Y Genedl Gymreig

A'¡-ø&lR.uJJ.d h):b'sjad yu unig a }fl T■ ■ LUuliiu priodasol, coffad- wt chymerir teilyngdod darnui Lieu, 0 > ystyriaeth. Am y teli iau, ymofyner a'r cyhoeduwjr.

GWNAWN EIN DYLEDSWYDD, BYDD POBPETFl YN IAWN. ALAW-" Brcuddwyd y Bardd." Eitddai i l uvr mewn nnigedd, Mvfyriais ar helynt fy oes, .led lyli'lis fod bywyd yn wagedd- Cyulluniau Rliagluniaeth yn groes Gobeithion a phryder, gofidiau a phleser, Ar lwybrau ein bywyd yn gymysg a gawu, Olld gwnawn eiu dyledswydd, byda. pobpetli yn iawn. G.-lyaiieth, a ehariad, a chynen, A ddaw yii feunyddiol i'n rhan; Cyuiylau, ystormydd, a heulwen- Mae blodau a drain yn mhob man Gobeithion a phryder, gofidiau a phleser, Ar lwybrau eiu bywyd yn ddiau a gaWll— Oud gwnawn ein dyledswydd, bydd pobpeth yu iawn. MH) pawb yn y byd ar eu gyrfa, Beth byuag a ddigwydd eu cwrdd, Y ) chwareu eu rhan yn y ddrama- Ao we ly'n yn cilio i ffwrdd: Gobeithion a phryder, gofidiau a phlaser, Ar lwybrau ein bywyd yn gymysg a glwn- Oad gwnawn ein dyledswydd, bydd pobpeth yn iawn. Diystyr yw tlodi a chyfooth, Aniliydedd, dirmyg, a hedd Tywyua yr haul foreu dranoeth Ar 01 i ni ddisgyn i'r bedd Gjbeithion a phryder, gofidiau a phleser, Ar lwybrau ein bywyd yn ddiau a gawll- Ond gwnawn ein dyledswydd, bydd pobp6th yn iawn. Bala. GWAEITFAB, I

Y D YN DIDWYLL. I Y dyn didwyll, diau nodedig-yw, I o we Id hynaw. ddiddig; Cywir odiaeth, caredip;, Ac yn ei dreiu gwen a drig. Un geirwir a dyngarol,—o dawel Duedd yn wastadol Diddichell, da, heddychol Ydyw,-a gwir lon'd ei gol. Digynwrf, diwyd, ac union, naws deg Yn was da a ffyddlon," A goncst ei frgeinion- Un felly yw'r c-vfaill Ilon. Meifod. IEUAX MAI. I

BR COP AM MR WILLIAMS, HEN I DY, LLANIESTYN. Siriol un roed is oer leni -'r briddell,- Mor bvudd y'm o'i cholli: 'Roedd rhinoedd ei rhieni Yn addurn bardd arni hi. Un dyncr, lawn daioni:—hiraeth fydd Wi th feddwl am dani, Ac adgofion brou heb ri'- O'i rhinwedd a'i thirioni. Yng nghariad ei cbynghorion-adwaenid Y dyner farn ffyddlon Er mawrhad ei difrad fron Ei ehariad oedd ei choron.

BLODEUYN ADGOF Ar ol mam Mr William Hughes, Slate and Marble Works, Llanbeblig road, Caernar- fon. Olwyn 8mr yn ei chylchdro A ddirwynodd et,) i ben Linyn einioos un o'r gwragedd Mwyaf gweithgar dan y nen Gwyddai In both oedd diwydrwydd— Profodd ystyr hwn yn llawn, Trwy yr ysliryd byw, diorphwys, Weitliiai yndJi foreu a nawn. Et'i'r hwyr, pan fyddai'n teimlo Fod ei uliaturyn llesgau, A'i hamrantau, fel y blodeu Tlws, yu parotoi i g&'i, Ni orphwysai nes y delai 'fiawr briodol, gweithir.i o hyd; Ac o'i blinder saguai bleser A chysuron pena'r byd. Ni Cu lIeb yn fwy gofalus O'i ltanwyliaid nag oedd hon, Ac wrth ymladd a'r tymhestloedd, Golchwyd hi gan lawer ton; Ond, er hyny, codai i fyny Yn fwy gwrol nag erioed, Nes y cafodd amgylchiadau'r Ddaear oil t dan ei throed. Trodd y chwerwedd yn fvlusder Iddi hi at ddiwodd oes; Ni achosodd un o'i theulu I'w theimladau siorn n° loes; Cofi,j'i chtireiigrwyd(I tyner Heddyw dyna ddagrau'n lli' I eneinio, gyda ehariad, Ei hardd goffadwriaetb hi. DEWI GLAN TEIFI.

0 AMGYLCff EI G YD. I Mi welais faii ieuanc ynysgafn ei bron, Yn gwonu yn ngwyneb ei phlentyn bach lion, Ac 0 mor ddeuiadol a gwyn oedd ei byd Yn canu hwiaugerdd o aragylch ei gryd. Adroddi chwedleuon wnai brou yn ddi-daw, A'i phlentyn siriolai ag anmaid ei Haw, Ao ami y syllai y byehaii o hyd Tra cerddai yn ddyddan o amgylch ei gryd. Pan fyddai ef weithiau yn myned yn fliu, A chusan ei ehariad eneiniai ei fin; Ac yua fe'i gwelid yn cerdded o hyd Fel ditwieti hapusrwydd o amgylch ei gryd. A'r fam a obeitliiai i'w phlentyn bach, gwyn, Fod iddi yn nodded ryw dlydd wedi hyn, Aci 0, mor anwylaidd y cerddai o hyd ill llawen ei chalon o amgylch ei gryd. Pan wywai afitKihyd ei phlentyn bach, cun, Drwy oriau yr hirnoa y bu yn ddihun Ond daliai ei gobaith i fyny o hyd, 1 A chorddai yn ffyddlon o amgylch ei gryd. Y film wedy'n welais heb blentyn yn brudd, A doigryn hallt hiraeth yn mwydo ei grudd Ao hefyd mi'i gwelais yn llwydaidd ei irwedd Yn cerdded yn araf o amgylch ei fedd MKNAITAB.

^ADEIRIAD DEGANWY," LLAN- DUDNO, YN EISTEDDFOD COLWYN I BAY, 18)4. Ei wiad edwyn fri clodadwy iaith I yni'i "Ddoethineb" mawladwy; Dan urddiant a moliant mwy Dv treinion geir, Deganwy. MACHRAKIB MON. I

"YN YSOER8,, Ystori am Arfordir Cymrn. (NOFEL WOBRWYEDIG EISTEDDFOD GENEDL- AETItOL 1891). GAN MRS BEYNON PUDDICOMBE (ARIANWEN) PENOD XXIX. MORGAN Y SCWL. Am amryw ddiwrnodau ar 01 yr ystortn, ymddangosii y t ywd(I wedi newid yn hoilol, gwlawiai yn barhaus, gan droi y ffyrdd yn welyau afonydd, ae aohi si llawer o bryder i'r rh,.i na fuont mor ffodus a Irs M rg,m mewn cael y gwair i metrn yn Mohefin. Ar un o'r diwrnodau gwlyb hyn, claddwyd Deio, ac er y gwlaw daoth y nifer arterol i'r cynhebrwng, yr hwn oedd yn fwy atdyniadol oherwydd smgylehiadLU rhyfedd ei farwolaeth. Yr oedd lolo ac Iola yno; buasai yr Yn yswyr yn ei deimlo yn anfri ar giff idwriaeth Deio po na buaseiit yno, gyda'r gobaith af- resymul o weled Nsita, ond nid onld hi yn bresenol—cadwai Mrs Morgan i fyny ei hawdurdod fel meistres yn ei thy ei hun." Carcharorion anfoddlawn ydoedd Mr Gwythern a Hugh y dyddi iu hyn; treuliai y blaenaf ran fawr o'i amser gyda John B,won yn yr yatVbl, weithiau Ai fIugh atynt, a theimlai y diweddaf yn hm"d o annifyr heb gwmni Nesta. Yr oed I yn awr yn bryderus am gad siarad a hi, gm dybhl y buasai hyny yn ei roddi ar dele-iiii rnwy aii- rhydeddtis a hi, ac er ei fed yn ofni mciddwl colli ei ehariad, yr oedd wedi penderfynu dweyd wrthi yr holl wir. Nis gallai ef feddwl am ei gadael gyda'r syniad nti oodd ystyr o gwbl yn ei ymddygiad tuag ati, ac o redeg i'r perygl o'i digio yn y modd hwn. "Gwell o'r haner," meddyliai, "iddi hi a minau fyddai gosod yr holl wir ger ei bron." Y r oedd yn gwybod yn dd" nad oedd dim gobaith iddo ef. Nid oedd iddo ef ond dwoyd ffarwel." Deuaiymfddw) weitSiau mai doethaf fuasai, hw.'rach, ymad tel heb unrhyw tglurhad. A fuasai hi yn teimlo oddiwrtho tybid," gofynai iddo ei hun, yn un o'i freuddwydion, oedd yu llenwi ei ddiwrnodau anghysurus. Buasai, rw 'n credu y buasai; byddai'r boen yn anwerdl?l, ond hi drosodd yn fuan, nis gallai feddwl llawer am un a yddygod,l mor iselwael, na cholio am dano yo hir, ac yna buasai pobpeth drosodd—ac eto -.a, 011 oedd yn iawn mewn meddwl ei bod J. ei garu, onid ei ddyled- awydd oedd egluro paham yr oedi yn ym- adael, a phaham na ddilynai y llwybr melus ar yr hwn y bu yn eerdded yn ddiwed lar- y llwybr a'i harweiniodd yn mysg y Ides a'r rhosynau, a Colou euraidd cariid Moud bynag, gwlaw neu beidio, y mae'n rhaid i mi ei gweled yforu." Yr hyn a'i cadwodd rhag ymwded a Thy Gwyn oedd nad oedd ganddn esgus dros wneyd hyny. Buasai galwad ffurfiol gydag amcan fel hwn ganddo ef yn fwy poenus i Nest* na ohyfarfod damwsiniol. Rhwng y ddau hyn yr oedd tisoes y cwlwm o undeb hwnw wedi codi, sydd yn reddfol yu hys- bysu i'r n&iU deimlad,«u v lt?ll, cwlwm cyd- yuidaimlad, yr h wn' w aad yn weledig, oedd mor wirio-d.l yn oi .lfeithiau a dim &g a welwyd erioad. Beth wnai ef ? A gai ef ymladd yn erbyn yr elfenau, a iherdded dros y bryniau, gan ddychwelyd tiwy buarth Ty Gwyn, gan obeithio gweled Nesta neu a fuasai yn aros.yn amyneddgar hyd nes y newidiai y Y wydd ac y buasai ganddo ryw ,u w d .t. ri.1 1 A thrachefu rhoddodd Hugh ei hun i fyny i oriau bliniou y dydd ao oriau mwy blin y nos. pan y byddai yn troi ac yn trosi yn ddigwsg ar ei wely, yn beio ei hun, yn g wrievd ei feddwl i fyny i ymladd y frwydr, ac yn gofidio am y dydd- iau hapus oedd yn myn'd heibio am byth. Y dydd canlynol s»wobrwywyd ei ainynedd, oherwydd yn ystod y nos newidiodd y gwynt, ac ar ol gorwedd yn effro am oriau, a syrthiodd i drwmgwsg deffrodd i weled yr haul yn tywallt oi belydrau trwy y ffenestr a'r cymylau yn rhedeg y naill ar ol y llall aID cyntaf o flaen gwynt y mor, fel pe baent yn dymuno myn'd o'r golwg mor fuan ag oedd yn bosibl o le yr oe Jdynt wedi aros yn rby hir. "Y mae y dydd wedi dyfod," meddyliai Hugh gyda phwysau trwm ar ei gulon, fel y prysurodd i wisgo ac i ddilyn ei ewyth oedd yn barod allan yn yr ystabl yn gorchymyu i John Bowen gyfrwyo Malen a "Tom," a'u dwyn at y ty yn union ar 01 breewast. U Be 'ddyliet ii o gael trip allan ar gefn ceffyl, Hugh, 'mach^en i, i chwythu ymaith y gwe pryf cop y mae y dyddiau gwlyb yina wedi eu hachosi ? A tawn i'u llwgu, Hugh, 'rwyt yu edrych mor wyne d ag ysbryd." Ar eich ewrw chi neithi .vr, f'ewythr, y mae'r ba;, ynto buasai myn d am dro yn beth ardderchog. P'le gawn ni fyn'd?" Erbyn hyn yr oedd Martha wedi eistedd y ty ol i'r drws gyda breichiau noeth wedi eu croesi, a'i thrae 1 wedi eu tynu dan y gadair, ae yr oedd Mr Gwythorn yn troi dalunau y Bibl mewn dull anymwybodol, Dechreuodd Martha besychu yu arwyddocaol, a dechreu- odd y ticer yn sydyn ddarlleu penod yn llawn o enwau a rhifedi, ac yn ainddifad o unrhyw adnod allai fod yn ddyddorol i Martha, er mai er ei mwyn hi y dadLmid yn Gym- raeg. Darlienwyd y weddi yn Saesneg fel compliment i Hugh, yr hwn nas gallii beidio meddwl fod ei ewythr yn cael an- hawsder i gallw ei feddyliau rhag crwydro. Amen?" ebai'r ficer, gan godi ar ei draed yn fuau iawn. 11 Ty Gwyn, Hugh; mae arnaf eisieu gweled Ml's Murgans ynghylch y ceffyl yna, cliwi wyddoch! Os nad ydych yn leieio dyfod i wel'd y ceffyl gallwch aros yn y ty a fflyrtio gyda Nesta. A wnaiff hyna eich siwtio Hugh ? Eh I'r dim," ebai Hugh, gan helpu ei hun a salmon. Da iawn," ebai'r ficer, mae'n dda gen i fod yna rywbeth yr ydych yn ei leicio, machgen i! 'Tawn i'n llwgu, nid ydych wedi bwyta diln yu ddiweddar! Mae Martha o'r farn mai mewncariadyr ydych!" Ali dynes ddoeth ylii Martha, fewythr! Mae yn gwybod aiit i swyno, chwi welwch!" Chwarddodd Me Gwythern nos yr oedd yn ysgwyd, a phan ddaeth Martha i ruewn ar y pryd gyda'i gwyneb coch a'i breichiau Hoeth, bu agos iddo dagu hyd nes y cafodd ei wella gan ddyrncd ar ei gefn gan ddwrn Martha, gyda'r Åch-a-fi arferol. Mae dorgan y sewl eisieu eich gwel'd, syr," ebai, pan gaed tawelwch. I- Oh rhad ar Morgan y sewl," ebai'r ficer. "Beth sydd arno tisieu? Dywedwch wrtho am ddyfod yma heno, 'rwy'n brysur 'rwan, 'rwy'n myn'd allan yu union ar ol brecwast, beth sydd arno'i eisiau ?" 11 Wel, 'rydw i'n barnu mai dyfod i gwyno yuerbyn y bechgyn mae o, syr; maeut wadi bod yn ei guro eto, 'rwy'n meddwl." "Y maent, ydyn nhw P" chwarddai y ficer, Wei, 'tawn i'n llwgu, nis galla i eu beio, y cnafon, ond deydwch wrtho y galwaf yn yr ysgcl yinhen tipyn." "Beth mae hi'n feddwl ?" ebai Hugh; onid Morgan yw'r ysgolfeistr ?" "Ie, ie, Hugh, ae ysgolfeistr da iawn ydyw e hefyd pan y mae'n sobr, ond ei fod yn rhy ffond o guro'r bechgyn; ond yn an- ffodus y mae'n rny ffond o'i lasiad hefyd, ac weithiau b., (I 1 yn med :w;, ac yna bydd y bechgyn yn casglu o'i gwmpas ae yn ei guro'n enbyd; talu y pwyth yn ol, chwi wlwch Ae yna daw ataf fi i gwyno, a byddaf finau yn myn'd i lawr i'r ysgol, ac yn dwrdio'r beohgyn, ac ni bydd yn digwydd waiy'n hyd nes y bydd wedi meddwi dra- chefn, ae anaml iawn y byddant yn gadael i'r fantais i dalu'r pwyth yn ol fyned heibio." Chwarddodd hwy fwy o lawer nag y gwnaeth er's dyddiau lawer, yr oeid y syn- iad yn newydd iddo. Wel, >ji fyddem ni byth yn treio hvna yn ein hyggol yn Pentraeth, er fod yr k I Bellingham hefyd. 'rwy'n credu, yn bur ffond o'i hotel o port wine. Yu fuan ar ol brecwast yr oeldynt yn marcbogattli i fYhY ar hyd y ffyrdd creiglyd i'r tir uwchbeM, 11: y gorweddai y Morfn a Thy Gwyn, yn edryeli fel yo wyn fel eira ar y nen las. Oh: nur ar i.erchog yw horeu hafaidd yn y wla-I Y mae yr holl syn- wyrau yn ca. I eu h,),ld1"lIi! Gorchuddir y gwrychoodd a gwlitli, llenwid yr awyr a, arogl y gru^ a'r gwyd lti 1, ac ymJdangosai pob blewyn o wlltghs a phob blodeuyn gwyllt yn codi ei ben i roddi croesaw i'r heulwen unwaith yn rhagor. Teiuilai y Finer dl!y]al;wa,j yr olygta bi-ydferth, er nas gallai ddesgrifio ei deimladau mewn gnirian. Diwrnod arddireliog ar ol y gwlaw, ynte, Hugh ? Ic'n wir," ebai Hugh, ac yna distawodl y ddau, a marcho^ei.t vialaen yn ddistaw, pob un yn brysur \h'i fed lyliau ei hun,

IJiOSOI NEU \!»?) DURFOL T'ia phedwir o'r gloch foreu Mereh^r torodd tan allan yn nouadd a swyddfevdd trefol Perth. Methai'r peirianau a thaflu'v dwfr yn ddigon uehel, a gwnaeth y tan polled o 30,000p. Bu agos i'r Prifgwnsiabl R'i deulu, y rhai a gysgeit yn y lie, lossri i farwolaeth. Mewn planceii y cariwyi y teulu allan o'r oddaeth.

CARCIIARU DYN AR OA*. Yn mrawrllvs Leeds yr baf àiwI>1n.f\f, ded- frydwyl J. Potter, o Rradford, i be-iyi was- anaeth am bum mlynedd am drywanu drnes o'r enw mith. Yn ddilynnl eafwvd allan mi niweidio ei hunan a wnaeth y ddynes, ac y frawdlys ddiwsddaf cnfwyn hi yn euog 0 dysmu anudon. Dydd Mercher gollyngwyd Potter yn rhydd.

YSGOLOniAKTMAU I WIR Ctmaxlti. Mewn cyfarfod o Gyngrair Glowyr Gog- ledd Cyiura, yn Ngwracsam, ddydd Llun, I gwnaeth Mr George Rowley, y cadeirydd, gy/eiriad at yr ysgoliou canolraddol, a sylw- odd fod yr ysgoloriaethau a gynygiwyd hyd yu hyn yn sicr o fod o fwy o 91. i blunt o'r dosbarth canol mewn cymdeithas nag i blant y glowyr. Dylai eu meibion a'u marched gael eu harholi yu y testynau fyddai o ddefuydd iddynt, ac nid oedd ef yn gweled dim i rwystro y Cyngrair rhag codi SWill o arian i'w cynyg mewn ysgoloriaethau i blant yr aolodau yu unig. Buasai yr arian yu cael eu gwario i amcan da, a gobeithiai y cymerai glowyr Gogleld UYUll a y mater i ystyriaeth,

TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. Am Is 6c, Is 10o, 2a, 2s 42s 10c a 4s y p wy»

CIFAUFoO CUWAltTEUOL MRIHION. Cynhaliwyd y diweddaf yn Aberdyfi, dyddiau Mawrtli a Mercher. Yn y gyuud- lodd v diwjuod cyntaf, pryd yr oc i' y tiawd- ,)Ii,,eih w,Ii Iyf"(t yiigliy,l ).It dewiswydy Parch D. Roberts, LUnuwcrli." i'r gadair, yn absenoldeb y llywyddam y flwyddyn. Dechreuwyd trwy ddail^.iu a gwoddio gan y Parch O. P. Thomas, Aber- liosan. Mie'r cyfarfol nesaf i'iv gy'lal Ytl Tre'rddol, gei Cerwen. Pregetlnr ar y pwnc gan y Parch H. W. Parry, Abcrllef.-ni. Y Parch R. J. Hughes, Abermaw, i agor yr yuiddiddan yn y gynadledd ar Gymdcitli- asau ein Pobl Ieuainc." Rhod lwyd/lerbyn- iad croesawgar i'r Parch Bismarc Davies, o Chicago, America, ar ei ymweliad a lieu wiart •i enedigaetb. Diolchodd yntau am y 11,'1'- byniad siriol a roddwyd iddo. H'>tyd, am- lygwyd yr un feimlad wrth w-led y P,Lrch (}. p. Thomas, Aberhosan, gyd • dywed- odd fod yu dda ganddo fod g. III Y ro cyntaf. Galwy.l sylw al i: ve, wou Gweinidogion; td icn W. Parri Hull's, d ,0 y g1mdeiti 'M i1 l¡'- ion Gwemiai! ■ fel y canlyn -nethel, C 1 dyfrdwy, lOp; Bort1* ;• canlynol i ioddi ystyriaeth i'r dull ( "odi pregHthwyrinu?iu? yn ein mysg: ?c tr?.?.H eu hadroddiad i?r cyfartod, sei y Parclin W. W¡JJ¡alus, Maentwrog; W. l'am Huws, Ftestiaiog J. Hughes, Tanvgrisiau a Ntr W. W. Owen, Trawsfynydd. Dadganwyd teiinlad 0 lawenydd am fod y rhagolygon mor addawol y rhoddir y ifaenoiiaetb i Fesur Dad- ysvlltiad a Dadwaidoliad yr Eglwys Wladol yn Nghymru yn ystod y senad 1-dyinor uosaf. Galwyd sylw at y casgliiid conlindol; a disgwylir y gwna yr ymwelwyr a'r egiwysi ymdrech ueillduol i 90di y casj>liadau yn yr argyfwng presenol. T P?rchW. J. Morris, Poutypridd.—"Eiu bud, fel cyuadle Id, yn dymuno llongyfarch y Parch W. J. Moms, Poutypridd, yn ngwyneb y ffaith fod dyfarniad y llys mor nodedig o ffafriol iddo ynglyn a'r achos cyf- reithiol y llusgwyd ef iddo yu ddiweddar; ¡ a'D bod hefyd yu cyflwyno iddo ein diolch- garweh swhsoe&f am y gwasanaeth pwysig a wnaetk efe ynglyn a'r achos; sef am-I ddifyn urddas y v<einidogaeth, a cheisio diogelu pardeb yr eglwysi. Tia yn I d $in :gofid am y drau eithrÜdol y taiwyd ef iddi, ein bod yn gwresog gym- eradwye yr achoa i sylw yr eglwysi, fel un nodedig o deilwug o'n cefnogaeth arianol mewn tauysgriialau a chasgliabu," Ter- fynwyd trwy weddi gan y cadeirydd. Pregethwyd gau y brodyr Parri Huws, Ffestilliog; Davias, Bethel; Roberts, Llan- uwchllyn Haws, Abermaw Phillips, Bala; fhillips, Ffestiniog Mather, Abermaw; a I Mr Jones, Trawsfynydd, ar y pwue, sef y "Ddau Domtiad," a chafwyd pregeth wir alluog a meistrolgar ar y pwnu. Cafodd disgwyliadau uwchaf pawb fwy ua'u bold- loni. Hyderwn y cyhoeddir y bregeth, gan y byddai ei darllon ya fwynhufl o'r mwyaf. Dechreuwyd y gwahanol oedfaon gan y Mri Davies, Chicago; Parry, Aberllefeni; a'r ysgrifenydd. Cafwyd cyfarfod rhag.frol yn mhob ystyr; ac yr oedd y cyfeillion yn Aber- dyfi wedi darp"aru yn helaeth ar gyfer y cyfarfod, fel na chafwyd croesaw mwy calonog a siriol yn un mail, a phawb yn ym- ddangos a'u calon yn y gwaith. Da genym weled golwg mor siriol a llwyddianus, a Mr Perkins yn ymddangos yn gartrefol gyda phobl ei ofal.-J. Pritchard, Tsg.

MEXICAN CUKK. KNOWN as Rev Joseph Holmo'sMexican Prescription, is the only guaranteed remedy for all those who suffer f/om the errors of youth, nervous weakness, exhaus- ted vitality, kidney, biaaaer, gravel, pro- state and kindred complaints, and has stood the test ioz twenty years. Send a seii- acjdressed stamped envelope to Jos, Holme's Remedy Co., Bloomsbury Mansions, Blooms bury &u6rt:, London, and get full particu- lars oi tnis great remed-, free ot cnars; l All kope of comf. in my home had died, I Until the M iTCHLtSS CLEANSER tiOAP I tried. 2  Y GAL0S W- 4? !i.4.i'• rjs* ?1A ? !.J.?N 1 .J. 149 GALO FEL T un AR BO: L1Å <C? 0 iHUGilES'S BLOOD 1):, S HUB HYX Tirl'Jj VDTH Y mae "HUQHES'S.BLOOD PILLS" a lUll Y g'aloa aruplt fll ¡. :dy"iI1Üt)t:1 at '1 Gwaed, y y C)' yr Afe Aenaii. NI VTKLOIil) y liYDEI fiiBYG Y in u ■> !i afiechyr ac yr ydym yn gwy- bod am dniio y mae HUGHBIS'N BLOOD PILLS. wedi gwneyd mwy 0 d(linnl na neb arall. A-  ?, ?7 UAHt A I V HOUU Pan y bydd Gwr neit Mab neu Ferch, yn dioddef oddiiwrth Waod Drwg Tarddiantau v Croen. Po ni PM, Off;, Diffyg Traul, Owyiit, Bitic)ti4ii,s-i Nerves Egwan, Gwynegon, a Gwiu, Poea yr Arenau acyri v C,ill 0 vif rN 1 1. Piles, &c., yr hyn oil syd l yn tarldu o I Uar Wae<i Drwg a Gwan, cymerer 13 1) HJ LJ PI LLS Y rhai a'ch gwellliant yn bur f ian. Llu, mawr yn cael en hiadiau yn Ryuy 1 lol. :¡o; y ?.XASI>rr YT IACHAJ PAN BYDD Bon P-Ei'il A:t!LL YN M.ei .U. F ;LLY II EB n .-J)[ Dant'oner am danynt ol li'Vi tb y Ciiemist neu Werthwr Patent Medicines. Bu pris- \v is. IJc., 2s. !)c., a I. I!tnfoner, gan amgau Stamps at y Dargaufy.ldwr, JAG OB II UG U ES, Citn nisi, Yr hwn a'u lanfona gyla Tii-•• • 11 y Post A!J"I,t yn A¡¡¡"ric-r,IR WILLIAMS, Medical Hill, y Dui,arYTi-:uKIK ARDDERCIIOG YW aOkflte. CRA8-APP ISM BLOSSOMS ?L?Mj REGISTERED. r, ) (II I 11 n A 7; ut 0 F,) s''vy" a da, ac me* n vrhydig fls- fIu r JWaiJ .eddinaewe'li cym'rv! He unárau   ??B!)'C-. v n ystafelloedl ,neddiaeMU I; — — mawnon Ll'indain. Puris, a New ;j O™ COKTMMA l ork,TIIH A¡¡OO.\I;T, 11 2. fc? 48 6?, a :is y botel Ji| l ^tab-^pP .tw?th? ?) n?)?)'. ).)?? Gwnø. || ef yn unig s-tn y ?!7,j<Ew?M<?t<M<M( ?"ROWN PKIti'C.rGllY CO ■m 1;7, Now B0I1.1.st., Loadon. ITme wiieutliur,, yr y Crown S titi anweg ( j LOBE J^UKNIXHING^JOMPANY Dodrefn wyr Tai Manwerthol. 12, 14, 16, a 18, PHMRkOKE PLACE, LERPWL. DCDREFN AM ARIAN, NET7 AR Y GYFUNDREFN LOG-FENTMYCIOL AM BRISIAU ARIAN PAHOD. CWMNI DODREFNOL Y GLOBE yw yr hynaf a'r eangaf u'r rhai sydd yn dwyn ymlaen fasMcb ar y gyfundr?fn log-fenthy- iol yn y talaethau; y maent yn eyflenwi dodrefn i dai, gweslai, a phalasau, llawer iawn rhatach nag y gwna y mwyafrif o'r tnasnachdai sydd yn gwerthu am arian parod yn unig. Yr ydym yn alluotr i wnoyd hyn drwy fod genym gvfalaf mawr at ein galwad ac ivfyd drwy ein bod yn wnenthurwyr y prit uwyddau a werthwn. NID OE" EISI AU SIl-V DIM TiiiiULIaU YCH L>i-J:4 AR EIN CYFUNDREb'N FBN- TiiYCIOL. Y mae ein dull teg a chydaw o ddwyn ein masnach yu lutaen, ,u telerau rhosyuiol, a'r prisiau isel mor adnabyddus trwy Ogledd Llotgr a Chymru, fel nad oes eisiea. yell an eg o syiwadau. "lerall eyffredinol, y rhai, fodd bynag gellir eu newid i gyfarfod cytleusderau ein cwsmeriaid. Taliadau wythnosol, misol a chwarterol:— Swm y pryniantlOp, Taliad 0 3 (J yr Snot. 20p> „ oOp, „ 0 10 0 100p, „ 0 17 6 4 0 0 Bydd iarohwiliad o'n Stoc roddi ar un- waith foddliad i'r rhai sydd yn bwriada pwrcasu.in bod yn rboddi gwelI gwerlh a therau haewddach o daliadau na.*i un JQM- nachdy cyffelyb yn y Talaethau. DODREFNIR AM ARIAN, NEU AR GYFUNDREFN LOG-FENT11 ^CIOL Anfonir Goygleni newyddion Rxaglen fawr Ddarlyiadol, Barn y W:, a'r Prii- re-itr dewy llythyrdy ar archiad. Enwch y papyr hwn, GLOBE FURNISHING COMPANY 12, 14, 16, a 18, PEMBROKE PLAGE. LERPWL. I WTDDFA'R FN-EDL AM RQP ATH 0 LYFR EWYJtQ

DEISER HYNOD. Yn ystod y mis nesif, fe gyflwyniri Lyw- odraeth yr Unol Daleithiau ddeiseb nodedig yn erbyn tninm ac a lrnh ,,7. Hynodrwydd y ddeiseb yw, ei bod yn ysgrifenedig mewn deugain o ieithoedd gwahanol, ac wedi ei barwyddo gan bedair miliwn o ferched, o haner cant o wahanol genedloedd. Yng nghwrs amser fe gvflwynir y ddeiseb i bob llywodraeth yn y byd gwareiddiedig.

LLYS Y I Rhoddwyd rhybudd y byddai J. 0. Prit- chard, Glan Gwyrfai, Caernarfon, boneddwr, yn talu dividend cyntaf ae olaf a 13s 11 v-n y btint; George Morris, Pelin Nowydd, Glyn Ceiriog, gwneuthurwr gwlanani, dividend cyntaf o Is 10c yn y bunt: Robert Roberts, Glyn Lledr, Tiolyddelen, eigydd a ffermwr, dividend cyntaf o Is 8c yn y bunt, a Thomma Roberts, Oldham House, Llanfair- feeban, cigydd, dividend cyntaf o Is 6c yn y bunt.

Y GWmiDiHi A'i VfRAIG. Gerbron Syr F. Jeune, dydd Iau, daeth J cymghaws yn yr hwn y ceisiai y Parch W. J. Avery, ysgrifenydd cynorthwyol Undeb y Bedyddwyr, a gweiuiiog gyda'r Bedydd- wyr yn Homsey, ger Llundain, an yagsr- iaetb oddiwrth ei wraig oherwydd godineb a gwr o'r enw Orton o Bedford. Caniatawyd yr archeb gyda 750p o iawn i'r orlynydd.

MARVVOLAETH Ylt AKtiLWFDD- ES charlotte guest. Nos Fawrth cyn y diwed laf, bu. farw y foneddiges dalentog wnaeth gymaiut o wasanaeth i lenyddiaetli Cymru drwy gyf- ieithu'r Mabiuogiou i iaith Hengist. Merch ydoedd i Iarll LiudsBY, ac ymbriododd yc gyntaf a Syr J. J. Guest, percheu y gwaith haiarn Dowlais, a inab iddynt yw Arglwydd Wimborne, a pliriod idd eu merch a Syr Henry Lyland, daigant'yddwr gweddillion Ninifeh. We,li marwolaeth Syr J. J. Guest, ymbriododd eilwaith a Mr Charles Schreiber, a fu yn cynrychioli Cheltenham a Poole yn y Senedd. Cyfieithu y Mabinogion" oedd ei phrif waith llenyddol, yr hwn a gwbl- hwyd yn 184o. Treu'iiold ei blynyddau olaf i wneyd gwaith eluaenol yn Llundain. Ei hoedran oedd 82 mlwydd, ac yr oedd yn gwbl ddall ers agos i ddwy flynedd. Er nad oedd yn Gyuiraes, nao wedi priodi Cymro, mae ein gwlad dan ddyled ddofu iddi am ei gwasanaeth yn agor llygaid y Saeson i geillder ein llenyddiaeth.

CVNGOR SIliOL DISUYCH. Cynhaliwyd cyfarfod o'r cyngor hwn yn Ngwrecsalll, ddydd Gwener, dan lywyddiaeth yr Henadur Samuel Moss. Rhoddodd y cadeirydd fraslun o haues addysg ganolradd yn y sir yn ystod y tair blynedd diweddaf. Bu oryn ddadi ar y dyddiad y cynhelir ethol- iad nesaf y cyngor. Cynygid dydd Sadwrn, Mawrth 2il, a dydd Llun, Mawrth 4ydd. Yn yr ymraniad pleidleisiwya o blaid y dyddiad olaf.. Cydsyniwyd i uno cantref Dutton gyda chantref Sulton, ac i roddi i Dutton Diffaetk bedwar o gynghor- wyr ac i Sulton bump. Ar gynygiad Mr Christmas Jones, yn cael ei eilio gan Mr Thomas Parry, Colwyn Bay, pellderfynwyd anfon at Fwrdd Llywodraeth Leol i alw eu sylw at yr holl grwydria d sydd yn heidio'r wlad yn awr, ac yn awgryrau eu bod i alw cynhadledd o gynrychiolwyr byrddau. gwarcheidwaid &C erMll i ystyried y mater..1 Rhoddodd Mr S. Jone eglurhad ar 8efyllfa arianol y cyngor. Pe cymherid y dreth ag eiddo cynghorau ereill gwelid ei bod yn is na hwynt. Treth Dinbych oedd õic yn y bunt; Trefaldwyn, 7c; Caerlleon,8c; Fflint, 60. ArgymheHai y pwyllgor arianol fod 16p 4s yn cael eu talu i swyddogion y meirchfilwyr a fu Ngwrecsam yn ystod streic y glowyr. Ar gynygiad Mr Lumlsy, yn cael ei eilio gan Mr Edward Roberts,gwrthodwyd gwneyd hyny. Cynygiodd Mr J. E. Powell, Gwrecsam, benderfyniad yn eondemnio gwaith cwmni y London and North Western yn troiymaith y gweithwyr Cymreig, ac yn anog fed y mater yn cael ei ddwyn i sylw'r Senedd, an fod copi o'r ipenderfyniad yn cael ei yru i aelodau Seneddol "ywru ac Arglwydd Stalbridge. Eiliwyd hyn gan Mr Storey, Dinbyeh. Mr Chancellor Trevor Parkins a ddywedodd na fyddai iddo bleidleisio dmsto, gan yr ystyriai fod y Cyngor yn myned y tu allan i gylch ei ddyledswyddau trwy ymyryd a meistradoedd a'u gweitlwyr. Pasiwyd y penderfyniad heb fod ond un yn erbyn. Gan mai hwn oedd cyfarfod olaf y cyngor, pasiwyd pleidlais o ddiolchgarwch i Air Moss am lywyddu.

COCOA CADBTJRT.—"Diodysgafn adfyw- iol, a threulgar-,ocoa pur, ac o'r ansawdd oreu."—Medical Annual A liue full of clothes, so perfectly clean, that MATCHLESS rrfectly clean, th?t is easily seen. 1

Y DDIRPRWYAETH DIR. I Eisteddiadan yn Llundain. I Cyfarfyddodd y Ddirprwyaeth Dir Gym- I reig yn Llundain ddechreu'r wythnos. Dydd Llun, llywyddwyd gan Arglwydd Carrnigton, ac yr oed,1 y rhan fwyaf o'r ael dau yn bresenol. Rhoddwyd tystiolaeth ar gwestiwn y tir yn Ucheldiroedd Ysgot- land gan Mr T). Macrae, trefnydd Cym- deithis yr Uehelrliropdd i Ddiwygiy Deddf- au'r Tir. Dywedai mai dyfais oedd y bryd- les gwelliantau, trwy'r hou y gorfodid y tenant i wneyd ryw welliantau erbyn amser peaodedig, i well a'r tir i'r hwn a fyddai deimnt y dyfodol. Rhoddwyd tystiolaeth hefyd gan Mr A. Mackensie ar yr un ag- wedd i gwestiwn y tir. Dydd Mawrth, hnlwyd Mr A. de Bock- Porter, ysgrifenydd y Dirprwywyr Eg- lwysig, a rhoddodd dystiolaeth yn dangos swm, natur, a gwerth eiddo Eglwysig yn Ngbymru, a'r telerau rhwng y Dirprwywyr i'r teuantiaid. Syhvodd fod y swm a os- tyngwyd neu a drowyd yn ol yn y rhenti yn Nghymru yn llai o lawer nag yn L'oegr, a dywedai mai achos byn oedd fod y dirwasg- iad yn waeth mewn thai rhanau o Loegr, yn enwedig yn swydd Essex. Mewn nifer bychan iawn o achosion yn ITghymru y bu raid i'r Dirprwywyr atafaelu. Dydd Marcher, h.Awyd Mr H. Lester Smith, goruohwyliwr Syr Watkin W. Wynn, yn swydd Drefaldwyn, yn nglyn amaenorau Cyfeiliog, Carno, Arwystl, a Thalerddog. Hysbysodd fod Syr Watkin yn eael ei hawl i'r rhai hyn oddiwrth siarter 12111. Am y mwagloddiau, dywedai eu bod yn eiddo i'r arglwydd yn herwydd ei hawl i'r tir. Yr oeddynt wedi cael eu gweithio am y 250 mlynadd diweddaf, er eu bod yn awr bron wedi sefyll. Tn 1876 yr oe<id 70 o fwa- gloddiav yn OQel en gweithio ar y matnorau, ac yr oedd IS o fwngloddiau y gir yn rhoddi gwerth 160,949p o blwm a zinc. ITid oedd y rhai hyn yn aWl" yn werth dim. Arglwydd y faenor oedd biau yr hawl i bysgota yn yr afon Dyfi, ond rhoddodd ei awdurdod i glwb pysgoia. Mr A. N. Palmer, Gwrecsam, a dynodd sylw at ddyfarniad Syr Horatio Lloyd mewn sohos a ddygwyd i benderfynu hawl trigalion Sthiwabon a'r plwyii cylch- ynol i hal rHdyn, &a., oddiar fynydd-dir yn y gymydoga«4h. Yr oedd tystiolaethau wedi ea rboddi fod trigolion Sthiwabon wadi arfor, ar eyw oof, tori y rhedyn a'i ddelayddw, M yr oold gormchwyliwr di- wwidsr i Hyr Watlrw w#di dweyd i'w ■•istri brynu y uyuydd-dir ar y tolwau fod ean- iaW i mlys, Aw., gad ea tori fel o'r biaea. Yr cwdd y larnwr Lloyd, tra yn cydnabod fod y tystiolaatkaa yn dangos foi all yn arfer tori rhmys nid yn unig i'w defnyddio 8tI kusaiu ond i'w wariku i ..11, ato yn dwayd nad oedd y gyfraith yn cy&abod yr hawl yn perthyn i b--ylydd y» y phryf, fal y eyfryw, y gallai fod yn pertkyn i tfernydd nailldnol. felly yr oedd trigolion mMnor Bniwabon a'r sylek wedi colli yr kawl o dori rhadyn, ac yr osid 8000 o aaari a brymodd Syr Watkia yn 18*7 ar y tslerau iddynt gyd- nabod yr kawliau aadd arno, ya awr we li m ryddhal1 oddiwrth y oyfryw hawliau. lIii oedd ya gwrthwynabu asboniad y Burawr Lloyd ar y gyfraifc, ond dyw&lai fod oaaa mawr wadi ei wnjyd trwy fodd- ion ovfraitfciol, ao fslly dygai yr achos ger 111 taroa. Tr oadd grag hefyd wadi ei dori ar fynydd Rhiwabon er cya cof, a defayddiai y ilawd y bonau grug ac eithin a lostiwyd fel tanwydd. Ond nid oeddynt wedi eu dafiaio, 8C yr oedd y barnwr, im yn en sy-Mabod fel yn gysylltiedig a ffarm, wedi dal mad oeddynt yn gyaylltiedig a chorff eyfnewidiol fel preswylwyr tref neu blwyf. Sylwodd Mr Brynmor Jones y buasai yn rhaid iddynt os hawlient arferiad ddangos fod yr arferiad yn cael ei gydnabod gan y gyfraith fel un resymol. Dydd Iau, y tyst cyntaf ydoedd Mr J. E. Yinaant, ysgrifenydd Cymdeithaa Tir- feddianwyr y De a bargyfreithiwr Cym- deithas Tirfeddianwyr y Gogledd, yr hwn sydd wedi dilyn y Ddirprwyaeth i holi a chroesholi y tystion ar ran y tirfeddianwyr. Dadleuai nad oedd yr adroddiadau ar y dreth incwm a gymerwyd gan Mr Gladstone a Mr T. Ellis yn dangos y codiad a'r gos- tyngiad yn rhenti amaethyddol gyda digon o gywirdeb i gyfiawnhau unrhyw gasgliad. Awgrymai un neu ddau o welliantau at y dirwasgiad presenol, a gwrthwynebai ben- odi rheoti teg gan lys cyfreithiol, ac y' oedd yn erbyn penodi sicrwydd daliadaeth. Byddai y cynygion hyn, os cerid hwy allan, yn licr o leihau gwerth tir o chwarter i un ran o dair. Dadleuai mai yr ell allai y Wiadwriaeth wneyd oedd darpivu iawn llapn a tbeg am welliantau gan y tenant- iatd. Pan ofynodd y Cadeirydd iddo a oedd yn dymuno i'r Ddirprwyaeth gredu y buasai dynion gyda syniad mor uchel am eu dyled- swydd ag Arglwydd Penrhyn ac Arglwydd powys ac ereill, os aefydlid llys tir yn Nghymra, yn peidio gwario un ddimai ar welliantau, atebodd y tvst ei fod yn gwybod mai hyn a fuasai y oanlyniad, oddiwrth ymddiddanion a gafodd a'r land- lordiaid. Dydd Owener, treuliwyd y dydd i wrando ar dystiolaethau i wrthbrofi gosodiadau tystion eraill a fu gerbron y Ddirprwyaeth. Mr E. S. Hartland a dystiodd fod pryd- lesoedd y Due Beaufort yn rhai trwm ar y teoantiaid, er fod Mr P. Glynn Price wedi gwadu hyny ger bron y Ddirprwyaeth. — Parch F. W. Parker, a fn gynt yn Seer yn Mochdre, ger y Drenewydd, a woid dyst- iolaeth Mr J. Lewis, Brynrorin, Bettws, iddo ef (y tyst) brynu ffe-na Pertb-y-bi, er mwyn troi tad Lewis allan, oherwydd ei fod yn Rhyddfrydwr, &'i Jod wedi rhoddi Hglwyswr yn ei le. Dywedai mai fferm Arian y Frenhines Ann oedd Porth-y-bi, ac fod y fferm yn perthyn i blwyf Shelve, ai fod wedi ei phryau yn- ol y rheolau eyff- redinol a roddwyd i lawr gan y Wiadwriaeth ya eiddo i blwyf Mochdre. Gwadai hefyd iddo dori ei addewid i adael i dad Lewis aros yn y fferm am fl wryddyn.-Mr T. A. Wynne Edwards, yr jymgeisydd Toriaidd dros Orllewin Dinbyoh, a ddygoddffigyrau i brofi cywirdeb ei amcan-gyfrifon fod oodi a chadw helwriaeth yn Nyffryn Clwyd yn dyfod a swm mawr-o 15,900p i 20,000p—i'r wlad yn flynyddol. Yr Uchgadben C. E. Beddnell, a wadai dystiolaeth Mr D. Francis, y Drenewydd; a rhoddodd Dr J. W. Browne dystiolaeth i-Nadu haeriadau Mri Lloyd, Rhydonen, ac Owen Williams yn Ninbych. Dywedai fod C. P. Jones yn denant Pias Coch y Waen, dan gytundeb am bum mlynedd. Triniodd y tir yu dda am ddwy flynedd, ond y drydedd cariodd yr holl gropiau ymaith.—Gwadai Mr Jones hyn, a dywedai iddo golli ei hawl am fod y t -tundeb yn ei erbyn.—Gwadai y DrBrowne hefyd i Robert Lloyd dderbyn rhybudd am roddi tystiolaeth gerbroay Ddirprwyaeth. Yr achos iddo gael rhybudd oedd iddo osod yr eiddo, symud y cropiau, a myn'd i fyw yn mhell o'r lie. -Mr Lloyd a ddywedodd mai gosod yr adlodd a wnaeth—arferiad cy- ffredin yn Nghymru.—Mr T. J. Davies, Bir- mingham, a wadai fod adran yn nghytun- deb John Hughes, Gelli, Llansantffraid, pan oedd yn denant Treneylan, nad oedd i dder- byn iawn wrth adael y fferm. Yr oedd ynddo adran i gontractio allan o Ddeddf Daliadau Amaethyddol. Yna gohiriwyd eisteddiadau y Ddirprwy- aeth hyd Chwefror 4ydd.

Saethodd cadeirydd un o fanciau Sheffield I ei hun foreu Mercher. Ffrwydrodd pum baril o bylor mewu glofa yn Sturgis, Kentucky, nos Fercher, gan ladd I pump o lowyr, ac anafu lluaws. Cwympodd rhan 0 nenfwd y 10fa. COFFI UWCHRADDOL MAZAWdTfEE COFFI UWUHRADDOL M VI iWATikiE. OOFFI UWCHRADDOL MAZ WATTEE. COFFI UWCHRADDOL M?ZAWATTEE. COFFI UWCHRADDOL MAZAWATTEE. Am Is 4c, Is 9c, 11 80, & 2s y pWl"

SEWYDHIOY CREFYDDOL. Yr wythnos gyntaf yn Chwefror eychwyna y bardd-brejethwr enwog Dyfed, yn Dghwmni ei gyfaill Mr Thomas Williams, Y.H., Gwaelod-y-garth, am (laith i'r Aipht a Gwlad Canaan. jua genym ddeall fod y Parch L0,hvig Lewis, inab-yn-nghyfraith i'r diweddar Dr Owen Thonnis, wedi gwella cymaint o'i atiechyd fel i'w alluogi i ail ymaflyd yu ei waith. Cant a phump ar kugain o bunnoedd yw y swm a rydd y gwr haeEuiJU8, Mr Edward Davies, Y.H., Ltandinam, at y Forward Movement. H*blaw hyny, mae wedi rhoddi 800p tuag at adeiladu neuadd yn Nghaer- dydd at wasanaeth yr ach >s. Yr oedd Hi dad yu dywysog mewn huelioni; mae'r mab yn dilyn ol ei draed. Teimlir gofid cyffredinol yn mysg yr enwad Aunibyuol fod y Parch Thomas Green, M.A., yr hwn sydd wedi bod yn weinidog yn nghapel Ryscroft, Ashton- ander-Lyne, er's yn agos i ddeugain mlyn- edd, wedi penderfynu ymddiswyddo. Efe oedd Cadeirydd yr Undeb Annibynol yn 1890. Mewn rhanau o Loegr mae clybiau ciuio y bill droed mewn cysylltiad a chapelau Y m- neillduol. Pa un si priodol ai anmhriodol ydyw hyn, sydd gwestiwn ag y mae cryn ddadleu arno. Dywed rhai mai es rhaid i ieuengutyd yr oes hon gael ou difyrion, mai deeth yw cysylltu y difyrion hyny a chrefydd, fel ag i gadw y bechgyn o fewa cylch crefyddol. Ereill a ddadleuant yn gryf mai dangoseg ydyw fod yr oes yn myned yn ol at yr ban amser, pan y cy- hoedcli-i wabol gainpau o'r pwlpudau ar y Sabbath. lihydd y "IAmp," papur darlaniadol Saesaaeg perthyaol i'r Pabyddiou, ddnrlun da o'r Parch J. H. Jnae., offeiriad Pabaida Caeraarfon, ynghyda brailun o'i fywyd. Ganwyd y gwr parchus yn Tanrhiw, Bala, ac yr oedd ei fain yn wyres i Dafydd Cadwaladr, un o'r hen*lad*u Metkodistaidd. Derbyniodd ei addysg yn Ysgol Rauiadegol y Bala, yn mha vsgol y derbyniodd Mr T. E. Ellis, A.S., Mr Edward Roberfm, M.A., ac ereill eu hadlysg. Aeth o'r Bala i Goleg yr 1esu, Rhydychain, llo yr arhosodd bedair bly?edDd, ac yr enillodcl barch ei gydefryd- W, Daeth Gaernarfon yn agos ii again ualynedd yn ol, i gymeryd £ ofal y oapel Pabyddol yn y dref. Y was 111 aelod o Fwrdd Tsgol Caernarfon, ac yn wr a berehir gan bawb a ddelont i gyifyrddiad ag ef. Os sfcfydlir Engobaeth B»byd 'ol yn Mghyinru, mae'n sicr mai efe fydd yr Bsgob Cytareig eyntaf. Trwy orchymyn y Sultan o Twrci adeil- wir ysbytty heb fod yn mhell oddiwrth y palas, i dderbyn cleiSon anfeddyginikethus, yn perthyn i bob crefydd. Gobeithia un papur mai y "gwrclaf" ei hunaa fydd y cyntaf i gael derbyniad i'r ysbytty. Llurgunio yr hen iaith Gymraeg, a rhai o'r emynau goreu, a wna lhai o'r newyddiaduron Saeeonig. Dyma fel y mae y Christian World" yn rhoddi un hen benill anwyl,- Wrth gofis ruddfanau'u yr ardd," Mae'n hen bryd i rai o'r papurau Saesonig gael cysodwyr Cymreig. Mae yn ofidus genym ddeall fod y Parch William Jones, gynt o Benrhyndeudraeth, ao yn awr o David street, Leipwl, wedi cael gorchymyn gan ei feddyg i beidio pregethu ar hyn o bryd. Ei afiechyd ydyw anhwyl- deb yn y gwddf. Y mae Mr Jones wadi gweithio yn hynod o galed er's pan y mae yn 1-ierpwl, ni raid er profi hyny ond nodi y ffaith fod yr eglwys wedi dyblu ei rhifedi er's pan y mae efe yn bugeilio. Yn Llauerchymedd y bydd Sasiwn air Fon yr haf eleni. Y mae gwasanaeth y gweinidogion canlynol wedi ei sicrhau :— Y Parch Hugh Jones, D. D., J. Cynddylan Jones, D.D., D. Lloyd Jonos, M A., W. Prytherch, Goppa, a John Evans, Llanfair- caereinion. Mae adolygiad ar lyfr y Proffeswr Hugh Williams, M.A., y Bala, ar y Sacrameutau, a welir yn y "Geuinen" aiD Ionawr, yn tynu sylw mawr. "Nil oes," medd yr ad- olygydd galluog, y Parch H. Harris (Afanwy), un Hyfr crefyddol a gyhoedd- wyd yn ddiweddar we li tynu cymaint o sylw yn Nghymru a llyfr y Proffeswr Wil- hams, o'r Bala, ar Y Sacrameutau.' O'r braidd nad ydyw wedi peri cymaint o dwrw yn ein mvsg ni ag a greodd yr Essays and Reviews ac Ecce Homo,' er's llawer dydd yn mhlith y Saeson." Cynwysa "Seren Gomer," cylchgrawn dau fisol Undeb y Bedyddwyr, am Ionawr, amryw ysgrifau dyddorol, ac yn eu plith syiwadau ar Ellis Evans," sef cofiant am y gwr hwnw gan Cynddelw, gan y Parch D. Howell, Lerpwl. Mae ysgrif Mr Howell yn wir dda. Ysgrifena'r Parch J. T. Griffith, Freeland, Pa., ar "Roger Wil- liams," a" Llewelyn ein Llyw Ola" ydyw testyn ysgrif Ieuan Dyfed, Merthyr. Er nad oes dim neillduol o newydd yn yr ysgrif hon, y mae, a dyweyd y lleiaf, yn amserol y dyddiau hyn, tra y mae Cymru yn hwylio ati i godi cofgolofn i'r gwron Cymrfig. Cana Hywel Ceinyw yn swynol ar "Both yw bywyd." "Cyfunarefnau Trwyddedol Scaiidivttnia" ydyw testyn ysgrif y Parch J. Griffiths, Llanfairfechan, Ysgrif ddy- ddorol dros ben i Demlwyr Da, a Chymdeith- asan y Merched, ac i bawb o ran hyny. Y gerddorfa yn ngwsanaeth y cysegr "-y ochr gadarnhaol, gan y Parch S. Glannedd Bowen, Gelli, Rhondda. Ceir hefyd y papyr a ddarllenwyd gan y Prifathiaw Doctor Gethin Davies o flaen myfyrwyr Coleg Bedyddiol Bangor. Ni raid dyweyd fod unrhyw ysgrif a ddel o ysgrifell y Doethawr (iethin yn ddyddorol ac adeiladol. Mae Seren Gomer" yn seren ddisglaor o dan olygiaeth y Proffeswr Silas Morns, M.A. Misolyn at wasanaeth crefydd Rhydd- frydig ydyw y "Peltdryn," a wna ei ym- ddangosiad gyda'r flwyddyn hon, o dan olygiaeth y Parch W. Griffiths, Ph.D., B.D. Ei bris ydyw ceiniog, a chyhoeddir ef yn swyddfa'r Free Press," yn Mhontypridd. Mewn papur neillduol gwelir yr hysbysiad canlynol: Ar werth set mewn safle gyfleus yn nghanol Eglwys St Mair, Bathwick. Gosodir y seddau yn y set hon am y cyfan- SWIn 7p 10s yn y flwyddyn." Dyma le i roddi arian ar log. Mae y gronfa berthynol i Wesleyaid Gog- ledd Cymru er eangu terffnan y cyfundeb yn gwneyd gwaith daionus, yn enwedig mewn rhoddi help llaw i symud ymaith feichiau trymion sydd ar rai o'r capolau. Yn ystod y flwyddyn ddiweddaf derbyniodd ddim llai na dwsin o gapelau newyddion gynorthwy sylweddol, Cyhoedda Mri Davies a Evans swyddfa'r "Seren," Bala, y mis hwn bregeth lagorolo eiddo y Parch John Evans, Eglwys Bach. Y mae hon, iel pobpeth arall o eiddo y pre- gethwr enwog, yn werth ei ddarllen. Y mae y Parch C. Evans, Aberafon, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwys y Bedydd- wyr, Nazareth, Bryncethin, sir Forganwg, a'r Parch T. P. Phillips, Gwaelcd y Garth, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwys Tal- ygwyn yn yr un sir. Yn nghapel y Bedyddwyr yn Staithwaite, fe dorodd pibellau dwfr poeth oedd yn twymo y capel, fel ag yr oedd yno fwy o ddwfr nag oedd yn gysurus ar y pryd. Da mai dydd Sadwru ae nid dydd Sabboth y cymerodd yr anffawd le. Mte'r Parch J. E. Jones, Llandegfan, air Fon, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwysi y Methodistiaid Calfinaidd yn War- rington ac Earleston.

I BRAWDLVh RHUTIIYN. Dydd Iau, gerbron y Bamwr Chalmers cynhaliwyd y frawdlys hon yn Rhuthyii.- Dedfrydwyd William Price, llafurwr, yr hwn a addefai iado ladrata yn Rhiwabon, i garchar am chwe mis gyda llafur caled.— Cyhuddwyd Robert Griffiths o ladratta. dof- ednod yn Ngwrecsam, Khagfyr 30ain. Yn ol y tystioiaethau, hysbyswyd fod yr oliou yn yr eira o'r fferm lie y lladrattawyd y dof- odnod i dy y carcharor yu union o'r un faint ag esgidiau y carcharor, ac iddynt gael coes a rhai o'r plu yn iard ei dy. Modd bynag, dygodd y carcharor dystiou i bioti ei fod mewn lie arall ar y pryd, a dywedai na wyddai ddim am y plu, ac fod gan amryw o lowyr eraill esgidiau tebyg i'w rai ef. Rhyddliawyd ef.—Cyhuddwyd Ttiomas Edwards, dyn allan o waith, o rod,li taR wair ar dan yn Ngholwyn Bay. Mr Honor- atus Lloyd, dros yr erlyniad, a ddywedai fod y das wedi ei cliael yn llosgi mewn tri o leoedd. Rhoddodd y carcharor ei huu i fyny i hectdgeidwaid Llaududllo, gan ddweyd iddo fyn'd y tu ol i'r das i gysgu, ae iddo ysmygu yno. Ar ol iddo fyn'd i gysgu, detfrowyd ef gan y tan, ac wedi iddo g isio ei ddiffodd rhedodd ymaith, ond tybiai y dylai egluro y mater i'r heddgeidwaid. Ar ol ychydig o ystyriaeth, dygwyd rheithfarn o Ddieuog." Gwrandawyd achos yn yr hwn y gwnai William iivans, siopwr, CWIU Penmachno, mab i'r diweddar Hugh Evans, llafurwr, Ijlidiart y Gwartheg, a'r unig sgutor dan ewyllyn y traucedig, gais am brofi yr »>wyllys. Gwrthwynebai Mary Davies, gwraig Iiobert Davies, Glanyrafon, Cwiutirmynieh, a Catherine Hughes, gwraig Robert Hughes, Oessel Gwyn, Llangwm, dwy ferch i'r tiancedig, hyn ar y tir na wnaed yr ewyllys yn briodol, nad oedd y traucedig yn ei iawn bwyll pan j gwnaed hi, ac nad oedd y trauc- edig YA gwybod am nac yu cytuuo a chyn- wys yr ewyllys. Ymddangosai Mr Honoratus Lloyd ,a Mr Trevor Lloyd (cyfarwyddedig gan Mri D. Jones a Roberts, ilanrwst,) dros yr erlynydd a Mr Bryn Roberts, A.S., a Mr R. N. Bankes (cyfarwyddedig gan Mr D. Davies, Bala,) dros y diffyuwyr. Yin- ddengys i'r traucedig alw y Parch J. Jones, rheithor Cerrigdruidion, ,i mewn i wneyd ei ewyllys, ac ar 01 rhoddi y ty a'r dodrefn i'w wneyd a dau dy arall, un i bob merch, ewyllysiodd ei holl arian i'w fab. Cymer- wyd nodiadau i ddechreu mown note-book gan y person, ac wedi ,tynu'r ewyllys allan arwyddwyd hi yn mhresenoldeb (tystion. Gwnaed ewyllys :arall yu ddiweddarach, er mwyn rhoddi hawl ffordd i ffyuon a swydd- feydd. Llosgwyd yr ewyllys gyuta!, ond yr oedd yr ail ewyllys wedi ei harwyddo k chroes gan y trnncedig yu ol tystiolaeth y Parch J. Jones. OwaJai W. Evans fod ei dad yn byw dan ledrith. Nid oedd wedi clywed ei fod yu credu y gellid gwella cyrn trwy wisgo spectols mewn esgidiau (chArerthin). Nid oedd ychwaith wedi ei glywed yn galw allan, Sefwch wrth Moses ac Elias." Wedi gwrandaw auiryw dystiol- aethau gohiriwyd yr achos hyd dranoeth. Dydd liwener rhoddodd D. Price, Bala, dystiolaeth nad oedd y traucedig yu ei iawn bwyll. Credai fod caner ar ei dafod, er nad oedd dim arno mewn gwirionedd. Wedi gwrando tystiolaethau y ddwy dhtfynyddes, sylwodd Dr LI. Cox, Dinbych, a Dr Cle- ments, Gwallgvfdy Tuebrook, nad oedd y trancedig yu ei iawn bwyl I. Dygwyd rheithfarn o blaid yr erlynydd, a rhoduwyd dyfarniad o'i blaid, gyda'r costnu.