Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

11 articles on this Page

GYRFATt WYTHNOS.

Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share

GYRFATt WYTHNOS. MR ELLIS, A.S., AT YR EN WADAIT. I Adwuenir Mr Thomas Edward Ellis yn mysg ei gydwladwyr fel gwr o graffder ar- benig, gwr o ddoethineb addfed, a gwr sydd yn llawn hyd yr ymylon o gariad at Gvmrll a'i phobl, heb eithro gwreng na boneddig; ac yn deall, cystal a neb pwy bynag, pa beth a ddylai Cymru wneyd yn ngwyneb gofyn- ion ei hamseroedd. Y dydd 6'T blaen bu Mr Ellis yn ajierch Cymdeithai) Gweinidog- ion Ymneillduol y Bermo ar ysbryd undeb eglwrsig a chrefj'ddol. Y mae'r anerch- iad drwyddo draw yn air ™ ei amser, ac yn fyw o deyrngarwch i grefydd Cymru. Neges ydyw at yr holl weinidogion a blaenoriaid, ■eglwvsi a chynadleddau i roddi eu holl fryd ar feithrin undeb cryf llydan rhwng yr en- wadau yn mhob cwr o'r wlad. T. n ffordd I at 1?-yddo felly yw ymgroesi rhag rhoddi pwys a galw sylw ei v7i? at y pethau "bychain sdd yn ein hysgaru ac yn ein cadw ar wahan. Ymochel, er esiampl rhag ys- grifenti ar faterion mor ddifudd a cwestiynau cyffelyb i Paham yr wyf yn Fethodist, Bed- yddwr, Eglwyswr, a'r eyffelyb." ) YR EGLWYSI RHYDDTON AT GWRTH- WDiEBWYR. Aeth Mr Ellis rhagddo i ddarlunio nerth, drlanwad, cyfoeth, profiad, a graddohaeth swyddau, a ilvwodraeth yr Eglwys "Babaidd a'r Eglwvs AVladol. Y mae gan y flaenaf, ebe fl", ddwy ganrif ar bymtheg o brofiad, medr digyffelyb i lwyddo yn holl gylthoedd cymdeithas. Gwna ei gwaith pwysieaf yn ddirgelaidd fel lleidr yn y nos. Ac am yr ail sefydliad, y mae giuiddi hithau egriion a dvlanwad anfesurol y tu cefn. Ymae ei dvlanwad yn y Adau Dy y Senwld, yn yr hen olion, yr ysgolion uchaf a'r ysgdl- ion elfenol yn aruthrol, ac y mae ganddi"bum I miliwn o waddol blynyddol at ei gwasanaeth. Yn ngwyneb nerth a "dylanwad dwy gorpbor- iaeth fellv-dw-y eglwTs sydd a'u bryd ar orchfygu Ymneillduiueth, dywc<lai Mr Ellis y rhaid fod Eglwysi Rhyddion Cymrn a Lloe^r yn dioddef oddiwrth hurtrwydd ane^gusocl- ol pan yn gweithio ar wahan ac yn meithrin eiddigedd at eu gilydd. Am hyny gwasgai ar bob Ymneillduwr synwyrol gwladgar y dymunoldeb o ddefnydffio pob rhyw gyfle | i fagu ysbryd unol, serchog a hunan-ymwad- el. Hydprun nad a ei eiriau amserol yn ofer, eithr y gwTandewir arnjTit ac y dodir hwy mewn ymarferiad diyniaros. BRESIN YR HOLL GASGLIADATT. BRENIN "R ROLL GA-, Brodor o ba wlatl oedd v casgliad cyn- taf ? Byd y1D1} ni hryddodd neb i ael hyd i'r direelwch; Ond mal yr Iuddewon y mae epil vr un casgliad hwnw wedi ymledu i bob gwla'd dan haul. Y mae yn hyshvs hefvd fod llawer llun a Uiw ohonynt, lvblaw fod rhai yn fychain bach ac ereill yn wir an- rhydoddus eu maintioli. Ond er yr holl le mawr sydd i gasglia'lau cred a phaganiaeth, ni cKlybuwyd am fretun amynt, os na wybu an o "gasgliadau mawr v Ritos am funudyn o uchtflgiiLs felly. Boed hysbvs gan hyny fod yn nghroth yr ugeinfed ganrif bethau ■awy nag-a wolodil y byd hyd yma, ac yn tu plith, dypr brenin y ca8g)iadau i fed. En- wad enwog y esleyaid sydd i faetliu'r niuei- iad. Lleygwr aiddirar vw tad svniad. Ar awT hapns, breuddwydiodd Mr R. W. P< rk<, A.S.„ y (lryeMeddwl o gasgln miliwn o bun- an at ddylH-nion enwndol. CJwenwyd vn amheus, a g.slwyd v poth yn nmho,ihl. Ond deil Air Perks i'w fagu yn ffyddiog, ac y mae arwyddion hyw arno. Dydd Llun bu'r bon- eddwr yn y Cyngor Wesleyaidd yn Llun- dain yn egiuro'r crnHun, a mabwyiiiadwyd ef. "Cyn bo hir dygir ef gerbron v Gym- deithasfa, a thybir y rlioddir iddo ei bendith. Gwreiddjn y syniad yw (m,el gan bob aelod < swm o un bunt ac uchod, npu fyned yn gyfrifol am gasglu punt. Arfaethir defn- yddio'r arian i godi Neuadd Wesleyaid gan- alog gwerth 250,000p yn Llundain, deuddeg o neuaddau cyffelyb yn mhrif ddinasoedd y deyrna», alr gweddill at amcsoion cenhadoL RHCFAIX DARGAXFYDDIAD DYDD- I OROL. i Nid oee dim vn ddyogel rhag Hygaid hyn- ¡ afieithwyr gwyddonol yr oes hon. Y dydd arall, daeth ignor larucchi o hyd, fel y tybir, i ddarlun o'r crocshoeliml ar fur o blasder yn murddyn pala-s yr Ymerawdwr Tiberias, yn Rhufain. Braslun ganv ydyw, gan ryw angheffyd law, o'r milwyr, yn y weithred o hoelio ar y pren. Y mae enw pob milwr o dan ei lun mewn llythyrenau Pompeianaidd. Rhufeiniaid ydynt oil. Is- law y darlun y mao arysgrifen yn Lladin yn dechreu gvdar gair Christ us." Nid yw yr nthraw Marucchi we(ii llwyddo i ddehongli vr oil o'r arysgrifen eto, ac ni fyn roddi'r inanylion, gan ei fod ar fedr cyhoeddi y graffito a'r testyn cynted ag y gallo. Nid dyogel cvhoeddi dedfryd fyrbwvil ar y dar- g!Uifj'ddVdr Gull ijixl yn gynjTch Uaw milwr o Griwtion a wasatuwthai air le y benglog ar y pnd; dichon mai ffrwytb dy- fadiad rhvw gredadyn yn mhen canrif nen dtiwy ar ol hyny yw efe. lle y gellid profi fod yr arlun garw yn gynyrch gwr welodd NT olvgfa, anodd dychmygu ei Ijwysigrwydd hanesyddol. I VR YSTORM YN EWROB AC AMERICA. Aeth y gyntof o ystormycld blaen y gwan- wyn heibio, eithr nid cyn gwasgar galanas ar for a thir. Aeth y "Channel Queen" yn ddrvlliau ar draeth ynys Guernsey, ar duedd- au Llydaw. Gadawodd Plymouth oddeutu un ar ddeg nos Lun, ac am bump y boreu tarawodd v Graig Ddu, a suddodd yn diatreg i'r dyfnder. Boddodd dennaw-deuddeg o "lanciau y IÙonod" o Lydaw, baban bach, tri niorwr, y prif-beirianydd, a marsiandwr teithiol. Achubwyd y gwedtlill, eitliv nid cyn eplli pobpeth. Dvchwelai llanciau'r nionod adref wedi bod am bedwar a chwe mis yn Llocgr a Chymrn yn gwerthu yn ol ou harfer. Aeth goleudy Little Crosby, deng milldir o Lerpwl, ar dan yn yr ystorm a llosgodd i'r llmvr. Gan nu ehafwyd y ceidwad a'i deulu, cesglir iddynt fyned yn aberth i'r fflamau. a rhanau o'r America gan ddrycin na bit ei bath er's blynyildau Ltwer. Ymddengys mai yn Nhalaeth New York a Lloegr Newydd y bu y difrod penai. Fel arfer, darfu i eim gad- wyno holl drafnidiiieth y wlad mewn ychydig oriau. Disgynodd pum' troedfedd o hono ar y gwastadedil. Dyoddefodd dinas Bos- ton yn aruthr. Boddodd 35 o bersonau; lladdwyd 200 o toirch ar heolydd; torwyd gwifrau y pellebyr i gyd oil un gwifren deleffon vn unig a ddiangodd er cadw'n fyw y cysylltiad rhwng y ddinas a'r byd. Nid yw nraiylion alanas o gyrion ereill y wlad wedi cyraedd pan ydym yn ysgrifenu. An- odd dychmygu'r golled arianol; tybir fod gwerth miliwn o collodion yn ninas Boston yn unig. AGORIAD Y SENEDD. rieddyw, dydd MawTth, agorwyd y Sen- edd. Dechreuodd y Weinyddiaeth bresenol ar ei gyrfa ganol haf 1895 yr ydym gan hyny yn dechreu ar y bedwaredd Senedd- I dymor. Ychydig o ddim newydd oedd yn cael ei ddisgwyl yn Araith y Frenhines. Yr oedd prif linellau deddfwriaeth y Llywodr- aeth wedi eu cyhoeddi lawer gwaith gan ael- odau'r Weinyddiaeth. Arfaethir estyn vm- reolaeth i'r Iwerddon yn yr ystyr Saesneg i'r gair, hyny yw, Mesur y Llywodraeth Leol, cyffelyb i'r un sydd mewn grym yn Lloegr a Chymru. Helaethir Mesur Llywodraeth I Lleol Seisnig er cael cyfle i ddadblygu awdur- I dod hen festris Utintlain, a chwtogi peth ar awdurdod Cyngor Sir y lie hwnw. Cvmer y fyddin ran helaeth o amser y Senedd; "deisyfir ei Iluosogi. Daeth yn amlwg fod y Weinydd- iaeth yn awyddus am roddi Prifvsgol Babaidd i'r Iwerddon, ond, ac eitlnk) tri lieu bedwar y mae yr oU o'r aelodau Undebol Gwyddelig yn chwyrnu ar y syniad. Nid oedd Cymru n di?g:yl (hm ae vn b. yn disgwyl dim ac yn hyny ni dderbyniodd siomedigaeth. Deallir fod y Llywodraeth 1.I'i Krrfl g, CYVTnø.1 i fvnu hn Tf. nil n n'rh. ?'. ?i'l y Senedd, eto yr oedd yr aelodau preifat arfer yn llawn 81'1 gyda rhybuddion am fesur- au a phenderfyniadau. Dywed yr Araith fod ein teyrnas mewn heddwch a'r Prif Allu- oedd, ac yn prysur oresgyn cymaint ag a ellir o Affrica. ETHOLIADAU YR WYTHNOS. tiu tair ohonynt ddydd Iau. Y gyntaf yn adran Gogledd Marylebone, Llundain. Eth- olaeth trwyadl Doriaidd yw hono fel na bu gwiw gan y Rhyddfrydwyr wneyd cais am y sedd. Dychwelwyd Syr S. Scott yn ddiwrth- ivvnebiad. Ni bu yn enill i'r Llywodraeth nac yn golled i'r blaid wrthwynebol. Yn nghyffiniau Wolverhampton y bu yr ail. Sedd Undebol oedd hon, ac enillwyd hi i'r blaid hono. Saif cyfrifon y bleidlais fel hyn: — Gibbons (U) 4115 Thorne (R) 4004 Mwyafrif 111 Dywedai y "Times" ddeehreu yr wythnos mai brwydr tafarn a chapel oedd hi, a'r dafarn gariodd y dydd. Cvmerodd un digwyddiad le yn nglyn a'r ymdrechfa sydd wedi syfrdanu pawb. Gorchymynodd Syr Alfred Hickman, Tori penboeth, i'w oruchwyilwr ganfasio pawb oedd yn ei wasanaeth. Wedi hyny cyhoedd- odd fod rhyddid iddynt oil i bleidleisio yn ffafr Mr Thome, os yn dymuno; eto jt oedd am iddyntfynegi yn eofn a gwynebagored pa un ai Toriaid ai Rhyddfrydwyr oeddynt. Daw v weithred hon i sylw eto. Yn Xc-ddwyrain swydd Dindiam y bu y trydydd etholiad. Yn Ne-Ddwyrain swydd Durham y cyn- haliwyd y trydydd etholiad. Yuu 11 wyldodd y Rhyddfrydwyr i enill sedd oddiar y Toriaid. Fel hyn y Fafii cyfrifon y bleid- kin :— Richardonsen (R) 6,286 I Laiubton (T) 6,011 -Atwvoifrif 2i5 1 Hon yw y ch.7eched sedd a enillwyd oddiar y Toriaid vr yr Etholittd Cyfffeditiol. Em'lasant hwytbau un oddiar y Rhydd- frydwyr. Ond aehrmeryd gdv/g bwylloft ar ystadegau yr holl etholiailau er 1895, y m:4ti "Ieinwyr y Rhyddfrydwyr wedi cyn- hyddo 12.632 chefnogwyr Ceidwadaeth wedi Jleibau 1,251.

IBDD __YSGOF LLANDWROG

I CAERGYBI. I

CYNHADLEDD CAERDYDD. 1

HEBRON, LLANBERIS-.I

I"-___CAERNARFON

FFESTINIOG A R CYFFINIAU I

BETHESDA. I

I CYNGOR SIR CAERNARFOM.

ETHOLIADAU Y CYNGHOR SIR

CYNHADLEDD CYMRU GYFAN.