Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

IADOLYGlAD A RHAGOLYGIAD.

News
Cite
Share

ADOLYGlAD A RHAGOLYGIAD. Y mae yr "hen flwyddyn wedi myned, a'rllflwyddynnewydd"wedidyfod. Fel Cenedl y mae genym lawer o bethau y gallwn edlych yn 01 arnyot gyda phleser a bcddhad yn y flwyddyn 1892. Yn mis Gorphenaf daeth Cymru allan o arbrawf yr Etholiad Cyffredinol yn gyntaf ar restr y cenhedloedd. Yn y Deheudir ysgubwyd y Toriaid ymaith fel gwe'r copya. Yn y Gogledd mewn dwy etho/aeth, sef Din- bych a Maldwyn, liwyddodd dan Dori i roddi eu pig i fewn, yn benaf trwy ddy- lanwadau Seisnig. Y ,mae y ffaith fod tuedd wleidyddol sin cenedl yn nghyf- eiriad cyfiawnder a chynydd yn un y dylem lawenhau o'i phlegid. Er nad ydym ond cenedl fechan, gall ein dylan- wad gyrhaedd yn mhell, a byddwn weith- iau yn teimlo awydd i gredu y bydd i ddylanwad moesol Cymru fod yn alia cynyddol yn hane& y byd. Er mai gwlad fechan ydoedd gwlad Groeg, bu y galla gwareiddiol mwyaf yn y byd. Gwlad fechan yw Palestina, ond cynyrchodd allu gyfnewidiodd hanes cenedloedd. Byddwn bur a dilychwin, canys anfoesoldeb, amhurdeb, a gloddest sydd wedi dinystrio y cenedloedd fu unwaith yn blaenori. Dyna hanes y byd gorchfygwyd y Babi- lonisid gan y Persiaid; a'r Persiaid gan y Groegiaid a'r Groegiaid gan y lbuf- einwyr; a'r lihufeinwyr gan genedloedd Goeledd Ewrop. Yr ydym ni y Cymry yn fifutfio than o'r Ymherodaeth sydd heddyw ar y blaen- a'r unig alln geidw yr Ymherodraeth Brydeinig mewn diogelwch yw pender- fyniad diysgog i fyw yn unol ag eg- wyddorion cyfiawnder a phurdeb a chy laddoldeb. Y mae yr etholiad diweddaf yn brawf fod Cenedl y Cymry yn ym- wybyddol o'r egwyddorion hyn. GaUwn deimlo yn falch hefyd fod eiu cenedl yn cael ei chydnabod fwy-fwy o flwyddyn i flwyddyn. Yn ystod y Senedd-dymhor diweddaf bu i ymddygitd eofn a digryn dyrnaid o'r aelodau Cymreig yn nglyn a Mesur Disgyblaeth y Clerigwyr, dynu sylw neillduol at achoa yr Eglwys yn Nghymru, a phrofi i'r Senedd fod gan Gymru gynrychiolwyr feiddiai herio pob plaid er mwyn achos cyfiawnler ea gwlad. Y mile dyrchafifl Mr THOMAS ELLIS i fod yn aelod o'r Wo i.yddiaeth yn gyd- nabyddiaeth sicr a iiig nnsyniol o i«wnder y cwrs cenedlaeth.il spill wedi ei fah .ye iadugan .in cynrychi..|wyr ieuen^f. Y mae cenedl y Cymry yn h)ff o ad lysg. ac y mae wedi ymdrectiu o blaid addysg geue.dlaethol gymaint ag unrhyw genedl. Pan ystyriom mai addysg yw bara y meddwl, nis gallwn lai na llawenhau fod Mr THOMAS ELLIS wedi ei benodi < n un o Ddirprwywyr Elusenau. Pan ddygir Mesur Dadgysylltiid yr Eglwys yn mlaen, rhaid fydd cyffwrdd i raddau ag elusenau Cymru, a gallwn deimlo yn lied sior y bydd i'r aelod dros Feinonydd edrych ar 01 buddianau ei wlad. Y mae mwy o efrydwyr Cymru hefyd yn ystod y flwyddyn ddiweddaf wedi enill anrhydedd yn arholiadau y prif ys- goli' n nag erioed o'r blaen. Gan hyny, bydded i ni fel cenedl addysgu ein hunain, a gwneuthur pob aberth gr sicrhau i'n plant addysg genedlaethol, ie mwy, bydded i ni hawlio ar fod modd- iannau goren addysg yn cael eu heatyn i ni, canys dibyna eia rhyddii, ain hiawn- derau, a'n gwarediad oddiwrth angbyf- iawnderau cymdeithasol a gwleidyddol, ar yr addysg gyfrenir yn ein hysgolion cenedlaethol Drachefn, y mae y flwyddyn 1892 wedi bod i Gymru yn un lawn o addew- idion. Y mae pob sicrwydd wedi ei roddi y bydd i'r Weinyddiaeth Rydd- frydol setlo pwnc yr Eglwys yn Nghymru unwaith am byth. Y mae y PRIJr l WEINIDOG. wedi IlIed addaw edrych C

Advertising

I IAT EIN OOHEBWYIi.

ALMANAC Y GENEDL.