobr i Miss Anu Jones. 4. Darllen, Dwfr yw y goreu." Uhoddwyd y wobr gyntaf i John Hughes Morris, a'r ail i Miss Mary Pritchard. 5. Diu englyn i Syr Wilfrid Lawn on. Goreu, it O. Hughes, Oolwyn Biy. 6. Unawdi bass. Goreu, Wsatt Evars. Bootle..7. Llythyr oddi wrth Ddu- westwr at Gyfaill. Yr oedd 45 ynjcvstadlu Goreu, Alaw Maioc; ail, Miss Jenny Owen Spencer- ftreet. 8. Can, "Arm, arm ye brave," gan Mr Lucas Williams, yn swynol dros ben. 9 Ovfieith- iadau o'r Siesonag i'r Iiymraeg. Pump a deuijam yn vmgei-io, ac eni lwyd y wobr gan olicsil Jones. 10 'Unawd i blant, "Y Gwenith Gwrn. Euill. wyd y wobr gau Miss Jane A. Prifcohard, St Domineo-grove. 11. i)esg,it-gin, "Pic-mc" Wy h yn ymgeitio. a rhtariivy, t y wobr rhwug William Robe its a Gwilym Oeiriog. 12. Darllen ymsondraith Henry I V.ar Gwag. Rhanwyd y wobr rhwng Irs Jaiig FfoullcoB a John Rocs, Birkenhead. 13 "Y eynlluu Roreu o Drefulen at wasanaeth y Gyfrinfa." Wyt,h o vmeeis.vyr, a'r goreu oedd Huwco Panmaen. 14. Y brif gys. tadleuaeth gorawl, "Oyfoded Daw" (Jenkins). Gwobr lOp, a batan i'r arweinydd buddugol. In 0 golau yn ymgvstadlu-Gomer Choral Society, Mr T. Cilcen Jones yn arw .in, yu nbsonoldeb eu harweinydd arfero) drwy afiechyd Cor P irktield, Birkenhead, gyda Cellan Jones jn euhar Aam, a Miss Maggie Evans yv c.-feilio; a'r Evertin Har. monic Society, Ala. Madoc ya arwain, a Miss Gwladys Pritchard ya cyfeilio. Ac ar ol oystadl- euaeth galed a lied gyffroub, a beirniadseth fanwl, eyhoeddo Id Mr .'auku.B yr olaf yu mUenaf, ac yn haeddol o'r wobr; a chafodd Alaw Madoc dder- b-Diad croesawgar gan y dorf fawr wrth fyned i dderbyn ei wobr. Wedi gwobrwyo Miss Jane Owen fel yr OreD, a J. H. FuX yn ail, mewn ar- tioliad yn tut-b.ok Dr Richardson ar "Temp-,r. ance," terfvuodd y cyfarfod cyntaf, He yr oedd dros ddaudd,g cant o bobl wedi dffod yu nghyd. Ychyui cyn banner awr wedi chwech cymerodd y Parch Owen Jones,B.A.,lywydtriabt& yratl gyfar- rod a thraddododd anerchiad; byr i longvfa,?h y pwy))gor yn benf ar IwYdli?4at eu cyfarfod, a g1hvodd ar? Parca J?mea DMi?s, B A., o Bflwys De»i Sans, i adrodd ei feirnialaeth nr y cvaeith- iadau o'r Gymraeg i'r Siesoneg. Y wobr rhwng John J. Roberts, <:aern»r £ ou, as -in yu dwyn y ffugaaw Dr Morgan." Ym cafw/rf cystadleuaeth unawd i soprano fr Eneth Ddall," ac enillwyd y wobr gan ffii^-s Gwea Pritchard. Vu.t beirniad- aeth y boneddig-san Alrsloiies a Ms Williams, ar w,tith edeu a nodw, dd, ac enillodd yr eneth Gwen Pritchard eto y wobr am wni.idw.uth yr anti. mteasar, a Miaa Siasie Owou, Oecaaes, Mon, am y crotchet qutlt goreu. Y neaaS oedd duchangerdd, Byddiu y Rubiu Melyn:" goreu,Robyn Melrion, Alfred-pUce, Lerpwl. Anioowyd y 11a mawr oedd yn myned i ymryson darlou Pry tier Gwr- aig y iMeddwyn," i'r ys-L,)Idy i giel eu nUhio, a satodd tri neu bedwar obonynt yn y gogor i'w dwyn o flae i y gynulleidfa fawr oedd erbyn hyn, meddir, tua 1,500 o nifjr, no enillwyd y wobr gyntaf gan Mrs Minshull, o Gyfrinfa Dewi Sant, a'r ail gan n. H. Hughei. Yr oedd 8 wedi ym. geisio am ys»rifenu Mminated ext. S. A. Audaleyyu beiraiadu, nc enillwyd y wobr gan Edward Jones, Biikiuhe-id. Darllenodd Mr Eleasir Roberts ei feirnitdseth ar 5 o draethodau a ddaeftant i law ar y te-tyii, Augeurheid- rwydd am fwy o gydweittiredi id rhwa. gwahanol Gymdeittias <u Dirwestol a'u giJydd, a'r moddion goreu i'w gyihaedd," Goreu oedd William iloberts, yr liwn a dymdd Rryn sylff drwy nad oedd mor drwsiadus a glanwedd ei olwg a'r cy. ffredin o'r Gymry sydd yn mynychu cyfarfodydd o'r fath. Ond yr oedd glwg ddeallgar, a lied wengar ar io, er hyny ac adnabyddir ef tuag Evertan fel dyn o fwy o allu meddyliol a chyr. haeddiadau llenyddol Da llawer. Y gystadleu- aeth nesaf oedd lhwng dau barti o feibion ar ganu RhyferlgHn Odirwestol" (Jenkii-s), a rhanwyd y wobr rhwng Parti John Elughes,a Pharti-Tonei. Yr oedd pump o ymgeiswyr lied alluog yn y maes ar y traethawd, "Dewieiad Lleol," enillwyd y wobr gyntaf gan William Morgan, Abertawe; a'r ail wobr gan John Lewis, Machynlleth. Rhoddwyd y wobr am ganu pedwarawd i leisiau cymysg i T. Hughes a'i barti. Y prif draethawdoedd, Y Oymdeith- nsau Dirwestol, eu difiygiou a'u rhagoriaethau." Beirniad, Pareh J. Thomas, D.D.; a'r goreu arno oedd y Parch Samuel Owen, Tan-y-grisiau. Ae ar ol y feimiadaeth yma cauodd Mr Jenkins y gaa H,rae t,ya deimladwy iawn. Yr oedd y rhai a ddaethant yn mlaen i ymgystadlu ar ganu unawd i denor, "Fy Mlodnen," yn lleiBwyr medrus iaND, a dyfarnwyd Mr Humphreys, Garston, yn oreu ohonynt, a gwobrwywyd ef. Yr oedd deg yu yr ymdrechfa ar y bryddest Ty- wyllwch," a'r goreu ohonynt oedd Machraeth Mon. Daeth infer fawr o ieuenctyd 'yn mlaen i ysgrifenu tan a ddarllenid ar y pryd gan Mr D. Jenkins, a'r goreu ohonynt oedd James Freeman. Terfynodd yr ymgystadleuo godag ymdrechfa rbwng yr Everton Glee Party a'r Parklield Glee Party, am canu Yr Arglwydd yw fv blugail 11 (Dr ParryJ. Yr oedd hon yn gystadleaaoth mor glos fel yr oedd chwilfrydedd y dorf i weled yn amlwg wrth wraudo y beirniad yn eu clorianu a'u aymad o'r nuiH ben i'f HaU.er eu pwyso yn gywir a chyhoeddodd iod ciutorion Parkfleld wedi 'h gr'Gwelaf fod un gystadloiaeth wedi ei gia.1,,i Ue priodol, sef deuawd "Flow gently Ueva," af ganu yr hoa y rhagorodd J. R. Janes a McClements. Beirniad y gerddoriaeth, fel yr awgrymwya eisioes.o sdd D. Jenkins; Cyufaen ar y f»?ddoniaeth Parchn. J. Thomas, D.D., W. Williams (B ), Griffith Ellis, M.A., T. Wynn Jones, Griffith Rees, a J. J. Thomas ar y traeth- odau a'r pethau rhyddieithol ereill; James Davies, B. A., ar y cyfleithiadau; Glwysfryn Hughes a PedrogwysoD ar y darlieniadau a'r adtoddiadau. Y mae yn ymddangos fod un traethawd i gystadleuaeth y merobed, 11 Yr Aelwyd a Dirwest," wedi ei gam-pludo, ao wedi dyfod i law yr vsgrifeavdd ddoe, ar ol bod yn y Dead Letter Office am 29 diwrnod. Y ffug-enw wrtho ydyw Cordelia." Cydaobvddir yu gy- ffredinol fod liwyddiaut y oyfarfodydd yn bur ddy. ledus i lafur Mr John E. Robarts, yr ysgritenydd. Cynhaliwyd cyfarfod, ya dechreu urn ddan o'r gloch heddyw y pryduawn, yu office Meistri Oavies, ,Bauacbi, & Co., Bumford-street, ar ran Prif-vsgol Aberystwyth. Cymerwyd y gadair gin Mr Thomas Davies, a gweithreiai Mr Thomas Apsimou fel y-grifenydd. Yn mhlith areill yn bieaenolyr oedd y Parchn John TbomM, D. D., G. Ellis, M.A., Meistri E Jones, B.A., Pedr Mostyn, William Riberts, William Williams, D. Sugnall Jones, Fred. Davies, David Jon, R. Jenkins, J. Edward Lloyd, St Johu's College Oxford, Councillor John Davies, Dr James Edwards, & Peaderfynwyd ynddo fod achos Prif-ysgol Aberystwyth, a pbarhad grant y Llywodraeth er cvuorthwvo ei gyuhaliad i gael ei osod o flaen p-hl Lerpwl dtwy gyfarfodcyhoedduB mawr yn y City Ball ar y ISled o Ionawr, ae etholwyd pwyllgor i'w gario allan, ac I ofalu am y syinudiad sydd ar droed i ofalu am chwareu tog i Brif-ysgol Aberystwyth pan ddaw yr adeg i'r Llywodraeth i ad-drefnu eu rhoddion i'r colegau Oymreig. gHeno hefyd cynhaliwyd cyfarfod dyddorol arall yn Ysgoldyj Nowydd Ejlwvs St. Dewi i ffllrft3 Cor Cymreig i barotoi ar gyfer v brif gystadleuaeth gerddorol yn Eisteddfod 1884. A bellach y mliO y cor wedi( ei flEurflo, a phwyllgor dylanwadol wedi ei enwi, a'r arweinydd wedi ei ethol, sef William Parry, Birkenhead, yr hen wron corawl a arweiniodd ei gantoiion i lawer buddug- oliaeth ddysglaer cyn hyn. Níd yw pererindod Mr Parry yn America, a'r West Indies wedi lleihau dim ar ei ysbryd cerddorol, a chafodd dderbyniad siriul gan gynulleidfa Unosng heno oedd yn croosawul ei ddychweliad gartref 80 yn llawn brwdfrydedd i fynod t'r ymdrechfa gerddorol fawrV dan arweiniad eu hen flaenor, Ac os y parhay brwdfrydedd a ddangogwyd gan y cantor. ton heno, gfl ir dyegwyl iddynt eblwareii. ihan amlwg ar daydd yr ymdrechfa.
. NODION O'R RHYLI
NODION O'R RHYL I Blwyddyn newjdd dda i chwi, Mr Gol., a llawer o honyn' 'nhw. Oin di benill mwyn i'th naln, Fe gau dy nain i tithau," medd yr hen ddihaieb. Mae Beti yma yn dymuno Ilrna' 1 ddyweyd "Blwyldyn newydd ddll" i John Brown, a Ilawer o hoayn' 'nhw. Yi oedd hi yn synu na bua-ai yntau yn dyweyd yn y Omedl- a llawer ohonyn' nhw; os nad ydi o yn rhyvi gym- 'yd at ddull caoth, Boscoaidd, am y cwbl iddo a hunan. Mae hi yn mhell o gredu ei fa t yn un o'r eyfryw, se yn mhell y b'o fo o fod felly. Mae i-eti yma wedi cym'ryd yn garedip, iawit arno fo yn dyfynu oi gwaith, fel y mae hi yn fieindio allan fodun o bapyrau lleol y Rh vi yma yn gwneyd yr un peth; a ryfeddai hi ddim, rhwng John Brown a'r Rhyl Adverlizsr na ddaw bi i enw. ogrwydd teilwng i'w galw yn Mrs P., nid Mrs Beti. Wel, i chwi, gan fod y gwyliau yma drosodd, a llawer cwpanaid o de yredi myned i'w lie ei hiiii erbyn hyn, a llwytho a dadlwytho mawr wedi bod ar y bara brith, need cakes, a'r buns, &c., a'r gweflau oddi wrth gyflaetli ya lanwaith i gyd, mae Beti yma yn ystyried nad aonoeth, ar ol ter- fvnu y flwyddyn 1881, iddi droi yn ol drachefn i dalu ycbydig o sylw i'r hyn welodd hi yn deilwng neu yo anaheilwug, e' rawyn efelychu yn y dy fodalyrhyn oedd gymeradw-v, neu i anghym c- adwyo yr hyn oeld annhoilwng, <a ct hi hatndden i hyny oherwydd nis gall sicrhau eto i bag/feir- iad y bydd ei sylw yn cael ei alw at3 yn y dyfcdol. Mae hi yn syr.u tipyn fod II Garibaldi," y Rhyl yma, wedi ei benodi i fod yn gyfleithydd yu y Cjnuty Courts yu y Go?ledd yma, a chwareu tê i i hen batiwr, y mae wedi gwneyd ei oreu yn hyn o Tau er's amryw o it-yddi bellach. Ond mae Deti yma o'i cho' las pa'm mas Jeisieu cifleithydd o Gymraeg i Saesoneg yn Nghymru oui ddylai pob barnwr, cyn oael ei benodi i'w swydd dros Gymrti, feddu gwybodaeth hela«;th o iaith ein gwlad ? Mae Mr Horatio Lloyd, yn roru Beti yma, ya un -oir barnwyr nelsia yn y wind, oad nid yn ddigon neis ganddi hi o hyny o allu oy- northwyol y maa mewn angen am daao gan Mr Joseph Roberts (Garibaldi). Mae dau o "auctioneers" y dret yma, medda' 'nhw, yn ymfalch'ij eu bod hwythan wedi eu pen- nodt gan yr un barnwr yn rhingylliaid, o dan gyf. raith y Daliadal1 Amaethyddol. Mae Beti ym"- yn synn at y fath ymffrost, Be yn cydymdeimlo a ffermwyr ein gwlad sydd ar eu goreu ar hyd y blynyddau i gael y ddau ben ya nrhyd. Ms oes ryw ragolfgon pluo ya creu ymffrost mewn Ull dya o aeimlad priodol aros ei gyd-ddyn, i fsddwl fod mwy o obaith yn y dy/odol am waith i'r morthwyl pren. Mae 'nhw yn dyweyd fod dyn wedi yfed cvmaint lcohol nos Sabboth diwaddaf wrth yr Alexan- dria nes yr oedd yn methu vmuaiasvau Pa le y mae cyfraith John Roberts, a poiieu byw neu farw y Rhyl yma ? Cynhaliwyd nos Sadwra diweddaf gyfarfod rha. gorol, a elwir Working Men's Entertainment," ya y Town Hall yma, o dan lywyddideth" h¡:o Tegeingl," Be ar y nos Sadwrn diweddaf o'r flwyddyn yma, dan lywyddiaeth y Parch L. Prit. chard. curad y Rhyl. Oyfarfod ardderchog-yr hall yn llawn, pawb yn eu hwyliau goreu, yn enw. edier Gomerydd, yr hwn sydd yn sicr 0 gnel ei wa. hodd cyn hir eto, yn nghyda Miss Webb, o Udin. bych, y cyfeilliant yn y oyfarfod. Mae y cyfar- fodydd hyn yn fanteisioljer cadw ieuenctyd o afael temtasiyuau, yn ddyddorol aO yn fanteisiol i ieu-' enctyd ymarfer eu hunio i siarad, adroid, a chanu yn gyhoeddus. O'r hyn Ilei.1 dyna fam estynge,i,g BETI A V.
Family Notices
t¡¡CÎ.i.jl!!t¡. 'j:l ;u. a: t'd Q e:'JJ:1it am bOQ englyn neu benili G gyhocidir yn y Lok, a sic It y llinell am bob hysbysiai 0 mtur yr un cznlynol Bymunir ar i'r papyrau Atnericanaidd if of nodi yr uchvd." Gellir a>f)» y til mewn postage stamps. Griffiths-nilqgfyr 20, pnol Mr R G.-illiths, oriadurwf# iioiyhoad lO, B »ugor. ar terch. ROberts-J{haghr "1, yu Constautioe terrace, Caemar* foo, priori Mr Hicbari Robcic^, a f rck. Williams—Rhagf^r 2? x>riod Mr OW<il P.. iillamS Dub.lu Hours;, Hiyn Ba:^ jt, r lurch. VEIOIU3AU. yn BenJson—22, 'r,vy <jrwydded, ya E¡¡t\y. on MickarlV-in t'lo-Hauilct, y Pr?a t aton fcyre. Ho^*e MiUrt. ui-*b h:u")jaf ydiwedaar Biti eon, 32th l'eoliU1ènt. a Zlary Wuli&vo9 (PoUie). merc" ieuengat Air XxiOsnaj El'a30, Bhip- brker, Lexpwl. Bótt-RJwland.-1:¡,I,tyr 2G, y" E!.vrs y Plwyt. Pen'll 11.\8, J.n"\ VarvhSfee^u^'A 2 ("rui-ioue.peiiglor*. Mr .ohn B-'tt, S' Uoorge't-, \V> Hi 1 ?toi, ^alop,fte Aore, meicU bjoaf Mr Jc-iia HOW:"ilas, clochydd* 1'e:urlllll. Ellís-H.iffitl:s-n"agfyr 21. vaNg'iip l yMethodist- iaid », Lla^y^tumdwy. 1("" y Parch J, Joaey, }'.R (;i 6.. yn cdel ei gvuo, thwvo gan y Pareh D. E. JDavied. y P»rch Joan 0 ladi'or. pwillicli, it Sar.li. try^ecJd t'erc i Mr t. (irifQthfl, Cae Athraw, ger Cueraaiiou. Ellis—J2ne4—yn Swy,H'a'r Cofre?tdde \erntfnn ",au Mr nnieL Th c jfre^tcydd. Hr Rober? Eib u ^isd E;Ln J,,c Juaej—y diau 0 Ben y giOe». Joaes—Robert9-Rha; £ /r 2!, yn N^brpel Pend*ef> Orterniit' y Parch ..¡¡¡. .Jun^s, Pløa4h, yn mh, e"eno\deb Mr Daai 1 Taoiii^d. currestrydd Mr ,101m H" ,1>Jnes, Tau f owled, C..rmd, a UisdSlleB RJhcltt (jre¿Ldleil terrace, Pen y grce. Jones—Hu^oe^-Kbagfyr 22, y.» X^bipe! Pendref, O>ier'lrto", 911. T:V .pi,.C.ti,ya mbresenofdeb Mr Daniel lii vmas, c*fieitrydd, mr );I1i Joue^, Brýntt! Cal"rJtd. a 11i.3 .r:Ueü .Jane Hiwhcs, uoedmor ter. ace, Tal y sarc. Jone8-flow"n-I'hafJ'r "2, yu X ,a,nl vr Annibya. wyr, LUoduino !(A::I y Parca zi. Ph ry ( >^aieamai)# Mr lluh -ones '1'ýN.Vcl1. Alii-i 4.ryBoweD. Tan y jjrairf-y diau o Odvyt.* .-fyluhi. 31. yn Y W.)IY!lld ¡-:eiHi.(, gaa y io% a Mr Daniel TuomiW, cuire..r..d. :.fr Ui^aa-d ii. /aaes. printer* Maowd-n "te,:t, P>ny?iv^, a Itiii Ohirutte Anne Taere.ia f m* Uara iH"3 nt:dØt, Uiernarfoo. Jones-ft2> 1n Eilw/a .t. Anne's. LJaudeg:Ü *au y i/*ieu D W. jlr Richard. .¡I" ":J.ülllùr, VTi i.i!H JoI.t,r..t a ili-s nu. UoDerts, Bryctvl v> — v d .10 B%lie,d, J01e.JU:le.-r:h1/.V' 2' :10 X:pnoel Rlllw. gef RJ1UtYII. y Pa cb Jone., Jj J.tlfui. MrEiward Jone: UltiU Mo HJ. "'t"tlt.C' d, LdipwU a 1) »ra. inQ«cbuyiiaf v «ii\v<*id r Mr Siga JPen Fiord* Dda, Us i-i'vl m fi" .1,1jn!J};cb.. June,-E"n-¡il?;:y: 7, yo ¡'Ü -'7, 8 it. Cybi, Cler- ,¡,jI!1ybi. unn y Par :a •>. A O carad, Mr (iiitfith J .>' od JJ¡aoych, a Mlfl J aaud ^van6, LJwi"-vw,,n-"J.;î¡.. H, /n Svydi/a'r 0^fre<trydd« Oattrnafon. :Ir I'AAIEI T ,.J iu*. cO!'c,tr,.dd. 11r Lewis Lewis liethysla, LUnd Tro^, a Mi, Owen. Urotsiou lAoyl—Pritchard— ¡vr 21. yn Nahapel Clwyd street, liayi, gin y farcb J. U»;«ren Jone«i, B.A .» t,t;h;¡; :IU1rllei) lenD\i; cotrc-trYlt. tr*vy «irwydlei, Mr Biethya LeWIS Llo,,1. e«ei fa<n*chyrtd. 3*. Ualgravp Btree,. Lepw4 M,M Mar/ Pl1tc,rd, tihfl. Pritcbard-Jone.-j-Raas?fyr rn Swyddfa'r Oolrem- ydJ, C^ernarfoa, gau M Dm'ei Taooia", cofre»trydd» Mr Henry Pmciiard M¡"s Ellen J..e.8-y d=di Dal y lIrn. Trevor—William*—Bhagfyr 24, yn Beth-1, addoldy yr .AuDlbvuwyt. Wydc1gru, g?n y Prch T. Roberts, y gwa.ui ?t? E lwla T,?? ?r .NViili:61. -y ddau 0 Cje ilUi, get y V7/dd?rug. T,lOalas-Parry-Rl1a.fir 2G. trWY drwydd-id, gan J Parohn J. Llovd Jones. AP.-i, 3 S.A.. <>oru1i.l1, yn ElwY5 5it. Uybi, Ca«jrgybi, M, PoiUip Thomas, YS()\!t;r, ..th, a MuiJan^ Parry, y^g >itei9tre4, B iiUU S0au"I. Caergyb:. Wil iama—DiV^e^—RaagJ/r24, ya Nghapel yr &dbyn ?;,r, LHn In tuo gm y% P-1?y \'iQt\Jhmt)" Mr J. W,I Ia MIIS J..a Dave,-y d iau 0 Emsine terrace, Ouwy. MABWOLAErSAU. Eyans-Rhas-iyr 30, we Uua diwrnoi 0 gfgtald, yn 9 miWyt!a a G Ult "1 Wtl, pic ICVII VV JII.a.a 1& darab .Evans. ten yr orsedd terrace, Nantlie. Evans—Rh-ii?fyr 19, m 33 mloyt4 oed, Catherine* merch y diweidar Mr John Evaos, Pen y b>>ut, Tal 9 8"rn. Eyaws-Rhagfyr 24, yn Llans^ntffraii Gh!1 Conwy, yn ;'11\ m\wi'H ""d. Annie iu -ic » y diweddar BArcbe"i?< John Evaus rr. D. Fir8i1) Bu yu nychig '1 pi ml¡ned I, a dyot<.iru,1,1 1\' tit3iu llyinionar a<1eiu y blynyd ioeid diweJ(taf, BO yr eld ei etiystucld y chweh wyt4,.?? olaf yn bjeaud iawD. .in 'La,YI,,i 1,1 Mrs Evana, cvdd Miss A..ie ynddi un 11 :;iain*u mwya tyner i ¡¡:ruded y'f,o¡hiUJi': v,:e:l Yr5",oil flynyd lOèdd 0 b,yder, goial, mai Mu E\"au a ¡idu),v} t.wj:Jf 0 bifae-U am daui. Evaos-Uba^fyi"7, yn Sq mlw, dti oed, Ir8 E. Evansi /itwvn'iaethuen, LUnaelarti irn. (Jellir djweyd yn bri d.1 am dnui ei 00.1 yn hf-n hm YI1 Israel. Pan nad Ot-id Tr^f->r yu b It1. nnc u14 le o aldoliad yn y gymydogaeth, fe b ttyodd lawe^ 0 hen breg*thwj* Metliodibtaidd, a byilid s. aal Y" pregetha yn Llwyu'raetbneii y pri(I hwuw Er ei bod wedi ovrnaedd oedcaw te/, (\&(0 lot ie¡j,1i\\llt o ift?nwyr«ti hyd vdiwed l, a chafodi bivfioa cryUon fod dilyu crefydd U'wy yr o: yn ttill YTI likill yn u^ea. Jon^s—Rbacf yr 25, yn22m!w>dd oed, AbizaH, nerch ieuenjinf Me D., i i Llaya Jo,S, W, oirecswed street* Lerpwl. JJDe.-Rbag"vr'I. 'n 21. Bo^oagb TOI(I. Birkenhando yn 43 mlwy<id oed, Oadbea Job Joi:e>>, aab hyaaf y diwediurilr Lewis gyjut o ^sew street, Caer« narfon. Moriis— llbaa:f;r 2", yn 15 mlw?r1,j oert, Hila HII7Y. waig t.,ren hit Xiioaias Moras, Mrynnie Rouee. Oxton. NjoO!¡I,-RbrA!fr 56, yn Fisli^uird. sir Frycteiniog, u bs) mlwjuaOiil, .vlr Tuoiina Artliur NicUana. fritebnr!—28 yn ti ¡,h,wylf,d, H. Hope utice, L^rp.tl, yo 71 mlwi'd;t osd, tteiea liitohaid. Pring—Iihagf?r If, yn Mhwllheli, u 33 mlwydd oed, Dr l'ter iillli.ett PriaK. Rofj^rs—BhiKfyr 23, yn Soutti r's'rallt. preawyUodei > i.wacr, jeiwn. auwyl ferch Mr ,I. Rogt*rt, Pen f vrmuh. Cucruarf,¡ll, ar 01 ;,chídig uJ:r-lldiau 0 Kvstudd, yn30 mlwsdd oei. Willistxis—Ehiiafyr 25. yn mhre-.vyl?od ei fab, Mr W-B Wiiliama (eiorilym K<1en), 1),)1 v mTldJ. Traw". fjuyd i, ilr WiUiata WilUaos yu 92 ujlwydd ced. I Argrephir MOXJa3?IIfG CARDS 0 bob mith. yn rhai, y a Ud6stla«, ac ar fyr ryburlcl yu Swyddfa'r "Genedl," Cae.-narfon.
Advertising
Cemetery steam Works, DINOLLWIC-ST. (STUYD LLTM), CAERNARFON. ROBERT \flLMAM:? a ddymnn?hysbyaw -L? tod gauddo bob 4m.er ar law bob amrywi aeth GERYG (ITALIAN HCABBLB), rrvrlAU BBI»DAU, MONUMENTS, MARBLE LliDUi-B. XOUB3, OUBBINOS, Y q BAN XT?;, SLABS, &o. Ar?aphw?d a ch?boeddw.?d yn wyddf8 y Gt" (]!lrnrdq. New Harb,mr, Caei-jwf,in. gan D. W, Dnvie" & (!■).. gyh.oddir h?fy(I gan Mom,. W. S" sint, h & don. C.??ie Le, pwi; arwerth yn miioo R,¡h"y Bjoks»al\ )'1.hY,aJu; cUau dioe Sum? C?t, ddoafjartliwyr yn Nghymru, Lerpwl, StM?h?tcr. ?innjaifi. &o DYDD AU?uudu Ioiawr 2. IW3.
HARLECH.
wrthawd. Rbosyn cynhf yr Haf," 0 daa ar-  ffl' L. F. Edwards. Oanwyd yleruyn ya *j a theilwng 0': wobr. Bfiimnaaeta Mr It Tnnes ar vr ?obM; gore., eiddo Mathew Owen, S^miraawrly wob jn cael eirhoddigMMr XrS?ockHo?e. Yn. Mfwyd c??Ieu_ ?h ?'wd ar "dop'o haiM." ymg?dioad S?ech- Mr D. Q:imth, Tyddyn.du. a Mra Shian Jones, Pentre'retail, yn gyfaital oreu. J»3imi!vdaeth Gvilyii Ardulwy air y PORilliOn 1.1 "Hen Eglwys Llaudlmwg:" gwobrwywyd Dewi Arias, y wobr yn cael ei chyilwyno gau Mrs ur Janes. C4u, "Ysbrydion y Down!t," gM MLr i8. Owen. Beriiiadaeth Miss Richards, jjiauioir- Ise, ar y sofa cushions, y wobr yn cael ei rhoddi pan Mrs Syndey: goreu, Miss Roberts, Rock House. Boirniadaeth Pencerdd Maelor ar y Cjnghaneddiad o'r d(\D, "lShilo;" peudcrfyuwyd on banner y wobr a gynygiwyd i John Wil- -"Haifa, America, gynto Harlech. Beirmadaeth Mr "S; JtoVlands, Penrhyndeudr*eth, ar y gramadegiad Oymraeg: goreu, John Divies, Brynllifon, Pen thindeudrfteth. Cao, gan Pencerdd Maelor. Beiraiadaeth Cadvan ar y pryddestiu ar Bah- auio:" goreu, eiddo Mr W. Evans, Post Office, t Dolgellau. Biimiadaeth Mrs Wayne, Aberartro, 1 isy y Swist dartiing: gorett, Mifs Evans, Eryn- soleu, oil. Miss L A. Roberts, Bronwen-terrace; trydydd Mi G. Willifimq, Pant-goleu. Beirniad- ■ aeth loan Crlan Menai ar y love letters. Daeth un- ox-bymtheg i law goreu, eiddo Gwilym Ardudwy; ail, Miss Griffith, Post Offbe: rhoddwyd gan B. d Lloyd, Yew., a Mr Lloyd, Rock House. Beirn- ialaeth Mr Rowlands ar y gramadegiad Saesoiiez: ft ireu, Miss Evaus, Bryn-goleu; ail, Miss Pugh, Br/n-hyfryd, LIBefalr. Daeth -d-it barti yn ml ten i gam y triswd, "Yr Angel Bach," yn CIa '1 eu cynrychioli gau y Misses 1'. Edwards a C. Ellis; rhanwvd y wobr rhyngddynt. Beirniad- sath y Parch R. Evans, ar y traethodau ar Ddv- .linwad addjsg ar gymleithas: goreu, Mr R. JBvans, swyddfa'r Dydd, Dolgellau. Anerchiad gan y llywydd. Beirniadaeth Mr John Griffiths, •liwynfryn, ar y ffyn: goreu, ciddo Mr E. Vt il- liamls, Porkingt.m-teirace. X}hwaieuodd Miss Lovegrove a B. 0. Lloyd, Yaw, mewn hwyl anar- lorol ar danuau y berdoueg. Wedi talu y diolch- guwch arterol, terfynwvd y cyfarfod drwy ganu y L'oa GeEeilpethol.—1). Richards.