Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
32 articles on this Page
CYFARFOD MlSOL OORLLEW.LV…
CYFARFOD MlSOL OORLLEW.LV JlEIRION YDl), Cynha'iwyd y Cyfarforl Misol yn Llan- elltyd, Ebrill 13 a 14. Llywydd, Mr Andreas Roberts. Blaenau Ffestiniog. Derbyniwyd adroddiad calonogol am yr achos yr. Llanelltyd a Soar-y ddau le o dan ofal gweinidogaethol y Parch Moses Ro- berts. Treuliwyd yr awr gyntaf mewn yin- drafodaeth ar y mater penodedig. Yr angenrhoidrwydd aiii gynydd crefydd ye- brydol yn ngwyneb cynydd addysg eia gwlad." Agorwyd y mater yn alluog gau y Parch J. 0. ThomasM, .A.. Aberdyfl. Cyflwynwyd diolchgarwch y cyfarfod iddo am ei anerchiad, a dymunwyd arno ei anfon i'w argraphu. Wedi cael adroddiad y ceu- hadon fu yn Nhowyn, penderfynwyd ein bod yn cyflwyno Mr Oscar Symond i sefyll yr arhoiiad fel ymgeisydd air y weinidogaeth, i Y Cyfarfod Misol nesaf i fod yn Llanfrothen, Mai 18 a'r 19. I holi hanes yr achos yno, Mr Richard Davies, Lasynys. Mater ym- drmfoiaetb-Cyriydd Gwybodaeth yu yr Ysgol Sabbothol. Gal wyd sylw at y pwys- igrwydd o wnenthur y cnsgliad blynyddol at y Drysorfa Gynorthwyol yn ystod mi9 Ebrill. Caniatawyd i Bethesda gfJl adnewyddu eu capel, ac i ysgol ddyddiol gtiel ei chynal yn ysgoldy y Rhyd, Llanfrothen, o dan reolaeth y Bwrdd Ysgol. Cadarnhawyd penodiad ymddiriedolwyr yn Llwyngwril, Maethlon, a Thrawsfynydd. Gwnaeth y Parch W. R. Jones, Llanfrothen, sylwadau rhagorol ar I ystadegau yr eghvysi am 1895. Penodwyd yr Ffestiniog, Ii gynryehioli y Cyfarfod Misol ¡¡,r Bwyllgor Undeb yr Ysgolion Sabbothol am y fl vdd- yn hon. Gwnaed trefnialau ar gyfer yr arhoiiad Cyfundebol yn nglyn a'r Ksgolion Sabbothol yn nechreu Mai. Derbyniwyd y casgliad at gynorthwyo y dioddefwyr ya Armenia. Pasiwyd penderfyniad i'w anfon i'r Gymdeithasfa o berthynas i'r Udirprwy- af th Frenhinol ar y fasnach feddwol. Bu sy'w ar y pwysigrwydd i'r eglwysi ddy- chwelyd y tafleni o barthynas i returns meddianau y Cyfundeb i'r Parch J. Wil- liams, B.A., Dolgellau, yn ddioed. Pre- gethwyd gan y Parchn. S. Owen, J. D. Evans, Towyn; D. Jones, Garregddu; R. M. Jones, Pennal; J. Williams, B.A., Dolgellau J. Wilson Roberts, Llanbedr a John Roberts, Corn's.
--RIlVDIJFRYUWYU V DE ". A'R…
RIlVDIJFRYUWYU V DE A'R MESUJt ADDVSG. D) dd lau, yn y Gwyn Hull, Castellnedd, cynaliodd Rhyddfrydwyr y De gynhadledd i ystyried y Mesur Addysg, tebyg i'r un a gynhaliwyd yn Rhyl gan Ryddfrydwyr y Gogledd. Llywyddwyd ar y gynhadledd gan Mr T. Williams, Y.H., Merthyr, liC yr oedd llawer o brif ar.veiawyr rnewn addysg yn y De yn bresenol. Gofidiai Mri D. A. Thomas, A. M'Kenna, A. Spicer, A.S., Be eraill nas gallent fod yn bresenol. Yn ei anerchiad cyfeiriodd y Cadeirydd mewn iaith gref at y cais i beryglu annibyniaeth y byrddau vsgol. Ai y mcsur allan o'i ffordd i ffifrio yr ysgolion gwirfoddol ar draul niweidio ysgolion y byrddau, ac yr oedd Cymru yn cael ei thrin yn anghyfiawn iawn. Dan ddediif Cynghorau Sirol 1888 derbyniodd Cymru 299,51Gp, yn lie 359.314p. A'r un modd, dau y mesur hwn ni dder- byniai Cymru y 30,00i)p oedd yn ddyledus iddynt, ond 20,000p, oherwydd ei bod yn cenedlaetholi addysg. Dylent ymladd y mesur linell ar ol Ilinell, a phrotestio yn gryf yn erbyn y cais i chwyldroi addysg. Cynygiodd Mr T. W. George, Castellnedd, benlerfyniad maith yn dadgan fod y inesur yn ddrwg mewn egwyddor, ac oherwydd amryw 0 resymati, Be yn enwedig oherwydd fod y darpariacthau ar gyfer Cymru yn groes i ddymuuiadau y genedl, y dylai y mesur gael ei wrthwynebu yn bendant, Be y dylid gwneyd opel at y "vIad i hawlio rhoddi addysg y bobl yn nwylaw cynrychiolwyr y bobl. Eiliwyd gan y Parch Lewis James, Brynbank, a chefnogwyd yinhellach gan Mr W. L. Daniel, yr hwn a ddywcdsdd fod y mesur yn insult i'r bobl Mr Lewis Williams, Caerdydd Parch Dr Rees, C,fn; Henadur R. Cory, Casrdydd; Mr R. Morris, Pentre; Parch A. Jeukins, Abertawe, ac eraill. Yna cariwyd ef yn unfrydol. Y Parch Towyn Jones a. gynygiodd benderfyniad ynrhwymo y cyfarfod i wneyd pob ymdrech i wrthwyn- ebu y mesur, lie yn galw ar i gyfarfodydd gael eu cynal yn ngwalianol etbolaethau, a phenodwyd pwyllgor i'r perwyl hwnw. Eil- iwyd hyn gan Mr J. Griffiths, Porth, a chefnogwyd gan Mr R. D. Burnie lie eraill, yn cynwys Mr D. Brynmor Jones, A.S., yr hwn a ddywedai mlli amsan amlwg y mesur oedd rhoddi addysg y plant yn nwylaw y clerigwyr. Yn yr hwvr, cynhaliwyd cyfarfod mawr- eddog dan "lywyddiaeth Mr D. Brynmor Jones, A.S. Dywedai fod y wlad wyneb yn wyueb a chvnygiad i roddi saith miliwn o arian i ysgolion y clerigwyr. Yr oedd y niesur yn erg-yli i gydraddohleb crefyddoJ. Nid oeld gan y Llywodraeth hawl i ifafrio un enwad mwy na'r Ilall. Ond wele h wynt yn ceisio tori i lawr gytundeb 1870. Y cwestiwn oedd A oeddynt yn barod i roddi yr arian i glerigwyr Eglwys Loegr?" Pasiwyd penderfyniad tebyg i'r un a bas'wyd yn y prydna.vn. Wrth ei gefnogi siaradodd Mr S. T. Evans, A.S., yn gryf iawn, gan gyhuddo y Llywodraeth o wneyd bargen ddrwg a'r clerigwyr cyn yr etholiad diwedd- af. Cais i b irhau ysgolion sectyddol oedd hwn, yn lie cael adlysg genedlaethol. Yna ymdriniodd a'r Mesur o dri o gyfeiriad- fiU :-(1) Beth a wneid i'r ysgolion "gwir- foddol;" (2) Bath a wneil i'r Byrddau Ysgol a'r ysgolion danynt, ac (3) diddymiad adran Cowper-Temple. GaHvai ar yr h >11 blaid Ilyddfrydol i ymladd a phob gewyn yn erbyn y Mesur.
Advertising
Lladdwyd y Barwn Scnnader OlPwn goruest yn Berlin. Dywedir fod yr Yiuher- awdwr wedi rhoddi ei gydsyniad i'r ym- laddfa. Nos Sabboth aeth dyu i guro wrth ddrysau amryw dai yn Walworth. uaeth baeligen i'w ateb yn unty, a gofynodd y dyn iddo a oedd ei dad [jet: ei fam i mewn. Gofyuodd y bachgen iddo beth oedd arno eisieu gan- ddynt ? "0. eisieu pregethu yr Efengyl iddynt sydd arnaf," ebii yntau. Cymerwyd ef i'r ddalfa, ae mewn bwndel dan ei fraich yr oedd amryw arfau ty-dorwyr, llwyau arian, a dau bwrs. ANCHOR TEA ANciruit TEA AXCIIOK .TEA. Y gwerth goreu y gall arian .TEA I
GLAXFRYDD \ PHORTHLADD-OEOUYXNGHYMRU…
GLAXFRYDD PHORTHLADD- OEOUYXNGHYMRU Yn Nhy y Cyffredin nos Fawrth, cynyg- iodd Mr Herbert Lewis benderfyniad i'r' perwyl, er m.vn buddianau masuach, a chvwllti"ri rhwng lleoedd ar draeth Cymru, j Mcrmwynamddiffyn ftdadMyg? pysgo,l- fevdd y 'nor, a dioelwch y hobl oedd yn dilyn yr alweligaeth, y dylid peuodi pwyll- gor swyddfaol i chwilio yn mha fodd ac. i ba raddau y dylid diwvgio a helaethu y darpar- iaethau o lanfeydd a phorthladdoedd ar. draethau Cymru. Dywedodd Mr Lewis fod tystiolaeth wedi ei roddi gerbron y Ddir- prwyaeth Dir Gvmreig i'r perwyl nad oedd ond ychydig o ddefnydd yn cael ei wneyd o'r mor ar gyffiniau Cymru tuag at gario cynvrchion ?m?ethyddol oherwydd prinder cyHo'tstra. CwyM' yn y He cynt?f nas gellid mordwyo sianel y D lyfr(lwy ond gyda cryn anhawsder oherwydd fod y dwfr vn cael ei dynti ymaith at wasanaeth Camlas lillesmere. Cyfeiriai hefyd at yr angen- rheidrwydd o wneyd porthladd llochesnl rhwng Caergybi a'r Wild Roads, B dadleuai fod y porthiadd presenol yn y Foryd, gw RhyI, yn feddianol ar gyfleustra naturioll tuag at ffurfio y flith borthladd. Yr oedd llawer o longddrylliadau wedi cymeryd lie ar draethau Rhyl oherwvdd analluo^rwydd lion gau i gyrliaedd y Wild Roads neu borth- ladd y Foryd. Ni fuasai y draul o wneyd Rhyl yn borthladd llochesol ond bychan. I Buasai porthladd o'r fath yn dadblygu yn pysgodfeydd, ac yn Ueihau y draul o anfon nwyddau rhwng Rhyl a LerpwI. G illesid gwella porthladd Caergybi drwy symud Creigiau y Platters. Gyda thollau rhesymol ar y rbeilff)rdd ae ychydig o gefnogaeth gellid sefydlu yn Mon ac ar arfordir gor-1 llewinol Cymru lafurwaith a fuasai yn profi yn enillgar mewn cysylltiad a phyagodfeydd. Eiliwyd y cynygiad gan Mr Lloyd George. Sylwodd nad oedd unrhyw borthladd llochesol ar arfordir goillcwinol CY,lIrn lie y gallai llestr fvued mewn ystorm, ond gydag ychydig draul gellid gwneyd un neu ddau o borthladdoedd Y" rhai o'r radd flaenaf. Yr oedd nifer o'r porthladdoedd bychain, y rhlli flynyddoedd yn ol oeldyut yn ddigon ar gyfer angenrheiditu pysgotawl, yn awr yn ddiwerth, oud buasil yn gallu dyfnhau y mynediad i'r porthladdoedd 11.'11 gwneyd i gyfarfod a gofvniori y pr.'senol gydag ychydig draul. Efallai y dywedid y dylai y trefydd bychain hyn wneyd y gwaith eu hunain, ond dylid cymeryd i ystyriaeth eu bod yn lleoedd bychain ac nis gellid disgwyl iddynt lethu eu hunain a dyledion o 30,000p neu 40,000p i'r amcan 0 wneyd porthladd- oedd llochesol ar gyfer yr oil a arfordir gorllewinol Cymru, a gwneyd yr hyn yr oedd y Senedd eisoes wedi ei wneyd ar arfor- dir gorllewinol yu Ysgotland a'r hyn fwr- iadent wr.eyd ar arfordir gorllewinol yr Iwerddon. Dylai y Llywodraeth wneyd y porthladdoedd hyu yn N'ghymru, neu roddi hawl i awdurdod canolog yn Nghymru i'w gwneyd. Syr W. C. Gull a gynygiodd fel gwelliant fod y cynygiad i gynwys yr oil o Loegr. Eiliwyd gan y Cadbea Philip )tts. Dadleuai Syr George Osborne Morgan fod gwahaniaeth amlwg rhwng Lloegr a Chymru o barthynas i'r mater hwn. Yn Nghymru yr oeddynt yn llawsr tlotach, a thrwy hyny mewn llawer mwy o angen cymhorth. Gyda'r eithriad o Forganwg, nid oedd ganddynt drefydd cyfoethog megis Plymouth, Bristol, a Portsmouth. Pe cy- Hierent yr oil o fau Aberteiti ni chaent yr un dref yo meddu ar boblogieth dros dair mil, a chan hyuy nid oedd ou l gwrthun siarad y dylai y fttth leoedd ddefnyddio arian o'r trethi i wneyd porthladdoedd. I Credai Syr W. Harcourt fod y cynygiad gwreiddiol yn un eithaf rhesymol. Gofynid i Fwrdd Masnach wneyd ymehwiliad a oedd yn bosibl gwneyd rhywbeth er cynorthwyo lleosdd yn Nghymru i ddarparu glanfoydd a phorthladdoedd. Mr Ritchie a ddywedodd mai b rn y Llywodraeth oedd, fod raid iddynt gadw at yr arfer gyffredin ynglyn a materion o'r fath hyn Ref rhoddi pob cynorthwy yn y ffurf o fenthyg am log bychan, gyda sicr- wydrl digonol. Sylwodd Mr Abel Thomas nad oedd un- rhyw obaith am gael un math o borthladd er amddiffyniad i longau pysgotawl o Aberdaugleddyf i Gaergybi os ua byddai i'r Llywodraeth roddi grant er cynorthwyo rhyw borthladd neu gilydd. Dadleuai Mr Herbert Lewis fod yr aelod- au Cymreig wedi gosod y mater gerbron yn I ngwvneb amgylchiadau eithriadol Cymru. Yr o"dd Gogledd Cymru yn dlotach nag un ran o'r wind, a dylai y ffaith hon ynddi ei hun gael ystyriaeth. Mr Logan a ddywedodd fed y Llywolr- aeth vn gwario miliynau o arian er gwueyd rheilffyrdd yn Affrica. Paham na byddai iddynt dreulio arian yn Nghymru ? Cytuuwyd a gwelliant Syr W. C. Gull, ac vmranwyd ar y cynygiad O blaid "4 Yn erbyn U7 Mwyafrif yn erbyn 53
Advertising
Yn 1895 lladdwyd 1024 ac anafwyd 4021 ar reilffyrdd y deyrnas.
CYD-B\YYLLGOR It KlMXJJifD-WADOL…
CYD-B\YYLLGOR It KlMXJJifD- WADOL MON. Cynhaliwyd cyfarfod o'r pwyllgor'uchod yn Llangefni, ddydd lau diweddaf, Dr Roland Williams, Y.U., yn llywyddu ar y dechreu. ADRODDIAD Y Pitil, GWSTBL. Cyflwynodd y Prif Gwnstabl (Mr L. Prothero) ei adroddiad, ac ynddo liysbysai fod saith o wahanol bethau wedi ou hanfon i'w dadansoddi yn ystod y chwarter, a chaf- wyd hwy oil yn bur oddigerth tri sample o preserved peas.—Sylwai Dr Roberts, Y.H.. fod y siopwr mewn achosion o'r fath yn eael eiddirwyo yn fynych, tra yr oedd yr whole- sale dealer yn dianc, a cliynygiai ef fod hys- bysleni yn 0:11 eu hargraphu a'u dosba' thu yn rhybuddio y siopwvr i gael ymrwymia I gan yr wholesale dealers i'w digoile Ili oi na byddai y nwyddau yn iawn.—Eiliwyd y cynygiad gan Mr J. li. Davies. Y. If.. a pbasiwyd ef.-Sylwlli Mr J. R. Dwies, y, H fod yr heddgeidwaid o dan anfantaia wrth erlyn, gan y byddai cyfreithiwr yn am- ddiffyn yn gylfredin, tra na byddai gan yr heddgeidwaid gyfreithiwr. Cyfeiriai Mr Lewis Hughes at y ffaith y byddai gau yr heddgeidwaid gyfreithiwr yn gylfredin mewn achosion yn erbyn tafarndai, lie ystyr- iai ef y dylent gael cyfreithiwr yn yr achos- ion eraill yn ogvgtal.-Ar gynygiad Mr Harry Clegg, Y. H., yn cael ei eilio gan Mr H. Roberts, Y.U., penderfynwyd fod cyf- reithiwr yn cael ei logi yn yr holl achosiou o adulteration. YR 1TEDDGEIDWAID A'R SAMOTH. Dywedai Mr Samuel Hughes, Y.H., ei fod wedi clywei amryw yn yinofyn o berthynas i ddyledswyddau yr heddgeidwaid ar y Sabboth, a gofynai i'r Prif Gwnstabl pa beth a ddisgwylid iddynt wiiey(I.-Atebai Mr Prothero fod gan bob heddgeidwad un neu ychwaueg o beutrefydd lie y byddai tafarndai ynddynt o dau ei ofal, a gofynid iddo fyned i un pentref am dair neu bedair awr y fan fwyaf, a gadewid yr adeg iddo fyned at ddoethineb yr heddgeidwad. Felly Did oedd yn golygu oud pedair awr y fan fwyaf.—Auilygai Mr Hughes ei fod yn hollol foddlawn ar yr eglurhad. ETTIOLRAD CADETIZYDD. Sylwodd y Cadeirydd mai yr arferiad ydoedl i'r aelodau oedd yn cynrvehioli y Brawdlys i ddewis cadeirydd uu flwyddyn, a'r rhai a gyurychiolent y Cyngor Sirol i ddewis un y flwyddyn ddilynol, felly gofynai i'r ynadon enwi un y flwyddyn hon.—Ar gynygiad Dr J. Roberts, Y.H., yu èllel ei eilio gau Cyrnel Hampton Lewi, Y.N., etholwyd Mr Harry Ciegg, Y.H., yn unfrydol yn gadeirydd am y flwyddyn. -Diolchai Mr Clegg, wrth gymeryd y gadair, iddynt am yr anrhydedd, a gofynai am eu cydweithrediad i gario y gweithred- iadau vn inlaon.—Ar gynygiad Dr Roberts, yn cael ei eilio gan Col. Hampton Lewis, talwyd diolchgai wch i Dr Williams am ly- wy.lduyn ystod y flwyddyn ddiwed,laf.- Penodwyd y cadeirydd, a Major Williams, Mr Samuel litighes,a Mr A. MuKillop yn is- bwyllgor i eirych dros gyfrifon y Prif Gwnstabl. ADEILADAC Y SIR. Dtrller.wyd adroddiadau is-bwyllgor ag oedd wedi ei benodi i ystyried y cwestiwn o adeiladu ystafell i gyual y llysoeddynadol yn y Valley ac Amlwch, ae amgryniid lieoeid i'w hadeiladu. —Darllenwyd llythyr oddi wrth Gyngor Dosbarth y Vailey yn amgau difyniad o alroddial y swyd.1o", meddygol, ae yn gofyn i'r pwyllgor ùeidi0 myned i'r draul o adeiladu yoo, ac hefyd lythyr oldi wrth Mrs Pierce vn addaw g.vneyd gwell- iautau angenrheidiol yu nglyn a'r llys presenol.—Ar gynygiad Col. H. Lewis, yn cael ei eilio gin Or Roberts, mabwysiadwyd I yr adroddiadan.—Sylwai y Cadeirydd (Mr Clegg) ei fod yn deall mai nid yn unig y cwestiwn iechydol oedd mewn golwg ond y gwrthwynebiad i'r y3tafelloedd fod mewn cysylltiad a thafarndai.—Dadleuai Mr Lewis Hughes fod gau Amlwch flaen- oriaeth ar y Valley, o herwydd nifer y boblogieth, ac hefyd dylid ystyried y cweUitvn o wneyd yr adciladau sirol yn Llangefni ar yr un adeg.—Dadleuai Col. H. Lewis yn gryf o blaid myned yn mlaen yn I Valley ac Amlwch, er mwyn cael lleoedd ar wahan i dafarndai, ae hefyd cael gwell cyf- leusder.au igyn-il y llysoedd.—Cefnogai Dr Roland Williams y Valley yn gryf iawn, a chyfeiriai at y nifer o achosion oeid wedi bod o flaen y llys ya ystod y pum' mlynedd diwe d,laf.Nir Samuel Hughes a ddywedai I' nad ydoedd yr ystafell yn Amlwch yn un gymhwys i gynal y llys. ar wahan i'r ffnith ei bod mewn cysylltiad a thai iindy.—oy- nygiai Dr Robert?, Y.H., aD ciliai Mr David Roberts, Y.H., eu bod yn gohirio y mater hvd nes y byddai yr adciladau sirol yn Llangefni wedi oil gorphen.— Cynvgiai Mr Hugh Thomas, Y.H., aceiliaiCol. H. Lewis; Y.H., welliant eu bod yn myned yn mlaen i wneyd yr sdeiladau ar draul heb fod dros 700p. — Mr Matthews, Y. H., a gyfeiriai at yr anghyfleus lerau yn Amlwch, ac a gefnogai y gi velli, tnt.l'Ir W. H, E i^-vtrds a gefnogai v evnvgiad g-r,ilfliol.lir Robert Jones, Y.H., a Dr Edwards, Y.H., a Mr W. R. Jones, Y.H., a dJadieueut o blaid gohirio y mater ar hyn o bryd, oherwydd y draul, trot y cetnogai Mr D. Rees y gwelliant.—Fodd bynag, tynwy I y cynygiou yu ol 0 b!:ud I gohirio y mater hyd n<M y byddo y ccntrM. am yr adei?d?? yn L?ngefu wedi ei ar- wyddo a'r gwaith wedi ei ddeehreu. I ADEILADAU LLAXGEl'NI. Darllenodd y clera lythyr oddiwrch Mr 0 M. Roberts o berthynas i gyfuewi lialau ya y oynlluniau, a disgwyliai eu ciel vvedi eu newid yn ol, pryd y gelwid yr is-bwyllgor i'w hystvried, ac yncl y
Advertising
Rhedodl cerbydres ar draws uitcr o (layu- ion a weithient yn y twnel gerllaw Stroud, a l a Idwyd pedwar o honynt. TR n;l:{A.lDO ,'lAi.W.1TEE TE T BRAIDD MAZAWATTEE TE TRRVIOD TE TERAIDD MAZAWATTEE TE TERAIDD MAZAWAITEE I Mewa pcedi Ii tiniau gan bob Grocer
titcrsyxt
titcrsyxt FESXIU.—Dydd Linn cyi hiliwyd festri, y Parch Canon Tiiomaa yn llywyddu. Ail- et.h.dwyd Mri J. Lioyd GiillitU a Tlieopliilus J. Robe ts, yn w.ndeniaid am y Hwyddvn. Yr oedd yr eliiscnau It ranivyd \"11 1Sr), Derbyniwyd mown ardretlioeGd, &c., 15<.1]} 7s Oc a gwalÎwytl (j.il' Is lie, tel aJ yr oedd 85p 3s Ie mown llaw. CYMDKITHAS DDIKWKSIOI. Y MEUCIIED.— Cynhaliwyd cyfarf. d dirweitul y merched nos Fawrth diweddaf yn nghapel Armeuia. Dcchrfuwyd trv.'y tM?rth'n ? gweddio g?u Mrs Lloyd a Mrs Williams. Darllcuodd Miss Lewis, Ki?g?'md, "DirwMt er mwvu crtdU," a cimtwyd c'?teuou gan Miss Katie PiieV.ard, a Miss Hamir.b Owen. Dav- llenedd Mrs Lloyd, liallt XcwyiVl, "Fardd- oniHPth ar Ddirwest-" Yr odd nifer dda o'r chwiorydd yrighyd, a chafwyd cyfarfcd adeiildol iawn. Uwnaeth Mrs Eliezer Williams (is-lvwyddes), e: rhan trwy lyw- yddu yu s iriol, a ehmwyd anercliiadiu 'byr ganddii, ynghyd ag amryw eraill o'r ) chwiorydd. Cyf«iiiwyd gan Miss Griffiths, Druid 'Hl.use. 'ferfyuwyd trw)" weldi g:1II Mrs Alice Owin. CYirAKFOI) MADAWOL Y pAr.CH T. IT. EF.ES.—Nos Fawrth cynhaliwyd cyfarfud ymaduwol y Parch T. M. Ree«, yr lnvn sydd wedi rhoddi yr eglwys yn Metliel (».), Clltr. gybi, i i'yny, > fyned i synieryd gofd eglwys v Bedyddwyr yn Marry Dock, Cae-.dyd'l. Daeth Mr Rees i Gaergybi yu y flwyddyn ptyd N,i, oi,(Id yr mc,ll* C$,flw t-ydmarol isel, end (rbyn hyn rhifa Hwn ydoedd y cyfarfod cyntaf erioed oV lath a gynhaliwyd y: y cape!. Dechreuodd y Parch Dr Morgan ei weinidogaeth yno, a jdiarhaodd yfio trwy ei oes a'r uu rnodd Parch Richard Thomas, ei olyuydd, ac y mae yr eglwys yn ut o'r tjiai hynaf gan vr enwad yu Mon. a'r bwys.caf yu I Cyinrii, Y" tuaii wedi dyfod i'r dref bu Mr Rees yn ddiwyd yn casilu at adeiladu ty i'r gweiuidog, ) r hyn a wnlled ar draul o' tua lijOj:, ond yn ddilynol gwerthwyd y ty. Ail ade.ladwvd yr addoldv ar draul 0 3000p, ac erbyu hyn yw y d'dyled 01\11 J 900p, ac o'r swrn yna y mac TOOp yn ddilog,—Llyw- yddid y ) yfattud nos Fawrth g,it Dr lvolaud ^ldianis, .11., a chyflwvnid i Mrs Uees set o soiid silver tea and coffee service gan y chwiorydd; ac i Mr Rees auerchiad ormisiijr, lIe hefyd gyfrol hardd gan y cadeirydd. Darllenwyd yr auerchiad gau Mr E iw .rd Prit. hard, Mima Stores, un o'r diacouiai 1. a chyttwynwyd y cyfryw gan -Air Edward Oweu, diacon arall, hli y eYf-1 lwynwyd yr anrheg i Mrs ltC(.?i lir rti11 v ctiwiorydd, gan Mr Win. Grillith, Porth- ylVlin, ysgiifenydd yv eglwys. Cydna- byddwyd derbyniad yr aurbegion gan Mr Rees a chan Mrs Rees yn bersonol. a ehy- merwyd ibati yn y cyf .rfol gan y Parchn Wm. Griffith. W. Evans (Mniiwvson), Win. Price, R. r. Willinus, T, Moyd (Khydwvn), Gomer Evans, a Mr John Jones, Porthyfelin[ diacon hynaf yr eglwys, ac auilygti yr oil p\1 gofid fod Mr Rees yri gadael y dref. Hefyd darllenwyd llvthyrau o.ldiwvth amryw weinidogion eraiil yn gofi iio tins gallent fod yn bresenol.
Advertising
Yn Wednesbury dyclirynodd geneth gymaintpanoedd ci yn rhcdeg ar (Oi holfel y.syrthiodd yn farw. TE ° PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEK. > TE PERAIDD MAZAWATTEE. Mewn pacedi a tiniau, gan bob Grocer
-Llnnallgo. --
Llnnallgo. Oynnaliwycl cyfartod canu cynulle.dfaol vn nghapel y Methodistiaid Oalfinaidd, nos Wener, dan arweiniad Mr D, Pryse Jones, L.T.S.C., Niwbwrch. Llywyddwyd gan Mr W. D. Williams, Ty'nygongl. Uftd. ganwyd y tonau "Lbnoftlhrn," Tyddyn Llwyn." "Rutherford," "St Cloud," Capel Ty Gwydd," "&c. yn bur effeithiol. Prif at lyniad y cyfarfod yn d^iamen oe la y gwersi a roddodd :yr arweinydd (r Pryse Jones). ar y Modulator, gyda'r manual signs mewn lloisio o'r Hon Nodiant, &c. Yr oeld y gwersi hyn yn wledd mown gwirionedd a chafodd y gynulleidfa foddlonrwydd mawr yn yr oil, ac y niaerd hefyd yn sicr o fod yn svmbyliad i ychwanog o lafur yn y dyfodol. Yr oedd y llafur oedd wedi bod yn mysg y plant a'r bobl ieuainc yn adlewyrchu clod mawr ar yr athraw, Mr Williams, Brynen- grad, yn nghyda Mr Thomas Roberts, Ty Mawr. Vu ysLd y cyfarfod hefpl c ,fwyd anerchiadau pw.pasol gaD y Llywydd a Mv John Roberts.
Pftnvcroes, -.
Pftnvcroes, CYMRU SOBR.-Cynhaliwyd cyfarfod gan aelodau y gyrndeithas uchod, nos lau di- weidaf, yn Mlienygroes, Tregarth, i'r am- can o sefydlu cangen ohoni yn v lie hwn. Llywyddwyd gan y Parch E. Thomas a chymerwvd rhau yn y cyfarfod mewn lir- eithio a charm gan Mri W. J, Prry, Coet- mor Hall; Thomas Griffith. Middle street; William Hughes, Prudential House; D, Gordon Williams, "Irs Davie, Penybryn, ul i. phriod (Ap Eos Ogwen); Miss M. J. Parry, Gordon terrace. Bethesda, ac eraill.
Pei] in. Kcr Porthmaaog.
Pei] in. Kcr Porthmaaog. Tra ar ei fordaith o Newfounaiana i cyfarfvddodd Mr W. Lloyd Jones, is- lywydd yr "Elizabeth Llewelyn, ( a dannvain. trwy vr hon y t,,rocld ei goe, Glauiwyd ef yn Naples, a chymerwyd et l r yshytty. Tra yno cymerwyd ef yn wael gan | dwymyn beryglus. Y mae yn awr yn gwella.
IPortlimauoff. - I-
I Portlimauoff. I- MARWOLAETU MR REES EVANS.—T^ECN- ren yr wvthnos ddiweddaf bu Mr Rees Emlls, Bronafon, ftorw ar ol bod yn orweddiog yn hir. Cafodd darawiaa o r parlys er's lieth amser, a bu yn hollol ddi- ymadferth, pr Dad oedd ond tua 48*in oed. ¡ Daeth Mr Evans YllIa tua 30iiin mlynedd yn 01, a chafodd le yn glerc dan Mr Pric, yr hwn ar v pryd a gymychiolai yma ONVIDli Cwmorthin, Bll Mr Price farw a chymerodd cyfnewidiadau pwysig le yn y swyddfa, gyda'r canlyniad i Mr Evans gael ei ddyr- chafu 1 r oruchwvliaeth o fod yn glere. Pan ffurfiwyd ewmni newydd, ymnmllduodd Mr Evans, ac aeth i fvw i Drwyn Cae Iago, i Fronafon. Ymunodd a Cadben Morgan Jones mewn masnach gwneyd hwyliau. Ni chymerodd ran flaenllaw mewn matenon cyhoeddus. Yr oedd o duedd ymneillduedig iawn, er ei fod yn lfaenir yn nghapel y Methodistiaid yn Mbortb y gest. Mab ydoedd i'r diweddar Mr Evans, ysgolfeistr, A bermaw, a brawd i Mr Lewis Evans, o swyddfa y Mi i Lloyd Griffith a'i Fab, Caer- Y RUANDIROEDD. Y roae Cymdeitbas Uerddi y Gweithwyr wedi profihyd yma yn llwyddiaut mawr. Eisocs y mile dros 60 wedi ytuuo. Cretlid nr y cyntaf mav fel byn yr alai pethau, gan yr hyrwyddwyr inwyaf ilygadgraff. 0 ganlyniad, bydd yn rbaid ceisio ychwaneg o dir yn fuan iawn. AR Dm A MOR. Bwriada Mr Robert Hughes, blawd fasnachydd, adniladu ta. mawrion a heirdl rhwng ei felin flaw ar nanel Seisnig. Byddant yo addurn i'r i.e. Y mae Mr David Jones, llong-ade'-hdydd wedi gwertliu V Hong n,vN,d(I bry(lflrth a wnaeth ddiweddaf i Cadbeu Thomas Jones ('■ Kobert Morris MAIIWOLAETH CAPBEX MORRIS ROGERS Nos Inti bu farw Cadben Morris Rners, EIIst Avenue. Yr oedd yr ymadawedig yn ilra adnabyddus yn y dref, ac yr oedd yn ttdyn o gymcriad cadarn. Meddai faru annibvnol mewn materion crefynj o a gwleidyddol, ac yr oedd wedi durllen lianver. Hoffai yn fawr gerddoriaetb. Aelod ydoedd hefo'r Annibynwyr, a pharhaodd yn ffydrl- lawn hyd y diwedd. GWLEDDA.—Ymgynullod'l aelodau Cym. deithas Lenvddol y Capel Coffidwnaethol, yn Hughes' Temperance Hotel, nos Fercher. i ddathlu terfyniad llwyddiaiius tymbor gauaf y gyrndeithas. Ar ol mwynhau y bwydydd rhagorol oedd yno, cynhaliwyd eyiln-fod "mrywiaethol da dan lywyddiaeth y Parch H. Ifor Jones, y gweiuidog.
Pwithelf. -.,I
Pwithelf. WEDI GWELLA.-Y mile Mr Pnce Picton wedi gwella o'r niweidiau difrifol a dder- bytdodd tra yn hela yn sir Fon. YVDDISWYDDIAD.—Nos Sill cyn y di- weddaf, darlleuwyd llythyr oddiwrth y Parch William Thomas, y gweinidog, yu ymddiswyddo fel bugail eglwys Poniuouut, Gwnawd pob ymdresh i'w gadw ef yma, ond methwyd a llwyddo, LLIVYI)DIANT.-Y m,,te Dr R. J. Evans, mab Mr J. Evans, Plas-y ward, wedi myned yn llwyddianus drwy ei holl arholiadau fel meddyg, a hyuy gyda. chlod mawr iddo ei hun. Aeth drwy ei hrentisiaeth gyda Dr Hunter Hughes. YCIIWANEQ 0 OLEUNI YN Ersizu.-Un Boson yr wythnos d,liweddaf yr oedd yr heolydd Inor dywyll fel nas gellid ym- lwybro heb fod mewn perygl. Fe ddylai yr liwllurdodliu ymdrechu rhwystro y posibil- rwydd i beth fel hyn duigwydd eto. CIIWAKEL CAMEO YR IUBILL.—Drwg geiiytu ddeall nad ydyw y portion wedi dod i j^vd-ddtt.dltvvriaeth a'u gilydd, ac fod llawer o weithwyr Carre? yr 1-nbill wedi ymadasl i chwilio am waith mewn lleoedd ereill. YN GORWEDD. -Oberwydd drwg yn ei goes, y mae y Parch J. M. Jones, rheithor Abererch, yn gorfod cadw i'w wely. Y Sul diweddaf gwasanaethwyd yn ei le gan y l'arch R. J. Jones, rheithor Nefyn. YN ARos.-Pasiodd Cyfarfod Chwarter y Wesleyai l i roddi gwahoddiail i'r Parchn D. A. Williams, U. E, Jone" a D. Pugh, gweinidogygylchdaitli,iftros am flwyddyn arall. Da geoyru ddeall fod y gweinidogion wedi derbyn y gwahoddiad. OHGAY PESYOUNT.- Ymrldengys fod y mater yn nglyn a chael organ i gapel Pen. mount yn dibynu ar yr hyn a wnoir gan ddynion ieuainc y capel. Os y gallaut hwv gael digon o arian, diau na ddaugosir gwrthwynebiad i gael organ. IAITlI Axn'EDDTS,—O flaen y Mri R Carreg, Robert Jones, ac Isafte Morris,ddydd Merulier, cyhuddwyd Thomas Parry, Cwrt, Sand street, gan yr Heddwas W. Richards, (13) o fod yn feddw a thyngu a rhegi, ar y tied cyfisol. Dirwy 2s Go, costau 7s 6a, neu 14 niwrnod o garchariad. Am gyffelyb' drosedd dirwywyd Henry Jones, Mitre L-Ice, 5s, costau 7s 6c, neu 14 niwrnod o garchar- iad. Rhoddwyd tyetiolaeth gau yr Hedd- was Richards. YR HKDDLYS SlUOL.—O flaen y Mri R. Carreg (cadeirydd) ac Oiven Evans, ddvdd Mercher, dygwyd i fyny John Griffith, Bedlgelert, am esgeuluso tlilll 8p 15s dy- ledns am gadw ei blentyu anghyfreithlon o Catherine Williams, Tydweiliog. Addaw- odd yn awr dalu Ip yn y mis, yn ogystil a'r 2s 6c yr wythnos a osodwvd arno.-Tro.-i- glwyddwyd trwydded y West End Hotel oddiwrth Ali Cunningham i Mr Eady, gynt o'r South Beach Hotel. PRlODAs.-Ar y IOfed cyfisol priodwyd Mr W. Edwards, Siop Crugan, a Miss Maggie Evans, 19. Segontium terrace, Caernarfon, gan y Parch H. Hughes, yn nghapel Eben- ezer, Caernarfon. Aeth y ddeuddyn hapus i Lundain ar ol y seremoni. Dydd Mawrth dychwelasant, a chyfarfyddwyd hlvynt yn yr orsaf gan lUlilvs o'u cyfeillion, a rhoddwyd derbyniad croesawgar iudynt. Cawsant lawer o anrhegion. PETRAD OD.—Peth od iawn fydd gweled penderfyniad Mr J. Francis Roberts, Grom- lech, yn nghylch marcio cigau tramor, yn cael ei gario ailan.—Peth od fyddai gailu marcio cigau tramor mewn siop fasvr yn Mhwllheli, ond peth odiach fyddai gallu marcio rhan o'r eigati hyqy wedi id,lynt gaol en gwerthu i'w hail werthu yma ac acw. -9d o deg fy,ldai marcio pob cig, ond odiach o lawer ydyw awydd pob, am vueycl pres rhywfodd. Peth od i newyddiadur hysliysu yn nghylcti y paragraph a ym- ddangosodd gyntaf yn yr Observer" pirtheil ymadaiviad y Parch W. Thomas ei fod yu aughywir, pryd mai y cyhuddwr ei hun oedd ar 01 ei oe9.- Dyddorol o od fydd gweled pwy a ddewisir yn gadeirydd y Bwrdd Ysol. wedi i Mr Thomas fyned ym- aitb.— Nid mor od fyddai gweled y Maer yn cael ei alw yn ol i'w hen le.—Ond dyddiau y pethau od yw y dyddiau hyn, ac y mite yn fillIllhosiùl prophwydo hyd s.crwydd.—Peth od fod yn mwriad ceidwad gwesty adnab- yddus iawn ymadael oddiyno. a myned i sradw gwesty bob fod yn mhell o'r liD lie.— Od o foddhaol oedd gweled pwyllgor cyfar- fod llenyddol yn dewig lien irion a beirdd lleol i feirniadu mewn cylarfod llenyddol yn ddiweddar.—Peth od fod pwyllgorau o'r fath yn medd-vl bob ainser o'r bron, mai mewn lleoedd ereill" y mae beirniaid i'w cael.-Od-iaethal o foddhaol y cyflawoodd Arifog, Mr R. Humphreys, a Mr W. Davies, tri beirniaid lleol, eu gwmith.-Y mae Dyfrig yn od n boblogaidd fel pregethwr ya mysg yr Eglwyswyr, ac y inte oddioartref yn ami yn pregethu!—Peth od na welai awdurdodau yr Eglwys yr unig ffordd i wneyd yr Eglwys yn at lyuiadol yn N ghymru, sef trwy ordeiuio dynion a allaut bregethu fel Dyfrig, Llaw- dden, &a. GWYR Y SET FAWR.—Mor wag yw lie- oedd y rhai a welwyd yn wyr y set fawryn y capel ag sydd yn haner Sais a haner Cymro o ran ffurf ei enw! Gwyr adnabyddus oeddynt mewn cysylltiadau eftwadol, yn y cyflawni eu dyledswyddau, hyd yr oeddynt yn gallu, er buddioldeb i'r eglwys au hefyd i'r enwad. Gellid yn hawdd enwi tua dwsin ohonynt: rhai yn y berld,c yn llefaru eto yn y dylanwadau a adawsant ar eu hol; a rhai wedi symudi gapaii eraill. yn mha rai y clywir hwvnt yn siarad yu ol y ddawn a roddwyd iddynt. Heddyw y mae g riyni i amlinellu gwr Ysgrythj-rol o ran enw, ac Ysgrythynd o ran lluaws o bethau eraill. Nid mewn heol fach y mae yn hyw, ond mewn Haol Fawr, He ni newyns neb ag sydd yn perthyn iddo. Portha lawer o bobl ar hyd yr wythnos a'r bwyd a dderfydd. Gofala am y bara bsunyddiol u. ddiwyd a gonest, a gwelir yr un nodweddion ynddo fel gwas- annethwi bvrddau yn y capel. Dosbartha y dognau ysprydol, er yn lied sych, yn deg a chvflawn. Braidd yn araf yw, ond efallni mai ei ddull ef yw y tebycaf o fynd bellaf sC o barhau oreu. Efe yw prophwyd vr eglwys, hyny ydyw, efe fydd yn cyhoeddi y pethau fyddant i 1 gymeryd lie yn y dyfodol. Prophwvda vn bglur mewn llais hyglvw. pob brawddeg ar ei phen ei htm. Ffyddlawn iawn yw i'w oglwys ei hun,o:1d nid yw yn hoff o gynuleith- asau ereill. Ni chymer ran fluenllaw mewn dim ar wahan i'w gapel. Ohrrwydd y nod- weddion hyn, y mac rhai yn rhyw cldirzel gredu uad Rhyddfrydwr, ond mai Tori ydyw, v ei fod yn Fsthodist CiUinaidd. Pe elech ato i ofyn am ddutgariiad barn "I" gwestiwn gwledyddol, tebygol fyddai na chaech chwi ddim llawer o olouni y naill ffordd na'r llall. Ein barn ni yw nad ydyw I yn wleidyddwyr o gwbl, ae nad ydyw yn malio dim yn y pethau a greant gyrnaint o anghydfod yn y byd: ceiiw yn glir oddi- wrthynt Ond nid ydyw efe heb ei hobby. Gan ei fod wedi darllen llawer am gychod Mor Galilea, hoff iawn yelyw o'r mor ac o gychod. Rhodia hyd 11\llall v mor gan fyfyrio. Efe yw un o wyr y set fawr hynaf, I a phorohir ef fel dyn pwyll .s a e.hall. Yn ei law teimlir fod yr achos yn ddiogel. Os ar ymyl y mor y mae efe yn hoffi bod yn ami, ar Ael y Bryn y mao un o'i gyd J swyddogion yn caru bod. Pererin mas- nachol ydyw y gwr hwn. Teithio y bydd I Y rhan aralaf, gau geisio pwy by nag a fyddo arno eisieu nwyddau i'w ht.il werthu. Dyn bychan mewn busnes mawr ydyw, busnes yn lleiaenedig dros holl Ogledd Cymru. Anaml yw ei gyfleusderau i weithio hefc,'r achos, ond pan y bydd yn y cyraedd, gweithiwr da ydyw, Os bychan o gorph ydyw, nid felly o feddwl. Araf yr ytnadrodda, gan edrych drwy y ffenestri crogedig wrth linyn. Tyner o galon, hael, cared, a llettygar yw efe. Y mae iddo ardd uwchlaw y detnl, a elwir Sa Lem, ac yno y rhodia efe woithiau mewn mawr fwyu- had o gymundeb a natur. Os y eollir ef o bob man arall, diau y gellir ei gael YR yr ardd. Mor wahanol ydyw i Adda Gorfu i Adda fyned ailan o'r ardd, IL gwahardd- wyd iddo ddychwelyd. Ond y mae y gwr dan flylw yn rueddii hawl i fyned i'w ardd ef a mwynhau eiffrwythau hi. Gweithiwr da ydyw hrfo'r Ysgol Sul, a mawr ydyw y daioni a wnaeth efe yn nglyn a'r Ys^ol Genhadol. Y mae yntau, fel ei gyd-swyddog uchod, yn anhysby fel dyn cyhoeddus y tu allan i'w gapel ei hun. Os edrychir ar hyn yn briodol csir gweled fod iddo ei ddaioni a'i ddrygioni hefyd. Ein barn ni yw mai y goreu po fwyaf < fyddo gwyr y set fa vr yn fhenllaw hefo pob syruudiad rh yn y wlad. Daw eu honwad a'u crefydd i'r golwg. Dw pobl eraill i wybod am dauynt. Gresyn fod dynion dll yn cadw yn ormodol i'w sect, cu hunain. Oud y mae y glVr bWD yn caol ei rwystro yn ami gan amgylchiadau i gymeryd rhan fhenlhw y tu alittu i'w gapel eu hun. Dyn gwerthf nvr yw. Gwyr yn iawn am y byd. Trwy ei fod wedi teithio llawer iawn, inae ganddo brofiad mawr o'r byd. Rhydd i'r eglwys y fanttis sydd yn deilliaw oddi- j wrth y pronad hwnw, ac y mae In ya faWn ohono. Y mae yn ddyn/tMf?/mewn gwleddoedd. Efa fydd yn MrM/a cig yn y neuadd pan y digwydd fod y Sasiwn yn y ? W, f, a'r cynrychiolwyr yu CMl ciniaw. Dengys mewn cvmdeithas fcmeidtgeidd. I rwydd, ac y mae ya ddyn di-lol.
I Tremadog.-
I Tremadog. YR YSGOL DDYDDIOL.— Y mae er a am- ser gyflawnder o arwyddion fod eisieu ad- eyweirio ysgol y Bwrdd ac ychwanegu rhai pethau ati, sc o'r diwedd y mae y Mri. 0, M. Roberts a'i Fab wedi parotoi planiau o'r gwaith iingenrbeidiol, n'r contract wedi ei osod am 109p 18s Oc i Mr D. M. Roberts, Peutre'rfelin. GWYJt IEUAIXO PENIEL. Nos Wener cafwyd eyfiii-fo-I daii lywyddi_ aeth Itr R. Ellis Richards, Church street, lIyma oena cytar- fod olaf y gyrndeithas lenyddol am y tyinor. Dat-ganwyd gan Mies Anne Jane Parry, a chafwyd auorchiadau gan y Parch R. H. Evans, Mr John Roberts (loan Wyllt), a Mr John Hughes, Bodawen Lodge (euillydd prif wohr arhoiiad y Methodistiaid yn y cylch). Teimla y boblieutine yn ddielchgar iawn i Mr Evans am y dyddordeb a deimll1 efe ynddynt.
! . Tulysarn a'r AmjrjicIio;>
Tulysarn a'r AmjrjicIio;><I(l. y GWLEDD.—Nos Fawrth, bu aelodau cy- farfod. darlleu a chymdeithas lenyddol Talysirn yn cyfranogi o wleid ragorol. Werli i'r oil wneyd cyfiawndev a'r dunteith- ion cliriwyd y byrdlau, a chafwyd cyfarfod dan lywyddiaeth y Parch W. Williams. Siaradwyd gan y llywydd ae amryw o'r brodyr, ac yn oplith Dr Morris, Frouhaul, yr hwn a roddodd luaws o gynghorion ac awgryiniadaii amserol i'r cyfeillion ieuai^ nc. Yn ystort y cyfarfod cyflwynwyd uihtaml hardd i Mr James Lewis gan ei ddosbarth. fel arwydd o'u jiarch tu-igato ftr ei yoiadaw- iad oddiwrthynt. Wedi talu diol;hgai".vch cynes i'r boneddigesau, terfynwyd y gtvmtli- rcdiadau trwy ganu ton gyffredinol. CYMAXFA YSSOLION. — Ddyrtd Sadwrn, bu Ysgolion Baladeulyn, Hyfrydle, Talysarn, a Thanrallt yn cynal on cymanfa flynyddol yn nghapel Talysarn. Llvwyddwyd yn y ddall gyfarfod gan Mr J. W. Williams, Tanrallt, a Mr H. Menander Jones, Hyfryd e. Eniil- wyd v gwobrwyon gm y rlifti canlynol. Ateb gofyniadau o'r "Rhodd Mam": 1. Maggie Williams, Jane Jones, Prisailla Williams, Baladeulyn; Maggie Thomas, Catherine Owen, Hyfrvdle; Annie M. Parry, Talysarn; Ellen J. Hughes, Tan- rallt 2. Evan Evans, Bala 'eulyn. Ateh gofyniadau o'r Holiedvdd Bach," 1, Annie Jones, Hvfrydle; 2, Kate L Williams, Hyfrydle; D 0 Jones, Tan- I yrallt; G Roberts, Baladeulyn; 3, Mary I Hughes, Hyfrydle; Mary Williams, Tal- I ysarn; Robert T. Williams, Baladeulyn. I Ateb gofyniadau o'r rhan gyntaf o'r Hyff- orddwr, 1, R W Parry, a Ellis Williams. Hyfrydle; Annie It H,i,,be, Mary K Williams, Hyfrvdle 3, It rj Wil- liams, Hvfryd)e a D H Jones, T?yaarn. Eto, o'r ail ran, 1, M J Roberts, B?n?eutyn; 2, H D Roberts, Talywn, ac Annie Owen, Baladeulyn. Yr arholiadau ysgrifenedig Dan 13eg oed, 1, R W Parry, qyfrvdl,, 2, J E Wil!iams, Talysarn; 3, W Jones, Hyfrydle; 4, Claudia RobertsI Talystli-ii; 5, J 0 Hughes, Talysarn; Grace Jones, Tal- ysarn a M K Williams, Baladeulyn. Dan IGeg oed, 1, 0 T Williams, Hyfry-fl- a H Williams, Talysarn: 2. tt Williams, T.ilysarni a B A Jones, Hvdfrydle; 3, LI Cadwaladr, Talysarn; »K Robrtg, Bal,,ideiilyn. Tan 28 oed, 1, Ellen A Evans, Hyfrydle 2, Ellen W Jones, Talysarn. Dros 21 oed, 1, Morris Thomas, Talysain; 2, John 0 Lewis. Cafwyd cystadleuaethau lluosog a chyfar- fodydd tra dyddorol. Mae clod yn ddyledus i'r ysgrifenydd llafurus, Mr John J Griffith, am ei vmdrech ditlino i wneyd y gyma.ifa yu llwyddiant.
Advertising
Bu farw dyu yn Brixton mewn canlyniad i Ivocu ei ddanedd gosod yn ei gwsg. Taflwyd dynes ieuanc o gerbyd yn Badldon, a bu farw trwy i biniu ei gwallt, deg mewn nifer, fyned i'w phen. liruituwaite s Retrospea of Medicine says Cadbury's Cocoa is an invaluable addition to our dietetic resources in the treatment of all degestive disorders Brathwvd nifer o fuchod yn sir Gaer gan gi cynddeiriog. Ni welwyd unrhyw arwydd- ion o'r gynddaredd ar y bucliod, ond bu farw dau o'u lloiau, a anwyd ar ol hyny. Cafwyd hen wraig wedi marw yn v ty y trigai ar ei phen ei hun yo Heacham Beach. Yr oedd ei chorff wedi cael ei fwyta gan haner dwsin o gwn oedd ganddi. Y flwyddyn ddiweddaf cyflwynodd y Gymdeithas Ddyngarol wobrwyon i 800 o bersonau am achub bywydau, Syrthiodd cerbvd a cheffyl drosodd l lyn yn Nanagh, a lladdwyd gwr a gwraig oedd yn y cerbyd, ac anafwyd eu merlyn yn ddifrifol. ?' TE  PERAIDD MAZ AWATTEE. TR PERAIDD MAZAWATTEE. [ TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. ) TE PERAIDD MAZAWATTEE. Mewn pacedi a tiniau gan bob Grocer À8
i .MAE LLWYDDIANT
MAE LLWYDDIANT Hood's Sarparilla yn ddigyffelyb. Y gwnrth- iatit, a'r Ftdferiadall wedi cynyddu nes y mie y:: feddviriniieth y\ awr y fwvaf poblosjaidd yn Mhrydain Fawr. Y llwyddiant vma wedi eu enill drwv deilvngdod gwirioneddol, a'r ffaith adn ibvddns ei fod yn wir waed-buredydd, Er cael iechyd da y mae yn rhaid cael gwaed pur, ac oherwydd fod Hood's S irparilia yu puro a ch ?vf eto, 'iy m "e yn iachau cymaint o aHhwvl- derau. Y mllo llawer c bobl sydd wadi dioddef oddiwnh
Glwvy BrAnin. Oyffrwst,
Glwvy BrAnin. Oyffrwst, erydcymalau, anmhuredd, neuralgia, anwyd yn y pen, a gwendid, wedi cael ailan erhyn hyn yr anfuddioldeb o geisio iachau yr auhwylderau uchod trwy gymwysiadau allanol. Yr unig ffordd ydyw symud y drwg ailan o'r gwaed trwy gymeryd meddvginiaeth a bura ae a gyfoethoga yr hylif bywiol hwn.
Advertising
HOOD'S PILLS wedi eu paratoi i'w cymeryd gyda Hood's Sarsiparilla, 11 He.
C Y H AN FA YSGOL I ON DOS…
C Y H AN FA YSGOL I ON DOS BART it TltEUAOOG, Yn nghapel y Garth dydd Sadwrn. cyn- haliwyd Oymanfa Ysgoliou Dosburth Tre- madog. Arweinydd y gin oedd Mr Tom Price, ..4.0. Y llywydd oedd Mr Richard Davies, C. S., cadeirydd y pwyllgor. Ys- grifenydd y gymanfa oedd Mr Hugh Hughes, Borth-y-Gcst; a'r trysorydd, Mr John Lewis, Roche terrace. Adroddwyd rhan o'r Ysgrythyr gan rai o'r plant. Dat- ganwyd ILmryw donau yn ystod cyfarfod y prydnawn gan y plaut. Cyfeiliwyd gan Mr Evan Evans, Pentre'rfelin. Cyflwynwyd gwobrwyon i'r bu Idugwyr yn y gwahanol safonau. Dosbarth dan 13 oed, holiadau y Parch R. H. Evans ar Lyfr Josna: 1, T. Roberts, Borth; 2, Robert Ellis, Tre- madog; 3, Elizi C. Owen, Garth; I' 4, Evan Divies, Garth; 5, Mary Wii. I liams, Borth; 6, Catherine Jones, Borth. Dosbarth dan 13og oed holiadau ar hlines Iesu Grist, gan Mr John Williams: 1 Richar d Owen, Tabernacl 2 Neb yndeilwng 3 E. Osborne Jouei. Dosbarth dan lGeg oed holiadau gan y Parch R. H. Evans ar Lyfr Joshua: 1 Richard Jones, Garth; 2 Sarah Roberts, Borth 3 Lewis J. Lent, Tabernacl; t Owen D. Griffith, eto 5 Eleaz<sr Jones, Tremadog; ti William Roberts, Morfa Bychan. Holwyd y plant yu gyhoeddus gan y Parch D. E. Jenkins.—Intermediate Theory K its Williams, Mountain View, Garth. — Intermediats John Williams, Prentt-Blemeutary: Eliza Jones, Morfa Bychan Gwilyra M. Owen, Garth Elizabeth C. Owen, Garth; Amelia Jones,- Tabernacl; Nell Jones, eto; Jenny Jones, eto Caetherine K. Jones, eto.—Junior Margaret M. Jones, Morfa Bychan John H. Jones, Morfa Bychan Eiiza J. Jones, Garth Maggie E. Pugh, Girth Nell Jones, Taber- • n ?; e "ly Jones, eto; Margaret E. Roberts, to; .1 eny WiniMis, eto Catherine 1\. Jones, oto Dora W. Jones, eta; Laura J. Owen, eto; Mary E. O,vell, eto; Jane ,?to; It. flu g  Hughes, eto M. Hughes, eto C. M. II insen, eto; Louisa J.Thorp.% ett) Albert E Hughes, eto; Evan Davies, eto Hugh Owen Joues, eto. Synai yr Arholydd (Mr W. Morris Jones, cyfreithiwr) fod g mllc:ei wedi dyfod i'r arhoiiad, yn enwedig pan yscyiid pwysig- rwydd ciniadaeth y Cvsegr. Cydolygai y llywydd yn hollol a hyny. — cyfarfod yr hwyr yn bebiogaidd iawn, a chafwyd j canu rhagorol. Y buddugwyr yn y Macs Llafur ued l yrhMMuiyaot Dasbarth dros 21ain oed, holiadnu ar yr Epistolau Bugeiliol gan y Parch Thomas Oweu: 1 Mr J. Uughes, Bodawen Lodge, Tremadog. Dosbarth dan 21ain oed, holiadau :tr Llyfr Josua, gan y Parch R. H. Ev+ns I Mr K Jones, Preuteg.
UXbi? IníIrl)UW n GL1.lU…
 UXbi? IníIrl)UW n GL1.lU MKmiON Cwrdd ^'Invarter. Dydd Llun cvnhaliodd yr Undeb hwn ei Givrdd Chwarter yn Bryngwyn. Penrhyn- deudraeth. Llywydd, y Parch D. Davies, Harlech. Dechreuwvc1 gau y Parch J. Pickering, Towyn. Darllenwyd papur gan Mr Lewis Jones,Llanbedr,ar Sefyllfa bres- enol a rhagolygon dyfndol y Bedyddwyr tir lanau Meirion." Cafwyd svlwadau gan y Llvwydd, y Parchn T. J. Roberts (ysgnf- enydd yr Undeb), S. Pierce R. G. Roberts, Mri H. Wynne Williams. Ahermwr; W. Williams Harlech; a Gr.ffi h Ellis, Dol- Si\Un. Anogwyd Mr Jones i gyhoeddt y pupyr. Cafwyd adroddiad y cyi.rychiolwyr 0 ansawdd yr ajhos yn y gwahanol eglwysi. Anogwyd eglwys Towyn ddal ar vcyflei bwrcasu tir at adeiladu capel arno, Pleid- Uisiwyd cyncrthwyon o Drysot-fa Cenhadol yr Undeb i eglwysi gwe maid y cylch at gael o-weinidoga tli gyson. Anogwyd y Sweinidogioa agosaf i gynorthwyo eglwys Llwyngwril yn y cyfcillachau wythnosol, a^. i wneyd ymdrech iwillduol yn y He gyda r plant. Cyinera Iwywyd y cais or AberUl:lW am i weinidogion y cylch newid Jnor fynych ag y bvdd tiyny yn gyfleus. ^uder yn.Tl fod y Cwrdd nesaf i'w gynal yn Nolgellau. Gorphenaf 13eg. Amlygwyd oherwvdd fol addoldy i'r l^dyddwyr yn cael .i?dcd..da yn y Dy?n, ac hefyd am vu b,,ro d vn i fod eglwvs Ainoll, h?? CI threfn?d.? i ddecbre. on etpel  f?rdpr Di.?chwyd i'r f??vdoh?et yn y Knrhva .u, I'll derbyni"d ey"e i'r _? rvOrclwyr. Diweddwydg? MrJohu Evans-J ones, K&iuotu. GonEBYDD.
ruLLEU }L\Wlt Aft FVRT VDIIJ.…
ruLLEU }L\Wlt Aft FVRT VDIIJ. | •_ yr aii' <:Ii wrool beibio OR. by III IVO yo P i vIr Lal i* di»rno 1 heibio na by Id wn yn ( S"' ? esl- i m«n llythyreuau bre.s.on ?.hho?? d 'C? c.?! iuwf ar fywydau,   ? Rhwn y tan- f faSgla,u uYynn 0 Llundain, rhyfyg neu ddiofalwch i,igiI-iii vn vr America, tir- w nior, c(?r,Yz' tr"e(li yu yr Atu(?ric?t, tir- i-wywi'V* f0d vr un ddiu«s, yr INI)'. Did ymdden's fad yr un ddiul\s, yr ull wh.c1, wÚ 1In  yo c1dyogol. Vn ii?L'r in evfandir y,i bynag. Vfe ?-?'?': ???.c?t K?..?-? ?y- ,M ?b yu hv chel ?i g wneyd i fy- ,h.u..yteb?? .'? ? ? u ?.l-ddiswy?li? y trycbineb"u } U | dyodd- trycbineb ?;?? -,? ?,,???. I  bcn\' svdd ya J. I.I.? ,on I r „ ,e.'d o ??'!<vt' gwiul, yr Slioon n, os eir y..) ?.'? ? .??i.osi 'n«T o hrw.h.?. 11" 111\ trvchinebuu a eowir U'J1 LI" I • rdivla golwg "r bl1 ua* e f'!l. ,Dwir r..y-odl < • « J >. TIINO Mr.wder ? ?'i? K.?y?y?y?'?' ddiKna cyffr( setlo auwybyddu Y pw.igrwy,ld 'M'? ?to ynyrehvlod.. *» > „ v cefn.M-ehw?th d;ffvg0Wjg, dibo^a- ;u eSydd ysgafn ynvr Hmnir.Hu, picellau a L" 1, l?fr r),uld-  a;r('dc?,wyr a  atehr hwy'a fnan, a brof"ut )' i..rwol. C..u b er- A, Ui,d,,?r,v,,(,,I. S.E., dd) ,I: Vn gYlmr vn lon?' -?r ??   lon.wr, i -nnj; ? K?w?dvr. fy °hpnr i ?'! ?'' t"!??'?'?'"? unrhy w ?"  "?n  ? ?tc:th bywyd, i? ? yr ???yt i? i Yn.nh<-ndeudrh.<M T "f ■ If. Iivu' v mi n S?,lwais fo'l vehydig dH V.n ? fv n'uaed. Ye wythnos rl,1i1Yll&l d..chwlOd 1 y twe,l flran chwydrlo. Tei !I, Ile'! I,! ?''?'??71?- Wli yll (lio(illl*f Kipn tr%,?n, dwl yn Y mcing('fll: Yl' dwfr a ba.iwn pI 55 ySh ■ '">V. Y" ^•'1-va da\losodd il' "»?"tau arWyd V v-MiiV ''i cUwvldo«id ffy „NvTiuJ 111, J,iirna,l??etil beth oedd y t I Y,-bryi?e6i,, oeddwn ?y iieudcrfyntis «acl y cy?or uio'ldygol g<jreu ll'bl, ? ihu.n d.n <)rmi?-th yn un o br.f ?) Y Dunlin. Y doctor*,d dasant "-yffyriau at ?t.vn.: y chwyd l d\yf(o i?lwyfol, I,IY!it fet?;11 N'll yr yiii?h,vy ts i ?nt i n"'? b? ??"?' ro?'"?" (v"pour I b, !? vi vch??.s..t..t y driniaeth Mdy?-L i U .w?L.d v ,,hy<.??r.??..f? ?envf \'i-' hvd Mr?htv.-yr?hv.ot.MW? ?r- .Y', 'v?'ttluo, ar .in °?.?.v. H "a"n :c' anîdrlygin-I wcMn). Y? ff.irtuaas mi ? Klyw.us inn \?er? S.ite a pueiidertynais ro lai tivial arno. Cv-.?.?efyn???Hseyn ??iar-mrhvww"t"t.Y?y?dJ?- 'ii vV'vyM y vn mynd y"??! "i,ti y,l,?fr VII 'vdi ii,,t?riol ar '?n.n?h?.Uvc?-.H e.hau pda .hv!!v?<-r.?<r..n?rh,vn?!?.?thfy .t)t..ri? vnci H..?Y" ?hrwyst. M?. yr ip;,?wy{yn.L'.vry"eifwy?tu.?roty ,,ths.t?h.h.rif.c.?hc.yad,?o r??d.-?fy?v.-n? )-n tlra a .}v.)t))"?'uvrwy!y!trhoddtcyhoeJdns- r?!i'rnythvrh?.0. o^s rlivwun a .111;:1"11:1 fv '"???!"?'?")'???' ?'' ijwiro Huv?-?hi?tt-wy?wgy?u?.'MU y,grifcnu ,t?,f."
-
Xos Sidwrn cynti-iiiwyd cyt?h?id Hwydd- M!m<ynvn??uct?!od.'ulywy?"<eth \trT.WtMi?"?Hwy.?.m"nv?n?dy p?,r(.11 J. it.A., y 110. Cymerwyd Th?ny"<)dn?!.yrsH?der? J.,nos. Mri?.??s.J.W..?s. R. Jones, ?. H"?' ?'?"y' ?''? Jones. C?wy(l()?!T'?d.urh?rot?'yc\-MtIion He (ly(1,1,,r,,l gati D,iniol Fycban. Cyfeilivv; .1 yn fwlrus gan Mr J. W.i:-?-rts.C.?'wyd<?:'U ?Mog.t'H, aC ,lw da at aiucau t(\llwll.
Ca'Mlle ii
Ca'Mlle ii C.%i,F.i, Sadwrn tt'r dyct Sabbotl. cyulaliwyd cyfar- fod prepetliu yn yr addoldy uchod. Pre- petbwyd pan v l'arclin Parri Huw" B.P., Dolgellau, a C. TaweKryn Thomas, Orocswen. Cafwyd cyiarfodyud rhagorol— y ceuhadon yn "II Lwyiiau gowu. Dallg- osodd y gwahanol enwai!u yn y ddinas cu brawdgai weh a,. fer,ii, ac yr eld y cynuiiiad ar nos Sabbath yn dra I'li-sag. Uwuaed easgliadau da »t draul yr aclios.
I - Dwyran, Mon.
Dwyran, Mon. I Nos Wener cvuhaliwyd cyfarfod amryw- iaethol yn y lie uchod. Cymerwyd rhan ynddo gan y rhai canlynol: Miss Roberts, Gaerwen; M ss -)wen, Dwyr^n; MriR. Jones PL I barti; G. 0, Jones, R. Owen. J. O. Thomas. Cafwyd hcfvd ddwy ddadl rag- orol ,.II Misses L Williams a M. J. Roberts, Ifor Jones, R. Evans, a J. 0. Thomas. EHiIIwyd gwobrwyon gan y rhai canlynol: Misses M. E. Owen, C, E. Jones, A. S. .Tone, Graco Roberts, E, Parry, Adeline Evans, M. Jones, L. J. Jones, Mri J. 0. 1 nomas, n. Evans, R. J. Owen, Ifor Jones. Llywyddwyd gin y Parch J. Williams, y gweinidog, ac urweiniu-yd yn ddoniol ga Deimol Fycban, yr hwn hefyd a roddodd i ni auiryw adroddiadan campus.
I T - - - h Dolgellau.I
T h Dolgellau. I '"L\' -Cynhaliwvd vr uchod o,d, va, d ,M, awrth, o flaen Mri C. E. Munro E^lwards, O. Slanev Wynne, F,. Or'ffith, J. Meynck Jones, a Dr J. E. Jones.—Cyhudd- wyd Henry a Michael Munnior. gglin yr Heddgeidwad Brezze o ganiatnu i'w hanifeil- iaid grwydro ar y ffordd rhwng y dref a l olserau. Dirwywyd i haurier c iron a'r' eo.t'm yn mhob nchos. LLYS ARBKNIU. (Jynlaliwyd yr uchod daydd Lain, o flaen Ilr J, Mevriek Jones.- Anfcnwyd William Davison a W. Lee i gar- char am 14 o ddyddi«ua:n gardota. Profwyd yr achos gau yr Heddgeidwad .Tones. YMVVKLIAD CRAXOOWEN—bdydd Gwener diw,idaf talodd y foneddiges adnabyddus hon ymw.diad a'r dref. Yn y prvdnawu anerchodd gynullind lluosog o'r merched, ac yn yr hwyr pregethodd ya rymus iawn i I gynulliad rhagorol yn Nghapel Salem. GWESTY YR ANGEL.—Bu hen westv RdnBbyddu9 yr Angel ar worlh ychydig ddyddiau yn ol, a phrynwyd of 'gan Mr Daniel Owen, Cross Keys, am 1925p. Y MARIAX. — Deallwn na chafwyd ond 40p am y Marian eleni, er ei fod wedi bod yn cael ei gynyg ddwy waith ar osod. CYNOKAIR Y FRIALLEN. Cynhaliwyd cyngiioidil gar. yr uchod ychydig ddyddiau yn ol, o Jdan lywyddiaeth Mrs Slaney Wynne, Dolrhyd, yn yr hwn y cymerwyd ri.au gan luaws o'r aelodau.
,y !()J!'('_l'OSSIS, gel'…
,y !()J!'('_l'OSSIS, gel' J)wllhel!. I I YAUNIFFOSYDD. — Y nine Cyngir Gwledig Lleyn am flin taflui gostiu trymion yn nglvn a charthffjsydd newyddion y lie. Dywedir fod ftniow-g)frif y peirianydd tua 250p. Barn lluaws ohonom ni YID" yw y gallwn ni wueyd y gwaith am lai o ia.v;r. Byddwn (Ian fciohiau trymiou os y c\'1 iateir i ddieithriaid gymeryd y gwaith oddi- aruoui.
-Llanbetlr, lleirionydd. [
Llanbetlr, lleirionydd. [ Nos ivener, yii yr Assembly Rooms, mwyuhaodd aelodau y gyrndeithas lenyddol swper syhveddol. Ar ol i bawb gael eu gwala a'u gweddill cafwyd anerchiad rhagorol gan y llywydd, Mr Hugh Evans, ac anerchiadau gan y beirdd, a dadganwyd yn sWYDol gan amryw. Mae llwyddiant y gyrndeithas i'w briodoli yn fawr i'll llywydd, a llwyddiaut y wledd i'w briod parchus.
JilwyntfwHI.I
JilwyntfwHI. I CYFARFOD PLWYF.—Nos Wener dan lywyddiaoth Mr R. Foulkes Jones, cadeirydd y Cyngor Plwyf, cynhaliwyd cyfarfod plwyf gohiriedig i dderbyn adroddiad y pwyllgor benodwyd yn y (cyfarfod plwyf blynyddol i edrych i mewn i gyfrifon yr overseers. Dywedodd yr ysgrifonydd, Mr William Lloyd, fod y pwyllgor wedi cyfarfod ddydd Mawrth, ond uad oedd yr ovprseers na'r tretbgasglydd wedi gweled yn dda roddi eu presenoldeb ynddo nac snfou y llyfrau ycliwaith, er i un o'u nifer addaw y byddai iddo wneyd pob ymdrech i fod yn bresenol flC i ddorl a'r lIyfnm gyaHg ef.-C,vnygiod<1 Mr C. Roberts, a chefnoaodd Mr Ellis Wil- liams, fod sylw orchwiliwr y Llywodraeth yn cael ei alw at y gwrthodiad hwn o eiddo swyddogion y plwyf i ddod a'u cyfrifon ger- bron y cyfarfod plwyf yn ol gofynion y gyfraith. ac at yr anghyfiawnder o ddisgwyl i drethdalwyr YIgymerrd, a', swydd o arolygwyr heb feddu gwyooaaein ynnuy.cu cyflwr y cyfrifon. Cynygiodd Mr Griffith Davies, a chefnogodd Mr William Williams, fod llythyr yn cael ei anfon at Fwrdd Liywodraeth Leol yn ffofyn am eucyfar- wyddyd dan yr amgylchiadau. Ar gynyg- iad Mr Ellis Williams,yn cael ei gefnogi gan Mr William Lloyd pasiwyd yn uufrydol fod y oyfarfod hwn yn dymnno ar i'r Cyngor Plwyf gytnoryd i ystyriaeth y pwysigrwydd vn y dyfodol o benodi overseers fydd yn alluog ac yn ewyllysgar i gyflawui eu dyled- swyddau er boddlourwydd y plwyfohon. Cynygiodd Mr Ellis Parry, a chefnogodd Mr William Williams, os na byddai atebiad wedi dyfod oddiwrth y Bwrdd Llywodraeth Lcol vn tnhen 14 diwrnod fod y cyfarfod hWIJ yn dymuno a'r i'r Cyngor Plwyt gael opiniwn bargyfreithiwr ar hawl y Cyngor Plwyf i gael y llyfrau i'w harchwilio. Mabwysiad- wyd yn unfrvdol benderfyniad fod y cof- nodion o'r hoil weithrediadau i'w hanfon i'r I" Genedl Gvmreig" a'r Cambrian News.
I-Prentoff. aror Trentndo?
Prentoff. aror Trentndo? GAT?AD.-Y m? <?!wys Hetbt?em w?i pendcrtynu rhoddi gal wad i'r Pare i Jom.s.Tr?w.u.!?yM yu f'!g.i!?n'.?fo olyuydd i'r P?rch R i??rd LI(?yd (Tegfelyn)
HOOD'S SARSAPARILLA
HOOD'S SARSAPARILLA yw yr tmig waed-buredydd. Gwerthir gan fferyllwyr, neu aufonir yn rhad gyda'r post am 2s 9c neu 48 6c gan C. 1. Hood & Co., 34, Snow Hill, London, E.C.