Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

23 articles on this Page

PYNCIAU'R WYTHNOS. j

Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share

PYNCIAU'R WYTHNOS. j Marwolaeth tri dyn Y mae eeaym i groniclo marwolaeth tri o ddynion pur hynod yr wythnos hon :-Dr WILLIAM PRICK, I I o Lantrlsant, rotit)'pr;au LSgOO riiib- LIPS BROOKS Boston airj, BLAINK, un o wloidyddwyr mwyaf adnabyddus a galluog yr Unol Dalaetbau. Hynododd Dr PRICK ei hunan yn 1^84, drwy losgi corph ei fachgen yn gyhoeddu9 ar ael bryn yn agos i BontypridJ. Tybill y pryd hyny fod y weithred yn droscdd yn erbyn cyfraith y wlad, on(i penderfyn- odd y Barnwr STEPHKNS nad ydopdd, a bu y dyfarniad yn symbyliai i Gym- deithas y Oorphlosgwyr ac yn ystod yr wyth mlynedd diweddaf nid ere dim llai na 400 o gyrph wedi eu llosgi yu Lloegr, yn lie <11 claddu. Un o bregethwyr mwyaf gryrans a phoblogsidd yr oes ydoedd yr E<(,b lllWOKS, llawu jsfctyd olrwydd a meddylgarwch. Yr ydoedd o faintioli corphoroi cawraidc), ac ysbtyd Ilydeu. Nid oedd dim sectyddol yn perthyn iddo. Yr ydoedd yn dlynvn ngwir ystyr y gair. Yr oedd ei bregcthau btfb amser yn jruarfeioi, a'u ha mean i ddyrchafu ei wrandawyr i fywyd uwch, ae i b'anu ynddynt ymwJbyd(ii "Jh o egwydd )rioii d)fn..f Crlsticm gaet'r\ Yr oedd ei byawdledd yu fwy coeth, ac yn gadael argr.,ph ddwysach ar y uieddwl, ca'r etddo BKK< HER. Y mae ei farwol- aeth yn golled genedlaethol t'r Unol Dal- aethau, ac y mae m l edd yn y wlad hon sethati, ac y u'a e m? l mewn galar yu herwydd ei golli o blith y byw. Ameticanwr trwyadl ydoadd Mr BLAINE, ac mewn un ystyr y gwleidydd- wr mwyaf poblogaidd yn yr U nol Dal- aethau. Am chwarter canrif daliodd awyddi uchel dan, a chymerodd ran flaec- llaw yn, llywodraeth ei wlal. Et- ei fod yn meddu doniau uchel, nis gellir ei glodfori fel dyn gwir fawr. Yr oedd ei uchelgais yn ddinystriol iddo. Mcthodd a chyraedd cadair ) i AWyvjdd, er ym- Seisio am daui bedair ;;waith, Ceidwad wr Americanaidd ydoedd, a dffyudoliwr trwyad!, ond n.d eithafol, canys nid ydoedd yu ffiftiol i ffolineb Mesur MCKINLEY. Er ei fod yn ddya o allu- oedd anghytfredin, gadawodd i'w ucbel- gais personol reoli ei yrfa, ac yn y diwedd bu farw yn wr siomedig. Xid yw wedi cvflawni dim ceillduol 1 fyw arti 01; er yn wleidyddwr gwych, nid ydoedd wladweinydd nac yu meddu dylanwad nioesol ar ei genedl. Cwt-ctiwn v Claddu. I Gymru y perttyn yr anrhvdedd o agory cwostiwn hwn. Y mae deuddeng m'ynedd wedi myned heibio er pan gariodd OSBCRXE MORGAN ei Fesur Claddu. Ond cytundeb gwan- galoD rhwng Archogob Caergaiut (Dr fAIT) a'r Arglwydi Gangheilydd (Iarll SELBOrRX? ydcedd y Mesur b'?)w yn y Surf y pasiwyd ef, ac o gnlyniad deddf garpiog ac aughytUwn ydyw Deddf Gladdu 1880. Pa fodd bynag. sicrhawyd trwyddi rai bawliau i YmneiKduwyr. Cyfreithlonodd wasanaeth claddu" Ym. neillducd, a rhoddodd hawl i weinidog Ymneillduol i dd.rllen y gwasanaetb. Dydd Llun, yn yr wythnos ddiweddaf, aeth dirprwyaeth at yr YSGRIKENYDD CAKTRETOL i ddeisyfu arno ddwyn i fewn Fesur i ddiwygid Deddf 1880, fel ag (1). I ddiddymu yr angeai hekirwydd i ianu y Gladdfa i dir cysegredig ae anghysegrtdig. (2). I fyrhau y rhybudd sydd ofynol ei roddi er cynal gwasanaeth Ymneill- duol. (3). I ddiddymu y tAl (fee) sydd raid yn awr ei dalu i'r olfeiriad am gladdedigaeth Ymneillduol mewn tir cysegredig; er mai gweiridog kmneill- duol fyddo yn gwasapaethu. Yn enwedig, y mae hyn yn anghyfiawn oe cleddir yn y claddfeydd newyddion y rhai y talwyd am danynt gao y cyhoedd, ac a reolir gan swyddogion cyhoeddus. Yneiatebion, sicrhaodd Mr AsQUITH y ddirprwyaeth fod ei gydymdeimlad lwyraf a u deisyfiadaii, ond nis gallai addaw dwyn i fewn Feeur Newydd, ond os byddai i aelod cyffredin (privcte membtr) ddwyn i fewn Fesur yn ytudrin i'r pwnc ar y llinellau a enwyd, caffai bob eynorthwy gan y Llywodraetb. Gwyddis ddarfod i Syr OSBORNK MORGAN ddwyn i fewn y cyfryw Feiur dro ar ol tro yn y Senedd ddiweddaf: ond ni chyrhaeddodd ail-ddarlleniad o gwbl. Yr ydym yn gobeithio y bydd i Fesur y Dadgysylltiad benderfynu yr anhawgderati yn nglyn 4 "wnc y claddu, mor bell ag y mae a fynont a Chymra. Y mae C'wmniau Rheilffyrdd Rhd- yn ddiweddar wadi ymuno a'u Nwyditu. gilydd ac wedi ffurfio cym- deithas greL Er fod nerth mewn un deb, nid oes digon o nerth yn yr undeb hwn i wrthsefyll ymosodiad ffyrnig trafnidwyr y deyrnas. Y mae y Cwmniau wedi cytuno i godi prisiau afresymol am gludiad nwyddan. Y mae y cyfnewidiad y cyfryw ag i barlysu masnach y deyrnas. Y mae amaethwyr ein gwlad yn dioddei yn echrydus oddiwrth y galwadau wneir ar eu had- noddau gan y titfeddianydd, y treth. gasglydd, a'r offeiriad ae yn awr wele gwmniau y Rheilffyrdd yn d'od yn mlaen ac yngofyn am brisiau amhosibl am gludo cynyrch amaethyddol; cyfrifir fod y codiad yn y prisiau hyn yn eyfattb i dreth i/chicautgol ar y tir o 5s yr erw. Dydd Mercber diweddaf aeth dirprwy- aeth o amaethwyr at Mr MUNDKLLA— Llywydd Bwrdd Afasnach-i ddeiayfu arno wneyd rhywbetb i beri i'r Cwmniau ail ystyried y prisiau. Y mae y Bwrdd Masnach eisoea wedi vmobebu ag awdurdodau y Rheilffyrdd, ac y mae y Cwmniau yn addaw gostwng y prisiau i'r hyn oeddynt yn flaenorol. Os na fydd iddynt wneyd hyn, bydd i Mr MUNDKLLA chwilio am ryw gwrs i ymyryd yn edeithiol yn y mater. Yr hyn sydd yn gwoeyd ymddygiad y Cwmniau yn fwy eoademnadwy yw y ffaith fod eu sefyllfa arianol y cyfryw ag i wneyd y cyfoewid- iad yn hollol ddiangenrhaid. Y mat prisiau uchel rheilgludiad cynyrch amaethyddol yn un o'r rhwystrau Pwysicaf ar ffordd llwyddiant man am- aethwyr. Y mae eisieu cenedlaetholiy Rheilffyrdd, ond yn y cyfamser dylid gosod gallu gorfodol yn nwylaw Bwrdd Maanach i reoli priaiau cludiad.

Y Ddirprwyaeth Dirol yn dod.…

I -Cynllun Rhwydd i bob Ardal.

LLENYDDIAETH GVMHELG. )

|PWNC Y TIR. I

IDARGANFYDDIAD ERCHYLL IN…

COMFORT IN OLD AGE.I

I 1>A1>G¥SYLLTIAD.j

CYFARFOD CHWARTEROLI ANNIBYNWYR…

[No title]

Y WEINYDDIAETH A (JHY.HRU-

PENODI YNADOX YN MON. I

YR ARCHDDIACON FARRAR. I

I MR GLADSTONE AO EIDDO EGLWYS…

EGLWYSWYR RHYDDFRYDOL. I

IDARPARIADAU LLYSEEUOL Y CYF-ADDABAF…

I 11 CYMRU."

DADGYSYLLTIAD t N NGHYMRU

DAMWAIN AR Y RHEILFFORDD YN…

I YR ARGYFWNG YN YR AIPHT.

< -_u. -Caerlleon--

Deiniolen.

Criccieth-