Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
36 articles on this Page
I Y rtvjbrulp IN WGHkMlll).
I Y rtvjbrulp IN WGHkMlll). Nis gallwn ddisgwyl porffeithrwydd mown unrhyw gysylltiad yn y byd hwn oto, credwn y gallwn, gyda plinodoldob ddisgwyl llawer cymaint ohono, os nad mwy, yn y pwlpud nag yn unrhyw lo arall. Y mae wodi bod, ac yn pnrbau i fod, y millu cylioeddus iuwyaf nertholyn cm gwlad ni. Dylanwada ar ffynnonellau bywiol if ein natur, a chyffyrdda a thoiruladau san l toiddiolaf oin lionaid ac ymddengys fod y gallu rhyfpddol hwnw yu fyth-gyiiyddol yn niysg holl genodlaothau gwareiddiodig y dilaear. Y mao progothu yn ago. cun hyned a dynolitwth. Cyullun y nofoodd bob amsor ydyw trosglwyddo ei ohyfarwyddiadau ai chyfroithiau i ddyn trwy ddyn, a gosod trysorau y gwirionodd mown llostri pndd. 0 Enoc, y seithtedo Adda," i lawr hyd y dyddiau diweddaf hyn," nid yw y byd wodi bod hob bi'ogethwyr—dynion wodi o i hordoiuio g in y Daw trugarog i hysbysu vi fed Iwl ir byd: a swydd arddoorhog y lyw. Dywodai un barnwr dysgodig, ddechreu'r flwyddyn o'r blaen, I ^ould prefer bomg iibit) t) sway tho multitude from the pulpit th!tn be Lord Chancellor." Mno yn wir fod lla»ora(Wgynasant i'r pwlpud o dro i dro wodi troi yn antfyddlon i'w hymddiri<;daeth; ond y mao ereill wedi proii ou hunain yn "ddynion sanctaidd lJuw," yn llefaru mozys y cyubyrfwyd hwy gan yr Yspryd Glan," y Hi ii nitd OIdd y byd 111 deilwng ob.)xynt;" )Il wedi gadael y byd yn fwy cyfoethog o feddwl Du", nag y cawsant of; ac o holl genhedloedd y ddaoar, nid (jes un yiijfwy p-ti o I i roddi olusl o ymwraudawiad iddynt igonoill Gymreig. Mao tueddfryd naturiol, Cymru at; grofydd ac aty pwlpud, fol j prif gyfrwng ti-wy yr hwn yr a.ldysgir hi; ond y ma« yn rhaid i'r pwlpud hwnw foddn rhai no lwo ldion neillduol, nodwedd- ion a berthynant yn arbenig i'r gent-ill; os amgen ni lwydda i gyraod'l alucu mawr el sefylhad. j ?.<? <.M" .? yn /??;7 y??</?'-?_- ?id Of<t whid dan wmlyu fwy anmh?od l dderbyn damciiniaothau gwyllt y coeg- athronwfyi- Seisnig nc Almaonaiild na Chymru. Y Beibl yw yr unig lyfr a ddar- llsnir gou filoodd o'i chrofyildwyr; uu y IUllllt yu hynod hyddysg ynddo. Darllon- ant of, aid yn unig cr mwynhad a difyrweh yn eu horiau hainddcuol; end hefyd, ao yu benaf oil, am mai ynddo ef y goboithiaiii, gaol bywyd tiagwyddol." Darllcnant ef am eu bywyd; lAC nid yw y gair cryf a arterai yr angal, yu rhy gry-f i' w igyuiliwyky):it Ltwur 7 iu-Int yn oi twyta" hofyd; ac y mao bob aiaser at eu gwjwuuaoth pan ymosodir arnynt gan ysprydion gwrthwynub.d a i golyniaethus. y sj^Ieb,rd crefyddol ydyut wodi yinwolod a'n gwL-id yn ystod yr hauor ouuiif diwoddaf, wt-<ii cad allan wii- ionwhl y gosodiiid hwn lawer gwaith or ou ¡¡blJw,tu. Yehydi¡Îawn, hubiaw SIüs,jlJ wiliyddysg yn ou Biblau, ga ysgrochwyr a thabyrddauau pen heolydd y dyddiau prM- Miol i'w dilyn ao yehydig fyddant. Jthaiif iMi/iyl yrt iitvljjiul mwy byblmuf muj o .—Hr hynny ni oddctir asjjouluao athrouiacth. Mtoy Cyinry wc li bud trwy yr oesau, ac yn parhau felly eto i raddau pell iawn, yn fwy o feirdd nag o •tkronwyr. Dichon fod rhywbeth a tyii gwlad ou genedigaeth a hyn bdh bynag uis gellir gwadu mwl ydynt yn genodl o feirdd. Hhll John Rioliard Green: "The sensibility oi thu Coltio temper, It) quick to paroctT* boauty, sooager in its thirst fur life, its emotions, its adventures, its rows, its joys, is touipered by a passionate melancholy that expre&,ic,a it* revolt against tho impossible, by an inatilwt of what is noble, by a soutimont that di.IooTIJr. the weird charm of nature." Y mae crefydd yn dWlll porthyniM agosach a burddoniaeth nag ag ttthronitcth a thal- wyd gwarogaeth i'r gelfyddyd nefol gan ddosparth Hausog o'r ysgrifenwyr ysprydol- edig. Ni fodr orefyod, bob amser, gyfyngu at hun i diriogaethau athroniaeth; or y moir y ddwy gyd-deithio yn Mwl; ond tra y njyn athroniaeth gadw y meddwl gyda y pa ham a'r pa fodd. annoga crefydd ef i esgyn ar edyn ffyddi ryddidsamctaiddtrofnaciiddaw- idio i k Duw. Xi fedr crefydd egluro y pa ham, yn ami; ond gwyr y pa fodd; ac, idoi bi, y 18e hyny yn ddigou. Uhaid iddo Jnd yn liwlfnid cymhariaeth'A ar jllrrh.o,Yl1 y ddau gyfeiriad hyn y w io) Iesu Grist wodi rhoddi yr esiauiplau mwyaf dyddorol ag a gotnodwyd orioed. Os oe/ld hen brogothwyr Cymreig haner can' mlynedd yn ol yn rhugori mown rhywbeth ar oiddo y dyddiau presenol, cred wn mai yn y pethiiu hyn y rhagorent. Miiddai Ciirist- mas Evans fwy na nemawr o bregnthvryr yr oesoodd diweddar o'r dawn tra gwerthfawr hwn. Mae yn wir ei fod weithiau yn cania- tau i'w ddychymyg oi arwain i dueddau pur aniheus o ran chwaetli. Rhaid bod yn ofal- us iawn am hyny. Nis gallaf lai na thoimlo fod rliat o> uliwe dau a adrolidir yn mhwl- pudau yr oes brosonol yn blentynaidd, an- hvoel, ac yn gwnoyd llawor iawn mwy o ddrwg nag o ddaioni. Rhaid caol yr hanos- yn neu y gymhariaeth yn true to >vitnre," a llinoll o wirioncld yn rhedeg trwy yr oil; os am);ClI, gwell peiiio ci ddofnyddio.—O'r Genintn am Ionawr.
- --'------ - ICATARRH, I…
I CATARRH, I HAY FEVER CATARRHAL DEAFNESS. A IEW H,),NIE TKEiT.NIE\'T. Sufferers ar^ not nenor?ty aware th.ttthe?e di?c?a.ies ?ra "ollla ,ou. or t»t they are due to the prèfeJOO of IJVlUg p?ra&itM in the lining mem'braivj of ,he uo-u ni ou^tachiau tub a. Microscopic researcii, h wever, has pr vod this to ba a fact, and tne result is that a simple r mody hsr» besn formulated whereby these distressing disoa-es are rapidly and permanently cured by a few simple applica- tions made at ho Le by the patient onoe in two weeks. A pamphlet explaining t"oil new treatment is sent on receipt of 2d stamp by A. Huiroif J)IXON, 43 and 45, Ea.t Bloor Street, Toronto, Canada,
ICLAí)D-.'I)I(;='\¡:;l'H-'tÜt.';…
I CLAí)D-I)I(;='\¡:;l'H-'tÜt. T UOÜS- BRINAXHAN. Cymoroild claddodigaath Mrs Mary Tlll)lll;ts. anwyl briod y Pm;h W. D. Taomas, Cupel Annihynoi Gilei, Brynamrnan, yr hon a fu farw nos F'-roh'-r yr 2Sain c)"fisol, 10 brydnawn ddydd Ll-in, yn nghiinol ar- wyddion amlwg. o alar mawr. \r oodd tyrfa Illoolt anirforol wodi ymgynull, a chychwynwyd o'r ty a:ll haiu-r wedi dau. Yr oodd yr arch yn d ierw o wnf-litil- uriad ysblonydd, a.;arno yn goifio-dig Miiry Thomas, a fn farw Rhagfyr yr :¡"in. 1 i\l yn 31ain mlwydd oel." Gwasanaothodd y Parch David Morgan (Onllwyn), wrth y ty, ac wodi hyny aoth y dyrfa fawr tua chapel Giboa, llo y cymerodd y gladdedigaeth Ie. Gymerodd y rhai canlyi.ol ran yn y gwas- aiiiioth yn y capel: Y J. 1 owyn Jones. Gv.n mt; J. CivmllynfeH; William Davies, a J. Davios, Llindeil,, H. m"t Lewis, Llanelli; !>. Wynn Evans, Llanelli; T. Thomas, Llangadock; L. Rhystyd Daries, Brynamman; J. Jones, Llangiwe; J. C. Ev.ans, Ainm;iijford, II Dr Davios, Llanelli. Wrtb y bedd, gwasiin- aothodd y Parchodigion D. Lloyd AI«rgan, PoRtardulAis, ao K. Owen, Ciydiich. Yr oodd y gwi;inidogion canlynoi hefyd yn broson ,I Y Pa.rehe,ligiùII J. Morlais Jones, St. Catherine's Church; T. Edwards Llan- deilo; J. Davies, T. Griffiths, a Thomas Thoin-M, o Ystalyfoia; T. Evans, Glan- twrch; W. Morgan, Ystriidgynlais; W. C. Davies, Glau; U. E. Jenkins, Pantyerwys J. T. Davies, l'nt.¡rrbwe; a J. Gwruyd Lewis, Ystalyfera. Perchid yr ymadawedtg yu fawr yn lulilith tiigolion Brynannuaii, ac yr oedl wodi gwoithio yatgn:jljuei ehysylltiad a'r aelios yu Giboa, ac yn onwodig yr Ysgol Sal. Daugosodd aelodau yr ysgol ou parch tuag ati drwy bwrcasu gorchudd drudfawr ac ysblenydd i'w roddi ar y blodeu ar ei b**dd a phmiwyd pieidlais o gydymdeimlad unfry>lol a Mr i'homas yu ei drallod g in Gym loitiiiui Gwyr leo. iinc Giboa.
I Castellnewytld Emlyn.
Castellnewytld Emlyn. Bwr.nr> Y Gw.vr.ciiEiDW.un.—Cynhal- iwyd cyfarfod pythefnosol y b-.vrdd hwn dydd Gwoner. pryd yr 0ed 1 yn 1,1"1"1. Parch R. J. Lloyd (cadoirydd), Mri H. W. T. Howell (is-gadeirydd), D. Davios, Aber- ceri; A. H. Jones, Penrallt; Evall Joues, Bettws E?:in D. 0. lhvic" Brmgivyn; John Evaus Davies. a G. M. Williams, Conarth; A. E. Jeremiah, CiiriiiKlvn; Diivid Diivies, Llandyfriog; Jamis Gnrliths. a Daniel Evans, Llandys-ul; B. Jones, Llanfair-orllwj-n; T. Ho won, LL-tnfyrnach; T. James, a D. Davies, Llangelor; E. Jones, L'.angranog; J. Rees, Llansrunllo; J. Evans, a S. Jones, Ponbovr; D. ICvans, Ponbryn; J. Evans, a T. Evans, Troedyraur. Talwyd alliin i dylodion yn ystod y pythctn.)s (ii- woddaf:—Dosbarth Ponbryn, gin David Jones, (Slip Ss a" rliit y d obynwyr 3S1; dosbarth Cenarth, gan John ilnmis. 73p 4s Id i 330 o dylodion. J*iferyrhai sydd vn y tlotty vn bresenol yw -1. Nifer y erwydriaid fu yn y ty yn ys^ >d y pvthofiios diweddaf, -1 niior cylorbyuiol y llynodd yn ystod yr 1111 aiusor. 4S. Dorojn- iwyd gorchytuyn reol oddiwrth Gyngor Sirol Penfro, m-wn perthynas i'r dreth sirol sydd yn cael oi thalu gan y gwahanol blwyti .iy, l l yi ea,?l ei thalti o fewn Undobau sir Betifro. Gorchymyn- wyd foil y galwadau yn cael Cit gwnoyd ar y plwyfi canlynoi:—CipelColman, 2p 13s He; Castolliiii, 2p Os !>o: rhan o Gilihodyn, 4p 17s Se; Clydan, lop Is 4c; Llantyrnach, 16p Os 9c: a Penrydd, 3p 10s ()e. XEWYin) I)A dOL i drigolioti yr anlal lion yw fod Cwmni'r GeneJI yn ym- gyineryd a phob rhyw fath o argrapliu. Bellach ui fyddeisiou ond gyru aroheb post am argrapliu o bob math i r olsh National" Printing Works, Swyddt'a'r Ginedl, Caornarion, a uaw'r gwaith yn ei ol wedi oi wllcyd yn dda, yn ddestlus, yn fuan, ac yn rhad.
Advertising
LLYFU GWEUTIIFAWH.—Dil genym ddoall na fvdd eisiau i neb () ddarllenwyr y Genedl adaol i unrhyw lyfr gwerthfawr yn eu nieddiant gael ei ddifotha o eisiau clonau newydilion. Mae y Welsh National Press Co., Swyddfa'r' Genedl. Caernarfon, wodi sefydlu cangon o Lyfr-rwymo yn eu gwoith- feydd, a gellir danfon arcliob am rwymo drwy unrhyw un o'r 1500 dosbarthwyr perthynol i'r Cwmni yn Nghymru, a chael y gwaith yn ol yr un modd wedi ei orphcn yn rhad a thestlus. II GOFYNWCII AM HUGHES'S BLOOD FILLS EDRYCIIWCII YN FANWL Alt POB BOX A by Idweii yn SICU na byddweh yn otiul oioh twyllo, a G\f £ LHrCH Fo-l y TRADE MARK Hof (Liuti CALOX) ar )..):< ':?'?  Hi?ch. Y"LMuu-?;'??? rhyw P;s n ?y'y?ir -{?-??y yn ei He yli \SAjXSgr Ddyuwaredia:! ?t? a Thiryll AC NID YDYNT YR. IAWX BELENAU, ac ni chynwys»nt yr un rhinweddau a HUGHES'S BWiJD PILLS. (JOCIIELfltli Borsoniiu y rhai a mor i!"t nos ymg^i.sio twyllo trwy wJrthu PilU ¡Jiath yn He y rhai Pur. Y m y RHTBUliD hwn yn d-Iyle-h. ji'r Cyhoedd er eu h"Ðl,IJitïynia,l, er IIIW)'T1 i'idynt sicrhau y Pjl1 ^iriuneJdol, ao fd y ?,:l-t ,wh,I.{ r m'lnl};;h,bi hyay Ib 1 m..d twyli yn cael ei yuwrfcr. GOFYNWCH am HUGHES'S BLOOD PILLS a Llua Calon ar bob biwuh. Gwrthodo W1J1 1»0 peh arall. GWAED DRWG. ocTRvy WAED DRWG. OcLT?vr tROt;? GLEFï1HU. T)OE.V PEN. CR.)Jo;S' GLKITDAC. 0 P E *4. FU DDK?C. r\TFFTO TRAL'L Arc DDRWG UiFFVG TIUCL NERVOLTSNK.S^. 1 Wl'NEGON. N?. E?VOL'S?E?. ?jrw?NEGUX BILIOUSNESS. rtLEn'D.vu ARENAI ILIOUSN.-l?SS. i-ILEFYD.iU ARE.1?AL, dT Y mwiit yn iachan pan bydd pobpeth arall JII mothu. Hoh ocli djinfon^r am H J1: o n:ooi Pills" griULlun l,.i.J!I ar y Lj.r>el. Peidiwcb uyiueiyd «li:a ,:lrl; Ar worth :uu Is lie, 2 9,, r 2s lle, 4s 9*' odliwrth v Perchou > £ JACOii HUGHES, MANUFACTLTJNG CHEMIST, PE N AETH. NO CHARGE WELATEYER! I HEREBY UNDERTAKE TO REWARD JOHN SMITH, AND YOU, AND EVERY OTIIER READER OF THE GEXEDL GYURFAG, EY GIVIXG AWAY GRATIS, IH4 iEELY AND r\aESEHV!)LYdurins the r ???-t f.?" HAXUSOMH AURA?AX HOLD LOXC GL'AR!) UK NECK CHAIX. Thu Chain is 1\ [an..J of Workmanship, made and fin- ishe<l in Highest Stylo, Strong aud Serviceable, and a ■most Desirable std Attractive Specimen of the Jeweller's Art. The Oua'd is FIFi'Y INCHES in LonK'th. with Spring Swivel complete, and consist* of over 400 SEPARATE LINKS. When in wear the Guard giverf au UNUSUALLY ltUILLIANT EFFECT which is not surpassed by Ro.il Gold Chains COSTING £:0 each and upwards. I am preseuting this Valuable Free Gilt to all who during the next Ten Days scud applications for my lUus- trate I Price Liat and intend beaming Purchasers of some Article no matter how small. The chain io seat alonj; with tho Catalogue (Gratis), and I want it to be the ID(\I\IlS "f placing this Marvellous Book in the h'\8d of every R??wl,?r. Th v;ùue I I(ÎY in aU Goods is eo ^l-eat that everyone ought to k,?o the Immense Advantages they are gle to eS'e't by sending the;r order diret to me, as .1 Ordinary Retailer can possibly sell at anything near my P?;,?.. I HAVE THE LARGEST SALE OF WATCHES AND JEWELLEUY IN THE WORLD. MY WATCHES ARE WORX BT MORE THAN A MILLION PEOPLE. I have hid to enlarge my Factory, and we are frequently workill night and day to dispatch Orders tn all p.U's of the World. The Wonier Watch nt "s tid: Splendid Chains from Ii; Tae Handsome Lou J AURAXIAN GOLD GUARD which I preseut free may be worn HI -evci al way., as for instance (I) A Long Guard, round tOIO) neck; (2) A Douiie Albert from pocket to jioeket: (;i) A Single Albert with four or six duills; I) A Ne. k'.et for a lady. A little manipulation is :111 that is required to carry out those changes. I will give one oi thea» Splendid Guards to every Reader sending an application for a Catalogue within Ten Day., Tro a tais date. THE CHAIY IS OIVKM ABSOLUTKLY WITHOUT ,XY CHABGE TO YOU WUATI;VKR.—H. SANtrEL, Lever Watch ?I[,muiactnrer, !Ii, U!I, and 101, Ma: ket Street; and 1 au.1 o, Marsden S [aare, I'.S.—Writevour .V.i:ne and Full Addrew. clearly, and send for Cõt Gf Catalogue, Expensesof Ping, an,l Postage of the Free Gift—Nine stamps. D'ltit sendfrnm curiosity vnbj, H/drm you arc lik^ely te become a purehuser. J?REE GRANTS OF LAND IN CANADA lft) ACRES IN MANITOBA kvD THE XORTH WEST, and MONE Y BO.VUS TO SETTLERS. BBPORTS OP TIIR BRITISH TEXAX r FARMERS' DELEGATES, lSHO, and otiier newly-issued illutrated and authentic PANRM.K r. MAPS, AND FI LL IXTOHXATIO* BESPKTtxa MANITOBA, Or any other part of Canada—its Resources, Trade, Demand for Labiur, Wages paid, ,c" supplied Free on application to Free on al'pIic&t! tOIP.\ TYKE. Canadian Government Agent, 1), WATria STXKBT, LIYKKPOOL.
Arglwydd Tenrhyn yn Dwrdio.I
Arglwydd Tenrhyn yn Dwrdio. I I Pan yn ysgrifenu y nodiad hwnw ryw ■ j bythefnos yuol, nid oeddwll yn breuddwydiu y buasai Jlygaid Arglwydd yn disgyn arno. Yn wir, ni wyddwn fod poblfawr yn darllen "0 \Vythnos i Wythnos" o gwbl. Da iawn, tra ar y tir hwn nid yw eu dyfodol mor dywyll. Tebyg y dylwn sylwi gair ar lythjT ei Arglwyddiaeth. Yn y lie cyntuf nid oedd yn fy meddwl o gwbl i ddwyn yn erbyn Arglwyddes Penrhyn y cyhuddiad y cyfeiriai Arglwydd Penrhyn ato. DY-Iua a ddy wedais 1. Fod nifer o sofydliadau yn Ngogledd Cymrn. megis Hoinea of Rest," Mothers' Homes," Mothers' bocioty, "Orphans' Homos," &o' tra yn profTesu bod yn hollol anenwadol, tir yr un pryd yn gwbl yn llaw Eglwyswyr. Nid oes yr un Ymnoillduwr ar y pwyllgorau lino yn dal swyddi yeglyn a'r sofydliadau hyn. Fe! ongraifl't, dywodais fod sefydliad yn Man- gor, yr hwn a gefnogir gan Arglwyddes Penrhyn, tm yn proffesu bod yn anenwadol, na choir onw yr un Ymnoillduwr ar y pwyll- gor. Yn wir, y mae yno reol bendant yn dwoyd ei fod yn ofynol i'r lioll aelodau i fod yn gymunwyr yn yr Eghvys Sefydlolig. 2. Ityw amsor yn ol aniollOlld Lady Pen- rhyn lythyr at fonoddigos gyfrifol hob fod bum milldir o Fangor, yn gofyn am ci chofnogaeth i'r sefydliad, a dywedai y cylch- lythyr ei fod yn unserUtriiin. Gwelodd y fonoddigos na chawsai hi his o :wbl yn rheoleiddiad y sefydliad, ac liiiii 01 liarian yn unig oedd arnynt eu lieisiau, ac anfonodd lythyr moosgar yn 01 gan ogluro y sefyllfa yr oedd ynddi, n'i bod yn am- hosibl iddi gydwoithredu ar y tir hwnw. Dyna yr banes yn fyr fol y cefais ef g:m y fonoddigos ei hun. Wrth gwrs, os yw Arg"lwydd Penrhyn, tir ran yr Arglwyddes, yn gwadii na ddigwyddodd dim c ffolyb erioed, yn" gellir yn hawdd ddod o hyd i'r gwirionedd.
[No title]
[Cyfeiri-r :-F;ldthiËiti;'¡l.- Swyddfa'r r(ldoniseth i Bifiony4 1,
[No title]
AT Y BEIRDD.-Fel hysbyaiad yn unig y tyhoeddir ancrebiadau priodasol, coffad- wrriaethol, &c. Ni chymorir teilyngdod daniau Uvuyddol felly i ystyriaeth. Am y tolerau, ymofyner a'r cyhooddwyr.
- - . - .. Yl HWX A O:'!ODODD…
Yl HWX A O:ODODD DtT\r YX I AWN." My6asv?uM3.cr fy ngwiuv- ,I Fyn??w.'n:K'thy"g''? -??" Fy nhreJ IV!la,mt yu. y dai. A'r hes, tv j?ih3n My& wvfdiawd. heb h?Led?l?l dim Ond 'surm o lid, dMg?-y.H Y?n; 0*1 gwelaf acw ddigou ini, A digon (iroiwyf-Ev YX lAwx, Haws i'r abwydyn syc'iu'r a<K. Wrth lwybro trwodd ar ei hynt; Haws jilysu holl drosolion critic Haws I'? y Eryri t'aL-h, dun bw) r gwynt Haws d'rysu cylchau'r ser hob un. Malurio soiliau'r cread llawn NA Iyflyd sylfaen cadw dyn- Yn IIws oaonoDD Duw YN IAW.V." CADVAX.
BOREU SUL.
BOREU SUL. Mae Cymru heddyw'n agor Yn llcdnais o fy nilaqn; A theithi ei dyfodol sydd Me wn hwyr-liw tog ar d.ien Mao'r fraich fu'n hollti'r moroodd Yn dal yu gryf o'i phlaid; A netth diwygwyr dyddiau gynt Yn aros yn ddi baid. Mae traed yr efengylwr Yn weddaidd ar y bryn: A.'r Ilwvdd da am Grist a'i Groes Sydd yn moillioni'r glyn. Mor Ilawn o santaidd asbri, I I'I1Jid nltlf, Yw bore i Sal iivwn ewlodig fro Yn n!:¡¡,nol n1\vynd(.r ha: Mao'r dda >sr fel yn gwyood Slai dyma d lydl ei Duw Mae rhyw santeiddrwyd ar bob man Yn'nefoleiddio'i lliw, atn o dnwclwch Y.llliUn llydan glter; Mae'r byd M pe yn plygu'i ben Yu swn y dolyn aur Fe deiinlir fod y brvniau Yn edrych tua'r uen, Gan ddisgwyl Haw rhyw anocel hardd I dyau'n ol y lion: A'r I&t\;u wedi d:u Rhyw s:il;n yn lfa'r -;>1", Fol yu oi ha Irodd ar oi th.iith n .wo,. udnad b'v TUodMya .Uoli. A u ar yr liaul; Alr awel ir yn arwain mnvl CY:J.I:nf.1 diiil. MMC'T H !ar fd yn eanu o iyfr omynau'r mol' A' irv yn adrld eaiu O giu yr Iddo Ef! Mir?: n lor yr ys^ry lol, Prydr'crthwL-h moliint lor, Sf'v. trou Idwvd 0 a:1do:ia it pur Ar wyncb tir ;I IULT. Ar fryr. ei Gwu ldno vidiod, Arii-iii, yn oi liawl; A'i Wii yn ddysghier fol yr haul, Yn r.^hanol dydi o fawl. All! on.ii 1 (bU, anianol, Sa wvi ■ M berth oriood Yn llosari g in ogoni.int Duw, Pan dd. -1 vr haf i'r eced Ntt. thtimltxid fel nine Xatur, Ddjrdd D.ivr, yn oadw gwyl ar bi>b tiint o'r cread inavvi- L«IY won mewn dwyfol hwyl. ELFED. I
BYTH: IL\.RX: GWAE! TAX: I
BYTH: IL\.RX: GWAE! TAX: I B!¡, yn dvnnauh A 'r Cii Iwyr.i bnrnol; Duw ci p'.iuid gad wynn ff il r.0dres bradwyr ysbrydoJ. J:nl >xiT &c hob yr un bod J—i'w dorbyn Dim cyns ■ an» Y tamwod 1;—Duw goiU Yr hwn a boer.i ar i i wyu burodd 1n! :;w'r cd tro:rj'wydl1--dun:nir A Dnvy ,nwn afl >uy ld: '?- s -bre'ddiaf A di ball hel> ncwi l b',11-s,hr("ddi"f Gyw?uT.d?u?.t.ufUaIdl' -n toniii y tir,aew red Dro< y crin gyfanlir; Ei a!1g:ld I¡ (;ùyi,ngir,r fvinu Y tyrr y;i djiir-aa tnvy oaaid anwir DVllf. w.ad yn IItll1'l:" hvn,— Jjaudiig amcidiol ddwni; DiljLWt;y dial fyn, Kel) Ie £ '■ A hob law ifwm 0 fy If aw, n'i foe.I fy niwo 11—o fowa Y ftit'i! fy l o chw-Twodii; Arswyd.;i! < rfyniaf hodd Dy r3g?raf drug'irodd. DyrEX>. I
DYODDEFIADAU'H ARDD. I
DYODDEFIADAU'H ARDD. I Ef ci H :.n vn fu vno,—yn yr hwyr, Ar y -how, 'n oonlinio; Ar gilol awr crwolwyd o Dan wia'.on Duw'n wylo. Y gwir n lo yn gwiiirm—alarxs Deljrai oi fuwldon: o wvd 1 y bra-i a chlcdd britii,—" Y Di- ddrwg" 'Hedai o'r golwg i dori'i galon! Cr.rxAXYDD. I
PBGFIAD Y PtOi'F'rt'YD TAXLLYD.
PBGFIAD Y PtOi'F'rt'YD TAXLLYD. Tan v p-cn coi^io :arw, I welli blino'n c> i-'o byw Diwrnod du yw'i diwmod hwnw Wedi colli dvn Dllw' Tan ei matur,?(-Ii d1{')(1d, North oi ysbr\-d wi?di ff,)i,- Ei olygon ara y }¡.,d,lr,)(], Tua'r adaear wo li troi Mae yn gryfa h ar bfn Cannol Ar ei ddoulin gyda'i Dduw; Profiad nowydd, tanllyd, uchol, Cadarn fl'ydd, ac ysbryd byw Nerth y woddi wr«;sog1»oi:o'n Tynu tan o'r nef ei hun- Losgai'r coed a'r uberth yn"— Ysai anglirediniaeth dyn! Cyfareh eto pan yn croesi Yr Iorddonon tua tiirof*; Taro'r dyir jtdd nes ei LolUi Gyda'i f:mtcll a wn"i cf: Cerdded gyda cham diwyrj, Fe pe na un Afon yuo 'ii liifj i'w nvystro, I Ar ei ffordd i'w .vlad oi hun. Oryfach eto pan dros yiuyl Yr hen gerbyd tanllyd mawr— Ar ei daith yu mro y cymyl— Teifl oi olwg draw i lawr Ac i'w gyfaiJl 11 wm yn taflu'r Far:t"li holltai'r fi'rwd yn ddwy, Teinila'n awr y gall wnoyd hebddi Hi-am dragwyddoldeb mwy WAtcr.v Wy.
ENGLYN
ENGLYN A fydryddais ar ol diir.len » n-lyn fy hen gyfaill, Ieutn Ionawr, yn y Otned! yr i,-yti,noo ddiweddtf- O! wya mae Mra Ioviiiwr f t J Ond Natur ddaw'n lasivav/ Ail w;na haul MS'ynwHwr, A n fill. I' Uau fiwi. to-, s, i >s a. MF.NAX.AII. j
AR DRAWS C If FAS Din AFFRICA.1
AR DRAWS C If FAS Din AFFRICA. 1 Oin Mr William (Irittith ((iy"t 0 xv. Buom ni saith niwrnod yn croo* v tvi- ng-ain milldir hyn, a phob nos yn cyfarf;«l rhy wlx>th w'u gilydd a barai fywiogrwydd yn y gwersyll, Yr ail ddiwrnod wodi croosi yr afon, daeth nogosvdd atom oddiwrth y thai ncth o'ii blaen, yn orfyn ar i ni frysio, gan ou bod yu ughan >l ffau llewod, pa l'ai oovld yn yinosod arnynt bub nos. Dallasom hwy y diwrnod wod'yn, ac or fod y bwyst- filo I hyn yn rhodio o aingylch bob nos, ni ddarfu iddynt gyffwrdd ag un o'r anifeiliaid (HMtil gonyf fi. Lladdwyd jiodwar ych un noson yn y lintai fiaon;if, un umll noson w(d'yn, ite ymosodwyd ar ariuy w y nosweith- iau lilj-no'. Yr ppdd fel pe ha: Rhttgluniaeth yn gofaltt 1\\11 dtino-ii ni yn noillduol, ond yr ootid hvn vn cin ?fr.—-)?' ein bod yn fwy gofaluii n:r un o'r UeiH. Pan yn gwersylln ¡ am y nos gofalom wnoyd hyny awr CYIl mlu-hlud haul, a phoh aiusor yn y coed, fel y galleiu gaol dig-un ohonvnt i wnoyd aniddi- ffynfa. Mor grntod it- y byddem yn sofyll yr oo id un adran yn tori coed i wnoyd sr.trftn—amddiffynfa, tt'r rlum nrall yu tori coed at danwydd. Rhoddid y wagoni fel ago i fifurtio auiddiffmiad un ochr, a'r llall ar draws, fel y galfai y mulod fod yn y canol; yu lhedog yinlaen o hyny byddai y snire,ii un oclir ac o amgyloh y pen blaou, tra tin mawr trwy y nos yn amgylohu yr ochr arzill ac o'r tu ol, a ninait O'r oehr i UIWlI i'r tin- wydd yn gorwedd, gydii'n llawdrylliau wrth rtiu hoohrau yn burod. Byddai un dyn yn oi dro yn gwylio, tra y Ileill a allont gysgu yn gwneyd hyny. C!yworn* rtiad not a hir yn awr w eilwaitli. a swn tivli.wl rhywheth yn oerdded o:iiugyloh trwy gwellt. Hffy d, gwelem ddau. neu woithiau fwy, o b'tlisu fel peleni t >n JI1 disgleirio yn y tywyllweh, seu, feallai, yn del-yoach i sar yn y ffurfafon; a gwyddom fod breuin y fan yn cin gwylio, outt ei fod ofn nientro i lowyroh y tun oedJ o'u deutu. ac ai ymaith we»l'yn i fftirniadu cin cyfeiliion yn rhanau ereill y goedwig. Pan ruai, nou y gwnai yniosod- i:1ll ar rai ohonynt, byddai y ddaear yn crymu fel deilen, nou, o'r hyn lleiaf, toimloiu hi felly, a gyrai frttiv i galou pob un yn y lie. Mae gweled y llew )%'i sr]ywed yn rhuo yn yr arddangosfoydd sydd yn crwydro y wlad gartref, yn both sydd ddigon an- nyiuunol, er ei fod yn gloodig rhwng b irau hinyrm; ond pan y gwelweli ac y clywch of yn rhydd yn y goeilwig ac yn disgwyl iddo ruthro arnoch a'ch darni >, y sefyllfa yn bur wahanol, a'r toiuiladau yn ddigon anhawdd i'w dosgrifio. Croesasom y lie hwn i)odair gwaith ar ol hyn, a] daothoin i gyffyrddiad uuwaitlt yn rhagor a brenhin y goedwig, tua'r un adog ag yr oodd Churohill yn myn'd trwodd. Un tro rhuthrodd llowci i gi m iwr oedd gyda nii. a chydag un pawenaid tatlodd ef latlioni o'r ffordd, a chlwvfwyd of yn enbyd, ond gwellhiiodd cyn pon hir. Ond or fod y llowos hon wedi rhuthro o dwnipnth wrtli fy ymyl, a ffymigo gvda'r ci, ni chyjiygiodd yniosod ariiiif, ond aoth yn ol i'w gorweddle yn dttwe-I it distwr. Cawsom gryn ymladdfa a thri ohonynt un dydd, a chryn dipyn o hwyl hofyd er mor beryghis oedd, ond mae, f,r ngofod yn rhy brin i adrodd y eyfryw yn awr, to allni y caf amscr oto, lyw dro, i roi wrth ou gilydd hanos yr ymladdfeydd a'r diangfoydd a gawsom o dro i dro. Wodi croesi y lie peryglus hwn yr oeddym erbyn hyn yn bur awyddus i gyrhaedd pon ein siwru ii, a phrysurasom orou galloiu, a daotliom i mown i'r Fort bed war mi* i'r diwrnod y cychwynasoin o Kimljorloy. Ystyrid y gwaith y dyddiau hyny yn qinri; ond y mao yr un pollder erbyn hyn yn cael ei wnevd, gyda wageni ysgafn ag asjrnod mown haner yr ainser. Tr ooddym erbyn hyn wedi cvrhuodd pon oin siwinai, oyn bell..d ag yr oodd a fyno teithio hyd y ffordd, ond nid oedd ein gwaith, a'n llafur, a'r pwrpss y daothoin nior bell ond i ddochreu, a chymerasoiu yehydig ddy Idiau oscibilinti hoi ein moddwl at ci gilydd. Yr oc Idyin yn caol oin hamgrlchu o bob tu, a gwlad, nou wledydd, yn mesnr rhai milo dd o filltiroedd ysj^war, hollol ddieithr i bawb, yn llawn o drigolion a dybid eu bod yn beddy<:ho1, ac yn llawn, yn ol dychmygion y uiwyafrif, o'r aur gworthf.awr a thomtiol hwnw a fu ddigon cryf i'm dnu yr holl ganoedd o filltiioo Id yma trwy gymaint 0 holbulon. ac oodd ot j yn ddigon gwynol, cryf, a dylunw.idol, i'n anial hyn, i ganol bwvstfilod rlicibns, ii phor- yglon o bob m::th, i goisio caol allau ei Ylll- guddlo, ac i'w ddwy p. i'n coffrati. Fa alhii rhyw dro oto y caf ddwoyd wrthych rvw gymaint o'r hanes, both gostiodd. fath lafur, a pha faint o helbulou a phoryglon y buom ynddvnt o dio i dro wi '.h rodog ar ol yr eilun hwn ag y niae pawb mor boff o 11;1- ostwng o'i flacn, ond mor ycliydigyndorbyn o'i ftafrau.
IYn AllCHDDIACON A'R MWG.
Yn AllCHDDIACON A'R MWG. laith Crcf o'r Pwipuil. Ar ei bregeth yn Eg-lwys y Plwyf yn SheHbld, nos Sabboth, cyfeiriodd yr Hy- barch Arcluldiacon Bhwjkeny at y t.iwch afiachus a orchuddiai y drof yn ystod yr wythnos a aeth hcibio. Dywedai:—Nid oes IIIcl yr Hollwybodol ei bunan yn gwybod fuint. rnae y tiigolion oorld yn byw i lawr yn y drof yn ystod yr wytlmos a aoth heibio wodi ddioddef oddiwrth yr awyr afiach oedd yn rhaid iddynt ei anadlu. Yr oedd ef yn sier fod milocdd o wvr, pjwragodd, a jdihint w, ii dioldef tuhwut i ddirnwlueth neb oddi- wrth y tarth a'r IllW" gwonwynig oedd yn gorlonwi y drof. Yr oedd yr h"n a'r canol oed, yr ieuanc, a'r claf ar farw yn gorfod yiubooni dait ci gyfyngder gorlethol. MOTO rhai parthan'o'r dref, yr oedd yr un peth a olieisio byw mown simneu, nos broa a mygu, a'r toinilad yn onnioddofol. Yr oedd yn ddigon tlrwg ar y rh"i '.odd yn gorfod bod yn y drof yn ystoù. y dydJ. ond both am y creaduriaid hyny oodd yn gorfod anadlu y gymysgedd hrintus rldyrld II U')8 Nid oedd yr un oysur iddynt hwy glywcd fod yr haul yn tywynl1 yn ddisglair ar y bryniau oedd yu amgylchu'r dref, ac y gellid yno weled y wybron loow. Dywedid wrthynt yn barhaus y geUid aymud ymaith yr ellyll poonus hwn, ond pa bryd yr oodd hyny i gymoryd lie 'l Pahaui na wneid ymdrech unol ac egniol ar unwaith i'w ddiddytuu cyn belled ag oedd bosibl Yr oedd pob math o wolliantau yn myned yn mlaen yn y drof. Yr oedd ttdeil- adau arddorchog yn cael eu cyfodi, a dogau o filoodd o bunau yri c tol ou gwario tuagat wella cyH .vr y trigolion. Yr oedd hyny yn iawn. Ac et,) yr oedd y gwolliant lu'.vyat' a'igonrh<idii)l hob ei gyifwrdd. Ni dùy- munai ef daflu y b"i ar yr awdurdodan fod cyn lloied wodi ei wnoyd yn y cyfeiiiad hwn, ond 1)-r oedd 3-n grouloiiuob angliristionogol ynddynt os na wnoid pub ymdrech i syinu-I ymaith y fiHùd-beth hwn oedd yn blino'r trig lion, ae yn ouwedig y tloiliou.
AHAETiUVH 0 (jrKRKDUilOX AH…
AHAETiUVH 0 (jrKRKDUilOX AH (lOLii Kr pob ymchwil a wmed hyd pi hyn, y inao Mr Daniel Davje, o Boncraig, ger Aberteifi, yr hwn syd 1 ar goll cr's dros dair WythUOR beHach, lo b .'i ddarganfod. Tybir, os ydyw y gred ei ?od wodi boddi ei hun yn ywir, fod ei gorph yn yr Afon Taiii, g?n na fn di?on o d Iwfr yu yr afon ar y pryd hwn i'w gludo i'r mor.
Advertising
MARK THIS! It i. not wbat we read but >rh*t wo temember th it makes us wise th^'e- oro remembir to ask your grJCer for" Blue; .rws fait e 3>'uch0ug, a? its per lb. (take DO subs'itate). Blue Cro." ii tie cluuipion f 'lu"I!ty. 'S'ld only iri loid packets by ,r(jec irz) everywhere. Other qualities of Blue, Jroaa Te»s sild at li 19.1 and 2* 4i per lb. j
I Y Curad a Mr Mathews.
I Y Curad a Mr Mathews. Buasai y woddi hono j-n briodol iawn i'r Parch T. C. Phillips, cumd o Gaerdydd, a l?vjiy gweiuidog gyda'r Trofuyddion Calfuuùùd Rlnf! gosod dilor Ar gytur fy iigwenmu." Ychydig o ddyddiau cyn i'r diweddar Barch Edwiinl Mathews hiiiit) 3,11 yr nngau aoth y curiul hwn i dalu ymwoliad ag ef. Ar ol yr ymweliad hwnw, cyhooildwyd gall Mr Pliillips fod Mr Mathews "o\1i IIgor ei fyll- wos iddo ef fol "Tad Gyffesydd," gan ddweyd wrtho oi fod yn teimlo anwyliieb mawr at yr Eglwys Sefydlodig, a phe can- iateid iddo gaol ail-ddochreu oi yrfa ar y ddao..r mai ynniynwes y Sefydliad Gwliidol y buasai yn treulio ei ow. Dyna dystiol- aotli v curad. Ond, yn unffodus id I J d, yr oedd Mrs Mathews yn bresenol yu ystod yr ymddi ldan, ac y 11110 wedi ysgrifeii,i ilythyr cryf yu tystio nad oes yr un gair II v, aion- edd yn adroddiad Mr Phillips. Dywel yn mhelhich fod y curad wrth ymadael wedi rhoddi cusan ar dalecu Mr Matliews, ac erbyn hyn ei bod yn gorfod odryeh ar y cusan hwnw fel cusan bradwr. Ynmhollach tystia foo ci liiinwyl briod yn Fethodist o'r Mothodistiaid. Both yn enw pob rhoswm sydd wodi dis- gyn ar wyr y gwisgoodd gwynion ? Y niaent o r osgob i lawr hyd at y curedyn lleiaf fel pe yn ymhyfrydu mown haeriiidau disail.
I Mr _Mathews a'r Eglwys-
I Mr Mathews a'r Eglwys- Gan fy mod gyda'r mater hwn y mao un amgylchiad nodedig yn dyfod i'm cof "g sydd" yu dangos both oedd barn yr hen wron o'r Eweuui am y Sefydliad Gwladol. Rai blynyddoedd yn ol diarddelwyd pre- gethwr i>oblogaidd a galluog am beehotllU gwaradwyddus. Yn mhen amser ceisiai rhai o i gyfoillion oi adferu i'r woinidogaoth, a buwyd yn dadleu hyny luown Cyfarfod Misol. Fe gofir byth gan y rhai oedd yn bresenol am araeth Mr Mathews, a llanwyd cet'nogwyr y gwr dan sylw a chy wilvdd am ddiin'od Ühlyut gymaint a son am ei adferu. Yii lulieu ychdig wythnosau yr o(-Il yn gwidgo y wenwisg, a Uawenychai holl wersyll yr Eglwyswyr ohorwydd fod y f ith bregothwr wedi dyfod i'wplith. Pan glyw- odd Mr Mathe" am hyn, dyma ei cirillU Wel, maoeglwy8 sydd yu ymfalcliio mewn derbyn dynion o'r fath i weini iddi mewn petliau sanctaidd yn profi ar unwaith fod oi dinystr ger Haw. Erbyn hyn y mao yr Hen Eglwys wedi luynod yn domen i ddor- byn ysgarthion a phob ysgerbwd drewedig."
ILlyfr Newydd.
I Llyfr Newydd. Y ilwyddyn hon ymddengys llyfr sy,ld yn sier o aniarwoli ei awdwr. Hysbysir mai ar y dydd cyntaf o Fawrth y daw ulbn; old tybia rhai y dylid ar bob cyfrif ei gadw am lis yn hwy,gan y gweddai yn well ei gyhoeddi ar y dydd cyntaf o Ebriil. Kid wyf wedi md rhyddid i roddi rhyw lawer o'r inauyl- ion, oml gallaf ddweyd hyn, 1-i rhyw datliad i fyny o chwerwedd 8ydd wedi bod yn crynhoi am gryn amscr yw y Hyfr. Mae yr awdwr yn Gymro. ao er's tua cliwe' blynedd y lime wedi bod yn sofyll uwehben y llyu yn adog yr etholiadau gan ddisgwyl i rywun oi fwrw i fown er mwyn iddo gael A.S. ar ol ei onw. Y gwir am dani, y inao yn haeddu y ddwy lythyren yua, ti- un o honynt wedi ei dyblu yn y brgon. Cynwys y llyfr fydd bywjjraphiad o'r holl uelodiiu Cymroig. Y mae gan yr awdwr glorian fechan, ac yn ei dro ca pob aelod 01 daflu iddi, ac er s) ndod, un o honynt yn unig sydd yn ei bwysau. Mae yr oll o'r lloill yn brin; io, yn brin iawn. Y gwr sydd yn ddigon o bwysan yw W. B. R. Trinir rhai o'r aelodau yn arw iawn. Er engraipht, dyma fel yr ysgrifena am aelod ag y mae hyd yn nod y Toriaid diragfam yn ei gydnabod fol gwr o allu, o fam, ae o gydwybodolrwydd diumheuol. Meddai gwr y bilr. ici oes ganddo allu, moor. na brwdfrydedd." Ychwaneg eto un o'r dyddiau nosaf.
:Y Uystadlcuaeth Fawr. I
Y Uystadlcuaeth Fawr. Beth a wncir yu son am yr Eisteddfod Genodlaethol u'r ?<W<- Shuivs fel l!cucJù i ymgeiswyr am anrhydedd a gwobr i ddyfod )'11 mlacn Cystadleuaeth fwyaf, ie, mwyaf mcwn rhif a mwyaf mown egni yw y gystad1cuacth am Fywioliiioth Do:gel1an, yr hou sydd wedi myned yn wa?. Ie, am Fyw- ioliaeth, cofier! Nid y gwaith, ond y Degwm Gan fol y fywioliiioth ynllaw yr Arglwydd Ganghellydd, nid yw mor hawdd cadw y wires o'r golwg a phe yn llaw yr Esgob. Mao y air,, yn debyg i ii'ire* rhctrir Ihjht Dolgollau, uwehben, Y mae rhif y cystadleuwyr am Fywioliaeth Dol- gollau yn DrHU a A N'T AC US AR DlHW. Ac 0: yr yiuorchost sydd am dalli: Ysgrifenir canoedd lawer o lythyrau Yn wir, y mao un aelod Seneddol, a hwnw y Radical penaf vn Nghymru, we ll Jdorbyn eisoes gant suith dry a naw o lythyrau oddiwrth yr ymgeis- wyr a'ti cyfoillion. Ai nid yw poth fel hyn yn warthus? Am gynulloidfa Dolgolliiu, nid oes ganddynt hwy, druain, yr un llais 3-n y niator. A thebyg mai nid y progethwr na'r dyn gorou ddewisir, ond yr hwn sydd ganddo fwyaf o ddylanwad.
IY Ddau Gefnder.
I Y Ddau Gefnder. Rai blynyddoedd yn ol aoth dau gefnder yr un adeg i Rydychen. Yr oedd y ddau yn Gynxry trwyadl, ac yn Ymnoillduwyr i'r oarn. Yn wir yr ocdd un ohonynt yn gy- maint Ymnoillduwr, fel y mothwyd yu lan a'i bor3wadio i fyned gymaint ag unwuitli, yn ystod ei arosiad yn Hhydychain, i wasanaeth yr Eglwys Sofydledig. Yr oedd y cefnder arall dipyn yn oangach ei synndttu; tybiai oi fod yn bosibl addoli y gwir Dduw hyi yn nod inewn sefydliad gwlailol. Dychwelodd y ddau gefnder i Gymru, ac yn fuan iawn cafodd un ohonynt droedigaeth mor sydyn a thrwyadl a Saul o Tarsus. Rhoddwycl clai wrth oi lygaid; gelwir y cbi góm rai yn gol- den ointment. Yr oodd yr effaith yn wyrth- iol; cafodd oi olwg. Gwelodd fud ei holl fywyd blaenorol yn un camgymeriad mawr. Ffarwelio id a'r capel ac ag Ymneillduaeth, a daeth yn golofn gref yn yr Eglwys yr oedd yn teimlo y fath atgusl"ld tuag ati. Am y cefnder arall y mae ef yn dal yr un fath cto. Cred fol o'r blaen a gwoithredayn ol y gred- iniaoth lioii-o.
Yn cisian, yu eisiau-
Yn cisian, yu eisiau- Dymunaf arnoch roddiyr hysbysia l hwn i fewn; a chan fod yr actios yn un (la, dymun- af na ddaw bill am yr hysbyseb — Yn eisiau, ymgeiswyr ülcbol (lios dair o siroodd yn y Gogledd. Rhaid i'r ymgeis- wyrfod yn tfermw/r, yn Yninoillduwyr (f), ac liefy i yn gallu siarud Cymraeg. O'r ochr arall, c ,nt hwy dil da am eu llafur. Yn ychwanogol at eu holl gostau mewn hotels, &o., cant drafaelio yn y first-class am dair wythnos adog yr otholiad. Heblaw hyhy. os daw y tafamwyr aUM yn ddL, c?nt bum' punt yn y dydd am dair wyth- nos. Am hysbysrwydd pcllach ymofynor ng ysgrifenyd lion y blaid yn y gwitliatiol sitoe id.
I PA LE Y 3IAE11 KEFOEDD?
I PA LE Y 3IAE11 KEFOEDD? Mown erthygl yn y Q tivrr y mao Dr Thain Davidson yn ymdrin a'r owesthyn, "Pllle y ru:M,'r n,)folJdù" iic yn ei ateb i'w foddlonrwydd ei hun. Gwyddom yueithaf da," moddai, mai polen ydyw, y ddaoar, tie nid ydyw y ncfoedd, yn ystyr boblogaidd y gair, yn fwy uwchbon nag ydyw odditanodd neu o'i hamgyloh. Bydd y rh:m hono yn yr ehangdor ag sydd y fynyd hon uwch oin penau yn mlion douddeng awr yn union dan oin traod. Fel y mae oin daear gron yn troi ar ei hechnl, ao yn yindreiglo ar ei chylclulro, y mao poh pwynt o'r ffurfafon ag y gall y llygiid droi ato yn oi dro yr hyn a alwn ni yn n -foodd; no yr oedd y cyfeiria(1a gymerodd corpli ysbrydol Crist ar ddydd ei es^yniad o fynydd yr Olewydd o angi^nrlu'idrwydd yn dihYllllac yr ttwr a'r mynyd o'r dydd, ac ar sefyllfa oill planed ar ci chylchdro. Yr wyf ti yn tybio, ptin oodd yr Apostol Paul yn mynogi fod Crist wodi csgyn i fyny yn mhell uwolilaw yr holl nofoold, ti fod yu Uofaru am ororau pell draw a thuhwnt i'n liawyr- ylell ni; a phan yr ydym fol hyn wedi ein awyn wynob yn wyneb a'r owostiwn, nid 008 dybiwn i ddiin anuiliriodoldeb mown gofyn: I bit fyd nou blaned neu soren yr aeth corph gweledig Crist ar oi awyrol daith. Yr oedd ci ddisgyblion yn ei welod nes i gwmwl ci ddorbyn of allan u'u golwg hwynt. Y inita gwyddoniaeth, drwy y wybodaoth a ddyry i ni o'r Nefoodd seronog, wodi angorddol i y cywroingarwoh a'r dyryswch a borthyn i'r cwegtiwn. Gwyddoiu fod y ddaoar, a'i chwaor-blanodau yn troi o amgylch yr haul; gwyddom oddi- wrth oangderoi chylchdro, Gill bod heddyiv 1^0,000,000 o filldiroedd o bellder oddiwrth y pwynt yn y gwaglo yr ooddym ynddo chwo mis yn ol; gwyddom foil y ser (Iii-iftxli a frith;int y NefotSd yn aruthrol boll oddi- wrth ein cyfuudraeth houlog ui, ac mown gwirionedd yn lioiilia-i ou hunain, a phlan- edau tywyll o bosibl yn troi o'u liamgylch, ag un ochr iddynt yn dorbyn o'u golouni; a gwyddom hofyd, er mai ser S'-fydlog yn ol pob ymddangosiad ydyw y ser hyn, fod ganddynt symudiadau rhoolaidd, cr fod y syinudiadau hyny, o herwydd oil pellder mawr, i ni bron yn anweledig. Yn awr, y uiao genyin sail resymol i gredu oddiar ym- chwiliadau astronomyddol, fod gan yr holl heuliau hyn ryw gallolbwynt oy-ffrediuol- mown geiriau eraill, eu bod oil yn symud mown rheol a thmfn oruchul o amgylch rhyw un pwynt neillduol, ac yn caol eu rhwyiuo wrtho gan y gadwen rymug no anweledig o atyniad dysgyrohol. Ymddengys fod y pegwn canolbwyntiol hwmw o fown i gyloh cydser "y saith soren" nou y Pleiades, y eyfoirir atynt yn Uyfr Job, pan y mae yr Hollalluog yn annorch y patriarch o'r cor- wynt, gan ddywodyd, A rwymi di hyfrydwch Pleiades r' Oi until ydyw y gair Inc ymyl y ddalen, geiryn Araviitt-g yn arwyddo pegwn olwyn; gan hyny cyfanswm y cwestiwn ydyw hyn, A elli di ddal hyfrydwch y dysgyrehiant holl-rwymus hwnw sydd yu tarddu allan o ganol-bwynt Pleiades fol o echel olwyn, tie yu dal yr holl heuliau aruthrol gan eu dirwyn mown trefzi cruchcl o'i amgylch ?' A'i rhyw ddimttd- ?;th ormodol it?? anforthol ydyw moddwl oi bod yn bosibl mai y cyloh grymns hwnw yn Uimuh, y byd canolog hwnw yn Pleiades, pcgwn yr holl gyfundraoth seronog, ydyw prcswylfa noillduol y Johofa, prif ddinas y gro:idigiicth,aphalasBrenhin y Bronhinoedd: Y mae'n ddiddadl y bydd i anhawsderau gyfodi yn erbyn y syniiid hwn o'r eiddof am leoliad y Xofoedd ond digon yw dywedyd na elli'l awgrymu yr un deongliad o'r dyrys- bwnc na chyforfydd it rliyw wrtnwynebiad."
Advertising
AT BAWB r PERTHYN IDDYNT WYBOD. X20 0 WOBR! GWOBj; 0 OGAIN PU.NT!! YX GYMAIXT hoJ woJi oin liysbyRa fod rhyw hrôoll lieu foHrsonuu die^wytidor YII dili- weddav we li boi yu cyuy^' ar worth L.: YII eyiuiioU QUllH lll1'£:m'j her, Iod u'u gwauiitliuriail ni, a pnau ofyiiid iddynt uia QUISIXE lU'ri'KlW <rILi"M EVAS, wodi coisio twyllo y prynwyr trwy irthio aruynt rliyw ddrtrpariaotli avail, WlOddir y wok uchod i'r noh a ryJ, i ni y cvO. ryw hysbysrwydd ag "n g!?)1,?o?, i euogbfoii, ?.rhy, un mewn n^hus o ofelvchiad, neii rodJi ;Í.l:u aiûe= otIlli.tlOU rodJi RHYBUDD. Dym;;nwa hefyd rybuidlo y oylioold i fod nr cu g'.Tylialwrin^th, no etlrych fod yr enw UVILYAE EVAN'3' QTXH BITTKKS ar hob potoi a laboU Er (lioptlwo jK.'llufh mae Stllmp v Llywodraoth ar b"b potm, r e,?,v G,,ily. E,.?i,, F. C S ît;,b, b;:lt: Y,? iig ;:l:'fol¡d Ilea ùd>l1\"are,liu<l o'r hwn oyd,I,Y1l FFUGIAD (Forgery), Arwyldwyd: QmjnyK BrrrEai "L\UHj<lJr (JOMI-AXR (Limited), LiAxELLY. TYSTIOLAETH BWYSIG ODDIWRTH Y PRIF FASNACHWYR CYPAN- AVERTHOL. Yr ydyin wodi masuachu cryn lawer cr y flwy.lc!. n 1874, uimvn meddiglyii a elldr QUINIXK lilTTEIlS GWILnI EVANI, ac yr ydym yn yotyrid fod y titl QUININE BITTERS ya gyfuwn vn oiddo arh.mig i Alr r,ins, ac led y geiriau hyn yn anwahanadwy yylltíedi S'i enw ?f, ??'r me ydyg y,? i, ,?o? Uoruclmyhvyr Ciifunwerthol yn Llnn- tlain:— W. Suttm & Co., 10, Bow Church Yrd, J. No'.vbery & Sous, 4, Kin^ Edward street, E.C. W. Edwards &- S.i?, 1 ;,i, Queen Vi,-tir?a street. Evans, Losoher, & Webb, ()O, Bartholomew Close, Barchy & Sous, Limited, 9 j, Furringdon street. Barruii, Squire, & Co., 1 to 7, Bush Lane. May Roberts k Co., D, Moor LIUle, RtJ. Harou (rÚro Francis, f), (Joleman street, E.G. (ioruchinylivyr Cyfmwerthol yn Liver- }iuul Evans, Son & Co., Hunover street. David Joues b: >_ o lied Cross street. Morris A: Jones, SirThorans' Buildings. ltobor'. J. Elliott A; Co., (!:), Church street, 1'. ilartin A: Co., 4, Quadrant.
[No title]
) I Rhaid i DJnccs Edinburgh fyw yn Rwsia am dri mis o bob blwyddyn, nou ynto cyll y rlian fwyaf o'r arian a ganiateir iddi gan loi thad, y Czar. Y mao ei gwr hefyd, I fel etifedd Duciaoth Coburg, yn cymeryd ei gartref yno am beth amser bob t blwyddyn. <
EFENGYL PEDR.
EFENGYL PEDR. Ychyllig flynyddoodd yn ol yr oedl Mr Bonriant, aelod o'r Mission Archeologique Ffrougig yu Cairo, yn agor beddrod canol- oes:iidd mown llo o'r enw Aklnnin, a chan- fyddodd yno ddwy ysgrif Roogaidd. Cyirifydd Parod oodd un ohonynt, wodi ei ysgrifonu ar p,t,yr,Y; cwI-jc byohan 00 ld y llitll, 33 o dudalonau, yn cynwys ryw later crefyddol. Anfonwyd of i'r Pro- tt>swr Harnauk, iluwinydd dysgeilig yn liorlin, yr hwn a'i liadwaenodd fol yr Efengyl a hriodolill gan Eusebius, Origon, a Sorapion, i'r Apostol Podr. Tybid gan bawb fod yr Efongyl hon wodi oi cliolli yn anadforadwy. Mae eynwys y llawysgrif yn ni sldu ar ddyddordeb mawr, gan ei fod yn son Iml farwolaeth ac adgyfodiad ein Gwaredwr. Wolo rydd-gyfioithiad ohoni: dichon y bydd i rai o'n hysgolheigiou Groegaidd roddi i ni maes o la- gylieithiad itinvy cywir. Ond o'r Iuddewon ni olohodd nob oi ddwy- law, na Ylwi-o(l, iitt'r tltl U'i f;Lrtiwyi,. Apliau oe Idynt ar fodr ymolchi, Pilat a safodd i fYllY; a'r Bronin Horod a roddoud orchymyn i tlllul yr Arglwydd, gan ddywodyd wrthynt (sof wrth y milwyr), Yr hyn a oi chymynais i chwi ci wnouthur iddo of, hyny gwneweh." Ond yr oodd Josoph yno, cyfaili Pilat 11 r Arglwydd; a phan glywodil y byddai iddynt oi groeshoelio Ef, efe a aeth at Piht, ac a ofynodd gorph yr Arglwydd i'w glad,lu, A Phiht a atifonoild at Herod, au a ofyn- odd am gorph yr Iosu, a Herod a ddywed- odd, "Frawd Pilat, po na ofynasai nob Ef, fo'i claddesid gonym ni." [-] Canys y mae y Sabbath YII ago; oblogid y iniw yn ysgnf- onedig yn y gyfraith na fachludo'r haul tir borson marw [-] cyn y dydd oyntaf o'r bars, (,royw -Ilyiy yw, o'u glTyl hwy. Ond hwy a gymeru-sant yr Arglwydd, gan oi gernodio fol y rhedont, gan d lywedyd, G.wlowch i ni lusgo Mid) Duw yn awr pan y mae gonym awdurdod dru.sto a rhoddasant am dano fantell borphor, a ^osodasant Ef i oistedd ar y frawdle, gan ddywcdyu, Bitriii). yn gyfi:Lwli, 0 Frelliu Isr.wl ac un ohonynt a ddygodd goron ddraiu, ac a'i gosododd ar ten yr Arglwydd; ereill, hefyd, yn sofyll yn ymyl, a bouras- ant yn ei wynob, ac ereill a'i carnodiasant; ereill a'i curasant a -ll'yn. a rhiiia'i ttlaugoll- asant, gan ddywodyd, Fel liyn y gwnaeth- om anrhydodd i Fab Duw." A dygiisiint ddau ddrwg-weithrcdwr, a chrooshooliasant yr Arglwydd rhyngddynt; ond efe a fu yn fml, fol po na theimlai ofid a phan ,,oilitsazit i fyny y groes, hwy a ysgrifonasant arrii,, HNvn yw Bronin Israel." A gosodasant ei dilillad o'i flacn, ac a u rhanasant, giin fwrw coolbron. Oud un o'r drwg-wcithredwyr a'u cerydd- odd, gan ddywodyd, "Dioddafasom ni hyn oblogid y gweithrodoodd drygionus a wDltiJthom; ond y Dyll hwn, yr hwn a wnaod yn Iachawdwr dynolryw, pa ddnvg a Wllucth efe i chwi ?" A'u digllontnld a gyneitoddyn ei erbyn, no a orohymynasant n:i thorid ei esgeiriau, fol y byddai farw mown poouau. A lianor dydd oodd hi, a thywyllwch a orcbuddiodd yr oil o Jadoa, a hry a lauwyd A phrydor, ac a ofn;isunt ddarfod i'r haul ( fnohludo tm yr oedd of eto'n fyw canys y mae yn ysgrifenodig ganddynt na fachludo'r haul ar borson marw. Ae un o honynt a ddywedodd, Rlioddwch iddo wormod a finegr i'w yfecl;" a hwy a'u cyiuysgasant, ac a'u rhoisant iddo i'w yfed. A hITY a gyflawnasant bobjwth ac a gwbl- hasant y pechodunltr eu pen ou hunain; ond llawer a aothant o gwmpas gyda fllam- dorchau, gan dybio mai n« ydoedd, ao a syrthiasant i lawr. A'r Arglwydd a lefodd a lief uchol, gan ddywodyd, Fy north, fy north, ti a'm gadewaist. I" An wodi iddo ddywedyd hyn, efe a gymerwyd i fyny, A'r un awr, lien Teml Jerusalem a rwyg- wyd, a hwy a dynasant, yr hoclion o ddwy- law yr Arglwydd, ao a'i rhoisant i orwedd ar y ddaear, a'r holl dilaear a grynodd. Ac ofn mawr a ddaeth arnynt. Yna yr haul a lewyrehodd (dracliefn). A'r nawfed awr oc:1d hi: ond yr Iuddowon a lawonychasant., ac a roislmt ei gorph ef i Josoph i'w gladdu, oblogid efe a welsai yr holl ddaioni a wnaothai ofo. Gan hyny efe a gymerodd yr Arglwydd ao a'i golohodd, ac a'i dygodd i'w ardd ei hun, a olwid Gardd ?.ph. Yna yr Iuddowon, a'r lwuuriaid, a'r offeiri.iid a wclsant y rlrwg a ddygnsant arnynt ou hunain, a dochrouasant guro eu (lwyfron, a dywedyd, Gwao ein peehodau, y mao y fanl vnagos, a chwymp Jerusalem." OmllJJyfi a alorais gyda'm cymdeithion, :t'n calonau WtJrli eu trywauu ni a yiugudd- iasom, oblogid ic'J1 ceisid ganddynt fol drwg-I weithredwyr, ac fel rhai ddoisyfent losgi y Doml. Oblogid hyn oil ni a yniprydiasom ae a idarasom, gan wylo nos a dydd hyd y Sabbath. Ond yr ysgrifenyddion a'r Pharisoaid a'r honuriaid a ymgynullasant yn nghyd, a phan glywsnnt fod yr holl bobl yn murmur ac yn euro oil dwyfron, gan ddywodyd, Os bit yr arwyddion ncrthol hyn ohorwydd ei farwolaeth Ef, gwolwch mor gyfiawn oedd y llyn hwn." Yna yr honuriaid aofnasant, ac a (Iditetli- ILllt. at Pilat, gan orfyn arno a dywedyd, .1 Dyro i ni fi'wyr, fol y gwyliom ci fedd 'Ill dri diwrnod, fol n.a ddol ei ddisgybfton a'i ddwyn ymaith, a chrodu o'r bobl iddo gyfodi oddiwrth y mcirw, a gwneyd i niddrygioni." ) YIHL Pilat a roddodd iddynt y cauwriad Potronius, gyda milwyr, i wylio y hetld; a'r ysgrifenyddion a'r honuriaid a ddaethaut gyda hwy at y bedd; a chyda'r canwriad | a'r milwyr hwy a gyfodasmt gareg fawr, a hwyut oil -y,la' gilydd, y rhai oedd yno, a'i dodasiint ar ddrws y b",1. ac 1, i seliasant a saith 0 selittil; lIe werli iddynt osod'i fyny babell, hwy a wyliasant y bodd. Ond yn Îonm, pan wawriodd y Sabbotli, y bobl a ddaethant o Jerusalem a'r wlad o amgylch i weleil y bodd seliedig ond yn y nos, a ddybonodd yn ngw.awri.id Dydd yr Arglwydd, tra yr oedd y milwyr yn gwylio bob yn ddan a dau, llof fawr a lefodd yn y nefoodd, a hwy a wclsant y net' yn agoryd, a (IIIU wr yn disgyn oddiyno mown disgleirileb claor, lie yn ncshau at y bodd. A'r gareg hono a osodnsid ar y drws a symudodd ohoni ei hxn i ffwrdil o'r noilldu a'r bedd a agorodd, :1' ddau wr ieuanc a aothant i mown i'r bodd. Yn awr, pan wolodd y milwyr hyn, hwy a ddoSVoisant, Potronius a'r honuriaid, oblogid yr odd yr honuriaid hofyd yno hefyd YIIO yn gwvlio; a thra yr oedrlynt yn adrodd yr hyn a welsant, hwy a welsant dri gwr yn dod allan o'r bedd a clau ohonynt a gyn- haliont y llall, a chroos n'tt dilycent; a phonau y drlau a pyrhaoddent i fyny hyd y lid, ond pen yr hwn a gynhalient a gyr- haoddid yn uweh na'r ncfoedd, a clilywsant lais o'r nefoodd yn dywedyd, "A bregcth- aist ti ufudd-dod i'r rhai a gygsentAc o r r"c y clywid, Do." Yua y rhai hyn a gyd-ystyriasaut a'u gilydd a acnt ymaeth i hysbysu hyn i Pilat: a thra yr ooddynt yn yms-vnghori y nefoodd a agorasant dracliefn, a gwr Yl1 disgyn ac yn myned i fown i'r bodd. Paii welodd y can- wriad a i ivvr hyn, brysiasant hw nos at Pilat, gan adaol y bedd a wylient; a dy- wodasant, gyditm ofn mawr, yr hyn oil a welsant, gan ddywedyd, "Yn wir, Mab Duw ydoedd Hwn." Pilat a ateboddac addywedodd, Yr wyf fi yn Ian oddiwrth waod Mab Duw. Rhyng- odd bodd i chwi i wneuthur felly." Yna hwy oil a ncaaunt ato, ac a erfyniasant amo orchymyn y canwriad a'r milwyr na ddywed- ent ddim o'r hyn a welsant. Canys gwell yw," meddant, "i ni gymeryd amom ein hunain y pochod mwyaf gerbron Daw, na syrthio ohonom i dflwylaw y bobl a ohael em llahyddio." Yna Pilllt a orchymynodd i'r eanwrisfl a'r milwyr na ddywtxlent ddim ond foreu Dydd yr Arglwydd daeth M'lir Magdalen, disgybl yr Ar,Iwy(!,I- -nid oodd oto, oblegid ofn yr Iuddowon, y rhai a IlImyd a digofaint, wedi gwneyd yr hyn a wnoir yn gyffrorlin gan wragedd wrth feddau y meirw a r rhat a eari 1 gan(ldynt-gydii'i chyfoillion at y bodd lie y tlodl\sill Bi; a hwy a ofuont eing i'r Iuddowon ou gweled, gan ddywedyd, EI' na allom alaru a wylo y dydI y croomool- iwyd Ef, ni a wnawn hvuy yn awr wrth ei fold. all i pwy a symuda ymaith i. m y m ien a osodwyil ar ddrws y bodd, fel yr elolll i mewn ue yr cisteddom yn ci ymyl, a gwnoyd yr hyn a ddylem ei wnoyd; oblegid y man Y maen yn fawr, ac y m'w arnom ofn rhag i neb ein gwelod; ae os na allwn oi wnoyd, gado web i ni o loiaf osod o flaon y drws yr hyn a ddygwn or ooffa ain dano a gadowch i ni wylo a ehwyufati hyd nos y dyehwolwn oto i'u cartrefi." A hwy a iW)th- ant ymaith, ac a gawsant y bodd Weill oi agor; a daothant ato, a chin Tiugrymu hwy | a wclsant wr iouaiic yn eistcvld yn nghanol y be !t1, yn hardd ac wodi yrawisgo m (Wii ddlivl claerwyn, yr hWIIIl ddywedo Id wrthynt, 1 ba both y daethochPwy a goisiwnh Nid yr hwn groeshooliwyd ? Eto a gyfododd lie a aoth ymaith; ond os na chrodwch YIII- grymweh a gwolweh y lie y gorwod ai; nad yw Efe yma, oblogid Efe a gyfododd ac tI Iteth i'r lie yr anfonwyd ef oliono." Tna y gwragodda ofnasant, ac a rodasaut 7fil laitti. A'r (lyd,1 olaf o'r bara croyw oedd iii, ae yroorld 11awor wedi myned o Jerusalem i ddycliwclyd i'w cartrofi, gan fod yr wyl drosodd ond ni, douddog Apostol yr Ar- glwydd, a wylasom ac a gwynfanasom, a phob un a aoth i'w gartref (lan alaru ohor- wyd(I yr hyn a gymerodd l- Ond myfi, Simon Peir, ,m brawd Andro.w., a gyraor- Mom ein rhwydall, IMJ a aothom l r nior a ¡",ti, fab Alphous, a oixld gyda ni pan ddarfa i'r Arglwydd— Yn y fan hon y mae yr ysgrif yn torfynu. Barna y ProfTeswr Harnaok mai bur6 dechreu yr ail ganrif yr ysgrifenwyd hi. FII wolir ei bod yn gwahauia"Miu mown rhai pethiiu oddiwrth yr efengylau ormll, ond hwyraxdi niai nid dyma'r 110 i drafo(I y m.atorion hY1l1- _—
LL.lDItATA AHIAK IR ISGOL…
LL.lDItATA AHIAK IR ISGOL I Sli li- Ti'jsoi'jdd AnonMt yn Mliont- ypruld- Dydd Morcher, yn hedillys Pontypridd, cyhuddwyd gwr o'r enw Thomas Williann, glowr, o ladrata y swm o l«p l!)s 9c, a ym- doiriedwyd l'wofal fod ti-ysorydd elwb Ysgot Sabbothol Capel y Bedydtlwyr yn Libanus, Trefforest. Yr oedd Williams yn arolygydd yr y.igol, yn ogystal a thrysorydd y olwb, ond ar yr 20fed o Ragfyr diweddaf, pan yr oedd yr arian i gaol eu tulu yn ol, yr eoi(I y trysorydd wodi diflanu. Arhosodd y plant druain am rai orititi yn y capel i ddisgwyl am dano, ac o'r diwedd, aeth rhai o'r swyddog- ion i'w lotty, lie y cawsant lyfr y bano, a 15p mewn aur. Dangosai y llyfrau, modd bynag, fod Wini-HM wodidorbyn 34p 12s Ho. Dywedir fOlly trysorydd wedi diano i'r America, ond llwyddodd y Rhingyll Lewis i'w ddul yehydig ddyddiau yn 01 yn Mlra- william, Ponygraig. MewlI atobiad i'r cy- huddiad, dywedod i wrth y swyddog—" fig gallaf wadu y iwm. Yr wyf yn glaf, ac yn analluog i writhio, a defnyddiais yr arian i dalu am fwyd ac am letty. Y noson yr oeddwn i dalu yr arian yn ol, nis rrallwm wjiuVu y plant, a cli.iu hyn. adhn81 i Bont- yjiool, so oddiyno i Drewilliam."—Pedfry 1- [ wyd of i ddau fis u garchariad gyda llafur caM.
FFRTfTlMUAD BKKTfEDYDD I IYN…
FFRTfTlMUAD BKKTfEDYDD I YN LLADD BONEDDIGES. I Brydnawn ddydd IlIn ffrwydiodd berwed- ydd yn nghegin ty Mr J. Bishop, prifathraw ar fwrdd y llong liyfforddiiidol A!;hnr, yn Rock Ferry. Yr oedd Mrs Bishop wrth y gorchwyl o daenu dillsd ar raff a grogai wr draws yr ystafell, pryd y chwythwyd yr holl le tan a ehladdwyd y fonoidiges yn rhanol o dan y malnrion. Derbyniodd y fath niweid- illn fol y bu farw yr un noswaith. Nid oedd ond 23 mlwydd oed. Douwyd o hyd i'r ber- wedydd rnpWIJ cnrn. o'r ystafell; a chafwyd ynddo rai mo ifoddi o rew, tra yr oodd y ddwy bibell wedi rhewi.
I *-Llanhfris.--
Llanhfris. MARWOLABTTIATJ STI)Y.T. —Brawyehwyd yr ardiil ddydd Iau gan y nowydd fod dwy farwolaeth sydyn anghyffn'iliu wedi di- gwydd ynm. Oddoutu dog o'r gloch bu farw Jane Jonos. Ty Du, trwy ymosodiad o'r narlys. Yr oedd yr ymadawedig yn y capel y noswaith gynt. Yr un diwrnod bu farw Mr Owen Thomas, Field terrace, tra yr oedd cynhebrwng ci fain yn cychwyn o'r ty. Yr oodd yn witel ei ieohyd ers amser maith. Cydymdeimlir yn fawr a thculuoedd y ddau yn au profedigaoth chwerw. DAMWKIXIAU.—Ddydil Marcher oyfarfu Mr Samuel Rowland Roberta, Pentre Cas- tell, a (lauiwiiin yn y rhan o'r chwarol a olwir New York, trwy i blyg gwympo ac IInafu ei goes. Yr un diwrnod cyfarfu Mr John Richard Jonon, Llwyncoed, Cwmyglo, a damwain i'w glun trwy gaol oi wasgu rhwng dwy wagen. Gweitliiai yn y rhan a I elwir Pantyceiibron. CI ill wyd y ddau i'r yspytty, lie y m?nt yn dod y!u?n?n cyotnl a'r 'y I! t;?lylp?, ,]. Ddydd Mawrth cwympodd Mr Robert Roberts, Viotorm terraco, ar y ffordd uwchhlw yr yspytty tr? yn dycbwctyd o angladd y diweddar Griffith D. Jones. Anafodd oi ysgwydd yn bur dost, Cludwyd yntau i'r yspytty.
I DYFODIAD T -GAITAF.
I DYFODIAD T GAITAF. Adeg beryglus, ao uu sydd yn peri llawer a bryder i luoedd Tn ein gwlad, yw y tjnnhor hwy o'r ilwy(ltIYII. Mae odryeh yn mlaen at ei ddy- fodiad yn aehosi prydcr IIoC ofn nid byohan i laweroedd o'r rhai hyny ydynt yn dioddef oddi- wrth walumol anhwyldersu. Gyday; yehyilig of al, a thrwy gymeryd y feddygiiiiuetk briodol mewii pryll, gellir osgei llawer o boouau corph- orol yn gystal u pliryder jnfddwl. MM adeg ewympiad y dail yn dwyn rhyw gymninto ddioddef i hob un sydd yn naturiolo gyfansoddiiid gwanakld. Efallai mai y rlufi sydd yn dioddef oddiwrth Mifyg Tmi!M a flinir fwvsf yr atleg hon or flwyddyn. Cjniglior y laeddvg i'r claf yr adeg ym" yw cymeryd I meddvginiaeth tuag at gryfhiiu. l'rin y rhaid dweyd wrth neb yn Nghymru pi uu yw y I feddyginiaeth orcu at y dolur hwn, na pha | le i w chacl. Mao tystiolaethau y miloedd a dderbyiiasaut les oddiwrth Quinine Bitters Gwitym Evans yn brolion diymwad a digonol o worth a rhagoroldob y feddygiuiueth fyd-onwug hon, 1111e llnaws o d'ystioLiethau hefyd i offeith- i uilrwydd y Quinino Bittors mewn gwrthsefyll ymosodiadau pob math o anhwylderau gauafol. M,.e y Quinino Bitters yn nerjliu a chadarnhau y rhanau gweiniaid o'r eyfansoddiad, y rhai y.lynt ohorwydd eu gwendid y mwyaf agored i I anwyd g:udvni;idan. Goelielweh gael eieli twyllo i gymeryd dim arall ilan enw cyffelyb: Gwcrtliir Quinina Bittsrs Gwilym Evans gau bob ttoryllydd mown poteli 2s ge a -is 6c yr un. Nou anfonir of am y prisiau uehod yn uniongyrohol oddi wrth y perehenogion: Quinine Bitters Manufacturing CcniDunv Tjimited, Llanelh, South Wales.
Advertising
BKTnAMHWN-y—"Bethamhwn?'' gofyna'r i Bardd, neu y Pregethwr pan wedi cyfan- goddi rhyw waitli dybia drlylai gael ei osod o fown cyrhaedd ]Job darllonydd yn Nghymru. Mae y ateb yn syml, gyrwch I ef argmphu yn lIyfr tctlus ac i'w adverteisio ya holaeth yn y Gcne/ll. Tmgyment Cwmni'r Wasg GonedlaetholGymreig(Cyf), Swydda'r Qenrdl, Caornarfon, a phob rhyw fath o ar- I graphu » rhwymo Uyfrau.
Y SEINDifBF YN JiOLUETiLAU.
Y SEINDifBF YN JiOLUETiLAU. Yn M.!irioii yC?mtemthd yd' vddordeb ?nshyCrc<un yn nghystadlL.uucth I Seindyrf Pros, oblcKidfodnMtho her rhwnsdauo'rS.mdyrfwcdicMicirhoddi ynE?ddt?d y Hhyl. ?yroc.dy ch??eu?d hwn i bondorfynu rhyngddynt. Tri seindorf chwarouodd, sef Rirthma'hjg, Llan Ffestiniog, a Nantlle. Dywed(»dd y ben-mad Y mvorhif 1 yn sofyll islaw rhif-? a 3 yn V gystadleuneth hon ? y 1.?0 a? chw-treu? yn israddot: ? rh."? eu gosod o'r neilldu fol o dan y nod. S?y'-y?- o'rneill d u {el o Lm y no d ? gosod rysonfa rhwng rhif 2 a 3. Ni clietiis nomawr draffeitU i bon lerlynu ar .h_ um arall hyd yu hyn yn y cystadleuaethau, ond yn awry mae fy ngorchwyl yn un noillduolo italod ac anhawdd. Hysbysu- h fod y ddau seindorf hya yn wrthwynebwyr chwerwon i'w gilydd, ac yn awyddus i bondorfynu uwchafiaotb y naill ar y llall, ond y mae gonyf ofn ar ol yr hyn sydd genyf fi i' w ddywedyd yn awr na byddant nomawr nos i benderfynu y mater. Chwnreui>(ld y ddau yn nodedig o dda, a rhaid i mi edrych ar y mln lwtha. a'r pwyntiiiu lloiaf er gallu pen- derfynu pwy gniff y wobr Yr oodd rlut 2 yn chwareu fol seindorf o broff", wyr, tie nis coid rhagoriich chwareuad po buasai ycyi ryw yma; ac y mao yn rhyfedd genyf ddoall mai dosbarth o woithwj'r ynychwarolyw aelodau y seindorf hon. Y maent yn golod i Gymru. Chwarouodd rhif 3 yr un modd yn node :l,'o chwaethus n moistrolgiir. Und ohorwydd i r rhif 2 ragori yn y mftn gyffyrddiadau a'r cvsylltiiidau lleiaf y mlicnt yn cymeryd y blaer yn y gvstatlleiiaetti hon. Ar yr un pryd dylid cotio mai tyn iawn yw yr ym- I drechfa, ac mai trwy y pethau a onwais y maent yn rhiigori; tra yr oedd y datganwd trwyddo yn hollol gyfartiil o ran cywirdcb, arddull, ac eflfaith." Derbyniwyd y dyfiirn- iad gyda chyuieradwyueth anforthol; yn neillduol pall gymorid i ystyriaeth fod y Beirniad wcdi dywedyd nas g.-illasiii ganuiol I ond pan yr oedd teilyndod uwchraddol yn ei gyfreithloni i wnoyd hyny.
Advertising
SORE THUOAT FROM COLD. STIFFNESS. r ^—TT 7*^ 1 1m I' Tï. "u:w' !¡; I'T''J.U¥'"  \1 "I;: I' 1"'1 .eo, 11\  'r. "") /ir).,t/. /J.{,A I; f\ ",1) t e! '1 /'IiI' mÇf.ff. 9., 1\5?h¡. (.0 I    J fflf! \'1 J. ') <"¿;' (;¡;> J" '6- ,1.td",h! f¡ "{" I ";r' ¡//i:?/. '(.. ;;r. t.oVi! I" ');"J/' I  ,1í(1/¡¡¡) I': ¡: /,J iI' f' <¿.e1\W. '7r:J, Z';í;'Úl,.7. I. IJ.' ¿ ø. ), "{;i'to'H. '"i, "-ü- ¡_(j,¡I/;  ,¡Ill-. rp;r'¡' i, j'l, '"t t'¡\ !o: II I :r$' d "I' "i"I, "I' 11// 'J: W: 11' ".I :1°" y?.-)??/  ?'" ?-/? ?"-=?/? li"} 't;h' t¡'I' '7" 'f- ;0 II. r'" r.. "J. l 'w, 'I l- _I? t) .L\ i -¿.t. ::4 ???==??'s.g.g-'?<?? .?. ?'? I = !-r' ?: ? c-???' ?" ?' EI,I,IXA-I'S UNIVERSAL EMBROCATIO.I, is lVd & 2^ Grl.
ENCILL-ID OFFETRIAD PAB- 1…
ENCILL-ID OFFETRIAD PAB- 1 AIDI). | Lljtliyr Cryf mewn Nowj<ldiadnr I rubjddol. o dan y ponawd Ysgandal C'erigol yn Nghaerfyrddin," y mao Mr H. C. Tierney, Caerfyrddin, yn ysgrifonu llythvr i'r Catholic Awi, o br. nn y gwnswn y difyn- i.s.lau eniyol:-Y newydd fod y Tad David Waring wedi yinwadu a'r ttydd, a chymeryd arno gofloidio Prot-'St.iniiit-th, wedi achosi syndod a gofid yn mlilith y Catholiciaid drwy'r wlad, lie yn neillduol felly yn Nghaerfyrddin, lie yr oodd yn otfeiriad hyd o fewn yehydig wythuosau yn ol. Deuddeng mis yn ol yr oodd yn derbyn y sacrament diweddaf, ac nid oedd gan y meddygon ohaith 3m ei adferiad. Ymunodd cauoedd o Giitholiciaid mewn gwe tdi dacr am iddo gael ei adfcrv,1 i ni, a r'.iyngodd bodd Ditw iddo gael oi gyfodi oddiar ei woly an gau. Y miv. wrtli gwrs, yu yr achos hwn, fel llawer o achosion eraill cyffelyb, fonoddigos wrth-Babyddol yn y cwestiwn, ynghvda "phriodas" (yr hon na atto Duw) wedi ei threfnu i gymeryd lie cyn bo hir. Nid oedd wedi ffurtio cydnabydd- iaeth neillduol a'r fonoddiges hon hyd o fewn tua ehwech wythnos yn ol, ao nid oes gonym le i dybio id lo gaol llawer o amsor i fod yn ymwybodol o'i borygl. Y mae amryw bothau oraill y gallwn eu crvbwyll a allent fod yn fwy yn eirfafr, on l rhaid vui- attal yn awr. Sid 003 genyf ond dymuno ar i'r rhai sydd dueddol i famu yn galed ymgadw rhag chwerwedd toinilad am y prosenol. Nyiii, Catholiciiiid Ciiorfyrddin sydd wodi dyod lef fwyaf o biiwb; ac yr ydym ni, am resymau nas gellir eu hogluro yma yn llawn, yn toimlo ein hunain dan orfoùadh i gymeryd goJwg dosturiuI ar yr helynt ilin a phoonus hwn.