Y Genedl Gymreig

NOTICE. THE CLEARANCE SALE OF SURPLUS STOCK AT WATEnLa HOUSE CARNARVON, WILL COMMENCE ON FRIDAY, FEBRUARY FOURTH USUAL REDUCTIONS

PORTHDINORWG 11., -1 DARLITH.—Nos Lun, yn nghapel siion ¡ (A.), traddododd y pnf fardd Pedrog, ddar- lith hynod o ddyddorol ar "Ei daith i'r Am- erica: yr hyn a welodd ac a glywodd tra yno." Cafodd y cynulliad lluosog iawn a dyd?lh yn nghyd, fwynhad anarferol wrth wrando arno. Llywyddwyd gan y Parch W. Jones, Bethania. CYMDEITHAS Y GENINEN.o, W en- er, yn y gymdeithas hon, cafwyd papF rhag- orol gan Miss Williams, Rhianfa, ar "Ym- Idy,??d addas yn nhy Dduw." Hefyd caf- wyd papyr maith, yn arddangos ymchwiliad a llafur mawr gan Mr W. M. Jones (Glas- wyron) ar y testyn amserol, "A ydyw yr eg- lwysi yn cyflawni eu neges i'r b?" a chaf- wyd sylwadau yn mhellach ar y papyrau gan Mri J, Williams, Gwalia House; Owen R. Williams, Eifion House; yn nghyd a'r llyw- I ydd (y Parch Gwylfa Roberts), a chyflwyn- wyd diolchgarwch gwresog i Miss Williams a Mr W. M. Jones am eu gwasanaath, ar gyn- ygiad Mr E. Hughes (Menaifab) a chefnog- iad v Cwnstabl Jones.

DOLGELLAU I Y GYMDEITHAS LENYDDOL.—Nos I Iau diweddaf cafwyd darlith ragorol yn Nghymdeithas Lenyddol y Methodu,t?id 6N .Ifi. Zd gan Mr Hugh Evans, The Cliffe, Abermaw, ar ei daith yn Canaan, a chyn- orthwyid ef gyda'r llusern ledrith gan Mr R. C. Evans, Dolgellau. Yn y cyfarfod nesaf caed darlith gan y Proff. E. Anwyl, Aberystwyth, ar Ragolygon presenol addysg Cymru." PREGETHAU.—Yr wythnco ddiwodda± traddodwyd pregethau dirwestol yn y gwa- cwahanol gapelau. Nos Lun, pregethai y Parch R. G. Roberts; Parch R. Moms, M A nos Fawrth; Parch John Williams, BA., nos Fercher; Parch W. Pari Huws, B.D., nos Iau a'r Parch W Roberts, Maen- twrog, nos Wener. I LLYS YR YNi X).-Yn y llys a gyn- haliwvd ddydd Mawrth diweddaf, cy- huddid Arthur Thomas a J. R. Griffith o fod yn feddw as afreolus yn Minllyn, Dinas, yn blygeiniol foreu Calan diweddaf. Amddi- ffynid gan Mr A. J. Hughes, Aberystwyth, a thros yr heddgeidwaid ymddangosai Mr R. Guthrie Jones. Wedi gwrandaw yr achos am lawer o oriau, taflwyd yr achos allan. Dywedai y Fainc fod amheueth yn yr achos. Y CYNGOR TREFOL.-Cynhalivryd yr uchod nos Fawrth, pryd yr oedd yn bre- senol Mri J. Meyrick Jones, Y.H. (cad- eirydd), R. Richards, John Edwards, E. Wynne Williams, Griffith Owen, ac E. W. Evans, a'r Mri W. R. Davies (clerc), R. Barnett (clerc cynorthwyol), W. Jones (surveyor), ac Edward R. Jones (casgl ydd). ADRODDIAD YR AROLYGYDD.-Dy- wedodd yr Arolygydd fod Uythyrau wedi eu derbyn oddiwrth amryw berchenogion mewn atebiad i'r cylchlythyrau anfonwyd atynt, yn cydsynio a gwneyd y gwelliantau gofynol ganddynt.—Dywedodd hefyd ei fod wedi bod o amgylch y dref yn edrych y goleuni gyda Mr Woodford, yr oedd y goleuni y noson hono yn dda iawn, yn ol ei farn ef yn well nag arferol. Gyda golwg ar y ddwy lamp arbenig sydd yn cael eu cynyg gan y Cwmni, penderfynwyd rhoddi un o honynt o flaen y Talbot. Cynygiodd Mr Evans fod y Hall yn cael ei rhoddi ar ben y Bont Fawr.—Cynygiodd Mr T. Parry ei bod i cael ei rhoddi wrth y Neuadd Sirol. Pas- iwyd y cynygiad olaf.—Darllenwyd adrodd- iad yr arolygydd ar amryw dai yn Upperfield street, Springfield street, a Cader road. Penderfynwyd i gadarnhau yr adroddiad, ac anfon at y perchenogion i ofyn iddynt wneyd y gwelliantau anghenrheidiol. Pas- iwyd i gael adroddiad y swyddog meddygol ar y dwfr sydd yn cael ei yfed gan rai o'r trigolion, ac i gael adroddiad ganddo ar rai o'r tai sydd yn Cader road. PENODI YMDDIRIEDOLWYR AR YR ELUSENAU.—Yr oedd pwyllgor o'r Cyngor a'r Cyngor Gwledig wedi bod yn ystyried y mater uchod, yr anhau roddasant hwy .ddy-nt-f.d rb:b nr benodi dau ym ddiriedolwyr ar elu?n rsela Owen, d(hu bob un ar elusenau Vaynor. Derbynlwyd awgrymiad ac etholwyd y Mri Thomas Parry a E. W. Evans ar elusen Ursela Owen, Mr Edwards ar elusen W J. Evans, a'r Mri R. Richards a J. Meyrick Jones ar elusen Vaynor.-Gorynodd Mr Parry a oedd y pwyllgor wedi rhoddi sylw i gymunrodd y Methodistiaid o Awstralia.-Dywedodd Mr Edwards fod y Cyngor Plwyf wedi ysgrifenu at y Charity Commissioners am eglurhad ar yr elusen hon, ond heb gael atebiad eto.

PORTHMADOC I YR HEDDLYS.—Dydd Gwener, gerbron Mri R. M. Greaves (cadeirydd), a J. T. Jones, cyhuddwyd Wm. Edwards, chwarel- wr, Penrhyn, o fod yn feddw ar y 15fed o Ionawr. Dirwywyd ef i 2s 6c a'r costtu.- Stephen Jones, heliwr cregin gleision, a gyfaddefai ei fod yn feddw ar y 9fed cyn- fisol. Dirwywyd ef i Is a'r costau.—Mr John Humphreys a ofynodd am drosglwydd- iad trwydded y Royal Commercial Hotel, oddiwrth Miss Lewis i Miss Davies, Towyn, a thrwydded y Railway Inn, Criccieth, oddiwrth Mr Owen Parry, i -Tf~:i Gri- fi; diweddar geraydwr yu MLi--l.cn.— Cunitttuwyd.

Sale Fawr it;;j KYN PARHAU YR tb?WYTHNOS HON. WILLIAM JONES, BONT BRIDD, CAERNAERFON SALE FAWI[T YR ANGOR AUR I DDECHREU y SADWRN Nasaf, CHWEFROR 5ed. GWIR FARGEINION I'W CAEL YN Y j SALE HON. V fvwvdd ,edi bod yn acgafriol i'r Bumes y Stock oherwydd hyny vn llawer trymach na« arfer. Felly bydd yu rhaid i'r GOSTYNGIAD YN MHOB ADRAN FOD Y? RHYFEDDOL. Bydd ?'?' Capes, Jackets, a Defnyddiau Dresses yn cael ea clirio am Hanner eu Gwerth. TUNICS, a PELISE3, a MILLINERY I BLANT yn Hynod o Isel. Stock Fawr o MILLINERY eisieu ei Chlirio am Brisian Hynod o Isel. Am ychwaneg o fanylion gwel yr hysbysleai. Bydd PRESENT hefyd i'w gaol yn y Sale hou, fel arfer, ar Barsel 59 ac nchod. E. OWEN, YR ANGOR AUR, PENDIST, CAERNARFON.

Genedlgaethau, Priodasao, lar- wolaethau GEXEDIGAETHAU. Hughes-Ionawr 25, priod Mr David E. Hughes, 19, Bowydd street, BLaenau Ffes- tiniog, ar ferch. Jenkins--Ionawr 24, priod Mr B. Jenki, ns, Rhewl, Llantysilio, ar ferch. Jame,lonawr 25, priod Mr John James, 4, Blaenafon, Blaenau Ffestiniog, ar efeill- iaid-mab at merch. Owen-Ionawr 21, yn 21, Love Lane, Din- bych, priod Mr David Owen, ar ferch. Roberts-Ionawr 18, priod Mr J. T. Roberts, Tai'nymaes, Pentrevoelas, ar fab. R,oberts-lonawr 25, priod Mr William Ro- berts, Caeclyd, Blaonau Ffestiniog, ar ferch. Thomas--Ionawr 26, priod Mr Hugh Tho- t mas (P.C.), Carneddi road, Bethesda, ar fab. Thoma.Ionawr 14, yn 39, Pembroke road, Bootle, priod Mr James M. Thomas, ar fab. WilIiams-Ionawr 23, priod Mr Thomas Wil- liams, cigydd, Pool street, Caernarfon, ar [t fab. Williams-Ionawr 13, yn 55, Creswick street, Lerpwl, priod Mr William Williams, ar i fab. PRIODASAU. Evans-Griffith-Ionawr 12, trwy drwydded yn swyddfa'r cofrestrydd, Caernarfon, gan Mr Daniel Thomas, Mr John B. Evans, Eryri terrace, Cesarea, a Miss Jane Ann Griffith, Penypark, Talysarn. Jones—Owen—Ionawr 21, yn nghapel Fitz- clarenoe street, Lerpwl, gan y Parch John Hughes, M.A., yn mhresenoldeb Mr Lee, cofrestrydd, Mr John Morse Jones, Groes- Ion, R.S.O., a Miss Lizzie Owen, 10, Woodville terrace, Everton, unig ferch y I diweddar Mr William T. Owen, 'Refail, Bryngwran, Mon. (Dymunir ar i'r new- yddiaduron Americanaidd gofnodi yr uchod). ones-Willi. loii, r 27, yn nghapeli Rehoboth, Llangollen, gan y Parch wil- ) liam Foulkes, a Mr James Oarke (cofres- trydd), Mr John Jones, New Inn terrace, ] Glyndyfrdwy, a Miss Margaret Anne Wil- j liams, 20, Market street, Llangollen. Jeremy-Daniel-Ionawr 19, yn nghapel Rhostyllen, Gwrecsam.gan y Parch Thomas Jones, Rhos, yn cael ei gynorthwyo gan y Parchn R. E. Morris, M.A., a R. Wil- liams, Rhos, Mr Richard Jeremy, Gwreo- sam, a Miss Mary (Polly) Daniel, merch Mr Robert Daniel, Brynyrowen, Rhos- I tyllen. I McCabe-Jones-Ionawr 26, yn swyddfa'r cofrestrydd, Caernarfon, gan Mr T. G. Jones, Mr William McCabe, a Miss Ann Ellen Jones,—y ddau o Shirehall street, Caernarfon. Owens-Hugbes-Ionawr 28, trwy drwydded yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, Bontnewydd, gan y Parch Richard Hum- phreys, yn mhresenoldeb Mr T. G. Jones, Mr William Owens, 5, Brymer terrace, Bontnewydd, a Mrs M. Hughes, Tyddyn Canol, Rhostryfan. Thomas-Morri»-Ionawr 27, yn ngbapol Bethesda, Arfon gan y Parchn H. Griffith, Bethania, a R. Rowlands, Treflys, yn; mhresenoldeb Mr D. G. Davies, cofres- I trydd, Mr Jeremiah Thomas, Leicester House, a Miss Ellen Morris, The Factory, y ddau o Bethesda. MARWOLAETHAU. Davies-Ionawr 24, yn W epro, Connah's Quay, Sarah, gweddw y diweddar Mr John Davies, yn 77 mlwydd oed. Evans-Ionawr 23, yn 4 mlwydd ood, yn Spencer's Row, BagiJJt road, Greenfield, Thomas Edward, mab Mr John Evans, platelayer. Griffiths-Ionawr 20, yn 57 mlwydd oed, Mr John Griffiths, Taproom, Victoria Hotel, Llanrwst. Claddwyd ef yn mynweut Eg- Iwys St. Mair, ar y 24ain. Hughes-Ionawr 29, yn 23, Ryder street, Canton, C'aerdydd, ynei nawfed flwydd oed Tudor, anwyl fab Mr Gwil YM Hughee, "South Wales Daily News," gynt :r- narfon. Jones—Ionawr 12, yn 8(3 mlwydd oed, Mary Jones, priod y diweddar Mr John Jones, Cim, Carmel, Llandwrog. Yr oedd yn aelod ffyddlawn gyda'r Methodistiaid Calfin aidd yn Ngharmel. Claddwyd hi yn myn- went St. Thomas, Ionawr 15. Jones.—Ionawr 20, ynl82 mlwydd oed, Mrs Ann Jones, gweddw y diweddar Mr Tho- mas Jones, Channel View, Vartog, a mam y diweddar Barch J. Varteg Jones. Jones-Ioziawr 22, yn 43 mlwydd oed, yn mhreswylfod ei mam, y Crown, Llangian, Jane Elizabeth, anwyl briod Mr John Jones, o'r Afr Aur, Caernarfon. Gadawa chwech olJlant i alaru ar ei hoi JOlles-lonawr 30, yn 12, C'olwelle street, Nottingham, yn bymtheng mis oed, Antoni Rolant, anwyl blentyn Mr J. O. Jones t Ap Ffarmwr), ''Nottingham Express," gynt o'r swyddfa hon. I Dofn archoll ydoedd colli-anwyl un- ] Loes lem i'w rieni, Eu gobeitbion-bron heb ri'- O'i symud, gaent eu siomi.—Cyfaill. James-Ionawr 2G, yn 69 mlwydd oed, Mr Griffith James, Tanyclogwyn terraoe, Blaenau Ffestiniog. Moreton-Ionawr 22, yn Ty Ffordd, Llaa- gynog, yn 90 mlwydd oed, Mr Thomaa Moreton. Thomas—Rhagfyr 28, 1897, Laura Thomas, anwyl briod Mr Michael Thomas, Llan- geinwen, gynt Bodrida Bach, yn 85 mlwydd oed. Thomas-Dydd Gwener, Mr Robert Thomas, Post Office, Bethel, Arfon, yn 77 mlwydd oed, ar ol hir gystudd unido unio aliu ni weddillion marwol yn hen fynwent gyseg- redig Bethel prydnawn Iau dilynol. Daeth tyrfa fawr i'w angladd, a gwasanaethwyd wrth y ty gan y Parehn T. J. Teynon, Cwmyglo, a J. Jones, Maesydre; yn y capel gan y Parchn R. J. Huws, v gwein- idog; D. H. Williams, M.A., Ebenezer; R. Gwylfa Roberts, Portdinorwic H. Reos Davies (C.M.), D. Griffith, Bethel: ac ar Ian y bedd gan y Parch D .Stanley Jones, Qiernarfon. Yr oedd yn dad tirion a gofalus. Mae dau o'i feibion yn weinidog- ion gyda'r Annibvnwyr, sef y Parchn E. R. Thomas, Bethel; a R. Y. Thomas, Aber- maw. R,owlands-lonawr 21, yn nhy ei fab,—Mr Evan Rowlands, Cwmafon—Mr Edward Rowlands, arteg (taid y Parch Evan Row- lands, Crughywel), yn 92 mlwydd oed. WILLIAMS-—Ionawr 30ain, yn 82 mlwydd oed, yn 21, Palace street, Caernarfon, Mr William Williams, blawd fasnachydd. Angladd cyhoeddus i feibion yn unig am ddau o'r gloch ddydd Mercher. Dim blodeu. Hen wr anwyl, llawn rhinwedd,-oedd Wil- Dduwiolaf ei fuchedd; liams, Ai o'r byd, drwy ddor y bedd, O'i ofid, i dangnefedd. —Hen Gvfaill.

Achos Rhyfedd Mr Cresswell. I Rai borenan yn ol, ebai y Chichester Observer," darfu i ohebydd newyddiadur fyned ar ei ddeugylchwr i; Fishbourne. Ei neges oedd cael allan y gwir, yr holl wir, a dim ord y gwir," gan ryw berson yn y He bwnw, ac y mae yr hyn a glywold yn werth ei ail argraffu. Y dyn y buwyd yn ei holi oedd Mr Henry Cress well. Yr wyf wedi cael profiad rhyfeddol, ac y mae hyny yn wir," oedd atebiad Mr Cresswell i'r gofyniad cyntaf. "Beth, yr wyf wedi boa mor agos i ddrws angau ag yr oedd yn bosibl. Hyd yn nod yn awr yr wyf yn edrycb yn bvnach na deuddeng wydd ar hnsaiu. JOddeutu yr amser yma ro flwvddyn o'r blaen cefais fy helpu adrei, wedi oolli cryn dipyn o waed, a bum yn fy ngwely am dros wytbnos. Ar ol hyn cef- ais ymisodiad deirgwaith. Darfu i dri o feddygon roddi prawf ir eu medr gyda mi, a dywedunt fod dolur ar fy stumog, a rhoddent enw rhyfedd arno. Byddwn bob amser yn teimlo poen mawr ar ol bwyta, a rhoddasant crchymyn i mi fwyta bwyd llefrith. Hyddwn yn fynych yn wael. "Beth bynag, yn mhen rhyw ychydig fisoedd perswudiwyd fi i fyned i Chichester a phrynu blychiad o Dr Williams' Pink Pills for Pale People. Ysgrifenais at y gwneuthurwyr am ychwaneg o gynghorioo, y rhai a roddwyd yn garedig. Cefais allan y gallwn fwynhau pryd sylweddol wedi i mi gymeryd y pelenau. Yr oedd y bed- waredd beleu a gymerais fel pe yn myned yn syth i'r man gwar. Rhoddais fy hunan i fyny i farw, gan mai o'r braidd y gallwn gerdded o amgylch, Yn awr gallaf wneyd fy ngwaith a chymeryd fy mhryd bwyd heb boen. Yr wyf yn teimlo fy hun yn ddyn newydd. Mi gynghorwr bob un sydd yn dioddef i roddi prawf ar Belenau Pino. Ni buaswn yn dymuuo bod heb- ddynt or dim." Y mae dolur yn yr ystumog yn ffurf ddrwg ar anhreuliad, neu yn bytrach y mae yn ganlyniad anbreuliad wedi ei esgeuluso. Y mae yn dechreu gyda theimlad o lawnder ac o boen ar ol bwyd, a theimlad fod y bwyd, yn lie bod yn rhoddi maeth, yn Jiwyso ar y, stumog. Y mae bias drwg yn y genau: ymddengys ysmotiau yn syirfhd o flaen y llygaid; ceir ymosodiad o'r bile, a bydd y dyoddefydd yn bynod o sal. Yna dechreua eDyniad yn y galon, tyr allan friw, a theflir gwaed i fYDY, a dichon mai cancer fydd y diwedd. Gan fod yr afiechydon hyn o wahanol fathau, gellir yn rhesymol ofyn, "Pafodd y mae yn bosibl i un feddyginiaeth wella cynifer o atiecbydon P" Y mae y dirgelwh yn gorwedd yn y ffaith fod Dr dira?elwoh yn ?_, Pills yu eyfuno dwy elfen Williams' Pink Pills yn cyfuno dwy elfen bwysig. Y inaent yn ddicgel 80 yn dra efteitbiol fel tonic, yn neillduol i'r nerves a'r meingefn, yu gyfaddas nid yn unig i ddynion, ond hefyd i ferched tuag at af- iechydon perthynol i'w rhyw; aoy maent yn meddu tuedd i buro a chyfoethogi y gwaed. 0 ganlyniad, pan y maent yn gwella, gwnant hyny mewn dull gwahanol i feddyginiaethau creill, y rbai nad ydynt ond yn cyffwrdd arwyddion afiechyd. Y mae Dr Williams' Fink Pills yn ymosod ar sylfeini afiechyd, ac yn eu diwreiddio o'r cyfausoddiad; ond er hyny nidr ydynt yn ei wanychu, fel y gwna meddyginiaethau ereill. Y maent yn ategu ac yn cryfhau y gwaed. Dyna'r rheswm paham y maent yn gwella cynifer o afiechydon, megis ten- eudra neu ddiffyg gwaed, crydcymalau, sciatica, cymalwst, afiechyd y galon, dar- fodedigaeth, clwy'r brenin, tan iddwf, parlys. locomotor ataxy, niwralgia, 8t Vitus' dance, a chur yn y pen. Y maent i'w cael gan bob fferyllydd, a chan Dr Williams' Medicine Company, 46, Holborn viaduct, London, am 2s 9c y bocs, neu chwe Loci am 13s 9c; ond gofaler fod yr enw yn llawn, Dr Williams' Pink Pills for Pale People.

PWLLHEI.L PRIXDER YNADON.—Y mae y Cyngor .TreM yn cael ei barlysu yn ei waith mewn (canl 'ad i'r anmhoNbtrwydd o gael gan ynadon sirol ag ydynt heb fod yn aelodau o'r Cyngor, i adyfod i wrando ar achosion yn mha rai y mae v Cyngor yn erlyn. Darfu i Cadben David W illiams gynyg yn nghyfar- fod diweddaf y Cyngor fod cais yn cael ei wneyd am ychwaneg o ynadon sirol neu bwrdeisiol, ac y mae y Cyngor wedi cytuno yn unfrydol i wneyd hyny. Yn ol fel y mae pethau yn bresenol, nis gall y Cyngor gael gwrandawiad i'r achosion a ddygir yn mlaen yn erbyn troseddwyr rheolau lleol, &c., y Cyngor. MARWOLAETH MR MORRIS ROBERTS —Gyda'r gofid mwyaf yr ydym yn hysbysu am farwolaeth Mr Morris Roberts, High- lands, un o ysgrifenyddion Cymdeithas Ad- eiladu Lleyn ac Eifionydd. Bu farw boreu Iau diweddaf. Yr oedd yn 41 mlwydd oed. Brodor o Abererch ydoedd. Cychwynodd ei yrfa fel swyddog ieuanc yn ngorsaf v Cam- brian, ac pm symudodd at ei fraw d y di- weddar Mr John Roberts, adeiladydd, Ber- lin House, Pprthmadog, gyda'r hwn y bu am amser yn dysgu y grefft o asiedydd. Yn ystod ei arosiad yn Mhorthmadog, cymerai ran flaenllaw iawn gyda. dirwest a chym- deithasau Henyddol. Yagrifenai draethodau, &e. Pan y penderfynodd Cymdeithas Ad- eiladu Lloyn nc Eifionydd gael cynorthwy i'r ysgrifenydd (y Parch D. E. Davies y pryd hyny), ymgeisiodd Mr Roberts am y lie, ac apwyntiwyd ef. Profodd yn swyddog effeithiol fel y daeth yn mlaen yno yn rhagor- ol, a phan ymneillduodd y Parch David Evan Davies, penodwyd Mr Roberts, yn nghyda Mr 0. N. Jones, yn gyd- ysgriienyddion rr gymdeithas. Yr oedd Mr Roberts yn by dus iawn yn Lleyn, Eif- ionydd, ac Ardudwy. Swyddog egniol, gofalus, a phoblogaidd oedd efe. Flynydd- oedd yn ol penodwyd ef yn swyddog gorfodol dan y Bwrdd Ysgol. Yr thnos cyn y ddi- weddaf etholwyd ef yn aelod o'r Bwrdd. Bu'n aelod o'r Cyngor Trefol. Er o deulu Moth- odistaidd, Annibynwr selog a gweithgar oedd efe, ac yr oedd yn flaenor blaenllaw yn Mhen- Ian. Nid oedd diogi na moethau yn perthyn iddo. Llanwodd gylchoedd pwysig, ac an- hawdd fydd cael ei well. Nid oedd ei iechyd yn dda er's misoedd lawer. Cafodd i ddech- reu ddwfr drwg i'w yfed pan yn y Doheudir y llynedd. Yna bu yn lied wael o bryd i bryd. Tua phymthegnos yn ol cafodd y typhoid fever, a bu farw, er y cwbl a allai Dr Wynn Griffith a Dr Rees, a nurse arbenigol wneyd. Mae genym golled ar ei ol, a bydd colled fawr ar ei ol yn y dref ac yn ei swyddfa. Dangosir y cydymdeimlad dyfnaf a Mrs Ro- beets a'r am _?d__if_aic_l?neiitrallod mawr.

1_ RHYD-DDU. I I DARLITH.-Nos Lun, bu tyrta luosog yn gwrandaw ar Mr C. B. Jones, o Goleg Ban- gor, yn traddodi ei ail ddarlith ar amaeth- yddiaeth. "Porthi" ydoedd testyn y ddar- lith hon. Teimlid fod goleuni anmhrisiadwy yn cael ei daftu ar y rhan hon o waith yr am- aethwyr, a phe rhoddid yr egwyddorion mewn gweithrediad, nid oes amheuaeth na fyddent yn foddion i leddfu Uawer ar y cyf- ynjzder amaethyddol presenol. Y GYMDEITHAS LENYDDOL.—Nos Iau cynhaliodd y gymdeithas ei chyfarfod, pryd y cafwyd dadl ar "A ddylid parhau y cyfarfodydd ysgolion f" Agorwyd yr ochr gadarnhaol gan Mr R. G. Jones, a'r ochr nacaol gan Mr David Jones. Cafwyd syl- wadau pwrpasol hefyd gan Mri Henry Ro- berts, W. J. Williams, H. Parry Williams Robert Williams, William Pierce, William Morris, Robert Ellis, J. J. Williams, a'r Parch R. W. Hughes (llywydd). Yna rhoddwyd y mater mewn dadl i'r cyfarfod i'w benderfynu, a chafwyd fod mwyafrif sylweddol o blaid par- hau.

Y SADWRN NESAF A'R DYDDIAU CANLYNOL. CLIRIO ALLAN WEDDILL Y SALE YJS Y NELSON EMPORIUM, CAERNARFON. 600 o Jackedi i Ferched am 3s lie, 4s 11c, 5s lie, 6a. 11c. 120 o Facintosbes i Ferched, 48 lie, 6s lie, 88 11c 10s 6e. Manufacturer's Stock o Fins am Haner ei Prisiau arferol. 25G o Umbiellas i Ferched, am 9. ls, Is 4ic. Is 9c. Plancedi, Qoiltiau, Cynfasau Owlaneni, &c., am brisiau is Dag erioed. 2 000 o latheui o Flanuelatte, 2c, 2Jo, 3c y llath. 750 o lathtni o Tweed Trymion at Dresses, am Is y llath. 300 o Cardigan Jackets i Ddynion, Is 9Jc, Is 11e, 2s 3c, 2s 60. 150 0 Overcoats i Ddynion. 12s 6c, 15s 6c, 178 6C. NELSON EMPORIUM. Caernarfon" i'rgraplTwvJ a Chyliocddw yd gaa Gwaini' Wasg Gcnedlaethol Gymreig (Cyf.), Caer* JuflluA'

LLYTHYR DREYFUS. Dyma i chwi ran o lythyr ysgrifenodd yr alltud at ei wraig: Wrth adciaw wrthych y parhawn i fyw hyd nes i mi gael fy mhrofi yn ddieuog, vr wyf yn gwneuthur yr ab- erth mwyaf ellir ei ofyn oddiar ddyn o an- rhydedd Bydd genyf yr am- ynedd i aros mewn alltudiaeth hyd ddy- chweliad fy enw da. Paraf i fy meddwl a'm calon fod yn ddistaw drwv ludded corphor- ol. Ond ofnaf nas gallaf wybod sut i fyw mewn carchar, canys y mae fy meddwl yn mynu crwydro yn ol ar fy sefyllfa. Bron na ddymunwn fod genyf ryw drosedd ar fy nghydwybod; yna gallwn deimlo fy mod yn dioddef am rywbeth wnes i." Mae fy llith eisoes wedi myned yn faith. Ond rhaid i mi ychwanegu fod y teimladau yma a thrwy'r wlad yn parhau yn uchel o hyd. Buasai yn resyn genych weled ami i ludgew yn rhodio yn athrist, ac fel pe yn disgwyl 1 rywim ymosod arno. A'r drwg ydyw nis gall un o'r hen genedl wadu nuii luddew ydyw. Mae eu trwynau yn eu gwerthji. Yn Algeria (sy'n perthyn i Ffrainc^ gwnawd ymosodiadau ffyrnig ar siopou'r Iuddewon, ac y mae amryw ohonynt yn ffoi fir wlad. Y mae mynegiadau pendant Prifweinidog yr Almaen na fu dim rhwng y wlad hono a Dreyfus, ac hefyd eiddo yr Eidal ac Awstria i'r un penryl, wedi peri i'r Ffrancod gredu yn sicr mai Rwsia sydd wedi bod yn euog o geisio eael allan ddirgelion y Fyddin Ffrengig, Ac yn awr gellir gweled fod yr undeb annatadol rhwng y ddwy wlad yn myned wanach wanach. Yr o»>dd cynwrf anarferol y dydd o'r blaen wrth y llysot.dd barn yma. Aelod Seneddol o'r enw Joseph Reinach oedd yn dwyn cvng- haws am athrod yn erbyn Henri Rochefort, golyt dd yr "I-tra?sigeitnt." Dyma un o 7-nw7r mwyaf ymfflamychol y Ffranc- n7 T. wir mae ei-ieu cael dysgeidiaeth arbenig yn yr mith Ffrancaeg i ddea)! y terraau isel a budr y hydd vn eu defuvcMio i "lw ar «clod«H.*( >v • bynag ddygwyddo fod yn nod iddo ar y pryd. Ar achos Dreyfus y mae yn erbyn Zola a'r rhai sy'n ceisio ail agor y cwestiwn—ac y mae yn ofnadwy yn erbyn yr Iuddewon. Ac yr oedd yr achos o athrod hwn yn codi o achos Dreyfus. Ar hyn o bryd y mae Rochefort yn uchel iawn yn meddwl y mob. Bu yn hollol fel arall Y11 ei hanes. Y (Jych chwi -n cofio sut y ceisiodd ddianc o Paris yn aaeg y Commune yn 1871 P. Ac nid vw yn enwog erioed am ei ddewrder. Y prjd hwnw torodd ei farf a'i wallt crych i ffwrdd er ceisio dianc, ond daliwyd ef gan filwyr Versailles a chymerwyd ef yn gar- charor. Cafodd ei ailtudio i New Caled- onia. Diangodu cduiyno, a ou yn UJ W JU Lliindain,heb feiddio rhoi ei drood yn Ffrainc hyd y flwyddyn ddiweddaf, pryd y caniata- wyd iddo ddo.(t i Paris i fyw. A dyma fo et* yn ddyn peryglu8 ac yn ysgrifenu yn 91 bapur y petliiiu mwyaf chwyldjioailol. l\!ae'n debvg y clywir mwy o son am dano eto. Nid vw v gvfrait h yn caniatau ilr newyddiaduron gyhoeddi y tystiolaethau, etc, mewn achos o athrod, ac felly ni wyddis beth ddvwedwyd yn y lip. Ond y diwedd fu gohino y prawf hyd ddydd Mercher nesaf. Ceir y canlyniad yr wythnos nesaf.

CYNGHOR SIROL DINBYGH. Cynhaliwyd cyfarfod arferol y cynghor ddydd Gwener, dan lywyddiaeth Syr Watkin W. Wynn. Yr oedd nifer luosog o'r aelodau yn bresenol. Er y protestio wnaed gan yr aelodau newyddion, darfu i'r Cynghor eu pasio, ac, yn eu mysg, yr un sydd yn gofyn am i bob cerbyd, trol, &c., gael eu goleuo yn y nos, gydag eithrio gwageni wedi eu llwytho a gwair neu wellt, a throliau ffermwyr pan oddeutu haner milldir oddiwrth ben eu taith. Y r oedd ceisiadau wedi eu derbyn oddi- wrth Gynghor Dosbarth Colwyn Bay, Gwar- cheidwaid Llanelwy, a Ohynghor Dosbarth, Abergele a Phensarn, yn gofyn am i ethol- iadau cynghorau plwyf a dosbarth gael eu, cynhal ddydd Sadwrn, Ebrill 2il, yn lie ddydd Llun, Ebrill 4ydd. Y rheswm dros wneyd y ceisiadau hyn oedd fod dydd Sadwm yn fwy cyfleus i weithwyr nag unrhyw ddiwrnod arall. Caniatawyd y ceisiadau yn mhob rhan arall o'r sir gael eu cynhal ar y 4ydd o Ebrill.—Ysgrifenodd Mr Theo. Rowland, Orme View, Porthaethwy, yn gofyn am gan- iatad y cynghor i osod 1 lawr reilffordd ysgafn o Gorwen i Fettwsycoed ar ffordd Caergyoi, ar y telerau arferol. Os y buasai y Cynghor yn rhoddi caniatad, nid oodd ganddo ef, fel un o hyrwyddwyr rheilffordd ysgafn yn sir Fon, yr un amheuaeth nas gallai gael nifer fawr i ymuno ag ef i gario y cynllun allan, a buasai hyny yn sicr o beri hwylusdod i ardal- wyr y rhanau hono o'r sir.-Cynygiodd Mr Thomas, Ty Nant, Llangwm, fod i'r llythyr gael ei drosglwyddo i Bwyllgor y Rheilffyrdd Ysgeifn yr ochr orllewinol i'r sir i ystyried y mater, a phasiwyd i wneyd hyny.

i BITTERS GWILYM EVANS. -1 Cynwysant elfenau lachaol a rhinweddau adgryfhaol y llysiau meddyginaethol goreu sydd yn adnabyddus, sef, Quniine, Sarsapa- rilla, Lafant, Cynghaw (Burdock), Crwyn- llys, Saffrwn, Dant yIlew, a melus-lysiau a chwerw-lysiau eraill. Mae effeithiolrwvdd a rhagoriaeth Bitters Gwilym Evans wedi eu profi tuhwnt I bob amheuaeth, gan y cannoedd tystiolaethau a dderbyniwyd, ac a dderbynir yn barhaus o bob rhan o'r deyrnas, ac o wledydd tramor. Nid yn Mhrydain yn unig y mae Bitters Gwilym Evans yn adnabyddus, ond derbynir archebion am danynt o Gyfandir Ewrop, America, Canada, yr Aifft, Cyprus, Deheu- (Jir Affrica, India, AwstraJia, Ac. Mae Quinine Bitters Gwilym Evans yn cael eu cymeradwyo gan feddygon a ffer- yllwyr, i'w cleifion, ar ol i bob meddyginiaeth arall fethu. Defnyddir y Bitters hyn gan hen ac ieu- ainc, cyfoethog, a thlawd, a chan ddynion yn mhob sefyllfa, a than amrywiol amgylch- iadau. Mae pawb sydd wedi rhoddi prawf teg ar- nynt yn eu cymeradwyo i ereill, ac mewn canlyniad, mae y gofyn am danynt yn cyn- yddu yn barhaus. Mae eu llwyddiant n'ii poblogrwydd wedi temtio dynion diegwyddor i gynyg efelych- iadau diwerth ohonynt i'r cyhoedd. Qo- cheler y cyfryw efelychiadau. Mae enw Gwilym Evans ar bob label stamp a phatek o'r meddyglyn dilys, a gwerthir gan bob ffervllydd mewn poteli 28 90 a 4s 6c yr n. GaWr eu cael hefyd drwy y post am y jms- iau hyn yn uniongyrchol odpdiwrth y par cbenogion: —Quinine Bitters Man j actur- ing Co., Ltd., Llanelli, South Wales.

Bydd yn bleser gan edmygwyr Mr R. R. Thomas, o athrofa Bangor, glywed ei fod wedi cael galwad unfrydol a chynes o eglwysi parchus Bwlchyrhiw a Seion, sir Gaerfyrddin. Dyma fel yr anerchodd Cadvan y bardd Pedrog, yr hwn y mae ei fab hynaf ar daitm i Sierra Leone: Mae't-h fron yn wag am ragor-o ddenol Ddiddanweh anhebgor A won, fie r.n^cn cjr^' .r 1 vvr i.r y

Poenau wedi myn'd. Nis gallaf gael geiriau i ddatgan fy niolchI garwch am y gwellhad gefais drwy gymeryd Hood's Sarsaparilla. Yr ydwyf wedi dioddef oddiwrth ddiffyg trculiad am bymtheng tmlynedd. Cefais glefyd ?0?????. crydcymalau, catarrh ??????? yn y pen, a'm giau wedi myned yn wan. Yr oedd bywyd yn boen i ( ( .?. ? mi, ond er's pan gy- merais Hood's Sam- ???? pariHay mae y poenau hyn wedi cilio. Nid ?MB?  wyf yn cael cur yn fy  mhen. Gallaf fwyta un- rhyw beth. Yr wyf yn llawn o fywyd a hoen- I usrwydd, a Hood's Sarsaparila sydd wedi ei wneyd.Miss M. DAVIDSON, Castle Carrock, I ger Carlisle. Ceisiwch yn unig Hood's Sarsaparilla G»n fferyllwyr. 28 9o nell 4s 6o. Trwy'r post oddiwrth C. I. Hood & Co., Ltd., 34, Snow Hill, London, E.C. HOOD'S PILLS.—Hawdd eu cymeryd, ao I jn eamwyth yn eu gweithrediad.

CAERGYBI 1 CYMDETTHAS DDIRWESTOL Y MERCHED.—Cynhaliwyd cyfarfod dirwest- ol y merched prydnawn Mawrth yn nghapel London road, pryd y llywyddwyd gan Mrs E. B. Jones. Dechreuwyd trwy udarllen a gweddio gan Mrs Williams, Gilbert street, a. chafivyd anerchiad cynes gan y llywyddes, yr hon a ddadganai ei llawenydd wrth weled cynifer o chwiorydd wedi dyfod yn nghyd i sefyll o blaid achos mor deilwng. Cafwyd anerchiadau pellach gan y chwiorydd canlyn- ol:—Mrs Longfield Jones; Mrs Williams, Holborn road Mrs Williams, London road; Mrs Williams, Gilbert street; Mrs Pritchard (Buddug); Miss Hughes, Thomas st.; Miss Williams, Stanley Crescent; a darllenodd Miss Lewis, Kingsland, haneepyn dyddorol. Terfynwyd trwy weddi gan Mrs Jones, Nnddfa. "DIWYGLill 1859."—Nos Tawrth tra- ddodwyd darlith ragorol ar y testyn uchod yn ysgoldy Hyfryale, gan y Parch Hugh Pugh, Aberffraw, a chafwyd cynulliad Iluosog iawn. Y CYMDEITHASAU LLENYDDOL.— Nos Lun, yn y gymdeithas Seisnig yn y Town Hall, o dan lywvddiaeth y Parch Gomer Evans, darllenwyd: papyr dyddorol gan Mr T. G. Owen, North and South Wales Bank, ar Ddifyrwch, ei wir werth a'i sefyllfa, a chafwyd trafodaeth bellach ar y mater gan Mr W. D. Jones, J. Hall, H. C. Jenkins, J. Wild, ac ereill.-Yn nghvmdeithas lenyddol Armenia, nos Fercher, o dan lywyddiaeth y Parch Thomas Williams, darllenwyd papyr rhagorol ac addysgiadol ar "Anfarwoldeb," gan y Parch Wm. Pritchard, Fair View. Cafwyd sylwadau pellach gan Mri O. Prit- chard, O. Jones, Richard Rowlands, ac ereiU.—Xos Fercher, yn nghymdeithas len- yddol Hyfrydle, y Parch J. 'Williams yn llywyddu, cafwyd dadl ddyddorol ar y tes- tyn, "A yw lluosogiad esboniadau yn tueddu i leihau efrydiaeth bersonol o'r Beibl?" Agorwyd ar yr ochr gadarnhaol gan Miss Hughes, Thomas street; a chefnogwyd hi gan Mr J. Jones, Aled House; Mr John Lewis, Mr E. Treflyn Jones, Miss Williams, Stanley Crescent; a Mr Rowland Jones. Agorwyd ar yr ochr nacaol gan Mr Eliezer Williams, a chefnogwyd ef gan Mr William Roberts, London road. Yn yr ymraniad, cafwyd mwyafrif o blaid yr ochr nacaol. Y DIWEDDAR MR HENRY EVANS- Nos Lun diweddaf daethpwyd o hyd i gorph y diweddar Mr Henry Evans, Gilbert street, London road, yr hwn a foddodd yn yr Hen Borthladd nos Nadolig diweddaf. Cynhal- iwyd trengholiad ar y corph ddydd Mawrth, o tiaen Dr Roland Williams, is-drengholydd y sir, pryd y dychwelwyd rheithfarn o "Caf- wyd wedi boddi." ANGLADD.-Dydd Mawrth cymerodd angladd y ddiweddar Mrs Ellen Jones, 5, Stanley Crescent, le yn Nghonwy. Gweddw ydoedd Mrs Jones i'r diweddar Captain Owen Jones, The Abbey, Conwy, a mam i Mrs Hughes, 5, Stanley Crescent, Caergybi, gyda'r hon y bu yn byw yn ystod y deng mlynedd diweddaf. Yr oedd wedi cyrhaedd yr oedran teg o 93 mlwydd. Gwasanaethwyd wrth y ty gan y Parch Thomas Williams, Ar- menia, ae hebryngwyd y corph i orsaf y rheilffordd gan dyrfa. luosog. rh:MtTHL;DOL BETHEL (B.).-Nos Fawrth diweddaf, y Parch Gomer Evans yn llywyddu, darllenwyd papyr gan Miss Maggie Lewis, Stanley terrace, ar "Y fantais i feithrin chwaeth bur." Gwnaed syl- wadau ychwanegol gan Mri R. Hughes, John Jones, W. D. Jones, T. E. Roberts, Owen Jones, Edward Pritchard, W. H. Jones, O. R. Williams ac Edward Williams, Mrs H. Hughes, Mrs Roberts, a Mrs Williams. Cyn terfynu, diolchwyd i Miss Lewis am ei phapur rhagorol. LLYS YR YNADON.—CynhaV; vyd y llys uchod ddydd Mercher, o fben General Hughes, Mri H. Edwards, Griffith Wil- liams, T. Forcer Evans, Cn-jtain W. H. Edwards, Mri W. R. Jones, Wm. Jones, ae Owen Hughes. CYHUDDIAD 0 FEDDWDOD.—Taflwyd allan y cyhuddiadau o feddwdod a ddygid yn erbyn Josep Knox, Henry Hughes, Old Cross street; William Watson, ü, Church lane; a James Thompson ac Edward Porser. —Dirwywyd y rhai canlynol :-Hugh Jones, 3, Whiston street, 6s a'r costau; Hugh Jones, Bakehouse, Llanddaniel, 5s a'r costau Lewis Jones, Rock street, 5s a' rcostau; William Williams, gwas fferm, Llanynghenedl, 5s yn cynwys y costau Thomas Williams, Ty Mawr, Llantrisant, 5s a'r costau; J. Roache, G. Trasher, a Torode, 5s yr un yn cynwys y costau. SAETHU YN RHY AGOS I'R FFORDD. —Yr Heddgeidwad Henry Roberts a gy- hudd i bump o foneddwyr o gyffiniau Llun- dain, Kent, a Sussex, o saethu yn rhy agos i'r ffordd. Erlynid gan Mr E. G. Roberts, a dirwywyd hwy i lp yr un a'r costau, yn cvnwvs tal v cvfreithiwr.

CHWAREUON Y PAVILION. I Gyhuddiad o Creulondeb tuagat 11 Fachgenyn. I Yn llys bwrdeisiol Caernarfon, ddydd Llun, gerbron y Maer (Dr Parry), a Mr Edward Hughes, cyhuddwyd Samuel Loyil, penaeth nifer o gampwyr fu yn chwareu yn y Panlion yr wythnos ddiweddaf, o ymddwyn yn greu- lawn tuagat fachgenyn 12eg mlwydd oed, a chwareuai gydAg ef, o'r enw Harry Charles Ricks. Erlynai Mr J. T. Roberts ar ran yr ] Arolygydd Rowlands, o'r Gymdeithas er Atal Creulondeb tuagat Blant, ac amddiffynai Mr Nee. Gofynodd Mr Roberts am ohiriad am wythnos, ond bwriadai alw digon o dystiol- aeth i gyfiawnhau y Fainc i wneyd hyny. Y Rhingyll Owen a ddywedodd iddo gy- meryd y cyhuddedig i'r ddalfa y boreu hwnw. Dr E. H. Williams a dystiodd iddo archwil- io y bachgen ddydd Sul, a chafodd ef yn dy- oddef oddiwrth friwiau ar' ei freichiau, ei goesau, a'i gefn, ac yr oedd ei glustiau wedi rlnvvddo ac wedi eu drwgliwio. Y bachgen Ricks a ddywedodd ei fod yn I perthyn i Lundain. Yr oodd ei dad yn fyw, a dilynai yr alwedigaeth o "comic singer." Yr oedd wedi ei brentisio gyda'r diffynydd am chwe' blynedd fel campwr (acrobat), a nos Iau, ar ol y perfformiad, darfu i'r diffynydd I ei chwipio ar ei freichiau a'i gomu.- r Ro- berts Ai dyna y tro cyntaf iddo eich curo? -Y Tyst: Nage.—A ydych yn perthyn i'r di- ffynydd ?—Nag ydwyf. Ychwanegodd y tyst fod yna ddau fachgen arall yn perfformio gyda'r diffynydd, sef mab y diweddaf, ai gefnder, ond ni byddai yn curo llawer ar y I rhai hyn.—Mr Roberts a ddywedodd i'r bach-, gen redeg ymaith nos Iau, ac i nifer o fech- gyn y dref, wedi clywed am y driniaeth a gaf- odd, fyned ag ef i le o ymgeledd. I Gofynodd Ifr Roberts am ohiriad am I wythnos, ac fod y diffynydd yn cael ei gadw yn y ddalfa. Gwrthwynebodd Mr Nee hyn, gan fod y diffynydd yn rhwym i ymddangos yn Lerpwl y noswaith hono. Gohiriodd v Faine yr achos am wythnos. Gorchvmynwyd y diffynydd i sicrhau meich- niaeth, ei hun yn y swm o 50p a dau ereill yn y swm o 25p )T un.

PETROLEUM PUREDIG AR OL I ANWYDWST. Mae effeithiau sy'n aros ar ol yr anwydwst yn dra pheryglus i'r dioddefydd. Mae y pesweh yn drwblus ac yn anhawdd cael ym- adael ag ef. Mae y gewynau fel wedi eu datod, a'r holl gyfansoddiad fel wedi gtffec- hau. Yn y cyfryw amgylchiad,bydd i Angier's Petroleum Emulsion gyflawni rhyfeddodau. Bydd iddo ryddhau y peswch yn gyfiym, a Ilini. ? pob enyniad yn y iwddf neu yr ys- gyfaint. Mae yn llonyddu y gewynau ac yn cryfhau'r holl gyfundrefn. Coda yr archwaeth, a chynorthwya y treuliad, ac ychwanega bwysau a nerth. Ar ol Anwyd- wst, Pneumonia, Pleurisy, neu unrhyw afiechyd fydd wedi gadael y cyfansoddiad mewn cyflwr o wendid, nid oes dim a rodda adferiad mor gyflym a sicr, ac a adgyfner- a yr holl gyfansoddiad. Mae yn hyfryd i'r archwaeth, a chytuna a'r ystumog fwyaf gwanaidd. Gocheler efelychiadau wedi eu gwneyd ag olew cyffredin. Mae'r olew a ddefnyddir i wneyd Angier's Emulsion yn dod o ffynonau neillduol, ac wedi ei buro yn arbenig at ei ddefnyddio yn fewnol. Gan fferyllwyr am 2s 9c a 4s 6c. Anfonir sampl :1'ir¿..t:c1' lr,11 -r 0: <i cul CJ., Lt i L'J, ikiew 1 1 .u.ü, t:.C.

DABBLTCIAB ACHOS DREYFUS. Ymladdfa Ffyrnig yn y SeneM. Y MILWYR ALLAN. I HENRI ROCHEFORT. (GAN GYMRO SY'N BYW YNO). Nos Wener. Dywedais yn fy llythyr diweddaf fy mod ya ofni y buasai terfysg yn cymeryd lie ddydd gul. Wedi postio hwnw aethum am dro i gyfeiriad y Place de la Concorde. Ysgwar fawr ydyw y lie hwn. Y mae gerddi y Tuileries, yn mha rai y mae, neu yr oedd Tuileries, ?d y d, v pa l as Ile y tn* gai ?r dylaswn ddweyd, y palas lie y trigai yr Ymerawdwr Napoleon, yn ffurfio un ochr iddo. O'r ochr anill y mae rhodfa ffiusiwn- ol y ddinas, y Champs Elysees, yn arwain yn syth at vr Are de Triomphe, pont an- wl"aa%ilvd i roi ar eof a chadw budd- ;gliath;;nJr Ymherawdwr Napoleon I. Ar y drydedd ochr y mae'r afon Seine, gyda pbont yn ei chroesi i'r ochr arall. Y n un- ion ar gyfer y bont hon y mae Ty y Cyffred- in. I'r eyfeiriad hwnw yr oedd torf anferth yn myn'd, ac yr oedd milwyr gyda'n cledd- yfau ar flaenau eu gynau yn cadw trefn. Clywid gwaeddiadau, I lawr a'r Iuddew- on," ac AWII am Zola," yn mhob eyfeir- iad. Yr oedd yn beryglus bron bod yn lie. Beth oedd yn bod? Wet, achos y Dreyfus hwnw y somais am dano yr wytn-I nob ddiweddaf oedd yn dadblygu. Yn y Senedd yr oedd un o'r aelodau yn holi'r Llywodraeth yn nghylch rhyw nodiad oedd wedi ei gyhoeddi gan yr Havas Agency, i'r perwyl fod Dreyfus ei hunan, pan yn cael ei ddiraddio, ar ol ei euogfarn- iad, wedi cyffesu ei euogrwydd wrth un o'i gydswyddogion, a bod nodyn i'r pvrwyl hwnw wedi ei signio mewn bodolaeth. Gof- ynai M. Cavagnac os oedd pethau felly par ham yr oedd y Llywodraeth yn dawedog a thrwy hyny bpri fod ansicrwydd yn nieddyl- iau'r bobl yn nghylch diniweidrwydd yr alltud a chynhwrf cyffredinol drwy yr holl wlad? Onid oedd ysgrif wedi ymddangos yn y newydduuluron yn gwadu bodolaeth y cyfryw lythyr ? Ac onid oedd y Llywodr- aeth ei hunan wedi taflu amheuaeth ar ddyfamiad y llys milwrol trwy ganiatau i brawf gymeryd He ar ddyn arall gyhuddid am vr un trosedd (prawf Esterhazy) ? M. Meline, y prif weinidog, oedd v nesaf i fyned i'r tribune i ateb dros y Llywodraeth. Ond eyn rhoi ei atebiad gadewch i mi esbonio'r gwahaniaeth sydd rha-iig Senedd- dy Ffrainc a Thy Cyffredin LloogF parthed cario yn mlaen y gweithrediadau. Yn Lloegr dal llygad y Speaker a siarad yn eu fleoedd y mae'r aelodau. Ond yn Ffraino y mae llywydd y Ty yn eistedd mewn rhyw fath o bulpud uehel, ac odditano mae pul- pud arall. Dyna'r tribuna rhaid i bob un fyddo'n anerch y Ty fyned i'r pulpud isaf yma i wneyd hyny. Yn nghanol ystorm o waeddiadau a thwrf ceisiodd y prif weinidog siarad. Ddywed- I odd o ddim fod y llythyr hwn yn bod, ond J yn hytrach fod pawb yn gwybod ei fod yn bod." A'r unig reswm dros wrthod ei gyhoeddi oedd eu bod yn credu na ddylid son am dano yn y Ty o wbl. Arweiniai hyny bobl i gredu fod y ddedfryd heb ddim gwerth ynddi heb y llythyr hwn. Yr oedd y ddedfryd, modd bynag, yn ddigonol. Y gwirionedd cyfreithiol ydoedd, ac nid oedd gan neb hawl i'w farnu. Fel yr elai y siaradwr yn mlaen gyda'i anerchiad yr oedd y Ty yn ferw gwyllt. A phan gyfeiriodd fod un o ysgnfenwyr goreu Ffrainc (Zola) wedi cyhoeddi llythyr "yn tynu anfri ar swyddogion y fyddin ac ar holl gwrs cyfiawnder milwrol" yr oedd yn an- mhosibl myn'd yn mlaen. Wrth gyfeirio at gyliudciiadiiu pendant y nofelydd dy- wedai M. Meline fod y Llywodraeth yn myn'd i'w erlyn ar "rai o'r pwyntiau, tra nad oeddynt am ymddiried anrhydedd eu œdfridogion, yr hwn oedd uwchlaw pob cudfridogion i' 3dvqlaw v rhe i thwyr. amheuaeth, i ddwylaw y rheithwyr." Ie, da iawn, ond atolwg, beth am 1870? Pam y cafodd Ffrainc y fath gurfa gan yr Ellmyniaid ? Beth am y Oudfridog 'Baz- aine Ù hanes yn Metz? Y mae amheu- aeth yn nghylch eu blaenoriaid yn llenwi mynwesau holl filwyr Ffrainc. "Chwi, y Socialiaid," meddai y prif wein- idog, "sydd yn galw am chwyldroad. Onid ydyw eich arweinydd, M. Jaures, mewn erthvgl yn eich cynghori i godi yn erbyn eich" blaenoriaid ?" Ar hyny, dyma'r lie yn ferw gwyllt, Cododd M. Jaures a gwnaeth aiUeth danllyd. Cefnogwyr y Llywodraeth oedd yn gwaeddi, I lawr a'r Iuddewon," meddai. Llwfrdra oedd yr achos fod y Llywodraeth yn cyhuddo Emile Zola am ranau o'i lythyr yn lie am yr oil. Gwaeddodd un o'r aelodau, "Chwi ydyw dadleuydd Cwmni Dreyfus, M. Jaures." Atebodd yntau: Adyn gwirion a Ilwfr- gi d uych." Yna aeth yn ymladdfa boeth. Cododd pawb o'i le ac vrnladdent a'u gilydd fel gwallgofiaid. Yr oedd cotiau rhai o honynt yn rags, ac ugeiniau o ties ar hyd y llawr yn mhob eyfeiriad. Safai M. Jaures ar risiau'r pulpud, ac aeth y "Uwfrgi" i fyny'r ochr arall a tharawodd ef nos yr oedd yn Hyru r 11awt. Anelodd rhywun arall hotel inc ato yntau, nes yr oedd ei wyneb a'i grys fel y fran. Ond, ust, dyna bawb yn ymladd am y drysau. Y milwyr sydd wedi eu galw, ac y mae'r Ty wedi ei glirio cyn pen dim.

ICYFARFOD IÙSOL DYFFRYN CONWY. Cynhaliwyd y Cyfarfcd Misol uchod yn j 1 nghapel Heol Scotland, Llanrwst, dan lyw- yddiaeth Mr W. J. Williams, Regent House, I Llanrwst, a'r Parch T. Gwynodd Roberts, I Conwy. Ar ol darllen a =au y cof- hvahvswvd am v llvthyrau a dder-, ..I- -1 byniwyd yn cydnabod cydymdeimlad, &c., ac yn eu plitli lythyr oddiwrth Mrs Evans, gweddw y diweddar enwog John Evans (Eg- lwysbach), yn datgan ei diolchgarwch mwyaf diffuant am gydymdeimlad y Methodistiaid a hi yn ei galar. Wedi oyfhvyno diolchgarwch i'r Parch T. M. Jones, Penmachno, wrthder- fynu tymhor yr ysgrifenyddiaeth, galwyd ar y Parch R. Roberts, Llandudno, i gymeryd ei le fel ysgrifenydd y Cyfarfod Misol am y tair blynedd nosaf. Pasiwyd i anfon cofion a chydymdeimlad at rai mewn profedigaeth- au a chystuddiau. Cafwyd anerchiad amser- ol gan y cyn-lywydd (Mr W. J. Williams) wrth gyflwvno y gadair i'r Parch T. Gwynedd Roberts fel llywydd am yr haner blwyddyn nesaf. Gweinyddwyd sacrament Swper yr Arglwydd yn y Cyfarfod Misol hwn, fel arfer bob mis Ionawr, ac arweiniwyd y rwasanaeth gan y Parch John Williams, Colwyn Bay, a chafwyd eneiniad hvfryd ar yr holl wasan- aeth. Cynhelir y Cyfarfod Misol nesaf yn Deganwy, Chwefror 23ain a'r 2-tain. Cafwyd adroddiad oysurus am hanes yr achos yn Heol Scotland, Llanrwst, a llawenychid wrth ddeall am eu Ilafur a'u llwyddiant. Yn nglyn a'r cynygiad i anfon cais at y Gymdeithasfa i ystyried y priodoldeb o ad-drefnu cylchoedd y Cyfarfod Misol, barnwyd mai gwell oeikl peidio anfon ar hyn o bryd. Ail-ddewiswyd Mr Elias Jones, Llandudno, yn aelod trosom ar Bwyllgor Athrofa y Bala. Cafwyd: hanes o wahanol leoedd beth a wneir gydag achos dirwost yn yr eglwysi, a llawenheid wrth ddeall fod rhai manau eisoes wedi cychwyn gyda'r gymdeithas ddirwestol gyfundebol, a hyderir y bydd i bob lie symud yn fuan. Caf- wyd adroddiad am y Gymdeithasfa yn Llan- dudno. Pendorfynwyd i gael sypyn o'r "Blwyddiadur" i'w ranu yn y Cyfarfod Misol nesaI. Bu amryw faterion ereill dan sylw. Pregethwyd gan y Parchedigion O. Gaianydd Williams, Roewen; T. 1. Jones, Penmach- no; O. Jones, Dolwyddelan; T. Gwynedd Roberts, Conwy; H. Barrow Williams, Llan- dudno ac S. T. Jones, Rhyl.

BANGOR. I APWYNTIO CYNGOK ANUillJJ- FFURFIOL.—Mewn cyfarfod o hi I- wyr y gwahanol eiiwadau Anghydffurfiol nos Fawrth, penderfynwyd apwyntio Cyngor Anghydffurfiol i wylio biidd-anau yr enwad- au, yn neillduol mewn perthynas a materion Ileol. Apwyntiwyd y Parch T. J. Wheldon, B.A., yn llywydd; y Proffeswr Davies, M.A., o Goleg Bala-Bangor, yn is-lywydd y Parch J. Eiddon Jones yn ysgrifenydd; a Mr Henry Lewis yn drysorydd. Penodwyd pwyllgor gweithiol yn cynrychioli y gwahanol enwadau. CYNHADLEDD CAERDYDD.—Nos Lun cynhaliwyd cyfarfod o bwyllgor gweithiol y Gymdeithas Ryddfrydol leol, dan lywydd- iaeth Mr W. O. Williams, i gymeryd i ystyr- iaeth amryw faterion yn dal perthynas a'r gynhadledd a fwriedir gynal yn Nghardydd. Y farn gyffredinol oedd mai y ffordd oreui uno oedd drwy gynllun tebyg i Gynghrair v Gogledd a Chynghrair y De, gyda chynhad- ledd gyffredinol pan y byddai anpen. Cyn- rychiolwyr y gymdeithas leol yn Nghaerdydd fyddant y Parch S. R. Jenkins, B.A.. ())yw- v.'ii v r-vmdi' ".1. ), a Vto'Jxw? .1. a Hr J Liu: j

I CARNARVON. I MR R. W. HUGHES (MENAIFARDD). I -Llawen genym weled fod Mr R. W. Hughes, (Menaifardd), gynt o'r dref hon, yn cael ei I anrhydoddu yn yr America. Y mae Mr I Hughes yn llanw safle bwysig dan un o gwm- niau rheilffyrdd Efrog Newydd, ac y mae weùi gwneyd gwasanaeth gwrthfawr fel ar-I weinydd y canu yn eglwys 13th Street. Ar derfyn y flwyddyn ddiweddaf darfu i nifer o gyfeillion yr eglwys, yn nghyda'r gweinidog, l y Parch Dr Joseph Roberts, alw ar Mr Hughes yn ei breswylfod, ac anrhegwyd ef a bwrdd ysblenydd a llusern i ddarllen fel cyd- nabyddiaeth am ei wasanaeth i'r eglwys ac i'r Y sgol Sul. i'RIOl)AS.—Ddydd Mawrth, yn eglwys Llanbeblig, unwyd mewn glan briodas Miss Edith Pughe, merch y diweddar Mr J. R. Pughe, a nith Dr W. G. Owen a'r diweddar Mr George. Owen, a Mr Edward Morgan Jones, Amlwch. Gwasanaethwyd ar yr achlysur gan y Parch J. W. Wynne Jones, M.A., y ficer. Y forwyn oedd Miss Annie Pughe (chwaer y briodasforch), tra y gwas- anaethai ei brawd, Mr Ernest Pughe, fel gwas. Ar ol i'r seremoni fyned drosodd, gadawodd Mr a Mrs Jones Gaernarfon am Lundain a'r Cyfandir, lie y bwriadant dreulio eu mis mel. Yr oedd yr anrhegion a dderbyniwyd gan Mr a Mrs Jones yn nifer- us a chostfawr. Y CYMDEITHASAU LLENYDDOL— Siloh; Nos Fawrth, Mr W. Lloyd Williams yn y gadair, darllenwyd papyr gan Mr E, W. Ellis, Bridge street, ar "Yr Awyr." Gwnaed sylwadau ar gynwysiad y papyr gan Miss Wil- liams, yr Angor Aur; Mri J. W. Wynne Parry, Rfl Radford Jones, R. Edwards, O. Edwards, J. Roberts, ac E. Et,hall.-Salem: Nos Fercher, dan lywyddiaeth y Parch D. Stanley Jones, cafwyd "Noswaith gyda Dewi Ogwen." Cymerwyd y flaenoriaeth ganMr Robert Williams, Dinorwic street, a dilyn- wyd gan Mri W. G. Thomas, Henry Jones, a'r cadeirydd. DRAMA YDDOL.-Nosweithiau Mercher ) a Iau, yn Neuadd y Drdef, rhoddwyd per-' fformiadau dramayddol gan gwmni Ileol, er budd Mr Owen Edwards, yr hwn sydd wedi rhoddi ei wasanaeth at achosion daionus yn rliad ac am ddim am yspaid o bymtheng mlynedd. Yn ystod y gweithrediadau dad- ganwyd gan Mri James Jones, J. Cottrell, <' T. H. Thomas, H. Vaughan Davies, ac S. W. Parnham. Y cyfeilwyr oeddynt Mh Orwig Williams (organydd Moriah), ac R. Pritchard (organydd Salem). Cafwyd cynulliadau da y ddwy noswaith. HEDDLYS BWRDEISIOL.—Ddydd Llun gerbron y Maer, ac ynadon ereill, dirwywyd Mary Ann Hughes, Crown street, Caernar- fon, i ddeg swllt a'r costau am dori rheolau'r Gorphoraeth yn nglyn a chadw llety.—Addef- odd John Owen, cyn-feistr tlotty Caernar- fon, ai fod yn euog o falurio ffenestr Mr E. Noble, yn Palaclava road. Dirwywyd ef i bum 8wllt yn cynwys y costau, a gorehymyn- wyd ef i dalu am wneyd i fyny y golled.- Taflwyd allan ach08 addygwyd yn erbyn James Barker 0 gael arian trwy dwyll oddiar Mrs Morgan, Snowdon Vaults, Caernarfon. —Cyhuddwyd gwraig briod o'r enw Ann Johnson, Caernarfon, o gael diod ar y Sul trwy dwyll trwy ddyweyd ei bod yn drafael- iwr, a chyhuddwyd W. Rowlands, gwr priod, yn byw yn Hendy, Waenfawr, o gynorthwyo y ddiftynyddes i gael y cyfryw. Rhoddwyd tystiolaeth gan yr Heddgeidwad Evans (34) i'r perwyl iddo fyned i'r Snowdon Vaults, Caernarfon, nos Sul, y 16eg cynfisol, a gwel- odd y diffynyddion ereill gyda ehwrw o'u blaenau. Dywedodd Rowlands wrth y tyst mai ei wraig oedd y ddynes, ac yr oedd wedi ysgrifenu yn llyfr y ty, William Rowlands a'i wraig, Hendy, Waenfawr." Taflodd y faine yr achos allan yn erbyn y ddynes, ond dirwywyd Rowlands i ddeg swllt a'r costau, gan y credid mai ef a achosodd i'r ddynes i dori y ddeddf.