Y Genedl Gymreig

PORTHMADOG. Y GYLCHWY'. LEXYDDOL. Ncs Fawrth cynhaliwyd ail gyfarfed' cylchwyl lenyddol y Tabernacl. Llywyddwyd gan y Parch LI. R. Hughes, M.A., ac arweiniai Llew Tegid. Yr oodd y Neuadd Gylioedd- us yn orlawn. Gwobrw^'wyd fel a ganlyn Box smwddio.T. Rowlands, Talsarnau.-Dat- ganu "Y plentyn a'r trwhth," Llinos Gwalia. M. E. Edwardi ac R. F. Roberts vn gyfartal —Model o chest of drawers, J. Johnston, Chapel street.-I-n- awd ar offeryn pres, J. D. Griffith, Nantlle. -Englyn i roddi ar gerdyn Nadolig, Mei- gant.—Datganu, "Blodeuyn bach wyf fi mewn gardd," W. Roherts (Gwilym Fferyll) a'i barti, Oiapel stroct.(N,eling hose, Mrs Ann Jones, Castle street, Penrhvr..—Cyf- an-od.li canig, D. D. Parry, Llanrwst.—Dat- ganu "14,very valley shall be exalted," O. W. Roberts, Tanygrisiau.—Llythyr (losgrifiiidol o berson cyhood<lus lleol, n. D. Griffith, Garth.—Cor Cynulleidfaol, Graigddu, ar- weinydd, Llew Meiriin.—Can ddesgrifiadol, "Y' Farchnad Gymreig," Abbey Williams, Bettwsycoed.—Adrodd, J. E. Williams, Penrhyn. Her-ddeuawd, Gutyn Eifion a'i gyfaill. Traethawd ar "Amcan priwlol i fywvd, W. Emlyn Jones. Datganu "Tera y dydd," Ted Williams, Penrhyn.—Cywydd, Tryfanwy. — Unawd ar ofFervn reed, 1, Rhingyll Hammonds; 2, Walter McLeatu —Datganu, "Bydd melus gofio y Cyfa.m.od," Cor Blaenau.

Tremadog PEN'ODIAD.-Y miie Ntr S. -Jones, mat) Mr William Jones, wedi ei ddewis yn atbraw cynorthwyol dan Fwrdd Ysol Criccieth. Y'N IE BARDDON- IAETH ?—Dadleuwyd fod cerddoriaeth yn grvfach gallu tuagiit lesoli cymdeithas na barddoniaeth, yn y gymdeithas lenyddol nos Fercher. Mr W. O. Parry odd dros gerdd- oriaeth, a Mr Griffith Roberta dros farddon- iaeth. Trwy fwyafrif pasiwyd mai yr olaf oedd v erftif. AMRYWIOL.—Ni,s Fercher, yn Nghym- deithas Lenyddol Peniel, Mr Jojm Hughes yn y gadair, darilenodd Mr W. W illiams bapyr ar "Martin Luther," a Mr Griffith Davies hnpyr ar "Brvdiondeb." Canodd Mr Samuel Huv hes "Yr Ornest."

NID CYNILDEB YW, OND TWYLL. Mas gan lawer o bobl syniadau cyfeil- iornus am gynildeb. Tybia rhai mai ymwadu a'u hunain yn mhob peth ydyw, ac o ganlyn- iad ymgadwant yn ami rhag defnyddio yr hyn a wnai wir les iddynt. Camgymeriad mawr yw hyn. Nid yw y fath ymddygiad ond rhith cynildeb,—ac mewn gwirionodd mae yn ami yn pcoii yn golledus i'r eithaf, gan ei fed yn achosi traul lawer mwy yn y dy- fodol. Tybia ereill mai cynildeb yw prynu nwydd- au gwael am bris isel, yn hytrach na rhoddi mwy o bris am nwyddau da. Gwir fod llai o arian yn cael eu talu ar y pryd, ond oiiid yw profiad wedi dysgu llawer un mai taflu arian ymaith n'u gwastraffu yw prynu nwydd- au gwael, ac mai gwir gynildeb yw talu mwy o bris am nwyddau da. Ceiar dynion yn masnacbu ac yn elwa ar y syniad camsyniol hwn a mgynildeb. Cynyg- iant yr hyn a ahvant yn fargoinion i'w ews- moriaid. Er eughraifft cynygiant botelaiil swllt o ryw gyffyr gwael sydd yn efolyohiad 0 feddyglvn r.hinwe<ldol a pliobloir,ii(ld fel Bitters Gwilym Erans, gan sicrhau v prynwr fod y hotel swllt gystal a photel 2s 9c o Bitters Gwilym Eran^. Paham y gwneir hyn oddigerth C'u bod yn cael cymaint os nad mwy o elw wrth werthu y hotel swllt nag a geir wrth werthu potel 2s 9c o Bitters Gwilym Evans? A wneir haeriad yn cynwys twyll mor amlwg, wrth werthu unrhyw mrydd ara.ll? A ddywed- ir fod Te swllt v pwys cystal a tho haner coron y pwy; calico ceinicg y Hath gj-st»l a'r un tair ceiniog; neu win neu wirad swllt v hotel cystal a'r cyfryw am haner coron v botel ? Xa wneir; ond ceir rhai yn ddigon digywilvdd i haerti peth mor ffol wrth gynyg cyffyr, yr hyn sydd lawer mwy ysgeler, oher- wydd fod iechyd, os nad bywyd y rhai sydtd yn ei ddefnyddio yn ymddibynu ar eu bod yn cael meddyginiaeth bur ac effeithiol. Mao lluaws o dystiolaethau mai meddyglyn pur ac effeithiol yw Bitters Gwilym Evans. Poteli 2s 9c a 4s (lc yo un. Perehenogion Quinino Manufacturing Co., Ltd.. Unnelly, South Wales.

AMLWGH I CYNGHERDi).—Nos Lun, cynhah^ya cvngfawtki blynyddal C,trinel (A.), dan lyw- yddiaeth y Cyiighorydd O. E. Jonos, Y.H., Ty'nyrheol, tIC uxwcuhuui y Parch T. Evans, y gweinidog. Gwasanaethwyd eleni gan Mrs Ijendersou Joiws, Talysttrn Mr Alex. Hen- dention, Gutya Eifion, Miss Nellie Hughe, Niona street; Mr J. Williams, Bir- kenhood: vn ngbydix chur y lie, dan arwein- iad Mr Robert Owen, tobacconist. Crfeil- iwyd gau li, M. J. Phillips, Brndtonl House; I. Miss Mary Pritchard, Britannia House. Cafwyd c>-iigfcerdd rhagorol yn mhob ystyr. Yr oedd, vr s.ddoldy eang yn orlawn, it. diau y ivir elw d'l tuugat dreuliau yr achoh yn Y lie. Y mae c,u(t nid bycban vn ddyledus 1 Mri Richard Williams, Upper Quay strwt; a Robert Owen, tobacconist, am eu gweithgarwch a'u medrusrwydd yn ngfr-n a'r hyn er's blynyddoedd belfach.

BANGOR Y LLYTHYRDY.—Yr oedd infer y Hyth- yrau aeth drwy y llythyrdy yn ystod gwyliau y Nadolig de'byg* i'r bvii ydoedd flwyddj-n yn ol. Fodd by-nag, ditiijrcsai y parseli ervit ynydd. YSGWNER WEDI ItHEDEG I'R LAN. —Foreu Mawrth, aeth yr ysgwner "Maria Jane," perthyuol i Cadben fellis, o'r ddinas hon, i'r hvn yu Liseannor, gogledd Iwerddon, a'r tebygolrwydd yw yr a yn ddrylliau. Ach- ubwyd v dwvlaw. LLWYI)DL\NT.—Bu cor Pendref (dun RTweiniad y Cynghorydd John Wil!iams) yn llwvd<±ianu.s ddivv waith yn Eisteddfod Lbll- gefni tldvdd Lhm. Yr un dydd yn Rhyl en- illodd High street, wobr- wvon am waith gvda'r nodwydd. ystafsdl bil- liards v Castle Hotel ddydd Mawrth. ac er dathlvi* yr anyvlehiad bu dnu o chwareuwyr ndnabj-ddus, y Mri Digj-le a Stevenson, yn rhcddi Y DDIWKDDAR MISS LEWIS, OR DEONDY".—Nos Sailwrr. cyn v diweddaf, bu farw Mi-s Winifred I.ouiv tevri<, merch ieu- oncaf v Deon, vn Do,lwvcl ei gwed(ti!l 'ioil i, yn E!le«m*>re ddydd Merclier. Foreu Mcrclicr. cynhaliwyd irwas- unaeth eoffadwriaethcl yn yr Eglwys Gadeir- iol, ac vr oedd bron yr oil" o'r rhaglen w,li ei dvnu aMnn y foneddiges ei hunnn. yr hon "1(1 vn dUgvvl ei hvmddatodiad AXGLADD Y DIWEDDAR MR T. T. ROBERTS.—H. Vrvn>w(; jrweddilHon y rh- weddir Mr T. T. R- bort' Edge Hiil, (iarth. i FVnweut GliinaJda, ddydd Linn, pryd y gwasanaethwj-il gun v Pureh T. J. M heldon, B. A.. gweinidoj; y T;.b?rnacl, lie yr oodd yr ymadawe.iig'yn n"!ed ffyddlon. A sran- lvn ce<ld tr. fn yr angladd, -\T Invi oedd yn breifat :—Corbvd cyntaf: Mr Griffith Ro- berts (brav.-dl, • T. Roberts (mab). y Parch T. Pritchard (inab-yn ngbyfriuth), Mr Hugh Williams ibrawd-yn-ngiiyfraith). Ail gcrbvd Mr IWid Pritehaj-d, Mr Willie Pritchard, a Mr Llewelyn Lewis (wyrion). Trvdvdd cerhyd Mr John Jones, Mr Wil- liam 'Jones Mr Thoc);i'< Jones, Mr Griffith flob,rt- cerbv(l: Mr Henrv Lewis, Y.H., 'Ir Hugh Willi,,ims (ayndwr). Mr IN. H. Humphreys, Env Fair, a Mr W. 0, *Wi'!idirs. Yil blacnori yr olor- irorbvd vr oed i c -r vn ar gyfer y Parch T. J. Wheidon. IS.A.. Mr S. it. Dew, cyfrcith- iwr, a Dr Grey Ed-v. rds. Yr oedd yr arch o dderw caboled;g, fiyila mountings pres. Cariwyd allan drefniadau yr angiadd gan Mr W. O. Williams, Manchester House. LLYS YR y llys liwr. ddyd-.i Mtnmh. g. rlroa Mri T. Le is (cadeirydd), J. E. Roberta (ilaer), H. Cleag, J. Highes, a T. Roberts.—Tros- glwrddwvd trwydded y Sun Inn, Bansior, i wcddw v diwvdtsar Mr Thoma> ac pr Mr Huw Rowland trosif.vyddwyd trwydded v Star Tn.'i i I;t- Tli< ir.a> Hampshire.—Gv.-ys- i« vd T. H. Williams, teiliwr, Burnley. t:an Mr R. B. clera gwarelundwaid gor. am wrtlicd eviiii ei lam. Gorcliyniyn- wyd iddr a'r gweddil! yn mben mis, neu fyned i'r carchar am fis. C yhuduwvil IhcMa-. Johu V.'ttUams, ciarc cvfreitl.iwr yn Nghaernarfon, o iv-rtliod cvnai ei wraig a'i deulu.—Erlynid "an Mr Twigge EUis, a rhodthryd tystiolaetu ge.-i y wraig fod ganddi bed war o blant, ac fid y diffynvdd wedi gv,Ttaou rltoddi iir;ii,.i lddi i'w Cvnai. Bu am fi-.aedd yu dibvnu or (i thealu a'i ffryihlii i. ac yr oedd yn awr wedi anfcn v plant at < u ;ia::i. wedi ffivncd i wasaiweth ei hun. n. E:.ii!ai ei gwr yn av r giui yr wythnos, uul !'1 ea-atodd hi end Ss (>c ganddo r" cl.wec'a wythnos.—Gwnaed urcheb yn erbyn y iiwr idalu 12s tuagat gvn- hidiaeth v plant, yn nghyda'r ho;! gostau, a Rwahan'wyd y gwr a'r wraig.—Rhwvmwyd William TliemV.s, Kyffin square, i yr heddweh am chwe mis am fygwth Had 1 Alex- ander Ellis, a dirwyvvd Mary Carroll, Ban- gor, i 2s r>c a'r co^tan am feddwdod -—Cy- huddwyd Marg.uet Parry, Silo'i tvnace, g-.verth 9c o pert gerllaw gorsaf y rlieilifordtl yn Mhorth- aethwv, ac i girc'r.iur am ddau fi gyda llaf'ir caled. EISTEDi-FOD PENTEL.—Parhawyd yr Eisteddfod h(dl nos Fawrth, pryd y llyivydd- wyd gan v C'ytphom <t W. Pyr hwn, vn 01 ei haelic, i arf<-rol. a n dduw- odd roddi cadair ddaw a bathodyn anr yn wobr i'r harchl ¡,(I<1ucl yn Eisteddfod Gad- ejriol Penned. Nuddi-j, 1899. Arweiniwyd can I.lifcu a Mr D. Rowlands. Dyfarnwyd v "Ttobrwvon sol)- rano, "Mercii v Morwr" (J. Henry), Mi-s Kftt? Jone-. Bai gcr. Traethawd, ';Dy!ed- swvdd vr f■«"vs vi: ngwyneb arfericn yr oes," l" Mr D*. Ilcw'ai'ds (arweinydd): 2. Mr J. D. Pednrarawd, "y IVi'rvM" Ii" T. Samuel), Mr H. T. Oxei: Vrvi, P<" rbet. Ladiiv' nicht- cv>1!Miss J. E. Hughes, High < i t j-tnd'vuaeth ar y rad ifa (modulator:, r (!< yn pyfartal, a fcvniasant sv-It r ■ 1 nawd bass, "Ty- wysog y D-v,ld" (J..7. O. Mem-, PenistiWen: a Mr J. (). Hughes. Xiw- bwrch, vn gvtartal. Cyitftthia<) o'r Saksneg i'r Gvmr>!< Mr K 0. Gaerwon, a Mr S::muf! Ev" • l.laafiiir P.G. cyfartal oreu 2, Mr R. KuL'hes. s-A-ddtVr ''Gwidia." Cyf- ansoda!: ar v e^iriai:. "Tiryfl, fv Nhad, caf vfed (hfr'Hfdd. MrObadu.h Edwards, Perth. a Mr J. H. Roberts, Hir- wa(' 11. a «'■, Ba-igrr. (1 orc.i): 2, Mr R. B:tb.da. Chwareu v berdoncL*. Miss Ad- rodd, "Y Bon-it <)' f" (Drrfcl), 1. Mr E. O. Jones, G:«"voi>: 2. Air .1. P. Jones, Cae- llepa. r>!i>w!.l t -.lor. "Y rho-yn unig" (T. Price). Mr T. J. R<.U-r> rre,'f:>n). 1-landeg- fan. Tr; bavd ar "H-im's Esther," 1. Mrs J. H. Ho' orts ii.r?.T H(?use, Banger: 2, Misx Cai; »!a-.trr. \Vythawd, "Am fod yr 1(,,i!'n r..?'n?s, CaeMepa. a'i hart:, ?.(r! ? (. v.yreh jarlnud Penuel, Mri H. Gcrd'"i Rcilvr's, Penrallt Villa: a Rich- ard Jonr-, H. lyheid road, yn gyfartal. Deuav.d Tc.r ':t b-.v- "For so hath the Lord" (V-'udc'sschi!), a Mr J. O. Morris. P,i a'rwaen. ( yfieith:ad o'r Gvm- raeg i'r Sae :-vg, 1, Mr J. H. Roberts, Hir- waen House, R-mj"r; 2, Mr A. Wynne. d;)ii a roddid zirv prvd, Mr J. H Roberta a'i barti. Y brif <rr :t."dl: uaetb gortivl, "Worthy is the Lamb" (Hande:). Gwobr 7p 7s, a bathodyn anr i'r arweinvdd. Ymtrf-isiotkl tri chor, scf Llanerchymecfd (dan arweiniad Mr (). Owen), Pendref (dlln arw^iriad y CvngJiorydd Jchn Williams), a Peliuel (dan arweiniad Mr W. Williams). D?.;r, .d y ))htoM? yn cvu. Cafwyd "r-t-eddfed wir iwyddianus "1 mhob ystyr. Cariwyd al!at; v trefniadau gan bwyllyor, 'wyddegio;: n<v un oeddyr..t Mr W. Thomas, l*p.> r iiat'^or (cadeirydd), Mr D. Rowlands (;adein'(d), Mr Edwin Jones, High str't (try-orydd), a —r J. L!oyd .Jonco; HiU '.tf? t. I'p?y,r Bangor (ys?rif°nydd). A gnly? <:1dyt¡t y beirniaid :—(^erddor- jaetb, ?!r W? T. ?. -=' .1, 1.?.?., C?r- I dydkl: a Mr E. Hurren Harding, Mus. Bac., I Biingor; bardidoniaeili, Llifou; tr&eUiodau, Prifathnvw (Silas Morris, M.A.; cyfieith- iadau, Prifathrnw John Price; adroddiad- au, Prifathraw J. Pries a Llifon; ysgrifenu a c-illysgrifiaeth, Mr Richard Williams, a Mr J. P. Jones; atebion i ofyniadau, Mr David Rowlands a Mr Benjamin Roberts; dmw- ing, Mr G. Williams, Garth; a Mr W. Emlyn Roberts, 1, Penrallt Villas; eel- fvddyd, Mr R. Winter Jones, Mr Benjamin Roberts, a Mr J. Lloyd Jones. Cvfeiliwyd yn ystod y ddiui gyf'arfod gan Mr E. G. Owen, Bangor.

CAERNARFON _n. J Y JULiTHiJKDi .—Mr John Williams, clerc yn ngofal yi' adran beUt'orol, sydd wedi ei benodi i'r swydd 0 brif glcre Y" no Mr J. | 1). Jones, \T hwn svdd yn ymiidael o'r dref i ymgymeryd a'r 67dd'0 ?ostfeistr Winch- field, deheudir Lloegv. C Y FAHKO U PRL':U ETHU —Cynhahwyd eyfaifcd pregethu Pendref ddydd Su! v Na-1- olig a'r nos Lun ddilvnol. (iwasannethwyd ?nyPitrchn J. 0. Wi!l1nns (Pedrog), O. Jones, Mcuntain Ash; a J. Bowen, Peny- agroes, sir Gaerfyrddin. G«uaed casgliad- AU yn mhob oedfa at ddyled y capel. LLWYDDIANT.—Yn mysg y rhai fuont yn llwyddianus i enill gwobrwvon mown Eis- teddfodau mewn mhanol hmau v mae a g?izilvii:-Ei,?Wdtlfod (I(ly (f(i Llun, Mr G. Elwyn Jones, am fyfyrdraeth; Mr E. R. Evans, gohebydd, aim chwedl yn deegrifio bywyd crefyddol Cymru o 1855 i 18tw. Eis- teddfod Rhyl Mr Thomas Humphreys, em y gadair dderw oreu. j t. Ut''H) Y TLAWD—Yn ychwanegol a y rbai a nødwyd eisoes a ddangosasant garNI- igrwydd at y tlawd vn ystod gwyliau y Nad- t olig yr oedd Mr C. A. Jones, cyfreithiwr. CATS I nOHll MEWN I ARIANDY.— Y dydd o'r blaen gwnaed cais i dori i mewn i Ariandy Gogledd a Deheudir CMnrr., Trwy ( dori twll yn y tfenestr a sjnniid yma.ith v clo l gallodd y ty dorwr fyne<li mem i'r adeilad, | ond pan y canfyddodd ei fod yn y rhan He y trigai personau, a'i fod yn deoygol 0 gael ei ddal, gwr.aetb dilefnvdd prysur o'i draro. Ni chymerwvd n"h i'r d(lalfa. I E! (,AEL WEI)L AIAIIIV.-D. d(I v 24ain cynfi-ol, cynhaliwyd trengholiad ger- hron Mr L. R. Thoma', y dirprwy-grwner, i nifer o TPithwYT, blaenor v rhai w>dd Mr .). Phtchard, PfTtt?fa vr Aber, ar gorph Owen Jones, Crown street, yr hwn a gan- j lyddwyd wedi mar«' yn yst-abl y Castle Hotel, foreu yr un (h-dd. Dyeiiwe'wyd j rheithfarn o "('at«~vd wedi manr." I V CYMDErrHASAr LLEXYDDOL — Moriah Xos Fercher, cynhaliwyd cyfarfod I amrywiaethol, dan lywyddiaeth Ir H, I^gaer Lewis. Cynierwyd rhan gall y rhai a gan- lyn:—Mrs Dr Parry Miss Polly Hughes, Mi-x Davie-, C:lst1" s(|uare CadbplI Jonl's, I North road; Mri R. Radford .Jon. John Owen. J. Richards, ac H. Vtnighan Davies.— Siloh Nos Fercher, daa lywyddiaeth Air J. 1-1. Lloyd, cafwyd anerchiadiu ar ..y ad- >~1iii." gan y cadeirydd, Mri J. Williams, As- -<'ton terrace; AY. Lev.is, G. O. Griffith, R. Edwards, J. P. Parry, n J. Wynn Parry. car- ,vyd hefvd ndroddiad gan Mr W. E. Jonen, Snowdon street cyn- haliwyd cyfarfod blynyddol dosbarth Caer- narfon o Ody'ddion Undeb Manceinicn) yn I. \r Oddfellows H dl, Castle square, pan yr oedd cynrvchiohvvr o ddwy ar bvmtljez o gyfrinfaoedd, yn cyirvcbicli oddeutu lr00 0 L,,yfriiif,ioc-dd, vn f-x-iir-cbioli od(leutii 1'00 i ffwrdd a'r drefn bresenol o dn:thu y.' rndeb I yn v dosarth. litt dadl frwd ar adroddiad ptini, mlwydd y Meistri Watson (priswyr yr rll<lpl1), yn n2:h'da'u I hawgrymiadau a phenderfynodd y cyfar- yn IIglyn a chyfrinfaoedd oedd yn cael eu henwi yn N-i- adroddiad. Gohiriyyd I y ddadl hvd v 14eg o'r mis hwn, er rhoddi tyfleustra i'r aelodau vn v cyfrinfaoedd ddadgan eu barn. Y'mdriniwyd r.g amryw faterion ereill oedd o ddyddordeb yn unig i'w cyfrinfaoedd eu hunain. Cymerodd j etholiad dyddorol le ar ol v gweithrediadau. Etholwyd yr is-gadeirydd Hugh (;ritfith, j Pwllhe!i, i'? IIwch ga.dair ac ?dlan o cliwml) I o ymgeLswyr, etholwyd Mr Robert OweD, y-rifl'n'dd aiddgill' Gyfrinfa Ieuengaidd o Odyddion Caernarfon i'r is-gadair am y j !i\ddytl nesaf. Etiiolwyd pedwar o gyn- ryebiofwyr i fi- (I i'r pwyllgor Blynyddol Symudol Yr haf nesaf, yr hwn sydd i w gynal yn Middiesborougli, scf y Mri Cadwaladr bavies -Ileiiii Bridge Evan Thomas, Beiu- maris; Hugh Griffith, Pwllheli; a Henry Parry, Caernarfon. Derbyniwyd gwahodd- :ad caredig Cyfrinfa y Penrliyn i gynal y cvf.,Irfo(i I)Iviiv(lciol yn Methesda vr haf nesaf.— Odydd. LLYS YR YXADOX BWRDEISIOL.- C'vnhaliwyJ y llys hwn ddydd Mercher, ger- bron y Mait I Dr Parry), ac ynadon ereill..— Ar cais Mr R. Gordon Roberts tro-glwydd- wvd tnvA'dd-d yr Arvon Tavern i Mr D. Hughes, Market street.—Gwysid Lewis Jones, llongwr, Aberystwyth, i ddangoa paham na thalai tuugat gj-r.haliaeth plentyn anghyfrpithlawn Margaret Braceg^rdle, | Korth Pen'rallt. Ymddangosai Mr J. T. Roberts ar ran yr achwynyddos, a Mr Hamer droa y diffynydd. Ta.flwyd yr achœ anan.- Gwyiwyd Griffith Thomas, gwerthwr Haeth, High street, am werthu Ilaoth wedi ei ddyfrio. Tystiwyd fod llaeth a werthwyd i Mr H. Vaughan Danes, arolygydd dan y Cyngor Sir, yn cynwys 14 y cant o ddwfr. l?rwy?-yd T dilfynydd i 2s tic a'r coatau.— I Cj'hudthvyd M?u-?aret Thomas, Uxbridge q,hii,(l b ladrata par o egidiau ?werth 2s [ lie porthynol i Mri Stead and Simpson, a rhwymwyd lii yn y 6wm o lOp i ddod gerbron paji y byddai galw arni.—Dirwywyd John P. Jones, Baptist street, i 10s yn cynwys y coetau am ladrata dwy iar o Tyddyn Llwyd- yn, a dirwywyd ei wraig i gytfelyb swm am fod yn gyfranog yn y ilailrad.—Dirwywyd J. Elias Williams, Murk Lone, i 2s 6c a'r costau am drespasu ar dir Pencock mewn ymchwil am helwriaeth. Erlynwyd gan Mr R. Gordon Roberts.

[ PWLLHELI I ANRHEGIT PLANT lR YSGOL.- Rhoddodd Mr H. T. Hughes, grocer, Penlan street, aurafalau i holt blant ysgol Troedyr- allt, c7n i'r ?gol dori i fyny am y gwyliau. YM?A?AD MISS TAd.OR, B.A.- Y mue Taylor, B.A., prif athrawes yr Ysgol Sirol, wedi ein gadaol. Bu yn ddofn- yddiol iawn ynia yn ystod ei hirosiad, a llanwodd y swyibl o'lywydil CymdeithasLen- yddol Ala roau gyda gallu a deheurwydd mawr. SAVONAROLA.—Y'n Nghymdeithas Ala ronil, darllenodd Mrs D. H. Williams, B.A., bapyr ar "Savonarola." Gwnaed sylwadau gan Mri D. H. Williams, B.A. (yn y gadair), G. Titterton, A Ivor Parry, T. J. Davies, a Maurice Jones. WEDI DEllBYN YR ALWAD.—Y mae'r Parch E. Myrddin Jones wedi derbyn yr alwail a anfonwyd ato i ddyfod yn fugail i elwys Saesneig Ala road. Bydd yn dechreu ar ei waith yn mhen y tri mis. MARWOLAETH MR PICKERING.— Yn dra sydvn, bu firw Mr Pickering, Foun- dry, ar y 26ain cynfisol, yn (jtj mlwydil oed. Yr oedd yn enedigol o Coedpoeth. Peiriar- ydd oedd wrth ei alwedigaetli, a bu yn Por- tugal am flynyddoedd, a thua 1876 daeth Mr ;t Mrs Pickering i fyw yma, a chyehwynodd efe y foundry oedd ganddo, a bu yn dra llwyddianus. Bu Ntri Pickering farw rai blynyddau vii ol, ar ol bod yn wraig dcia a gofalus. Ycliydig o fisoedd yn ol ymbriod- udd Mr Pickering yr ail waith a Miss Jones. ilti yr ymadawedig yn gefn mawr i'r achos Wesieyaiild Cymreig, ac hefyd i'r achos Wes- leyaidd Saesneg ag oedd yma flynyddoedd yn ,P. Cymerodd y gladdodigaeth le diiydd Tail. CYXGHERDD CYSI' GREDIG.s os Sul y Xaiiolig, cynhaliwyd ejmgherdd cysegredig yn Tarsas, dan lywyddiaeth Mr John Row- lands. Datganwyd gan M'ss L. E,imes, Misses A. E. Jones, A. Quicke, 11. Roberts, Jeimett Roberts, Master O. Jones, Mr Hugh Lunt, a Mr John Jones. Adrodilwyd darnnu cvmwys gan Misses Laura Williams ti J. Davies, Mri J. E. Hughes, Ch. Row- lands, a John Roberts. Miss Pritchard gyfeiliai. Trefnwyd y cyfarfod gaii Mr John Jones, argrai!Ylld.

DYFFRYfc ARDUDWY I CYI,CHWYL LEXYDDOL. Cynhal- iwyd ddydd Litin, y 20rin o Ragfyr. Yn ngbyfarfod y prydnawn y llywydd oedd Mr John Davies (Glanymorfa) a'r arweinydd Mr Ellis Pugh (Talfardd), Abordyfi.-Agor- ivyd y cyfarfod gyda chan gan blant vsgol y bwrdd, "Ar Urn y mor.lna cafwyd an- erchiad byr gan 7 Ilyw),dd.-Beiriiiadaeth y llawj'sgrifau, 1, E. S. Jones; 2, Lizzie Lewis; 3, Robert Griffith.Datgunu y don "Eirian" gan rai dan naw oed, 1, Annie Gwladys Evans: 2, Meredith Jones a D. Davies yn gyfartal.—Adroddiad i rai dsin 12 oied, 1, M. A. Roberts; 2, G. M. Lewis; 3, Kattie James.—Fnawd "Llwyn Onn" i rai dan 12 oed, 1, David Jones; 2, Willie Griffith, Aber- iiiaw.-Mapititi (Iwerddon), 1, Robert Wynne; 2, D..Tones.—Adrixld unrbyw aid- nod o Salm 104, Hannah L. Owen.—Cor o blant, "Tylwyth Teg," Plant yr Ysgol, dan arweinind Mr R. Hobcrt., A.C.-C)-fioitbu or y pryd gan rai dan 16 oed, Annie Jones, King's Mill.—Datganu demvwd, "Gadewch i blant bychain," Maggie Williams a W. Griffith, Abermaw.—Englynion i'r Ysgol Sabbothol, Ieuan lonawr.—I'nawd, "Tejuad y D)'dd," 1, Maggie Williams, Abermaw; j, Winnie Jones, Carleg.—Arhcliad ysgrif- enedig (Hanes Dafydd) i ra.i dan 16 oed, Miss Annie Jones.—Triawd i blant dan 16 oed, "Codiad yr ehedydd," Willie Griffith a'i barti.—Clytio gwlanen, 1, Laura Roberto; 2, Jennie Lewis.-Englyn i "Swn." Ieuan lonawr.—Pedwarawd, "Sanctaidd yw ein I H.u-?!?-dd Dduw," Mr Robert Jones, Car- le" a'i "barti.—Arholiad ysurifenedi? i rai dan 21 oed, "Athroniaeth trefn iacbawdwr- iaeth," 1, L. M. Davies, Glanymorfa; 2-,I E. J. Williams, Hendreilian.—^Cystadleu- aeth v corau mpihion, "On the ramparts." Ymgeisiudd dau ger, sef Oo?au Male. Y o:ce I Choir a Dyffryn Male Voice Choir. Goreu, Dynryn Choir, dan arweiniad Mr Humphrey !I WtUMn?, Sea View.—Yn ngbyiaffod yr hwvr y llvwydd oedd Mr M. Jones, Shop ( Isaf, a'r arweinydd Talfardd. W edi anerch- j iad gan Ieuan lonawr a'r llvwydd, aed yn mllien yn y drefn a ganlyn:—Traethodau, | "Pw\'sigrwydd tymor ieuenctyd,' 1. G. B. .Tones; 2, Edward Morgan; 3, William Evans.—Cyllell bapur, Mr. William Thomas, Brynbaeh.—-1 nawd tenor, Air Evan Jones, C.u-leg.—Adroddiad i rai dros 12 oed, 1, Ieuan Ic-nawr; 2, It. W ynne 3, Linned Lewis.—Sawdl hosan, 1, Lizyio Jones; 2, Maggie Jones.—Ciirau plant, "Ty ar y graig," cor dan arweiniad Miss Annie Jones, gyda mawr gymeradwyaeth.—Can gan Mr Humphrey W illiair.s.—Traethodau i ferch- j ed, "Llo a nwaith chwiorydd yn nglyn a cbrefydd," liss Mary J. Williams, Cric- oietb.—I'nawd soprano, "Y penill adrodilai fv Ills. S:ii-,tli (-riffitli.Diirliiii, 1, Hugh Pugh; 2, Robert Wynne.—Gwnio calico, 1, Lizzie Thomas; 2, E. S. Jones.— Datganu v tonau "Llangristiolus" a "Father- hnll." parti o 12 dan arweiniad Mr D. Janes, King's Mill.—Cylieithiadiiu o'r SaeKneg i'r Gvmraeg," Miss L. M. Davies, Glanymorfa. —Cvfanseddi ton Mr .1rhn Jones, Towyxu— rnawd baritone, "Merch y Cadben," Mr Evan Jones.—Dt*g o gwestiynau ar Demtiad Crist, 1, Mr W. M. Williams: 2, Mr J. G. Jones.—Cor o fcrched, "Clvchau Aberilyfi," cor dan arweinuid Mr R. Jones, Carleg. Ffug chwedl, seiledig a un o draddodiadau Dyffrvn Ardudwv, Mr Robert Jones, Ler- p-I, a Mr J. G: Jones, Abermaw, yn gyf- artnl.- Y prif gystadleuaeth gorawl, "0 na bawn i'n adervn cain," cor dan arweiniad Mr Humphrey WinÎAm. Traethodan, "Prif etwyddcrion Protestaniaetli," .r J.G. Jones, Abernlllw.-Y beirniad cerddorol oed,1 Mr J. L. Owen, I.S.M., Tanygrisiau, a'r cyfeilydd, Mr R. Roberts, A.C., Dyffryn.

MAESGLAS EBEXEZER.—Cynhaliodd eglwys Maes- glas ei chvfarfod pregethu blynyddol ddydd- iau Sul a LJun, pryd y prcgethwyd gan y Parchn Hugh Davies, Abererch H. P. Tho- mas, Birkenhead a J. D. Williams, Fflint.

FFESTINIOG a'r CYFFILlAU. RHODD I'R DDARLLENFA. Hyder- wn y bydd i esiampl Dr Roberts, Y.H., lits- waenydd, gael ei ddilyn gan ereill sydd yn &M i gynorthwyo, er cael Dyfrgell deilwng o'r Ue. URDD Y RECHABIAID. Bu Pabell Diphwys yn dowis ei moddyg, at y flwyddyn nesaf, a phonodwyd Dr R. 1). Evans, Llys Meddyg. Mae golwg lewyrchus iawn ar y gyfrinfa hon. Yr un modd edryoha Pabell y Manod. Dr. Jones ddewiswyd yno. GWAELEDD. Drwg goriym glywed am i fifioehyd Mr Roberts, Dolawel, yn ystcd i gwyliau'r Nailolig, yr hyn fit yn achos o'i absenoldeb i lywyddu yn yr Eisteddfod. Da genym glywed fod Dr. Jones yn grnddoll wella. Eiddunwn i'r ddau lwyr !,f,'ri.,l buan. SYMUDIAD YR AROLYGYDD MOR- GAN.—Mao cryn siarad yn yr orilal olier- wydd fod yr arolygydd poblogaidd yn cael ei symud. Fel y gwyddis, miie Mr Morgan yn Ymneillduwr cydwybodol a goleuodig, ac yn ddirwe.st\vr aiddgar a ffyddlon. GW VWO I'R BEDD.-Fol liii dyner pan yn dochreu bron ar fywyd o watanaetli cy- hoeildus fel athrawes drwyddedig, cwymp- odd Miss Claudia Owen, Highgate Cottage, i'r bedd yr wythnos ddiweddaf, pan nad ootid ond 27 lulwydd ood. Cydymdeimlir a'r teul" traliodus, a bydd yn chwith gan bawb a'i hadwaenent na chant weled oi gWYDeb eto ar y ddaear. HUNANLADDIAD. Ddydd Mercher gwnaed ymehwiliad i achos marwolaeth Ellis Williams, Trawsfynydd, o flaen Mr R. O. Jones a deuddeg o reithwyr, i'r rhai yr oedd Mr Robert Hughes, cigydd, yn flaonor. Tystiwyd gan Edward Williams, brawd i'r trancedig, mai dyn dibriod ydoedd y trano- I edig, 57 mlwydil ond. Xi chlywodd y tyst ef yn cwyno oherwydil unrlivw drallod, ac ni ddllngGsodd duedil at niweidio ei hun.— Mr D. Jones, Orseddlas, a dystiodd fod y trancedig yn ei wasanaeth ers dwy flynedd. Gwelodd ef yn grogedig wrth ddrws, a chortyn am ei wdclf, mewn adeilad ar y ffenn. Dyn tawel oedd, ond heb fod yn liD o ysbrydoedd isel. Yr oedd yn ddyn cwbl eobr. Dychwelwyd rheithfarn o "Farwol- aeth trwy hiinanliiddiad tra mewn cyflwr o orphwylledd." Y ( I i i, i,.JTHASAU.-Yn Etige(li, mi I or y cyfarfod oedd "A ydyw Ffestiniog yn llo y dylid sicrhau ynad cytlogedig P" Agorwyd gan Mri H. E. Jones, Ma.nod House, a Lewis Richards, Cefnpanwl. Cymerwyd rhan yn mhellach gan amry". o'r aelodau.— Yn IIyf- rydfa. cjifwyd ton gan barti Mr J. Ellis, Llys .'fep^d. Y'na cafwyd rhydd-ymddiddan ar "Rwymedigacth aelodau eglwysig i fynychu moddion wythnosol yr eglwys," gan aniryw o'r aelodau. Cystadleuaeth ar y don "Lla.n- idloes," goreu, parti Mr John Ellis. Y beirniaid' oeddynt Atri W. R. Thomas a W. 0. Thomas.—i'n Methesda treuliwvd y nos- on i ganu carolau gan barti Mr E. R. Jones, a pharti Mr J. LI. Humphreys; unawdau, gan Miss<'s Maggie Jones, a J. Ll. Hum- phreys. Cafwyd anerchiadau gan y llyw- ydd, y Parch. D. Hoskins, a Mr J. Jones, C-ieclyti, ac adroddiadau giin Mri H. E. Hughes a Robert Morris.—Yn Nhrefeini hefyd buwyd yn ciisu carolau, dan lywydd- iaeth Mr D. Jones, Summer Hill. Crmer- wyd rhan gan amryw bartion, dan arweiniad Mri D. E. Jones, Tanygrisiau; David Hc- berts, a D. H. Jones. ( ymer'.vyd yr unawd- au gan Miss Hannah Jones, Mri W. Jones, John H. Jones, Bethesda. Cafwyd adrodd- iadau gan Misses Bloawen Jones, Ellen I Roberts, a Lizzie Roberts, Trefeini. EISTEDDFOD Y NADOLIG.—Llithrodd camgytnemid r^'wiodd■ i'n hadrodd,uid o'r Eisteddfotl. Nid dcrnyn y brif gystad'.eu- aeth ydoedd yr anthem, "Mor hawddgar yw dy bebyll," ond dernyn yr ail gystadleuaeth, vn mha un y bu cor Bcthania (dan arwein- iad Mr Richard M. Jones) yn fuddugol, a chor Bowvdd (dan arweiniad Mr Edward Thomas) yn dilyn. Y brif gystndleuaeth ydoedd ar v dernyn, "Arglwydd, ?;rand(,' i?teplieii?, gwobr 8p 8s, ? thlws aur i'r ar- weinvdd; a 4p 4s yn ail wobr. EniUwyd y wobr ?Titaf ?a)i ?or Hrynbo?ttd (dan ar- ? weiniad Mr W. Davies), a'r ail fan gor Jeru- salem (dan arweiniad Mr E. E. Jones). Cor plant Talywacnydd (dan arweiniad Mr G. Davies (Dulyn) a farnwyd yn oreu o ddigon, ond wedi i'r beirniad roddi ei ddyfarniad, protest iwyd yn erbyn y cor am Had oedd yr arweinydd yn perthyn i'r un gj-nulleidfa a'r plant. Gresyn i'r pwyllgor cddA y fath afreoleicld-dra; dylasai y protest gael ei roddi cyn iddynt ganu, ac nid wedi lddynt gael eu cyhoeddi yn oreu. Canmolir y beirn- iad cerddorol, Mr W. T. Samuel, yn ddi- eithriad, a Phedrog-, am oi ddull dirodres a dehc-uig o gario pet ban yn mlaen. Daw Miss Owen i mewn am ran o'r ganinoliaeth fel eyfeilyddes yr Eisteddfod, a Mr W. J. Wil- liams yn enwodig, oblegid arno ef yn benaf, fel ysgrifenydd, y gorohwys llwyddiant yr E;stetldfc-d.

I MINFFORDD. IIi os Fercher, cynhaliwyd cyfarfod adlon- iadol rhagorol yn yfgoldy y Methodistiaid Calfinaidd, o dan arweiniad Mr W. Jones, gcraaf-feistr. Cymerwyd rhan ynddo mewii I datganu gan Llew Dogan, Ffestiniog; Mr David Roberts, Penrhyn, partiau o dan ar- weiniad Mri C. R. Beresford ac Elninezer Morris; a phlant y Band of Hope. Adrodd- wyd gan Miss Mary Gritfith, J. M. Pierce, a John E. Williams, Penrhyn; a chaed dadl hwyliog ar "Ddewis gwraig," gan Mri lor- werth ac Ebenezsr Morris. Dnngoswyd y "Gramophone" gan Mr J. W. Pritchard, Porthmadog, a chaed prawfion o gywrein- rwydd yr offeryn rhyfoddol hwnw. Yr oeddI yr ysgoldy eang wedi ei gorlenwi,

LLVV YDDIANT.—Da genym hysbysu anti lwyddiant y ddau frawd Mri S. W. Jones ac R. W. Jones, yn Eisteddfod Colwyn Bay y Nadolig. Bu Sir S. W. Jones yn fuddugol ar vr unawd tenor, a Mr R. W. Jones ar yr unawd baritone; a buont hefyd yn fuddugol yn nghystadleuaeth (leuawd. Allan o ddeg o ymgeiswyr a ddactli i'r llwyfan i ynigeisio am V gwpan arian nr yr her-unawd, Mr S. W. Jones oedd y buddugol. Gallwn ddweyd fod v ddau frawd hyn yn anrhydedd i'n dytf- ryn fel datgauwyr. CYiMDlilTHAS POBL IEUAINC SOAR. —Nos Fawrth, ciifwyd papyr rhagorol gan Glynllyfnwy ar "Tudno a Dowi liavhesp." Siajradwyd yn mhellach gan y Parchn W. Griffith, R. W. Jones, a Croesfryn, gan ba rai y cafwyd sylwailau da a phwrpasol. Di- olchodd y gymdeithas yn wresog i Glyn am ei bapyr. Cymerwyd y gadair gan Mr 0. W. Jones. CYMDEITHAS LEXYDDOL BETHEL. —Xos Fercher, cynhaliwyd cyfarfod amryw- iaethol yn nglyn a'r gymdeithas uchod, dan lywyddiaeth yr is-gadeirydd, Mr W. Parry, Board School* Cymerwyd rhan ynddo mewn canu ac adrodd gan Miss Jennie Powell, Mri Griffith J. Jones, T. 0. Jones, Evan John Powell, William Parry, J. Morris Hughes. Cafwyd dwy gystadleuaeth vn ystod cyf- arfod. Cvfeiliwvd gan Mr T. T. Powell. YR EISTEDDFOD. Cynhaliwyd Eis- teddfod Gadeiriol Teir.lwjT Da Penygrces ddydd Llun yn y neuadd drefol. Y llywydd vu ughyfarfod y boreu oedd C'auben G. B. Thomas, Caernarfon, ac arweinid gan Llifon. Dyfarnwyd gwobrwyon fel y canlyn:—I n- rhyw unawd, i rai heb enill fv-y na thair gwaith, R. J. Jones, Rhostiyfan; traethawd (i ferched), Jlrs Roberts, Post office, Peny- groes; adrodd (i rai dan 11 oed), 1, Owen Williams, Baptist street; 2, G. R. William*, Talysarn. Atebion ar "Ddaeareg," J. Hugh Roberts, Penygroes; unawd soprano, Mrs Henderson Jones adrodd (i rai dan 18 oed, Richie Hughes, Crossing llwv bren, Morris Roberts, Garn; corau plant, Cor Tan'rallt. Testyn y gadair, pryddest i'r diweddar Barch R. Jones, Llanllyfni. Gcreu, Brvfdir. Cadeiriwyil Llj-fnwy yn ei le. Cymerwyd rhan yn y cadeirio gan y rhai canlynol: Cadfan, Llifon, Anant, R. William, Glyn- llyfnwy, Llew Soch, Trebor lonawr, Parch R. W. Jones, Ap Eos Jlon, Telynores Arfon, a'r Parch J. J. Williams. Canwyd can y cadeirio gan Telynores Arfcn ac Ap Eos Men. —Llywydd cyfarfod y prydnawn oedd Mr J. .J. Evans; arweinydd, Cadfan. Gwobrwy- wycl fel y canlyn Par liosmau 1, Mar- garet Roberts, Garn 2, C. Evans, LlnD- dwTog, ac Elizabeth Griffiths, ppnygr JP;; unawd tenor, J. H. Jones, Groeslon. Ad- rodd 1, H. M. Jones, Penygroes 2, Kate Griffiths, Fotircrcsses. Unrbyw gelfy ldyd- waitli er cof am W. E. Gladstone, C. E. Wil- liams, Cae Mawr; dc-uawd, H .H. Jones, Waenfaivr, t H. J. Roberts, Llanrug; cv-dt, Emily Griffiths, Pneygroes; tea cosy Mary M. Hughes, Penygroes; chwe' pemll i'r "Meddwyn Diwygiedig," Abbey Wil.nnis, Bettwsycoed prif draethawd, Pa,h J. roc,? tic si i i Williams, Penygroes; tic si:!u gwyn, Ta- bitba Roberts, Peny?oes; erysius, M?'- Jcnca. Tan'raUt; corau meibim Lor M(;b- ion Moeltryfan.—Y'n mhell cyn arn-er ilceh- reu cyfarfod yr hwyr, yr oedd y ne iadd yn orlawn, a methodd amryw n chael n-yinmad i mewn. Cymerwyd y gadair gan Dr H. Jones Roberts, Y.H., ac arweiniwyd gan Gwynedd. Ar 01 cael anerclnal gan y lIy, mi, datganwyd gyda'r tanau gai: T(J).Hn.s Arfon, Llyfnwy, ac Ap Eos Mon, ae aeih- pwyd yn mlaen i wobrwyo a t'nrhyw ddadl, Kate Griffitn-. a Mary Gri- ffiths, Fourcrosses, Pwllhen; marwn.id i'r diweddar Thomas Roberts, Porkshop, Bryf- dir; englyn, "Awgrvm," Croesfryn, Peny- groes; unawd baritone neu bass, J. O. Morris Penisa'rwaen.; adrodd, "Morfa Rhuddlan," Gwhulys Hughes, Dinorwie; ffram darlun, G. Lewis, Penygroes; tail' torch geirch, Ann Jones, Tan'raHt unawd baritone neu bass, Mr J. O. Morris, Pneisa'r- WReD. Beirniad y gerddoriaeth oedd Mr D. 't f ,,ic l i v ii n ot h Tro(l(l yr (? i s- Lloyd Evans, Jilachynfleth. Trcdd yr eis- teddfod allan yn llwyddiant mawr ac y mae hyny i raddau helaeth i'w briodoli i weithgar- wch y ddau ysgrifenydd, Llyfnwy a Mr Owen W. Jones.

4* 4* i E?0,  41* ( MILD :t + IN IN  i BLUE ji 5EE J SEE THAT YOU GET ? ? \?'?'??-       \p^^ aadTiaSy/ '0" -=4 .L ???. .¡.j. ,'+i,. >It .t.¡t.;i.¡:¡.l.i-4-'¡'¡; '¡'¡';¡'¡Io.;¡:vi..¡;¡..¡.¡"v¡;¡-t.¡;¡<.¡,¡,, ,¡,,4,i;,{'l-¡'i"{"'w¡.f t

) PENMACHNO. CYFARFOD ÚLÜ'i" u)VOL.-Dydd Llun, Rhagfyr 26ain, cynhaliwyd cyfarfod arferol y Methodistiaid yn y lie uchod. Cynhelir y cyfarfodydd hyn bellach ers dros i chwar- ter canrif, a da iawn genym allu dyweyd fod v cyfarfod diweddaf hwn yn 11-awn mor llu- osog, os nad mwy felly, na'r un a gynhal- iwyd erioed. Declireuwyd cyfarfod y pryd- nawn am un o'r gloch, don lywyddiaeth Mr Cadwalaifr Jones, Hafod-y-fraith, ac ar- weiniad y Parch T. M. Junes (Gwenallt). Wedi cael anerchiad hynod bwrpiusol gan y liywydd, ac anerchiadau gan y beirdd, aod yn mhwn i v. obrwyo yr ymgeiswyr fel y can- f,n:-Am ddysgu a'Uin c7inyn, 1, Annie ?l? il,ii, BronlUn; 2, John Lloyd, Cwm road; 3, Llewelyn Owen, Wesley street; Mvfi Roberts, a Liz.e Evan* Bronllan. Dysgu allan y bennod gyntaf o .)riau olaf Iesu Grist," 1, Bertie Griffith, Pills Isaf; 2, David O. Jones, Llewelyn street; 3, Owen Jones, Hafod-y-fraith; 4, John Roberts, Bwlchymaen. Dysgu allan Psalm 19, 1, Kato E. Jones, Ebenezer; ac Olwen Jones, Bron Dderw; 2, Robert Evans, Bron Ihn; a Hannah G. Jones, Ebenezer; 3, John Roberts, Bwlchymaen a Margaret Ann Evans, Pitiityffynnon; 4, Maggie Lloyd Jones, Bronllan; D. Price Williams, Bodgwynedd; ac Evan Roberts, liryn Tirion. l'nawtl, "Y Milwr Bach," Winifred Owen, Newgate 2, Miriam Owen, Wesley street; 3, John H. Thomas, Dol- gechyn; 4, Jennet Jones, Llys Ifor. Ebys- grifiaeth (dictation), 1, Gwiljym Gordon Evans, Post Office, CWIn; 2, John Griffith Jones, Bronllan; a D. O. Jones, Llewelyn street; 3, Bertie Griffith. Cystadleuaeth corau plant, corau John Ellis Jones, Glas- gwni road, a D#.viil 0. Jones, Llewelyn street, yn gyfartal oreu. Arholiad ar luvues lesu Grist, 1, Miriam Owen 2, O. Jones, Hafod-y-fraith; 3, Ellen .Jane Evans, Bron- llan. Am y pedwar penill ar "Y dyn bach" (i rai dan 20 mlwydil oed), 1, John Griffith Evans, Post Office, Cwm; 2, 1\ Lloyd Jones, Talybont. Deuawd, 1, LizÚo Kate Evans, Birmingham House, a Mary Ellen Evans, John street. Chwareu ar yr harmonium, 1, Jane Jones, Bettwsycoed; 2, Liz?ic ]?at?? Evans, ac !for Wyn Evans, GUinpwll. Ar- holiad ar hanes Iesu Grist (i rai dan 16 oed), 1, John E. Jones; 2, Selina Evans, a Jennie Llcyd Jones. Adroddiad, "Amen," 1, Mir- iam Owen 2, David O. Jones. Traethawd ar "Hanes ymweliadau angelion yn y Beibl" (dan 20 oed), 1, Lizzie K. Evans; 2, W. Griffith Evans. Arholiadau cerddorol (dan 13 oed), 1, David O. Jones; 2, Selina Evans; 3, O. Wynne Richards ac Elizabeth Ellen Richards; 4, .riam Owen; eto i rai dan IS oed, Lizzie K. Evans; 2, W. Griffith Evans. Arholiad ar Efengyl Marc (dan 20 oed), 1, Mary Jones, Bronllan 2, W. Griffith Evans, 3, Lizzie Kate Evans. Cyfieithu, Lizzie K. Evans; 2, Grace Jones, Cwm. Penillion cdfadriadhol i'r ddiweddar Miss Ann Tho- 111,1- Glanpwll, 1, Glan Machno. Cystadl1- euaeth seindyrf, "Edwinston." en yn un ddaeth yn mlaen, sef seindorf Dolwyddelen, a dyfarnwyd yn deilwng o'r wobr. Llyw- yddwyd cyfarfod yr hwyr gan y Parch T. 0. Jor.es, Ysbytty Ifan, ac arweiniwyd gan Bryfdir. Ar ol anerchiad rhagorol gan y llY\\1'dd, a lluaws 0 anerchiadau hwyliog gan y beirdd, aed yn mlaen i wobrwyo yn y drefn ganlYl!ol: -Tnawd tenor, "Merch y Cadben," Mr R. E. Roberts, Machno ter- race, Cwm. Traethawd, '•Rhagoriaeth gwybodaeth Ysgrythyrol ar bob gwybodaeth arall" (i r;i.i dan 28 od), Lizzie K. Williams, llemlro Heuse. Gramadegu, Mr David Morris, Dcugoed. Penillion, "Y Winliim," fri Lewis Richards, Hafod-y-lltn, a, David Morris, yn gydradd 2, Mr J. O. Jones (Hvf- reithon). C'hwareu ar y berdoneg, Mr R. Joni\s Williams, Plas rehaf. rnltwd sop- rano, "Gwlad fv mebyd," :\1r.> Brookes. Traethawd, "Gwersi ymddiddan Crist a'r wraig o Samaria," Lizzie K. Williams, Hen- dre House: 2, Lizzie? Evans. Deuawd, goreu, illri R. E. Roberts a. Thomas Roberts, Gorlan. Englyn beetdargraph i William, n::ib Mr Thomas Jones, Cwm, goreu, Dewi Machno. CYfansoddi (bdl, 1, Ir C'adwal- adr Jones, 2, tri Robert Daniel Owen, Cwm; a ( adaaladr Jones, .John street, yn gydradd. Adroddiad goreu, Mr David Morris, Bugoed. Deugain llinell yn y mesuran caethion ar "Daeth jt awr," goreu, Air David Morris (gwobr, tlws aur prydferth). Pedwarawd, goreu, Ilrs Brookes, Lizzie Kate Evans, fri Thomas Williams, ac R. D. Owen. I'nawd baritone, Mr Thomas Roberts, Gorian. Penillion noffadwriaethal am y diweddar Air D. Wil- liams, Llanerchigwynion, cydradd oreu, Mr Lewis Richards, a "Hiraethus" (hebiti," i'w enw). Englyn, "Gair," goreu, Dewi Glan Teifi, Oiernarfon. Traethawd, Mr Robert Jones (Migneint), Newgate. Cytiidleii- [ aeth parti, leg mewn nifer, "Wells," ac 1;Y' Nefoedd," oren, parti Mr Richard Roberts, Do 19ochyn. Reirniad y gerddoriaeth yd- oedd Air D. W. LewIs, Brynaman. Ysgrif- enydd yr wyl eleni j-doedd Mr J. G. Evans, -e, Cwm.

Penmorf* Y Nadolig cynhaliodd yr Anibynwyr yn y lie iieliod en cyfarfod pregethu blynyddol. Gwasanaethwyd gan y Parchn R. Ree" Allt- wen, R. Gwvlfa Roberts,, ne R. Roberts, y Rhos. Cafwyd rvrddau da n phoblogaidd. —Gohebydd.

PENRKYNOKUDRABTJ^^ YR YSGOL DDYDDIOL.—Y mae ad- roddiad arholwyr yr ysgolion wedi cyrhaedd, a dengys fod yr ysgol Gymraeg o dan ofal Mr Rowlands, ac ysgol y babanod, o dan ofal Miss Davies, wedi pasio yn anrhydeddus, ac wedi enill y grants uchaf. Llongyfarchwn yr oil ar eu llwyddiant. CYFARFOD LLENYDDOL XAZAR- ETH.—Cynhaliwyd y gylchwyl hon nell Sad- wrn a nos Lur. Liywydd wyd gan Mr W. Jones, Y.H., a Dr Jones, Penrhyn, ac ar- weiniwyd an y Parch Tecwyn Parry, Llan- heris. Dyfarnwyd y prif wobrwyon fe.1 y canlyn: -Unawoou tenor, Niri David Morris, Trnwsfynydd; Moses Jones, Penrhyn. Cu- awd bass, Mr Wm. Edwards, Penrhyn. Her- unawd, Mr Richard Jones, Llanfrothen. Unawd soprano, L'inos Moelwyn. Cor I,Ianfro,tlion a gipiodd y lla..ryf yn nghys- tadleuaeth v corau moibion, a clifir yr Aber- nww enillodd yn y brif cysta lleuaeth gor- awl. Traethodau, Mri W. Williams, Pen- rhvn; ac Ebenezer Morrie, Minffordd. Ad- roddiadau Miss Adams, Abermaw; ac E. Morris, Minffordd. Dadganwyd amryw ganeuon swvnol gan Miss Maggie Rowlands, Llanelli, a chyfoiiiwyd yn fedrus gan Miss May Roberts, Towyi:. Rhoddodd y Kurn- iail cerddorol, Mr D. Evans, Mus. Bac., bob boddlonrwydil eleni eto.

Bwrdd Gwarchemwaia pw IInel DYTDD MERCHER.—Mr. J. T. Jones, cad- eirydd Mr. J. T. Rees, is-gadeirydd. COFTO'R TLAWD.-Rhinodl y Cadeir- ydd, Mrs, Miss, a Master Watkin, Muriau, Mr a Mrs Robyns Owen, Mrs Shelmenline, Haulfiyn, Mr a Mrs Williams, White Horse Cottage, a Mr Williams, Shop Goch, ddan- teithion, &c.. i holl ddeiliaid y IV. AR OL.—Enwodil Mr Owen Evans,Broom Hall, amryw o blwy" fi ag oeildynt ar ol gyda thalu'r galwadau. Pasiwyd i gymeryd cwts cYfrcithiot yn eu berbyn os na tbalent cyn pen yr wythnos. ?RLERAt"? XEWYDDIOX BUCH- FRECHI'.—Derbyniodd Dr. Rowland- Llanaelhaiaru, a i)r. Roberts, Talarfor, y telerau hyn.—Dr. Hunter Hughes, yr hwn oedd wedi bod yn swyddog buchfrechu am 41ain mlynedd a ddywedodd nad oedd y telerau yn deg at y swyddegion meddygoi. Rboildcdil rhai ffeithiau pwysig o flaen y Bwrdd. Yr oedd gyfraith newydd wedi gwneyd i ffwrdd a'r gorsafoedd buchfrechu arferol, pit rai oeddynt be b amser yn cael t'u cnilw yn I. a chymwys at y gwaith. Dan y drefn newydd, rhaid fyddai i'r swyddog fyned i'r tai at y plant i'w buchfrechu. Yr oedd ef (Dr. Hughes) yn barod i dderbyn tolerau Undeb Ffestiniog.—Glynwyd wrth y telerau cynvgiedig gan y Bwrdd hwn.

"Y GEXIXEX": Cylchgrawn Cenedl- aethol. Ysgrifenir iddo gan oreugwyr llen- yddol Cymru, o bob enwad a phlaid yn ddi- wahnniaeth. Addefir gan brif adolygwyr r Wasc nad oes dim rhagorach yn dyfod allan yn Seisneg, er fod tuedd mewn rhai o'n cen- edl i gefnogi llenyddiaeth Seisnig ar draul esgeuluso un eu gwlad eu hunain. Na oed- er i roi archeb am v cyhoeddiad i ryw lyfr- werfhwr neu ddosbarthwr llyfrau: o herwydd, yn ol pob argoel, bydd galw mawr m rifyn lonawr nesaf.