Y Genedl Gymreig

MIN r FPORDD. "Cuiuu* fy ilygivid ft pha un ai yn nghwsg ai yn effro, ynte rhwng y ddau yr oeddwn, nis cwn vn iawn, ond dychmygais yfulif chlvwed "fel a ganlyn. Yr oedd hyfnaf wrais yn gorwedd ar wely o ddsul crinion- ci irwiillt oedd wyn gaD)" barug—ei Uais oedd grug a garw i iluu oedti agos mor gnu a r dail y gorweddai arnynt, a'i humg: gwrlid oedd man toil o eira un-nos. Deallid wrth Udistawrwvdd ei chalon, a byrdra ei hanadl, fod oi haw* olaf yn agoshau." Djrna'r r..o(ld y descritiai Alun drano y tlwyddyn 1M0. Tcbv,, ac anhebvg tranc y flwyddyn ] 898. Nosrvfodd yw nos Sadwrn y flwyddyn, pan ei llvfr, iiad agorir hyd foreu r farn, pryd ei ail* ddarllenir, lith Vol llith, < r gwae rhnj n llawonydd oraill. Ponnod fawr pi newid vw ponnod banes Uenyddiaeth gwlnd. Oddeutu canrif yn 01, yr Almanac" oodd pobpeth; efe oodd hau- osydd vr amser fit a phrophwyd yr ilULStAr ihiaw. Byddai'r hen wladwyr yn hyddysg vn mhob daleu ohono: a chyfrifid un yn ddvsgodig os deallai "ben llauw y mor, pa brvd a pha le y newidiai y lieu ad." Dohong- lent hob feth arwyddion cyfrin Amserom Robert Roberts. Mae'r to diddan hwn o bQbl brOIl a cholli o'r tir. Nid ydym yn cwyno ewymp yv Almanac, ond rhaid owvno colli Uawer cymeriad gonost unplyg-riiiii ar- weiniwyd tua'r nefoedu gan y Boibi, ac a nrweiniwvd trwy'r byd gan yr Almanac. Mae pnwau ocs v tadau i 'u bcfyd a'u hystyrnn yn nehudd. rn o'r cyrnw yw'r calan. Tanld o'r Lladin Calendary dydd cyntaf o'r mis, nmser Uu'r (lyledioti. I bawb am nor talu r ddvlod, i'r offeiriaid, amser eyhoeddi i'r bobl oc-A v Hound. A wyr y masnachwyr hynr Gresvn na chodai'r hen arfer o'l fedd,- pawb YII talu d" vlod V mis ar ddydd cyntaf y Hall. Vn hanes a llJnyddiuoth y Cymry piofir yr arferent hwythau gyfrif pob cyntaf mis yn Oalan. Y Calan yw deehreu y flwyddyn. •'Oanmai" vw calan mai, am yr hwn y can Dafvdd ap Gwilym,— "Dtn" gwyddiad, mae da gweddai, Declirau nvwynion gangau Mai; Difalch, irgrys a dyfai DjuUl Calan, nweh marian lai." Can Oronwy i Galan Mchefin— "Citlitit Mehoftn, hin yn hoeni, (Vir trydiir adar, hyar heli." Sonia hanes zilni Galan Awst a Chalan fodi ond :,011 wedi darfod o'r tir erbyn hyn. UYW vw'r son am Galatigauaf, ac mae ambell wladwT lieii ffusiwn yn Uosgi coolcerth ar ryw fryncyn or dathlu ei nos. Can ambell un arall ei "g?n\ crogan." A chlywsoin son yn nvddiau eiii mabwd a niwneyd "miogod." Pa tm ai gwatraff ynto caredigrwydd vw anrbk-gioll v N'adolig ? Nifer o flynyddoedd v d'vfodol etyb y cwetiwn. Hyn sydd am- wv bu aaos i north y Llythyrdy roddi tforild eleni o flaen eu rhif ¡/u pwysiiu. RluIid dioloh i wyr swyddfa y llythvrau am y cyf- leusderau newydd ni.u nt h edi estyn i'r rhanau gNvledi,, Ond gyda phob btMidith daw gofid. Cyfleu<tra a sofid dan ei aden oc,<ld v rhanu llythvrau ar y Sul a fu eleni. Tarawvd pobl y wlad a syndod wrth welett y postman fel "gwr y shop wen" yn cerdded o ddrws i ddrws,a'i gefn yn grwm o dan faich "vr anrhesiion." Sarhad ar y Sabboth vn XaJivmru oedd vr hyn a welwyd y hul ai- wedtLif: t;wvr y bagiau o dancubMchnu, a'r certi-llaw wedi eu gorlwytho, yn brvMir ranu poc"vnau a phetbau hyd hwnt haner -te I ros tdref o Ivil.? dvdd, ac ambell (loulu vn aros adref o was- anaetli yr Arglwydd or disgwyl y post. Omr Uawer am "Llewelyn ein Llyw Olaf," ond a vdvw ein parch nymuint a'n caini ? Bu fvw a bu f.rw dros Gvmrn ei wlad. Goddefodd oes o galedi, o. ddadlou ac ym- ladd, dros fn■intiau rhyddid Cymru. Par- ed ym i ofyn yn ngeinau Ceiriog, "Fy Nghymru, fy itgwlad a wyddt.st ti hvn,- Pa 'te mae Gwladgarwch yn uangos ei gwedd ? Mae dagrau Y cunnvl yn gwybod am dano, A deryn y nivuydd yn Mae'r cais am arian i godi colofn i'w goffad wedi tPwi, a siomiant yw profiad noddwyr v mudiad. Nid gweddus chwaith gosod yr afiwyddiallt wrth ddrws g^vladgarwch Cym- reig! Canvs tredd y pwyllgor allan heb nod na threfn. N'is gillent ddweyd dim am ffurf v gofoh, na dim o barth ei Ileoliad. Soniont wi'illnau ..111 Lanfairmuallt, ereill '•am y twiu lie ma" ei fedd." Cynght rai rhai ei roiidi yn Ab -r, cartref ei ffoedigaeth MI Eryri, a man gyttrbyn a Llanfaes yn lion. He ci>.ddodd ei Elenor, un oed l kldo anwvled it Di(trefii fu gwiith y casplu. Nid digon areithiau cwth a^wros- og gan fawrion y wlad: rhaid dal y "plat easglu" ar yr un pryd. Cof genyf gyfarful gwresog a gwladgarol yn Manger. Llenwid y gadair gan arglwvdd ieuanc gwresog ei galon ar ei dde 'I'ucdd p,"ob, ar ei aswy A.S.-iaid a phroffeswyr o fri yn dal breich- iau'r oil. IJawn oedd v neuadd 0 ddinas- w-vr ajddgar a students selog. Xodwyd pwyUgor, a liwv hyd y gwyddom a hebryng- asaint v gwaith" i'w fedd. Hyn a wyddom, ni chasglwyd digon i roddi un maon yn y golofn. Mao lIaweT o ddwylaw yn dinystrio'r gwaith. Buusai thiu gasglydd da, un i giarad a'r Hall i ddal y plat, wedi llwyddo'r gwaith yn arciderchog. Ni chesglir i.rian mwy na thrin huiarn, ond pan byddo pethau yn bosibl. Ai tybe-d mai'r un fydd tynged "cronfa a hon yw'r ddiweddaf, a phrudd i raddau yw'r sain. Mae'r vs,,rifertyd(lion ivedi anfon ''drachefn a thrachefn" am weddill y cyn- hauat; ond hynod hired mae'n addfedu. Heb os, un peth yw son a chanu cloclydd, poth arall yw rhoddi ein harian a'n haur yn deyrnged o barch. Clod i'r wlad fedd gol- ofnau yn salmau bri yn ymyl nef; ond bydd fyw coffadwriaeth y cvfiawn a'r da heb un golofn. Mae enw Llewelyn ers agos ohwe' chanrif yn ddisglaer fel mewn llythyrenau tan, nid ar faen mynor, ond ar galon y genedl y bu farw trosti. Bydd enw Daniel Owen yn wyrdd fel y "Bytholwyrdd," nid ar golofn hardd, ond ar fvnwes cenedl y parchodd ei theimladau lie T anwylodd ei arferion. Yn vstod vr hirnos, yn nghudd yn y fyfyr- gell, o swn su yr y.stormydd, yn paratoi gweithiau i'r wasg mae llenorion Mon. Son- ir fod y Parch. John Roberts, Tai Hen, yn parotoi cyfrol o bregethau a t-hraethodau i'w cvhoeddi ar fvrder. Os oes ganddo lawer 0 ddarnau llenyddol te)>yg i'r ysgrif feirniad- 01 a ddarllenasom ryw flwyddyn yn ol, bydd llenorion v wlad yn ei fendithio am ei waith. Mae dau lenor arall. y Parchn. W. Prit- chard, Pentraeth, ac R. Hughes, Llanfaeth- lu, yn easglu cvfrol o bregethau gan enweg- ion prosenol y pwlpud yn yr ynys. Beth pe casglont un hefyd o weithiau Meibion 3fon sydd wedi ei gadael ? IAawer ynt hwythau, a charu maent eu mam-wlad er croesau a ¡.,rwawd gaD estroniaid. Llwydd i'r ddy anturiaeth. Tra yn oii am Foil, cwyd ymholiad yn ein hysbryd, ai ni ellir cofeb yn y ffurf o gofiant lieu gyfrol o bregethau i'r diweddar Barch. Robert Hughes, y Gaerwen ? Bu ef yn wr o safle a bri. nid yn unig yn T Ynys, ond o fewn holl derfynau y cyfundeb. Cafodd Mon gewri brenhinol, pobl a rhvw ddylan- wad rhyfeddol ac awdurdod yn porthvn iddvnt. Parai eu geiriau i ryfeloedd beidio hyd eithaf symudiadau y Corff, sangent ddreigiau o dan eu traed. a bwrient allan gythreuliaid heb feth. j),N-mt enwau rhai o'r cewri pTnt-R. IJwyd, Beaumaris John Elms; W. Roberts, Amlwch; n'r "last of the Barons" oedd Robert Hughes.

DON'T COUGH-USE DON'T COUGH-USE DON'T COUGH-USE There is* aboolutely no remedy 60 speedy and effectual One Loz?nae alone gives relief; caD be taken by the molt d0hca4 ^EATING'S COUGH LOZENGES. KEATING'S COUGH LOZENGES. KEATING'S COUGH LOZENGES. If yon cftoiiot sleep for coughing, cne Keatin^'a LozeD will voa right Any Doctor will Oll you they are. UTTERLY UNRIVALLED. UTTERLY UNRIVALLED UTTERLY UNRIVALLED. Argraffwyd a chvhoeddwyd gan Gwmni'r Wasp Genedlaethol Gvmreig, Cvf., yc eu swyddfa, Balaclava road, Caernarfon,

NODION 0 DDVFFRYN COHWV Cynhaliodd Methodistiaid Colwyn Bay Eisteddfod lewyrchua ar ddydd gwyl Sant Stephan. Cquleiriiryd gaii Mr W. Griffith, Archwiliwr y Llywodnieth. Y beiniiad cerddorol ydld y Proffoswr C. Maldwyn Pril' R.A.M.; cyfoiliwvd all Miss Cyn- hafal Jones, ao arwciniwyd it barnwyd yr adrodd vn ddoniol a da gan Deiniol tvehan. Y baritone goreu am ganu "Cwm Llewelyn Tdwlld Mr It. W. Jones, Penygroes. Enill- wyd y Hawryf ar "Call v Tyw-ysog" Mi- S. W. Jones, Penygroes Knillydd y gwpan arian ar )T her-iuuiwd ydoodd Mr S. W. Jones. goreu o ddeg am adrotld "Y Ftoadur" insld Ilr Saniuei t>u'en, .Vuergele. Y biuhlugwyr ar v ddeuawd vdoedd v hrodyr i;. ac S. W." Jones. Adroddwvd yn rit igorol yn ystod y cyfarfod gan yr arwoinydd. Mawr yr holi gwyliau pa 10 'rotnld y trenau rhad eleni. Yr oedd son am yr Eistinldfod yma a'r Eisteddfod acw, ond iieb dreiuiu rhad i'r nil. AVedi yniin nuK' ac ymgytighori a gwt'dilio am iivintiaii, dnvg yw'r arwyddion eu bud yn dod. Gall hefyd niai bai hyrwyddwyr yr Eist^ddfodau yw hyn. Cvhoeddodd y "Gentlewoman' li,t l.1 rfaitli o dtlarluniau maerod, ac N-ii oil plitli (1(1.irliiii o Dr Morgan, Mnor Coiiwv. A thrwy ryw anffawd ryfodd cyhoeddH-yd trwy uamgy- meriad ochr ag ef lun y faoros. Y joke yw, niai dibriod ydyw y Muer. Pa un ..) cell- w.irmcth ynte tx?h yw hyn AmsM' ddongys. dr.' f i)".diwn Swn ryfreithio a lywir yn y divf, i)"al;wn fn.t T t?n?horydd Hughes yn barod wedi eael dog punt o iawn gan gwnmi y "North Wales Chronicle" am oil gwaith yn cvhoeddi araith rhyw frawd rhydll ei gj'dwybod, gan honi mai'r Cvnghorydd selog <;ef!d ei hawdwr. IJenydda eu goreu glas y bu gwyr diwvd Eglwysbach oddeutu'r gwyliau. Fel arfer oaed cynulliad nes llanw pob congl. Ar- weiniwyd y cyfarfodydd gan y Parch. (Jwvn- t'dll Roberts, Couwy. Beirniadwyd gan* v Parchn. Gwvnedd Robertw, Gaianvdd Wil- liams, a Mr. C.idwaladr Robert's, Ffes- tiniog. fti (-vst,;o( l ioi, v Na(loliL, Prudd fu eysgodion v Xadolig yn Roe Wen olnrwydd v ddainwaiu ddifrifol yn Mhenmaenmawr. Cladilwyd y ddau ddydd Mawrth,—Robert Jones yn eglwy.- newyijd Roe cfi a John Bostock yn mynwent eapel Salem, Llanlxylr. Yr oedd llu niawr o weithwvr chwarel v Greiglwvd yn bresenol yn taln iddvnt v gvm wyn as olaf. (icfidus fu aml!ylchiadall manrolaeth :\11'. J. M'.Millan Sharpe, Colwyn Bay. Cafwyd ef we<li hoddi yn )'1' afon Hafien. Mewn !ll'sgNld ymollynod(l i )'ft'(I, ac 0 hyn trwy ryw fod(1 cyrliaeddodd ei angau anamserol ac anhapus.

I CAERGYB1 MKDDWDOl). .Mewn Jlv. ynadol ai-- l>enig ddvdd Mawrth, o flaen Mr T. Forcer Evans a Cadben W. H. Edw,rd<. cyluuldid John Garvin an yr heddg< idwad Owen Hughes o fod yn feddw ac afreolus. Anfon- v i v diffynydd i garehar am 14 iiiwmod gvda llafur crded. CYFLWYNIAD AXRHEG I MRS MICHAEL. Y dydd o'r blaen cyflwvnwyd anrheg gliii athrawon ap ysgollieigion yr Vs- gol Frvtanaidd i Mrs Michael, y brif-athraw- ps, ar yr achlysur o'i phriodas. Cyflwvnwyd yr anrheg gan Mr W. Griffith, Druid House, a chynwysjii marble time-piece hardd a pilar o bronze figures. WEDI'H GWYLL\ "I' ()I'dd H ,nth- nos ddiweddaf yn un hynod dawel yn y dref, wodi'r gwyliau. Fel ag yr hystu swyd YII pill rhifvn diweddaf, cynhabwyd eisteddfod hynod hvyddianus. Yr op(ld masllaehdai v dref yn nghauad ddydd Mawrth hefyd, ,'C am y gweildill o'r wvthnos ymddangosai pob- petli yn dra marwaidd. liWItDD Y GU'ARCHKIDWAID. — Cyn- lialiv.yd cyfarfod arferol y liurdd liwn yn y Valley ddvdd Iliiwi-tli, Nir .J. Lloyd Gri- ffith, M.A., vn llvwvddn. CYXORTHWY ALLAXOL. Yr oedd v symiau cjinlynol wedi eu talu mewn cyti- orthwy allanol er v cyfarfod blaenorol: — Caergybi, 78p Us '(;c;' Abcrffraw, 50p 12s (je: Bododern..5!p 3s Ce. CYXYG CYDXABOl) (iW.VSAXAETH. Mr T. Forcer Evans, Y.H., a gvnygiai "\I bod, gyda chaniatad Kwrdd y Llvwodraeth Leol, vn rhoddi v swm o 3t)p i Miss Agries Lloyd, fel cvdnabyddiaeth am ei gwasanaeth nl cyiKirthv.vo ei thad —- v diweddar Mr James Lloyd. Dywedai fod Miss Lloyd wedi gwnevd gwasjinaeth pwy>ig i gynorth- wyo ei thad.—Eiliwyd y cynygiad gan Mr R. Gardner, Y.H., ond yn yr vmraniad cafwyd mwyafrif o ddau yn ei erbyn. Y TLul I V. — Diolchai Mr H. Jones, y lUeitr, ar ran v swyddouion a'r ti.ii(,n, y ciniaw Xadolig rit?i?rorot oedd wedi ei gan- iatau idJynt. Hefyd hphys¡¡i fod amrvw bersonau wedi anfGn oranges a !lyfrau i'r tlodion. Dioldmyd i'r personal! hyn am eu caredigrwvdd. LLYS Vli YX.VDOX. — Cynluliwyd y lIys hwn yn Xghaergybi. ddydd Mercher, o flaen Mr H. Edwards, Mr T. Forcer Evans, Cadben W. H. Edwards, Mr W. R. Jones, a Mr R. Gardner. CYHUDDIADAU () FEDDWDOD. Yr Heddgeidwad Owen Hughes a gyhuddai H. Jones, Y Mynydd, hen droseddwr, o fod yn feddw ac afreolus. Dirwywyd y diffynydd i 10s a'r cot.,iii, neu 14 niwrnod o "archl1r. Yr Heddgeidwad H. Williams a gyhuddai Daniel Gallagher, Old Station, o feddwdod. Taflwvd yr achos allan gvda rhvhudd. CYHI'?D'[A? YN ERBYN BE?CHGYX. Detective-Inspector Thomson a hllddai Richard Rowlands a John Jones, N'r Erw; ae E. Evans a John Parry, Railway Cottages, o ladrata cocoanuts, gwerth 5s (ic. Hefyd cyhuddid Jones ac Evans o niweidio eiddo yn ngorsaf y rheilffordrl. ErJruid gan Mr Fenna ar Tall cwmni y rheilffordd, a dywedai fod yn ddrwg ganddo orfod erlyn bechgvn mor iouainc. Perthvnai y cocoanuts n'r van a liiweidiwyd i Mr Wildman. Bob tro y deuai Mr Wildman i Gaergvbi yr oedd ei van yn cael ei thori. Gorchymvnwyd i John Jones gacl12 gwialenod, ac Evan Evans gael ii gwialenod, a rhwymwyd y ddau ddifiynydd arall i ddyfod i ddorbyn dedfryd os gehvid arnynt.

Watrfrrtth C'YNGHERDD.—Nos Lun, yn y Neuadd Drefol, cynhaliwyd cyngherdd. uwchraddol gan y cerddor rdnabyddus Mr H. R. Hum- phreys. Cy •rv.yd rhan ynddo gan Llinoa Gwernol, V M. Owen, Miss E. J. Warring- ton, Mri V W. Jones, H. M. Jones, i Ted Williams. ("'(1 Mr Ted Williams dder- byniad brwdtr., g gan y gwyddfodolion.

WR ACHB5 AND PAINS KUB IR eltimanlo For Rheumatism, Lumbago, EH!man'« Of Sprains, BTUIMS, Freak Elliman's S  ilt Elliman's Cuts, Elllman's Of Sore Throat from Cold, Elllman's Of Cold at the Chesti Elllman's Of Neuralgia from Cold Elllman's „ Chilblains before Broken, RUB IN ELLIMAN'S. RUB IN ELLIMAN'S. Elllman's Corns when Painful, Eiiiman's ,« Cramp, Stiffness, Elllman's Soreness of the Limbs Elllman's after Cycling, Football, Elllman's Rowing, &c. Bottles Std., is. lid., u. 941., 4s. Prepared by Elllman, Sons&Co.,Slough THE ELLlMAN PAINTING BOOK. Nine Coloured Hunting Scenes. Nine Black and White Copies to Colour, Send Stamps value of Sixpence. Write your Address Pldnly. Published by Elllman, SOBS A Slough.

Towyn I CYFARFOD PRKGETHl.—Dydd Linn, cvnhaliodd y gwahanol enwadau en oyfar- fod blynyddol undebol. Y pregethwyr oedd- vnt v Parchn D. Jones (W.), Abermaw ]<)1- ward Morris (A), Dytfryn; a T. Williams (M.C.), Gwalohmai.

Llanawrog j N-oq Fereltor yu r\ hymùoithlls Lonyddol I Ty'n Lon, traddododd "loan Glan Menai" anerchiad rhagorol ar Y "Diarhehiou Cymreig I a'u hvstvron." Caws0111 gyfarfod rhagorol. I

PWLLHELI GWLEDD I'R TLODION. Ddydd Iau lliwoodaf, yn y Tlotty, ymgynullodd amryw gyfeillion y tlodion i roddi gwledd ragorol iddynt. Parotowyd y hwydydd gan y Misses Darics, confectioners, High street. Ar ol y wledd cynhaliwyd cyfarfod amryw- iaethol, dan lywyddiaeth Mr. Richard Wil- liams, a ahajfwyd adroddiadau, datgan- iadan, <fec., gan Mri Henry Jones ac E. P. Jones, llissJ" Maggie Evans, Miss Maggie Griffith, ac ereill, a dangosodd y Parch. J. J. Jomes, B.A., ddarluniau trwy gyfrwng lluscrn lledrith.

I PORTHMADOG MARWOLAETH MR. E. PUGH. — Ddydd Sadwrn diweddaf bu farw Mr. Ed- ward Pugh, grocer, ar ol cystudd lied fyr. Yr oedd yn adnabyddus iawn fel masnach- wr, ac yn fedrus yn ei fasnach. Cyfarfod a damwain i'w ¡!;009 ddarfu iddo i ddechreu, a gwaethygod Bu yn un o brif gefnog- wyr yr Arddangosfa Geffylau, Cwn, a Dof- ednod o'r cychwyn, a bydd colled fawr ar oi ol. Gadawodd wraig a phlant ar ei ol, a chydymdeimlir yn ddwys a hwynt yn eu hawr adfnldiii. MARWOLAETH MISS NIORRIS. Boreu Sul bu farw Miss Morris, Bank place, ar ol hir gystudd. Yr oedd yn chwaer i'r diweddar Mr. Owen Morris, yr hwn fu am lawer o fivnyddoedd yn oruchwyliwr i'r di- weddar Mr. S. HoUand, A.S. Yr oedd Miss Morris yn aelod yn nghapel Salem, a bu yn gefn mawr i'r achos ac i ysgol genhado! Smith street.

Beth sy'n achoei plorynodP Y chwys- dyllau yn can i fyny. Yr unig beth i atal y plorynod ydyw ymolchi a Sebon Cuticura, y sebon gorou a mwyaf effeithiol yn y byd at buro a chlirio'r croen. Y mao yr un mor ddymunol i'r bath a'r nursery. Y peth goreu ellir gael at blorynod, pendduon, croen garw a choch, dwylaw garw, colliant gwallt, hefyd at olchi babanod, gan ei fod yn rhwystro enyniad a chauad y cliwys- dyllau, yr hyn sy'n achosi y man aithh-yl- derau ar y croen a'r pen. Gwerthir mwy o'r sebon hwn na'r holl sebonau ereill at y oroen a'r gwynebpryd ynghyd.

CAERNARFON 1 OAPEL EBENEZER. Cynhaliwyd y cyfarfod progethu blynycklol dùydd Sul, pryd y gwasanaethwyd gan v ParchNiigion H Jones (Hirkenhea.d) a Gwynfryn Jones. NODACHFA. Ddydd Iau, yn Nouadd y Dref, agorwyd nodaohfa gan Mrs As-shoton Smith, er budd yr Ysgolion (\>nodlojtiiol. Parhawyd y nodaohfa ddydd Gwener, pryd yr agorwyd hi gan yr Arglwyddes Penrhyn. GWYLNOS. Nos Sadwrn fe iwyd yr wylnos flynyddol yn nghapel y VYo. leyaid. Gwasanaethwyd gan Miss M. M. Jones, Misses Williams (Beaumaris), Miss E. Humphreys, Mr Wilson Jones (ijianberist, Mr H. Vaughan IMviw, a chor dan arwein- iad Mr Walter Thom.m. Cyfoiliwyd gan Mr John Williams (organydd Eglwys Crist). Ar derfyn y rhaglen gerddorol progethwvd gan y Parch H. Jones (Birkenhead). LLYS YR YNADON SIIW)L.—Dydd Sad- wrn, ¡¡;erbroll !\Iri ,J. Robin'on, .J. I :ard Davies, D. P. Williams, R. Roberrs, J. Daviee, J. Menzii^, Henry Parry, Dr H. Joneu-Roberts. WlilSOl GOR-DDY FREDIG.—G wy.-v iwyd Mrs Griffith, Vaynol Arms, Nant Ucha', lilanberis, am werthu wliisci wedi ei ddyfrio 40J odilitan "proof yn He 25. Rhoddivyd tystiohieth o blaid y cyhuddiad gan Mr H. Vaughan Davies, arolygydd dan y Cyngor Sir.—Mr Allanson, dros yr amddi- tfyniail, a ddywedodd fod y whisui wedi ei werthu fel y pwroaHwyd ef, ond, meddai, gan afael yn y botel a ny)iwys:u ?-fran a ,ddadansodd?d, yr ocdd yn ddigon cryf i d(lad,tiis t(1%7?l, yn byw 1 fyny yn y rhan hono o'r wlad ac nad oedd yn dymuno myned i'r taJfarndy i feddwi, a dwyn y tafarnwr i helbul.—Dirwywyd y diffynydd i Un a'r cofaau. C°*i Ak'iU30LEIDD-I)RA.—Dirwywyd John Ellis a ,¡ohn ITiomas, Llanberis, i 2s fic a'r oobitaii ys un am fod yn foddw ac afreolus. Hofyd, oyhuddwyd y diweddaf, yn nghyda William Jones a W. W. Thomas, o dori yr hoddweh yn Llanberis ar noswaith y 24am cynfisol, a rhwymwyd hwy drosodd yn y swm o 5p i gadw yr heddweh am Hwyddyn. —Dirwywyd Joseph Hughes i 2s (jc a'r costau am fod yn feddw a gwrthod ymadael o daf- arndv yn Llandwrog. J. G. Jones, chwarelwr, Ebenezer, o esgeuluso ei ddau blentyii (ituddeiig a deng inlivydd oed. Erlynid ar ran y Gymdeithas er Atal Creulondeb tuagat Blant gan Mr >1. T. lto- borto, yr hwn a ddywedodd fod yr achos yn un o'r rhai gwaethaf a ddaeth dan ei sylw ef. Yr oedd y diffynydd, yr hwn a gladdodd ei wraig oddeutu tair biynedd yn ol, yn chwarelwr profiadol, ond trwy yfeta yr oedd wedi colli gwaith yn Dinorwig a Glyn- rhonwy, ac yn ddiwtnidar gwastraffai ei am- str trwy fynychu tafarnau a sefyll ar gonglau boolydd. Yr cedd y phuit pan y gwMw vil hwy gan yr Arolygy<m RowLmds yn ffianld o fudr; yr oeddynt yn fyw o bryfaul, ac nid oedd ond ychydig ddillad am danynt. Nid oedd na than nac ymlmrth yn y ty, yr hwn a gynwysai dair ystafell wedi eu dodrofnu yn druenus ac yn arogl'u yn ffiaidd.—Rhoddwyd tystiolaieth i gadarnhau yr uchod gan yr Ar- olygydd Rowlands a Dr Hughes Jones. An- fonwyd y diffynydd i garehar am chwech v.ytlinos gyda llafur calod, a sylwodd y Carl- oirydd fod yn druenus nieddwl fod y filth nefyllfa ar bethau yn bod mewn gwlad Grist- ionogol.. TORi CYTUNDEB.—.John Griffiths, ly 11- jl-onen, Waonfawr, dros yr hwn yr ym- ddangosai Mr R. Rolierts, a hawliai iawn oikliar Hugh Jones, gwas flerm, perthvnol i FryiLsieneyn, un dori cytundeb. Tystid ddarfod i'r "yny,ld gjllogi gyda'r achwyn- ydd am eh_" mis, yn ol Kip am y tymhor. i wasanaothu ar ffrrm y diweddaf, ond yn nihon ychydig ddyddiau aeth ymaith lub ddywevd yr un gair, a gorfu i'r aehwynydd aros iwlref o'r chwarel er portlii yr anifoil- iaid.—Dywodoild y diffynydd iddo ymadael ohexwydcl i'r aehwynydd ei gam-hysbysu o borthynaH i nifer yr anifeiliaid oodd ganddo ar ei fferm.—Gorchymvnwyd i'r diffynydd dalu lp o iawn a'r oostau. CAIS DAN DDEDDF UrCHFRECHF. —Yr Heddgeidwad John Jones, Porthdin- orwig, a wnaeth gais dan y ddeddf newydd am ryddhnd oddiwrth orfodaeth i fuchfrechu oi blontyn pedwar mis oed. Yr oodd gan- ddo wrthwynebiad cydwybodal i fuchfrechu, ohervrydd yr o(xi(i yn dwyn gwaeledd ar blontyn. Caniataodd y Fainc yr hyn a ofytiid.-Dyrna y cais cyntaf o'r fath N-it y dref. YMOSODLYD AR Y FFORDD FAWR. —Cvhuddwvd Lewis Lewis, crwydr\-n, o ym- osod ar William Jones, plumber, Bangor, ar y ffordd rhwng Caernarfon a Phorthdinor- wig, ar y 27ain cynfisol.—Erlynid gan yr Is- Brif Gwnstabl Harris.—Rhoddodd Mr Jones dystiolaath i'r perwyl ei foil, mown canlvniad i golli y tren haner awr wedi tri yu y pryd- nawn am Fangor, yn eerddeil o Gaernarfon i Borthdinorwig, lie yr oedd iddo berthynas. Pan gyferbvn a gwaith priddfeini Llanfair, gwelodd y carcharor ar y ffordd yn myned i gyleinad Bangor. Clywodd y tyst ef yn dyweyd rhywbeth am arian, ond ni ehymer- odd svlw, ac aeth yn mlaon yn gyflym ei gamrau. Ychydig vn ddiweddarach olvwo<ld rywim yn dod o'r tu ol iddo, a phan drodd gwolodd y carcharor, yr hwn a ddeehreuodd ymosod arno. Wrth ymyl yr oedd crwvdryn arall, ac apeliodd y tyst ato i'w gynorthwyo neu roddi iddo enw ei ymosodydd, ond gwrth- ododd. Ail gychwynodd y tyst tua Phorth- dinorwig, oml ymotsod»-yd arno eilwaith gan y carcharor, yr hwn a'i tarawodd yn ei lygaid. Pan welodd y tyst na cliai lonydd gwynebodd y carcharor a tharawodd ef yn ei lygad nes y dbgynOtld. ac yna cafodd dawefweh i fyned yn mbien.— 1 Rliingyll Breese (Bangor) a ddywedodd iddo gvmeryd v carcharor i'r ddalfa yn Mangor oddeutu un ar ddeg o'r gloch yn yr hwyr. Yr oodd ei lygacl wedi duo, ac yr oedd dan ddylanwad diod.—Mown atebuid i'r cyhuddiad, dywed- odd y carchnror nad oodd yn gwybod dim am yr amgylchiadau pin ei fod yn feddw ar y j pryd.—Anfonwyd ef i garehar am fis gyda llafur caled. I

I Talyllyn I CYNGOR PLWYF—Nos Lun, ri in lyw- yddiaeth Mr Humphrey Daries.—Pnsiwytl i gydsynio a chats y relieving officer ar i'w ymweliad a'r ardal fod yn bythefnosol.—Pen- derfynwyd fod y gofal o wneyd y gwelliantau mgenrheidiol ar bistyll croesffordd Corris Uchaf yn cael ei ymddiried i Air J. Lewis. —Yn ngwyneb cwyn fod pistyll Penstaor yn wlyb, &c., pasiwyd gofyn i Mr John Jones, godi clawdd ac agor fir,s yno. Yn nglyn a gwaith dwfr gwaelod y fwn, dygwyd cwyn fod rhai o'r trigolion yn defn- yildio y lie i olchi dillad, <1e yn tatiu dwfr budr i'r lie. Gosodwyd ar Mri D. Jones a H. R. Williams i godi sign yn rhybuddio yn nghylch hyn. Pasiwyd i anfon at y cynllun- ydd am iddo brysuro gyda phlaniau gwaith iiwfr Corris, a liod cyfarfod arbenig i'w alw mor fuan ag y bydd y planiau yn bat od.

When asking for Cocoas, insist on having CADBURY'S sold only in Packets and Tins as other Cocoas are often substituted for the sake of extra profit. Iachau Asthma, Peswch, &c., yn Iaor, gan Dr Locock's Ptrfmonic Wafers.—Oddi- wrth Mr Eleazer Jones, Bethesda.—"Mae yn bleser mawr genyf eich hysbysu fod rliin- "weddau iacliaol eich Pulmonic Wafers wedi en profi yn y gvmydogaath hon tnhwnt i bob e,ii profi yn y gN-m y i (? aniheuaeth. Mae lluaws o rai sydd wedi cael budd oddiwrtliyut mewn ochosion o Asthma, Pewch, ao afiechydon ereill, yn biuod i dystiolaethu." Rhoddant esmwyth- had uniongyrehol ac adferiad cyllym o Asthma, Darfodedigaeth, Bronchitis, Pes- wch, Anwyd, Crydcymalar, ac anhwylderau nerfawl. Ar werth gan bob SoryUydd am la lies & 9o, 4g 6c, 80 11s jr bIweL R. J. GEORGE (DIWEDDAR WILLIAM JONES), 16, Bont Bridd, CAERNARFON. LLE BHATAF AM DRAPSPY 0 BOB MATH. CYWREINWITH CERDDOROL A DIWEDDARAF AT Y NADOLIG OFFERYN CERDDOROL PERFFAITH Am £ 1 15s Oc Arian Parod. ANIfflEG HAEDI) AR GYFER Y NADOLIG A'R FLWYDDYN NEWYDD, rn r vVKoi; OFFERYN CERDDOROL I BAWB. Mae yr Ofieryn rhyfeddol hwn, sydd wedi cyfarfod a llwyddiant anarferol yu. yr Un)l Dalaethau a'r Cyfandir yn awr yn cael ei gyflwyno i'r deyrnas gyfunol. THE ^EOL; Nid ydyw yn ofynol meddu gwybodaeth gerddorol. Cynyrcha effeithau rhyfeddol. Mae ansawdd y donyddiaeth a'r gynghanedd tuhwnt i ddim all ofieryn lliuynol arall ei gynyrehu. Ni ddylai yr 1111 cartref fod heb yr offeryn hardd hwn. Mae yn hawdd i'w feistrioli, a gellir ei ddysgu mewn ychydig oriau, TYSTIOLAETH Dywed John Chosire, Telynor i H.R.H. The Duke of Edinburgh and Saxo-Colmrg Gotha; "Ystyriaf yr "AEOL." American Harp Zither yn Offeryn hynod. Mae ei don yn hynod o felodaidd a Cherddorol, a'i symlrwydd yn gyfryw ag y gall plentyn na wyr ond ei wyddor na'r un nodyn o gerddoriaeth, chwareu, ar yr olwg gyntaf, unrhyw ddernyn 0 gerddoriaeth. THE AEOL.' Gellir ei weled, rhoddi prawf arno, a'i gael yn unig gan- E DALE, M r 8 I C AV A R E H 0 U. S E, 15, PALACE STREET, CARNARVON- Sefydlwyd 1849. I MONUMENTS. Cemetery Marble W orks, Dinorwic 6t I 2aernarfon ROBERT WILLIAMS. Oniwch ynyr hen Sefydliad cyn prynu

e-enedigaethau, Priodasaa, Marwolaethaa I GENEDIGAETHAU. Davies—Rbagfvr 2", priod y Pare! W. Pa- vips, Caruii'l, Llandwrog, ar tofanedig. Davies— R liag f vr 25, pried Mr. Thomas Da- Davic'—Rha?fvr 2,), pried Mr. T?ma.s D.?- vies, Gloduf. Ganol, Blaenau Ffestiniog, ar fab. Evans— Ionawr 1. ,on Padarn Yipw, y, (h- wen, priod. Mr W. Evans, ar fa'>—cyntaf- anodig. jon).s—Rhagfyr 27, yn 30, Snowdon street, Caernarfon, priod Cadben Thomas Jones, J ar fab.  j?j.?—Rh.vr ?. priod Mr Lewis Jones, ) Back Gwyniiy, Rhiw, Blaenau Ffestiniog, ar fab. Roberts—Rhasfvr 25, priod Mr J. Roberts, 10, Ynys terrace, Blaenau Ffestiniog, ar fab. Thomas—Rhagfyr 21, priod Mr. John Gri- ffith Thomas," dilledvdd, 20, Maonofferen terrace, Blaenau Ffestiniog, ar ferch. Williams—Rhagfyr 20, priod Mr. John Wf liams, 3, Back Bowydd street, Blaenau Ffestiniog, ar fab. PRIODASAF. Edwards—Williams—Rhagfyr 27, yn eglwys St. Peris, Llanberis, gan yo Parch. J. J. Davies, curad, John Glyn Edwards, 14, Tithebarn street, Caernarfon, a Kate Wil- liams, ail ferch Mr. John Williams, Ty Newydd, Nant rchaf, Lianberis. Hughes—Boucli—Rhagfyr 27, gan v Parch. R. Price, curad, yn Eglwys St. Cyhi, Ca-'i-- gybi, Mr John Evan Hughes, a Miss Ma \v Ann Botieli,-v ddau o Gaergybi. Jones—Humphreys—Rhagfyr 24, yn ngha- pel Seion, liousfield street, Lerpwl, gan y Parch. Peter Jones, Shorn Jones, Oil- haul, Llanelidan, ger Rhuthyn, a Jane Humphreys, LI wyn Bresvch, Derwen, ger Corwen. Jones—Williams^-Rhagfyr 27, trwy drwy- dded, yn nghapel Bethel, Waenfawr, an y Parchn. Lewis Williams a Rhys Lewis, a Mr T. G. Jones, John H. Jones, 22, Shirehall street, Caernarfon, ag Ellen Williams, Llwyn Bedw, Waenfawr. Ter enetli, lawn tirioni,—a gafodd, Gyfaill hoff, i'w loni: Yn 11aivn can mae'r llano heini'— Mae'n lion am ei henill hi! 28, yn nghapel Beulah, Caernarfon, gan y Parch. Richard Humphreys, a Mr. T. G. Jones, Owen Owen, Cae Rlios, Llantaglan, a Margaret Morris, 9, Beulah square. Caernarfon. Owens—Evans—Rhagfyr 21, Mr Owen Owens. T\- XewyddJ Trefd)- .).'th, n Miss Owens, T? Newydd, Trefdraeth, ;i )Iis Alice Evans, TrefniHr. Tapson—Griiffth—Rhagfyr 2(i. vit Esilwy- St. Cybi, Caorgi bi, gan y Paroh. H. Pri curad, Mr Robert Tapson, a Miss Grlltl., Griffith.—y ddau o Gaergvbi. Thomus-Hn:lws-Rhaj.fyr :2, yn nghapel Dinas, Llangefni, gall y Parch. H. Hughes, cofrestrydd, John 'Hiomns, saer m,wn, Penrhydlastra, a Margaret Hughes, Frondirinn.—vddauoAmlwch. WiHiani.?—WiHiants—Rha?yr 20, yn n?ha- pel Croosvwaen, Waenfawr, nan y Parch. W. P. WiUi??s. a Mr T. G. Jones, Wi! liam Jones Williams. Biyn hvfryd, a Jane Williams, Brvn eilian.— y ddau o Waen- fawr. Gym'ra'n 11w ag amryw'n Hon-.(Iwy wllcD I)eg eiliwyd ,-it gvson Y11 modrwy aur, lnedra hon T'w harwr ddv yn cysuron. Swynodd ei Alice anwyl, A'i fwyn sereli i'w fvnwes wyl. -Pelican lon. M AR W OL AETH AIT. Bussott-Rhagfyr 26, yn yr Y.sbytty, Dilto bych, Mr W. Price Bassett, paentiwr, 2(i, Beacon's Hill, Dinbych, yn 44 mlwydd oed. Derfel—Rhagfyr 24, yn 1, Green street, Ard- wick, Manceiiiion, yn (i.) mlwydd oed, Mary Jane, anwvl brio.) Mr R. J. Derfel. Jones.—Rhagfyr 2!), yn Cefn Hengwrt, Llan- dwr ?r,, yn 70 mlwydd oed, Mr Evan Jone*, tad ON[r,. Cadben Thoma. Helen Cottage, I Segontiiim road South, Caernarfon. I Hughe,s—Rhagfyr 21), yn 75 mlwydd oed, ar ol cystudd rale, Mrs Anne Hughes, gv.eddw y diweddar Mr W. Hughes, Ty Mawr, Henllan street. Dinbych. Hughes—Rhiigfyr 2", yn 77 mlwydd oed, Samuel Hughes, Waen, Prion, ger Din- bych. Parry—Rhaixfyr 23, vn 58 mlwydd oed. Mi's .Jane Parry, chwaer Mr Richard Prrr, cofrestrydd, Porthmadog. Roberts.—Rhagfyr 31, yn d9 mlwvdd 0Pt1, Mrs. Mary Robert-, anwyl briod Mr. bert Roberts, Garfield House. Llanberi«. Dyniunir ar i'r Aniori(-anni(lil uchod. Roberts—Rhagfyr 1!). yn ei phr-^wv'^d, yn 8<i mlwydd oed, .Mrs Harriet • J'HT* Stanley House, Park street, Ciergybi. Tliomas—Ionawr 1, yn 31 nilwv ld oed, | Catherine Jane, anwvl briod Air T. R. Thomas, a merch i Ellis a Catherine Da- vies, Post Office, U-inwnda. t100dir ddydd lall. Willi,im.Riiigf-,r 27, yn 7 mis oed Gwen Olweii. ainwvl blontyn Mr. a Mrs. J. O. Williams, niasnachydd. Church >treet, Blaenau Ffestiniog. ER ^ERCHOG COFFADWRIAETH Am Richard Hugh, anwyl fab Mr. a Mr*. Hugh Williams. 2, Greenfield terrace, Caergybi, yr hWIl a goilodd ei fvwyd trwy suddiad yr agerlong "Laurestina," tra ar ei fordaith o Baltimore, America, i'r wlad hon yn mis

COt G-JLOFNAU COFGOLOUNAU Cyn pryna oydded i chwi alw gyda HUGH JONES, Marble Works Caernarfon.

i .Abermaw CYMDEITHAS Y WESLEYAiD.—Yn nghvfarfod v gymdeithas uchod, ros Iau, darllenwyd papyr gan lir., J. Lloyd, Glan-y- werydd, ar "Ddvled merched i Gristionog- HeW." Cafwyd wedi hyny ddeuawd gan Mr Willie Griffith a Miss Maggie Williams.

"Quite the Prettiest, i, the universal opinion of Hornimall's Almanack for now being given away by retailers of Horni- man's Pure Tpa. Sold by:—Carnarvon, On en, High street.—Bangor, Lewis, grocer, and at Comet Stores, Colwyn Bay.—Conway, Williams, chemist.—Xevin, Griffiths, grocer, &c.—Pwllheli, Owen, High street.—Blaenau Ffestiniog, Jones, grocer, &ü.; Williams, grocer.—Llandudno, Roberts, chemist.— Pordinorwic, Owen.—Criccieth, Owen, grocer.—Penma^nmawr, New York Co-op. Society.—Portmadoc, Neweli, confectioner; Bryant, toa dealer.—Llan Ffestiniog, Cyn- fal Co-operative Soeiety.-PeDygroes, Prit? chard, grooer, &e.—Gam Dolbenmaen, R. O. Williams.—Eglwysbach, E. Evans, grocer, &c.-Penrhyndoudraoth, Jones and Son. Llanberis, Ingham. Llanwuda, i Dariee, grocer. J

I BETHESDA. CYFARFOD DIltWEST.—Nos Wener, yn nghapel Jerusalem, dan Iywyddiae4h Mr Thomas Owen, Bodforris, cynhaliwyd cyfar- fml blynyddol v Gymdeit'aas Dilirwestol. Anerohwyd y cvfarffxl all y Parchn W. O. Evans, Siloam;* W. W. Lloyd, Brynteg; a Thomas Roberts, Jerusalem. Cyfar- fod da, ond cynulUad teneu. MAKWOL.ilCTH "GAICHW RXYDD." — Boreu Sul diweddaf derbyniwyd pellebyr yma yn cynvfys y newydd trist am farwolaeth y mwyn-fardd "Gwrwenydd" yr hyn a gymarodd le yn nhy ei fntwd yn Llangybi ar yr awr olaf o'r flwyddyn ddiweddaf. Cafodd gystudd maith a phrofedigaeth lem o golli ei ferch Ellen tra yn ei waeledd, yr hyn fu yn orgyd drom iddo. Aoth i aros, or ooisio adferiad i Langybi, at berthynns iddo, ond dirwyn i'r pen ddarfu v daith a hyny 3-n yr un nwr a'r flwyddyn 1898. Yn marwol- aeth (!:)erwcny[t<t collodd cyfarfodydd llen- yddol Bet.hr\SI[lL a'r amgjdchoodd un fu am faith liynyddau yn amlwg iawn iddynt, a thrist. vw nieddwl na cheir ei weled nn'i glywed eu harwain mor ddeheuig a don- ioi. Byddai oi "atiil-dywedyd" yn llofnru yn fitv olfcithiol yn ami na'r tafixl llithrical. Ond "tawodd." Hoddvrch i'w lwch, a nodded y nef fyddo dros ei unig ferch a adawvd ar ol. ('ymory??ddMiigacth— un gyhoeddiis — le' yn Methewda brvdnawn un nvhocd d us )t- yn )h't))<'« ) ? bry d nawn Mercher. Y (■ YMDEITHASAI" LLENYDDOL.— Cyfarfodyild ,unrywia(*thol gafwyd yn nglyn a'r holl gvmdeithasau yr wythnos ddiweddaf. Llvivyddwyd nil y Rliiwlas gan Mr John Williams, Ty'nlKdiart, a gwasan- iiethwvd drwy ganu ac adrodd, &c., gan y Misses Annie Williams, Lizzie Owen, Maggie Williams, Mary Roberts, l\I.ri R. O. Hughes, Samuel Owen, Henry Oliver, Lewis Lewis, Robert Owen. R. O. Jones, W. O. Pritchard, Evan Hughes, a Miss A. M. Jones. Y eyf- eilytld ydoedd Ap Asaph.—Yn nghymdoithas v CariKsldi, dan lvwyddiaeth y Parch J. T. Job, cynhaliwyd cyfarfod dyddorol, pryd y cafwyd gwasanaeth Air a Mrs Davits, Pon- ybiyji; lr Ioliii R. Parry, Ponybryn: yn nghydag amryw o aelodau'r gymdeithas, gaa g\ nwys Mri Evan Parry, Gerlan; John Parry, Oil fod rn ac Evan F>ans, Bont- Botht?,d-t i 'A) c??f- wvd "No-waith lm.Mi," nos Ferchor, dan lvwyddiaeth Mr Wijiain Etias Williams, Pantffrvdlas. Cafwyd adroddiadati ac ys- tGrian difyrus gan Mri Wm. Thomas, Cefn- f.ies t?r?,ce; Ix*wis Jones, Gordon terrace; Richard Griffith, ac R. R. Griiffth, Cao'r- borllan. (Vraerwvd rhan gyda'r canu gan Mri Thomas Morris (Eos Idival), John Ro- lwrts, Peiiybrvil; Edward Edwards, Pen- ybryn; Misses M. E. Parry, Penyb.-yn a Marv Williams, John street. Cvteiliwyd gan Mr John Roberts, Pantffrydla.s. Rhan- wyd y wobr am yr areithiau difyfyr rhwng Mri Lewis Jones, Gordon terrace; a John William Hnhc" Quan) 'ïew Stores. ",I? I1 wyd cyfieithiadau o eiriau Srferedig gan amryw o'r aelodau. Yr oedd y cyfarfod yn h\vyUon??°'"?*?'?"-

I LLANBERIS CYFARFOD YSGOL,-Y Sabboth, yn Capel Coch, cynLaliwyd cyfarfsd ysgol dan lywyddiaeth Mr J. Edward Roberts. Y mater y cafwyd ymdrii-iaeth arno oedd Iaith anweddus, a cbwareuon amheus yr oes," yn cael ei agor, mewn modd hynod .lluog, gan Mr Richard Owen, argraffydd. Cafwyd adroddiad calonogol iawn am safle yr Ysgol Sabbothyl yma. Arholwya yr ysgolion gan y Parch J. Owen Jones. FARWOLAETH.—-Yr wythnos hon y mae genym y gorchwyl pruddaidd o gof- uodi marwolaeth Mrs Roberts, priod Mr Robert Roberts, Garfield House, a chyn- ornchwyliwr Chwarelau Cook a Pantdrein- iog. Cymerodd yr amgylchiad le foreu -3adwrn, ar ol cystudd maith. Yr oedd y oneddiges ymadawedig yn adnabyddus i •ylch eansr fel un garedig a cbrefyddol awn. Yr oedd yn aelod ffyddlawu gyda'r Methodistiaid yn Gorpbwysfa. Cafodd w i fyned i'r oedran teg o Daw a thri- gain. Cymer y gladdedigaeth le ddydd Mercher nesaf yn Llanrug. Cydymdeimlir ii fawr a Mr Roberts a'r teulu yn eu CYMDEITHASAU IjLEXYDDOL. Naixt Padarn Nos Fercher, dan lywyddiaetli Mr H. H. Jones, cafwyd papur gwerthfawr gan Mr. W. Ellis Jones ar "Yr Ysgol I-iah- ..othol." Cafwvd sylwadau hefyd gan Mri J. W. Jones, H. R. Jones, W. W. Jones, M. Roberts, J. Joiies, 0. Jones, a'r Uywydd — Capel Coch Cafwyd cyfarfod lunrywiaethol dyddorol yma nos Fercher. Cymerwyd rhan ynddo mown canu ac adrodd gan v rhai canlynol:-Misses M. K. Williams a Mag- nif Jones, Mri E. H. Toleman, Ivor Jones, W. J. Williams, a W. It. Jones. Cafwyd unawd ar v crwth gan Miss illianis, Tho- mas street. Yr oedd y cystndleuaetbau gafwyd yn ddyddorol iawn. Y goreu am ddarilon darn heb ei ataluodi oedl Mr T. E. Williams; am adrodd hen ddiarhobion Cymreig, v goreu oedd Mr. W. R. Jones. Yn goron ar y cwbl rhanwyd basgedaid o lurafalau i'r gymdeithas gan Mr J. R. Jones, Victoria Villa.—Gorphwysfa: Yma, nos Fercher, rhoddodd y Parch. R. O. Hughes anorchiad rhagorol ar "Foesoldeb yr Hen D( stament."—Bethel: Nos Ian, dan lyw- yddiaeth Mr. David Williams, cynhaliwyd cyfarfod amrywiaethol. Yn vstod y cyfar- fod cafwyd can gan MissJones, Llwvndyrus; idroddiad gan Miss Jones. Bethesda street, ae unawd ar y crwth gan Miss M. M. Wil- liams, Thomas street.—Seion Dadl ddydd- ord afwyd yma ar "Pa un ai adgof, ynte gobaith ydvw'r ffynhonell mwyaf o gysur i ddyn ?" Yn cael ei hagor gan Mr. 0. 0. Hughes a Mr. J. Williams. Treuliwyxl nos- on liapus.—Preswylfa Nos Fercher, dan lywyddiaeth Mr. J. T. Jones, oafwyd dadl ar "Pa un ai rhanol ynte eyffredinol ydoedd y diluw ?" Agorwvd dros mai rhanol gan Mr. David Owen, a, thrcs mai eyffredinol gan Mr. Lewis W. Jon". Cafwyd sylwad- au hefyd gan Mri W. M. Jones, J. H. Hum- phreys, ac amryw ereill. Wedi pleidleisio cafwyd inwyafrif drr,s mai eyffredinol oedd y Diluw.

PORTHDINORWIG I CYMDEITHAS Y GEN IN EN Cyn- haliwyd y gymdeithas hon nos Wener, dan lywyddiaeth y Parch. Nichol Roberts, pry,l y traddododd Mr T. Hudson Williams, M.A., Liverpool Institute, ddarlith tra galluog ar y tcstvn Pcnod o hanes y Dwymin." Cyn- yiwyd v dio)ch?arwoh gan Mr. E. W. Ro- h?rt? no eiliwyd gan Mr J. H. Michael, a i)ert,?, iic eiliw%,(l gan Nir J. H. Michael, a

Aberdvfl 1 I LLOXGDDRYLLIAD— ueruyniwyu ehvr ddydd Mawrth fod yr ysgwner "Annfl Warren," porthynol i'r lie hwn, wedi colli I yn agos i Ramsey, Ynys Manaw. Yn tfodus, cafodd T dwylaw oil eu bywydau.

Cocdpoeth I Xoson Gwyl y Banc cynliaUwyd eyngneriui Llynyddol mown ey.sylltiad ag eglwys Seion, Talwrn, pryd y gwasanaethwyd gan Miss Jennie Higgs, Llanidloes; Mr L. R. Bowen, I J. it. Jones, T. Davies, Lerpwl; a chor y capol (d<in arwoiniad Iir J. Wilcoxon). Cyf- ohwvd gan Mr Abraham Goorge, Talwrn. CANli C'AIROLAC. — Ychydig iawn o garolau glvwid yn cael eu canu wrth ddrysau pii,swylw?r y Uo eleni; ond bu mwy o ganu yn y Japetau nag odia un flwyddyn.

Llanrug I CYNGOR PLWYF. Cynhaliwyd cyfar- fod o'r Cynghor Plwyf nos Sadwro diweddaf, Mr llowhuid 0. Williams, Greuor, yn y gad- air. Pasiwyd pleidlaiv o gydyindeimlad a theulu y diweddar gadeirydd, sef Mr Henry Paxry, Talvsadwrn, yr hwn a gladdwvd y (Ivii(I blvlzlorol, a chyfarwyddwyd yr ys- grifenrdd i union penderfyniad y Cyngor i'r t-ottlit trallodus. Arwyddwyd y cytundeb angenrhoidiol er cwblhiiu estyniad Money Order a Savingfi Bank i Lythyrdy Ca«ath- THW. Penderfynwyd i bwyllgor y llwybrau I wneyd adgvwoiriad ar lwybr Bryniau'rfawn- og. Hefyd trefnwyd i'r pwyllgor fyned 1 woled llwybr yr Alltgooh, Cwmyglo, gyda'r anican o ailgyweirio y llwybr hwnw.

I Abertiaro n I Cvnhatiwvd cylehnwyl leiiyddol wchymyn- ydtl y gwvliau. Y llywyddion oeddynt Mr G. Roberts a Dr Thomas, Bottwnog. Ar- weinid gan y Parcli R. G. Hughes. Daeth lluaws o gorau i gystadlu. O'r corau plant, y gorou oodd un Uwchymynydd. Yn nghvstadleuaeth y oorau meibion, Penygraig aeth a'r wohr. Y brif gystadleuaeth gorawl oedd datganu "Y Blodeuyn Olaf" (Ambrose Llovd). Cafwyd eystadleuaeth ragorot. Cor Penvgraig aeth a hi, dan arweiniad Mr W. Griffith. Y beirniad cerddorol oedd Mr Hugh Griffith, Llithfaen.

I Llandwrog Uchaf I YSGOI. PENFF()RiDUKur..N. Ua genvm ddeall fod yr ysgol hon vn dal i fyny ei lienw da. Derbyniwyd yr adroddiad blynyddol ar ol ymweliad yr arolygwyr Mri Legard, Rhydderch, a Roberta. Llon- gyfarohwyd Miss Gray a Mr Ellis gan y Bwrdd Ysgol ar yr adroddiad ffafriol a dder- byniwyd. Dyma yr hyn ddywed yr arolyg- wyr "Yr Ysgol Gymysg. Mae yr ysgol hon mewn dysgyblaoth ac addysg yu eadw i fyny yn drwyadl ei heffeithiolrwydd eithriad- o l. Mae y pupil-teachers yr un modd wedi mvned tnry eu gwaith yn dra boddhaol yn 011 harholiad blynyddol. Y sgol y Babanod. Mae yr adnUl hon o'r ysgol mewn ti-efu ragorol. ac y mae yr ysgolheigion yn gwnevd gwaith nodedig o dda."

Llanfairfechan TREXGHOLIAD. Ddydd lau, cynhal- iodd Mr J. H. Bodvel Roberts, drengholiad ar gorff George Adams Eadie, 31 mlwydd oed, mab i un Mr Eadie, adeiladydd, i>-as- gow. Cotir i'w gorff gael ei ganfod pryd- nawn Mawrth mewn Hyn bychan yn mharc Bryn y X(1uadd. Bamai y rheithwvr fod v dyn yn dioddef oddiwrth orphwylledd, a dy- chwelasant reithfarn i'r perwyl iddo gyfar- fod a'i fvwolaoth trwy foddi. Nid ocdd dim i ddangos sut yr aeth i'r dwfr.

BANGOR GWYLNOS.—Nos Sadwrn fe gynbaliwyd yr wylnos flynyddol yn Xbapel Horeb, dan lywyddiaeth yr HenadwrT. Lewis. HUNANLADDIAD.—Ddydd Iau darfu i pertwr 42 mlwydd oed, o'r enw John Wil. liams, yn byw yn Turnpike House, Friars- Rate. g?fl»wni huiianladdiad drwy ymgrogi. Oadawodd ei dy, fel arfer, wyth o'r eloch yn y boreu i fyced at ei waith gyda Mr T. Thomas, Friars road, ac yn ddiweddaraeh yn y dydd gwelodd y diweddaf ef yn hongian wrth raff yB y warehouse, ae yn fgrw. Cynhaliwyd treogholiad ar y corph a dychwelwyd rheitbfarn o hunanladdiad tra mewncyflwr o orphwylledd.