Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
28 articles on this Page
[No title]
I Crfeirifr y Farddoniaoth i Eiflonydd, I Swy(ldfa'r ae-itedt, Ciernarfoij.1
[No title]
AT T BEIRDD.—Fel bysbysiad yn unig y cyhoeddir anerchiadau priodasol, ooftaa- wriaethol, &c. Ni obymenr teilyngdod darnau Uenyddol felly i ystynaetb. Am y telerau, ymofyuer &'r cyhoeddwyr.
ANGLADD Y MILWR IRUANO.
ANGLADD Y MILWR IRUANO. (Yn ygtod Rbyfel America). peli cafwyd yngbanol ei waed, A'i farch yu ei ymyl yn ( r A'r gwaed ar y Uafn wrth ei dreed, Yn sychu yug ugoleu y lloet. Agorwyd ei fedd tan y plu, Mewn pentref yu uhwrw y mor: A chanodti gwyryfou y ffin 0 auigylch ei elor yu gor. Yn ieuanc, a Huniaidd, a phur, Bu'n gorphwys wrth allor y Ilan Cyn plygu, mi dorfodd fel dRr, Wrtb yrnludd yn achoB y gwan. Ei frodyr ndawsant y gad. I görlO ei gorffyn i'r ardll; Anghofiwyd gelynion y wlad, Yn ymyl un distaw luor hardd. I olchi ei glwyfttit i gYd, Yr iiloii rodd felithyg Oi thon; A'i wisg roed am dano yn glyd, A'i lurig, a'i gledd at ei fron. Y niilwyr a wylient ei hftn A'u dagrau yu Ileithio ei gledd; A rhiain y pentref bob un Yn taflu rhosviiau i'w fedd. I. GWTLFi. I Coleg Bala-Bangor.
DANIEL OWKN, Y NOPELYOD I…
DANIEL OWKN, Y NOPELYOD I CYMREIG. Ffrwyth hynaws ei <frMthine'b—amvylir I Gan Walia mewn purdeb; DYII ildia rawit douioldeb I o fvwiol nwyf, ail i Lict). BRYFDIR. <
CYFARCHIAD f
CYFARCHIAD f Ar yinadivwiad y Parrh M. P. Moses, Penrhynside, o gyfartod gweinidogiou Dyflryn Couwy i Ddebcudir Cymru. Fy nghyfaill, parha fy nghofion-yn hir Am ein horig fwynlon Yr hidloist ini'n rhadlon Foethau serch bar hirfaith son. 0 Moses, nid oes niesur—i'm hodl i Am dy lwydd a'th gysur; Dylifed ar dy lafur Wen ddi-bail y nefoedd bur. Yn y De, boed Ifab y Dyn .yn ei lawn I ti'n eii wog d ez tyn Gwaed y Mab, ei godi myn I'r golwg, waotha'r gelyn. D. S. THOMAS. Darllenodd Mr Moses bapur rhagorol ar y testyn ucliod i'r gymdeithasl
SIOMEDIGAETH GWRAIG.I
SIOMEDIGAETH GWRAIG. I Ni ddyliodd nad ttmoi3 ddogi-pdarn I Bysgodyn a rwydai. Pel ffwl heb un meddwl mai Rhvw sri mbr a Kymerai I i CaerlleoB. BODP.AN. Ij (?mueom. BODPAN. 1
" YNY SOEH:"I Ystori am Arfordir…
YNY SOEH:" I Ystori am Arfordir Cjmru. (JlOnL WOBBWTKDIO ZISTEDDFOD GINUDL-1 AETIIOL 1894). j GAN MRS BEYNON PUDDICOMBE I (ARIANWEN) PENNOD XLI. I EI OYMERYD I'1t DDALFA. j Yn bir cyn toriad gwawr drauoeth ar ol Hofruddiacth William Owen, yr oodd y yowydd wedi ymdaeuu trwy Abersethin--nut oedd John Ponlan, yr hwn a faruai. y buasiu Dwvsigrwydd y newydd yn gwneyd i fyny lUll y gal wad boi euol, wedi petruso deftro pob tv-ddalwr yu y pentref. Anfonwyd am yr heddgeidwaid ar un- Trnitb, ond cyn iddynt gyrhoedd yr oedd y llfinw wedi tforeliuddio y bout, ac yr oedd y tonnnu yn dawnsio ar y lie y cafwyd y corpb. Ychydig iawn o gwsg gafodd pobl Aber- sethin y uoson bono, oherwydd daethant allan a sifent yn dyrau ar lau y mor gan edrych drosodd i Ynysoer. }f"o'n rhai,l mfti Ihywun yu fan flew a wnaeth hyn," ebai John "pwy arall fuasai yn croesi y bont yn y nos ph Arosasant byd v wawr, pan y grvllagant eroesiy boat, gan w;ro i archwilio pob o.t.ef? phob pwll, ond ni chawMft dd.m srwydd o'r llofruddiaetb. Yr oedd glau y mor, hefyd, yn galed, 1\0 heb ol unrhyw droed i'r oedd ci oyuhan yn uiyn d o flaen y parti ao yn J'hdeg o gwmpas y tywod. Pan y cvrhseddoild y tywod Kych, stopiodd yn Aydyn, rhoes ei ffroau wrth yspotyn du, er-citiodd. ac Vila aetb ymlaen draubefu i edryeh beth oedd yno, a deohreuodd udo a chrynu, ac yn sydyn ttodd a dwngodd drcs y graigbont. Owned i,eddti yr hed,d, gei.d, wai.d,, ac wedi mrn'd ychydig yn mhellltch daethant at ysjHTityn arall, ac un rall, grdüg ot traed yn y tywod, er nad yn amla-g lawn. Oitn- lynasant y rhai hyn, yspotyn ar ol yspotyn, o earn i gam, liyd nps y daethant at ddrws Nanti Nell, ac ar y dnvs yr oodd llawer o waed fel pe wedi ei wneyd gan benglin dyn, yr hwn oedd yn ceisio agor y drws mor itinii ng y gallai. Darfu iddynt yn hawdd agor y drws di-glo, ac aethant i mown heb laxver o dwrf. Yn y 11 petitieba "gnrweddai Nanti Nell a'i gwr, a gwyddent y byddai raid iddynt dringo i'r llofft i gael hyd i'r aelod ieuangaf o'r teulu. Fully dringasant yn brysur i fyny yr ynrrol, ac yno gorweddai Dai yn cysgu yu drwm, gyda plielydrau cyr.taf haul y boreu yn disgleirio ar ei wallt du, ac yu cdrych yn llawn hoenusrwydd ao iechyd. Yr oedd y darlun o Wft yn un perffaitb, yr atiirnuttiii trymion wedi eu cau, y genau yehydig yn agcred, gau ddangofi dannedd gwynion, y frest bron yn agored i'r golwg" Ar gadair wrtb y gwely gorweddai y dillai a daflwyd ymaith mor brvsnr y lioswaith cynt, a ehy- merodd yr heddgeidwaid fedliti at o'r rhai hyn. b7 Edrych meddai, gan bwyntio ar y pengliniau, oherwvdd yr oodd yno stijeniau o waed, yr hwn oedd wedi rhedeg i lawr un goes, ao wedi ii ) rthio ymaith ar y tywod. Y dwylaw yn ddigon glan, mi weli; digon hawdd eu golcbi yu y mor," obai y llall; a chan afael yn Dai wrth ei vsgwydd, ysgydwodd of yn gnled. Agorodd yntau ei lygtid yn gysglyd, ac yn raddol sylweddol- odd nd oedd ofo ei hun, a cban eistedd i fynu edrycbodd yn syn o'i gwtupas. "Beth ydi'r mater ? ebai, fel y daetb ei dad a'i fun, y rhai ouddynt wedi eu deffro gan awx lleisiau, i hen yr yssjol. Llofrwidiaeth," ebui yr heddgeidwad ac yr ydw i'n dy gymeryd i'r ddalfa ar y cvhuddiad o lofruddio Mr William Owen reithiwr. Felly, cod ar unwuith, a tbyr'd gyda ni i Gaeniiadoe." Pan (lile.ii'odd Dai y cyhuddiad yn ei erbyn nei^iodd fel Hew ur ei eiynion, a chyda'i frelchiau cryfiou dechrnuodi glino y llofft. Ewch allan, y dyhirod," ebai; siit yr ydach yu meddwl fy ugliyhaddo o'r fath betb ? Ewch oddiyma, neu mi'ch tatld. i lawr yr ysgol." I Dychrvnwyd y dynion gan pi ymddygi, ad, a chan feddwlmai y goreu oodd cario allan orchymyn Dai aethant i lawr yr ys,ol gan ddweyd, mewn ton orcbymyuol, Brysiweh ynte, a dowch i lawr." P'le mae fy nillad, mom P" ebai. Oh machgen anw'l i, mae libw wedi pymud dy ddillad. ac ruae nhw wedi eu gor- chuddio â gwaed 0, Did amv'l, both wac hyn yn ei feddwl ?" Dowch a fy nillad newydd, niatn fach, BO aii eglura i chi." Agorod? hen girt? ddu, gyda'i dagran yn Uifo dros ei gruddiau, tra yr eisteddai oi tbad d??t, grynu ar oehr y gwely. 0 pwy fuasai yn meddwl mai tro fel hwn fuastti y tro cyntaf i chi wisgo eicli dillad newydd," ebai Nanti Nell -an wylo yn dost. GwiBgodd Dai am dano yn fuan, tra od,ii- allan iV bwthyn yr oedd torf yn ymgasglu, a cblywid gwueddiadau, "Maes ag e'" yn barhaus. Fel y gwisgai Dai rhedodd ineddwl Dai dros y mater, a deallodd y owbl. owm))LIeweb, mam," ebai, "gwran- dewch, 'nhad. Yn liwyi neithiwr yr oedd- wn yn dychwelyd o'r ffitir gyda cage bychan a dwy ysguthan ynddo i lola; with groesi y bont mae yn rliaid fy mod yn fwy gofalus o'r cage nag o fy nghanirau, oherwydd dnethuiu ar draws rhywbeth, a syrthiaib ar fy byeI ar y creigiau. Rbaid mai corph y (lyn a laddwyd yrtoedd, IDD1! Fe ddaliais yn y -age yn ddiogtd gyda'in dwy law, ac IllRo'n ( ebvg mai hyn ddarfu rwyBtro i mi weld fy mod wedi syrthio i hwJl o wiled, yr hyn y mae yn rhaid fy mod wedi gwneyd os oes yna waed ar fy nillad. • Rwan mam ft lIhad, gadewch fl am foment. Nid ydw i eiioed wedi gadaQl y Uofi't heb ddweyd fy mhader, 110 nid ydw i am dde- chreu hoddyw, po b'ai holl heddgeidwaid y wlad yn aros am danaf." Aetb yr hen wr a Nanti Nell i lawibyr ys- go!a dywedasant yn syml, Jfe ddaw yn fusn mae o yu deyd ei bader." Chwurddodd yr Keddgeidwad yn uebel. "Bydd yn rbaid iddo wrth ei bader yu wir!" meddent. Oyinerodd y syniad i fyny. gan I bwtio a gwawdio. Ah! arhoswch i'r' llofrudd ddweyd ei bader 1 Clywodd Dai y cwbl fel y penliniai am yebydig fnnudau o flaen y 1fenestr feeban, trwy yr hwn y taflai yr haul ei belydrau. Pan gododd ar ei di»>ed [cymerodd un olwg o gwmpas yr hen lofft oed i wedi bod yn ys- tafell-wely iddo byth er pan oedd of ac Iolo ao Iola yn blaot. DYDf\'r gwely bach, gwyn yn y gornel Ile yr arferai Iola gysgu, tra yr oedd ef a Iolo yu riianu y llall. Dyna'r hen gist lie y cedwid dillad y teulu, a dyna wyau yr adSr a'i hadgofiai o ddyddiau hapus. Ni ddaeth yr uu gair dros wefiisau Dai, ond fel j'r flath i lawr yr ysgol rhoddodd auinaid o fforwel i'r hen jstafell anwyl, ac yull. pan ddaeth i'r llawr safai yn ddifrifol gerbron yr heddgeidwaid, "UHUII, rwyf yn barod," ebai; "onrl oofiweh nad ydwyt yn llofrudd, itu nis gwu ddim byd yn ei gylch." Atebwyd of gan rimd y dorf, fel y cerddai allan gyda'r geiynau am ei arddyrnau. Yu dorf bach ar- eu penau eu bun a in safai yr Ynyswyr, y i hai a wyddent fod i hyw gam- gy moriad dybryd wedi wneyd. Nid oodd eu Dai nhw yn euog-o hyny yr ooddynt yn I sici. Gadewch mi siarnd nn gair wrth 'y I mam," ebai Dai, fel y s-yrthiodd jNanti Nell am ei wddf, gan wylo. Mam anwyl! cysurwoh Iola, a rhodd- weh y coloiuenod iaili gya. fy ugburiad i." Ffarwel, 'nhud anw'l; nid yw eieh ruab wedi gwneyd v trosedd ofnadwy hwn, a ekwithau, gjfeillioQ auwyl, os na chtt k gwel'd eto, credwch fy nrÎftn diwedd.f- yr wyf yn ddieuog o'r trosedd hwn." Dowch yn eich blaon," aMi', holdweis- ion, a dechrenasaut en ffordd ar byd glan y mor a thros y graigtont i'r lie yr oedd trol yn eu bfiros. Trol wledig ydnedd, a tirs yr oedd yn myn'd i fyny'r allt yn araf tua Chaermadoc, hwtiai a rhegai v aorf y llof- rudd. Ar ben yr allt trodd Dai, a symud- odd ei wefniau, fel yr edryebai ar d6 llwyd y Morfa, )n awr yn disgleirio yn mhelydrou yr hanL (bl) barhau.)
CAILWIL IIYNOD. I
CAILWIL IIYNOD. I Gwrandawodd y Baniwr Shand achos douiol yu Lljs Sirol St. Helena, ddydd Morcher. HawHai glowr o'r enw J. Woods, Wi^wii, y SWill o 41), fel arian a roddwyd yn feutbyg, oddiar J. Woods, Crauk, ger St. Helens. Dywedai yr erlvnydd iddo roddi lp i'r diffynydd yn nechre 1892 pan y priod- odd, a 3p wed'yn yuihen ychydig wythiiosaa i helpu iddo ddodrefuu ei dy. Y ditfynydd a wadui fod yr ariiin wedi eu rhoddi ar ieu- thvg iddo. Rboddwyd hwy yu syiuiau man am iddo wneyd rhywbath dros yr erlynydd gyda meich ieuanc, chwaer ei wraig. Yr I oedd yr erlynydd wedi rhoddi arian i'r diff- ynydd er mWYIl iddo wneyd yr hyn a allai i berswadio y ddynes ieuauo i adael y gwr ieuanc yr oodd yu oi gaulyu am yr ertynydd. Am y hunt, rhoddodd yr erlynydli hi it (liffynydti er mwya iddo ofyn i'r eiieth ddy- fod i'r t'glwj's ar briodus ei chwaer, ao er mwyn talu amy cerbyd yn yr hwn yr oedd yr erlynydd a'r eneth i fY!I'd yno gyda'8 gilydd. Ontl pan ddaeth yr amser, ueth y gwr ieuanc arall cyda'r eneth yn y cerbyd. gan adael yr erlyindd yn yr oerni. Ei Anrhydedd a gredai ystori y diffynydd, a rhoddodd ddyfarniad o'i thud gyda'r Costau. —1
I -!..? -1-Alit b HIIjIJI…
I !? 1- Alit b HIIjIJI r^A i S. Deallwn fod yr Henadur Gwilym Evans, Y.H., Llanelli, wedi myned ar ymweliad a'r Unol Dalacthau. Hwyiiodd o Lerpwl yn yr agerlong "Majestic." Eidduuwu iddo bob llwyddiant ar ei deitbiau, hyd nes y dychwel i'rhea wlad. Deallwn fod y Cymro gwladgarol yu awyddua i ddyfod i adna- byddiaeth a chynifer o'i gyd-gcnedl yn niyd y gorllewin ag y daw i gyfarfyddiul a hwy, a bydd yn dda ganddo weled unrhyw Gymro yn ymweled 1\: ef yn y gwestai lie y bydd yn aios yn y gwahanol drefydd yn America. Nid dYIII" y tro cynitaf i Mr Evans groesi y Werydd, canys hu yn America ddwy waith o'r blaen, ac Y niae yn hen deithiwr profiaùol. wedi ymweled a phob parth o'r byd ar wahanol adosjau.
Advertising
i Ju$t /ftere' V;- .V Y rhai s.rid a CdEF GWAX- AIOÓ gadJynt a ant cm\"ytIBd, a'u gwella, tr,,vy ddefiyddio PLASTEBI ALLCOCK- Y macnt yn northu y rhai sydd yn ¡ %vanaidd,. %,n yn Iledd"'u., y born, ae y i!lae-,It yn gy.urus i w gwisgo. Defnyddier iiwynt at Bron- chitis, Lumbago, Pncnau y Cryd- ciiitis, Ltt:n b cymalau, ac yn mha le bynag y teimlir poen. arm bob ,,n ) is 1 c i 11a yr in Crogwvd chwecb o garn-ladoon yn Al- giers ddydd iMawrth. iiic-wzi corl),y d rp% yn fr Bilbao, ddydd MaWitli, gan lacldy guard i ac auafu chwech o ddymon. Y^ r oedd y | dynameit yn cael ei garioi fwnglawdd. Bu d'ill lew yn yuiladd yu circus Hangers yn Newcastle ddydd Mawrth. Lladdodd yr ihynaf y Hall mewu ychydig funudau. r TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PEUAIDD MAZAWATTEE. Mewu lIaccui" tHli,,¡¡, Is 6; 1 -is y pwys. gau Lob Grocer-  t"L 11 ?'??  31 AE LLUN FEL GALON HYN -k.It BOB HLWCII O tlUGilES'S HLOOU PILLS. lIEll HYN TtVlTLlj YI)YIV Y JIT,()OD PILL.II bin v .1,)'1 arnyut yu Ke 11/fiui tat J Gwaed, y Croeu, y Neiwes, y (lyll,t, yr Atti Areuau. NI WELODD Y JIYOjlilTiiliYb Y m h o b afiechyd ac yr ydyui yn gwy- bod aID daiio y mae HCOHKS'S BLOOD PILLS, wedi gwneyd xwy o ddaioni a usb arall. (jrAlIl AT Y BOBL. Pan y bydd Glvr neu Wraig, Mab neu Perch, )-it dioddef oddiiwrtli Waed Drwg Tarddiantau V Croon,Poen Pen, -tfit L)rwg. Diffyg Trinil, Gwynt, Blliousuess. Nervos Egwuii, G.vyue^ou, a Gwau, Poen yr /trenail ao vll y 0 (J.n'tf Piles &c., yr byn oil sy l l yn tard lu o I liar Waed Drwg a Gwan, cylterer !!UGH?-;S'S 11 IlLOOU TILLS Y rhai a'ch gwellhant yn fuan. mawr yn cael eu hiacliau yn 1I.ï"yl,lùl. ( £ y MAja.VC YY IACilAU PAN LfDD BO^ PETH ARALL YN 7J.K1-IU. FiiiLY LlEB OI) 1 DiLllfol1er IlIU .¡,wyut o,U:wrtL y Cbemisi uen Werth wr Patout Medicim*s. Hit pro 'w L'i. a t:3. gau a,ugtu Slumps at y Dargaiify.ldwr, JACOB HUGililS, ./7/<t??/Y/C?<?t? ?A? ??. ??.V??7'<Y. c't??//? Yr hwn laufona gyda Tbroi I y P, Agent yn America—Mil WILLIAMS. Medical llall, Plymouth, Penn. YS DDIAU Y PEUPU.vlii MVVYAK ARDDEKCHOG VW C R A B -A FdP Li- WgM BLOSSOMS REGISTEHEn. (II i B » A n ji A 0 I,) i T) Perfl1JJ:e 1111.(11 sw fIlII) a da, ac mewu \hpli¡( k.- inaeivciil cymcrva lie unarau ysUt'ellondd 'i?,uM?ht(<;R?t ?- t m?.io.t M.n.?in. I'?K. t ?e. 1 am ccKtunuTCB Vork."—J'l/K AliOO.v^rT. t l''i' 5 ()C, 4? 4;?, a (is y !wt*l. iI ^tab-PP JMerthir yn "H,h U"nM. 'h B?os so?Ma ? y? uu? jja-i y )W""?:?"? 'ROWS rH?FU?KHY C" J J77, New HonJ-st.. l.oinlon. Unig wneuthur" yr y Crown Laven.loj Slt. eiiwn* LOBE pORNISHINGQOMl'ANV Dodrefnwyr Tai Cyflawn, Cyfanwerthol D<jdrf<nwyr Ttti CyH?wn. Cyf.mwwthot ? 14, 16, 18, Pf,,kCF,. LBPWL, DCDKE?X AM AKIAN\ NEU AK V GYFUNDREFN LOG-PENTlTYCIOr. A BlUIAU ARIAS PAROD. CWIXI DODRHt'NOL Y Y" yr hynaf a'r ean^af o'tr)t!n sy.H yn dwyn ynilaeli fa.imuili ar y gyfundrefn lo^-fentliy- ciol yn y tulaethau; y initeijt I-ii cytlenwi dodrefu i dai, gwestai, a pbalasau, llawei iawn rhatach liag y pwua y mwyafrit o t niHsnachdai sydd yn ffwert.hu am it: idii y" Yr ydyin yn alluog i nyi trwy tod genym gyfalaf mawr at eiu galwiu' uc hefyd drwy ein bod yu wnentburwyr \> ijrif uwyddau a werthwn. Nil) OKS Dlil TKriOLlAU YCd f, AR KIN CYfUNDHEI-.N VliN- TliYCilOL. Y mae eiu dull teg a cliyHawu o ddwyt- ein masuacb yn iiiiueu, u'n leierau ihesyuioi, a'r pristttu f-oi uior adnabydius trwy Ogleui.' Llocur a Chymru, lei nad oes eisie" ych KULg o sylwadau. telerau cytriedinol, y rhai, fodd hyuajj gelhr eu uewid i gyliulod cylleusder.,u ell. cwsuieriaid. Taliadau wytliuuwjl, IIIIIIUI »• ciiwarterol :— SWill y [jryniantlOp, Xaliad il a ') yr ;¿uV, 0 o II „ 0 jlJ tJ lODp, „ 0 17 ti „ but)", 4 0 Bydd iarcbwiliail o'u SLoc roddi ar waith fol(iii.a i'r rhai sydd yu bwriaii. pwrcasu, n bod yu rbL;(I,ii thelerau baewildacu o daiiudau ua'r i.u ui*|K nachdy cyttelyb yn y Xalaeinau. DODRKFN'IR AM ARIAN, Nat' AH I U YEUNDltiiKN LOG-FEN Aufouir Goygleni uewydi.oa, ,i"6ldl uwr Ddarlyulol, Barn y Y■* r e,lt. rcatr Lievy llytuyrdy it: L. Euwoh y papyr hwu. GLOBE FUiiNkUUNvi (,,).,IPkNY 12, 14, 16, a 1, PE-VlbRoKE LEKl'W L. 101; MATH 0 AKGRAI'MU A tn i HWY?O y" Hh".t ? )?,  m j^WYDDFA'U  hNlkUi^»
GOFrN I CiijKBiUWl'it LUDUI-'I…
GOFrN I CiijKBiUWl'it LUDUI-'I SWVDDU. Cyi'iirfod Angbyffredin. I Oynhaliwyd cyfarfod anghyffredin o blwyfoliou St. l'edr, Btiry, noa Feicher, yn yr ys^olcly, dan lywyddiueth y Maer. ac yr oedd y lie yn orlawn. Galwyd y cyfar- lod i drafud matorion ynglyn a'r eglwys a'r plwyf, ac i basin pe:iderfyiiiadau yn gofidio oherwydd sefyilf» isel cTefydd yn y plwyf, fel y daugosid yn y inodd yr edryciiir ar 01 y plwyî, gan leihad yn y presenoldeb yu y gwHSaauoth, a Ueiba.i1 yn y casgliadau, a cban anmharodrwydd y plwyfoiion i holpa yr achos ymhieu mown imrliyw ffordd dan yr amgylchiadau pi et-onol; fod y eyfarfod yn condcuniio gwaith y clerigwyr yu ceisio codi eglwys yn Fishpool, yn erbyn dymuniadan y plwyiolion, an yn ngsvyneb cyflwr Eglwys St. Pedr, yr bon sydd mewn nngen cael ei hail-adeiladu, a'r ddylod droiu ar yr ysgol- ion felly fod y cyfarfod yn gofyn i'r clerig- wyr ymddiswyddo; uc 1Jrl y Alitor a dau arall i (isod cixijlyiaiad y cyfarfod gerbron Doun ac Esgob yr osgobaelh.
DEWRDEB Ail 1 VVEBVOD. I
DEWRDEB Ail 1 VVEBVOD. I Achubwyd dwylaw y Hong" Marie," a adawudd Lerpwl ar y 13eg o'r mis diweddaf, am Nova Scotia, tra yn y Werydd gan ager- loug o Hamburg, ar ol )iroli.id chwerw iawn o enbydrwydd y mor. Yr oedd y Marin" yn llwytliog o halen, copr, &e., IC o'r dech- rou calodd (iywydd hYllod dyinhestlog. Ar liosou yr 22 iin torodd ngen yn ochr y llong, II-a¡udu i'r dwylaw fyn'd lit y pwmp, liout wrthi ddydd a noa. Ar y :!ill gwelwyd goleu agerlong, a tliauiwyd yr boll •• ruckets ar f\vr:'d y llong i dynu ei sylw, ond yu ofer. Drauoeth g»vel\vyd agerlong arall, ond ueth bono hefyd heibio, Yr oodd y dwylaw yn IIwr bron a dyrysu. Ar noson y 25aiu gwelwyd goleu y drydedd agerlong. a chan fod y "rochta" oil wedi eu tauio llosgwyd barilau tar. Gallai y dwyJaw weled yr agerlong, ond Did oedd hi yu ym- ddangos yn eu gweled hwy, ac er eu dych- ryn gwelsant hi yu myn'd heibio. Yn ffodus boreu dranocth daetli yr agerlong 0 HaUl- burg i fyny. Eibyn hyn yr oedd touau mawr yn golcbi dros y llong, ac yr oedd yn isel yn y dwfr. Mewu atebiad i arwydd y II Marie gollvngodd yr agerlong ei chwcb i lawr, lie achubwyd saitb o ddwylaw y "Murie" Aeth y saitli ar»ll allan yn nghwch eu lJoug eu bunnin, ac fol hyn oyr- haeddasant yr agerlong. Glaniwyd hwy yn New York.
Advertising
POEY YN Y CEFU A CHRYDCYMAIiABT. Y mae yn sicr yn beth rhyfedd pa um foM y In;: Honiocea, dbe? ttadJr- J Ileddfu y p?nau mwjaf, oblegid y mae HOMOCEA YN CYITWRDD Y FAN1. Y mae Homocea wadi sefydlu yn drwyaM 1 gymeriad fel lledfwr poenau. Y mae midynumg yn beth i rwbio, eithr hefyd y m- yn dLe 5n eal?idd wertlifawr; a phan un ni qydap YU y glust, y ddrmodd, neu Streiniau, ni raid ond « Iefn3?dio er mwyn ei werthfawrogl Pria:— Is. lc a 2a. 9c. y blychiad; drwy'r Uytbyrdy, la. do. a 3s. EXANO (HOMOCEA FORT). Yw y Surf erryf M Homocm wedi K WMyt y? I aroonig aT hen boanan crydcymeJan, yo neuldool yn y cymalau, a phoenan yn y frest, caetbdra, b. j ond nidy wiid ddefnydioatfriwiauajjored,neur»aa« tynei o'rcorff. Yrydym yn rhoddi gwarantrwydd am yr enaiut, ao yn mhob actios lie y prynir yn aniongyrchol genym ni anfonir yr anan yn 01 o* ? ?3,,e ?3s. d?g A?;ry?pmmvv? y blychiad; 38. drwy'r llythyrdy. SJSBON HOMOCEA. SEBON HOMOCEA. Cynwysa y Sebon hwn rinwrdd -ethl- 'L,T,g..h;l yn Še::rrv::= iid ddefnyddio; ond fel ii?b.. meddygo1, y mae 0 werth mawr, yn neillduol yn ystafell fagu :r PIS,* ac i bawb Bydd yn meddu croen tvner. Pnato. a Is. 3c. y deisen, neu 2s. a 3s. y blycbàd; årwTJ I llythyidy, 2e. a 3c. yn ychwaneg. Ge ?Jir ?l yr noil bethau uchod pn 3YOryll Ac., reu yn uniongyychol drwy llythyrdy odiwrw &a., reu yn uniongyychol drwy Jlyt?rtr? dy flq— Compauy, 22, EEw Ar werth gan TVs, Lewis & Co:, 29, High Street. ( aernarfon, a 3 6, High Street, Bangor, a chan Hamilton & Jores, Market Plaie, Baagor What! these spoiled hand.* are caused by Wub. g y, I arn Mirprised. set IkYATt-,IILP,83, CLEAN- SER SOAP at oaaei I pray 9
Advertising
BffYD OERAIDD AT YR HAF. -,F.tb,.U. Oats yn atal Camdrouliad a'r Gout. Football •• Oate yn atal Crydcyrualau air Bile. w Pivittvilli. ot. )'R tat Noumlaia a g.andid. ]Fbotj" ? osu yn atal diffyg cwrg a gwendid ===: O&U 1th;1á:Icl::l; FootimB 0rM ya hyrnydco tyflaut mewnplazt. "FMthail'' Oats yn ;cael ei gymeradvryo gan y Wmg Fed<?gol. (lof?nwehan dan a nrthv\1wI:h bob m-'h aialQ
JABEZ BKLFOUR. i - I
JABEZ BKLFOUR. i I Ei Draddodi i Sifyll ei Drawf. Parhaodd prawf Jabez Balfour trwy ddydd- iau Llun, Mawrth, Mercher, a lau. Rhodd- wyd cryn lnwer o dystiolaeth yn oglyn a r cwmniau yr oedd Jabez yn nglyn a hwy, n r gweithredoedd a wnaeth. Yr oedd y dyst- iolaeth hon yn profi gosodiadau Mr C. Matthews. yn y tai- adran y rhanodd ei araeth iddynt, dydd Llun. Yr oedd y rhan gyntaf o'r dystiolaeth yn ytnwnoyd a chy- huddiad o o gael 20,00(>p trwy dwyll o'r cwmni a elwid House and Land Trust." Yn nglyn a hwn fe godai cyhuddiadau o gyd-fradwriaetb gyda Hobbs a Wright i gicrhau y swm hwn, ac hefyd o wneyd cof- nodien twyllodrus, fel cyfarwyddwyr, yn llyfrau y owmni. Yna rhoddwyd tystiol- aeth yn nglyn a'r cyhuddiadau fod Balfour fel insthdalwr wedi dilluc o'r wlad gydag ttrian ei ofynwyr yn ei feddiant. Yr oodd yr arian wedi cymeryd oddiar y ewmni a'u newid yn saith o nodau ar Faoc Lloegr am gau* punt yr un. Yn mlien ycbydig ainsor rhoddwyd y nodaii i fane yn Argentina am arian, ao wrth rsddi ei enw arnyut desgrif- iodd y dyn ei hun fel S. Butler." Pan ddaeth y nodau yn ol i Loegr gwelwyd fod y geiiiau S. Butler wed eu bvsgrifenu yn llawysgrifen J. S. Balfour. Yn y trydydd adran cyfeiriai y tystioluethau at gyfuewid- iadan ffugiol a wnaeth Kaltour yn Ilyfrlm Cwmni y Buildings Securities." Ym- ddengys fod y rhai hyn yn nglyn a'r rhan gymerodd Balfour mewn ewiimi a ffurfiwyd i bryuu tir yn Kansas. Prynodd Balfour 1500 o gyfianau, ac yr oedd wedi eu defn- yddio fel ei eiddo ei hun, gan feuthyca arian arllynt ac wed'yn eu gwei tliu, or ei fod wedi cael yr arinii i dalu aiu dinynt, sef swm o 10,500p gun y cwumi uehLd. Yn inysg y tystion yr uedd mab Dr Dawson Hurns, Ar- glwydd Sudeley. George Kentisk, gynt yn glerc gyde Ilobbs a'i Gwmni, yr hwn a wnaeth ddadgnddmdau mor arswydus yn mhrawf Wright a Hobbs. to eraill. Yn y diwedd traddjdwyd y carcharor i safyll ei brawf yn y frawdlys.
CfNGUOlt DIXKSIG CAERGVBI.…
CfNGUOlt DIXKSIG CAERGVBI. Cynhaliwyd cylatfod arferol y fiynghor uchod nos Fawrtli, Dr. Roland Williams, U. II, yo y goosir, Y Pwj'lljoriu.—CyflwynoddMr C. E. M. Piichard adroddiad y p\vyllgor ariauol, yr hwn a gymhellai fod v biiiao yn cael eu talu i'r swill o -1193 Is Od.— Gymhellai pwyllgor y gwaith fod sylw y Prif-gwui-tabl yn cael ei alw at yru corbydau yn afresymol, ac hefyd at y ffaith fod simneuau yn cael eu tauio yn ystod y dydd yn fynychv Cym- hellant hefyd fod enw pob heol yn y dref yn cael ci osod i fynu mewn lie Rmlwg yn yr heol, or cyfletisdra i ddieithriaid ac eraill, lie awgrymant y priodoldob o adeiladu Uadd-dy cyboeddus at waaanacth y cig- yddiou. Mabwysiadwvd adroddiad y pwyll- gor, a chyfarwyddwyd i wneyd yinlioli »d pa un a wnelai y eigyddion ddefnydd o'r lladd- dy T'f codid un. Y itithyrdq.-GalwoddMrOwtnHkiglies sylw at gyflwr anfoddhaol y llythyrdy gyrla golwg ar ei ddylanwad ar iechyd y rhai sydd yn gwasanaethu yno. a'i fod yn llawer rhy fychan ar gyfer tref o ddeng mil o drigolion. Mown gwahanol weithicydd gofynai y gyfraith am fod nifer neillduol o droedfeddi o le ar gyfer pob person fyddai yn gweithio yno, tra uad oedd y llythyrdy, yr hwn oedd o dan y Llywodraetii, yn dyfod i fyny a'r gofynion hyn. Cynygiai ef fod y Cyngor yn ei hystyried yn ddyledswydd arnyut ar rau trigolion Caergybi, lie yn neillduol y rhai eylid yu ngwasanaeth y llythyrdy, i wneycllipel daer at y Postfoisir Cvffrediuol am lytbyrdy helaetbach a gwell i Gaergybi.—ISiliwyd y cynygiad gan Mr K. Mon Williams, a phasiwyd ef yn unfryilol. Tan ddifo,ld ,dd, G:ilwodd y Cadeirydd sylw at y pibellau dwfr er diffodd tan, ac nad oedd neb wedi ei bouodi i fod yn gyt- rifol, ao i edrych ar 01 gweithwyr y Cyngor mewn achos o dan yn y dief. Cynygiai et fod dyn yn cael ei b-no<li "111 gyflog bychan i wneyd y gwaith.—Eiiiwyd y cynygiad gan Mr R. Mou Williams, a phasiwyd of; ac yna penodwyd Wm. Williams, un o weithwyr y Cyngor, i'r 8wydd. d llythyr Gwasameth Seimlnrf oddiwrth Fwrdd y Llywodraeth Teol yn hysbysu nad yw y gyfmith yn rbodds hawl i'r Cyugor i dalu alll waanaeth seindorf yn ystod yr haf. ^Y^teerFaes.—Darllenwyd llythyr oddi- wrth y Bwrdd Masnacli yn gwrthod cyf- newid y telerau ar ba rai y maent yn gosod y recreation ground i'r Cyngor trwy ro < l prydles. Ar yr un pryd galwent syl»v at y ffaith eu bod wedi ei osod am y pedair My"- edd ar ddeg diweddaf heb unrhyw gyf- newidiad, yr hyn a awgrymai y tebygrwydd y byddai yr un modd yn yd.vfouoloudie.tli! i ryw re-ymancryfi'rgwrtbwyneb gyfodi.
I DIIIWYO YAI).
I DIIIWYO YAI). yn Kingston ttr y TmfwYs, dirwyTYII ynad heddweh i 10s a'r costau HUI YIIIOS:)rl KI- v forwyn. Dvwetiai N,i, erlynes fo(i ei uieistr wedi gafael ynddi a'i thynu o r gegin gefn a'i tbaro yn ei llygad.
Advertising
•' IMITATION IS THE SINCERKST FORM OF Fr ATrBRY "—Manv have -copM the )nbo? and pukets of HORNIYA'8 P?TEA" Avoid spurious imitations by seeing that everu wicket ias)Mie'lW.M.? F J Horniman & Co., Ltd. LOCAL AGENTS —Carnarvon—0wens, High street; Dave, T!??rt,treet Bangor- O^ory. Market I Stores, Holyhead—Bradshaw.Market-street, Conway Williams, Chemist, Nevin Grigti?s, Grocer &e. l?M.-O'? street. Blaenau-Crattor, Chemist Thomas Grocer. Llandudno-Holliday, Market Hall. Port Dinorwic-Owen, Frondeg :L^vU'n —WUliams, Chemist. Portmadoc-Newell, Confectioner. All hop. of com?ort in ?y   Ai,?i,BOAP U.tg t6 MATCHLESS CLEANSER 2 I tried. 2
YODIBIEOmiH YN KHAli- j LUMAKTh;…
YODIBIEOmiH YN KHAli- j LUMAKTh; EITHR CEDWOli EICH PVLOti YN SYCH. I Y maa cyngor Olivor Cromwell i'w fyddin yn gymhwysadwy ill, bywyd dydrtiol ni dan bob amgylehiadau o'r bron. Nid vw disgwyl i Rall1uilieth old'od i'r fj"lw,' 1'1\ gWlired oddiwrth ganlvniadau diofaUvch ac o-igoulus- dra ond anwvbodaeth ayml. Welrf'r cyflymdreu yn dyfo(l: a fydd i Ragluniaetb eich achub chwi os arhoswch ar y liinell o'i flaen r Y mae tan ffyruig yn goddeithio rhan o'ch ty a wnaiff Rhajrlun- iaeth eich cadw os bytltl i ewi wrthod yr ysgol a gynygirf Mae yr agerlong fawr- eddog yn prysur lenwi a dwfr: a ydyw'n debyg y gwna Rhaijiuniaeth eich gwaredu os bydd i chwi wrtbod y bywydtad ? Mae y pla o Afiechyd Bright yn ymsryuddeiriogi o'ch cwmpas: a ellwch chwi tlorddio dis- gwyl wrth Ragluniaetb pau v mae meddyg- iniaeth syml, sicr a pbrol'edig—Waruer s Safe Cure-yo agos wi-tta law ? A ydych yn meddwl nil. dàelir ehwi yn yÎr:fùl beidio gwneyd ymdrech i \>aredu uich hunan s'eh cyfeillion ? Durllenur am brofiid Miss E. Peako, 101, I Oxford street, Totterdown, Bristol, yr hwn addesgrifir mureglur yn ei llythyr,dyddiedig Medi 12t'ed, 1»»4:—Mae yn oleser gonyf ddweyd i Warner's Safe Cure fy Ilwyr adfer i nerth ac iechyd, wedi b,.i o honol yu dioddef am fisoedd lawer gan afiechyd Bright a'r Dropsy. Ar ol bod yn yr ysbytty am bedair wythnos ar ddeg, gollvngwyd ti ailan fel yn aufoddyginiaethol, uc ar nnwaith decbreuais gymeryd Warner's Safe Cure. Weli cy- meryd pum' potelaid teimlais lawer iawn gwell, ac ar ol cymeryd pedair ar bymtheg o boteli ditlanodd holl cliwy.'d y dropsi. Mewn canlyniad llawn adfeiwyil ti i iechyd perfftith, a bydd yn bleser gfmyi argyinhel] i ly o cyifyr hwn i unrhyw un fo'n dioddef yn gytfelyb.
CrHOEDIKEISTEIMF'iD LUN-DUI),N$),…
CrHOEDIKEISTEIMF'iD LUN- DUI),N$), JiAl Dyma'r ft'U:?Pnw"\1 syJ'.l wrth yr ion Llongyfarchiadol i r Fi Vi,oriii a dderbyniais ar gyler y Cyhoeddiad uchod: —Llais 0 bell, lv,tlllloe, Uu o'i deiltaid (1), Caradog, Afonydd, Un a'i gwelo id yu ei Gwalia, Cynno Tevrngiirol, Un o'i deiliaid (2), Teyrngar, John Jones, Ael v dun. lirodor o Ynys llryilu'.n, Gwas bach, Gomer, Y Caplan, Llewelyn, Molawdus, G^'evt, Y mlleu gwyn, Henffvch well, lihys Llwyd, Elian, Heddweh, Llygad y dydd, Glan y Fenai, Owain Gwrgaut, Yr hen Ynys Wen, Cyniro, John Bull, Briton, Ceidwad y Corn, Y Coru gwlad, Ab Der- wydd, Ninirod, Gwallter, Pinda* Y Hhosyn Gwyngech, Brython, Clwshvr, Ctof aiir, Aber, Braint, Det'awd, Minyd iii, Awel y brvniau, Gwlail y gau, Dymuniad e-tioii, Eryron, Hentlych. 1' gogartb, Yr Hen Beiiiiiaciiii-awr, Meiiir, Un diwerth a thrist wrth ei thraed. Gwe;iynydd gwan ei anadl, Brwdl'rydig, Celt, Mynyddig, Diu- esydd, Ah i Ab Adda, Teyingarwr yn trui i Celt Alb,tii.
,-- -. I,LnirNAUtH, ï L\I,LEí.I
I,LnirNAUtH, ï L\I,LEí. I Dydd lVun o flaen Col. IT:l.mptr.1I [wi. Dr E. IJ. Edwards, Mil ii. Robert ),I. Jonesi, a Dr Roland P. Williams. T.,doqi. — Elizabeth Elias, ("ae'rddol, Tdechyiehed, yn eibyn William -Jones, Cross Keys, Trowalchuiai. Yinddangosai Mr Idoyd Carter dr< s yr eriynes, a Mr S.H. Dew dros y diffynydd. Tatlwyd yr achos allan.—Jane Parry, Bangor street,, Aber- ffraw, yn erbvn R. Griffith, mcwlI gwasan- aeth yn Trefdraeth. Ymddai gosai Mr T. R. Evans dros vr eriynes, a Nlr S. H. Dew dros v diffynydd. Tali wyd yr achos allan. —Kate Williams, 1, G"entietd terrace. Caer- gybi, yn erbyn Robert O. Kober's. 18, High street, Conway. Ymddanfjosai Mr E. G. l't-iberts dros vr eriynes. Gwnied archeb am Is 6c yr wythnos.—Mary Oweu, Gwaelod Mawr, Llanfihangelynho'.vyn, yn erbyn Hugh Hughes, 3, Mill street, O ergybi, dros yr hwn yr yniddangosai Mr E. G. Roberts. Gwnaed archeb am Is (5a va yr wythuos. Eiyevhis** (Jyuhal i ffr(tiq.Mr n. R. Parry, lelieviti^ officer, a erlytuii David I Owen, Tyddvn 8ergotiit, Llanf^ir M.E., ,,11\ i esgeuluso cyidjal oi wrnig. Gwaaed archeb am Js yr wythnos. j
CANIAR NOS. .I
CANIAR NOS. I L I 'Run fath a'r mor urddasol Yn troi oddiwrth y lan, Ces weld yr bin auafol Yn ffoi o'r wlad yu wan. A gwelais flodeu gwyuion Ar byd y fro yu Mai,- 'RuN fath a'r oreigiau gloyvon Sy'n llauw'r traetb ar drai. Y lawnt yn ymrosynnu, A'r waen gau fflur yn wen; A dail y drain pryd hYDUY: Yn glasu fel y uen. < Pan eis i chwilio 'n Rhagfyr Aw ros i ngeneth wael Ces ddra in mor wyrdd a'r awyr; Oud Did oedd rhos i'w caul. A llinos facli newynog Ddisgyntiodd wrth fy nhroed; A'i hewyu bychan serchog Ar goll yn eerui'r coed. "Ah," meJdtti'r IHnM teoat Yn ysgafu yn fy uglyw Y rhot sy'n gwywo gyntaf, A'r drum sydJ hWJ"a'n byw." Pan af yn iivr fei gweddw (faii ft,,ttia g%et'd fy lutill, '• Y rhos xyd.1 (jynta' 'n inurw," Wv'n jibrwd iai fY hun. R. G. R. I
BUD DUG 0 LI AETH Y ROYALI…
BUD DUG 0 LI AETH Y ROYAL I O.tKELEY SILVER BAND. I Jwlad heddyw dan glol tiddien—yinwy va I'w tnawredd yn nihobinan; Capiwn wyr,—" OWImll liri"u," Gydtlo rhwysg, a gied i'w rhau. )g gwnaeth Siom i rai ffrotui,-mynegwoh Mewu agwedil uchelfri: — Ryw adeg, heb bir oedi, I Y Gwpau Aur gipiwn m
MOR ANYVYL YW CYMRU I MI.…
MOR ANYVYL YW CYMRU I MI. I (Cyfaddas i Gerddoriaoth). I Yn groch, ymffrostia llawer Yn awyniou gwledydd pell, Mae gwyniou Cyuiru anwyl I mi yn llawer gwell; Fe guiff yr estroa sibrwd Mai llwiu a thlawd yw hi, I Mi ddywedaf finau'n wrol- Mae'u anwl iawu i mi. Moranwytcidyifrynoedd A'i heu fynyddoedd hi Hwy wisgir gyda barddwch Sydd o anfurvvol fri. ÅO fel j bryuiau cadarn, Mae'r diwygiadau gyut Yn aros yn r awyr Yn ysbrydoli'r gwynt. 'Rwy'n earn Gynirti anwyl Er mwyn y codyrn fu Yn dioddef dros ei rhyddid A marw drosti Ili Mae ysbryd yr hen dadau Orphwysiut yn ei ehol, Yn galw am gacl codi Hen Gymru Wen yn ol. Mi garaf Gymru anwyl,- Owlad cymanfaoedd yw,— Gwlad grymus dywalltiadau,— Y wlod fendithitdi Duw. Pan gaf ti gwmui engyl o fewn y cartref try, Bydd adgof aID heu Oymru Yn anwyl iawn i wi. DYFI. AberdyS. Dypi. I
DiWKlJl) CENFKJKN OFER. I
DiWKlJl) CENFKJKN OFER. I Yn Llundain, dydd Mercber, dygwyd rheithfarn fod bach^en o'r enw Georgo Muutford, 24 oed, wedi saethu ei hon tra mewn cyflwr o wallgofrwydd. Yr oeidd wedi ysboilio ei dad, .0 yu arfer betio. Dywedai on gvfeiliiou y trancidig ei fod yn ddiwcddaf yn yfod port wins, a phan saethodd ei hllll nis gallai b.iu sefyli ar ei draed.
TROI ESGOn LLANEMVV 0 DVB…
TROI ESGOn LLANEMVV 0 DVB UYFFREDIN. Gobebydd Llundeinig y Scattman a ddywed uad h?wl AI'lwydd Selborne i .i.?d,i yu y Ty oedd yr lIui westiwn o friiiijt a gododd i fyny nos Ltin-y Ila]] ydoedd bawl Esgob Llanelwy i gael bwyta ei giniaw yn ystafell ginio aelodau Ty'r Oyffredin. Aeth Arglwydd Cranborne a'r Fsgob i'r ystafelL Cafodd ei hun mewn cwiuni ihyfeild, oherwydd wrth y bwrdd nesaf yr oedd Mr S. T. Evans yu eisfcedd, yr hwn haner awr yn gynt oedd wedi bod yn cyboeddi gyda geiriau miniog nad oedd ystadcgau ei arglwyddiaeth yn gywir. Mudd bynag, er ei fod mor agos i'w feiraitd Kadicalaidd, yr oedd yn deohreu mwynhiii ei ginio, pan alwyd sylw Arglwydd Crau- borne gan ofalwr yr ystafell at y ffaith fod yr esgob yn ddieithrddyn mewn He a gedwid yu unig i'r aelodau. Ni wnaeth yr e«gi>b j uurhyw wrthwynobiad i symud. Deoh- reuodd ei ginio yn un ystafell, a gorphenodd ef mewn ystafell arall, lie yr oedd gan Ar- glwydd Cranborne bawl i fyn'd ag ef.
NEWYDDIOS CREFYIIDOU
NEWYDDIOS CREFYIIDOU 0 d.n y penawd Ystadegau Camar- weiniol." yagrifena y Parch K. H. Morgan, B.A., lythyr rhagorol t'r "Manohceter Guardian," yn dadlonu ffigyrau annheg Bai^ob Iiatielwy yn oi Lawlyfr. Caled yw i'r Eagob wingo yn erbyn y symbylau tra y KM dytikra mor graff a Mr Morgan a Mr Own Owen, Crowoawallt, ar ei wyliadwr- iWb. *? p?ym ddMh fod Mr W. E. Davies, BMumaria. malt r diweddar Dr William D.,i.o,wedi ei ddewis yn un o gyuryohiol- wyr Talaoth Gogledd Cymru i Gynhadledd y Wesley aid, yr hon a gynhehr yu Plrmeath. Y mae trigolion Caernarfon yn .d..t-d Mr Davies y. dda. Etc oedd ys- ■rifsnydd gweithredol Eisteddfod 18n. Eisteddfod (ryntef y Pafiliou, a'r Eisteddfod fwyaf 1 wyddiauui a gynhaliwyd etioed. brwg genym ddskll fod yr Archdderwydd Hwfa Mon. oherwydd amldra dyddiau, wedi ROrfod rhoddi bngeiliaeth eglwya Aunibyuol ljangollon i fyny. Eidduuwn iddo eto lawor o ddyddian. BhyJd un o bapurau darluniadol Lluo- dain, am yr wythnos ddiweddaf, ddarlun o gapal Jabes Balfour, yr hwn a adeiladwyd y Aim fwyaf ar tri gost ef, neu yn hytmch ar gost y troeiniaid a hudodd i'w gra- fauggli. Mae'n gapel hardd a gorwych. Yr oedd Jttbee yn dda iawu i achos crefydd. Mae lie i ofni fod fod ei arian yn fwy o fell- dith i unrhyw aohos nag o fendith. MM Coleg y Bala wedi dewis y Proffeswr Hugh Williams a'r Prifathraw Charles Ed- wards i gynrychioli y sefydliad ar y Bwrdd Ppvnnyddol perkhyiiol i Rrif Ysgol Cy.uru. Y Proffeswr T. Rhys a'r Pnfathraw ITerber Brans sydd wedi eu aevns dros Mieg Bala-Bangor. Mae gwahoddiad wedi ei yra at Lys y Brifysgol i gynul cyfarfod y Bwrdd Dnwinyddol yn y B.I,, yn Mehefln. Bwriedir sefydlu coleg duwiuyddol perth- ynol i'r cyfnndeb Wesleyoidd yu Ngogledd Cyuiru. Yet sier y mae hwn yu gam yn yr iawn gyfairiad. I- Cwyn gyffrodinol pregethwyr ieut,'mc,ll medd, un o fyfyrwyr Coleg Duwinyddol y Bala, ydyw fod eu CyfarUdydd Misol yn en gadael at drugaredd dosbarthiadau di- eithr. y rhlli na wyddant ddim 11m danoin. Ooddeferimiofynpa sut y mae Cyfarfod Miaol Arton y teimlo yn ngwyneb y mater hwaP A ydynt yu rhoddi y gefuogaeth a ddylent i'w bet-hgyti ? Onid gwir a ddy- wedir am danynt en bod yn nnwybyddu eu bechgyn en hnnain pan fydd ganddyat Sul- iau gweigion, ac yu cyrohu dros for a thir am feobgyn o siroedd ereill. Chwareu teg i air Fon. y mae hi mor ofalus o'i bechgyc fel D" chai. yr un myfyriwr o Arfon nac UII- man arall sangit ei droei yn un o'i phul- pudan oa bydd un o'i boehgyn hi o fewn oyr- Uedd yn rbywle," Cofied Myfyriwr fod dwyocbr i bob ewestiwr, lie Had ydyw pro- phwyd, os na bydd yn bivpliwyd mawr," vn gymerad y yn ei wlad ci hun, ac efallai fod Mon Mam Cyturu yn tybio fod ei meibion yn "brophwydi mawr," ac iittd ydyw Arfon yn ooleddu 'vr un syniadau am ei I)fthgyn hi. Y mae bron yr oil o'r bechgyn sydd yn sefyll yn ttwoh o'u liykig%-y(Iflaii yn Arfon yn 01161 llanw pulpudau. Y mae cynuliei lfa- oedd yu ddigou parod i feio eu diaconiaid os na lanwitnt y pulpud gyda phregethwyr gwerth gwrando aroynt Cynrychiolwyd Cymru eleni yn Synod y Presbyteriaid Seisnig, yr hou a gyubaliwyd yn Newcastle-on-Tyne, gan y Parch W. James, B.A., Manchester, y Proffeswr Eilis Edward), M.A., Bala, y Parch John Wil- liams, Ceerlleon, a'r Parch Lewis Ellis, Rhyl. Cafodd Mr Janaes, Manchester, Pan aoniodd am Fesur yr Eglwya yu Xgbyiuru, dderbyniad croØst.wgar-" He," niedd papur Seisneg, moved the house into raptures." Dydd R8bboth diwedd? cyuhaliwyd gwasanaeth arbenitf mewn cysvlltiad ag eglwys y Bedvddwyr Cynneig yn Mhen- 'ttxenm?wr. Pr?'-thwy) ?t" Dr G?tbin DaTi., pnMhMw Coleg Bedyddiol Bangor; y Parolj Thomas Eluglios, beatmiaris E. Rrans, Bangor; J. J. Williams, Penygroes; J. Williams; Llanwyddelari, a W. E iwards, EdwaWle, COawy. Cafwyd aiierchiml rhi- goi-ol gap y Proffeswr Silas Morris, Bangor. Nis gall i.ob ddrlleij "Dyddlyfr Myfyr- iwr yu rkifyn Mai o Cymru heb golli, deigryu. Mab ydoedd y myfyriwr i'r di- vfiddur Barch John Jones, Hhofillauerch— rugog, cyu hyny o Gaernarfon. Bu farw, J. Morris J"iies yn rnlodeu ei ddyddiau yr oedd yn auwylddyn gau bawb a i hai- wøui. Yn yr wytlinos olaf yn Medi j bwriedir eyaal Cyfafodyd(I Undcbol Bedyddwyr 'ymru, a thref Rhyl sydd wedi bod mor fibrtnnus a chael yr anrhydedd o roddi croesawiad i'r Undeb. Yu ystod aaitb mlynedd gweinidogaeth y Parch R. J. Williams, yn eglwys Annibynol Deganwy Street, Llandudno, y mae rhif yr aelodau wedi codi o 120 i 250. Dengys hyn waith ao arddeliad mawr. Da gmym ddeall fod golwg y Parch W. C. Williams, Listirwot, yr hwn y bu pryder mawr yn rnhlith ei gyfeillion yu ei gylch, yn diuigos pob arwyddiou o hollol iachad. Hyoerwn mai felly y bydd. Yn ddiweddar bu farw hea frodor o'r Drefnewydd, Maldwyn, yn yr Amerig, a gadawodd arian i ymddiiiodolwjrr cnpel y Bedyddwyr yn ei dref enertigol. Trwy hyn gymadwyd y ddyled o ddwy fll o bunau oedd yn .ros ar y capol. Cy?h?lttvyd?oyfttrfod yi- yu aros ddiweddaf er dathlu yr auigy]ch- iad. Ar ol gweinidogaeth hirfaith o un it,lyriedd a deugaui yn ngwasanaeth y cyfuudeb Was- leyaidd, y mae'r Parch R. Williams, Aber- gele, wedi cael caniatad, os myn. i yrnneill- duo ar y gronfa flwydd-daliadol, ao ar ol deogaiu nauiyn un o flynyddoodd o wasan- aeth y mae y Parch W. H. Erans, Rhyl, wedi cael yr un caniatad. Y mae y dda.n wr da yn deilwng o'u gwobr. Drwg genym ddeall fod iechyd y Prif. athraw Prys, Trefecca, y eyfryw fel yr ofnir y bydd vn rbaid iddo am ryw hyd ymrydd- han oddiwrth ei ddyledswyddau colegawl. Oobtithiwn y bydd i dywydd tyraor yr haf, a pherffaith seibiant, aunewyddu iechyd y gwr parchedig a dysgedig. Ysgrifeua mab hynaf y diweddar Dr Dale i'r waag i erfyn ar unrhyw gyfeillion sydd ganddynt lythyrau oddiwrth ei suwyl rltld. neu rhyw banes wv* flynyddoedd borel101 ei hwyd, yronheblt ag ef i Goleg y Driudod, Oaergrawnt. Mae' "Christian World" yn bapur rhagorol, ond goruiod o lawer sydd yn gandilo o lfmJcegiom. 8awra y. golofn wythnosol o newyddion cyffredinol la wee Koriuod o royil- itm. Be waeth gan ddarllenwyr Dewydd- iadnr crefyddol am levers a dramirnj rooms. Mae oronfa gan mlwyddol undeb yr An- nibvftwvr wedluyrullouli y swm ardderchog o60,300p. Mewaaneth a draddododd y Cadfndog Booth yn Llundam yr wythnos ddiweddaf, dywedodd fod ei gyfundrefn ef wedi troi allau y fWYllf eang a dylauwadol o un gyfnndrefu atymdpithasol wirfoddol arall yn y DeynM* Grmnol. Yr oedd y Colony Work ya Idnin yn unig wadi co8tio 73,000p, ao yr oeddynt wodi cael yn ol o hyn dros 70,000pmewn gwaith. De?wm fod y P6foh ThomM Gray, Bir- keah38d, oherwydd anechyd ei denIo, wedi rhoddi heibio ei fwriad o ymweled a'r America y flwyddyu hon. Da genym aliu dywe.v(i tod ei ferch filch vcbv-iiy yu well, a "we lied addawol am ei hadferiad graddol.
OOLIOFA IIYNoi) MEWN EGIWVS.
OOLIOFA IIYNoi) MEWN EGIWVS. Nos Sul, Mai 5, aeth pedwar o fechgyn o bymthegi un ar hugain oed ar ol morwyn o'r euw Eva Neil, yu Ulislaud, ger Bodmin, ac mewn He unig yuiosodasant ami. Diangodd dau ymaitb pan gly wsant waedd- iadau yr eneth. Dywedvvjd yr banes wrth y rheithor, a hysbyswyd yn gyhoeddus y by()d?t i'r ddau arall wneyd cyffes ?yhonddus Y" eglwys y plwyf y Sul canlynol, y buasai y I b ?? tb?r ya rhoddi m >ddeuant iddynt, ac fel penyd y byddai mid i'r bachgyn ranu gwertil 2p o fara wrth lidiart yr eglwys. Nos Sul, yr oedd yr eglwys a'r fynweut yn llawu. Aeth y gwasanactb yn mlien fel arfer. Cyn y bregctb, rhoddodd y rheithor gerydd trwm i'r beohgyn y rhai a safent wrth yr allor. Yna gofynwvd iddynt ben- liuio, ac mewn llais uchel cyffesasant yr hyn a wnaethant gan ddywevd fod yn ddrwg gauddyut oherwydd oil pechod. Yn" gweddiodd y rheithor drostynt. Pe'r elai y cwbl drosodd yn y fan hon, buasai pob peth yn wyn'd drosodd yn ddistaw. Outt ar y diwedd aed a'r boehgyn allan at y llid- iart gyda bara dan bob braicb. VUIl cy- merodd golygfa hynott le. Bu ymladd ac ymdrechu am y bara. Wedi i'r bara gael ci ranu daeth Webber, un o'r beohgyu, a thyn yn CYUWYM triagl, yr bwu yr oedd wedi ei bryuu y noson gynt, ao Ylla cymcrod I golygfa le a gofir yu hir yu y plwyf. Torwyd y torthau i fyny, a rhoddwyd y bara yn y triagl; ac yr oedd y dorf yn chwerthin ac yn mwyuhau ou hunain. Daeth aelod o r cartrellu, gydag un o offerynau y seindorf, i geisio d yddon y bobl; ac fil hyn y di- weddodd yr hyn a adnabyddir fel Sul y bara-a-tbriagl."