Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
23 articles on this Page
'SDMOS C.vniilEFOU j
'SDMOS C.vniilEFOU j IJAN AVDHON'ICUS]. I Nos Sadwrn. ELEI'HANT FLWYN. I ,Nid oe% net), debyg i'r Taiiaid am T.lophii.t uwyn. Ma-i a m a,l ilychymygol hwnlf gsnddynt yu barnd bab amser. Nid ,oes bns ar elephant ewyn gan dy," yeogion yr India, gan mor brin ydynt, os oe< un w gael o gwb"- wn i ddim. Ond y tnaegan Dma dI Pry- dain Fawr gyflawinler o honynt bob am- ser. Yr elephant gwyn d.woddaf o iJ heidd.. ydyw y chwedl tod angliydweled- iad yn rahlith nolodau y Weipyddiaeth ar gyfrif T t-»yllideb a'r cosuu roddi ar y Ll>Mig»!9, a bfJd Syr William Hwc-mrt am ymddiswyddo yn ebrwjdd. Dyw-'t y rhai adilyleno wy bud sici vvydd nad oes ihith o aylfaen .V chwedl. Cvf. arfyMai v CaWnat ddydd Iau, m y tro cyntaf y flwyddyn Inn, adywedir fod Pawb "aid yr,,) yn gyt!T1, A neb yn tynu'n gr.,e" GWEISION Y RHKILFFYRDD. D'J. Y g\rm CYU1:U Fyd,¡ gymel'd mater gweision Cvniiei^ y o dan ei syIw. Beth bynag a ddywedir dros, neu yn erbyn, y gymdelthas hon, y mae yn sicr fod y mioter hwu yn bwysig o'u gwaith. Penderfyniad can- moladwy oedd yr un a basiwyd yn ) Rhyl ddydd lap, ac os ceir gan b,)b aelwt Seneddol Cym«e>g i uno mewn blocio biliau y London and NTortli-Westteflrn yn y Senedd, buan iawu v daw hyn) a hw% nt atynt eu hunain. l'ENlLLION NADOLIO. >"id ydwyf yn cofio i mi erioed ddar- lien penillion tlysach na'r rhai o e-ddo Dariiol Owen yn y Gel)kldl yr wyth- nos hon. Mae nhw yn anion fel y fo eihunan," fel yna y dywedodd bardd chwaethus a ddigwyddodd rfroi i fewn pan oeddwn yn eu darllen. Yr ydwyf finau o'a realon yn lion- gyfarch fy nghyfaill llerigar ar ei ddyr- chafiad i'r fainc farnol, yr hyn sydd yn rhoddi hawl iddo wisgo y ll)thyrenau "Y.H, ar ol ei etiw. Ond, y mae Daniel Owen yn eistedd ar fainc llawer uwch na'r fainc farnol' yn ngo wg pob Cymro darlleugar trwy'r byd er's lIawer blwyddyo. Does din; yn dytod o'i yegrifell nad ydyw yn swynol ac yn goglais y galon i'r byw. Yr ydwyf yn aicr, Mr Gol., y goddefwch i mi yn y fan yma ddyweyd fod ei nofel ddiweddaf, Gwen Tomos, i m barn i, yn un o'r psthau goreu a ysgrifenodd y nofelydd gwych erioed. Gall fod ynddi ddiffygion, fel y mae un papnr newydd Seifii'g yn ceisio e'i p'go aHan;ond pwy fedr blesio pxwb, a pha ncfel a ddath etioed allan o'r wasg hob ei diftygion ? Nid yd) W nofelwyr, mwy na dynion ereill, fel angelion y drydedd nef, yo ddifai. Oud am nofel Gymreig i'w darllen ar aelwydydd C),mtu, reti y unihyw fan lie trig plant gwlad y Bryn- iau, anhawdd fuasai cael un well na Gwen Tomes." 03 oes arnoch eisieu I good hearty )augh darJlenwch hanes ?obeit Wyn, Pact-y-buarth. yn shafi,?; ac os oes arnoch eisieu wylo darileuwch hanes d'thliau olaf Gwen T.mos. Ha oes i'n cyfaill diddan i ofalu am hawliau doebarth gweithiol y Wyddgrug. ac i ddyddoii ei gvd-genedl trwy gyfrwng y Waw. "Y liENINEN" AM IOXAWR. Cefais gipolwg ar y rhan fwyaf n er thyglau'r G^uiu^n am Ionawr, yr hin, fel y deallaf, fydd allan yii fuan bellach ac yn ddios y mae ynd-ii wledd o'r fatii a gar pob gwladgarwr doallus a thwym- galen. Y mae yn gyfoethog o y.cgnfuu cryfior, gorphenedig, a gwerthfawr dros bet), ar bynciau o gryn ddyddoideb, ac wedi eu hysgrifecu gan orcugwyr lien yddol yn deall eu graith. Ond y mae yn diitul o'r ami} w.;t^lh dd^ddoilftwn sydd yn y I hifyn liwi, mii y ddwy ys- grif a dynnant fwyaf o sylw, heblaw yr un filling a gwatwariym ar "PHIUST- IAKTH," ydyw'r rhai ar Hanes Caru Cyntaf Gweirydd ap Rhys," ac Enwog- ion Cymru." Ain), flienaf (,'r d([%i-y hvn, nid goimod yw dweulei bod wedi cael ei hysgrifenu mewn ardd nil chwaieusa thyner-(ieitulado),-mae, fel y dywedai Wil Shakespeare, mar" true to nature," nes i ri wylo a ch^veithin bob yn ail— bron bib yn wybod i ni ein hunain—wrth ei daillen. Am y Hall,—*ef yr ail o'r gyfrrs o'r hon yr oedd Yr Aelod Cym- reig" yn gyntaf, a'r hon a barodd y fath siarad, ae ysgrifenu, a holi pwy all;.? awdwr y fath ysgrif odidog fpd, dig" yw dweyd nad yw yn ol mewn dim i'r an gyntaf mewn gwntwang, nw) fusTWydd, a dyddordeb, C) ffre(Ld,) diau y bydd y wlad mewn cymaint o ysfa ag eiioed, ar ol gweJed yr Yg'jf hon, am gael myn'd i fewn i "sanctum sani toi m" y gdygydd i gael gwybod p r mewn gwir- iouedd yw yr Elph:n" t?euto? hwn GOLYGYDD "TIT BIT. YN FARWXIO. Ychydig o ddyuion y wasg sydd wedi cael gyrfa mor lwyddianus a George Sewnes. Dair blynedd arddeg i Hydief diweddaf yr oeddwn yn sefyd ar y lawl,t fawr o flaen y Royal Infinuary, Manches- ter, i ddisgwyl C) f,,till. Daeth un o'r news- boys ataf dan waoddi, Tit Bits, Tit B't," gtin gynyg un i mi. "Beth ydi hwnw,' meddwn. "0, papyr sydd newyod ddyf d aUan hauor awr yr, ol," meddai'r ba'jhsen. Piynais UII, ac y mae y lhifyn hwr, genyf byth. Wn i dd m yn Ve y m'l"" baduzen a werthndd y -Tit B,ts cyntaf i mi. Ve wyr llawer o honoch yn aiha le >r ydwjf if, a bydd yn dda go,n lawer o lic)nocii-os iiadyd)-chin ffwybod eisoes-fod George Newnes yn aelod Seneddol er y flwyddyn 1885 dros ran o swyHd Gaergrawr.t, as yn un o r tirfeddianwyr cyf. ethoeaf yn.y sir, ac yn Itwr dyna ei Fienhi>;es wedi ei wneya y. Faiwnig. Nid ydoedd ord prin ddell mlvrvdd ar li'i-vn ood pan gvchwynodd "Tit Bit. Y II fachgen ilawd medd rhai; ond dvmn fo mewn tiiir blynedd ar ddeg yn olyjrydd ac yn brif berchenoR padwar o'r cylthgronau a phapyr mwy..f uylan- wadol yn Mhrydain. Yn eur nid oes engiitifft o'r fath lwyddiant mewn cyn lleied o amser yn hanes llenyddiaeth e:n gwlad. Better be bom lucky than rich." CYMRt. Gweler sylwadau "Andronicus" ar y I Llyfr Coch," chwedl yntau, mown I colofn arall ar tudalen 3.—GOL.
flaerlleon. -I
flaerlleon. CYMDiinirAS CYMRY CAER.—Nos Wener diweddaf traddodwyd darlith mewn cyHyllt- iad a'r uchod gan Mr W. Jones, Rhydych- ain, ar Lenyddiaeth Cymru gyferbyn a Llenyddiaoth Ewrob." Cafwyd darlith ra- goro) a chymilliad d i. Llywyddwyd gan y Pureh John U illiam".
DinorwiR... !
DinorwiR. Yn y gynideithas leny,idol yr wytLJnos hon cafwyd can gan Miss Hughes, adrodd- ittd gan Mr H. Hughes, can gan Miss Pbi. lips, yua ymgom rhwng Mri D. Jones a H. Morris yn agbylch gwragedd diles; nelynt- ion y mis gan Mr J. Evans, a chan gan Mr D. Hughes.
I -Caergybi. - „
I Caergybi. „ MARWOLAETH MRS GRIFFITHS, uyaa LIun. wedi cystndd nwith, bu farw Mrs Griffiths, aiiwyl briod Mr William Griffiths Gilbert street, gynt Stanley street, o'r dref hon. Yr oadd Mrs Griffiths yn ferch hynaf y diweddar Barch David James, gweuiidog paTcbns :i pl)..W. gaidd gyda'r Anribynwyr yn c el M'lwr a Rhosymeirch, Mon, am lawer o fly'nyddau. Yr ydoedd yn 65 mlwv-.d oed. Dvdd Owener ymgynullodd tyrfa barchus i 'liebrwnfr ei gwwjdillion i fvnwentMtiHiyfvyd. Darllenwyda gweddi- wyd wrth y tv gar. y Pai -'li T. Tref,r Jones, Lkncrchymeid. Yn y capel dar- llenwyd rhanau o'r Ysg-rythyr a siaradwyd am ragoriaethau yr ymadawedig gan y Parchn. E. Cynffig Bavies, M.A., Portli- aethwy, a D. Reps, Caftcl Mawr, a gwas- anaethwyd ar lan y bedd gan y Parchn. R. Lloyd (M.C.), Kingsland; ac R. P. Williams, Tabeinacl.
I Ab rmaw. - I
I Ab rmaw. I Cy-, o oR DINKSIO. -Cynba liwyd eyftirto(i o'r cynghor hwn ddydd Owener o dan lywydd i-eth y Parch Gwynoro Davios. Yr ced,l yr oil o'r aelodau yn bresenol. I ddechreu y fweithrediadan cyfeiriodd y cadeirydd at f.ragi-sph me%n rhyw newyddiadnr yn awgrymu yn anuniongyrchol ei fod ef wedi rboddi oyfieithiad o'i araeth i ohebydd papur Saesnig, ae yr oedd yn cynwys amryw o bethau Bed anheilwng C • dodd y Parch E. Hu h, ei draed, gan geisio dadleu nad oedl y cadeirydd ;fi deall yn hollol yr hyn y cyfeiriwyd ato yn y newyddiadur dan sylw. Sylwodd Mr Adams fod yr hyn a ddywedai Mr Gwynoro Davies yn hollol gywir, a dywedodd y Parch Gwynoro Davies mewn atebiad i Mr Hughes nad oedd ef yn gwybod pwy ydoodd awdwr y paragraph dan sylw, ond ei fod yn awr yn gweled mai un o'r Cyngor fu y tu ol i'r lien, ac yr oedd yn ddrwg ganddo am hyiny. Yna aethpwyd drwy reolau sefydlog y Bwrdd. Pasiwyd fod holl gyfarfodydd y Cyngor i fod yn gyhotcdus, ae aid yn breifat," fel o'r blaen. Pasiwyd hefyd fod rhybudd yn cael ei roddi i gyn- rychiolwyr y wasg o holl gyfarfodydd ar- benig y Bwrdd. Mabwysiadwyd rheolau hefyd er galluogi y cyhoedd i gael gweled Uyfrau a phapyrau y Bwrdd pau fyddont yn galw am hyny.—Darllenwyd llythyr oddi- wrth Mr Aslett, ar ran Cwmni Rbeilffordd y Cambrian, fod y Cwmni yn foddlawn tros- glwyddo eu bawl o Ian y mor o'r Orstlf hyd yn agos at yr hen Dy Crwn i'r dref, ar yr arood fod i'r Cyngcr adeiladu cei ar hyd y lie hwnw a'i orphen o fewn blwyddyn. Barnai y Cyngor fod y telerau yn rhy galed, ac nas gall y dref ar hyn o bryd fforadio i wneyd dim oud cwblhau y gwaith sydd gan- ddynt yn awr ar law.
Caernarfon.I
Caernarfon. I He no (nos Fawrth) yn y Drill Hall, tradd- odir darlith ar y Cttnibal Islands," yr hou a ddarlunir trwy gyfrwng y magic-lantern. Bydd mynediad rhad i'r rhai fyddent wedi eu gwisgo yn y wisg Gymreig. LLOVOAU O 'GAERNARFON MEWN PERYGL. -Hysbysrwydd o Abergwaun a ddywed fod y "Ceres" a'r "Prosperity," y naill am Llanelli, a'r llall am Abertawe, wedi dangos arwyddion o distress, ac fod yr holl ddwy- law wedi eu glanio mewn bywydfad. LLYS YR YNADON BWRDEISIOL.-Heddyw (dydd • Llun), gexbron y maer (Mr J. R. Pritehard), Mri E. Hughes, a R. Robert3, dirwywyd David Edwards ("Cranc")i 5s a'r costauam fod yn feddwac afrpolus, a Mary Owens, North Peurallt, i 2s 6c a'r costau am gyffelyb drosedd. LLYS YR YNADON SIROL.—Yn y Itys hwn, ddydd Sadwrn, gerbron Mri J. Men- zies (cadeirydd), J. Robinson, D. P. Wil- liams, Dr Roberts, R. Roberts, a J. Davies, cyhuddai W. Owen, Ty'nypwll, Llanllyfni, ddaui'hwarolwrieuanco'r enw Thos. Roberts Be Owen Williams, Greenfield terrace, Pen- ygroes, o'i niweidio yn anghyfreithlawn.— Ymddangosai Mr Vincent (Mri Barber a'i Gwmni), i erlyn, a Mr T. J. Samuel i am- ddififyn.—Honai yr erlynydd ddarfod i'r ;Jdl!.u gyliuddedig ymosod arno yn ddiachos yn v Victoria Vaults, Penygroes, ar noswaith y 9fed o Fedi, 1894, gan dori ei goes heblaw achosi itldo niweidinu ereill. Typtiai y meddyg ilit byddai W. Owen yn alluog i ddilyn ei orchwyl am dri nea bedwar mis eto. Traddodwyd hwy i sefyll eu prawf yn y frawdlys yr wythnos hon, ond derbyniwya lueichniaetb,—y ddau gyhuddedigyt. y swm o 50p yr un, ac un meichniaeth bob un yn y swm o 20p yr un, neu ddau yn y swm o lOp. Gan yr elir i mewn yn llawn ddydd Iau i'r holl aehos, yr ydym yn cadw ein badroddiad hyd hyny, er mwyn cael y dawy ochr. Y DIWEDDAII MR CORNELIUS DAVIES, QUELLYN.—Bu farw yr hen foneddwr rhag orol uchod ddydd Ian diweddaf, yn 84 mlwydd oed. Yn ei ymadawiad ef y mae tref Caernarfon wedi colli un o'r cymeriadau mwyhf pur a hynaws a fu ynddi erioed. Ganwyd Mr Davies yu y flwyddyn 1811 yn Plus IToha, Whitford, yn agos i Dreffynon. I'r Eglwys Wiadol y byddai ei rieni yn arfer mynen, He yno y caforld yntau ei ddwyn i fYIIY; ond trodd ef ac un o'i froJ.vr yn ieuane at y Methodistiaid Calfinaidd, a chyda hwy yr arhosodd y drlau hyd ddiwedd eu bees. Dewiswyd Mr Davies yn flaenor yn Mostyn yn 1851, a bu yn wasanc?ethgar a ff%,d" ? gyda'r actios crefyddol yn y 1)e hwnw yn ystod y blynyddoedd y bn yno. Yn y flwyddyn 1859 symudodd i Gaernar fon, ae ar i ymadawiad anrbegwyd ef gan yr eglwys yn Mostyn a thysteb hardd a gwerthfawr, fel arwydd," meddent, o'u arch tngHto. a'u gwerthfawrogiad o'iwas- Au?th fel diacou yn yr e?lwys." Daeth Mr Davies i Gcernarfon i weithredu fel goruch- wyliwr i gwmni chwarel Dorothea. Ffui fiwyd y cwmpcini hwn yn 1^52. Yr cedd Me Davies YII gyfmnddalwr yn y ewmni yo ei ffurfiad cyntaf. a pharhaodd ei gysylltiad ag ef hyd ddiwedd ei oes. Yn 1869 dewiswyd ef yn flaenor yn eglwys lloriah, a bu yn hynod o fTyddlawn a gwasanaetbgaryn nghyfl nvniad ff3-dcliaix I, a g y swydd bono. Prif faes ei lafur yn nglyn a'r aebos crefyddol oedd gyda'r plant, a llwvddorld Yti drwyadl i enill eu serch. Yn y flwyddyn 1880 ymneillduodd Mr Davies o fod yn oruchwyliwr i'r ewmni uchod. Trwy (.,i fedr a'i gywirdeb ilwyddot,i i ddyrcliafu enw y cwmni, ac i enill ymddir- ip,t a phareh prif fasnachwvr llecbi y deyruas. Yr "edd yn haeliomis iawn wrth y tlawd. "Y gWYII ni wyddai a ehwiliai allan." Yn y miseedd diweddaf dywedai yn ami fod artt,, myn I adref: Yr oedd yn meddu sicrwvd gobaitb fod ganddo gartief yn y nefoe'dn, acyn y sicrwydd hwnw hunodd yn dinvt-1 yn yr Iesu ddydd Iau. Rhodded yr Arglwydd lawer o nertb a diddanweh i'w auwyl briod yn ngwyneb y brofedigaethhon. Drwg genym feddwi ei bod hithau yn ari.-s mewn gwendid ac anliunedd, ond gobeithio yr ydym Y eaiff falldou 0 adferilld iechyd am dymhor eto yn tiii plith. Cymer y gladd- edigaetb le heddyw (ddydd Mawrtb) yn mvnwent Llanbeblig. Y F\R<"HXAD, ddydd Sadwru.— Ymenyn ffres, Is 3c i Isoc y pwys; ymenyn pot, I Oe i lie WYfiU, 10 i 12 am Is Uwyddau, 58 be i 7s Hwvaid, 2s Gc i 3s 6c yv un. Dofednod, Is 6e i 2s'9c yr un. Biff, 2c i 9c y pwys. Mutton, 6c i 10c y pwys. Cig oen, Oe i Oo. Cig llo, 6c i 9c. Pore, 8c 19c. PBIODAS NIB EDWARD Joints, V.H.- Boreu heddyw (dydd Llun) yn Nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, Bontnewydd, priodwyd Mr Edward Jones, U.H., White- hall Place, Pwllheli, a Miss M. C. Jones, Sogot?m TerrMe, CMni?f'n. Gweinydd- Sgan V Parch E. Jones (Mon.h). yn cael Y?° gy?rthwyo gan y Parch R. H?phreys. Y forwyn ydoedd Miss N. J°u^' CbMter House, Aberdar, a'r gwM oedd Mr R A. Griffith, eyfreithiwr, Bangor. Yr oedd yr anrhegion yn lluosog ac yn werth- fawr. Ar ol y seremoni aeth y par priodasol mewn cerbyd i onaf Llanwnda ar eu ffordd i'r Cyfandir. Achosodd yr amgylchiad gryn ddyddordeb yn nbref Caernarfon Ue y chwyfiwyd bacerau ae y golemd ooelcerthi. Mae Mr Edward Jones yn adnabyddus trwy y Dywysogaeth. Bu bum' gwaith yn faer Pwllheli-pedair gwaith yn olynol. Mae hefyd yn ustus heddwoh dros y sir, ao yu aeled o ifrin y At) i Morris a Jones, wholesale grocers, Lerpwl. Unig feroh y diwaidar Cadben William Jones, y 11 Friendship," ydyw Miss Jones, ac y mae wedi enill ed- mygedd eytfredinol ei hadnabod ar gyfrif ei natur siriol a'i chM-digrwydd.
I Criccieth.
I Criccieth. Y CYNGOR DINESIO.—Cyfarfu y cyngor hwn yn y Neuadd Drefol, nos Sadwrn, am bump o'r gloch, o dan lywyddiaeth y cadeirydd, Mr Watkins. Prif fater ei ym- drafodaeth oedd ,pwnc y dwfr, a rhoddwyd ystyriaeth i gynygiad y cwmni dwfr presenol i werthu eu gwaith dwfr i'r oyngor. Cyuyg- iwyd gan Mr J. T. Jones eu bod i gaal prisiwr i brisio ei werth. Cynygiwyd gan Mr Robert Thomas en bod i ddadgan eu parodrwydd i'w bryr;- am bris teg, ond fod y pri8 ofynid yn ormodol. Cariwyd y cynygiad olaf. cy Y .STORM.—Teimlodd y lie fwy oddiwrth ystorm nos Sadwm diweddaf nag a deiinl- odd oddiwrth unrhyw ystormersblynyddau. Chwythwyd amryw gyrn tai i lawr, a chafwyd diangfoydd rhyfedd rhag niweid- iau personol.
Llanberis
Llanberis CYNOOR fLWYF. Cynhaliwyd yr ail Gyngor Plwyf nos Ferchor diweddaf, o dan lywyddiaeth Dr Lloyd Williams, Prif waith y cyfarfod oedd arwyddo gwrtbwynebiad i'r mesur y mae Cwmni Dwfr a Nwy Llanberis wedi ei gyflwyno i'r Bwrdd Masnach er sicrhau gweithred Seneddol Provisional Orde-ar y Gwaith Dwfr. Gwnaed hyn gyda'r unfrydedd Ilwyraf. Hefyd pasiwyd penderfyniad i ddeiseb* y Cyngor Dosbarth a'r Cyngor Sirol i gymeryd yr achos mewn llaw ar ran y plwyf. Hefyd penderfynwyd i anfon y penderfyniad i ofal yr aelodau Seneddol, Mri Rathbone, Lloyd George, a Bryn Roberts, gyda dymuuiad ar iddynt arfer eu dylanwad yn cu cylchoedd priodol i rwystro i'r order gael ei chaniatau.
Bethesda.
Bethesda. Nos Sadwrn bu y Parch D. Roberts, D.D., Gwrecsam, yn traddodi darlith yn nghapel Salem. Ei destyn ydoedd Dr Arthur Jones." CYMDEITHAS LENYDDOL J BRTT3ALEM.— Nos Fereber, dan lywyddiaeth Mr D. G. Davies, eyfreithiwr, rhoddodd Mr Griffith Hughes, un o aelodau y gymdeithas, ddesgriiiad dyddorol o'i daith i Rio Janeirio. Yn ystod y gweithrediadau caf- wyd adroddiad campus gan Miss Mabel Pritehard, Brynderwen, o'r dernyn adna- byddus "The Curfew shall not ring to- night." Darlunid yr anerehiad a'r adrodd iad trwy gyfrwng y magi,, lantern, yr hon oedd dan ofal Mr J. S. Owen, Penrhyn House. Traddodwyd anerchiad byr gan y Parch P. O. Pierce, Penucheldre. YR YSGOL GANOLHADD.—Yroedd MrRath- bone, A.S., yn bresenol yn un o gyfarfodydd diweddar llywodraethwyr yr ysgol uchod, a rhoddodd ar ddeall mai ei amcan ef a chyf- aill iddo oedd sefydlu adran gelfyddydol mewn perthvnas a'r ysgol a'i gwnai yn fodel i ysgolion eraill. I gyrhaedd hyny yr oedd wedi sicrhau arcbadeiladydd cyfar- wydd, sef Mr Willink, Lerpwl. Apwynt- iwyd y boufefidwr hwn yn ffurfiol gan y llywodraethwyr yn archadeiladydd 3 r ysgol. Bu y mater o ddethol prifathrnw o dan vstyriaeth. Ymddengys fod oddeuta deu- ddeg wedi ymgeisio am y jwydd, ac yn mysg y rhai hyn y mae ysgolhsigiou gwych. Deallwn, fodd bynag.fod y pwyllgor eyfansoddedig o nifer o lywodraethwyr lleol a sirol- a awdurdodwyd i ystyried y ceisiadau wedi dethol o'r nifer a nodwyd boneddwr o Lerpwl, yr hwii sydd yn Gy mro trwyadl ac yn gyfarwydd ag addysg gel- fydd) dol. Bydd y dewisiad terfynol yn cael ei wneuthur gan y llywodraethwyr sirol mewn cyfarfod a gyuhelir yn Ngh aer- narfon ddydd Iau uesaf. Bodola peth angh yd welediad yn mewnperthj nas i 'r pechgyn-I 7 mewn nifer-o'r ardal sydd ar hyii o bryd yn ysgol y Friars. Rhoddwyd ar ddeall i Mr Glynne Williams, prifathraw y Friars, gau y llywodraethwyr lleol ar y dechreu y byddai i'r bechgya gael eu tynu ymaith o'r ysgol bono pan y cychwynid ysgol ganol- radd yn yr ardal hon. Fe wllled hyn gyda bechgyn Caeruarfon a Phenygroes, y rhai a arferent fynychu y Friars, mor fuan ag yr agorwyd yr ysgol yn Nghaernar- fon. Dangosir anfoddlonrwydd gap aw- durdodau y Friars i ymadawiad bechgyn Bethesda. Erys y mater ar hyn o bryd yn nwylaw y Dirprwywyr Elusenol. Ddydd LInn bu Mr Badger, yr hwn sydd wedi ei apwyntio p drefnydd yr adran gelfyddydol gan lywodraethwyr siroedd Meirionydd » Chaernarfon, ar ymweliad a'r ystafelloedd yn y Csfe, lie y bwriedir cynal yr ysgol, a dadganodd ei foddlonrwydd gyda gol wo- ar y lie. Yiuwelodd hefyd a'r safle lie y bwr- iodir adeiladu yr ysgol, a'i farD ydodd fod y fan yn neillduol o brydferth ac yn hollol gvmwys at yr amcan.
Pwllheli..-]
Pwllheli. ] CYFUKDREFN UOTIIEN-BURO.—Yn Agbym- deithas Lenyddol Penlan nos Wener, dan lywyddiaeth Mr Richard Roberts, cymerodd dadl hynod amserol le ar "Pa no ai Dewisiad Lleol ynte y Gothenburg System fyddai y fwyaf effeithiol?" Dadleuai Mr W. L1. Ellis dros Ddewisiad Lleol, a Mr John Ellis ar yr ochr arall. Siaradwyd hefyd gan Mri W. Jones, Vaynol; W. Jones, Richd. Jones, a'r Parch 0. L. Roberts, Yu yr ymraniad yr oedd y mwyairif dros ddewisiad lleol. TROSGLWYDlIO TRWYDDED.—Yn y llys ynadol, ddydd Mercher, gwnaeth Mr Arthen Owen gais, ar ran Cadben Evans, tenant uewydd y Mitre Inn, Pwllheli, am dros- glwyddiad trwyddcd y lie iddo. Y Cadeir- ydd (Mr B. T. Ellis): A ydyw yrhen denant yn cydsynio ? Mr Owen: Nac ydyw. GwrthwyneVid y trosglwyddiad gan Mr W. George. Y Cadeirydd (with Mr George): Yr wyf yn disgwyl na chlywaf mohonoch yn son dim ychwaneg am y "blaid ddir- westol yn Mhwllheli." Gwithdystiai Mr George yn eibyn gwiwdiaetti y cadeirydd. fivnveiai Mr Owen ddarUen llythyrau o ffymeradwyaeth i Cadben .Evans, ond gwrtb- wynebai Mr George am nad oeddynt yn dystiolaeth. Yua rhoddwyd tystiolaeth gan Mr Owen ei bun, yr hwn a dystmi ei fod yu adnabod Cad ban Evans am y 30 llllyued-i diweddaf. Ciwsholwyd Nis gallai ddyweyd am dano er pan aeth i Gaerdydd i fvw. Wedi anerch y fainc gan Mr George, dywed- oddy cadeiiydd y byddai iddynt ohino'r mater. Pwysai Mr Owen am eu dyfarniad y diwrnod hwnw, ac we d }wnei,lduogyda'r clerc i ail-ystyried y mater, caniatawyd y trosglwy ddiad.
[No title]
Dydd Mawrth, yn Clonmel, eymerodd piiodas le rhwng Mr Eric Piatt, m;tb y Oyrnol Platt, Gorddiuog, a Miss Perry, merch Mr S. Perry, Woodroof, Clonmel, sir Tipperary. Boreu Gweuer torodd tan allau mewn melin gotvm yn Burnley. Diangodd y rhan fwyuf o'r gweithwyr, gan adael eu dillad a'u harfau ar ol. Collodd pedwar eu bywydau, a bydd y galled oddeutu deng mil o bunnau. Teflir o dri i bedwar cant o bobl allan o waith.
Advertising
SKIN5 ON FIRE t y? ?? !ns?r? j r~ Relieved by j fa ^CUTICUEU\ j ) <?T 7  ?\ SKINS ON FIRE with torturing, disft?- ° uring eczemas :md every spe.-ies of it M- ingr, burning, and scr.ly skin and scilp axe relieved by a sitv/e application a-d s^eeoiiy cured by CUTICURA when the best physic nospitais, and all oiiicr metlnxis fail. BOAP.U.; ItKROi.vrNT F 1, KIng F.<1wRn:I.t.. :O;e"'al-.t" l.on<1on, K. 0 •• llov- to Cure Fv..r;- o
Family Notices
GENFDIGAETHA I'. PMODASAF, I A MABWOLAETHAU. Genedipietliau. Jones-Ionawr 10, yn 12, Sen street, Dar- wen, priod Mr P. H. Jones, printer s machinist (gynt o Gaernarfon), ar ferch. JBmes-Ionawr 9, yn Maesbatigor, Capel Bangor, priod Mr J. E. James, arwerthwr, &c., mr ferch. Jones lonawr 3, priod Mr R. Ll. Jones, Maerdy, Gwyddeiwern, ar ferch. Purton-Ionawr 8, yn Terrace road, Aber- ystwyth, priod Mr Jamee Purton, oriadur- wr, ar fab. Roberts-Ionawr 5, yn 10, High street, Wyddgrug, priod Mr J. T. Roberts, iron- monger, ar fab. Roberts-Ionawr 10, priod Mr Robert Ro- berts, Shop isa, Cerrig y-druidion, ar ferch cyntafanedig. Ruoorts-Ionawr 13, priod Mr Hugh Ro- berts, cabinet maker, Bangor street, Caer- narfon, ar fab. Williams—Ionawr 5, priod Mr Henry Wil- liams, Brook street, ar ferch. Priodasan Colhos-Wost-lonawr 11, trwy drwydded yn eglwys St. Cybi, Caergybi, gan y Parch James Jones, curad, Mr Herbert William Collins, adeiladydd, a Miss Min- nie Teresa West, y ddau o 2, Greenore ter- race, Caergybi. Jones -Willisuka-Ionawr 11, yn swyddfar cofrestrydd, Bangor, yn mhresenoldeb Mr Huw Rowland, cofrestrydd, Mr DaTid Jones, Brynogwen, Bethesda, a Miss Jane Williams, Glanadda Inn, Bangor. Owen -David —Ionawr 10, yu Llanfair- fechan, gan y Parch E. Owan, B.A., Wil- liam Grifith Owen, M.B., Carnarvon, a Mary Ellen David, Haulfre, Llanfair- fechan, ail ferch y diweddar Barch John Parry, rheithor Llanarmon D.C., Llan- gollen. Owen—Hughes-Ionawr 8, drwy drwydded, I' yn Betbeads Cemaeo, gan y Par "a. J. Roberts, Tai hen, a J. S. Evans, Cemaes, yn cael eu cynorthwyo gan y Parch T. Evans, Amlwch (cofrestrydd), MrH. John Owen, Shop, Cemaes, a Miss M. E. Hughes, Shop yr yard, o'r un lie. Rees Jones—Ionawr 9, yn nghapel Saron, Llanbadarn Fawr, gan v Parch T. Wil- liams, Mon, yn mhresenoldeb y Parch W. Jone., Mr Lewis Rees, Stanley terrace, Aberystwyth, a Miss Annie Jones, Llan- gawsa. Williams—Pritehard—Ioaawr 5, yn Bethel, Rhosybol, gan y Parch H. Hughes, Mr ¡ Morris Williams, Ynys, Clynnog, Arfou, a Miss Mary Pritehard, Simdda wen, Llandyfrydog, Mon. I MarwolaetLan. Davies-lonawr 16, yn 84 mlwydd oed, Mr I Cornelius Davies, Quellyn, Caernarfon. East-Ionawr 5, yn 77 mlwydd oed, Mrs Mary East, gweddw y diweddar Mr Ro- bert East, Peter street, Llangefni. Grimth-Rhagfyr 22, yn 77 mlwydd ied, yn Truro, Cornwall, Mr RJt7ch,?ard ???' Bu am fiynyddoedd yn feistr yn ysgol En- gedi, Caernarfon, ac ar ol hyny yn ysgol gelfyddydol Truro. Griffith-Ionawr 7, yn 6) mlwydd oed, Mrs Griffith, anwyl briod Mr W. Griffith, Gilbert street, Caergybi. Jones-Ionawr 8, y. 77 mlwydd oed. yn 57, South Penrallt, Caernarfon, Mrs Ann Jones, Jones-lonawr 8, yn 26 mlwydd oed I Mrs Annie Jones, anwyl briod Mr Isaac Jones, Llifon square, Groeslon. Yr oedd yr ym- adawedig yn ferch i Mr O. M. Jones, gor- uchwyliwr yr Alexandria Slate Quarries. Gadawodd faban tair wythnos oed ar ei bol. Os gwyllt ydoedd ymehwydd yr afon wrth groesi Hi laniodd yn ddiogel, a'i Tbad wrth y llyw," A melus i'w henaid, ar ol yr ystorom, Yw Gorphwys yn dawel, ar fynwes ei Duw;" Peroriaeth ei thelyn sydd heddyw'n cym- ysgu A moliant seraphiaid a sointiau diri I'r Iesu beudigaid—yn ol ei addewid Fu'n Graig ddianwadal yn merw y m." R. J. T. Jones-Ionawr 6, Jane Ann, merch bynaf y I diweddar Mr Edward Jones, painter, &c., 326, High street, Bangor. Owen-Ionawr 5, yn 76 mlwydd oed, Mrs Mary Owen, Ty newydd, Bettws. G G. Parry—-Ionawr 8, yn 62, Arfon terrace, North Penrallt, Caernarfon, ar ol eystudd trwm, yn 58 mlwydd oed, Mrs Hannah Parry, gweddw y diweddar Mr Elias Parry, N^ntiie. Gody chwech 0 blantarei bol. Claddwyd hi yn mynwent IJanbeblig, Ionawr 12. Dymunir ar i'r "Drych II gofnodi yr uchod. Richards-Ionawr 9, yn 6, Gambler terrace, Lerpwl, Kato, priod Mr David Richards, Lerpwl, ac Argoed, Aberteifi. Rimmer—lona vr 8, yn ei phreswylfod, 23, Wilson Patten street, Warrington, yu ii mlwydd oed, Mrs Phoebe Wade Rimmer, gynt o Bryn Peris, Caernarfon. Roberts-Ionawr 5. yn .35, Bridge street, Llangefni, Mrs Roberts,'gynt o Wrach Ddu, Llanidan. Roberts-Ionawr 2, yn Iled sydyn. Mr J. Roberts, GlyDbach, Derwen.
[No title]
Dyed- bapyrau Deheudir Cymru mai Mrs J. M. Senders YDYW y P, Owen" a ysgrifenodd y Welsh Idyll I r 13ritish Weekly" yn ddiweddar. Y mae Mr E. R. Williams, o Athrofa Bangor, wedi cael galwad daer ac unfrydol i e? ?? s y Bedyddwyr yn T?ybont.Ceretig- ion. a. y mae yntau wedi at"b yn g??m- haol.
Advertising
COPGOLOFNA.CT! COGOLiOfNAU STOO FAWR. Cyti prynu Colgolofn bydded i chwi aU gyda HUGH JONKS) Marble Works, CAERNARFON COF-GOLOFNAU COF GOLOFNAU Cyn i chwi brynu COF-GOLOFN ym- welwch a WILLIAM HUWHES, Monnmental Slate aud Marble Mason, L(,ANBEBLI(i ROAD, ferbyn,'r'k'icarage, APELIAD GRYMUS AT BAWB. DARLLEXWCH HWN iN OFAl.US, PEIDIWCH PAST0 GAIR.  ?M?-???——??—?-??? ? ? f it r T" ? T TNT?t ? SiiLE iSALE  j t J.> BYDD Y SALE FWYAF. ARDDERCHOCAF, A'R FWYAF RHY'E WL O HOLL SALES Y DhAPERY TRADE A WELWYD NGHAEhNARFON KRIOED, IN DKCHiiEU DDYDI) SADWRN NESAF, 19EG O il MIS HWN, Y DDRAIG GOGH. Gan fod y Tywydd wedi bod mor anflafriol i Fasnach y Gauaf presenol, nid ydym am adael yr un garreg heb ei throi, ER MWYN CLIRIO ALLAN HOIJL STOC Y GAUAF, Fel y gweler oddiwrth y rhestr isod.  Wrth weled y BAHCMIMON yn yr adran yma, bydd y pryuwyr yn rhyfedd8, JJKI?????. a'r edrychwyr yn syna. MELTON CLOTHS, 2^e, 4c, 6c, 8^0, 8c, J Oc, Is y Hath- SERGES, Gwlan i gyd, dav led, Is 3jC, Is 8c, Is llc, 28 e, 2a fte, 28 ] Ie y Hath. DORNOCH TWEEDS, Is 8Jc, 2s 6c y Ilath. FANCY DIAGONAL TWEEDS, lliwiau diweddaraf, Is Is 72c y Hath. WELSH TWEEDS, llathen a haner o led, am y pris isel o 2s 3c y llath. RHI FEDDOI) Y BYD MASNACHoL. SILK FINISH FRENCH CASHMERES, mewn du yn unig, Is 3Jc, Is 6Jc, Is SJc, Is I I Ic, 2s 3e, 2s lic, 2s lie, 3s 6c y Hath. Anfonir Patrymau yn ddioed trwy y Post, a thelir oludiai pob Dress yn ystod y Sale. Fel!l Gii-elitch eitt bodyn fyw on Pen in Traed, fi/mj U II or/u- ac i later y llall. Darllenwch Eto. GWLANENI GWYNION CARTREF Sic, 81c., ioc, is y llath. GWLANENI COCHTON 5ic, 6Jc, 7h 8ic, IOle, is, y Hath GWLANENI I.LWYDION 3Jc, 41c, Sàc, 7tc, 2lc, IS, y lllth GWLANFNI CR YSA U 734c, 9Jc, io}c y Hath i fyny. BLANCEDI BLANCEDI I Full Size am 5S iic y par et-) gwell am 7; I ic y pir etc rhagorol am IOS 6: ypat; eto arddcrchog am I2S 6c y par. SPECIAL. 36 PAR 0 BLANCEDI GWYNION TRYMIOV, full size, am y pris hrnod isel o ios 6-: y par, gwerth o leiaf 155 y par (anfoner yn carriage paid i unrhyw fan) STOC HELAETH 0 BLANCEDI LLWYDION YN RHAD. QUILTIAU yn hynod o isel. CYNFASAU wedi eu gostwng. Peidiwch a stopio nid tjdifm wedi gorphen eto. CANNOEDD 0 HETIAU I FERCHED A PHLANT MEWN FFELT A STRAW AM CHWARTER EU PRISIAU BLAENOKOL. Hetiau wedi eu trimio o role i fyny Seal Caps, is 8J gwerth 2s 6z; Seal Hats, 3s I Ie. gwerth 8s 6c" Umbrellas o is i fyny eto rhai Sidan, 23 3c i fyny. Gaiters i Ferched, is 6tc y par. Stausus Cryfion, is 3^c i fyny. Mae E.W.L. yn gyfaill y Gueit/uicr a Gelgit i Ymyystadleuaelh Prisian Uchel. CANNOEDD 0 REMNANTS SKIRTINGS, CANNOEDD 0 REMNANTS GWLANENI GWYN A COCH. CANNOEDI) 0 REMNANTS FLANNELETTES. CANNOEDD 0 REMNANTS HOLLANDS. COFIWCH PL YDD SADWRN NESAF, !9eg, O'K MIS HWN. ■ GWYKKU 22 TliOEDFKlH) 0 HYD. Dyna yw hyd gwyneb Clock Twr Ty y Cyffredin, a dyna fydd hyd eich gwyncb clmitliau os arhoswch yn rhy hir a gweled y Bargeinion fydd eraill wedi eu sicrha-i yu y SALbi FAU ii HON. DEIJWCH IN FUAN. Telebai-. AKIlX PAUOH. E. W. LLOYD,  1  < Y DDRAIG GOCH, .1 I (WRTH YMYL Y CLOCK AIAWR) CAERNARFON. I
Ceunant. i
Ceunant. i Y Sadwrn cyn y diweddaf cynhaliwyd f vlcbwyl lenyddol y lie hwn. Y beirniaid oeddvnt: Anthropos, Mri D. Pryse Jones, G & L., Niwbwrch; H. Parry, Hafodyrhug; a Mrs Dr Lloyd Williauus Llanberis. Llyw- yddwyd cyfarfod y prydn?wn gan Mr H. I Parry Jones, Ty ucb?, a chy ..rfod yr hwyr JauDr Lloyd Wi))i?.s. H?.b?-. Owobr- wywyd y rbM CM?ynci -L). Thumas, Tan-I ?J?; M. Jo?, T?ySordd. M. 0 U, Hafodru £ Fydd; M. Parry, H?Ml?; M. I JoMS, TanhafodI? 1" H?be., G?teho?e. I' K Owen, H.iodr?ydd M. P?ry Clawdd llwyd; M. K. JocM, Penhatodlas; L. Jones, K? Tho,tias, T?ymerddyn; P. Thomas, eto;M.O.Jo?P?{od?,T. 0. Jones, eto; H. P. Jo?, eto; W. O?e., Glandwr; T. Hughes, Br)utirioii; J. W, Jone, Tanyffordd; U. T. Jnnps. Padycood; Miss M. Williams, Garth; Miss M. J. Parry, Bethesda; J. W. Jones, Llanbens; J. tr. Jones, Hafodlas; H. Owen, Glandwr, W. R. Roberts, Paliti,"Iv; W. R,)berts, Lian- beris; D. Hughes, Hafod Mrs L. Hughes, eto; Miss A. P. Jones, Penhatod as; Miss A. M. Williams, Llanrug J. W. Owen ae R. C. Jones, Llanberis; Mrs M. Hughes, Gate- house; R. R. Williams a H. Jones, Llanrug; R. Thomas, Tanymerddyn. Daeth tri ehor vmlaen, sef Ceiiiiiint, dan arweiniad W. T. Williams Pantycoed, dan arweiniad W. O. Jones; a Llanrug. dan arweiniad H. Roberts. Dyfarnwyd y, diweddaf yn fuddugol, a Phantycoed yn ail.
[No title]
Y ffordd hawddaf a'r twyaf effeithiol i ifvmeryd cod-liver oil yw vn y dull y mae wedi d barotoi gau Scott. Paham na ohymerwch ef yn y ffordd hawddaf a r oreu Y mae 8cott s KmuUion yn flasu., yn yôgafn, :11' yn e'fei'hiol, pau y maeolew plaenjn ddiwerth. Bu bachgen byo.hnn fariv yn West Brom- wich mewn canlynitid i gnoi tybaco. Dyna r reithfcrn yn y trengholiad.
N'antlla.
N'antlla. "Y flwyddyn 1S94 a'i helyntion, a'r flwyddyn 189) a'i rhagolygon" ydoedd I testyn snerchiad penicainp y Parch Morris Williams, o fben cymdeitbas lenyddol y lie uchod nos WVner. I.lywyddwyd gan y Oynghorydd J. W. Robeits, Nantlle, a bu lluaws eraill o'r aelodau yn hanesydda ae yn prophwydo. Difyr iawn ydoodd y cyf- ar'od.
Porthaeth«j.
Porthaeth«j. Cyuhaliwyd cyngberdd muwreddog yu y New Hall nus Fawrth diweddaf, dan lyw- yddiaeth y Parch 0. Madoc Roberts, Rhiw- las. Cymerwyd rhan ynddo gan Miss Gertrude Hughes, 'rli.A.M., Llundain Mrs Henderson Jones, Talysarn Menai Ladies' Choir (dan arweiniad Miss Lucretia Hughes, Ysgoldy'r Bwrdd), a clior o feiiiion o Beth- esda (dan nrweiiiiad Mr Tbouias;. Chwareu- wyd yr offeryunu gan Miss Agnes' Lewis, A.R.O.M., Baugor, a Miss Lizzie Edwards, Brynaethwy. Yr oedd yr ystafell wedi ei gjrlenwi. Can"dd Miss Ge: trude Hughes i foddlonrwydd pawb, ac yr (JelL d datganiad o'r Ddinas Sanetaidd (Adams) yn anghyffredin o dda. Boddlonwyd y gynull- eidfa fawr hefyd bob tro yr ymddangosodd y Menai Ladies' Choir ar y llwyfan, ac mae clod nid bychan yn ddyledus i itiss Lucretia Hughes, yr arweinyddc.s, am y modd de- heuig y mae wedi hyfforddi y cor. Canodd Mrs Henderson Jones yn dda fel arfpr. Sawru dipyn yn hen oodd caneuon y Btth- esdiaid, ond ar yr un pryd yn hynod swynol. Cafwyd cyngherdd hynod hvyddiannus.
[No title]
Y mae oddeutu 200 o Grynwyr yn y Dy- ] wvsogaeth. I Y mae'r Parch E. Howe Evans, Castell- nedd, yn wllel o dan dwymyn y typhoid. i ;<: ,'nghotiwch Scott's Emulsion pan y mr.e i-irh ha.iuu yn deneu a gwau. NK1 oes dim tebvg iti,.io am fagu cnawd a lhoddi nerth i'r eorp'.i. Y mae YR ddigyfEelyb i fabanod a ptilt.nl ar eu tyfuuit.
I Cermet -I
Cermet I CYKRU FYDD.—"Beth oret', diddym* )'DW diwygiJ Ty'r Arglwyddi" Dym. 1 destyn dadl a gae? yn y gymdeithas uchod I nos Sadwrn. Dros y diddymu stfai Mr I Thomas W. Jones, Post Office, a tbros y I diwygio safai Mr William P. Robert.% Fron- ) Idirion. Cymerwyd rhan yn y ddad! ho. gan wier dda o'r aelodau, a diau ei bod ya un, CS Bad yr oreu o ddadleuon y tymor prpnol yn y gymdeithas hon. Pan ran- wyd, cafwyd mwyafrif dros ddiwygio Ty yr Arglwyddi, a mynai un brawd s;>log I gael eodi pwyllgor rhag blaen, gan fod yn bryd mytied at y gorchwyl. Llanwyd y gadair gan Mr Thomas Thomas Parry, Gwynay.
Talysarn
Talysarn- Parhau i etiyn dyddoideb ychwanegol ym meddyliau yr «elo>iau y mae darlithoedd Mr J. J. Evatis, Dorotbea, ar D.laeareg." Y mae nifer dda o bobl ieuane y Dyftryn wedi ymffurlio yn ddosbarth, a chydgyfaifyddant yn vestry capel Talysarn, lie y riioddir idd- ynt bob cyniorth i feistroli y gangen wertk- fawr hon o wybodaeth, yn rhad O( am ddim, gan Mr Evans. Da genytn ddeall fod rh I- olygon dymunol am lwydd ar ei lafur, a da gw l'?el.i ychwad?g eto fanteisio ar y cyf- leusdra hwn a estynir iddynt i eangu eu gwybodaotli mewn perthynas a phwnc mor ddyddorol, yn neillduol i chwarel wyr.
Advertising
TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE I'ERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. Am Is (ie, Is ltto, '.V, •>* L, 2, 10c a 4l y pwys, gal, 1, b Grocer. Ar!!)htiw)d a ~chyi'ot-dd\vj'd gan Gwmni'r Genedh.etliol Gymreig, yn eu j rra^.Ci-eniatfou.