Y Genedl Gymreig

UNDEB BANGOR A BEAUMARIS. Yn nghyfarfod gwarchcidwaid yr undob uchod ddydd Gwener, cafwyd ymdrafod- aeth faith ar gynygiad o eiddo Mr J. T. Hughes yn =dd canf?sio, un ai yn uniongyrchol neu yn anuniongyrchol, ar ran ptrsonau a fyddant yn ymgeisio am swyddi o dan y bwrdd. Dadl Mr H. Bul- keley Price a Dr John Roberts ydoedd mai y dull goreu i roddi at&lfa ar hyn fyddai i'r gwarcheidwaid addaw rhoddi eu pleidlais i'r un yingeisydd, ac hefyd fod y pleidleisio i gael ei gario yn mlllen gyda'r tugel. Ni chefnogwyd y cynygiad ond gan bedwar. Rhoddodd Mr H. Owen rybudd o'i fwriad i gynyg yn y cyfarfod nesaf fod cais yn cael ei anfon at Fwrdd y Llywodraeth Leol i ranu plwyf Bangor i wardiau. ac fod aelod ychwanegol yn cael ei benodi i gyniyehioli y rhan o'r plwyf sydd o'r tuallan i'r dref. Cyfeiriodd Mr Hurry Clegg at adroddiad a ddaeth gerbron y cyfarfod blaenorol yn dangos fod tlodion Sir Fon yn cael gweil truufn-th na'r rhai oeddynt yn Sir Cfeernarfon. Os oedd hyn yn wir, dadl Mr Clegg ydoedd ai y bwrdd yn gyffredinol oedd Yn can- latau y cynorthwy, ac felly fod gwarcheid- waid Sir Guernarfoli 3r un mor feiut3 a rhai Mon.

Abcrmaw. I BWRDD LLEOL. Cynhaliwyd cyfarfod olaf yr hen fwrdd nos Wener, o dan lywydd- iaeth Mr Hugh Owen. Pasiwyd i hysbys- ebu am tendera i gario allan y gwaith dwfr. Gohiriwyd penodiad y band i chwareu yn yr haf. Yr oedd nifer luosog wedi anfon eu henwau i mewn.

LLOFBUDDIO HEDDWAS. j Cafwyd hyd ? heddgeidwad ) n rw'eddI j*n ?rrw yn agos i Maldon nos Vdw.. Bemir mai dod ar draws dyn yn lladrata yd o das gerllaw, ac i'r lleidr ymosod arnr a'i ladd.

I O'R NAILL HKLBUL I'R I LLALL. Boreu ddydd Mawrth diweddaf ymgasgl- odd torf o bobl, ac yn eu plith oddeutu haller dwsin o heddgeidwaid, o flaen y fynedfa i garchar Caernarfun i ddisgwyl am ryddllld EUis Hoyd Jones, gwerthwr Hyfrau, Bangor, yr hwn a anfonw)- )-no chwech wythnoa yn itacuorol am gael arian trwy dwyll yll Nghaernarfon. Nid cynt y gwnaeth Jones ei ymddangpsiad nag Y cymerodd heddgeid- waid perthynol i'r dref ef i'r ddalfa drachefn ar y cyhuddiad o ffugio enwau ar archebion am lyfrau. Yr un diwrnod dygwj'd y car- charor gerbron yr Henadur John Jones. Ymddangosodd Mr R. A. Griffith i erlyn ar ran yrneddgeidwaid, a Mr J. T. Roberts i amddiffVn. Yn ol yr hyn a ddywedwyd gan Mr Griffith, ymddengys fod y carcharor er's oddeutu dwy flynedd yn ngwasan- aeth y Mri Blackie a'i Fab, y cy- hoeddwyr Uyfrau adnab)'ddus o Great George (street, Lerpwl, fel un i ??gr archebion am lyfrau. Ar y 23ain o Fedi, hysbys?'yd iddo n'ugM enw y Mri. J. ac O. T. Roberts, paentwyr, Caernarfon, am archeb am lyfr a el wir Practical Decor- ator and Ornamentally; a phan anfon- wyd y llyfr i'r rhai a enwyd, gwrthodasant ef. Cyhuddiad pellach yn t-rbyn y carcharor ydoedd ddarfod iddo anfon dwj* archeb i'r Mri. Blackie. am j- PopiLlar Encydot)fcdia" gydag enwau dychymygol arnynt, sef, James Jones, B. A.. Llanberis," a "Gcthin Williams, plastrwr, Idanfairfechan." Gohiriwyd y prawf hyd y llj's arferol ddydd Llun, pryd yr aethpwyd i mora yn llawn i'r holl achosion. Addefodd un tyst, djTi sydd yn ngwasanaeth y Mri Blackie, ddarfod i'r Mri. Blackie barhau i gadw y carcharor yii eu gwasauaeth hyd "D nod ar ol deall am rai o'r cyhuddiadau a ddygid 3-n awr yn ei erb)-n. Traddodwyd y carcharor i sefj'll ei brawf yn y brawdlys nesaf. Methodd a chael meich- iafon.

Llangefni. I MESUR DEWISIAD LLEOL I UYMRU.— Cynhaliwyd cyfarfod brwdfrydig nos Fer- cher, ya addoldy y Wealeyaid. dan lywydd- iaeth y Parch 0. M. Jenkins, B D. Wedi i'r llywydd anerch y cyfarfod galwodd ar Mr W. Jones, Rhydychain, i egluro amcan a darpariadau'r mesur, a chafwyd ganddo an- erchiad campus. Ar ei ol ef cynygiwyd pen- derfyniad o blald mabwysiadu y mesur, gan y Parch J. Donne, mewn araeth nerthf,. chefnowyd ef gan y Parchn T. Frimstone ae R. Rowlands gydag areithiau goleuedig. Rhoddwyd y penderfyniad i'r' eyfariod, a phasiwyd ef yn unfrydol. Penderfjrnwyd anfon copi ohono i Mr T. P. Lewis, A.S., ad i Mr E. R. Jones, A.S. Terfynwyd y cyfar- fod gan Dr Cefni Parry.

Lerpwl. I LLAWLYFR AR YR ACTAU. PEN I.—XII Gan Mr Edward Jones, Bangor. Yn hynod syml a hawdd ei ddeall. Mabwysiedir ef gan luaws 0 yggolion fel y gwerslyifr mwyaf pwrpasol i'rdosbarth, Pris, 2g. Swydra'r G'nedl," Caernarfon. CAPEL GREAT MERSEY STREET. — Nos Fercher diweddaf cj-nhaliwyd cyfarfod cys- tadleuol ar raddfa eang, o dan nawdd cym- deithas lenyddol ac ysgol Sabbothol y lie uchod. Cymerwyd y gadair gan Mr W. Thomas, Maer Bootle, lie arweiniwyd gan Watcyn Wjrn. Gwobrwywyd y rhai can- lynol:—Am y bryddest goffadwriaethol i'r diweddar Barch W. Roberts, Dr Roberts (Dewi Ogwon). Y prif draethawd, Mr J. Williams Taylor street; traethawd, Mrs Hadfield (merch Dr Roberts); traethawd, Mr W. S. Jones, Thomaston street; pedwar penill, Mrs Foulkes, Ireton street, a Mr J. Williams. Gwobrwywyd yn mhellach :—Mri J. Halton Morris, R. G. Jones, J. G. Jones, Gwilym Mathafarn, E. Roberts, Jones, J. Davies, E. Thomas, Misses Blodwen Jones, Jennie Owen, E. EV!lns, Mrs C. Williams, a Mr R. J. Williams. Datganwyd hefyd gan Miss M. Parry a Mr Jer. Jones. Cor Cyin- • reig Lerpwl a enilodd y 3[1 as, a medal aur i'r arweinydd, sef Mr J. Hughes. Beirniad- wyd gan Watcyn Wyn, Pedrog, Patchn Abraham Roberts, D. Jones, H. M. Hughes, J. Myfenydd Morgan, a W. Powell, Mos J. Williams, a Mrs Lloyd, Mri G. R. Griffith, J. P. Williams, W. Roberts (Myfyr), a'r Parch E. Cynffig Davies, M.A., F.S.L. Cafwyd cyfarfod gwir dda. UNDEB BAND OF HOPE Y BEDYDDWYR CYMREIQ.—Mae'r undeb hwn jrn dal i w-ithio yn egniol iawn gyda dirwest yn y ddinas hon, yn neillduol felly yn mhlith y Cymry. Dydd Iau, y 6ed cyfisol, daeth y gwahanol obeithluoedd yn nghyd i Everton Village, i gyd-gyfmnogi o'r t? a'r gwahanol dt? teitliion a ddarparwyd ar eu cyfer. Yn yr hwyr cafwyd perlformiad o'r service of song, Buy your own cherries," gan obeithluoedd yr undeb. Gwasanaethwyd ar j* berdoneg gan Miss M. Jones, Tranmere, ae ar yr harmonium gan Miss M. J. Williams, Ever- ton; darllenwr: Mr E. Roberts arweinydd- ¡ ion: Mri D. Davies, Everton, a W. R. Owen, r Edge lane. Awd trwy j- gwaith j'n ganinol- adwy iawn.

I- Birmingham. CROESAWU AC ANRHEGU.—Nos Fawrth, Ebrill lleg, daeth tyrfa ynghyd i ysgoldy Capel Annibynol Wheeler street i groesawu ac anrhegu Mr Llo.fd ar ei ddychweliad o'i wjd briodasol. Gwnaeth Mr Lloyd lawer iawn o wasinaeth i Gymry Birmingham mewn llawer ffordd, ond oherwydd ei ffydd- londeb fel ysgrifenydd Cylchwyl Lenyddol Cymry Birmingham y cafodd y croesawiad a'r anrhegu hwn ei ddwyn o amgylch. Llywyddwyd y cyfarfod gan Mr E. Thomas. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod gan Miss Laura James, Trinity road; Miss Jenny Lloyd, Anglesey street; Miss Polly Wil- liams, Carlyle road, y Parchn H. Edwards a J. Lewis, Mri W. Williams, E. M. James, R. Jervis, Stephen Jones, T. Jenkins, R. Richards, W. O. Roberts, H. Harries Evans, A. Watkin, a J. Leeke. Wedi i'r cadeirydd gyflwyno book-cist hardd a'r pwrs a'r arian i Mr Lloyd, dywedai i Mr Lloyd nad oedd efe wedi tybied eu bod yn myned i gael eyfarfod tebyg i hwnw, er ei fod yn deall fod syiuud- iad ar drocd i roddi rhywbcth iddo am ei wasanaeth gyda'r gylchw)-l I- dywedai ei fod wedi gwasanaethu oreu y gallai, ac os oedd rhywbeth heb ei wneyd ddylasai fod folly mai diffyg gallu oedd yr achos o hyny yn hytracli na diffyg ewyllys. Hyderai y byddai yn gallu gwasanaethu ei gydgenedl eto yn y dyfodol. Cafwyd cyfarfod hwyliog, ac aeth pawb ymaith gyda'r dyniuniadau goreu i Mr a Mrs Lloyd. Hir oes iddynt a llawer o lwvddiant j'dyw dymuniad—nyfitill.

COLEG ANNIBYNOL BANGOR.-Mae yn llawenydd genym hysbysu fod Mr Elias B. Jones, Llanaelhaiarn, wedi derbyn gal- wad unfrydol oddiwrth eglwys Annibynol Widnes. Diau fod ei gyfeillion yn dymuuo pob Uwyddiant iddo ar doechreti ei weini- dogaeth, a nawdd y Goruchaf fyddo drosto.

Aberffraw. I MARWOLAETH.—Yr wythnos hon y mae genyf y gorchwyl pruddaidd o gofnodi marwolaeth un o'n hamaethwyr mwyaf, parchus a chyfrifol, sef Mr Thomas Owen, Penhenllys, yr hyn a gymerodd le nos Fercher (liweddaf. Ers ychydig amser yr oedd Mr Owen yn dioddef oddiwrth glefyd y galon, a'r anhwyldeb hwn brofodd yn angeuol iddo. Ni fn ond ychydig funudau yn wael. Taflodd y newydd galarus fraw dwfn dros yr holl fro, ac yr oedd sydyn- rwydd yr amgylchiad yn creu teimladau dwys ymhiith Uuawx cydnabyddion, cyfeill- ion, aphertliynasau )-r ymadawedig. Brodor 0 L?ngaffu oedd Mr OwMt, ond daeth i fyw i Benhenllys flynyddoedd lawer yn o 8C yr oedd yn fawr ei barch yn y gymydogaeth a'r sir yn gyffrodinol. Edinygid ef fel cymeriad gonest, unplyg, dirodres, siriol, a chymwyna8gar. Yr oedd yn un o'r aelodau hynaf yn eglwys y Methodistiaid Calfinaidd, Bryndu, ac yn dwyn mawr sel dros yr achos da yn wastadol. Bydd colled a chwithdod ar ei ol mewn Ilawer cylch. Claddwyd ef ddydd Llun yn mynwent eglwys yr Aberffraw—angladd preifat. Bu farw yn y 73ain flwyddyn o'i oedran. Nodded y nef fo dros ei weddw a'i blunt yn eu profedigaeth,—Edmygydd.

18 ELUSEN I DLODlON HAlvV, FAWB. Y Ficer yn gomedd rhoddi eyfrif. Ar gals trcthdalwyr Waenfawr yn fwyaf neillduol, galwyd festri berthjmol i blwyi Llanbeblig yn eglwys y plwyi rdwrn. Yn absenoldeb y Kc<-r cymcrwyd ? gadair gan y Cyngorydd R. 0. J>ps' ?c yr oedd hefyd vn brcspnoi y Mri Thonas Hughes, J. Colgan, Beriah G. Evans, Osrt WilliMM. Caernarfon; Parch W. O. Jone?. Mri J. Le?-i? J. Jones, T. Jones, T. Hughes, J. 0. Thomas. Bl'njllmiu Williams, W. Roberts, W. Jones, J. Griffith, Henry Jones, J. Roberts, Evan Owen, Wilen. fawr a T. Morris (clerc). Ar ol i gyfrifon arolygydd y ffordd fawr, y rbai a ddangosent weddill mewn llaw o 3jp, gael eu harehwilio gan y Mri J. Lewis Jones, B,A., a T. Jones, y Parch W. O. Jones, B.A., a ofynodd ai emd IWdd cyfrif wedi ei dderbyn oddiwrth ficer Waenfawr (Parch R. A. WtHiams) pyd't golwg ar arian 'Jdo i'w rhanu, Yr elasen a ymddiriedw'd iddo i'w rhanu, Yr oedd wedi anfon rhybudd i Mr Williams y byddai yn gofyn y cwestiwn yn y festri, Dywedodd y Clerc nad oedd a wnolo y festri ag unrhyw elusen, gan ei bod wedi ei galw i dri o amcanion ereill, y rhai a ddyn- odia ,»r y rliybudd Y Parch W. 0, JONES a eglurodd mai cyfarwyddiidau Dirprwywyr yr Elustnau ooddynt fod i fater o'r natur hwn gael ei ddwyn gerbron y festri gyntaf ar ol y Pasg, a dyma y festri hono yn y plwyf hwn. Y CLERC: Nid hon yw y gyntaf ar ol y Pasg. Y mae un arall wedi cad ei chjnal. Mr JONW: Ni ohyhoeddwyd hi yn y Waenfawr. Y CLERC Wei, dynia y rhybudd i brofi fod un wedi ei galw. Djrwedodd Mr JOXES fod Mr Thomas Thomas, Caernarfon, wedi cydnabod na chy- hoeddwyd y festri hono yn y Waenfawr. Carai wybod a oedd rhai o'r wardeniaid yn bresenol, Ni chaed atebiad cadarnhaol i hyn, ac yna cynygiodd Mr Jones fod i'r festri gael ei gohirio hyd bymthegnos i'r diwrnod hwnw J"11 y Waenfawr, ac fod cais yn cael ei zinfon i'r ficer i barotoi cyfrif gogyfer a hyny. Fel eglurhad ar y mater, dywedodd Mr Jones mai 50p oedd y SWIn a ymddiriedwyd i Mr Williams gan y ddiweddar Mrs H i<n!m, o I wwia.,s ga ;i d oedd ond blwyddyn er pan yr oedd yr ariap yn nwylaw Mr IN illiams, a dyma'r waith gyntaf, yn .ol y gyfraith, y gallawti ef iod wedi rhoddi cyfrif o'r modd y rhanwyd hwy. Ddau neu dri mis yn ol an- fonodd ef (y siaradwr) ato am adroddiad, ond yr unig atebiad a gafodd ydoedd fod tua oOji wedi eu rhanu-gwrthododd roddi cov.-au y personau a gawsant yr arian. o gjnlyniad nid oedd ond 20p yn aros. Yn ol yr ewyllys bwriedid i'r arian gael eu rhanu rhwng tlodion Waenfawr heb un- rhyw wahaniaeth. Wrth gwrs, nis gallai ef (y siaradwr) ddyweyd fod annhegwch wedi cymeryd He mewn modd yn y byd; ond gwyddai I fod j dymuniad mawr yn mysg y trethdalwyr am gael y manylion. Mr LEWIS JONES Y mae Mr Morris yn dyweyd mai nid hon yw y festri gyntaf ar ol yPMg. DyivL- d Mr Thomas Mr. W. O. JONES: Dywed Mr Thomas Thomas nad oedd y festri hono yn rheolaidd, ac felly nid oes dim a basiwyd ynddi, mewn gwirionedd, yn gyfreithlon. Mr LEWIS JpNES a eiliodd y cynygiad i obirio y festri, gan y credai fod y mater yn un o bwvs neillduol. Dylai yr ardalwjr gael gwybod pa fodd yr oedd yr ewyllys yn c tol ei chario alias. Mr BERIAH G. EVANS, fel un o dreth- d tlvyr Llanbeblig, a gefnogodd y eynyg- iad. Yr oedd o'r pwvsigrwydd mwyaf fod pjbpeth ya cael ei wnerd ya y dyddiau hyn ei bodahau teimladau y cyhoedd gyda golwg ar elusenau cyhoeddus. Ni choleddai y syni,td lleiaf f»d yn rnwriad Mr Williams, wrth wrthod y manylion, i gelu y ffeithiau II te osgoi unrhyw gyfrifoldeb a allai fod yn gorphwys arno ef yn ol y gyfraith; a tliegwch ag efe, yn ogystal a'r tretluilwit. ydoedd fod y rhybudd hwn yn cael ei anfon iddo. ,Yna cydsyniwyd ?'r cynygiadynunfrydol. Os na byddai y eyfrif yn barod erbyn y festri ne>af, dywedodd Mr W. 0. JOKES y byddai iddo v? y festri hono roddi rhybudd o'i fv.riad i anfon v penderfyniad a basiwyd heddvw i Diirprwywyr yr Elusenau. Y CLERC a ofidiai na buasai sylw o'r mater wedi ei roddi ar y rhybudd a alwai y cyflir- fod fol agi osgoi trafferth. Mr W. O. JONES a ddywedodd y dylasai y fk'T roddi adroddiad heb i neb ofyn iddo; ond gan na wnai hyny, rhaid oedd pasio y p'nd(dyniad hwn. Dywedodd y CLERC i'r festri flaenorol gael ei chynal ar foreu Llun, pryd y gylwoad y cideirydd iddo glywed rhyw son mai yn hwyr nos Sadwrn y rhoddwyd y rhybuddion albn. Penderfynodd y festri yn unfrydol ail- benodi Mr J. Evan Jones fel arolygydd y ffyrdd yn Waenfawr am yr un cyflog ag o'r blaen. Hefyd, gwnaed treth ffordd fawT o 4C4 sef ceiniog ychwaneg nag ydoedd y flwyddyn ddiweddaf. Cymprodd ymdrafodaeth le hefyd a" y sirin a ddylid ei dalu i Mr Morris fel cydna byddiaeth am weithredu fel cofnodydd y festri. Nid yw y gyfraith yn penodi un- rhyw gyflog, ond y mae wedi bod erioed yn arferiad i roddi rhyw Rydnabyddiacth. Oynygiodd Mr Benjamin WiUiams fod i Mr Morris gael 5s am bob festri y rhoddai ei brcsenoldeb ynddi. Dywedodd Mr Morris ué\d ai ef i Waenfawr, pan gynhelid festri fno, am y swm a nodwyd. Fel gwelliant, cynygiodd y Parch W. O. Jones fod 10s yn y flwyddyn yn cael ei dalu pa nifer bynag o gyfarfodydd a gynhelid. Pasiwyd y gwell- iant.

Llanberis. I Cytihaliwyd trengholiad ddydd Mawrth diweddaf ar weddillion Mrs Jane Ellis, yr hon a fu farw ddydd Snl mewn canljTiiad i niweidiau a dderbyniodd trwy dd'od i wrth- darawiad a dwy-olwynwr. Dygwyd rheifh- farn o farwolaoth ddamweiniol. Cydym- deimlir yn fawr a'r teulu yn yr amgylchiad poenus. Y DIWYGIAD PROTESI'A.NAIDD YN EWROP A'R WEltS I GYMRU."—UYTIH oedd testyn darlith hynod adeiladol a dyddorol draadodwj-d gan Mr William Jones, Rhyd- ychain, yn nghapel Bethel, nos Wenor. Diau fod y cynulliad da wedi cti Uwyr fodd- loni gan fod Mr Jones, a'r hwn yr ydym yn Llanberis yn bur gydnabyddus erbyn hyn, yn ei hwj-liau goreu. Cafwyd gair ar y diweM gan y Parchn R. W. H?h?j. J. Evan; Owen, a Mr Lewis W. RoL"rts. Caieiriwyd gan Mr R. E. Jones, Druid House.

Porthmadog I IMHIUTII. Nos Wener diweddaf yn nghapel Salem (A) traddodwyd darlith gan y Parch O. L. Roberts, Pwllheli, ar y di- weidar Dr John Thomas. Cafwyd dar- lith wir ddoniol a difyrus. ^NODACHFA.—Nos Fercher, Iau, a Gwener, cjDhahwyd nodachfa fawreddog yn y NeuadJ Drefol, er budd y Cor Undebol. Agorwyd hi ar y gwahanol ddyddiau gan Mr Robert Rowlands, Y.H., Parch Ll. R. Hughes (ficer), a Mr David Morris, The Oakleys. Yr oedd y neuadd wedi ei haddurno yn ysblenydd gan y Mri H. A. Thomas a J. R. Prichard. Yn ystod y- nosweithiau cynhelid cyngherddan darlun- iadol, eftarimr jmntcmimes a waxivvrkthwvs 0 dan ofal y Mri R: LL Evans, David Williams, a J. R. Prichard. Anoeth fyddai crybwyll enwau y rhai a gymerasant ran yn y gwabanol drefniadau oherwydd eu bod mor iltiosog, ond rhaid enwi yr ysgrifenydd egniol, Mr D. O. M. Roberts, yr hwn sydd yn grwueyd ei oreu er llwyddirtnt y nodachfa. Hyderwn y ceir elw da.

PWYLLGOK AUOLI ABf~0N. I [AT or.YGYDD Y "GENEDL."] ) ISVR,—Yr wyf hnau yn mysg y lliaws cyfeillion sydd yn cydymdeimlo ag achos Mr Prothero. Credat y byddai i'r pwyllgor ddyrchafu ei bun yn ngolwg dosbarth ?,h f eii cydwladwyr yn swydd Gaer ",f,?n trwy gymcryd yr achos i'w sylw mwyaf manwl. Nid oos neb eisiau dim ond cyfiawndcr. Os ydyw deuddeg mlynedd o benyd wasanaeth yn gosp ddigouol nr Wright a Hobbs am yspeilio mewn modd gwaradwyddus ganoedd os nad miloedd 0 bobl onest, yn sicr y mae 10 mlynedd o ddarostjugiad yn fwy na digon am yr am- ryfusedd y syrthiodd Mr Prothero iddo. Y mae lDawr angen rhoddi mwy o galon yn ein heddgeidwaid mewn trefn iddynt gj-flawni yn fwy diofn eu dyledswyddau anhyfryd rhwng y fasnach feddwol a'r werin. Byddai gwaeud rhyw iawn i Mr Prothero yn 8icr o fod yn y cyfeiriad l,rio(iol.-Yr eildoeli, &c., HzN ARFONWR.

CYFARFOD DONIOL YN I MACHYNLLETH. j Nos Fercher 'cynhaliwyd cyfarfod doniot yn MachjTolleth i brotestio 3-n erbjTi y Mesur Ymreolaeth. Rhoddwyd awy dren arbenig ar gyfer y cyfarfod daeth 40 o 'deithwyr gydag un, ac 16 gyda'r llall. Hysbysir ni ar awdurdod dds fod y fares ya cael eu talu gan rywnn heblaw y teithwyr eu hunain. Cadeirydd y cyfarfod oedd yr Arglwydd Herbert Vane Tempest, ac yr oedd yno lu o aristocratiaid a chlerigwyr ar y 11 wyf an. 1 ddau areithydd oedd y Parch Moses Douglas, o'r Werddon, a Mr Robert Williams, o Gaer- narfon, gynt o swyddfa'r Gualia. Gweini- dog Wesleyaidd yn y Werddpn ydyw Mr Douglas. Traethodd bethau rhyfedd ac ofll3dwy. Dywedodd fod pob dyn a dynes yn y -,]don oedd yn werth 2Dp ?u erbyn YmreoIactL. Pwy oedd o'i blaid? Pobi heb geiniog yn eu pocedau, beb synwyr rill eu penau, ac heb yr un recsyn o gymeriad moesol. A oedd y siaradwr yn meddwl, ar y pryd, fod wyth o bob deg J bobl y Werddon o blaid Ymreolaeth ? Derbyniwyd ei sylw- i adau gyda chwerthin mawr. Prin y cafodd Mr Robert Williams hamdden i fyned trwy ei araeth. Pan yn nghanol yr hwyl fwyaf cynghorwyd ef gan rywun yn y galeri i fyned i dori ei wallt. Terfynwj d y ryfa q od trwy i Mr Douglas ofyn i'r gynull- eidfa ganu Duw Gadwo'r Frenhines." Cydsyniodd rhai a'r cais, ond torodd y mwy- afrif aUan i ganu Hen Wlad fy Nhadau." Nid yn fuan y daw yr un o'r ddau yinwelydd hyawdl i Fachynlleth eto.—Oymrc.

NARWOLAETH A CHLIDDED. I IGAETH MRS DR. OWEN, SEAFORTH. Y mac genym y gorchwyl pruddaidd o h)sbysu yr amgylchiad uchod, yr hyn a gymerodd le yn ei plireswylfod yn Sandy Croft, Seaforth, Lerpwl, Mawrth 30ain, tra nad oedd hi eto ond 31ain oed. Yr oedd Mrs Owen yn briod a'r meddyg talentog a charedig, Dr Rowland Owen, o'r lie uchod. Qddeutu mis cyn ei marwolaeth, rhoddodd Mrs Owen enedigaeth i faban bach, ac yn fuan wedi hyny ymosododd yr hiflnetiza ami, yr hwn er pob ymdrech a gallu medd- ygol i geisio ei gwella, o'r diwedd a'i gorch- fygodd. Er mwyn ei phriod, ei bachgen bach a'i mham, awyddai Mrs Owen am gael byw, eto yr oedd yn gwbl ymostyngol i ewyllys yr Arglwydd Dymunodd am gael gweled y Parch G. Ellis, M.A., ei gvi-eini og, yr hwn a gyrhaeddodd i'w hystafell ganol nos. Gorchymynodd hitkau i bawb oedd yn y ty ymgasglu i'r ystafell, a gofynodd i Mr Ellis ddarilen a gweddio. Yr oedd y lie yn ofnadwy, ac nid oedd yno neb yn gnllu canu ond y glaf oedd ar gefnu ar yr anial- wch am wlad well, ac felly dan ganu yr aeth hi at briod ei henaid i ganu byth gilll Moses a chan yr Oen. Dygwyd ei chorph y dydd Mawrtli canlynol i'w gladdu yn mynwent Llanddaniel, Mon, lie y gorwedd ei hanwyl dad a'i thri plentyn bach. Cafodd angladd lliosog a pharchus nodedig. Yr oedd y Ueni wedi eu tynu i lawT dros holl ffenestri pentref Llanddaniel. Yr oedd yr ymadaw- edig wedi rhagdrefnu ei hangladd, ac yn ol y treiniant hwnw aethpwyd i gapel Cana, lie y bu hi yn aelod ffyddlon gynt. Gwein- yddwyd yn y capel gan y Parchn. G. Ellis, M.A., Bootle; J. G. Jones, Cana; a D. S. Jones, Chwilog; ac wrth gofto ddarfod i Mrs Owen, pan yn ferch ieuangc adref yn Nhyddynllywarch, wasanaethu mor ffyddlon a medrus yn nglyn a chaniadaetb gysegredig yn Cana, nid rhyfedd fod y gynulleidfa yn foddfa o ddagrau wrth wrando' ar Mr Ellis 3-n adrodd ei phrofiad uchel 3-n ei hoeriau olaf. Bydded i'r Hollalluog Dduw fod yn gysgod i'w phriod, ei bachgen bach, a'i mham alarus, a'i brawd sydd yn nihell oddi cartref, yn nydd eu tralloJ chwerw.— CyfaiU.

Llwjugwril. I FESTRI.—Cynhaliwyd festri yn Ysgoldy y Bwrdd nos Iau. Dewisodd y rheithior Mr David Jones, Llwyndu, yn warden am y I flwyddyn ddyfodol, ac ail-ddewiswyd Mr Cadwaliidr Roberts dros y trethdalwyr.

Troed-yr-aur a'r Cylchoetld. LLANDYSSUL. J ETHOLIAD GWARCHEIDWAID.—Dydd Utin diweddaf cymerodd yr ymdrechfa hon le. Yingeisiai pedwar am y tair sedd, sef Mri. James Griffiths, Birdlip; Daniel Evans, Porth Hotel; William Jones, Gelliaur; a J. S. Jones, King's Head, Llandyssul. Gan fod yma dair plaid wlcdyddol yn yr ymdrechfa, seftoriaid, Rhyddfr-ydwyr, a phlaid y gweitli- wyr, bu ym" gaufasio bywiog o bob ochr. Ond cafodd plaid y gweithwyr ei gorchfygu y tro hwn, trwy fod eu hymgeisydd allan. Ond y mae'n bosibl y gall y gorchfygiad hwn fod o les iddynt eto; hyderwu y eymer- ant wors oddiwrth yr etholiad hwn os carant gael ymgeisydd iddynt eu liunain, bydded iddynt ddyfod a gweithiwr allan i ymladd eu brwydr, ae nid tafarnwr. Safai y pleid- leisiau fel y canlyn:—Mr Daniel Evans, 488. Mr William Jones, 431). Mr James Griffiths, 362. J. S. Jones, 2!)1. Felly y tri blaenaf fyddant y gwarcheidwaid y flwyddyn hon. RHYDLEWIS. I MAGIC LANTERN.-Nos Fawrth, Merchor, a Gwener diweddaf, bu y Parch J. J. Jones, B.A., H?wpn, yn dangos, drwy gymorth lantern, yn y Ilefydd canlynol Newgate Hall, Brongest, a Glyn?rthpn, Brwydr Cydrs.ddoldÆ Crefyddol" o amser Wickliffe hyd yn bresenol. Gwelsom arddangosiadau gyda lantern lawer gwaith o'r blaen, ond ni welsom erioed drech darluniau mÚ rhai hyn, yn gosod allnn y Vrwydrau celyd y mae'n tadau wedi gorfod ddioddef er cael i ni y rhyddid ydym yn fwynhau yn bresenol.

Pwllheli. CYMDEITHAS LENYDDOL A D.\DLEUOL SALEM.-Cynhaliodd y gymdeithas hon ei chyfartod terfynol eleni JTI y Bodawen Tem- perance Hotel, prydycafwyd gwleddragorol i gorph a meddwl. Yr oedd y s wper, o ba un y cyfranogodd (>0 o'r aelodau, wedi ei ddar- para gan Mr a Mrs Williams yn y modd goreu; ac yn ddilynol i hyny cawsom gyf- arfod amrywiaethol a difyrus. Dechreuwyd drwy anerchiad pwrpasol gan ein Ilprydd, Mr T. Lloyd Ellis, Bay View terrace, a chymerwyd rhan illelVn canu ac adrodd gan Misses Jones, Eift Hotel; Jones, Uniin House; Williams, New street; Jones, Gaer- wen House; Richards, Angorfa; A Jones, Salem terrace; Mri John Williams, Owen Owen, Griffith Parry, a William Peters. Siaradwyd yn ystod y cyfarfod gan Mr Ro- bert Parry. Griffith Roberts, James Griffith, William Jones, J. Owen Jones (Arifog), R. Isaac Jones, ac eraill. Da genym weled y gymdeithas hon a'r olwg arni yn fwy llew- yrchus nag erioed. Y mae yn arddangos olod i'w swyddogion ant eu llafur a'u ffydd- londeb, a disgwyliwn y bydd i'r haf pre- senol ddiweddu mewn deffroad i waith syl- weddol y tymhor dyfodol,dtlod.

I Cjnwyd. I CYNOKRDD. -Noe Wener, Ebrill 14eg, I cynhaliwyd cyngerdd mawreddog yn YS- goldy y Bwrdd yn y lIe uchod. Llywydd- wyd gan Mr W. F, Jones, Y.H., Corwen. Gwasanaethwyd fel cyfeilydd gan Miss Roberts, R.A.M., Corwen. Prif atdyniad y cyfarfod ydoedd Miss Hughes, R.A.M., Llundain, yr hon sydd wyrs i Clwydfardd, a merch i'r Parch H.. Hughes, Llundain. Cymerwyd rhan ymhellach .gan Mr G. J. Thomas, Mr E. Edwards, Mr R. kvans, Miss Jones, Caenog; Mr J. Edwards, Mr J. Roberts. Mrs Curry, Mr D. Jones, Miss Rees.

Blaenau Ffestiniog- FY.STRI.- Cynhaliwyd festri brydnawn Sadwrn, danlywyddiaeth Mr J. ParrY Jones, Y. H., warden y plwyfolion. Gan ma ffurfiol braidd oedd y cyfarfod hwn. nid oedd y gweithrndiadau o nemawr ddydd- ordeb, ac ni ddaeth ond ychydig ynghyd: Y prif orchwyl oedd darllen y cyfrifon a u derbyn. GALW GwEiNiDw.-Nos Sul, y 9fed cy- fisol, rhoddodd eglwys y Methodistiaid yn Methesda alwad i r Par' h D. Hoskins, M.A., LL-in, i dd'ù;l yno yn fugail. Mae disgwyliad cryf y cydsynia Mr Hoskins a'r alwad. Hysbysir fod eglwys y Tabemacl yn debygol o alw gwrjadnabyddus o un o brif drefi Arfon yn fuan. PRIODAS MIRS OAKELEY.—Yn y Cocoa Rooms, nos Iau. cynhaliwyd cyfarfod o'r ar- dalwyr i ystyried y priodoldeb o gyflwyno anrheg i Miss Oakeley, Tanybwlch, ar yr achlysur o'i phriodas. Pasiwyd yn unfry-(Iol i wneyd hyny. Yn swyddogion y sj-mudiad, etholwyd Mr J. Parry Jones, U.H., yn gad- eirydd; Mr J. Newton Jones, yn drysorydd a Mr R. Owen Jones yn ysgrifenydd. Mae chwarelwyr Oakeley eigoes wedi casglu y swm hardd o gan' punt. Y LLAW-GLYCHWYR. -Bil y cwmni ad- nabyddus hwn yma nos Lun a nos Fawrth yn chwnrcu yn y Neuadd GJTIUII. Llyw- yddid nos Lun gan Mr Dunlop, a nos Fawrth gan yr Henadur Andreas Roberts. Cafwyd cynulliadau arhenig o luosog. Cjrflwjrnld yr elw at gael offeryn cerdd i gapel Brynbowydd, ac y mae pob lie i gredu y cafwyd elw da iawn. Yn ol ei haelioni digymar arferol, cyflwjrnodd Mr Dnnlop y swm hardd o ddeg gini at drysorfa y capel. PERSONOL —Ddydd Mercher, yr wythnos ddiweddaf, daeth Mr Owen Jones, Erw Fair, yn ol arol treulio rhai misoedd am adgyfnerthiad iechyd yn Awstralia. Da genym ei weledynedrych yn dda ac yn gryf unwaith eto. Heblaw -ei ddyledswyddau pwysig yn Chwarelau Oaketey. mae Mr Jones yn un o warcheidwaid y plwyf, ac yn aelod o'r Bwrdd Ysgol, a theiinlid cryn galled sm un mor werthfawr yn y cysyllt- iadau hyny. Hydcrwn y parha ei iechyd i wella. -Un o'r dyddiau nesaf bydd y Parch David Roberts, Rhiw, yn nghyda Mrs Roberts, yn cychwyn am daith i'r America.-Deallwn hefyd fod Mr John Morgan, Canton House, yn bwriadu jm- Morgan, I "Ffair Fawr y Byd yn Chicago. LLYS YNADOL.—Ddydd Iau, o flaen y Mri William Davies, E.1 P. Jones, Robert Ro- berts, a J. Parry Jones.—Am gysgu allan dirwywyd brodor o Sweden o'r enw Paul Gressner i bunt neu bythefnos o garchar. Ymbiliai yr hen wr yn daer mewn Saesneg clapiog am gael myned yn ol i'w wlad. D ,dd y ..har.-Am dori rheolau chwarelau Oakeley, sef tanio twll heb ry- buddio, dirwywyd Owen Davies i daeg swllt.—Elizabeth Ellen Evans, Dolydd ter- race, Tanygrisiau, a crlynai ei gwr, Ellis Evans, o'i gadael, ac o wrthod ei chynal. Ymddanghosai y dyn mewn siwt goch, gan ei fod yn perthyn i Gartreflu Arfon. Gohir- iwyd,yrt\Chyd y llysnesaf, i roddi niantais i'r diffyuyd alw tystion, gan ei fod yn gwneud rhai cyhuddiadau difrifol yn erbj-n ei wraig. Yr oedd Mr R. Owen Jones dros yr achwynyddes. Gofynai Gwen Ellen Evans, Back Sun street, am dadogi ei phlentyn ar Edward Jones, Ty Clwb, flan. Dros y diffynydd yr oedd Mr William George. Yn ystod igwrandawiad yr aches hwn, sylwodd y cadeirydd y rhaid fod tyngu anudon arswydus yn cymeryd lie yn y llys, &c fod y fainc yn beuderfynol o arfer modd- ion i roddi pen aroo. Yr oedd y faine yn unfrydol fod yn rhaid i Edward Jones' gyf- ranu deuswllt yn yr wythnos at gadw y plentyn, ynghyda thalu ;y costau.—<?a<wyd Robert Owen, gof, Trawsfynydd, yn euog o fod yn feddw mewn ty trwyddedig. Dirwy- I wyd ef i bum swllt a'r costau. BWRDD YSGOL.-Cynhaliwyd cyfarfod arbenig o'r bwrdd brj-dnawn Sadwrn, pryd yr oodd yn bresenol y Mri E. P. Jones, Y.H. (cadeirydd), Humphrey Ro- berts, W. W. Jones, Cadwaladr Roberts, Dr Evans, y Parch D. D. Williams, R. Owen Jones, clerc; William Evans, swyddog gorfodol. Gol,ebitutlwlI. -Darllenw yd llythyr oddi wrth Laura.J. Jones, Llan, yn gofyn am gael ei rhyddhau o'r ysgol ar yr 8fed o Fai. Caniatawyd hyny.—Ellen Pierce, Eaton, Gwrecsam, yr hon sydd wedi ei phenodi j-n athrawes yn Maenoffeven, a ysgrifenai i ddyweyd nas galhi jmiryddhau o'i lIe pre- senol hyd y 13eg o Fai. Cyutigind :1[1' Humphrey Robert«.—Cynyg- iodd Mr Roberts fod i dir yehwanegol gael ei bwrcasu at Ysgol Uwchraddoly Bechgyn, er mwyn gwneyd darpariaeth ar gj'fer y genethod. Yr oedd y bwrdd blaenorol wedi pMio i wncyd hyny er's tua blwyddyn a haner yn 0 Cefnogwyd gan Dr Evans.— Cynygiodd Mr Williams, a cbefnogodd Mr Jones fod i Mr Roberts ddod a'i gynygiad yn mlaen, ar ol clywed adroddiad y pwyllgor a benodwyd i gymeryd i ystyriaeth y priodol- deb o symud Ysgol Uwchraddol y Genethod. Boddlonwyd i hyny. Vijof Tanygridiall.-Hysbysa,i y cadeirydd iddo fod yn bresenol mewn cyfarfod o reol- wyr ysgol Tanygrisiau, gyda golwg ar y priodoldeb o wneyd yr ysgol yn un gjinvsg- edig. Yr oedd y teimlad yno yn gryf yn erbyn ei gwneyd felly.—Ar gynygiad Mr Jones, achefnogiad Mr Williams, pasiwyd yiiuiifr),dolibeidiogwmeyd ysgol gymys9 yno, ac fod i blaniau o'r cytnewidiadau a fwriedir eu gwneyd ar yr adeiladau gael eu hanfon at yr awduiVlodau i Lundain; ac ar g-ynygiad Mr Humphrey Roberts, pasiwyrl i roddi awdurdod i'r clerc i hj-sbysebu am tenders i wnllyd y gwaith mor fuan ag y deuai y planiau yn ol. Olis o'r Llan.— Yn ngwyneb y cei s o'r Llan am gael addysg gyffelyb yn y sofonziit uwcbaf yn yr ysgol hono i'r hyn a roddid yn brescnol yn yr Ysgol Uwchraddol, cyn- hygiodd Dr Evans i bethau gael eu gadael fel yr oeddynt. A eliai Mr Williams am i'r mater gael ei ohirio hyd gyfarfod arferol y bwrdd yn nechreu Mai.— Mr Humphrey Roberts a gefnogai Dr Evans, a Mr Cad- waladr Roberts a gefnogai Mr Williams, cynhygiad yr hwn a basiwyd. Fcfiwanegu at Ysgol Uwchraddol y Bech- Wedi dangos planiau o'r cj-fnewid- | lttuau y owneoia eu gwneyct, ae i'r cad- eirydd egluro safle y pwyllgor yn ugl) n a chael lie newydd ir genethod, yna eyn- hygiodd Mr Humphrey Roberts fod i dir gael ei bwrcasu ar ochr orllewinol Ysgol Uwchraddol y Bechgyn. Ccfnogwyd gan Dr Evans.—Wedi eglurhad pellach aryr hyn a wneid gan y pwyllgor galwodd Mr Roberts y cynhygiad yn ol, 8C yna cefnogodd gyn- hygiad o eiddo Dr Evans, Set y bwrdd yn symud yn mlaen gyda'r gwaith o gaelllc i'r genethod. Cytunwydyn unfrydol a hyn.

FFORTIWN I SAEIL. I Taenid y chwedl yn St Helens ddiwedd yr wjrthnos fod saer o'r dref hono wedi dod i mewn i ffortiwn mawr. Dywed rhai ei fod yn werth can' mil Q bunau. Ar ol ewythr iddo a aeth i'r gwledydd tramor y cafodd yr eiddo.

CENSUS EGLWYSIG GLAN A DDA- [AT otrerDD T "GENEDL." ] SYR,—Os nad yw wedi myned yn rhy ddi- weddar, teimlaf yn ddiolchgar i chwi os gellwch ganiatau lie i hyn o ysgrif, mewn atebiad i'r hyn ymddangosodd yn y Xurtl, Wales Chronicle, ddydd Iau, Mawrth .'Wain, dan y penawd Church Census in Glanadda, Bangor," j-r hyn a gymerodd le Sul, Mawrth 26ain. Dywed jsgrifenydd yr ertbygl fod yr Eglwyswyr wedi cael eu gosod o dan an- fantais, gan na wyddent hyd yn hwyr nos Sadwrn fod yr Ymneillduwyr yn myned i gyfrif {Job un elai i'r Eglwys y Sul di!yn.,l. Ond, pa fodd bynag, i gysoni yr haeriad uchod a'r ffaith fod y teulu Eglwysig wedi bod drwy ddydd Sadwrn o dy i dy drwy'r gymydogaeth yn erfyn ac yn dymuno drwy bob tfordd ar i bawb.o bob gradd a 8efyllxa, ?YmneiUduwyr a phob .wd ddyfod i'r Eglwys y Sui dilynol, sydd y tuhwnt i'm ham?y<frediad i. hod we)p nifer mynych- wyr yr Eglwys a'r capeli yn Glanadda yB ol y North t?<V? CAroH)'-?. EQLWVS. Nifer 10 Cymrseg 22.) 2.30 Plant • 23-i 5.30 Cymraeg "0 224 7 Saesneg 00'" 191 87.3 YMNEILLDUWYR.   i t s i" § w Methodistiaid Calfin- aidd 112 146 167 425 Wesleyaid 33 54 46 133 PresbJwriaid 22 18 31 71 Bedj'ddwj'r 60 64 64 188 Hendrewen Cottage — 18 3(1 48 865 Nid wyf yn gwybod a y.lyw y ffigyrau uehod yn gywir yn nglyn a'r enwadau ereill, ond yn nglyn a'r Methodistiaid ac achos Cenhadol Hendrewen dymunaf hysbysu eu bod j'n angbywir. Wele'r nifer cywir:— = • s "C S ir .3 M £ Cu Q Y Methodistiaid. 112 158 200 470 Hendrewen 18 56 74 Felly y eyfamwm. cywir o'r Ymneillduwjr yw 936, ac nid 865 a. dymunaf eich hysbysu mai rhai yn arfer dyfod i'r capel bobSabboth oeddynt, a hyny heb i neb golli diwmodau o amser i fyned i'w canfasio, a dywedyd y cant fyned i rywle fynont bob Sabboth ond yn unig iddynt ddyfod at yr Hen Fam Sul v cvfrif.- Yr eiddoch, I CHWAREU TEG.

I Widnes. GALW AD.—Mae Mr Elias B. Jones (Llan- aelhaiarn) o Athrofa "Annibynol Bangor, wedi derbyn galwad unfrydol oddiwrth eglwys Annibynol Gymreig y lie hwn i ddyfod i'w bugeilio, ac etyb Mr Jones gais ei gvdwladwyt yn gadarnhaol. Bwriadu ymaflyd yn ei ddyledswyddau newydd ar ddiwedd tymhor presenol yr athrofa.

Genedigaethau. Angel-Ebrill 8, yn 36, Pool street, Caer- narfon, priod Mr H. J. Angel, confectioner, ar fab. Daniel-Ebrill 2, yn Arvon terrace, Caer- narfon, priod Mr Hugh Daniel, ar ferch. Priodasan. Jones-Bacon-Ebrill 11, trwy drwydded, yn Mhorthaethwy, gan y Parch Jenkin Davies, Mr Richard Daron Jones, Menai Stores, a Hannah Maude, morch henaf Mr Isaac Bacon, .Bulkeley square-y ddau o Borthaethwy. Jones-Morris—Ansell—Ebrill 12, yn Eglwys Blwyfol Llanddwywe, gan y Parch David Jones, M.A.. yn cael ei gynorthwyo gan y Parch J. Evans, Llantihanel-y-traethau. Mr Robert Jones-Morris, trydydd mab Mr a Mrs W. E. Morris, Porthmadog, ag Isabel Edith, ail ferch Mr William Ansdl. Y.H., Corsygedol. Jones—Hughes—Ebrill 14, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Caernarfon, Mr Robert John Jones, Hafotty, Penybryn, Llanwnda. a Miss Jane Hughes, Hafodoleu, Waen- fawr. Salisbury—Jones—Ebrill 13, yn nghapel y B adyddwyr, Abergele, gan y Parch Thos. Roberts, gweinidog, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch Morgan Davies (A.), Mr Thomas Salisbury a Miss Hannah Jones— y ddau o Lannefydd. Marwolaethan. Clay-Ebrill 13, yn Church terrace, Caer- gybi, yn 16 mlwydd oed, Eliza Anne (Lily), merch Captain Clay, o'r express steamer Rose. Griffith—Ebrill 12, yn sa mlwydd oed, Mr Morris Griffith, Ty Capel, Baladeulyn, Nantlle, ar ol tri diwrnod o gystudd trwm. Dymunir i'r papyrau Americanaidd gof- nodi yr uchod. Jones-Ebrill 11, yn 31 mlwyrid oed, Mr JonM—Ebrill 11. yn .)! mlwyrid ocd. Mr (gynt o Nebo, ger Llanrwst). CIaddwyd ef yn mynwent Capel Seion. Dymunir i'r papyrau Americanaidd gofnodi yr uchod. Owen—Ebrill 15, yn 74 mlwydd oed, Mrs Owen, 7. St. David's road. Caernarfon, gweddw y diweddar Mr Robert Owen, fferj'llydd a gwneuthurwr dwfr mwnawl. Owen—Ebrill 12, yn 73 mlwydd oed. Mr Thomas Owen, Penhenllys, Aberffraw. Roberts Ebrill 13, yn 24, Rappart road, Seacombe, Jane Mary (Jennie), unig ferch y Cadben E. Roberts, diweddar o Bay View, Caernarfon. Roberts—Ebrill 13, Blodwen, anwylblentyn Mr a Mrs John Roberts, 9, Wesley street, Blaenau Ffestiniog, yn 14 mis oed. Cladd- wyd hi y Sadwrn canlynol yn mynwent Bethesda. Williams —Ebrill 13, yn Bodelen, Bont- newydd, Mr Thomas Williams, gynt 0 Gaemelwr, Llanrwst, yn 71 mlwydd oed. Williams-Ebnll 9, yn Rose Villa, St. Mark's, Cheltenham, yn 71 mlwydd oed, Mr Wm. Edwin Williams ("Elm Grove"), a di- weddar nwy archwilydd dros Cheltenham a Gloucester. Williams—Ebrill 11, yn Llandudno, yn 37 mlwydd oed, Mr Charles E. Williams, mab i'r diweddar Mr Williams, Ty Uchaf.

MOURNING CARDS. tj- Os oes arnoch eisieu CARDIAU COFFADVVRIAETHOL hardd a da, o'r patrymau diweddaraf, yn Gymraeg neu Saesoneg, am y prisiau mwyaf rhesymol, anfnn- wch i'r Swyddfa hon COKGOLOFNAU STOC FAWR. CYN PRYYU COFGOLOFN BYDDED I CHWI ALW GYDA HUGH JONES, MARBLE WORKS, CAERNARVON. Argrapnwyd a chyhoeddwyd gan y percn enogion, Cwmni'r Wasg Genedlaethol Gymreig Cyf., yn eu swyddfeydd. Bala- clava Road, Caernarfon. 1

MR JABKZ ItALFOl K Ymddengj-s nad oes bellach unrhyw am- I heii,teth nad yn Buenos Ayrl's y roao y gwr hwn, a'i fod yn cael ei wrlio gan gudd- heddgeidwaid yn ngwasanaetli y Traiuodd- ydd Prj-deinig. Gan nad oes cytundeb rhwng y wlad hono a Phrydain i roddi tros- eddwyr i fyny, parwj-d cryn oediad yn ei gylneryd i'r adalfa. Credir j-n awr ei fod ar fin, os nad wedi cael, ei gjrmerj-d i'r ddalfa. Os felly, dygir ef drosodd i'r wlad hon ar fyrder, i sefyll ei brawf.

GWYL LLAFUB V CHWAREL- WYR. Gohebydd Ffestiniog a ysgrifena Gan mai j'ma y cynhelir gwj-1 lafur y chwarel- wyr ar y cyntaf o Fai nesaf, teirnla amryw fasnachwyr ac amaethwjT y buasent yn hoffi rhoddi eu meirch a'u cerbydau at wasanaeth yr orj-mdaith. Deallwn fod amryw eisoes ya trefnu at wneyd hyny. Diameu y ceir gorymdaith fawreddog iawn. Cenir y penillion a ganlj-n yn Ngwyl Llafur y Chwarelwyr ar y cyntaf o Fai yn Mlaenau Ffestiniog Alaw—"LLWYN ONN." I Mae'r haul yn tywynu, j r adar 3-n canu, A'r blodeu yn gwenu ar fjTiwes mis Mai; A chlod i Chwarelwyr y Fronllwyd' a'r J' 'Lidir,' Yn gynes a genir ar benau y tai; Ffestiniog a'i Uanciau sy'n lluchio eu llechau o fynwes ei brjuiau mor deneu a'r dail, A Uanciau gwyneblon chwarelau man Arfon Sy'n methu prwneyd digon o'r llechau di-ail. Ond testyn diystyr yw Ilefau ineib llafur Gerbron ymheradwyr gormesol y wlad, Mae I'hyddid yn methu cael lie i anadlu, A'r gweitliiwr sj-'n gwaedu dan ddwylaw sarhad; Ond gwawr a j-mdora—mae glewion feib Gwalia- "Lloyd George," a "Bryn Adda," T. Ellis" lawn tan. Yn synu y Senedd a'u hynod hyawdledd, Wrth j'mladd dros ryddid i Gymru fach lan. Waenfawr. J. W. THOMAS. Alaw-" GWYR UARLKCH." Harlech, cj-fod dy faneri, Gwel y gelyn--enyn yni Y "ehwarelwyr" oil i waeddi, Cymru fo am byth! Aed y waedd lie aed y weddi I bob cwr o'n gwlad uchelfri, Nes adseinia yr Eryri- Cymru fo am byth Arwyr, sawdwyr sydyn, Rhuthrwn ar y gelyn, Gyrwn ef i ffoi o nant A bryn a phant a dyffirjTi: Chwifiwn faner goruchafiaeth, Gorfoleddwn yn ei alaeth; Clywir lief ein buddugoliaeth- Cymru fo am byth! Gwaed sy'n'gwrido y cleddyfau, Twrw mawr a thingcian arfau, Uweh na'r twrw ceir bonllefau, Cymru fo am bytb Saethau a phicellau wibiant, Cym udganaitt, meirch wervrant, Milwyr ruthrant, rhengau noeddiant, Cymru fo am bvth Tanbaid yw calonau, Grymus ydyw breichiau, Gwyr yn ymladd dros eu gwlad, Orenwog wlad eu tadau Gwyllt a ffyrnig yw'r ymladdfa, Gwangcus yw y cledd wrth wledda- Duwies buddugoliaeth floeddia- Cymru fo am byth I TALHAIARN.

Llanduuno. (JALANMAI.—cwriedir cymtl yspleddach y cyntaf o Fai eleni eto. Bydd gorymdaith )u cael ei ffurfio o gynrychiolwyr pob math o law-weithfeydd, sef gofipid, pobyddion, seiri, argraphwjT, &c. Pawb wrtbi hi eu goreu yn gweithio ac yn dangos eu medrus- rwydd. Un o'r pethau mwyaf doniol y Uynedd oedd ysgnbwr simneuau wedi ffurfio math o simneu mewn trol, a chrotyn bychan wedi ei bardduo a'i ben allan ac ysgubell yn ei law. Mae y pwyllgor yn ymdrechu eu goreu i wneyd yr arddangosfa y tro hwn eto yn ddeniadol iawn. Y BWRDD LLBOL.-Dydd Sadwra, mewn cyfarfod neillduol o'r bwrdd, etholwyd Mr John Jones, Central Buildings, yn gadeirydd am y flwyddyn, a throsglwyddwyd iddo allwedd y swyddogaeth gan Mr Wm.Bevan, yr hwn sydd yn terfynu ei ail flwyddyn yn y gadair lywyddol. Y saith aplod newydd j'dynt:—Mri Elias Jones, Richard Roberts, J. J. Marks, Thos. Roberts, Edwin Turner, David Roberts, a Hugh Caraher; pump o honynt yn Rhyddfrydwyr, a dau yn Geld- wadwyr. Etholwyd hwynt yn ddiwrth- wynebiad, RIIYFEL Y GAN.—Prysuro y mae gweith- wyr Palas Newydd Victoria, sef mangre en- fawr cyngherddau Riviere, yr hwn sydd yn terfjTiu ei dymor gyda'r Pier Pavilion Co. ddiwedd Mehefin. Dywedai yr hen arwr cerddorol wrthym y dydd o'r blaen ei fod am b laen ei fod am ddangos i'r wlad beth ydyw ei nerth fel dyddorwr y miloedd, pan gaiff fyned yn rhydd oddiwTth lyffetheiriau anwybodusion. Edrycha yr hen wr mor heinyf a hoew ag erioed, a dengys j-ni anarferol o wr o'r oedran ef, set 73.

CYHUDOIADAU DIFRIFOL YN I ESBYN Tal BACHGEN 0 FFESTINIOG.  Yn LIp Ynadol B!arnau Plestiniog, 1 ddydd Iau, ?13-nai yr hcddgeidwaid dri 0 feehgyu o'r !ldal, o'r enwan RoUei t Roberts, 12 oed, Owen William Owen, ID Ot?d, ac Elias Hughes, 10 oed, am ladrata o wa- hanol leoedd. Yr oeddynt wcdi lladrata tair o bibelli o fasnachdy Mr W. Lloyd Ro- berts, -k thair o gyllyll oddiar fwrdd I nwyddau Mr William D?viM, yu Neu?dd y Farchnad. CyHttwnwyd y lladradau ar nos Sadwrn a phrydnitwn ddydd Snl. Daliwyd hwy gan yr Heddgeidwad Lloyd, a chyfadd- efodd y bechgyn eu heuogrwydd o'r oil o'r cylmddmdau. Yn y llys yr oedd Robert Roberts yn teimlo yn Jddwfn iawn oddiwrth ei sefyllfa ddifrifol, ac yr oedd yn wylo yn barhaus; felly hefyd i raddau yr oedd Owen William Owen. Rhoddodd yr ustusiaid ys- tyriaeth am gryn amser i'r achos, ae ar ol ymgj-nghoriad hysbysodd Mr Davies, Cae'r- blaidd, y cadeirydd, fod yn rhaid iddynt anfon Robert Roberts i ysgol ddiwygiadol am ddwy flynedd, gan iddo fod ger eu bron j-n flaenorol am ladrad. Rhwymwyd y ddau fachgeuarall i dd'od i dderbyn dedfryd pan elwia arnynt.

EISTEDDFOD OADEIRIOL I TOWYN. Cynhaliwyd yr eisteddfod hon ar y 14eg cyfisol. Yr oedd y pwyllgor wedi pender- fynu cynal c, Gorsedd" ar y lawnt fas sydd gyferbyn a'r farchnkd, ac ar awr anterth," yn ngwyneb haul allygadgoleuni," dacw'r prif-fardd coronog Cadfan yn cymeryd ei le fel Bardd yr Orsedd. Agorwyd yr Orsedd ar awr anterth," ac yna gohiriwyd hi tan un o'r gloch. Yn brydlon am un drachefn cymerodd bardd yr Orsedd ei le, a dacw feirdd y Meini Gwyngylcb yn eu lie. Yma yr oedd Gwilym o Fon, Ieuan Wnion, Dewi ap Dewi, Athan, Geufronydd, Dyfi, Gwilym Dyfi, liar, Cynolwyn, Emwnt, Talfardd, Jonas. Ceidwaid y porth oeddynt Llaeron a D. E. Ceidwad y corn gwlad oedd H. W. Yswain, Gwilym Gweddilliog.* OTrymwyd G areddi'r Orsedd gau "Bardd Mawddach." Yr oedd datganu yn JT Orsedd wedi ei ym- ddiried i Mr Enoch Davies, A.L.C.M., ac yr oedd wedi gofalu am y cantorion canlynol: -Mri E. Davies, W. M. WiUiMns. D. 0. Jones, J. A. Davies, W. E. Jones, R. Owen, John Jones, a Cadvan Edwards. Ar ol cau yr Orsedd ffurfiwyd gorymdaitb, yn cael ei blaenori gan seindorf Abergynol- wyn, oddiwrth y farchnad i'r rnaes sydd gyferbpl ag addoldy y Wesleyaid Yr oedd gorsedd yno wedi cael ei pharotoi er mwyn i'r arlunydd enwog a medrus Mr Young gael tynu darlun o'r orsedd a phwyllgor gweith- iol yr Eisteddfod. Tog yw i ni gydnabod trwy y wasg y diolchgarwch deimlir gan y pwyllgor i sein- dorf Abergynolwyn am iddynt fod mor garedig a rhoddi ei gwasanaeth yn rhad at yr Eisteddfod. JCYIARFOD Y ritYDNAWN. Am ddau o'r gloch deehreuwyd cyfarfod y prydnawn, pryd y llywj'ddwj'd gan Mr Meyrick Roberts, Pall Mall, yn ddcheuig. Arwcinydd y cyfarfod oedd Cadvan. Gwobrwywyd y rhai canlynol:—Deuawd, Bydd Bur i Gymru Fad," Mri Humphreys a Lumley, Machynlleth. Englyn, Mor- glawdd Towyn," Mr D. Jones, Penlan, Penrhj-ndeudraetli. Dyma yr englyn budd- ugol I drechu'r mor a'i drochion,-y morglawdd Sydd fel inawrglwm cyson, o fudd teg-ni feiddia ton Anmharu Towyn, Meirion." Goreu ar y par hosanau, Mrs Davies, Tafol- graig, Aberdyfi. Traethawd, Hawlian Merched," Mrs Segeant Williams, Abermaw. Print ymenyn, Mr Roberts, Rhydygarnedd. Cystadleuaeth unawd soprano, Miss Owen, Aberdyfi. Knitted Wraps, Miss M. Wil- liams, Towyn. Can gan ein cyd-drefwr enwog fel cerddor, Mr W. M. Williams, Stanley House Cyfieithiad, ti ryn gj-fartal, set Mri Thomas Davies, J. Thomas, a Williams, Abermaw. Can gan Miss Geor- gina Hughes, Leeswood. Cystadleuacth corau plant ar Dos yn dy flaen yn wrol" (Dr Parry). Dieth dau gor i'r ymgyrch, sef un o dan anveiniad Mr Jones, Enamel Works, a'r llall dan arweiniad Mr W. E. Jones, Frondeg. Dyma'r cor ddyfarnwyd yn oreu. Deuwyd erb) u hjTi at brif beth cyfarfod y prydnawn, sef beimiadaeth y I prif-fardd Pedrog ar y pryddestau. Yr dedd pedwar-ar.ddeg wedi d'od i'r m aes. Buddugol, Mr J. T. Job, o Goleg Trefecca: cadeiriwyd ei gynrychiolydd, sef y Parch J. D. Evans, Towyn, yn ol defawd a braint beirdd Ynys Prydain, gan y Prif-fardd Cadfan, Ieuan Wnion, Maethlon, Gwilym Dyfi, liar, Cynolwyn, Athan, Dewi, Tal- fardd, Dyfi, ac eraill. I CYFARFOD YR HWYR. Yn brydlon am chwarter wedi chwech, cj'merxvyd y gadair gan y llywydd, sef Mr J. H. Jones, Y.H., Aberdyfi. Arweinydd y cyfarfod oedd CadvHn; cafwyd anerchiadau barddonol gam Ieuan Wnion, Athan, liar, Llaenon, ac eraill. Canwyd Can yr Eis- teddfod," "Cymru Fydd," gan Mr W. Morris Williams. Cystadteuaeth ar y piano- forte, Miss B. Steale, Towyn. Beirniadaeth loan Glan Menni ar gan Cadvan Sant," Mr D. Jones, Penlan, Penrhyndeudraeth. Can gan Miss Hughes, "Ellen Avannah," cafodd encore brwdfrydig, a bu raid canu drachefn. Pencil Sketch o'r Ty capel Wcslcyaidd," Miss B. Stealey. Cystadleuaeth tenor. goreu Mr T. Phillips, Cemmaes. Goreft am "Tea 00SY," Miss S. A. Parry, Towyn. Cystadleuaethadrodd, Miss Hughes, UecMwyd. Llawlyfr i Towyn a'r amgylch- oedd," Mri Cadvan Edwarda, a Thomas Davies, yn gyfartal. Cystadleuaeth bass solo. Mr H. R. Humphrej's, Machynlleth. Ffon Ddraenen Ddu, Mr J. Jones (Geufronydd). Cystadleuaeth contralto, Miss M. E. Roberts, Rhydygarnedd. Clm," Y Bachgen Dewr," Mr Enoch Davies, A.L.C.M. Cystadleuaeth gorawl, Pebyll y" Arglwydd (Dr Parry), dau gor, sef Llam'gryn Choral Union, dan arweiniad Mr Jones, Bryngwyn, a Chor Towyn, o dan arweiniad Mr D. O. Jones. Llanegryn oedd y goreu. Rhamant, ieil- iedig ar un o drad ?o, diadati yr ardal, Mr R. Morgan, Bryncrug. Can gan Miss Hughes. Talwyd y diolchiadau arferol a therfynwyd y cyfarfod trwy ganu "Hen wlad fy nhadau." Beirniad y gerddoriaeth oedd Mr J. T. Rees, Mus Bac. Cyfeiliwyd gan Mrs Cadvan Davies. Misses Stealey, a May Roberts. Cafwyd eisteddfod lwyddianus, a chyhoedd. odd yr arweinydd eisteddfod eto y flwyddyn nesaf, pryd y disgwylir y bydd ystafell eang wedi ei chyfodi at wasanaeth y dref. Credaf y dylem gydnabod diolchgarwch i Mr D. 0. Jones, Frondeg, am iddo roddi y gadair ) n rhodd i'r pwyllgor. Yr oedd y gweithred- iadau oil wedi eu cario allan o dun nawdd Cymdeithas Lenyddol Ebenezer.— Uu wild ynfl.

eUlRY MANCEINION. I Ar ol bod yn edrych am hir amser ar olygfa unffurf, nid o,, i dim yn fwy pleserus na throi i edrvch ai olygfa amrywiaeihol. Tuedd cymdeithas y dyddiau hyn ydyw j'mgyrhaedd at yr u .ifurf, pob un yn treio boll yn dohyg i ryvtit, arall, a'r cauljniiad j'llyw fel Y dywed y Hais, It becomes dritb. lechyii l galon dyn ambell i waith ydyw cael ei hunun yn' mlilith dynion sydd yn ciidw ac yn meithrin nodweddion per- sonol. Ceir hyn bob amser yn. mlilith Cymry HHYWOODSTHEET, ) ac aetbum yno nos Iau, librnl l.ii-'g. 11' amean yn benaf o weled gwahanol feddyl- iau mewn gwahituol liwittu, ac ni chefais fy siomi. Y noson hono yr oedd y gymdeithas lenyddol berthynol i'r lie yn cynal eu wiree ftynyddol ar derfyn y tymhor. Darparwyd tê, .&c., gan nifer o fonaddigesau; drwg genyf nad ydwyf yn gwybod eu henwau. Ar ol y wledd aethpwyd trwy y rhaglen fel y canlyn: -Cymerwyd y gadair gan Mr John Priteliard, llywydd y gymdeithas. Deuawd ar y berdoneg, Miss Jones a Miss Williams. Llwnedcstyn," Ein oymdpithas," cynygiwyd gan Mr R. Kyffin (Ap Cyffin), atebwyd gan Mr Edward Lloyd. Can, Miss Maggie Hughes. Llwncdestyn, Llesydd- ileth," cynygiwyd gan y Parch E. J. Jones, M.A., ac atebwyd gan Mr William Jones. I Adroddiad, Mr E. M. Powell. Can, Mr W. Hughes. Lhnledestyn," Barddoniaeth a Cherddoaaeth;" cynygiwyd gan Mr E. D. Evans (Iorwerth), ao atebwyd gan Mr Llew Lloyd. Can, Miss Powell. Adroddiad, Mr Watkin O. Williams (Ap Plenydd). Llwnc- destyn, Y Boneddigesau;" cynygiwyd gan Mr J. H. Lloyd, ac atebwyd gan Mr E. M. Powell. Can, Mr W. J. Roberts. Llwnc- destyn, "Y Llywydd;" cynygiwyd gan Mr O. E. Roberts, ac atebwyd gan Mr Pritchard, yr hyn a derfynodd y cyfarfod difyTus hwn. —Terwyn.

Bethesda. Y BWRDD LLEOI-—Dj'dd Mercher di- weddaf, yn ystafell y bwrdd, cynhaliwyd cyfarfod rheolaidd, a'r diweddaf o'r hen fwrdd. Cymerwyd y gadair gan y Cj-nghor- wr G. Brymer. Yr oedd yr aelodau can- lynol yn bresenol: Mri H. Thomas, Wil- liams, R. Evans, J. Edwards, J. Morris, J. Janes, H. J. Williams, a R. B. Evans (clerk), a'r Arolygydd Morris Davies. Paaiwyd y penderfyniadau canlynol: 1. Fod Under bonedd wr neillduol at wneyd y ffordd newydd i'r Gerlun, o fysg amryw eraill, yn cael ei dderbyn ar amodau neillduol. 2. Cyflwyn- odd y cadeirydd ei certificate fel returning officer o ddychweliad y tri aelod newydd yn yr etholiad, sef Mri W. J. Parry, H. Thomas, a W. T. Ellis. 3. Penderfynwyd awdurdodi y clerc i hysbysu yn y Genedl a'r North Wales Chronicle am tenders at wneyd y ffordd newydd o Bethesda. at Coetinor. 4. Dar- 11Ienwyd llythyr o'r Bwrdd Llywodraeth Leol vn mdw sylw y bwrdd at ei ddyled- swyda gyda golwg ar y drysorfa fuddsoddol (sinking fund) ac yn unol a gorchymyn Bwrdd y Llj-wodraeth Leol, pender- fynwyd codi dwy geiniog yn nhreth y goleu, a throsglwyddo y eyfryw gyn)-rch i'r sinking fund. 5. Penderfynwj'd fod y dreth gj-ffredinol am y flwyddyn ddy- fodol i fod yn 28 6c y bunt, er cyfarfod a gofynion y bwrdd. 6. Penderfynwyd fod y dreth i'w cliasglu ar un taliad, yn gymaint a bod llawer o anhawsdra i gyfarfod a gofyn- ion arianol y bwrdd trwy gasglu y dreth ar ddau dalibd. CYFARFOD ADLONIADOL.—NOS Wener yn y Tabernacl cynhaliwyd y cyfarfod uchod. Llywydd, Parch T. P. Davies; arweinydd, Deiniol Fychan. Wedi canu ton gyffrcdinol ac anerchiad gan y Uywydd, cymerwyd rhan pellach mewn caUll, adrodd, dadleu, &c., gan y personau canlynolMri Richard Jems, Cameddi; James Jones, T. Prit- chard, fferyllydd; Deiniol FychaD, O. R. Thomas, Braich; Rhys Jones, Robert D. Jones, Robert H. Jones, Morris Jones, Owen Jones, Robert Tyrrer, Misses Annie Hughes, Lizzie Jane Davies, Lizzie Bailey, Ellen Jones, Maggie Price, Mary Jones, Catherine Owen, Williams, yr Ynj's. Ter- fynwyd cyfarfod dyddorol trwy ganu "Hen WIad fy Nhadau." Cyfeiliwyd gan Mr R. R. Griffith, organydd Siloh. DARLITH.-Traddododd y Parch John Jones, F.R.G.S., ei ddarlith ddyddorol ei Ymweliad a Gwlad Canaan yn nghapel Brynteg, nos Iau, Oymerwyd y g&dair gan Mr D. Pritchard, Brynderwen. Cafwyd elw sylwedol at gynorthwvo Mr Daniel Evans, Tabernacl terrace, yn ei waeledd. CYXGIlERDD. -Nos Sadwrn diweddaf yn Neuadd y Farchnad cyuhaliwyd cyugherdd gyda'r amcan o g::d elw i drysorfa y nvrse, i gynorthwyo mewn lleoedd anglienus a thylawd. Yr oedd y cyngherdd dan nawdd Arglwyddes y Penrhyn ac amryw I foneddigesau ereill. Cymerwyd y gadair lywyddol gan Mr E. A. Young, Tanybryn, ond gan nad oedd yn deall Cymraeg, eis- tedoddd yn y seddau blaenaf, gan ddymuno ari Mr D. Pritchard, Brynderwen, gymeryd ei le, yr hyn a wnaeth mewn modd syml a deheuix. Cymerwyd rhan yn y ejrngherdd gan Seindorf y Penrhyn, Y Penrhyn Choral Union" dan arweiniad Dr Roland Rogers, Mri D. Gordon Williams, Tenorydd Infryn, Tenorydd y Bryniau, Teuorj-dd Mynyddig. Adrodd gan Deiniol Fychan, a cafwyd deuawd ar y crwth gan Miss Hewitt a'i chyfeilles a gellir dweyd fod hwn yn ardderchog; bl1 raid iddynt ail ganu. Cafwyd gair gan Mr Young, a darllenodd adroddiad o'r modd yr oedAfund Yllllfse yn cael ei threulio,)a dangosodd fod mwj- o arian yn cael eu treulio yn Bethesda nag oeddis wedi gasglu. Dymunai ar i bawb oedd a moddion ganddynt dalu am wasanaeth y nurse. Cafwyd elw o 50p, a chynulliad rhagorol. Diolchvr)-d i Arglwyddes y Penrhyn, Mr Young, a Dr Rogers a phawb am eu cefnogaeth i'r aches teilwng. Cyfeiliwyd gan Dr Rogers, Mri Willie Rowlands, Llanberis; R. Morris, Trosyffordd ac R. Owen. CYMDEITHAS GWYR IEUANC SILOAM.- Yr wythnos ddiweddaf cynhaliwyd 'cyfarfod terfynol y gymdeithas uchod. Yn y lie cyntaf cafwyd gwledd o swper blasus, a mwjrnhaodd yr aelodau eu hunain yn rhag- orol. Yn ddilynol cafwyd gwledd i'r meddwl dad lywyddiaeth Mr T. Jones, N.P. Bank. Wedi sylwadau gan y Ilywydd, cymerwyd rhan gan y personau canlynol mewn areithio, cauu, adrodd, &c.: W. Jones, Penybryn; R. Rowland a'i barti'; Parch R. Morgan, Tenorydd y Bryniau, OwenJJones, Penybryn; J. M. Jones, Coedparc. Cafwyd cyfarfod da, a phendeHynwyd cynal y gymdeithas ymlaen.

Bethel. BUDD-GYNGHERDD.—NOS Iau, yn Ys- goldy y Bwrdd, cynhaliwyd budd-gyngherdd llwyddianus. dJI. lywyddiaeth Mr Samuel Jones, Glandinorwig, pryd y cymerwyd rhan gan Ap Glaslyn, Mri Owen Edwards, Charles Kenny, S. W. Parnham, William Jones, Caernarfon; Evan G. Williams, Bethel; Owen E. Pritchard, Llanrug; a Miss a Master Jones, o'r Tlotty, Caernar- fon. Y cyfeilydd ydoedd Mr Owen Trevor Jones, Bethel. Canodd "Ap" ei gan newydd, "Ta-Ta" yn hynod dda. Elai yr elw i Mrs Anne Roberts, Erw Fforch, a deallwn iddi gael swm sylweddol.