Seren Cymru

— > Jl" iil- '1"1- -U M .TAMEIDIAU ODDIAR FWRDD & GANFED GYMANFA YN LERPWJL. C#nhaliwyd y. gymanfa am y ganfed tro gan Fedyddwyj- Cym- mg Lerpwl Hydref 24—27. Gwa- bod d wyd saith o wjr da eu gair i*n gwasanaethu; a mawr y can BQJOI arnynt oil. Addewais anfon jjfihyjdig nodion ar yr oedfaeon y cefais y fraint a fod ynddynit, ar gais rhai cyfeillion. Blin gennyf na fuasai tmodd ,cly;wed ytr holl frodyl. Y gwahoddedigion eleni oedd yi Parchn. tD. Wyfe Lewis, Rhos; J. S. Jones, Colwyn Bay X Arthur Jones, Colwyn Bay (yn llanw lle'r Hybarch Aaron Morgan, (a, fethodd ddod oherwydd af- iechyd); W m. Thomas Blaen- garw Y Prif Athro W. Edwards, D.D a Charles Davies, Caerdydd Ciywais hwynt toll o'r blaen droion, a,c eithrio ,y Prif Athro. Fellyi eymerais fantais ar y cyfle cyntaf i'w glywed yn Earsfield Road, !oed- fa gyntaf y gymanfa, nos Wener. Cynulliad da a gwresog mewn ys- goldy newydd a hardd. Edrycha'r: saint ffyddlon yma yn 11 awn by wyd a gwaith a'r canu yn ysbryd byw, a theimlir yn hawdd i fadd- j oli yn yr awyrgylch hon yn was tad. Yma (y llafuria'r brawd da a'r cerddor gwyeh, Mr. J. T. Jones fel arweinydd y gan, a'r brawd ieuanc diwylliedig, y Parch. T. Michael, B.A., B.D., fel gweinid- og. Ceir ymhiith yr aelod-au rai 0. wy,r goreu ein cymanfa, a chyda ffjydd ,a gobaith yr edrych yr eg- lwys ymlaen am gapel newydd yn fuan iawn. Pregethodd y gydag asbri gwr wedi ei Iwyr fedd iannu a'r gwaith oddiar y geiriau y,n y wyrth a el wir yn wyrth y Porthi," loan vi. 5., gan sylwi yn bennaf ar y frawddeg—" 0 ba le y prynwn ni fara "—testyn amser ol iawn. Ei bwnc oedd—"Tosturi les-a Grist fel lanhepgor ,poh g^wiT ■ >. weithiwr, gan sylwi ar (1). An- sawdd y tosturi, (2). penbleth y disgyblion, (3). darpariaeth Iesu Grist, ynghyda'r wers (4) ar gyn hildeb Dwvfol. Yr oedd y Dr. yn hyawdl, ar brydiau, ac er bod am- bell ddeilen Seisnig yn mynnu gad ael ei lliw ar ambell air a braw- ddeg, y mae yn iraidd a bywiog yn ei hen ddyddiau, a chafodd oedfa wlithog iawn. Nos Sadwrn, cafwyd y gyfeill- 4ch undebol o holl eglwysi y cylch yn Jerusalem yr enwad Cym- reig yn y ddinas," yn Everton Village, a idaeth tyrfa fawr ynghyd. Llywyddwyd y gyfeill- ach gan y., )Parch. J. Conway Dav- ies, Sea combe. Dechreuwyd yn eff- eithiol iawn, gan y Parch. J. S. Jones, Colwyn Bay, gan roddi cyw eirnod clir i'r gyfeillalch. Dywed- odd yl Cadeirydd "fad yn llawen gan holl saint weld y Parch. P. Williams (Pedr Hir), wedi cael gradd dda o adgyfnerthiad iechyd, a'i weled Yn brcse-nnol a'n bod yn croesawi'r 'b'ra wd ieuanc egniol y Parch. D. J. Bassett, gweinidog newydd Edge Lane, yr hwn a wnai'.r cylch o e,aith eglwys yn llawn yn yr ystyr fugeiliol. Hyd- erai weled jyr Iesu yn rhodio yn nsgleirdeb ei ogoniant rhwnggol- euadau'r ,saith s;a,nwyllbren aur, yn Ninas Lerpwl." "Hyderai hefvd, y bvddai'r gyfeillach yn fendith i hamh yma, ac y byddai son am Iesu Grist, nid [yn unig yn gyfle i siarad am rdano ond i greu awyr gyilch ddigon fcynnes i deimlo ei bresenoldeb, ac 1 w nddoli Ef." Pwnc y (gyfeillach ydoedd— v "Dinas Dduw" Esiah ii. 2-5. Agorwyd y pwnc gan y Parch Wm. Thomas, Blaengarw, a,r "Ddi- nas Duw jyn ei huchafiaeth a'i har- i benirxrwydd." "Y -delfrydol yn yr Efengvl." meddai, a. pbriodol iawn^caeljyS tdelfrydol yn ein cyfeill achau." Golygfa Di s Duw y testyn yn ein ihoes ni yr eglwys Gristionogol, ac ana.e ei. delfrvdau vn gyfryw ?ac a, ddylai fod yn foddion i'n dyrcha fn i Ben 'yMyn yddoedd Sanctaidd yn ein bywvd.  I Mae yn fath o beiriant i weithio ? f, gwaith delfry.dol Duw yn y byd, ypoa mh-ob joes." Mae yn saile uchel ac am hyn, yn un adLogel—uwch- law holl Tryniau y byd." Mae ei aen ar yr ysbrydol. ac mae cad ernid y ylfaen yn mynd yn nerth ei adeilad, Ae yn herio pob gallu i'n gorchfygu. Mae yn sylfaen iach us, amlwg, a Ipharhaol. Felly, mae yr eglwys i gymryd ei saile yn amlwg ,oddiwrth y byd, fel y teimlo'r byd oddiwrthi, 'ac y daw i wybod tam ei gallu ac y gwelo ei buddugoliaeth, ac mae y proffwyd yma yn gweled y dydd yn dod." 1 Mae yn arbenig yn ei gweledigaeth-mewn lie manteis- iol, weled jymhell, yn eang, a,c yn glir. 2. Y mae'n iarbennig ynei dys- geidiaeth, jyn foesol, iac ysbrydol. 3. Yn arbennig yn ei hegwydd- orion, :a'i delfrydau, a phe cym- erai'r eglwyje ei lie yn y byd, buan iawn y trechid y byd yn yr ys- bryd aflan am dywallt gwaed. 4. MlaeefiYd yn arbennig yn ei dioddefgarwdh. 5. Ac jyn iarbennig yn ei gwas- anaeth. Canys trwvddi ,hi mae nerthoedd yr Hollalluog i gerdd- ed at (Vi Ibyd, ac nid oes dinistrio i fod iarni byth. Y Parch. J. Nicholas, Llun- dain, a, siara,dai ar Ganolbwynt at-dyniad ac unoliaeth y Cen-. hedloadd (adn 3). "Deuwch, ac esgyrinwn i Fynydd yr Arglwydd, i dy Duw Jacob." Fel breuddwyd dwifol y hyddaf yn caru edrych ar Ddinas Duw," a 'dyma y peth- au goreu sydd gennym yw ein breu ddv,iy.dio,n puraf, a. breuddwyd fydd hi itra parha Duw i ddisgyn, a dyn i esgyn. Breuddwyd pell ydyw, ond un gogoneddus iawn ac adrodd (y, jbreuddwydion hyn ddylem iyn y cyfeillachau. A pha,n ddelo'r eglwys i'w lie, ni a ddeuwn a dywedyd, Nyni a rodiwn tY.¡n Ei lwybrau Ef." Un athro i holl Igenhedloedd y byd, ac yna, sun gyiraith. C'yinerwyd lie y Parch. Aaron Morgan gian jy Parch. Wyre Lew- is, iiiiois, lar VaiUi bendithiol ei brenin." Efe 3. 'j:arna rhwng y. oenhedloedd, )3,.C a. d'arna bobloedd lawer." &,c. Siaradodd yt brawd Wyre Lewis o synwyr cyffredin mewn byr am- I ser, gan gyfeirio mai delfryd isydd I yma :—ac mai 'gwaith yr eglwys- ,y,,w r Ddinas a bod yn irhaid iddi fod yn gyfiawn, cyn y gall weini eyfiawnder :tuag at |arail, a bod yr eglwys gyda'r Brenin gyda hi yn alluog i idafoli eyfiawnder rhwng y Cenhedloedd. Ac n#d yn unig mae yj (Brenin hwn drwy ei eglwys yn gallu -cyrraedd at y Cenhedloedd, ond hefvd sat yr unlg- ol. Y (mae c-hwildroad yn dilyn y ilwydidijant a Idylai yr eglwys y,mestyn -ato, tac yn wir, fod yn ach os ohono. Y ,maie yn chwildroad bendithiol, canyslymae yn chwyl droad, yn 101 y testyn, o'r dinist- riol i'r defnyddiol, a'r cynyrchiol. <l Cleddyf.au yn ,sychau." &c. Siaradodd Dr. Edwards yn ol- af ar—" Yr Anoigaeth .'i'r Eglwys yn wyneb ei breintiau a'i chyfrif- oldeb," (Adn. 5). Dywedai y saif yr adnod rhwng idau ddarlun—Y. delfryd a'r (gwaith: Jerusalem fel y, bydd, a Jerusalem fel y mae yn awr, yn "isel ei chyflwr la,r y ddaeat. A heb y delfrydol yn ei bywyd y gall yr eglwys ddirvwio yn ei chyflwr nes 'mynd yn is na'r byd. a dyma y grisiau ar i lawr yn' ei hanes, iac' fe'i hail edrydd ei hun. (a), Ofergoeledd, '(b), Trachwan't masnachol (c), Rhodresa glodd- est (d), lac Eilun'a.ddoliaeth. Ni fu gwell darlun p'r oes yr ydym i ni ivn 'byw na'r yn a gaiff y daT-IIenydd yn y cysylltiadau hyn. Bvddolrwydd yn y pwys llethol arldeil gerbvd yr Efengvl yn ol. Sylwodd wrth tywrs ar EgJwfvsi: Crynon y Deheudir yn ei cvfer- byniaeth ag esrlwysi bacb v Gn?- ledd a Lerpwl yn eu cyfraniadau at Gronfa, ivr Fv-lwysi Gweiniaid. Eilunod ein hoes ni meddai, "yw Eilun iv Troed-Y 'Bel droe'd.. Eilun ,)T,llygaid Y Cinema ) un yj dwrn—Bocsio ac Eilun y blys Ehy Iniferus i'w hen- wi. Dy;na ddarlun dir o'n (hoes, ond, diolch, [y, mae yma iddarlun gwyn i'w gael—Y delfryd sydd bosibl ei feddiannu yn lesu Grist, sef Gair Duw ynom, ac esgeuluso Gair Duw sydd farwol i gynnydd y bywyd uchaf. Yr apel a gaed ganddc oedd-Nid rhodiwn gyda Duw, ond rhodiwn ynddo, fel Gol- euni y. byd. Cafwyd canu ardderchog dan ar- weiniad Mr. J. T. Jones, a di- weddwyd cyfeillach a hir gofir gan yr annwvl frawd, y Parch. Charles Davies. Bore Sul, yn Ballioll Road, preg ethai'r Parch. C. Davies, ar y geiriau *St.,M,atthew;xviii. 15." Ac os Efe a wrandaw arnat. ti a en- illaist dy frawd." Yr oedd ei weddi ar y dechreu yn effeithiol iawn, ac yr oedd ei ysbryd yn y bregeth yn wir ddylanwadol. Cwestiwn mawr yL dydd yw r cwestiwn 0. ennill heddyw ond dy.na ennill mwy na r hwn 'y sonir am dano yn ami, ennill brawd, nes ei enill yn wir frawd. Brawd ac y mae y byd yn well o'i enill, ac mae yr enill hwn yn ddigon o dal am bob (trafferth i'w ennill. Yr oedd yn nerth gan Fab y dyn ddod ar draws bob anhawster yn yr eangdera-u mawr anweledig fel y gallai. ennill a chadw yr hyn a go-llesid. Am 2 o'r gloch, yn Bousfield Street, y Parch. J. Nicholas, odd- iar !v geiriau (ii Cor. v. 2. 3. ). "Nid yn 'noethion 'y'n ceir." Y r Ymwisgiad yng illghrist. Ofn mwyjaf dynoliaeth yw yr ofn o fodolaeth noeth, a gwelir hynny ar linellau gwareiddiad—mai greddf dynoliaeth fel yr ymberff- eithiayw'l>a\vydd am wisg. Gwendid yr eglwys yw, nas gall gredu y gellir gwisgo y delfrydau uchel mewn bywyd beunyddiol a hiraeth am ihyn yw ystyr-" caiel ein harwisgo la'r ty sydd o'r net." Hiraeth am i'r weledigaeth nefol droi yn ffaith ddaearol." Brwydr delfrydau bywyd yn myd corff yw hanes y 'byd heddyw. Ac os ipes irhywbeth gwerth i'w gael yn y 9&d newydd, dyna yd- yw, cyfle i'/ droi delfrydau yr Ef- engyl yn gyflawniadau amserol mewn bywyd, lac ar Iwybrau yr .aberth yi daw y byd newydd ond yr anhawster mawr I gael y peth- au hyn yw—fod croes ar y llwybr. a nemawr neb yn foddlon mynd i'r groes dros eraill. Nos Sul, Bousfield Street, y Parch. J. S. Jones. Dechreuwyd gan y gweinidog, y Parch. Myles Griffiths, yn wir effeithiol. Pregeth odd y Parch. J. S. Jones, gyda nerth dylanwad ar loan x. 9. Myfi yw y drws." Nid yw y geir iau yn sail i'r ddadl am ddisgyb'- laeth Eglwysig, ond awgrvma 7 'dylid larfer bod yn dyner gofal- us, 'a diragfarn. iRhannodd ei bregeth fel hyn, 1. Fod Iesu Grist yn ddrws i gymundeb a Duw; 2. Fod Cjymundeb a Duw yn diogelu 3. a- bod qymundeb a Duw yn wledd :—(porf'a.), porfa. i'r medd- wl, i'r iserch,ac i'r ewyllys. Fod les-Li Grist yn awdurdod ar bob pwnc, ac y gellir plygu iddo y wers, a oes gennym borfa a ddeil yn werdd iam byth Nos Lun, cynhaliwyd cyfeillach yr Evertom'Village i ddathlu can- mlwyddiaeth y 1,gymanfa. Llyw- yddwyd gan y Parch. D. Powell, Dechreuwyd gan y Parch. D. J. Bassett. Siaradwyd ar Hanes y Gymanfa," gan y Parch. J. Dav- ies, Birkenhead. Rhai o'r gweinid- ogion a fu yn gwasanaethu yn y gymanfa yn ystod y ganrif, yn ddidd-orol :a Ti Pedr Hir "A rhai o weinidogion y, cylch" gan y Parch. Charles Davies. Canodd y cor dan 'arweiniad iMr. J T. Jones, Wele mo-r iddaionus yn dd'a iawn. Diweddwjyd (gan y Parolu M. Griffiths. Bydd cael v napurau yn fantais fawr i Fedvdd- wyr Cymru. Treuliwyd cyfarfod a gofir. PEKORFRYN. j