Y Genedl Gymreig

ER COF—DR. JOHN THOMAS. Er na ddaeth yn annisgwyliadwy, croodd y newydd am farwolaetli yr Hybarch Ddr John Thomas gySro drwy'r holl wlad. Buasai y datganiad o'r i teinJad cyhoeddus yn fwy amlwg oni bai am y ffaith fod cynhwrf a phwysigrwydd yr Etholiad Cjdredinol yn taflu pobpeth arall i'r cysgod. Oni bai hefyd am y llesgedd oodd wodi ei orddiwes, buasai Dr John Thomas yn mlaenaf un yn y frwydr fawr sydd newydd gael ei hym- ladd a'i honill yn ein gwlad. Rhaid fod yr afieehyd a'i cadwai yn garcharor ar adeg fel hon yn fwy o faich nag erioed i ddyn o'i ysbryd bywiog a gwoithgar of. Cafodd fnrw fel y bu byw, yn swn y rhyfol; er nad oedd ei hunan ar faes y frwydr pan y syrthiodd. Fel Moses cafodd (Idod i olwgy Gallaall at gyrhaodd yr hon yr oedd hoU ymdrecliion oes wedi caol eu cyfoirio. Gallai ddweyd fel y Maeslywydd Wolfe pan wedi ei glwyfo hyd angau o flaen Quebec, ei fod yn marw yn hapus am y gwyddai fod buddugoliaoth eisoes wedi oacl ei honill. Fel diwygiwr cymdeithasol a chrofyddol yr oedd wedi brwydro drwy ei oes dros Ddirwest a Chydraddoldob Crefyddol. Am yr olaf yn ddios, ae am y blaenaf yn bur debyg, edrychid ar yr etholiad sydd llowydd fyaeJ hoibio fel y frwydr fawr oodd i bonderfynu'r cwestiwn unwaith am bytli. ho plaid Dirwest a Chydraddol- deb Crefyddol wedi enill y dydd,a thehyg yw nad ii y Senedd brosenol heibio heb willed Dadgysylltiad i Gymru a Deddf Dewisiad Lleol wodi eu sierhau i'n gwlad. Gallai Dr Thomas ymgysuro yn oi gys- tudd wrth feddwl oi fod ef wedi gwneyd oi ran yn yr amser a aoth heibio i wneyd y fuddugoliaeth hon yn awr yn bosibl. Ni roddwyd i nomawr ddyn gael oes mwy gwoithgar nag a gafodd ef. Rhaid f fod ei gyfansoddiad corphorol inor gryf a'i alluoedd meddyliol cyn byth y modrai gwmpasu cymaint o waith. ir oeau ei wasanaetli cyliooddus yn unig yn ddigon i ddau neu dri o borsonau eyffredin, Fol pregethwr safai yn y rhong tlaenaf,— yn anrhydedd ibwlpud gwlad ypwlpiulau. Fid diwygiwr yr oodd ei enw yn hysbys a'i lais wedi bodyn glywad wy ynnihob pentref yn y IJywysogaoth. Fel gwlodgarwr a gwleidydJwr cysylltai wladgarwch a gwleidyddiaoth yu anwalianadwy a'r groiydd a broffosai; a dangosai, fol poh dyn gwir fawr, y gallu i fod yn iouanc YII. ei syniallau yn ei honaint. Er yr ar- ferai edrych gydag andieuaeth ar bob newydd beth, ac ar bob peth ymddang- osai yn groos i draddodiadau'r tadau mewn byd ac eglwys, amheuacth barn ac nid amheuaeth rliagfaru oodd. Os ceid da yn y peth, nid ocdd y ffaith ei fod yn nowydd yn rhwystr iddo of ei gefaogi, a phan ycefnogai gwnai hyny feI y gwnai bobpoth arall a i holl galon ac a'i holl egni. Chwythig yw meddwl na chlywir inwyacli ei lais yn y pwlpud, ary llwyfnu, nac yn y cynghor. Galara conedl ar ei ol, canvs er na charodd neb erioed ei enwad yn fwy nag y carodd Dr John Thomas yr cnwad i'r hwn y porth- ynai, yr oedd terfynllll on wad yn rhy fychan a gwan i allu cyfyngu oi enaid a'i alluoedd ef. Fr y bydd ei farwolaeth yn golled i'w onwad mown cyfeiriadau nas gallai enwadau oraill wybod oddiwrthynt, yrooddoi wasanaetli i bob enwad y cyfryw fel y gallant gydalaru wrth feddwl eu bod wedi colli car a chymwynaswr, un oodd yn addurn i'w wlad ae yn was ffyddlawn i'w genoill yn ogystal ag i'w Dduw.

CYMRU A'R WEINYDDIAETH NEWYDD. Mao y cywrain eisoes yn ceisio dyfalu betli fydd cyfansoddiad y Weinyddiaetli zleivydd. Cymerir yn ganiataol y bydd, Gweinyddiaeth newydd. Er y glynil y Toriaid wrth eu swyddi—a'u eyfloall-hycl y funyd olaf, Rmlwg yw nas gall Salisbury, gyda mwyafrif o 50 yn ei erbyn yn Xhy y CyiTrediii, ddal ei dir. Rhaid iddo roddi i ffordd i Glidstone. Ni fuasem yn ym- drafferthu ar hyn o bryd i wneyd sylw o ddychymygion y breudrwydwyr po!i- ticaidd ydynt yn crelt gweinyddiaethau newydd o'r naill ddydd i'r Hull oni bai am y ffaith fod Cyruru yn caol ei chysylltu a'r eyfnewidiadau debygir y rhaid iddynt gym- eryd lie. Mae y ffaith fod Plaid Gymreig yn y Senedd, a bud Cymru wedi dychwelyd cyfartaledd llawer mwy o bleidwyr i Mr Gladstone nag unrhyw ran o'r deyrnas, yn arwain Uawor i feddwl y cydnab- yddir hawliau Cyniru i ran o'r torthau swyddogol renir pan ail drefnir gwoin- yddiaeth. Man y prophwvdi hyn yn garedig iawu yn cymoryd y drafforth o di-efnu dros Gymrj yr hyn a'i boddlona. Milo ganddynt ddau gynllun nodedig er boddloni dyheuadau Cenedlaethol Cymru. Ac mae'r ddau yn hollol nodweddol o'r Sais arfera dybied y gwyr ef yn well na ni ein hunain beth sydd eisicu arnom. Cynner y brouddwydwyr hyn yn ganiataol y bydd John Morley yn aelod o'r Wein- yddiaeth newydd; y gorchfygir of yn Newcastle pan yn ceisio ail-ctholiad; ac y rhaid cael sedd iddo yn rliywle arall. Trefnant yn mhellach i ladd dan aderyn â'r un gareg drwy gael sedd i John Morley,—a gwneyd aelod Cyrnreig yn aelod blaenllaw o'r Weinyddiaeth. Y ffordd i wneyd hyn y w trwy ddjrchafu Mr Stuart Rendel i Dy'r Arglwyddi, a gwneyd John Morley yn aelod dros sir Drefaldwyn. Cynllun bach eywmin iawn ydyw hwn,—ond anghoiir y ffaith bwysig y bydd gan Gymry sir Drefaldwyn iais yn y mater. Compliment go sal i Gymru yw trawsblanu gwlcidyddwr o Loegr i'n gwlad cyn y bernir Cymru yn deilwng o gynrychiolaeth mewn gweinyddiaeth. Gwnaed hyny unwaith o'r blaen pan rodd- odd Mr Green Price ei lo i fyuy yn sir Faosyfed i wneyd lie i'r Ardalydd Hartiug- ton. Yr unig ddau berson fanteisiodd ddim wrth hyny oedd Mr Green Price, yr hwn a wnlled )-nj Syr Green Price, a'r Ardalydd Hartington, yr hwn a gafodd sedd rail yn y Senedd. Alii Gymrn-wel, ni fu ddim ar ei henill wrth gael Arglwydd Hartington yn mlilith ei liaolodau. Ceisiwyd gwneyd yr un peth yn Gower p:m fu farw Air Y co, Tybiai y wirepullers y pryd hwnw fod yno lo i Syr Horace Davey; ac er mwyn cael genym Iyncu'r abwyd, awgrymwyd y Ijuasai yn cael sedd yn y Weinyddiaeth. j Ond ni ehymerai gweithwyr Gower eu twyllo. Mynasant gael eu dyn eu hunain,-ac welo David Randell yn aelod Seneddol: a plnvy dybia am foment nad yw '1 Mr R:indoll y tu allan i unrhyw Weinydd- iaeth wedi gwasanaethu Cymru yn well nag y gwnai Syr Horace Davoy y ta town? Gyda phob dylcdus barch i Mr John Morley ni gallwn lai na theimlo mai gwir anghon Cyniru yw aelodau onodant Gymru yn mlaenaf,-a phrin y gellir disgwyl i Mr John Morley wneyd hyny. Ar yr un pryd i os tcimla etholwyrsirDrefaldwynartuaalon ] i'w wahodd i fo(I yn aelod pa bryd 17.1ag y dyrchofir Mr Stuart Rendol i Dy'r Ar- • ghvyddi, nid oes dadl nas gallai wneud ) llawer iawn drwy ei saflo uehel, gyda'r blaid i hyrwyddo buddianau y wlad roddodd sedd iddo yn y Senedd. Ar rr un pryd hofyd gwrthdystiwn eto yn erbyn y syniad ffol y buasai yn unrhyw anrhydedd i Gymru i roi lie i John Morley yn y Weinyddiaeth. Ni fuasai yn fymryn iiiivy o Gymro nac yn llai 0 Sais wrth gyn- rychioli Maldwyn nag wrth gynrychioli Newcastle. Rhywbeth cyffelyb yw'r ail gynllun. Dywed y breuddwydwyr hyn fod tri o bor- sonau, ydynt yn aelodau tiros etholaethau Cymreig, y rhai y mae yn mryd Mr Gladstone i'w gosod mown swydd o barch i GymrLl ac fel cydnabyddiaeth am gefnogaeth "glllbnt Little Wales," Y tri wyr hyn ydynt Mr Osborne Morgan, Syr Edward Reed, a Mr C. M. Wannington. Am y blaenaf nid oes eisieu dweyd dim ond ei fod yn teilyngu parch pob Cymro Ym- neillduDl, ae y Uawenhaent yn ei ddyrchaf- iad. Am y ddau arall nid oes gau y naill na'r Hall o honynt unrhyw hawl i gad ei ystyried fel yn cynrychioli Cenedlaetholdeb nile Ymneillduaeth Gymreig. Os am an- rliydeddu Cyniru rhaid dewis Cymry o'r Cymry fel gwrthrychau anrhydedd. Nid yw son am rui swydd i Syr Edward lleed a Mr Wannington fel anrhydedd i Gymru ac fel cydnabyddiaeth o ymdreohion y genedl Gymreig yn fftfr Mr Gladstone yn ddim amgen na gwawJ, Pe cynygid swydd i Gymro byddai yn wahanol. Ond y gwir am duni yw hyn—nid eisieu cael swyddi breision i'w chynrychiolwyr sydd a, Gyrurul —ond eisieu cael eyfiawnder a ehwareu teg yn y Senedd trwy basio cyfreitliiau fyddant yn g100D å syniadau, dy.headau, ac anghen- iomLine(?nell. G?l,,?,?!Mr Gladstone hyn, II diolcha Cyniru fwy iddo na phe gwnai efe banner dwsin o'n cynrychiolwyr yn aelodau o'r Weinyddiueth.

IMnsinirl. Abei tuwe. Bydd vn dda gan gyfeillion lluosog y Parch Wiii. Davits, gweinidogcapel Sinvrn's Plasmarl, glywed ei io i w-Ii dorbyngalwad nnfrydol o gaiiel M thodisliaid Caliinaid l Heol Fach, Pentre. Rlioii lda Valley. Hyd 1 vn Lr ddiwell mis Modi nesaf. Mr I).ivi-s wedi bod yn ein plith am bum' mlynedd bellach, ac mae yr eglwys yn IIghy,b'i gweinidog wedi gwneyd g.vaiih da, ac yn ystod yr amser pin y mae wedi enill llawer o gy" I l?i?l yn unig yn ;i gape! ti Lin. ond* hefyd yn luhlith enwadau ereill, yia 'i 'y id yn tei'ulo yn o fid us hwn ar ci yma 1- ?-ii iu,ii'itli (Ilw:t ILuy civedlg. yn l>r 'get!iwr tir (-i y.,Ii L-1- b ib pe:h nr dl yn wir Gristion. Yr ydym o.l yn dvmuno Daw yn v.\i *id ..a Y:l IYI111111() ?') ?INV v l 

Y G\VIHH)JJ J)uLWYH, G i I Prydniwn Sadwm aoth catraw 1 sir" > Ca"lurtull a Flint o'r Gwirfo Idolvyr. i vversyllu am wythnos ar F fa Conwy. ï prif nwyildog yw y Milwriad Cooke.

IJKAWUIJVS HON. Ddydd fhrlwm, eyrhaed.lodd y Barmvr Matthew i s o Ouernarion. n- fwTdd y t.?ng-HM'-r Kntl V" p?rthy) ?mrn.;t7 <? p-.? Llanfa'">T U.-hel ?ry'M. I ,P', ?s N-r 1 ?. ] ?: ? Asorir y JlrawJlys ixdlyw (ddydd Lhm;. Nid w q t un c'?"!?ror yn M-.n oi brnwf.

fmWELSHNATmALPMS?OM? LIMITED, CAPITAL-LIO,000, in 2,000 Shares of £5 each, of which only 1,400 Shares, "Aenting n  Capital of £7,000 ai-e now issued. These are payable as  per Share' K £ 2 10s. per Share on allotment; the remainder only to be called, if r?mr? m iiubdm.uu. ort no?t more ?han;Cl per ShMe after not less than three months ?t?. ÐIJI¡¡CT01U! ED WARD JONES. E?..M?. J.P., C»e rffynnon, Do!?'cy (Ei I Ch<nnntn Ileliontith?Um Co)mty Council). ATT?wiM???HOMAS CHARLES LEWIS, Caederwen, Bangor. .fTl4AIZ41 ?? Hi?h StrMt. Portmadoc. WILLIAM JOHN PARRY, Esq,, J.P., Coetmor Hall, Betheed* (Chairman Carnarvonshire County Council). COUNCILLOR EDWARD THOMAS (Cochfarf), "The Metwpole" and "The Gordon," Cardiff. u •JVtLA p^hari the Geliera, Meeting in favour ot another director elected by mat Meeting. liERIAH GWYNFE EVANS, Esq., Sea View, Carnarvon. SKCBKTAKT —ELLIS OWEN, Esq., 26, Chapel Street, Carnarvon. .v-. SOLIWTOM:—MESSRS. LLOYD GEORGE & GEORGE, Portmadoc and Criocleth. EANXKBH:—NATIONAL BANK OF WALES (LIMITED), Portmadoc and Branches. AUDVOB:—WILLIAM JOHN WILLIAMS, Esq., 7, Market Street, Carnarvon. OmL=:-BALACLAVA ROAD, CARNARVON. PROSPECTUS. Cbierts This Company has been formed to acquire and carry on the business hitherto conducted oy the Welsh National Newspaper Company, Limited, and to develope and extend the same as indicated in th.) Memorandum of Association. Vrnmindim of Association. The Memorandum of Association, copy of witich may be inspected at the (Wiccs. bears date the 13th day of February, 1892, and has been signed by Thomas Edward ElJis, 1:32, p. W' e Chambers, Westminster (M.P. for Merionethshire); William Abraham, Pentre, Pontypridd /Afp for the Rhondda Division); Samuel Thomas Evans, 6, Pump Court, Temple, Barrister at Law for Alfred Thomas, Bronwydd, Cardiff (M.P. for East Glamorgan); David Lloyd Brya Awcl, Criccieth, Solicitor (M.P. for Can.,rvon Boroughs); David Randell, Llanelly, SolioiloV (.'1.1'. for the Gower Division); Evan Rowland Jones, Penarth, Journalist (Editor of the SIal). aiiti liberal Candidate for the Carmarthen Boroughs). JAnhililtj. The Liability of Shareholders is strictly limited to the amount of calls unpaid on the hel* d hy them. Shareholders desiring to pay up in full on allotment will be allowed the option of (loin,, c-o. In such case they will mcur no further liability, and will benefit proportionately in the divis- ion of profit.?. Cut unless advantage is taken of this proviso AT THE TIME OF ALLOTMENT the remaining £ 2 vcr Share can only bo paid up subsequently on general calls as already provided. thviuon of Profits. There being no Preferential Shares, all Shareholders participate like in all the 1 profits in proportion to the mnou-nt actually paid on the Shares held. y/fc i'rcsnd Business .Tho property now acquired by the Company includes the copyright and goodwill of the Welsh National NewspaperX'ompsny, Limited, in all the business hitherto carried on by them, and includes tho weekly newspapers "Y GENEDL GYMREIG," "Y WERIN" and "THE NOitTtl WALllS OBSERVER AND EXPRESS," together with the book debts, office furniture, and all oi iiei, properties of the old company. The whole of this flourishing business as a going concern has now icon absolutely transferred to the New Company. The value and future possibilities of the business thus acquired may be estimated from the fact that the vendor company paid dividends averaging for the past five vc irs ten per cent per annum, and that under the new management the circulation of tlw papers mater: ally increased. V '?-/M&w «/ ?M.s<?.?. New Mttfhinorv :m' P?? containing all modern improvements have been  on e.\ o ',ionally favoul'abW terms, ànd the whole office has been found with new TyN, all ofthe f.t .f:.t ? < o '?on:?ly tavourabLo terms, and the whole omce has been foun d with new Type, all of the Le? n?.nfactu)u, enabling the Compan'y produce papers which will compare favouraly with the best joumDh?K' productions of tlm day, and to print a !:ir?r sheet than any now published in Wales. "THE GE?LDL G ? MRE1G" has already been enlarged. Additional Agents and Correspondents have been or are being appointed all over the oonntry. 4 ISptcitl iboutfi Wales luiition of "Y GENEDL GYMREIG has lai-g^v the cii-eiil-,itioii of that paper in the Southern portion of tho Principality. The papers as by the Old Company had admittedly a far larger circulation than those of any other Welsh 7''?;.? ?(.Pub?ishcrs 1? the Prir.ci?lity have a larger number of Agents, and no oHic-e issues papers 11 COYWH £ wide an area. The enhanced value of the papers as Advertising Mediums affords reasonable ground for hope that tho ii.c:vased revenve from this source alone will more than cover the additional expense involved in the pwr^haso-of machiner* y and the enlargement of the paper. The Old i ort,pu»t/ A largo-proportion of the Shareholders in the Old Company, including such Tell-knowN and miiuenbiul public men as the liev. Dr. llerber Evans (Chairman of the Congregational Union of England and Wales), the Rev. Gritlilh Ellis, M.A., (Rootle), the Rev John Evans (Eglwysbach), the Rev. Abel J. Parry (Cofn Mawr),ar.d others whose nanus are equally honoured, have transferred their Shares to and cast the weight of their influence with, the new undertaking. Two of the most experienced Directors of the Old Company, W. J. Parry, Esq., Cootmor Hall (Chairman of tho Carnar- vonshire County Council), and T. C. Lewis, Esq., Caederwen, Bangor (Ex-Chairman of the Finance Committee of the same Council), have accopteJ scats on the New Board of Directors. The New Con-puny tilts occupies the unique position of having directly identified with it and interested in its SUCCOR another of the best t rusted Political Lenders of the People, the most popular Religious Teachers of the Principality, and the most experienced Public Men and most successful Business Men in Wales. ( i.nlrucls. The following contracts have been entered iuto by the Company or the Promoters thereof, namely:—An agreement bearing date the Fourth day of January, 1892, and entered into be.v.wn The Welsh National Newspaper Company, Limited, of the one part, and Viffiaro George, of in the County of Carnarvon, Solicitor, and another, of the other part; a bond, dated the %-ell h day of iVbrvuiry 18v)2, and entered into by Thomas Charles Lewis, Bangor and others; SUM! an agroement bearing date tho Twenty-first day of June, 1892, entered into between the said William George and another of the one part, and Beriali Gwynfe Evans, on behalf of The Welsh Natîonal Press Company, Limited, of the other part. These dociwnents are deposited at the Company's Office and may be inspected there. Every appli- cant for Shares shall be deemed to have'full notice of the contents thereof. Vcation lor %/ia es. for Shares should be sent on or before the 15th day of July, 189° to the Company's Bankers on thù aocompaJlying Form, together with the amount payable on application ? ? ?? ????  ? ppli. wiU b t ed. ML d h application. madf>, t e amount paid upon 8, catIon be returned in Ml; and whm ?.?r of SoT ?ted i. 1? than the number applied for, the ?lua will be ap?edm payment or pal pa,ynien-Mf the amount dit? ?tment.. ?l???? 2d7ZTofd4^ati°n obtained at the (m. of the Company; ?&om? Bankers or Solicitors of the Gompmy. JGYK 21ST. YN V. 181 KB. j N KI81EU~Bachgen pwchas 14 0 | !« oi'd fel Apprentice i'r Drapery.—Ym. ?{yBOf i RIohard OwM. TIÙYMm, A^tl'KKVriCE TO CHEMIST .?u A DRUGGIST. — Mr Owon Jone8, A.l'.S., Chemist, Ne;n, ba- a vacancy for a welt edo-ated Youth as an Apprentice in nia establishment at this rieiag watering plaoe, preference will be given to one ? ho bw passed hiB 1'reliminary Examination, or ttsequha?nt. For furthgr )a t'cul?rs apply m a bove.  4 OESftS WANTM) to pu»h firs class A. Machinery Oils, Li?raI Commission -Box 22. P?t OMcc. Livorpol 71 60. D-]iir¡':RÝ:=WANTEjj:u;-EXPori;ood J? ?'esw?'maa. also Apprentices, to the MiH'nery.-Appty to Wiiliam Jones; 16, Bridfe Strco!. Carnarvon. 70,9  t?ETHT?iAU GWNIO. Diolciiir i JKI; un by8 ganddo i:Cl1ni er< doug m)ynedd nuu ragor am oheba & r Siu<e' Mt'ufactu'iDg Compaoy, 39, Fo"ter lawo, London, E.C. 7030 "^VTKIJI) VS(J <7L "liAWnUEIN IOL11N. Y EISIEU yn ?dmu 7 Rcnothod Düm- y }K?n. bthmW(- pymorthwyol. Ex-P.T. CY«o:; ??r. 7 Hwyddyn.-Apdmdau iw hA?'u fV? neu sr 1 cyt?t o Aw?tiMr W?" D. ?rhch?rd.CIwt?cnt? 7?<. fJ ,7(j YXlNTKKS. -WA^TKI) at once good t?in h?d.-Apr?. stutin- wages to William Williams, Painter, &c., Lhn?cfm. ? ±/i2 .V"wi"i:KLV ?''? UPWAHDS may be EASILY ?nd HUNKSTLY REAL- ?ED ? tx ?n. o? EITHER SE, with- Oiit ILUL-0 to p'-?ont oocn?hon-Por L.tr'H'ulars, and bample, aiclose nddrrssod envelopo to EV AN, WAITS. aud CO (1129'il, Morchauts. HuTUU.?'n.?  fjermin*.  wutchtc, fimiture,  hMn.e..uM. Age, ts ,,nted, r«ted bo<.? fre?. W.:? H nTyMay.JB'.??h m. Y> ?-tEUr I;n ddynes tua t0tn)w?d y Md. U< i ?adw ty mewn tM)!u ? chan.— Ymofyuor hwy lythyr i E. B., Gtticui (free, Oarnurvoii. Ji'9. k CENT WANTH), by tho Britu i Work- (:E?T WAM?. by the Briti-i' Work- for Or rvon and District. Good ttrm given. — ?ppt to Super'?tendcnt D. Davit", 1, Bigh Strce:, Wrcxbam. 1781 AT AUG 11APHWYB. N EISIKU, Dyll Icuano o gyraeriad diain- ol heuol, yn jfretftwr da, i gymeryd rhan yn n„'hythwyniud Svryddfa Argraplvu mewn tref yn Arfuu. Os oen jfanddo ychydig capital gorou oll, oud nid yw yn auhubgorol. Cyfle rhagorol. —Cvfeirier i ddechreu-" Cyniro, swyadfa'r papyr hwn. 7 187h RAPESyT—W ANTED a^lUsistanttoae Drapery and Ready Made.-Apply at once to D," Gmnll Oflieo, Camarvon. LLANGNPNI. I IMPORTANT TO~ SHEEP BREEDERS AKD OTHERS. MR JOH? PRITCHARD bogs to an- n U(?U." tb" tii.? Annual Salo of Pedigree Ram and Ewe L¡¡m)" will be hold at Llungefm on Wednesday, August 17th, 1892, at One p in. 32 Grand Pedigree llmi Lamhs from Baron Hill and Lleiniog Castle have already boon entered, and the Lots will he sold in tbo order they are entered. Early entries aro invited. Bodhvfryd, ftiugor. "y GENINEN EISTEDDFODOL." GA.iOL A WRT eyhoeddir rfiifyn ar- benigo'r "GKMYEN," igynwys CYF- ANSODDIADAII tcil«-n^, mown rhydd- iaeth II barddoniaoth, a FUONT FUDDFOOL MEWN EISTEDDFOD- Ar. o wnitli tun HANEH CANT o brif lenyddiou a b< ir Id y gencdl. Ciir yitui pyuyreliion y talodd pwyll- porau list.I\lfu\bu UGEINIAU 0 BFNNAF am danyut, am gyn lloiod 0 brisagFN SWLLT Rliodder areheb nm dani YN DDIOED, gan ljad urgrdfir oud y iiifer a archebir. UNIVi.h^rr\'ToLLK(iK OF WAL^B, A ij'Eli YS'.l W YTH. T JIE COUNCIL invite applications for the ap:>o'n!meiit t>f I'rofessor of 'clfch attio above College, tahiy. 9150 Full pirt:culars of Dntie', & ( may ba obtained from the Recistrar at the 1'1 ee,to whom applicationt, tog ther wiih Copies i,)f muii*, -0 sent on or before Jaly 20b. TE LIPTON AR EI UNION 0 ARDD Y 1 I'R TEPOT. DIM ELW MAN-WERTHWYR I'W DALU. Gan fy mod ya Unlg Berchenog amryw o'r Etifeddiaethan Te a Choffi enwooaf yn Ceyl on, yn oynwys Etifeddiaethan clodfawr Dam b. tenne, Laymastotte, Monerakande, Manadam- batonne, Mousakelle, Pooprassie, Banagalla, a oiglallella, y rhal sy'n gorchuddio mi loedd o uen o'r tir Te a Choffi goreu, a'r rhai sydd ar eodiad tir o 3000 i.6000 o droedfeddi lie uad 1 dim ond y Te gorou yn cael ei dyfu yr mewn eafle i gjfltDwi ihai S th amy Brisiau'r Planwyr, so folly yn arbed 11 yfw ffrwyth y ddeilen hudolus ddim lIal, a nag hwech i wyth o (million cuolo. 8YLWIH AB Y PBISIAU t— TE NDIA A CHINA WEDI EU CYMYSGU, YN BUR A PHERSA WRUS, Is. y pwys. C'YMYSGEDD 0 DKINDIA A CEYLON DETHOLIAU ARBENIG, Is. 4c. y pwys. Y mae y math hwn yn caalel werthu fol y Te gorea ey'n bod gan amryw o'r Prlf Fas- uaahwyr Te, ac am adwbl y pris. 6, 7, 10, fie 20 pwys wedi eu ipt 'i(i uiewn Blychllu Btilintied" no fedruwyr >ynd idd>Lt. po Ni chodir dim "ili y Blwch, Rhoir sylw prydlon i '.ir.hion drwy'r Ilytti. yrdy; dylid anfúa tAl ólwy Postal Ofdore wrtb eu gym, yu oynwys 2g y pwy- at v eludo, pan yr erohir 5 pwys ac uwchlaw hyny.-Pan anfonir am lai ua 5 pwys rhsid anCon y til urferol at y oludo, g,iu lIyuWY8 lie droa ben ar eyfer pwysau'r papyr. Y mae e*- y mathan hyn o If. orogl a bias rrwv byfryd unrhyw faih a gafwyd erioed II Mbrydd¡" Y n,aeut yn ddiau w.,oi tyr- haedd linpcl ]I%% yddiatit na cbyihaeddwyd mo debyg erioed n'r blicilgan ullrhyw Po yn. ylByd. '■jiTlFKDDIAETHAU CEYLON LIPTON Y mae y, Oyton Observer, wrth eylwi ar bryn. lada. litifedaiaethau LIPTOX, yn dweyd Ni rsid i ni brin goffhau ein rinrllenwyr yn Ce5 i.,n fed EtlfedLothau tiapntale yn ue o'r rhai gwcrtlifawrocaf am Do a Choffi yn y wlad bon." COFFI! COFP1!! OYMYSGEDD DWYREINIOL P FRYD, COFPI A CHICORY GO'V-uOAF, 100, 18, a Is 2g y pwye. COFFI P U KS Y CYFOJ-.THOC'.iF A'U GOaLU. Is 6ch y pwys. DIM PHIS OWCH. va HYN A DOYWEI) A B A. B J PASHA, CVN-WMMIDUa T UNYFXL DUO* YB AIPHT, Wrth ysgrifena o Ceylon, ar GOFKl L I P T U N r.4 ol ymweled a'ch Fti'eddiaethan T« a Chffio, yr wyf wedi cail cyfleuedarf.u dyddio. biotl y coffi a dyfir pr yr etifoddiaothau 1, I P T 0 N, Y Gwertliwr Te, Coill. ac Ymborth mwyaf yn y Byd, Yatorfeydd Te a Chnffi i Longau :— MeHriuu Jladdema, Gerddi Cinnamon,Coloml>o. Swydrffu t'eyloo :— Upper Chatham Street, Colombo. 5, Lyons Range, C'aleuita. Vstafe loedd at worthu Te a Choffi MINCING LANE, LLUNDAIN, E.C. Yftorfeydd Cyfanwerthol Te CYlllygedlg ac wedi t»lu'i doll Bath utieet a Clayton Street, LlundaiE, E.C. Ystorfeydd Coffi wedi ei Rostio a'i Oymysgu 203, Old street, Llundain, E.C. Bwyddfeyda Cyffredinol Bath eaeet, City road, Llnnd^in, E.C. Canghonau Lleol I, Liverpool—23, Old Haymarket. Warrington-Bridge street (congl Friar Manchester- 26, Oldham stre t a Stratford road (cougl Cambiidge street). CANGHENAV AR BY!> Y DXYRN'AS. Y «WERTHWK TK MWYAF YN Y KYI) Yr Uuig Oruchwyliwr yn Nghaernarfou I' UCOHES, 8, Fastgate street. Bangor: A. WILLIAMS, 304. Ri.'h-etreet. Holyhead: R. H. Kowla.id, 39, Stanley street CY.MYSGEDD DKTHOLEDKi DOS BEN 0 DE CEfLON AU INDIA, Is. 7c. y pwys, Dyma'r Te puraf a blasasaf y gall y Byd ei gynyrcha, ac y m-to cysbl, ea nad gwell, n&'r hyn a werthir gan y rlian fwyaf o Wtrthwyr Te, a Chwcgnwyddwyr, am o 26 6c i &1 cio y pwye. Agents wanted for tha sale of Lijiton's Tea and lUr ee wh Lot alaeady repisieni«d. 70 ETABLB 1£ COKy;.m ?T!"SO!JT   i{<A. P. r}i .,a'. iY" BilSIlH_l:'1  J F?" ?' <.   '?..?'?"}';?":??'?'' ?'?. ??rj?.?jt-?, '?.? jV' Ton wr.Aiv.ts, C7:.D. A:;n 7.j'i 3EBSMS'ir' 1'011 5ùaK THUOATS .1IJ :^rilT4?w.A. ROR. NAOKSX l;.lZ!3. I:Ia:u; CAPPCO ;;o:¡. rou. tons rnocLDSRj, R:O" :rr..J ROU ca3. 1:1 SCW.V >. f- r.;ii-. !ut 1:>:1; L-t rtr:' (¡Il E:foœ¡r: stable ol a LiLjtor o. O' Heasr*- II • DNUVAMR, EMSROCAT'.O^. FOR  I t?' I:¿; t, '.?:f;! ¡ i Il/g¡;w: i JíJ j:i Ii \J í' G, /J "I U'ä-c1. Ii' I 'to ry, II BR,UISS  ) S CHEST CCLCS :} L pSORETHHQATfrearCo: ?"'?f?"S': It:; I Ie?" only b/EF'?.rs':?S?'S'bu?L. ?L)MAN??ERS???3KOC? rRHEUMATISlI* LUM3AG0. il SPF?A!NS. .1 I' :\SA <' ??S??,?-?  L?.?&  ?  ¡ L?-t ??<-??'? /:<v;1 r." N, LJ   /.f\v"¿'¡¡ J I  ( II\>  "!fY)"'¿" ?-"BRU)S&S?'=-=*'?? < CHEsr C!1LD.  j)Sc??t?(?OLa:s%?Ki!_ ? • Prepared only byEtU^lA;! i AT ETHOLWYR EIFION, SIR A GAERNARFON. F0.V¥DDMI0!T, Dymunaf gyflwyno fy niolchgarweh gwrasocaf i chwi am yr anrhydedd fawr a rodd- asoch i mi y drydedd waith. Y mae nerth gorlethol y Rhyddfrydwyr yn yr otholbarth wodi oi hrofiyn y modd mwyaf diamheu- ol. Dwy waith yr ymladdodd y Toriaid a'uholl nerth. Gorchfygwyd hwy yn 1885 gyda mwy- afrif o 1962, lie yn awr ar ol ysbaid chwe' blynedd gorchfygwyd hwy drachefn gyda'rmwy- afrif ysigol o 2591. Pan ystyriryramgylchiadan dan ba rai y cafwyd y fath ychwanegiad daw maint y cynydd yn fwy amlwg fyth, Ni chafwyd ef drwy wario arian er enill pleidleisiau. Yn ystod fv aelodaeth yr vTf wedi cyfyngu fy nghy- fniniadau yn yr etfiolbarth yn hollol at ameanion gwleidyddol. Ni ehafwyd ef trwy gymhorth tirfeddiannwyr. Taflwyd dvlanwad yr ystatiau mawrion (beb y tro hwn eithrlo Glynllifon) yn ein herbyn hyd eu heithaf. Nichafwyclefd?y gynydd yn y boblogaethl;1 ond i'r gwrthwyneb yr oeddym dan yr anfantais o loillaff wrth?"?eb mhoblogoeth rhai o'r ardaloedd nfcvyaf Bbydd. frydol. Cafwyd ef yn unig drwy yiii egwydd- orol a di-dal cyfeillion Rhyddfrydiaeth yn mhob parth, ae ymddiriedaeth llwyr ar nerth egwydd- orion Rhyddfrydol. Profodd Eifion ei hun yn mlaenaf iriewn Rhyddfrydiaeth yn Ngwynedd yn 1885. Marciodd y pryd hyny y fan uehaf yn yllanw Rhyddfrydol; ac felly, gan nad oedd iddi y tro diwoddaf arall i ragori anio, rhagor- odd ami ei hun. Yr eiddoch yn ff vddlawn, J. DRbf ROBERTS. Bryn Adda, Gorph. lofod, 1892. CYHOEDDIR AliGnFJIADAi{BESlG ARBENIG ELECTION KEWS? O'R I (GWERIX J'R BTIIOLlAD) DD MAWKTH NESAF, yn cynwys HANES YR ETHOLIADAU DIWEDDAF, ac yn dungos GWIR SAFLE'R PLEIDIAU n Y SENEDD NEWYDD Danfonc ein dosbarth-svyr cu harehebion am yr argrapliiad Itwn i'n cyrlwcdd erbyn borou dydd Mawrtli.

DUWINYI>DIAETH YR 13 A F." [Cwrs yn Ngholeg Mausfleld ] [GAW Y PARCH Z. MATHER, ABEHMAW.J Yn ein rhifyn nosaf eyhoeddir y gyntaf o gyfres o orthyglau ar brofiad Cyinro yn Ysgol Dduwinyddol yr Ilaf yn Ngholcg Mansfield, am yr hon y mae cyrnaint o son wedi bod y misoedd diwoddaf. Ymdrinia yr awdwr i'r cwestiwn oddi ..r ei safle fel Myfyriwr Cymreig 111 yr ysgol nowydd.

THOMAS COOPEIt WEDI MAIUY. Gohebydd a ysgrifena: — Oherwydd borw'r etholiad ofnaf na thclir digon o sylw i goffadwriaeth y dyn hynod a'r lienor adrui- I byddus uchod, Bum yn gwi-ando amo 3-n darlitliio unwaith mewn capel yn Man- chester. Nid wyf yn cofio testyn dcl¡¡.r-: lith, yr hon nid oedd amgen na chasgliad o lianesion ac ystoriau anghyffrcdin u dcly-I ddorol am bethau a phersonau y gwyddai y darlithydd yn drb am dnynt, Yr wyf yn coflo ei fod yn adrodd yr ystori am Charles Lamb yn cael ei ddwrdio am fod yn lied hwyr yn y boreu yn myned at ei waith i'r India House. Ydwyf," meddai Lamb, "vr ydwyf dipyn ar ol yn d'od YIllII yn y boreu vrathiau, ond byddaf yn myned oddi yma adeg noswyl bob amser yn dra phryd- lon." Yr oeddwn yn gwybod yr ystori o'r blaen, ond yr oodd dull yr hen Cooper o'i ddweyd yn rhoi bias adnewyddol arno. Wedi i'r ddarlith fyned heibio yr oedd y darlithydd yn gwerthu rhai o'i lyfrau. Yr odd pedwarohonynt wodieu goso(I ttry bwrdd yn y set Üwr, Nid oedd llawer yn cyrchu yno i brynu. Aethum i yno, a phrynais ei "Bridge of History over the Gulf of Time," a gyhoeddwyd yn 1871. Wedi ei brynu a thalu haner coron (os iawn y cofiaf) am dano, gofynais i'r hen wr ysgrifenu ei enw ar y wynebddalen, yrliyn a wnaeth jn barod ddigon. Dyn o daldra eyffredin oedd Cooper, yn tueddu at fod yn dew: gwyneb llawn a rhadlon; llais wcdi colli ei bereidd- dra; siaradwr araf a braidd yn undonog. Onibai am yr ystoriau fe fuasai y ddarlith yn sych ddigynyg. Ganwyd Thomas Cooper yn Leicester, 87 mlynedd yn ol. Yr oedd yn Rhyddfrydwr cadarnacegwyddorolo'iieuenctyd. Rhwym- wyd ef yn brentis o grydd yn Gainsborough, a thra yn curo'r Uedr dysgodd yr ieithoedd Lladin, Groog, Hebracg, a Ffrancaeg. Nid bachgen cyffredin oedd Thomas. Pan yn 23 mlwydd oed yrydym yn ei gael yn ysgol- feistr. Ymhen ycliydig wodyn cawn ef yn reporter. Tua'r adeg hono torodd y Charll Move- ment allan. Amcan y symndiael h\>H oedd sierliau diwygiadau gwleidyddol. Yr oedd "pum pwynt" yn y credo: pleidlais gyffredinol, senodddau blynyddol,tal iacloclan seneddol, fotio trwy y balot, a lhanbartiiau etholiadol. Swnia y pethau hyn yn ddigon cymeiivol a diniwed yn awr, ond achosasant gyffro anghyifredin yn 1838. Ymunodd Cooper a'r symudiad, a daeth yn bur fuan i fod yn un o'i arweinwyr mwyaf blaenllaw. Areithiai gyda brwdfrydedd tanllyd yn i siroedd canol Llcegr. Oud tynodd ei hun i helbul. Yn 1842 traddodwyd ef i garchar am ddwy flynedd oblegid rhyw ddarlitliiau o'i eiddo yn sir Stafford. Fcl" Thomas Cooper the Chartist" yr adnabyddir ef oreu hyd y dydd lieddyw. Bu y carchariad hwn yn ddechreuail cyf- nod ucwycld yn ei fywyd. Fel Bunyan gynt trodd y carchardy yn fyfyrgell, a chyfan- soddodd arwrgerdd ddaeth yn weddol adna- byddus, "The Purgatory of Suicides." Nid yw hwn yn waith aruehel mewn un ystyr, ond y mae tirno argraph Illcddwl gwrciddiol ac anibynol. Cyhocddodd amryw lyfrau ar ol hyn. Yn 1845 ymddangosodd ei Wise Saws and Modern Instances," ac yn 1846 ei "Baron's Yule Feast." Ysgrifen- odd lawer i Dnwjlaa Jerrvld's Newspaper ar bynciau'r dydd. ■ Cyn 1848 cyhoeddodd drIllu lyfr arall, Triumphs of Persever- ance" a "Triumphs of Enterprise." Cy- chwynodd newyddiadur o'i eiddo ei hun, y Plain Spwlter, yr hwn a atebai i'w enw. Yn ei golofnau ymosodai Cooper ar bob math o annhrefn ac anghyfiawnder. Tynai y Plain Sj/caker sylw yn mlilith prif wleid- yddwyr a meddylwyr yr oes. Yn ddiwedd- arach eychwynodd Cooper's Journal, i hy- rwvddo rliyddfeddyliaeth mewn materion crefyddol. Traddodai hefyd ddarlitliiau yn fynych yu y cyfnod yma o'i oes gyda'r un amcan. Ond daeth cyfnewidiad dros ei syniadau crefyddol. Pan yn anterth ei enwogrwydd, yn y cbweched flwydd a deugain o'i oed, aeth y si allan fod Thomas Cooper, y Siartist a'r Rhyddfeddyliwr enwog, yn declireu siglo yn y ffydd. Yn fmm wdYIl bwriodd ei goelbren a'r Cristionogion.ac o hyny hyd ddiwedd ei oes cysegrodd ei allu a'i amser i egluro ac amddiffyn ogwyddorion erefydd. Bii'n d;wl!eu'n gyhoeddus ag amryw o'i hen gyd-Ryddfeddvlwyr, a dywedir mai efe ddeuai allan yn fuddugoliaethus y rlian amlaf. Acth o gwmpas y wlad i ddarlithio ar Gristionogaeth, ae ysgrifenodd amryw lyfmu i amddiffyn ei liegwyddorion. Un o'r liyfrau hyn a brynais i ginrido yn Mm- chestor. Un arall oerld, "The Verity of Christ's Resurrection." Amheuaf a oes yr un lleygwr weili traddodi mwy o areithiau a darlitliiau na Cooper. Fel yr oedd honaint yn graddol dd od drosto fa gollodd lawer o'r brwdfrydcdd tanllyd a nodweddai ei ieuenctyd a blvnyddoedd ei nerth mwyaf. Ed- rychai yn fwy gofalus a chynil ar bob symudiad, lie yr oedd ei ffydi yn y natur ddynol wedi gwanychu, i Eto i gyd fe erys ei goffadwriaeth yn fendi- o-edig i bob diwygiwr a phob Rhyddfrydwr, lie i hanesydd y cyfnod Siartairld fe fydd ei fywyd yn llawn dyddorJeb a phwysigrwydd. Yr oedd yn rhan lianfodol o adtywiad Rhydd- frydol y ganrif hon. Bu farw ddydd Gwener diwoddaf yn Lin- coln, yn 87 mlwydd oed. Ychydig ddvddiau yn ol vr oodd y Llywodraeth wedi caniatau blwydd-dal iddo am ei laÍllr hirfaith imnvn gwleidyddiaoth, crrfydl, a llenyddiaeth. Ar 01 oes lawn o liolbul a gwaith bydded ei orphwy-M yn dawel a melus.

Cafodd dyn ieuanc o'r enw Patrick Gib- bons, ddydd Llun, oi adgarcharu yn llys ynaduI Roy ton, wrth Oldham, am lofruddio | ei fain vn ileysido brydnawn Sadwrn,

ETHOLIAD MEIRION. I BUDDUGOLIETH YSBLENYDD. < Dydd Gwencr diwedtlaf setlwyd tynged Toriaeth yn Meirion am byth. Etholwyd Mr T. E. Ellis gyda mwyafrif llethol a di- gamsyniol. Gweithiwyd ar hyd y dydd ddydd Gwener yn dibgynwrf a distaw, and ar yr un pryd gwnaed y gwaith yn effeithiol. Yn yr Abermaw, Dolgellau, a Llanegryn cafodd Mr Ellis fwv na dwy ran o (lair o'r pleidleisiau, Yr ydym yn crybwyil yr Abermaw am y rheswm ei bod flynyddoedu hiwer yn ol yn un o'r lleoedd mwyaf Tori- aidd vn y Deyrnas. Dym'I'r fan heiyd v daeth v Parch Edward Hughes (eiwrad Llanfairfechan) i jnngartrefu iddo chWl" blynedd yn ol, yr hwn ddyn y pryd hynv odd niewli bri mawr. (Mid yuitwr sydd wedi syrthio i ddinodedd. Ie, dyma r gwr a honai ei fod yn myned i ddymchwolyd y corlanau Yiuneillduol i'r llawr, ac y byddai idtlo wni-yd yr Abermaw yn brif nythle T til yn y sir. Ond druan o Edward IOS Y mae Ymneilluaeth a Rlivdd- fry.liaeth yr Abermaw yn cynyddu fwy-fwy, lie yn cnill nerth yn barhaus. Ond am Doriaeth Mr Fxlward Hughes y iliac vii myned i lawr y llwybr sydd yn arwain i golledigaefh gyda cliyflyinder anm'Sgrif- iadwy. Am Llanegryn, dyma ardal Arglwydd Raglaw y sir, Mr W. R. M. Wynne, Peniartlf. Ac am ardal Dolgellau ytiiit y lilac adar muwv pendetigaeth y sir yn byw, neb llai na Mri John Vaughan, Nan- nau, yr ymgeisydd Toriaidd aflwyddianus yu 1886; Owen Slaney Wynne, buawd Wynne o Beniarth; C. E. J. Owen, Hengwrtnchaf C. R. Williams, Dolmelynllyn; Richards, Caerynwch; Edwards, Dolserau; a;> eraill, yr oil yn dirl'eddicinwyr ac yn ineddu dyhu- wad mawr ar eu doiliaid. 01\(1 or hyny wele ddau o bob tri yn pleidio yr ymgeisydd Rhyddfrydol. CoLI.FARXt? .VM.VE.tUOX A «>SOT) II.LIS All vn onsEDD. Yr oedd y cyfrif i gytneryd lie yn Nolgellau, yn y Keiudd Gyhoeddus. Dechreuwyd yn brydlon am hamer awr wedi deg. Yr oedd .;f"r mawr o bobl, yn cynrychioli v ddwy blaid. ac yn gwylio y rhifu, Gwriaeth yr Uchel Sirydd ynghyda'r Is-sirydd eu gwaith yn jpuunoladwy. Edrvehid ar ol y pethau dyrys gan Mr W. R. Davies ar ran Mr Ellis, a gofalai Mr J. Charles Hughes am Mr Henry Owen. Willi sylwi ar y papyrau yr oodd yn amlwg ddigon fod i Mr Ellis fwyafrif mwr. Cerddai Mr Henry Owen yn ol ac yn mlaen o amgy" lcli y bwrdd lie y cyfrifid y pleid- leisiau, ac wrth edryeJi iir y bwrdd e ing o'r naill ben i'r llall diamlieu y dywedai yn ei fjTiwes yn ngeiriau Eben Fardd mai "Drych o dristweh oedd edryeh drosto." O'r ochr arall ni ddaeth Mr Ellis i ysbio y cyfrif o gwbl. Eisteddai o'r neiUdu mcwIJ CUT arall o'r neuadd yn eithaf tawfoll, gau jnnddiddan yn bleserus gycltt nifer o gyfeill- ion. Wedi i'r gwaith gaol oi orplien, daeth Mr Ellis yn mlaen i'r canol, a chynygiodd bleid- lais o ddiolchganveh i SVT Henry Robertson, yr Uchcl Sirydd, am y dull boddhaol ybuiddo gario allan y gwaith. Cefnogwyd ef gan Mr Henry Own, ac arwyddwyd trwy godi dwylaw a cheers eyffredinol. Yno aoth Syr II. Rolicrtson a'r "tfigyraa allan i'w hysbysu i'r bob! oe ld wedi ymg tsglu wrth y eiinoedd at ddrws v neuadd. Wele v fiiVyrau I T. ?. Ellis '>175 Henry Owcn. l! I Mwyafrif 32.<8 Pan roddwyd allan y fligyrau "{mm mil cant a a thri ugain," yr oedd arwydd 0 lawenvdd eyffredinol i'w weled ar wynebau y hohl, a ph all gyhoeddwyd Henry Owen un fil -torodd y dorf fawr allan mewn banllef o gymeradwyaeth, lies boddi y rhan olaf o'r llith. Daoth Mr Ellis yn mlaen a diolehodd i'w etholwyr, a gwnaed yr un modd gan Mr Henry Owen i'w gefnogwyr yntau. ° Aeth Mr Ellis yn mlaen at Cae'rffynon, preswylfod Dr Edward Jones, yn cael ei amgylchynji yn oJ a blaen gan dorf fawr frwdfrydig. Arwisgwyd ef gyda rhosyn hardd gan Miss Jones. Yna aeth Mr Ellis i'r Springfield, a bit yno nes y eychwynodd am orsaf y Rheilffordd i gyhrfod y tren tri o'r gloch. Am haner awr wedi dau daethpwyd a cherbyd at y Springfield. Tynwyd ymaith y ceffylau, y sicrhawyd rhaffau wrth y eerbyd. Gosodwyd Mr Ellis ynddi, ac yr oedd hefyd gadag of Mr Edward Griffitn, MrJ Mcyrick Jones, Mr William Hughe:?, Mr W Williams, Maesffynoa, &e. Tynwyd hwy i fyny Springfield street, an i lawr yr heol sydd yn ai-wairt i'r Ystryd Fawr. Erbyn hyn yr oedd trigolion y dref wedi codi allan hron i g-yd, a'r rhai nad oeddynt allan yn yr heolydd yr oeddynt wcdi dringo i ffenestri eu tai. Pan yn yr Ystryd Fawr ataliwyd y eerbyd or mwyn cael araetli gan yr aelod anrhydeddus. Cododd yntau ar ei draed a thraddododd anerchiad nes tanio yr holl bobl. Yna cychwynwyd drachefn, yn fwy brwdfrydig ddeng waith nll, o'r blaen, os oedd modd, i lawr drwy Qneen square a Lion street, ac heibio y Lion Hotel, ac i lawr i'r orsaf. Yr oedd y dyrfa yn cynyddu o hyd. Llanwyd platfform y Great Western o bobl o'r naill ben i'r llall, ynghyda phlatfform y Cambrian ar ei gyfer. Tra yno traddodi .dd Mr (Ellis araetli fer ond grymus ar ddyfodol Cymru. Dilynwyd ef gan y Parch John Williams, Dolgellau, a Mr Edward Griffith. Ymadawodd Mr Ellis yn nghanol bloedd- iadau cymeradwpieth a dymuniadau ulit railoedd o'i edmygwyr. Weili Mr Ellis ymadaw aeth ein gohebydd yn ol i'r dref, a chan'yddodd Amaethon yn ymddiddan gyda cliyfaill ar yr heol heb neb yn cymeryd y sylw lieiaf ohono. BLAENAU FFESTINIOG. O'r diwedd cafwyd yma cnii hwrl 93,(I etholiad. Ni choflodd ybrwydfrydedd hyd oni ddaeth Mr Ilrnry Owen yma 110s Fawrth diwoddaf. Yr oedd y cyfarfod wediei ilrefnu gan Mr A. Evans (Llygadog), Groruchwyliwr y blaid yn y gymydogaeth. Ond y digrif- weh oedd y bu ar y dewrjm Toriaidd hwn ofn rhoddi ei bresenoldeb yn y cyfarfo: Diangodd am pi htwell i gyfeiriad y Llan inor fuan ag y dechreuedd v gweithn rliadau. Yr oedd y neuadd yn llawn hyd yr eithaf cyn vr amser i ddechreu. Er mai cyfarfod Mr Henry Owen ydoedd, eto gallcsid cvfrif ei bleidwyr ar fysedd dwy law. Rfryehai pawb yn foddhaus arPIl gilydd, am mai cyf- ariorl yr oeddynt i gladduToriaeth Ffestiniog. Mae yn worth i'r darUenydd gael rhestr gyflawn o'r rhai oedd ar y llwyfan yn mhlith cynorthwywyr Am- aethon. Dyma hwy y Sft-i Richard How- lands, darllenwr llithoedd yn Eglwys Tyddvn Gwyn; Robert Stoddart, MetJiodist o'r E,Iwar(I Williams, elochyld, Dorfil street; J. C. Hu?h.? Do?t?')' goruchwyliwr Mr Henry Owen; a II, Hughc, ysgolfeistr Eglwysig o sir Ga"rriir- foft. Gan eu bod yn gresyuu oherwy 11 truenusrwydd y llwyfan, esgjtio'ld edmygydd arall o'r gwronoGorris i lyny jiio, sef Mr Ivlward Jones. Ty'nypi^yLl (Methodist o'r T.tbernacl), a Mr Cadwaladr Roberts, Buarth Melyn (Annibvnwr o ygrisinu}. Yn fuan wedi dechreu y cyfarfod dacw ohcbydd yn eym-ryd ei 10 wrth v bwrdd ar y drem svntylig ir noethni y He, yr un fath a phe buasai yn gotyn llo yr oedl y Parch David Richards, y person, v ciwrnliaid, Mr W. Davies, Cae'rblai ld Mr Ellis, y twrnai; Mr John Jones, Manod; Mr Andrews, Maenofferon, ac yn arl>enig, I.lygadog. Croodd yr olwg sVnedig a dirmygus a wnaeth j y fath hwyl ryfeddol fel y I,u raid i Mr Hughes, T,I:indleittio".Oll, aros fwy nag un- waith ar gwrs ei arac-.li. Mre bron yn un- mhosibl desgrifio y cyfavf'xl. Yr oedd yr arcithwyr yn cael eu natal bob j-n ail brawddeg. Gwaeddid "Cynlas for ever," "Dyna (lrlion." "I lawr a td," ddibaid. BUnodd y dorf arlithoeryrysgol- fplstr, B bu raid iddo eistedd i lawr. rna. dacth Amaethon yn mlaen, yn nghanol y cvnwrf mwyaf ofn;idwy. Apeliodd Mr II, G. Williams am dawelwch, a dyw. d i.ld M- Edwlml Jones. Ty'nypistyll, a gwed 1 gyn- hyrfus arno, fod yn gywilydd iddynt yni- ddwjnifelygwnsient. Atebwvdef gydallefaao "Turncoat," ac yna swatiodd ar unwaith. Wedi cael enyd 0 heddweh, dechreuudd yr ymgeisydd siarad. Ord nid wdd heddweh iddo. Gwaeddid, chwibani I. a chenid eaneuon, bron hoh V11 ail bruwd 1, iddo. O'r diwedd, heb gael hwyl o gwbl, eisti>ddodd Mr Owen i htwr. C..) .): y llywydd, on 1 ni chaffai ddweyd yr 1111 g.ir. Apeliodd amrywRvddfrydwyr b!a' n'iaw aia dawelwch, ond rhuthrodd y dorf at T llwyfan, a chymerodd yr okf,1 fwy:if cyffrous le. Mynti rhai gael mvned ag Amaethon allan gerfydd ei glustiau am i aflonyddu ar sedd y gwyddai ei hun nad opdd gandlo y siawns leiaf i'w h nill. Aingjdchynwyd Amaethon gan hnwt o foneddi'gion Rhyddfrydol. a chweeh n a saith 0 heddgoidwaid". Wrth gwrs. n oedd y cyfarfod erbyn hyn wedi darf d, a'r holl Doriaid wedi ffoi am eu hywvl, sran ltld Auuethon i'w wrthwynehwy'r. Rhuthrodd eanoedd allan o'r r JIlwyn bod o flaen Mr Owen. Ond caiv..dl y Rhyddfrydwyr ef i mewn. a lmwyd yiwi lioli am gryn amser, ae ymddangoisji v rt ac yntau yn mwvnh,»u eu gily li; yn f i\\y. Wedi fforphen yr holi, deuwyda 'r allan, heb gvniaint a un Tori gydag ef. Yn hytrach got'lid am dan,) gan y R)i %I- wyr. liiniwyil mai doethaeh oedd i 1 lo beidio myned i'r eerbyd, ff. nestii yr hWI; a dorwyd. Gwelwyd ef gan y dorf ar unwaith, lie aeth miloedd ar ei ol hvd l'nureri^s, Ni wnaeth neb unrhyw niwed id 1". < r f.>d golwg fvgytliiol iawn ar y llu. Cym» riM-l ymladdfa ncu ddwy Ie t?t? <?n.? F itr- crosses. Prvsurwvd ?? Amaetb.on drwy he, il Glynllifon, ?c dh <t? ef i ffordd haiarn T Gr(?at W??st?,rn. Yr <?'dd chwe?h o Ry.H- frydwvr g' ydag cf. ?r dorf. erbyn hyn. w>- .i g3,,iaz (?f, i'r ?1-1),n 111-11. w, 'i ffordd yr oedd wedi mvned, a phan d h. 'h allan yn Xhyddyn Gwyn yr id H.?n: r:h YU ei ddis?wv). a buwyd ?n gynhyrfus i.?Tt vn Y p?rth h?-Tt. K.m v Iluchtd h?v ? hfri? o gwmpas. Dilynwyd Amaethon gan gan- oedd hyd i'r LI an. lie yr arweiniwyd ef i'r Arms gan y Rhyildirvdwvv. Digwj'ddiad difrifol iawu a gymcrodd lc oedd yr un a gaulyn Yr oedd Scmd.af y Llitii wedi ei ehyflogi ag Amaethon. Ymwisgasant yn ea g. itri;tn allan. Widi mvned ychydipr yn ncrliyt't>iii;^l y H1:I"1\1I, gwelent gerbyd eauedig yn dud yn araf. Cymerasant yu ganiataol mai Aiuai-Miuiioeild ynddo. Yna gorymdeitliiasant o i tlaen gan ehwareu JT alawi.n mwyaf swynnl. W.,1i cyraedd i ysgwar y Llan safodd y S'ind^' rf. a gwnaeth veerbvd yr un peth. Dacw rv«ea yn fonedd'igaidd yn dechreu gwneyd ei hun yn barod i gapio. yn agor drws y eerh> d a phwy a ddisgynodd ond cym n i l adnabv<ldus o'r enw Ilhisiart v IVie.'n ni Yr oe.ld y dorf oedd. o gxvmpas yu mron ymddryllio gan ehwertliin oherwydd gwaitli y seindorf yn gwastraifu ou inelodi o fi lihisiart Ar awr hwyr o'r n >s llwy.M- wyd i 'gynal rhvw fath o gyfarfod yu y Neuiuld, dan ivwvddiaeth Mr Davies. Cae'rblaidd. Anturiodd Llvgodog .Id .n-a* ei hun erbyn hyn. Bu raid iddo ymgu-i,ao yn fuan ar ol y cyfarfod. y c\ t.ir- fod yn un 11.1 gynhyrfus, ond nid lI",r gyn- hyrfus ago un iilaenau. Yn mhell gan >1 no dychwelo Id y eannoedd a aeth g\il;ig Amaethon yn ol 1 Lrongywai, lauy^ns. Four Crosses. Ou blaen yr oedd bane; ardderchosr, a ehanasant amryw g.ineuon etholiadol gyda lr.v> 1 ac arddeliad. Nos Iau, cafodd y Rhyddfrydwyr gyfarfod nrdderehog yn Neuadd y Blaenau. Ni fu f'l'i.wrl y fath fnvllfrvd,'dd, Llywyddwyù gan Mr E. P. Jones, U.H., Cefninacs. Caf- wyd areithiau yn llawn tan gan Air Lloyd George, A.S. (yr oedd yn anmhosibl iddo < wl gwell devbyniadj, a Mr T. E. i-1- ■ •I J':liel eadw cyfarfod arall tua naw o'r g-ch yn yr hwyr ar fanelawr gwesty y Quo-n s. fjlnsgwyd y Mri Ellis a George mewn eerbyd ar hyd y brif heol yn nghanol y lmv Ifryd- dd mwyaf. Nid ops gen nil nomawr ddim I W <lw. y<l am ddydd y polio. Gweithiai y ddwy hiaul vn eithaf tawol. Ymg is^lodd toiljuift-rth i weled y boeys yn cael eu cymoryd i orsaf yr heddgoidwaid, a phawb (waeth y gair liwn na'r gair Rhyddfrydwyr, wrth son am Ffes- tiniog) yn ymddangos yn foddhaol bod wedi rhoddi mwyafrif gorthrechol i Mr Ellis. Oddeutu un o'r gloch ddydd Sad win wel r newydd yu cvraedd fod Cynlas i mewn gyda 3238 o fwyafrif Yn fuan ar 01 hyny dyma air vn dwyevd fod Mr Thomas Ellis, A.S., am dalu ymwelia l a Ffeslnr.og gyda r tr. n chwech. Gan mili yn ngorsaf Tyddyn Owy]) yr oedd i ddisgyn, prysurodd eanoedd ar ganoe Id tuag yno. Iewn cerhydall yn cad eu tynu gan ugeiniau o weitbwyr yr oedd y Rhyddfrydwyr lleol. a Seindorf A.-ian y Llun yn eu blaonori. Cyrliaeddo id yt rumor fuaa ag y cyrhaoddodd yr oryei tu. Dts- gynodd Mr Ellis yn nghan ,i y eroosaw gyn o d mwvaf. EsgjTiodd i'r corbyd, ac yna ffurf- iwyd yr orymdaith fwyaf lluosog a bi wil- frydig a welsom erioed. Yr oe ld Seindorf Arian Oakeley ar y blaen. ac yn rhywle tua r canol yr oedd Seindorf y Llan, Yn gymysg a'r miwsig yr oedd ititil i Hwre fy ldarul. ae hoblaw fod yr heolydd yn llawie 1.11 u bobl, yr oedd drysau y tai a ffenestri y IIofTt- ydd folly hefyd, o'r rhai y chwifid banerau, hetiau, a cliadacliau. Wi'di cyraedd y Queen's Hotel aeth Mr Eilis a'i gyn irth- wywyr ar y banclawr, lie y gwasau- aethwyd fel cadeirvdd gan Dr Evm'. Diolehodd Mr Ellis'yn galonog am i wyr Ffestiniog weithio g-y,b'r f;tfl, a phenderfyniad. Ar ei awgrymiad ef pasiwyd plei ilais o gydym b'imla I a theulu y di- weddar Ddr John Thomas. Siavadwyd HI hwyliog yn mhellach gan v Mri 'iaoiitu Jones, BrynmehTi: D. 11. Daniels, iuur- crosses; li. U. Williams, Tanymarian, Yr oedd amryw tilof,,¡,1 yn bre-i-nul yn v ■ y- farfod ardderchog hwn. Y'madawodd Mr Ellis yn nghanol dymuniadau goreu ii gyfeillion gyda'r tren Kiiith. Y11 yr hwyr goleuwyd ,■ 1; !e >rthi. taniwyd inagnelau. liucliiwyd tan gwyllt, v *wyd jiobpeth yn ml an yn y dau mwyif gweddus a rhoolaidd.